«Κρύβεται» ο Θεός;

Γνωστός Αμερικανός διανοούμενος και απ’ ό,τι φαίνεται πιστός άνθρωπος, ο Ben Stein, γύρισε το 2008 ντοκυμαντέρ με τίτλο «Expelled: No Intelligence Allowed»1, όπου συζητά με διαφόρους επιστήμονες θέματα σχετικά με τη δημιουργία, τη θεωρία της εξελίξεως κλπ. Μεταξύ των άλλων παίρνει συνέντευξη και από τον περιβόητο άθεο βιολόγο Richard Dawkins. Στο τέλος της συζητήσεως τον ερωτά:
«Αν παρ’ ελπίδα, κύριε Dawkins, υπάρχει Θεός, … όταν πεθάνετε και τον συναντήσετε, τί θα Του πείτε;». «Θα του πω», απαντά ο Dawkins, «αγαπητέ μου κύριε, γιατί έκανες τόσο κόπο να κρύψεις τον εαυτό σου;» …
Παράδοξη ερώτηση, μήπως και αφελής ή μάλλον αυθάδης;
——————————————-
Περπατούσε στον κήπο του κι εκεί σε μια ακρούλα δυό μικροσκοπικά μυρμήγκια φαίνονταν να συζητούν. Τι να έλεγαν άραγε, ήταν τόσο μικρά, ούτε καν μπορούσε να τα δει. Έσκυψε και αφουγκράσθηκε.
Δεν είναι σωστό να ανοίγεις τρύπες όπου να ‘ναι.
―Γιατί παρακαλώ;
―Διότι ο κήπος δεν είναι δικός σου.
―Και ποιανού είναι;
―Είναι Αυτουνού του πολύ Μεγάλου.
―Ποιανού πολύ μεγάλου. Εγώ δεν βλέπω κανένα.
―Δεν μπορείς να τον δεις Αυτόν. Ούτε με τα μάτια μπορούμε να τον δούμε ούτε το μυαλό μας μπορεί να τον συλλάβει.
―Τότε πως το ξέρεις ότι υπάρχει;
―Μας το είπαν οι παλαιότεροι. Έπειτα τον αισθάνομαι. Καταλαβαίνω όταν περπατώ στα παρτέρια, ότι κάποιος τα έχει φτιάξει. Είναι όλα τόσο ωραία και αρμονικά.
―Εγώ δεν πιστεύω σ’ αυτά. Δεν πιστεύω σε κάποιο αφεντικό που κρύβεται. Γιατί να κρύβεται; Ας έλθει εδώ να τα πούμε πρόσωπο προς πρόσωπο.
Κούνησε το κεφάλι του συγκαταβατικά με την αφέλεια-αυθάδεια του μυρμηγκιού. Κρυβόταν; δεν έκανε καμιά προσπάθεια να κρυφτεί. Απλώς τα μυρμήγκια δεν μπορούσαν να τον αντιληφθούν με τα αισθητήριά τους. Έπειτα, τί να συζητήσει με ένα μυρμήγκι; Η συζήτηση προϋποθέτει παρόμοιο επίπεδο νοημοσύνης…
—————————————
Απλοϊκό το παράδειγμα; Σίγουρα, αλλά εάν το μυρμήγκι δεν μπορεί να αντιληφθεί με τα αισθητήριά του εμάς που είμαστε, ας πούμε, ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτεροί του, αλλά φτιαγμένοι από τα ίδια υλικά και υποκείμενοι στους ίδιους φυσικούς νόμους, πως έχουμε την απαίτηση να αντιληφθούμε εμείς Αυτόν, ο οποίος είναι άπειρες φορές μεγαλύτερος και ανώτερός μας; Αυτόν ο οποίος περιβάλλει το σύμπαν και τα πάντα κινούνται και υπάρχουν μέσα σ’ Αυτόν; «εν αυτώ γαρ ζώμεν και κινούμεθα και εσμέν». Αυτόν που είναι υπεράνω των φυσικών νόμων και είναι ο Βασιλιάς της ορατής και αόρατης κτίσεως;
Ίσως περίμενε ο κ. Dawkins ότι ο Θεός θα έκανε κάποια εξαίρεση και θα εμφανιζόταν να διαλεχθεί με τα «εκλεκτά» τουλάχιστον πνεύματα της ανθρωπότητος, πρόσωπο προς πρόσωπο. Μα, … αυτό το έκανε ήδη και «επί γης ώφθη και τοις ανθρώποις συνανεστράφη»! Αλλά παραδόξως δεν τον είδαν όλοι. Τον είδαν οι απλοί ποιμένες, και οι ψαράδες, αλλά δεν τον είδαν οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι. Τον είδαν στις ημέρες μας οι αμόρφωτοι γέροντες ασκητές, τον είδε η εγκαταλειμμένη κατάκοιτη Ελευθερία με τον ναρκομανή γιο (αισθάνθηκε και την ανάσα του!), αλλά δεν τον είδε ο κ. Dawkins. Γι’ αυτό ίσως θύμωσε και Τον πολεμά και γράφει βιβλία εναντίον Του και χρηματοδοτεί τα «λεωφορεία της αθεϊας»! Αυτά παθαίνει ο Θεός όταν… κρύβεται!
Κρύβεται ο Θεός;
Ο πανάγαθος Θεός συγκαταβαίνει απείρως και αποκαλύπτεται σε όσους έχουν ταπεινό φρόνημα, αλλά κρύβεται από αυτούς που προσπαθούν να τον προσεγγίσουν με τη διάνοια και την υπεροψία των «πολλών γνώσεών τους», διότι, παρ’ ο,τι ισχυρίζονται πως αναζητούν την αλήθεια, δεν είναι «εκ της αληθείας», αφού, «εματαιώθησαν εν τοις διαλογισμοίς αυτών, και εσκοτίσθη η ασύνετος αυτών καρδία»2.
——————————————
Εν εκείνω τω καιρώ αποκριθείς ο Ιησούς είπεν: εξομολογούμαί σοι, πάτερ, κύριε του ουρανού και της γης, ότι απέκρυψας ταύτα από σοφών και συνετών, και απεκάλυψας αυτά νηπίοις. Ναι, ο πατήρ, ότι ούτως εγένετο ευδοκία έμπροσθέν σου3 (Ματθ. ια´ 25-26).
Β.Π.
1. «Αποδιωγμένοι: δεν επιτρέπεται η νοημοσύνη». Το ντοκυμαντέρ αναφέρεται στον διωγμό που υφίστανται επιστήμονες στην Αμερική, που υποστηρίζουν ότι η δημιουργία είναι προϊόν νοήμονος ενέργειας και όχι τυχαίο γεγονός.
2. Παραθέτουμε ολόκληρο το τόσο επίκαιρο αυτό χωρίο του ᾽Απ. Παύλου, καθώς και την ερμηνεία του Π. Ν.Τρεμπέλα. «Τα γαρ αόρατα αυτού από κτίσεως κόσμου, τοις ποιήμασι νοούμενα καθοράται: η τε αίδιος αυτού δύναμις και θειότης, εις το είναι αυτούς αναπολογήτους, διότι γνόντες τον Θεόν, ουχ ως Θεόν εδόξασαν ή ευχαρίστησαν, αλλ’ εματαιώθησαν εν τοις διαλογισμοίς αυτών, και εσκοτίσθη η ασύνετος αυτών καρδία. Φάσκοντες είναι σοφοί, εμωράνθησαν».
(Διότι αι μη βλεπόμεναι με τα αισθητά μάτια άπειροι τελειότητες του Θεού, … βλέπονται καθαρά δια μέσου των δημιουργημάτων με τα μάτια της διανοίας, τόσον η δύναμίς Του, που δεν έχει αρχήν και τέλος …, όσον και κάθε τελειότης, ώστε αυτοί να είναι αναπολόγητοι … διότι ενώ δια των θαυμασίων της δημιουργίας εγνώρισαν τον Θεόν, … δεν τον εδόξασαν δια τας απείρους τελειότητάς Του, ή δεν τον ευχαρίστησαν δια τας τόσας ευεργεσίας του, … αλλά με τους ψευδείς και πλανημένους συλλογισμούς των, απεδείχθησαν μωροί και εσκοτίσθη η ασύνετος … διάνοιά τους. Και ενώ ισχυρίζονται, ότι είναι σοφοί, έγιναν μωροί και ανόητοι.
3. Κατ’ εκείνον τον καιρόν έλαβε τον λόγον ο Ιησούς και είπε. Σε ευχαριστώ, Πάτερ, ως κύριον και εξουσιαστήν και κυβερνήτην πάνσοφον και δίκαιον του ουρανού και της γης. Σε ευχαριστώ, διότι πανσόφως και εν δικαιοσύνη ενεργών, απέκρυψας τας μυστηριώδεις και ουρανίους ταύτας αληθείας από ανθρώπους, που νομίζουν ότι είναι σοφοί και συνετοί, και εφανέρωσας τα σωτηριώδη αυτά μυστήρια εις απλούς και αφελείς και ταπεινούς. Και εξαρτάται λοιπόν τώρα η γνώσις της σωτηριώδους αληθείας, όχι από εξυπνάδα διανοητικήν, που μόνον ολίγοι την έχουν, αλλ’ από την ταπεινήν διάθεσιν, που όλοι όσοι θέλουν ημπορούν να την αποκτήσουν. Ναι, σε ευχαριστώ, Πάτερ, διότι έτσι ήρεσεν εις σε και τέτοια υπήρξεν η αγαθή και δικαία θέλησίς σου (ερμηνεία Π. Ν.Τρεμπέλα).

Από το Περιοδικό: «Η Δράσις μας», τεύχος Φεβρουαρίου 2010.

Copyright Ορθόδοξη Πορεία

Η βιβλιοθήκη της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος

Παραθέτουμε με συνδέσμους διαφορα βιβλία-κείμενα-αφιερώματα απο την βιβλιοθήκη της Αποστολικής Διακονίας ταξινομημένα ανα κατηγορία.

Δογματική

Ποιμαντική

Λειτουργικός Κύκλος

Ιστορικός τομέας

Τέχνη

Πατρολογία

Αφιερώματα

Άγιος Χρυσόστομος Σμύρνης και οι συν αυτώ Άγιοι Αρχιερείς Γρηγόριος Κυδωνιών, Αμβρόσιος Μοσχονησίων, Προκόπιος Ικονίου, Ευθύμιος Ζήλων καθώς και οι κληρικοί και λαϊκοί που σφαγιάσθηκαν κατά την Μικρασιατική Καταστροφή

(Ανακατεύθυνση από: Αγιος Χρυσοστομος Μητροπολιτης Σμυρνης (1867 - 1922)*) Άγιος που εορτάζει στις: 12/09/2010 Βιογραφία Συμφώνως με την υπ' αριθμ. 2556/5-7-1993 εγκύκλιο της Ιεράς Συνόδου, η εορτή αυτών των Αγίων θα τιμάται κάθε έτος την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού. Άγιος Χρυσόστομος Σμύρνης Ο εθνομάρτυρας Χρυσόστομος Καλαφάτης, γεννήθηκε στην Τριγλία της Προποντίδας το 1867 μ.Χ. Γονείς του Χρυσοστόμου ήσαν ο Νικόλαος Καλαφάτης και η Καλλιόπη Λεμωνίδου. Το ζεύγος απέκτησε 8 παιδιά, 4 αγόρια και 4 κορίτσια. Από τ' αγόρια επέζησαν ο πρωτότοκος Ευγένιος (γεννήθηκε το 1865 μ.Χ.) και ο Χρυσόστομος. Ο Ευγένιος συμπαραστάθηκε στον νεώτερο αδελφό του σ' όλη τη διάρκεια του πολυτάραχου βίου του και τελικά τον ακολούθησε έως το μαρτύριο. Ο Νικόλαος Καλαφάτης είχε γνώση του οθωμανικού δικαίου και αντιπροσώπευε τους συμπολίτες του στα τουρκικά δικαστήρια. Αγαπούσε ακόμη την εκκλησιαστική μουσική και είχε ανάμιξη στα κοινά και γι' αυτό εξελέγετο δημογέροντας. Η σύζυγός του Καλλιόπη ήταν μια ευλαβής γυναίκα. Αυτή έταξε τον Χρυσόστομο στην Παναγία την ημέρα των Φώτων του 1868 μ.Χ., όταν είχε επισκεφθεί την Τρίγλια ο Μητροπολιτης Προύσας. Το ζεύγος Καλαφάτη, παρά την μέτρια οικονομική του κατάσταση, ανέθρεψε με επιμέλεια τα παιδιά του. Πρώτοι δάσκαλοι του Χρυσοστόμου στην Τρίγλια ήσαν ο αρχιμανδρίτης και μετέπειτα μητροπολίτης Ιωαννίκιος για τα εκκλησιαστικά, ο Γαζής για τα ελληνικά, ο Χριστόφορος Μουμουζής για τα τουρκικά, ο Νικόλαος Χατζηχρυσάφης για τα γαλλικά και ο Παπα-Θεοδόσης για την εκκλησιαστική μουσική. Ο Χρυσόστομος σπούδασε στη θεολογική Σχολή Χάλκης (1884 - 1891 μ.Χ.) και υπηρέτησε ως αρχιδιάκονος του μητροπολίτη Μυτιλήνης Κωνσταντίνου Βαλιάδη, ο όποιος αναδείχθηκε Οικουμενικός Πατριάρχης ως Κωνσταντίνος Ε' (1897 μ.Χ.). Χρημάτισε πρωτοσύγκελος της Μεγάλης Εκκλησίας και το 1902 μ.Χ. χειροτονήθηκε από τον Πατριάρχη Ιωακείμ Γ' μητροπολίτης Δράμας (1902 - 1910 μ.Χ.). Οι αγώνες του εναντίον της βουλγαρικής προπαγάνδας και για την τόνωση του εθνικού φρονήματος ενόχλησαν την Υψηλή Πύλη, η οποία αξίωσε από το Πατριαρχείο την άμεση ανάκληση του (1907 μ.Χ.). Αποχωρίστηκε με πικρία το ποίμνιό του και αποσύρθηκε στην Τριγλία με την ελπίδα της επιστροφής στην μητρόπολη Δράμας, η οποία κατέστη δυνατή το 1908 μ.Χ. με την ψήφιση του νέου τουρκικού συντάγματος. Η ενθουσιώδης υποδοχή που του επιφύλαξε ο λαός της Δράμας συνδέθηκε με την έξαρση του εθνικού αγώνα, γι' αυτό και χαρακτηρίστηκε από την Υψηλή Πύλη επικίνδυνος για την δημόσια τάξη. Ανακλήθηκε εκ νέου από την μητρόπολη Δράμας (20 Ιανουαρίου 1909 μ.Χ.) και αποσύρθηκε πάλι στην Τριγλία μέχρι την μετάθεση του στην μητρόπολη Σμύρνης (11 Μαρτίου 1910 μ.Χ.). Στην Μητρόπολη Σμύρνης συνέχισε τους εθνικούς του αγώνες, οργάνωσε δε πάνδημο συλλαλητήριο για να καταγγείλει τις βιαιότητες των Βουλγάρων στην Μακεδονία εναντίον των Ελλήνων, την υποστήριξη των τουρκικών αρχών προς την βουλγαρική προπαγάνδα και τις γενικότερες καταπιέσεις της Υψηλής Πύλης εναντίον του Ελληνισμού του Οθωμανικού κράτους. Οι τουρκικές αρχές της περιοχής θορυβήθηκαν και πέτυχαν την απομάκρυνση του από την μητρόπολη Σμύρνης (1914 μ.Χ.), στην οποία επέστρεψε μετά την ανακωχή του Μούνδρου (1918 μ.Χ.). Κατά την περίοδο της ελληνικής διοίκησης της Σμύρνης (1919 - 1922 μ.Χ.), λειτουργούσε ως αναμφισβήτητος εθνάρχης του μικρασιάτικου Ελληνισμού και ως ο εμπνευσμένος ηγέτης της «Μικρασιατικής Άμυνας» για την δημιουργία αυτόνομου κράτους σε περίπτωση ήττας του ελληνικού στρατού. Η κατάρρευση όμως του μικρασιάτικου μετώπου (Αύγουστος 1922 μ.Χ.) απογοήτευσε τον μεγαλόπνοο μητροπολίτη, ο όποιος αποδοκίμασε τα σχέδια των Μεγάλων Δυνάμεων για την απομάκρυνση του ελληνικού στοιχείου από την Μικρά Ασία. Η εισβολή των Τούρκων στην Σμύρνη υπήρξε η δοκιμασία των εθνικών του οραμάτων. Αρνήθηκε να εγκαταλείψει τον λαό του, παρά την πίεση των προξένων της Αγγλίας και της Γαλλίας. Στις 27 Αυγούστου 1922 μ.Χ. συνελήφθη από τον Τούρκο φρούραρχο της πόλης Νουρεντίν πασά, μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας στο ναό της Αγίας Φωτεινής, και παραδόθηκε στον εξαγριωμένο τουρκικό όχλο. Έπειτα από φρικτά βασανιστήρια βρήκε μαρτυρικό θάνατο. Ο εκφραστής των εθνικών πόθων κατέστη πλέον το σύμβολο των τραγικών πεπραγμένων του Γένους. Το δίτομο έργο του Περί Εκκλησίας, τα άρθρα του στα περιοδικά Εκκλησιαστική Αλήθεια και Ιερός Πολύκαρπος και η όλη κηρυκτική του δράση αναδεικνύουν την υπέροχη πνευματική μορφή του εθνομάρτυρα Ιεράρχη. Στο μαρτύριο του μητροπολίτη παρευρέθηκαν και οι 20 Γάλλοι ναύτες, την αντίδραση των οποίων περιέγραψε ο Γάλλος συγγραφέας Ρενέ Πουώ. Μία γαλλική περίπολος από είκοσι άνδρες, τους οποίους συνόδευα μαζί μ’ έναν άλλο πολιτοφύλακα, κατευθύνθηκε αμέσως στη Μητρόπολη, με σκοπό να πεισθεί ο μητροπολίτης να έλθει και να παραμείνει στην εκκλησία της Sacre-Coeur ή στο Γαλλικό Προξενείο. Ο μητροπολίτης Χρυσόστομος δεν δέχθηκε, λέγοντας ότι σαν καλός ποιμένας είχε χρέος να μείνει κοντά στο ποίμνιό του. Όταν η περίπολος έβγαινε από τη Μητρόπολη, ένα αυτοκίνητο στο οποίο επέβαιναν ένας Τούρκος αξιωματικός και δύο στρατιώτες, με τις λόγχες πάνω στα όπλα, σταμάτησε μπροστά από το μητροπολιτικό κτίριο. Ο αξιωματικός ανέβηκε επάνω και διέταξε τον μητροπολίτη να τον ακολουθήσει στον Νουρεντίν πασά, τον στρατιωτικό διοικητή. Βλέποντας ότι απάγεται ο μητροπολίτης, είπα στους άνδρες της περιπόλου να πάρουμε από πίσω το αυτοκίνητο. Φθάσαμε μπροστά στον Μεγάλο Στρατώνα, όπου βρισκόταν ο στρατιωτικός διοικητής, ο στρατηγός Νουρεντίν. Ο αξιωματικός που συνόδευε τον Χρυσόστομο, τον οδήγησε μπροστά στον Νουρεντίν. Σε δέκα λεπτά, και ενώ ο Χρυσόστομος κατέβαινε, βγήκε στο μπαλκόνι του κτιρίου ο Νουρεντίν πασάς, ο οποίος απευθύνθηκε στους χίλους με χίλιους πεντακόσιους μουσουλμάνους, άνδρες και γυναίκες, που βρίσκονταν στην πλατεία· τους είπε ότι τους παραδίδει, τον μητροπολίτη, προσθέτοντας χαρακτηριστικά τις φράσεις: «Αν σας έκανε καλό, να του το ανταποδώσετε· αν σας έκανε κακό, να του κάνετε και εσείς κακό!» Ο όχλος άρπαξε χωρίς χρονοτριβή τον μητροπολίτη και τον οδήγησε πιο πέρα, μπροστά στο κομμωτήριο του Ismail, ενός Ιταλού προστατευόμενου· εκεί σταμάτησαν και τον έντυσαν με μία άσπρη μπλούζα που πήραν από τον κομμωτή· άρχισαν αμέσως να τον χτυπούν λυσσασμένα με γροθιές και με ξύλα, και να τον φτύνουν στο πρόσωπο· του τρύπησαν με μαχαιριές το σώμα· του ξερίζωσαν τη γενειάδα· του έβγαλαν τα μάτια· του έκοψαν τη μύτη και τα αυτιά.» Πρέπει να σημειώσουμε, ότι η γαλλική περίπολος παρακολουθούσε τα γεγονότα μέχρι τη σκηνή που περιγράψαμε. Οι άνδρες που την αποτελούσαν (επρόκειτο για ναύτες), είχαν βγει έξω απ’ τα ρούχα τους, έτρεμαν χωρίς υπερβολή από την αγανάκτηση και ήθελαν να επέμβουν. Ο επικεφαλής, όμως, αξιωματικός, με το περίστροφο στο χέρι ακολουθούσε τις διαταγές που τους είχαν δοθεί και τους εμπόδισε να κάνουν οποιαδήποτε κίνηση. Στη συνέχεια, δεν είδαμε πια το μητροπολίτη, που τον αποτελείωσαν σε μικρή απόσταση πιο πέρα». (Rene Puaux, «Ο θάνατος της Σμύρνης», Αθήνα 1992, σσ. 57-58). Άγιος Αμβρόσιος Μητροπολίτης Μοσχονησίων Ο Άγιος Αμβρόσιος σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού Ιεροσολύμων και στη θεολογική Ακαδημία του Κιέβου. Υπήρξε δε εφημέριος σε πολλές ελληνικές κοινότητες της Κριμαίας (Θεοδοσίας, Συμφεροπόλεως, Σεβαστουπόλεως). Το 1913 μ.Χ. χειροτονήθηκε βοηθός επίσκοπος της Μητροπόλεως Σμύρνης με τον τίτλο Ξανθουπόλεως, αναπλήρωσε δε τον εξόριστο μητροπολίτη κατά τη διάρκεια του Α' παγκοσμίου πολέμου. Το 1919 μ.Χ. χρησιμοποιήθηκε ως πατριαρχικός έξαρχος στα Μοσχονήσια, το δε 1922 μ.Χ. έγινε Μητροπολίτης Μοσχονησίων. Κατά τη Μικρασιατική καταστροφή τάφηκε ζωντανός, από τους Τούρκους μαζί με άλλους εννέα Ιερείς σε λάκκο έξω από την πόλη των Κυδωνιών (15 Σεπτεμβρίου 1922 μ.Χ.). Άγιος Προκόπιος Λαζαρίδης Μητροπολίτης Ικονίου (1911 - 1923 μ.Χ.) Προηγουμένως επίσκοπος Αμφιπόλεως (1894 - 1899 μ.Χ.) και Μητροπολίτης Δυρραχείου (1899 - 1906 μ.Χ.) και Φιλαδέλφειας (1906 - 1911 μ.Χ.). Ήταν και αυτός μεταξύ των εθνοϊερομαρτύρων εκείνων των χρόνων. Οι συνθήκες γι' αυτόν ήταν ιδιαίτερες. Οι νεότουρκοι προσπαθούσαν να οργανώσουν τουρκορθόδοξη Εκκλησία, ανεξάρτητη απ' το Πατριαρχείο, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά τη τουρκική γλώσσα. Για το σκοπό αυτό πίεζαν ιερείς να προσχωρήσουν σ' αυτή τη προσπάθεια. Αλλά απέτυχαν. Ιδιαίτερα στην Ανατολία - τα βάθη της Μικράς Ασίας - είχαν εγκλωβίσει τους ορθοδόξους και τους υπέβαλλαν σε φοβερές κακώσεις μέχρι να αποσκιρτήσουν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Τρείς μάλιστα αρχιερείς, με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Ικονίου Προκόπιο, τους ανάγκαζαν να προβούν σε αυθαίρετη και αντικανονική χειροτονία επισκόπου, έτσι ώστε να διαρρηχτούν οι σχέσεις τους με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και να χειραφετηθούν αυθαίρετα ως αυτοτελής τουρκορθόδοξη Σύνοδος. Εν μέσω αυτής της καταδυναστεύσεως του ποιμνίου και των ποιμένων του, αλλά και των απελπισμένων κλαυθμών του λαού, ο Μητροπολίτης Προκόπιος παρέδωσε το πνεύμα του στον Μέγα Αρχιερέα και Σωτήρα Χριστό, προμαχώντας και συμπάσχοντας με τους στενάζοντες Έλληνες χριστιανούς της Ανατολίας. Άγιος Γρηγόριος Μητροπολίτης Κυδωνιών (22 Ιουλίου 1908 - 3 Οκτωβρίου 1922) Προηγουμένως διετέλεσε και μητροπολίτης Τιβεριουπόλεως και Στρωμνίτσης (12 Οκτωβρίου 1902 μ.Χ. - 22 Ιουλίου 1908 μ.Χ.). Το κοσμικό του όνομα ήταν Αναστάσιος Αντωνιάδης ή Σαατσόγλου και, κατά μεταγλώττιση δική του, Ωρολογάς. Γεννήθηκε στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας το 1864 μ.Χ. Ως Ιεροκήρυκας ανήκει στους πρώτους που στο κήρυγμα χρησιμοποίησαν τη δημοτική γλώσσα. Και στις τρεις μητροπόλεις που υπηρέτησε εργάστηκε με ζήλο και επιτυχία για την προάσπιση των εθνικών ελληνικών δικαίων και ιδιαίτερα συνεργάστηκε γι' αυτά με τον μητροπολίτη Δράμας Χρυσόστομο Καλαφάτη (1902 - 1910 μ.Χ.), τον κατόπιν εθνομάρτυρα μητροπολίτη Σμύρνης (1910 - 1922 μ.Χ.). Στις 12 Οκτωβρίου 1902 μ.Χ. χειροτονήθηκε μητροπολίτης στη σπουδαία από εθνικής απόψεως επαρχία Τιβεριουπόλεως και Στρωμνίτσης στην οποία αγωνίστηκε όχι μόνο κατά των τούρκων αλλά ιδιαίτερα εναντίον του βουλγαρικού κομιτάτου, μέλη του οποίου προσπάθησαν, πολλές φορές, να τον δολοφονήσουν (1905 μ.Χ.). Η τουρκική κυβέρνηση, όταν πληροφορήθηκε την εθνική δράση του Γρηγορίου, ανάγκασε το Οικουμενικό Πατριαρχείο να απομακρύνει τον Γρηγόριο, μεταθέτοντας τον στη νεοσύστατη μητρόπολη Κυδωνιών στις 22 Ιουνίου 1908 μ.Χ., όπου ο Γρηγόριος συνέχισε την εθνική του δράση. Το 1918 μ.Χ. κατηγορήθηκε από τους Τούρκους για εσχάτη προδοσία, δικάστηκε δύο φορές στο Στρατοδικείο της Σμύρνης, καταδικάστηκε και φυλακίστηκε. Μετά την αποφυλάκιση του (16 Οκτωβρίου 1918 μ.Χ.) και την κατάληψη των Κυδωνιών από τον ελληνικό στρατό (19 Μαΐου 1919 μ.Χ.), ο Γρηγόριος δεν απομακρύνθηκε από την επαρχία του, για υποθέσεις της οποίας πολλές φορές ήλθε σε αντίθεση με τον ύπατο αρμοστή στη Σμύρνη Αριστείδη Στεργιάδη. Μετά την αποχώρηση των ελληνικών πολιτικών και στρατιωτικών αρχών από τις Κυδωνιές, ο Γρηγόριος, σε σύσκεψη με τη δημογεροντία, εισηγήθηκε την αναχώρηση των κατοίκων των Κυδωνιών και τη μεταφορά τους στη Μυτιλήνη, για να αποφύγουν τη σφαγή από τους Τούρκους, αλλά δυστυχώς οι υποδείξεις του δεν έγιναν αποδεκτές. Έτσι το δράμα των κατοίκων των Κυδωνιών άρχισε στις 22 Αυγούστου 1922 μ.Χ., όταν άτακτος τουρκικός στρατός κατέσφαξε κοντά στην κωμόπολη Φράνελι του Αδραμυττηνού Κόλπου 4.000 Έλληνες κατοίκους των Κυδωνιών. Ο μητροπολίτης Γρηγόριος, παρά τους εξευτελισμούς που υφίστατο από τις τουρκικές αρχές, τις επισκεπτόταν και αγωνιζόταν να σώσει και να θρέψει το ποίμνιο του. Όταν δε στις 15 Σεπτεμβρίου πληροφορήθηκε τη σφαγή του μητροπολίτη Μοσχονησίων Αμβροσίου και των 6.000 κατοίκων τους από τους Τούρκους, ο Γρηγόριος αγωνίστηκε υπεράνθρωπα και κατόρθωσε να συγκατατεθούν οι Τούρκοι να έλθουν ελληνικά πλοία από τη Μυτιλήνη με αμερικανική σημαία και με την εγγύηση του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού και να παραλάβουν 20.000 Έλληνες από τις 35.000 που κατοικούσαν τις Κυδωνιές. Ο Γρηγόριος αρνήθηκε να αναχωρήσει και στις 30 Σεπτεμβρίου οι Τούρκοι τον συνέλαβαν και τον φυλάκισαν. Στη φυλακή βασανίστηκε φρικτά και στις 3 Οκτωβρίου, μαζί με άλλους Ιερείς και προκρίτους των Κυδωνιών που είχαν επίσης συλληφθεί θανατώθηκε. Άγιος Ευθύμιος Μητροπολίτης Ζήλων Ο Ευθύμιος Αγριτέλης, υπήρξε επίσκοπος Ζήλων από το 1912 μ.Χ. έως το 1921 μ.Χ. Μοναχός της Ιεράς Μονής Λειμώνας, σπούδασε στη Θεολογική σχολή της Χάλκης και κατόπιν έκανε διδάσκαλος και Ιεροκήρυκας στη Λέσβο και πρωτοσύγκελος στη μητρόπολη Μηθύμνης. Στις 12 Ιουνίου 1912 μ.Χ. χειροτονήθηκε επίσκοπος Ζήλων. Ως επίσκοπος ανέπτυξε μεγάλη θρησκευτική και εθνική δράση. Όταν η δράση του έγινε γνωστή στους Κεμαλιστές Τούρκους, συνελήφθη και φυλακίστηκε μαζί με άλλους πρόκριτους της επαρχίας Αμασείας στις 21 Ιανουαρίου 1921 μ.Χ. Με αίτηση του, ζήτησε από την κεμαλική κυβέρνηση της Άγκυρας να θεωρηθεί μόνο αυτός ένοχος και να απαλλαγούν οι υπόλοιποι συλληφθέντες. Μάλιστα δε μπροστά στο δικαστήριο απολογήθηκε με θαυμάσια αγόρευση. Στη φυλακή υπέστη πολλά βασανιστήρια, από τα όποια και πέθανε στις 29 Μαΐου 1921 μ.Χ. Μετά δε τον θάνατο του ήλθε και η καταδικαστική απόφαση του τούρκικου δικαστηρίου! Ανάλυση ονόματος* ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ: (χρυσός + στόμα) = ο εύγλωτος, ο μελίρρυτος. Αγιογραφίες / Φωτογραφίες Η μίτρα του Χρυσοστόμου Σμύρνης. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα

http://www.saint.gr/3506/saint.aspx

Η Παναγία στην Παλαιά Διαθήκη

Του ΜΙΧΑΗΛ Γ. ΤΡΙΤΟΥ, Καθηγητή Α.Π.Θ. 

Η Υπεραγία Θεοτόκος, «η αιτία της των πάντων θεώσεως», προφητεύθηκε αιώνες πριν γεννηθεί. Γι’ αυτό η ζωή της βρίσκεται στο κέντρο των αιώνων και αποτελεί «το περιήχημα της προφητικής αγγελίας, την οπτασία των προφητικών οραματισμών, το κέντρο της μεσσιανικής προσδοκίας». Απειράριθμες είναι οι παλιοδιαθηκικές προτυπώσεις που αναφέρονται στην «απείρανδρον Μητέρα του Εμμανουήλ». Δικαιολογημένα ο ιερός υμνογράφος μας προτρέπει: «Προφητικώς την Παρθένον ανευφημήσωμεν, στάμνον χρυσήν του μάννα, ακατάφλεκτον βάτον, και τράπεζαν και θρόνον, λυχνίαν χρυσήν, το λαμπάδιον έχουσαν, και αλατόμητον όρος και κιβωτόν αγιάσματος και πύχην Θεού». Στο παρόν άρθρο θα παρουσιάσουμε τις αντιπροσωπευτικότερες θεομητορικές παλαιοδιαθηκικές προφητείες.

• Η προφητεία του Ιεζεκιήλ για την «κατά ανατολάς κεκλεισμένην πύλην» προτυπώνει την παρθενική μήτρα, από την οποία θα διέλθει μόνον ο Χριστός και έκτοτε θα παραμείνει για πάντα «κεκλεισμένη». Εδώ γίνεται λόγος για το αειπάρθενο της Υπεραγίας θεοτόκου. Η Θεοτόκος υπήρξε παρθένος «προ του τόκου, εν τω τόκω και μετά τον τόκον». Όπως παρατηρεί ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός «ο τεχθείς εξ αυτής την αυτής παρθενίαν εφύλαξεν άτρωτον, μόνος διελθών δι’ αυτής και κεκλεισμένην τηρήσας αυτήν».

• Η επτάφωτη λυχνία, που έκαιε στη σκηνή του μαρτυρίου και στο ναό του Σολομώντα, προτυπώνει τη Θεοτόκο, από την οποία έλαμψε ο Χριστός, «το φως το αληθινόν, το φωτίζον και αγιάζον πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον». Φαεινή λυχνία είναι η Θεοτόκος, «η μητέρα του φωτός». Την Κυριακή του Αντίπασχα ή του Θωμά η Εκκλησία μας ψέλνει: «Σέ την φαεινήν λαμπάδα και Μητέρα του Φωτός». Η λυχνία προτυπώνει την τέλεια καθαρότητα και αγνότητα της Παρθένου.

• Η χρυσή στάμνα, που περιείχε το μάννα, προεικονίζει τη Θεοτόκο, η οποία ως άλλη χρυσή στάμνα έφερε μέσα της τον Ιησού, που είναι «ο άρτος της ζωής, ο εκ του ουρανού καταβάς». «Ο «Παλαιός Ισραήλ», αν και έφαγε το μάννα, πέθανε. Όμως ο «νέος Ισραήλ», τα φωτόμορφα τέκνα της εκκλησίας, κοινωνώντας σώματος και αίματος Χριστού δεν αποθνήσκουν, αφού η Θεία Ευχαριστία είναι κατά τον Θεοφόρο Ιγνάτιο «φάρμακον αθανασίας και αντίδοτον του μη αποθανείν».

• Η κλίμαξ, την οποία είδε ο Ιακώβ να ενώνει τον ουρανό με τη γη, προτυπώνει τη Θεοτόκο, η οποία ως μυστική κλίμαξ ένωσε τον ουρανό με τη γη. Διά μέσου αυτής ο Θεός κατέβηκε στη γη για να ανεβάσει «εις την άνω ζωήν το ανθρώπινον». Δικαιολογημένα, ο ποιητής της Ακαθίστου Ακολουθίας την αποκαλεί: «Χαίρε, κλίμαξ επουράνιε, δι’ ής κατέβη ο Θεός, χαίρε, γέφυρα μετάγουσα τους εκ γης προς ουρανόν».

• Η βάτος η καιομένη και μη καταφλεγομένη, την οποία είδε ο Μωϋσής στο όρος Χωρήβ, αποτελεί προεικόνιση της Υπεραγίας Θεοτόκου, η οποία ως άλλη βάτος ακατάφλεκτη κράτησε μέσα της «το καταναλίσκον πυρ της Θεότητος» χωρίς να καταστραφεί η παρθενία της. Αναφερόμενος στο γεγονός της φλεγομένης βάτου, ο Ανδρέας Κρήτης παρατηρεί: «Μωσής πρώτος βάτον ιδών σε προέλεγε, Διαβάς όψομαι το όραμα το μέγα τούτο».

• Η ολόφωτη νεφέλη και ο πύρινος στύλος που φώτιζαν τους Ισραηλίτες ημέρα και νύκτα «δείξαι αυτοίς την οδόν» προς τη γη της επαγγελίας προεικονίζουν την Υπεραγία θεοτόκο. Αυτή ως «νεφέλη ολόφωτος» επισκιάζει «τους πιστούς απαύσεως» και ως πύρινος στύλος οδηγεί τον νέο Ισραήλ «εις την άνω ζωήν», στο φωτεινό ενδιαίτημα της Θείας βασιλείας.

• Για τους Πατέρες της εκκλησίας θεομητορική προτύπωση αποτελεί ο πόκος του Γεδεών. Όπως δηλ. ο πόκος δέχθηκε μόνον αυτός τη νυχτερινή δρόσο, έτσι και η Παναγία δέχθηκε τη δρόσο της ενεργείας του Θεού, με την οποία έσβησε η πλάνη, στην οποία είχε περιπέσει μεταπτωτικά η ανθρωπότητα.

• Προεικόνιση του θεομητορικού μυστηρίου αποτελούν οι Τρεις Παίδες «εν τη καμίνω». Όπως τους Τρεις Παίδες διέσωσε από τη φωτιά «ο τόκος της Θεοτόκου», ο οποίος μετέτρεψε τη φλόγα της καμίνου σε δρόσο, κατά παρόμοιο τρόπο και η παρθενική μήτρα της Θεοτόκου, αν και δέχθηκε το πυρ της θεότητος, έμεινε άφθαρτη και αλώβητη.

• Οι πλάκες του Δεκαλόγου, που ήταν γραμμένες με το δάκτυλο του Θεού, παραπέμπουν στην Υπεραγία Θεοτόκο, η οποία είναι ο πνευματικός τόμος πάνω στον οποίο καταγράφηκε το πρόσωπο και το έργο του Χριστού. Σ’ αυτόν τον τόμο οι πιστοί διακρίνουν το άρρητο μυστήριο της Θείας του Σωτήρος Ενανθρωπήσεως με όλες τις σωτηριολογικές συνέπειες για τον άνθρωπο και την ιστορική πραγματικότητα. Δικαιολογημένα στην ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου ψέλνουμε: «Χαίρε ο τόμος εν ώ δακτύλω εγγέγραπται Πατρός ο Λόγος Αγνή».

• Η προφητική ρήση του βιβλίου του Δανιήλ «εθεώρεις έως ου ετμήθη λίθος εξ όρους άνευ χειρών» αναφέρεται στην Υπεραγία Θεοτόκο. Το βουνό, από το οποίο είδε ο Ναβουχοδονόσωρ να κόβεται το λιθάρι χωρίς χέρι ανθρώπου, προτυπώνει την Παναγία, η οποία ως όρος αλάξευτο έδωσε την καθαρή σάρκα της για να γεννηθεί ο Θεάνθρωπος. Αναφερόμενος στο περιστατικό αυτό ο Γερμανός Κων/λεως γράφει: «Χαίροις, το εκ Θεού πιότατον και κατάσκιον όρος, εν ώ λογικός αμνός εκτραφείς τας ημών αμαρτίας και τας νόσους εβάστασεν, εξού ο αχειρότμητος λίθος κυλισθείς, βωμούς ειδωλικούς συνέθλασεν και εις κεφαλήν γωνίας εν οφθαλμοίς ημών θαυμαστούμενος γέγονε». Η Θεοτόκος γέννησε το Σωτήρα του κόσμου, χωρίς να υποστεί οποιαδήποτε ρήξη. Τόσον η σύλληψη όσον και η κύηση υπήρξεν άφθορη.

• Η ράβδος του Ααρών, που βλάστησε, προκαταγγέλει τη Θεοτόκο, που φύτρωσε από τη ρίζα του γεννεαλογικού δένδρου του Ιεσσαί. Δικαιολογημένα, στον κανόνα των Χριστουγέννων ψέλνουμε: «Ράβδος εκ της ρίζης Ιεσσαί και άνθος εξ αυτής Χριστέ, εκ της Παρθένου ανεβλάστησας». Στον δε κανόνα της ακαθίστου ακολουθίας διαβάζουμε: «η ράβδος η μυστική, άνθος το αμάραντον η εξανθήσασα». Πέραν αυτών υπάρχουν και άλλες προτυπώσεις της Παλαιάς Διαθήκης που αναφέρονται στη Θεοτόκο. Η Κιβωτός του Νώε συμβολίζει την Παρθένο, η οποία φυλάσσει στα σπλάχνα της την απαρχή της Καινής κτίσεως. Η προφητεία του Ησαΐου «Ιδού η Παρθένος, εν γαστρί έξει…», αναφέρεται στη Θεοτόκο, που συνέλαβε και γέννησε το Χριστό. Η σκηνή του Αβραάμ είναι σύμβολο της θεοτόκου, στην οποία κατεσκήνωσε ο Λόγος του Θεού. Η Εδέμ προτυπώνει τη νοητή Εδέμ, που είναι η Παναγία, στους κόλπους της οποίας κατοικεί ο νέος Αδάμ, ο Χριστός.

Δικαιολογημένα, ο άγιος Ανδρέας Κρήτης, εγκωμιάζοντας τη Θεοτόκο ως επιβεβαίωση και επισφράγισμα της Παλαιάς Διαθήκης, γράφει: «Χαίροις, η νόμου μεσίτις και χάριτος, το παλαιάς και νέας των διαθηκών επισφράγισμα, το πάσης προφητείας εκφανέστατον πλήρωμα, η ακροστοιχίς της θεοπνεύστου των Γραφών αληθείας». Η Υπεραγία Θεοτόκος, που αξιώθηκε να γίνει Μητέρα του Θεού με την προσωπική της αρετή και τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, δεν είναι μονάχα το κέντρο της μεσσιανικής προσδοκίας, αλλά και το κέντρο της ελπίδας και της προσδοκίας των πιστών. Είναι πολλές οι θλίψεις, οι συμφορές του βίου και οι πειρασμοί που κυκλώνουν τον άνθρωπον «ωσεί μέλισσαι κηρίον», ώστε να αναζητά την «κραταιάν σκέπην» της Θεοτόκου.

Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός εκτιμά ότι ο ανθρώπινος βίος θα ήταν αβίωτος, εάν οι πιστοί δεν είχαν την Παναγία «συνόμιλόν τους και μόνην επί γης καταλελειμμένην παρηγορίαν». Η Θεοτόκος ως Μητέρα του Θεού έχει «άπειρον την προς τον Θεόν παρρησίαν», γι’ αυτό «ουδείς προστρέχων προς Αυτήν κατησχυμμένος απ’ αυτής εκπορεύεται,, αλλ’ αιτείται την χάριν και λαμβάνει το δώρημα προς το συμφέρον της αιτήσεως».

Πηγή: Καθημερινή Εφημερίδα της Ηπείρου "Πρωϊνός Λόγος"

http://www.pantokrator.info/gr/modules.php?name=News&file=article&sid=56