Το πρόσφορο

Από το ρήμα προσφέρω και σημαίνει προσφορά, δώρο. Εδώ σημαίνει δώρο στο Θεό . Παλιά το έλεγαν και «λειτουργιά» , επειδή ακριβώς προοριζόταν για τη Λειτουργία.

Για την «ιστορία» αναφέρουμε, πως οι μανάδες μας , οι γιαγιάδες μας έδειχναν ιδιαίτερη σπουδή στην προετοιμασία του. Συγκεκριμένα: Λίγες μέρες πριν από το θερισμό του σιταριού, πήγαιναν στα χωράφια, διάλεγαν και μάζευαν τα καλύτερα στάχυα. Το σιτάρι, που έβγαινε από αυτά, το έβαζαν σε ξεχωριστό και καθαρό δοχείο. Ενώ ο μυλωνάς είχε ξεχωριστή μέρα που το άλεθε. Το αλεύρι (= λείτουργο- άλευρο) το έβαζαν σε καθαρό και ξεχωριστό δοχείο κάτω από το εικόνισμα του σπιτιού τους.

Πριν από το ζύμωμα τηρούσαν συζυγική εγκράτεια. Έπαιρναν νερό από την πιο καθαρή βρυσούλα, με την αυστηρή απαγόρευση , από το νερό που θα έφτιαχναν το «πρόσφορο» , να μην πιει κανείς , (γιατί προοριζόταν για ιερό σκοπό) . Έπλεναν το σώμα τους (τότε που σπάνιζε το μπάνιο ), έβαζαν τα πιο καλά τους ρούχα, έκαναν τις μετάνοιές τους και άρχιζαν το ζύμωμα (χωρίς να έχουν τον θεομίσητο λογισμό του Κάιν, πως το πρόσφορο που έκαναν μπορεί και να μην προσκομισθεί, επομένως γιατί να κοπιάσουν! ) .

Και πήγαιναν πρωί-πρωί, και πριν από τον παπά, τον κόπο τους στην εκκλησία με χαρά και αγαλλίαση! Ήταν δυνατόν ο αγαθός Θεός να παραβλέψει τον κόπο τους και την καλή διάθεσή τους; Και βέβαια όχι! Έστω και αν το πρόσφορο δεν τους έβγαινε καλό! Η διάθεση μετράει! «Δῴη σοι Κύριος κατὰ τὴν καρδίαν σου», λέει ο Ψαλμωδός (Ψαλμ . 19: 5 ) .

Το πρώτο πράγμα που κερδίζει ο χριστιανός προσφέροντας τη λειτουργιά του στο Ναό, είναι η συγχώρηση των αμαρτιών του! «Πρέπει λοιπόν οι μεν χριστιανοί όλοι, άνδρες και γυναίκες να προσφέρουσιν εις όλας τας Κυριακάς ημέρας, προσφοράν από άρτον και οίνον, ίνα λυτρωθώσιν από τον δεσμόν των αμαρτιών τους», έλεγε ο άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης (+ 1809 ) . (Πηδάλιο, εκδ. Αστέρος, 1982, σελ. 682, υποσημ. 1 ) .

Πρόσφορο ή αρτοκλασία;

Παλαιοτέρα η αρτοκλασία στις ενορίες γινόταν άγνωστη, γιατί, σύμφωνα με το «τυπικό», γινόταν μόνο στις αγρυπνίες και μάλιστα προς το τέλος του Εσπερινού. Ευλογούσαν το ψωμί και το κρασί και τα διαμοίραζαν στο εκκλησίασμα προς βρώση και προς πόση για να μπορέσει έτσι να «στηριχθεί» και να παρακολουθήσει όρθιο την ολονύκτια αγρυπνία. ¨Όμως, τελευταία η αρτοκλασία έχει εισέλθει στους Εσπερινούς (χωρίς αγρυπνίες) στον Όρθρο, ακόμη και στη Λειτουργία!

Όμως , άλλη «χάρη» έχει η αρτοκλασία, άλλη το πρόσφορο. Με το πρόσφορο γίνεται Λειτουργία∙ τα ονόματα (ζώντων και νεκρών) μνημονεύονται στην Προσκομιδή , και «βγαίνει» (από το πρόσφορο) το αντίδωρο. Ενώ με την αρτοκλασία , ούτε αντίδωρο «βγαίνει» ,ούτε Λειτουργία γίνεται, αλλά και η μνημόνευση των ονομάτων που γίνεται, κατά την αρτοκλασία, είναι λιγότερης ισχύος. Με άλλα λόγια , είναι χίλιες φορές προτιμότερο να πηγαίνουμε πρόσφορο (και άναμα) στην εκκλησιά , παρά αρτοκλασία!

Από το βιβλίο: «ΝΑΟΣ, ΙΕΡΕΑΣ,

Θ.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ, Θ.ΚΟΙΝΩΝΙΑ»

ΑΡΧΙΜ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΗ

Εκδόσεις «Θαβώρ» 2012

Αύριο είναι Ψυχοσάββατο 22-6-2013

Λίγα λόγια για το Ψυχοσάββατο
Το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής, λέγεται - «Σάββατο των Ψυχών» ή Ψυχοσάββατο. Είναι το δεύτερο από τα δύο Ψυχοσάββατα του έτους (το πρώτο επιτελείται το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω). Ο λόγος που το καθιέρωσε η Εκκλησία μας, παρ' ότι κάθε Σάββατο είναι αφιερωμένο στους κεκοιμημένους, είναι ο εξής: Επειδή πολλοί κατά καιρούς απέθαναν μικροί ή στην ξενιτιά ή στη θάλασσα ή στα όρη και τους κρημνούς ή και μερικοί, λόγω πτώχειας, δεν αξιώθηκαν των διατεταγμένων μνημοσυνών, «οι θείοι Πατέρες φιλανθρώπως κινούμενοι θέσπισαν το μνημόσυνο αυτό υπέρ πάντων των άπ' αιώνος εύσεβώς τελευτησάντων Χριστιανών».

http://www.saint.gr/101/saint.aspx

Iωάννου του Χρυσοστόμου Η προσευχή διώχνει την απελπισία

«Έχεις γυναίκα μ’ ελαττώματα; Σε θλίβει, σε ταλαιπωρεί καθημερινά; Να κάνεις, ό,τι έκαμε ο Ισαάκ , να παρακαλείς θερμά το Θεό να λύσει Εκείνος το πρόβλημά σου. Ο Ισαάκ με την ταπεινή προσευχή του έλυσε την πήρωσιν της φύσεως. (πήρωσις από το ρ. πηράω= κάνω κάποιον ανάπηρο, σωματική αναπηρία, στην περίπτωση του Ισαάκ ατεκνία ) . Πολύ περισσότερο εμείς με την καλήν μας «προαίρεση» (=διάθεση) θα μπορέσουμε να διορθώσομε τα ελαττώματά μας, αν παρακαλούμε, ικετεύομε συνεχώς τον Θεόν. Αν σε δει ο Θεός ότι δείχνεις καρτερίαν και υποφέρεις (αντέχεις, σηκώνεις) με γενναιότητα , ψυχραιμία, ηρεμία τα ελαττώματα της γυναίκας σου, γιατί σέβεσαι τον νόμο Του, «συνεφάπτεται» ( συν+άπτομαι-εγγίζω» θα σου δώσει χέρι βοηθείας) για την ορθήν διδασκαλίαν σου και θα σου δώσει υπεραρκετόν μισθόν, μέγιστα ουράνια βραβεία, για την υπομονή σου. Ο Απ. Παύλος γράφει στους Κορινθίους ( 7, 16 ) «Τί γὰρ οἶδας, γύναι, εἰ τὸν ἄνδρα σώσεις; ἢ τί οἶδας, ἄνερ, εἰ τὴν γυναῖκα σώσεις;» ( Ω! άνδρα, γνωρίζεις ότι με την υπομονή σου μπορείς να σώσεις την γυναίκα σου; Και συ γυναίκα, ότι μπορείς να σώσεις; Τον άνδρα σου; ).
Να μην αποκάμεις, λέγει, να μην σταματήσεις να εξυπηρετείς το ταίρι σου, ούτε ν’ απελπιστείς, ούτε ν’ αγανακτήσεις, αν δεν διορθώνεται, γιατί εσύ δεν έχασες τον μισθόν της υπομονής. Αν την διώξεις, αμαρτάνεις, γιατί παραβαίνεις τον νόμο του Θεού ( ο γάμος αδιάλυτος ) και συ κρίνεσαι, σαν μοιχός, από τον Θεόν. Ο Χριστός ολοκάθαρα είπε ( Ματθ. 5, 32 ) «ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι» ( = Όποιος εκδιώκει την γυναίκα του, εκτός για λόγο πορνείας, αναγκάζει αυτήν να διαπράξει μοιχείαν ) .
Αν πάρεις άλλην γυναίκα, χειρότερη από την πρώτην, έχεις ήδη διαπράξει «μοιχείαν» και δεν έχεις βρει γαλήνη, ηρεμία, που τόσο λαχταρούσες. Η χειρότερη κάνει χειρότερη τη ζωή σου. Αν πάρεις καλύτερη, δεν θ’ απολαμβάνεις πλήρη ηδονή, γιατί θα συλλογίζεσαι ότι έχεις εγκαταλείψει την πρώτη γυναίκα σου και έχεις διαπράξει και μοιχείαν. Αν, λοιπόν, δεις ότι παρουσιάζονται δυσκολίες, προβλήματα, αδιέξοδα ή από τον γάμον ή από άλλες καταστάσεις, τότε με δάκρυα να τρέχεις στο Θεό , να τον παρακαλείς θερμά, επίμονα, ασταμάτητα και Εκείνος σίγουρα θ’ απαντήσει στο πρόβλημά σου, θετικά ή αρνητικά, πάντα για το συμφέρον της ψυχής σου.
Πάντα να θυμάσαι ότι η προσευχή είναι ακατανίκητο όπλο.
Αρκετές φορές έχω αναφέρει στην αγάπη σας ότι όλοι αμαρτωλοί και δίκαιοι πρέπει να προσεύχονται.
Είσαι αμαρτωλός; Μην φεύγεις, σαν τον άσωτο από τον θεό, αλλά να συλλογίζεσαι τον Τελώνην. Τι κέρδισε όταν ζήτησε το έλεος του θεού; Απέπλυνε όλα τ’ αμαρτήματά του, κέρδισε την ψυχικήν του γαλήνη.
Η προσευχή έχει τεράστια δύναμη.
«Θέλεις να μάθεις πόσο σπουδαίο πράγμα είναι η προσευχή; Δεν ωφελεί τον άνθρωπο τόσο πολύ η φιλία προς τον Θεόν, όσο η προσευχή. Τα λόγια αυτά δεν είναι δικά μου. Δεν θα τολμούσα , στηριζόμενος στην γνώμη μου να πω τέτοιο σπουδαίο πράγμα. Άκουσε από τις Γραφές ότι δεν ωφελεί τόσο πολύ η φιλία, όσον η προσευχή…
…Ο Τελώνης δεν ήταν φίλος του Θεού, αλλά έγινεν ,( με την ταπεινή παράκληση ) .
Ώστε και συ, αν και είσαι εχθρός του Θεού , με την «προσεδρίαν» (= με την επίπονη, συνεχή παράκληση) θα γίνεις φίλος Του. Πρόσεχε την Συροφοίνισσα ( Χαναναία) και άκουσε τι λέγει γι’ αυτήν. «Οὐκ ἔστι καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις». Και πώς έκαμε αυτό ο Κύριος, αν δεν ήταν καλό; Με την προσεδρίαν (= επίπονη, ταπεινή προσευχή) η γυναίκα μετέτρεψε το κακόν σε καλόν. Πρέπει να γνωρίζομε πολύ καλά όλοι, ότι για όσα (αμαρτωλά έργα) δεν είμαστε άξιοι (να είμαστε φίλοι του Θεού) με την προσεδρίαν το κατορθώνουμε (συγχωρούνται οι αμαρτίες μας).
Αυτά τα λέγω, για να μην λέγεις ότι εγώ είμαι αμαρτωλός, «απαρρησίαστος» είμαι, δεν έχω παρρησίαν προς τον Θεόν, δεν έχω προσευχήν.
Όσοι νομίζουν ότι έχουν παρρησίαν προς τον Θεόν, δεν έχουν, όσοι όμως πιστεύουν απόλυτα ότι δεν έχουν παρρησίαν προς τον Θεόν, γιατί είναι αμαρτωλοί, αυτοί έχουν παρρησίαν.
(Άριστοι πνευματικοί λέγουν: Όσοι νομίζουν ότι δεν κοινωνούν άξια, κοινωνούν ανάξια και όσοι πιστεύουν ότι κοινωνούν ανάξια, αυτοί κοινωνούν άξια).
«Όσοι θα βρουν τον εαυτόν τους «απερηγμένον» (άχρηστον, παραπεταμένον, περιφρονημένον) ,»απαρρησίαστον» (χωρίς παρρησίαν), αυτοί εισακούονται άμεσα, γρήγορα, όπως ακριβώς ο Τελώνης. Πρόσεχε ότι έχεις πολλά παραδείγματα: την Συροφοίνισσαν ( Χαναναίαν), τον Τελώνην, τον ληστήν πάνω στο Σταυρό, τον φίλον της παραβολής, που ζητούσε τρεις άρτους και το πέτυχε όχι με την φιλία, αλλά με την «προσεδρίαν» (=επίμονη, ασταμάτητη, ταπεινή προσευχή).
Καθένας απ’ αυτούς, αν έλεγε ότι είμαι αμαρτωλός ότι ειμί «κατησχυμμένος» ( καταντροπιασμένος) και γι’ αυτό δεν πρέπει να πλησιάζω τον Θεό, δεν πρέπει να προσεύχομαι, δε θα επιτύγχανε τίποτε. Όλοι, λοιπόν, δεν πρέπει να προσέχομε το μέγεθος των αμαρτημάτων μας, αλλά να θαρρούμε, να κατατολμούμε, να προσευχόμεθα, γιατί πιστεύομεν απόλυτα ότι ο Θεός διαθέτει άπειρον πλούτον φιλανθρωπίας. Έτσι σίγουρα θα επιτύχομε ό,τι θα παρακαλέσομε τον Θεόν. Ας διατηρούμε σταθερά στη μνήμη μας όλα αυτά και ας τα διαφυλάσσομε, ας προσευχόμεθα «διηνεκώς» (ασταμάτητα) «μετά νήψεως» (εγρηγορήσεως, προσοχής) , με θάρρος με χρηστές ελπίδες, με μεγάλην σπουδήν (ενδιαφέρον). Άλλοι πρόθυμα, ασταμάτητα, προσεύχονται κατά των εχθρών τους. Εμείς πόσο πρόθυμα, θερμά, πρέπει να προσευχόμεθα για τους εχθρούς μας, για τους αδελφούς, για τους γνωστούς και φίλους μας; Επειδή ο Θεός είναι φιλάνθρωπος και επιθυμεί να μας δώσει όσα εμείς δεν επιθυμούμε, σίγουρα θα μας χαρίσει όλα όσα μας συμφέρουν.
Επειδή άριστα γνωρίζομε όλα αυτά, έστω και αν πέσομε σε βάραθρα κακίας, αμαρτίας, ούτε τότε πρέπει να απελπιζόμαστε για την σωτηρίαν αλλά να πλησιάζομε τον Θεόν με αγαθές ελπίδες.
Πρέπει να πιστεύομε ότι θα μας δώσει όλα όσα ζητούμε, αν τα ζητούμε σύμφωνα με τις άγιες εντολές Του. Ο Απ. Παύλος στους Εφεσίους (γ, στιχ 20 ) γράφει «ο Θεός που έχει τη δύναμη να μας χαρίσει όλα τα παραπάνω, πολύ περισσότερα απ’ όσα εμείς ζητούμε ή μπορούμε να βάλωμε στο μυαλό μας, μας τα παραχωρεί σύμφωνα με την δύναμή του, που ενεργεί μέσα μας τον αγιασμό και την σωτηρίαν μας».
Στον Χριστό, στον Παμβασιλέα Θεόν μας πρέπει κάθε δόξα, τιμή και προσκύνηση και στον Άναρχον Πατέρα και στο Πανάγιον και ζωοποιόν Πνεύμα τώρα και πάντα και εις τους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
(ΕΠΕ 31, σ305 )


Από το βιβλίο: «ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΠΡΟΣΕΥΧΗ
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΒΓΟΝΤΖΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΩΦΕΛΙΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗΝ»
ΤΕΥΧΟΣ 10oΝ

Νώτη Γεωργία

ΜΕ ΘΑΡΡΟΣ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΑ!

«ἰδοὺ ὁ Θεός μου σωτήρ μου, 
πεποιθὼς ἔσομαι ἐπ᾿ αὐτῷ 
καὶ οὐ φοβηθήσομαι» 
(Ησ.12, 2 )

Και τώρα, σαν κατακλείδα, ακολουθεί μια συμβουλή που προέρχεται από την πείρα της πνευματικής ζωής. Το μεγάλο βήμα και η ηρωική απόφαση της μετανοίας και διορθώσεως, πολύ θα ενοχλήσει τον διάβολο. Αυτό το απέδειξε ήδη από την αρχή , από τότε που εμφανίσθηκε στον νου η πρώτη σκέψη της επιστροφής.
Να όμως ότι και τώρα, που όλα έχουν τελειώσει, που και η άφεση δόθηκε και η ειρήνη επανήλθε στην ψυχή, εκείνος εξακολουθεί το σκληρό του αγώνα, με μια τελευταία παγίδα που σαν τεχνίτης έμπειρος στήνει μεθοδικά. Κι αυτή περιέχει τον κίνδυνο της απελπισίας, σε περίπτωση νέας πτώσης.
Δεν είναι περίεργο ότι παρ’ όλη την προσοχή του, ο χριστιανός μπορεί να ξαναπέσει και να λερώσει και πάλι τον εαυτό του με το αμαρτωλό μίασμα της πτώσης. Τα ελαττώματα δεν κόβονται δια μιας. Σιγά-σιγά θα έλθει η ηθική τελειοποίηση και αργά κάπως ο κακός εαυτός μας αιχμαλωτίζεται από τις αγαθές καταβολές που η Χάρη του Μυστηρίου έκανε να ανθίσουν και πάλι μέσα μας. Έτσι, ενώ ο μετανοήσας θα αγωνίζεται πολεμώντας το κακό, θα αντιστέκεται στο διάβολο, θα εργάζεται για τον εαυτό του και θα αγρυπνεί πάνω στις κινήσεις της καρδιάς του, δεν θα λείψουν και πάλι νέες αδύνατες στιγμές, που είτε από υφαρπαγή και απροσεξία, είτε από υποχώρηση και δειλία, θα τον κάνουν να προδώσει και πάλι την αγάπη του Θεού.
Αυτό, όμως , περιμένει και ο διάβολος για να το εκμεταλλευτεί, ενσπείροντας λογισμούς απελπισίας και αποτρέποντας το χριστιανό από το να σηκωθεί και να καθαρισθεί και πάλι. Βέβαια ο πιστός και ταπεινός άνθρωπος , γνωρίζει καλά τι οφείλει να κάνει στην περίπτωση αυτή. Πρέπει να περιφρονήσει τη ντροπή , να διώξει μακριά την απόγνωση και να σπεύσει στο σωτήριο λουτρό της Εξομολογήσεως . Το Μυστήριο είναι στη διάθεσή του ανά πάσα στιγμή. Έπειτα ο Σωτήρας μας Ιησούς, μένει πάντοτε με ανοικτές τις αγκάλες. Δεν το λέει καθαρά ο Ευαγγελιστής Ιωάννης; Τεκνία μου, ταῦτα γράφω ὑμῖν ἵνα μὴ ἁμάρτητε· ἐάν δε τις ἁμάρτῃ, παράκλητον ἔχομεν πρὸς τὸν πατέρα, ᾿Ιησοῦν Χριστὸν δίκαιον, καὶ αὐτὸς ἱλασμός ἐστι περὶ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν» ( Α΄Ιω. 2, 12 ). Παρά ταύτα όμως, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιάνονται στην παγίδα, λησμονούν τη δωρεά του Θεού και χάνονται μέσα στις αποπνικτικές αναθυμιάσεις των καπνών της υπερηφάνειάς τους, η οποία γεννά την απελπισία και την απομάκρυνση από το Θεό.
Εσύ όμως αγαπητέ αναγνώστη μακάρι να μην ανήκεις στην κατηγορία αυτή. Εσύ έχε πάντοτε κατά νουν, ότι ο Ιησούς είναι ο πλέον θερμός και πιστός φίλος και αγαπητός σου. Ο Ίδιος διεκήρυξε , για σένα και για όσους σπεύσουν κάτω από την προστασία Του, και είπε: «τὸν ἐρχόμενον πρός με, οὐ μὴ ἐκβάλω ἔξω·» ( Ιω. 6, 37 ) …

Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ

Νώτη Γεωργία