ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

                                                        Μπακοδήμου Στ. Νικολάου, θεολόγου

Το γεγονός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπως και άλλα γεγονότα από τη ζωή της Παναγίας, δεν περιγράφεται στα Ευαγγέλια. Οι Ευαγγελιστές αφηγούνται περιστατικά από τη ζωή  του Χριστού και τη διδασκαλία Του, αφού σκοπός τους είναι να παρουσιάσουν στους μαθητές τους το Ευαγγέλιο της σωτηρίας. Για την ζωή της Παναγίας όμως αντλούμε πληροφορίες από άλλα κείμενα. Έτσι το γεγονός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου περιγράφεται, με πολλές λεπτομέρειες, στο Απόκρυφο Ευαγγέλιο του Ιωάννη.

Σύμφωνα λοιπόν με την διήγηση αυτή, τρεις μέρες πριν την Κοίμησή της ο Αρχάγγελος Γαβριήλ την ειδοποίησε για την έξοδό της από την παρούσα ζωή. Την τρίτη μέρα λοιπόν, έρχονται οι Άγιοι Απόστολοι ΄΄επί νεφελών εποχούμενοι΄΄, ασπάζονται την Μητέρα του Κυρίου, ακούνε τις συμβουλές της και, μετά την Κοίμησή της, φροντίζουν για την εκφορά της. Η Μήτηρ της Ζωής δεν φεύγει από τον κόσμο αυτό με φυσικό τρόπο: ο ίδιος ο Χριστός, συνοδευόμενος από Αγγέλους, παραλαμβάνει την μακαρία ψυχή της. Κατά την εκφορά του τιμίου λειψάνου της στην Γεθσημανή, όπου ετάφη, κάποιος εβραίος, ονόματι Ιεφωνίας, επιχειρεί να βεβηλώσει το τίμιο σώμα της. Όμως ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, του κόβει τα χέρια, τα οποία μένουν κολλημένα επάνω στο σώμα της Παναγίας. Μπροστά στο θαύμα ο εβραίος μετανοεί και αποκαθίσταται η σωματική του ακεραιότητα.

 Τρεις μέρες αργότερα, η νεφέλη φέρνει τον Θωμά, ο οποίος ζητά να προσκυνήσει το Λείψανο της Παναγίας. Στο άνοιγμα του μνημείου τους αναμένει μια έκπληξη: η Μήτηρ της Ζωής δεν ήταν δυνατόν να υποστεί φθορά, μετέστη προς τον Υιόν της, αφήνοντας πίσω ως απόδειξη του θαύματος τα ενδύματά της, την Εσθήτα, το Μαφόριο, και τη Ζώνη (όπως ο Ιησούς άφησε το σουδάριο και τα οθώνια).

       

 Η Κοίμησις της Θεοτόκου. Εφέστιος εικόνα (16ος αι.) της Ι. Μονής Άνω Ξενίας

Όλα αυτά τα στοιχεία περιγράφονται και συνθέτουν την Εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στη σύνθεση κυριαρχούν τα πολυάριθμα πρόσωπα: στο κέντρο, πάνω στη νεκρική κλίνη βρίσκεται ξαπλωμένη η κεκοιμημένη Θεοτόκος, ενώ στον κατακόρυφο άξονα κυριαρχεί η μορφή του Χριστού, που κρατά στα χέρια Του ένα μικρό βρέφος, που δεν είναι άλλο από την ψυχή της Θεοτόκου. Γύρω Του άγγελοι μέσα σε φωτεινή δόξα συμμετέχουν στο γεγονός δίνοντας παράλληλα μια θριαμβευτική χροιά στα τελούμενα, ενώ άλλοι δύο, στο ψηλότερο σημείο της εικόνας, ανοίγουν τις πύλες του Ουρανού για να υποδεχτούν την αγία ψυχή της. Γύρω από το σώμα της Παναγίας οι δώδεκα Απόστολοι και τρεις Ιεράρχες , οι Άγιοι Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, ο Ιερόθεος Αθηνών ( που δεν εικονίζεται ), ο Τιμόθεος  και ο Διονύσιος Αρεοπαγίτης, οι οποίοι κατά την παράδοση μεταφέρθηκαν και αυτοί με νεφέλες στην Ιερουσαλήμ, κηδεύουν με συγκρατημένη θλίψη το σεπτό σκήνωμα, ενώ τέλος οι μυροφόρες γυναίκες με έντονη την έκφραση της οδύνης συμμετέχουν στο πένθος. Μπροστά από το κρεβάτι με την Θεοτόκο βλέπουμε τον εβραίο με κομμένα τα χέρια και τον αρχάγγελο Μιχαήλ με παρατεταμένο το πύρινο ξίφος του.

 Όλη η σκηνή εκτυλίσσεται εντός της οικίας  όπου τα τελευταία χρόνια ζούσε η Παναγία. Αυτό το στοιχείο υποδηλώνεται από τα κτίρια που δεξιά κι αριστερά πλαισιώνουν τη σύνθεση. Σε πολλές εικόνες, κυρίως σε τοιχογραφίες όπου ο χώρος είναι αρκετός, εικονίζονται στο πάνω μέρος της σύνθεσης οι Απόστολοι που έρχονται επάνω στις νεφέλες από τους τόπους που δίδασκαν το Ευαγγέλιο, για να συμμετάσχουν στο γεγονός.

 Σε άλλες βλέπουμε τον Θωμά μπροστά στο κενό μνημείο της Παναγίας, όπου αποκαλύπτεται ότι τελικά η Μήτηρ της Ζωής μετέστη μαζί με το άχραντο σώμα της προς τον Υιό της. Σκοπός της βυζαντινής εικόνας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι να επικεντρώσει το νου μας στο υπερφυσικό της Μεταστάσεως της Θεοτόκου, όπως εξαίρεται σε κάθε επιμέρους στοιχείο, και να τονιστεί ο θρίαμβος της Ζωής επί του θανάτου, ακόμα και στην υποκείμενη στη φθορά ανθρώπινη υλική υπόσταση. Είναι θα λέγαμε η απαρχή, η απτή απόδειξη των λόγων του Χριστού, ότι όποιος Τον ακολουθήσει θα ζήσει ζωή αιώνιο. Εκφραστικότατο είναι το Εξαποστειλάριο της εορτής, που περιληπτικά θα λέγαμε περιγράφει το γεγονός της Κοιμήσεως: «Απόστολοι εκ περάτων συναθροισθέντες ενθάδε, Γεθσημανή τω χωρίω κηδεύσατέ μου το σώμα· και συ Υιέ και Θεέ μου, παράλαβέ μου το πνεύμα».

Ο Απόστολος της Κυριακής 31 Ιουλίου 2016

Νὰ προσεύχεστε

γιὰ τὸ καλὸ

τῶν διωκτῶν σας,

νὰ ζητᾶτε

τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ

γι’ αὐτοὺς κι ὄχι

νὰ τοὺς καταριέστε.

(῾Ρωμ. ιβ´ 6-14)

Αδελφοί, ἔχοντες χαρίσματα κατὰ τὴν χάριν τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν διάφορα, εἴτε προφητείαν, κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς πίστεως, εἴτε διακονίαν, ἐν τῇ διακονίᾳ, εἴτε ὁ διδάσκων, ἐν τῇ διδασκαλίᾳ, εἴτε ὁ παρακαλῶν, ἐν τῇ παρακλήσει, ὁ μεταδιδούς, ἐν ἁπλότητι, ὁ προϊστάμενος, ἐν σπουδῇ, ὁ ἐλεῶν, ἐν ἱλαρότητι. ῾Η ἀγάπη ἀνυπόκριτος. ᾿Αποστυγοῦντες τὸ πονηρόν, κολλώμενοι τῷ ἀγαθῷ, τῇ φιλαδελφίᾳ εἰς ἀλλήλους φιλόστοργοι, τῇ τιμῇ ἀλλήλους προηγούμενοι, τῇ σπουδῇ μὴ ὀκνηροί, τῷ πνεύματι ζέοντες, τῷ Κυρίῳ δουλεύοντες, τῇ ἐλπίδι χαίροντες, τῇ θλίψει ὑπομένοντες, τῇ προσευχῇ προσκαρτεροῦντες, ταῖς χρείαις τῶν ἁγίων κοινωνοῦντες, τὴν φιλοξενίαν διώκοντες. Εὐλογεῖτε τοὺς διώκοντας ὑμᾶς, εὐλογεῖτε καὶ μὴ καταρᾶσθε.

Απόδοση σε απλή γλώσσα

Αδελφοί, ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ μᾶς ἔδωσε διάφορα πνευματικὰ χαρίσματα· ῎Αλλος εἶναι προφήτης, γιὰ νὰ κηρύττει ἀνάλογα μὲ τὸν βαθμὸ τῆς πίστεώς του· ἄλλος ἔχει τὸ χάρισμα τῆς διακονίας, γιὰ νὰ προσφέρει τὶς ὑπηρεσίες του. Τὸ ἴδιο νὰ κάνει κι ὁ δάσκαλος τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ μὲ τὴ διδασκαλία· κι ὅποιος ἔχει τὸ χάρισμα νὰ στηρίζει τοὺς ἀδελφούς, νὰ τοὺς στηρίζει. ᾿Αλλὰ κι ὅποιος μοιράζει τὰ ἀγαθά του μὲ τοὺς ἄλλους, νὰ τὸ κάνει μὲ ἁπλότητα· ὁ προϊστάμενος νὰ δείχνει ζῆλο γιὰ τὸ ἔργο του· ὅποιος μοιράζει τὶς ἐλεημοσύνες, νὰ τὸ κάνει μὲ καλοσύνη.  ῾Η ἀγάπη σας νὰ εἶναι εἰλικρινής. Νὰ ἀποστρέφεστε τὸ κακὸ καὶ νὰ ἀκολουθεῖτε τὸ καλό. Νὰ δείχνετε μὲ στοργὴ τὴν ἀγάπη σας γιὰ τοὺς ἄλλους πιστούς. Νὰ συναγωνίζεστε ποιὸς θὰ δείξει περισσότερη ἐκτίμηση στὸν ἄλλο. Μὴν εἶστε ὀκνηροὶ σ’ ὅ,τι πρέπει νὰ δείχνετε ζῆλο, νὰ ἔχετε πνευματικὸ ἐνθουσιασμό, νὰ ὑπηρετεῖτε τὸν Κύριο. ῾Η ἐλπίδα νὰ σᾶς δίνει χαρά. Νὰ ἔχετε ὑπομονὴ στὶς δοκιμασίες. Νὰ ἐπιμένετε στὴν προσευχή. Νὰ βοηθᾶτε τοὺς ἄλλους χριστιανούς, ὅταν βρίσκονται σὲ ἀνάγκη, καὶ νὰ ἐπιδιώκετε νὰ φιλοξενεῖτε τοὺς ἀδελφούς. Νὰ προσεύχεστε γιὰ τὸ καλὸ τῶν διωκτῶν σας, νὰ ζητᾶτε τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ γι’ αὐτοὺς κι ὄχι νὰ τοὺς καταριέστε.

 http://www.synodoiporia.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=4963:o-apostolos-tis-kyriakis-31-iouliou-2016&catid=30&Itemid=143

Το Ευαγγέλιο της Κυριακής 31 Ιουλίου 2016 -ΣΤ´ Ματθαίου

Θάρρος,

παιδί μου,

σοῦ συγχωρήθηκαν

οἱ ἁμαρτίες σου.

(Μτθ. θ´ 1-8)

Τῶ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐμβὰς ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς πλοῖον διεπέρασε καὶ ἦλθεν εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν. Καὶ ἰδοὺ προσέφερον αὐτῷ παραλυτικὸν ἐπὶ κλίνης βεβλημένον· καὶ ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν εἶπε τῷ παραλυτικῷ· Θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου. Καὶ ἰδού τινες τῶν γραμματέων εἶπον ἐν ἑαυτοῖς· οὗτος βλασφημεῖ. Καὶ ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὰς ἐνθυμήσεις αὐτῶν εἶπεν· ῞Ινα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν; τί γάρ ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ περιπάτει; ῞Ινα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέναι ἁμαρτίας – τότε λέγει τῷ παραλυτικῷ· ᾿Εγερθεὶς ἆρόν σου τὴν κλίνην καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου. Καὶ ἐγερθεὶς ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. ᾿Ιδόντες δὲ οἱ ὄχλοι ἐθαύμασαν καὶ ἐδόξασαν τὸν Θεὸν τὸν δόντα ἐξουσίαν τοιαύτην τοῖς ἀνθρώποις.

Απόδοση σε απλή γλώσσα

Εκεῖνο τὸν καιρό, ὁ ᾿Ιησοῦς ἐπιβιβάστηκε στὸ πλοῖο, διέσχισε τὴ λίμνη καὶ ἦρθε στὴν πόλη του. Τότε τοῦ ἔφεραν ἕναν παράλυτο ξαπλωμένο σ᾿ ἕνα κρεβάτι. ῞Οταν εἶδε ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν πίστη τους, εἶπε στὸν παράλυτο· «Θάρρος, παιδί μου, σοῦ συγχωρήθηκαν οἱ ἁμαρτίες σου». Τότε μερικοὶ ἀπὸ τοὺς γραμματεῖς εἶπαν μέσα τους· «Μὰ αὐτὸς προσβάλλει τὸν Θεό». ῾Ο ᾿Ιησοῦς ὅμως, ποὺ κατάλαβε τὶς σκέψεις τους, εἶπε· «Γιατί κάνετε πονηρὲς σκέψεις; Τί εἶναι εὐκολότερο νὰ πῶ· “σοῦ συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες” ἢ νὰ πῶ·  “σήκω καὶ περπάτα”; Γιὰ νὰ μάθετε λοιπὸν πὼς ὁ Υἱὸς τοῦ ᾿Ανθρώπου ἔχει τὴν ἐξουσία νὰ συγχωρεῖ ἁμαρτίες πάνω στὴ γῆ» -λέει στὸν παράλυτο· «Σήκω, πάρε τὸ κρεβάτι σου καὶ πήγαινε στὸ σπίτι σου». ᾿Εκεῖνος σηκώθηκε καὶ πῆγε στὸ σπίτι του. ῞Οταν ὁ κόσμος τὸ εἶδε αὐτό, ἔμειναν κατάπληκτοι καὶ δοξολόγησαν τὸν Θεό, ποὺ ἔδωσε τέτοια ἐξουσία στοὺς ἀνθρώπους.

http://www.synodoiporia.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=4962:to-evaggelio-tis-kyriakis-31-iouliou-2016-st-matthaiou&catid=32&Itemid=145

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΗΣ ΠΑΝΗΓΥΡΕΩΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ "ΤΑΥΡΙΩΤΙΣΣΑΣ" ΣΤΟΝ Ι.Ν. ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΑΥΡΟΥ.

ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΘΗΝΩΝ

ΙΕΡΟΣ ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΑΥΡΟΥ

Σμύρνης 7-Τηλ. 210-3468360

Η Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της «Ταυριώτισσας» μετεφέρθη έκ Μικράς Ασίας το 1922. Κατά την περίοδον της Εθνικής μας τραγωδίας. Συντηρηθείσα προσφάτως (1η Αυγούστου 2007). Η 1η Αυγούστου καθιερώθηκε από το χριστεπώνυμο πλήρωμα της ενορίας μας αυθόρμητα και δια βοής ώς Ημέρα Ανάμνησης της Αποκάλυψης και Ονοματοδοσίας της Θαυματουργού Εικόνος της Παναγίας «Ταυριώτισσας».

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΟΡΤΗΣ

ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΕΟΡΤΗΣ-ΚΥΡΙΑΚΗ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2016

ΩΡΑ 7:00 μ.μ.

Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός (Αρτοκλασία).

ΚΥΡΙΩΝΥΜΟΣ ΗΜΕΡΑ-ΔΕΥΤΕΡΑ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2016

ΩΡΑ 7:00 π.μ.

Ακολουθία Πανηγυρικού Όρθρου.

ΩΡΑ 8:30 π.μ.

Πανηγυρική Θεία Λειτουργία.

ΩΡΑ 10:00 π.μ.

Η Πρόοδος του Τιμίου Σταυρού (Η έξοδος του Τιμίου Σταυρού εκ του Ιερού Βήματος Λιτανευτικώς εις προσκύνησιν και αγιασμό των πιστών) & τέλεσις του Αγιασμού δια την 1ην του μηνός Αυγούστου.

ΩΡΑ 7:30 μ.μ.

Μεθεόρτιος Εσπερινός-Πανηγυρική Παράκλησις, ψαλλομένη από όλες τις κυρίες και το εκκλησίασμα, είς την Υπεραγίαν Θεοτόκον. (Θείο Κήρυγμα)

ΩΡΑ 9:00 μ.μ.

Λιτανεία της Θαυματουργού Εικόνος της Παναγίας «Ταυριώτισσας» (με την μέριμναν του Δημάρχου Μοσχάτου-Ταύρου κ. Ανδρέα Ευθυμίου), συνοδεία Φιλαρμονικής.

Θα πλαισιώσουν την Ι. Εικόνα νέες του Λυκείου των Ελληνίδων «Μεγαρίτισες» με παραδοσιακές ενδυμασίες. Νέοι και νέες του Μικρασιατικού Πολιτιστικού και Προοδευτικού Συλλόγου «Αγ. Ιωάννης ο Θεολόγος» Μελί-Μεγάρων με παραδοσιακές ενδυμασίες καθώς και νέοι και νέες των Κατηχητικών Σχολείων της Ενορίας μας.

Η Λιτανεία θα γίνει δια των οδών: Σμύρνης-Μακεδονίας-Πειραιώς-Έμπροσθεν του Δημαρχείου (Δέησις)-Πειραιώς-Αγ. Γεωργίου-Σμύρνης-Επάνοδος εις τον Ι.Ναόν.

ΤΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ

Η κουλτούρα της αγένειας

Πώς φτάσαμε να θεωρείται κανονικότητα η επίδειξη των κακών τρόπων.

Οταν συναντιούνται τυχαία δύο άγνωστοι στον δρόμο, έλεγε ο Ερβιν Γκόφμαν (αμερικανός κοινωνιολόγος των ηθών της καθημερινής ζωής), αυτό που ακούγεται συχνότερα να βγαίνει από το στόμα τους είναι «καλημέρα» και «συγγνώμη». Και συμπλήρωνε: Αυτά τα «καλημέρα» και τα «συγγνώμη» πρέπει να τα λάβουμε σοβαρά υπόψη και να τα μελετήσουμε, αν θέλουμε να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί μια κοινωνία.

Αν ο Γκόφμαν μπορούσε να κάνει μια βόλτα σε ένα ελληνικό αστικό κέντρο τού σήμερα, ας πούμε στην πρωτεύουσα, θα παρατηρούσε ότι όταν συναντιούνται δύο άγνωστοι μπορούν να ακουστούν πολλά διαφορετικά πράγματα, εκ των οποίων σπανιότερα «καλημέρα» και «συγγνώμη». Ο εισαγωγικός χαιρετισμός συχνά απουσιάζει ή στην καλύτερη περίπτωση αντικαθίσταται από ένα, μάλλον επιθετικό, «να σας πω!». Η έκφραση δε του αιτήματος που πυροδοτεί την επικοινωνία είναι συχνά αδιαμεσολάβητη: «Θέλω αυτό» ή «Εχετε το τάδε;» ή «Το τσιγάρο σας έρχεται κατευθείαν πάνω μου!». Η απουσία  της λεκτικής ευγένειας συνοδεύεται συχνά και από εκφράσεις αγένειας πέραν της φυσικής γλώσσας: η παντελής αδυναμία συγκρότησης ουράς σε ένα ταμείο και οι συνακόλουθοι αναστεναγμοί δυσαρέσκειας που βγαίνουν από το παρατοποθετημένο μπουλούκι των ανθρώπων, το σολιψιστικό μπλοκάρισμα του διαδρόμου ή της πόρτας στο βαγόνι του μετρό, η ευκολία με την οποία κάποιος «δεν σε βλέπει» και σε προσπερνά κλέβοντας τη σειρά σου, χωρίς να αντιλαμβάνεται καν το «δυνατό άγγιγμα» που προκύπτει από το «ασυναίσθητο» σκούντημα ή ποδοπάτημα, δεν είναι παρά μερικές από αυτές.

Η αγένεια δεν είναι προφανώς ελληνικό προνόμιο. Σε όλες τις πόλεις, όπου η επικοινωνία δεν γίνεται με όρους γνωριμίας όπως συμβαίνει στις πιο μικρές κοινότητες, οι άνθρωποι συχνά απογοητεύονται από τη συμπεριφορά τρίτων απέναντί τους. Το ενδιαφέρον όμως της ελληνικής αγένειας στις τυχαίες δημόσιες συναντήσεις μεταξύ αγνώστων είναι ότι αυτή δεν γίνεται ποτέ αντιληπτή ως μεμονωμένη παρέκκλιση από έναν κανόνα αστικής ευγένειας παρά θεωρείται κανονικότητα. Αντίθετα, μέσα σε ένα καθεστώς απόλυτης αστικής διαστροφής, οι τύποι ευγένειας είναι εκείνοι που θεωρούνται παρέκκλιση και γίνονται συχνά αντικείμενο γελοιοποίησης, σχολιασμού και (καλοπροαίρετης;) πλάκας.

Η κουλτούρα της αγένειας διαμορφώνει ασφαλώς και τους όρους δημοσιότητας των δημοσίων προσώπων. Φωνές, τσιρίδες, υποτιμητικός πληθυντικός και μάγκικος ενικός κυριαρχούν στη ζωντανή και τηλεοπτική πολιτική αντιπαράθεση. «Ακούς τι σου λέω, ρε; Ακούς τι σου λέω;», «Αυτό που σου λέω, εγώ!» ακούγονται να βγαίνουν από το στόμα μελιτζανοκόκκινων προσώπων έτοιμων να εκραγούν. Περιγραφικά επίθετα εν είδει κατηγορητηρίου (Καραγκιόζης, μαφιόζοι, λαμόγια, ρουφιάνοι) και ηθικολογίζοντες αφορισμοί («σα δεν ντρέπεστε!», «καλά, εντάξει, μπαρμπούτσαλα») και πού και πού κανένα αναστοχαστικό συγγνώμη («Μα είστε εντελώς ηλίθιος, συγγνώμη κιόλας») δίνουν και παίρνουν προτού τα διακόψει ρυθμικά η τέλεια μονοτονία της επανάληψης: «Με αφήνετε να μιλήσω; Με αφήνετε να μιλήσω; Μα γιατί δε με αφήνετε να μιλήσω;».
 

Η ελληνική κουλτούρα της αγένειας δεν είναι καθαυτή κακή, όπως αντίστοιχα μια άλλη εθνική κουλτούρα ευγένειας δεν είναι καθαυτή καλή. Πράγματι η χρήση κάποιων λέξεων όπως «καλημέρα», «συγγνώμη», «ορίστε», «παρακαλώ», «ευχαριστώ», καθώς και η χρήση του πληθυντικού αριθμού δεν εξασφαλίζουν από μόνες τους την καλή συμβίωση των κατοίκων των πόλεων, ούτε επαρκούν για να εξαλείψουν τη βία – βίαιες συμπεριφορές εκδηλώνονται κάλλιστα και σε συνθήκης απόλυτης ευγένειας. Επιτελούν όμως, όπου χρησιμοποιούνται, μια σειρά από πολύπλοκες κοινωνικές λειτουργίες τις οποίες δεν πρέπει να παραβλέψουμε: οργανώνουν τις τυχαίες αλλά αναπόφευκτες συναντήσεις μεταξύ αγνώστων, φτιάχνουν μικρές καθημερινές τελετουργίες, αισθητικοποιούν την επικοινωνία κρύβοντας την πραγματική αδιαφορία που μπορεί να νιώθει ο ένας για τον άλλον, επιτρέπουν την έκφραση μέχρι και των πιο παράδοξων αιτημάτων διαλύοντας και ξαναφτιάχνοντας στιγμιαίες σχέσεις εξάρτησης. Κυρίως, όμως, υφαίνουν το πλαίσιο μιας κουλτούρας που υπολογίζει τον Άλλον, επιτρέπει την κριτική, αλλά επιζητεί τη συναίνεση.

Όχι, η κουλτούρα της αγένειας δεν είναι καθαυτή κακή. Ευνοεί όμως τις εκρήξεις, τις φορμαλιστικές αντιπαραθέσεις και τις ανταγωνιστικές επιδείξεις υπέρμετρων εγώ. Αντίθετα, η αναγνώριση του Άλλου και η προσοχή στις ανάγκες του, που αυτόματα προκύπτουν από τη μηχανική χρήση ξερών τύπων ευγένειας, καθρεφτίζουν μία προδιάθεση συναίνεσης, απαραίτητη για την αστική συμβίωση. Ευγένειες και αγένειες, ήρθε η ώρα όλες αυτές τις λέξεις, τις στάσεις, τις συμπεριφορές, να τις πάρουμε στα σοβαρά.

____

 Η Χαριτίνη Καρακωστάκη είναι πολιτική επιστήμων, υποψήφια διδάκτωρ Κοινωνιολογίας στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (Paris)

 Πηγή: tanea.gr

Μεταξωτοί άνθρωποι

Το είχε πει σε μια συνέντευξή του ο αείμνηστος Νίκος Καρούζος: «Μεταξωτοί άνθρωποι».

Μιλούσε για κάποιους χωρικούς που είχε συναντήσει στη Λέσβο. Αγράμματοι ήταν, αλλά σοφοί. Και, προπάντων, τρυφεροί με τους άλλους. Απαλοί, χωρίς γωνίες που κόβουν, χωρίς καχυποψία, δίχως έπαρση και επιθετική ειρωνεία που πληγώνει. Μεταξωτοί άνθρωποι ...; Μου 'μεινε αυτός ο χαρακτηρισμός. Χαράχτηκε μέσα μου. Κι από τότε ένα νέο κριτήριο λειτουργεί στις αξιολογήσεις μου για τους ανθρώπους: η συμπεριφορά και η στάση τους σε «ασήμαντα» πεδία της καθημερινότητας. Αυτά που συνήθως τα προσπερνάμε ή δεν τα παρατηρούμε, γιατί δεν μας απασχόλησαν ποτέ οι εκφάνσεις της «μεταξωτής συμπεριφοράς» ...; Βέβαια οι άνθρωποι δεν συγκροτούν ως χαρακτήρες ένα συμπαγές όλον, αλλά ένα αντιφατικό σύνθεμα, στο οποίο συνυπάρχουν «μεταξωτά» στοιχεία και ακάνθινες απολήξεις. Γι' αυτό και είναι κάπως παρακινδυνευμένα τα άμεσα και οριστικά συμπεράσματα για το «είναι» των ανθρώπων ...;

Παρ' όλα αυτά, προσωπικά, διακινδυνεύω την εξαγωγή συμπερασμάτων παρατηρώντας μικρές «ασήμαντες» κινήσεις στις παρέες, στον εργασιακό χώρο και στο «δάσος» του καθεμέρα, όταν συγχρωτίζομαι με αγνώστους.  Και συνήθως δεν πέφτω έξω. Διότι τα γνωρίσματα αυτά αποκαλύπτουν πειστικά τον εσωτερικό κόσμο του άλλου. Τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό ...;

Φερ' ειπείν, «σκλαβώνομαι» από εκείνους που δεν ορμάνε να πιάσουν την καλύτερη θέση στο τραπέζι μιας ταβέρνας. Θεωρώ την κίνηση αυτή απότοκο καταγωγικής ευγένειας και γενναιοδωρίας, η οποία αδιαφορεί για το ιδιωφελές και συμφέρον.  Αντίθετα, οι άνθρωποι που σπεύδουν φουριόζοι για μια καλή θέση καταχωρίζονται μέσα μου σαν αρπακτικά. Και -το 'χω παρατηρήσει- έτσι συμπεριφέρονται, σαν αρπακτικά, και σε άλλα ζωτικά και κρίσιμα πεδία...

Κάποτε βρέθηκα σ' ένα τραπέζι, στο οποίο κυριαρχούσαν οι «επώνυμοι». Απέναντί μου καθόταν ένας πολύ γνωστός καλλιτέχνης, μεγάλο όνομα, ο οποίος ούτε φλυαρούσε ούτε ακκιζόταν όπως κάποιοι άλλοι στη συντροφιά. Όταν άρχισαν να καταφθάνουν τα πρώτα κοινά πιάτα, ήταν ο μόνος που δεν επέπεσε για να εξασφαλίσει τη μερίδα του, αλλά ρωτούσε τους διπλανούς του και μοίραζε πρώτα στους άλλους και μετά, ό,τι έμενε, κρατούσε για τον εαυτό του. «Μεταξωτός άνθρωπος», σκέφτηκα.Κι από τότε, ό,τι κι αν λένε για τον Γιώργο Νταλάρα – αυτός ήταν ο «επώνυμος» – εγώ τ’ ακούω βερεσέ...

Η μεταξωτή συμπεριφορά δεν παραπέμπει απαραιτήτως -ή κυρίως- στο σαβουάρ βιβρ και στους «καλούς τρόπους» εν γένει. Τέμνεται σε κάποιες περιπτώσεις, αλλά δεν αποτελεί αποτύπωμα διδαχθείσης μεθόδου για το φέρεσθαι. Εδώ, το «μετάξι» είναι αυτοφυές ή προϊόν δουλεμένου χαρακτήρα. Είναι ο τρόπος που ο άλλος βλέπει τους συνανθρώπους του. Είναι η θέαση του κόσμου χωρίς τα εγωιστικά γυαλιά του προσωπικού ωφελιμισμού. Είναι, ευρύτερα, η υποταγή του ατομικού συμφέροντος στη συλλογικότητα, χωρίς βέβαια η «μεταξωτή συμπεριφορά» να φτάνει σε σημείο υπονόμευσης προσωπικών δικαιωμάτων και δικαίων. Κανένας δεν έχει δικαίωμα να αδικεί τον εαυτό του... Όμως, προσέξτε μια λεπτή απόχρωση: ποτέ ένας «μεταξωτός άνθρωπος» δεν νιώθει κορόιδο, όταν άλλοι τον προσπερνούν -στη σειρά μιας καντίνας ή στην ιεραρχία- χρησιμοποιώντας αθέμιτα μέσα και μεθόδους.

Το «άφες αυτοίς» είναι ριζωμένο μέσα του.  Αποτελεί μέρος του αξιακού του κώδικα.  Ξέρει τι γίνεται στην «αγορά». Αλλά συνειδητά δεν συμμετέχει στο εξοντωτικό αυτό παιχνίδι. Απέχει χωρίς να κλαυθμηρίζει. Γιατί, εκτός από μετάξι, τέτοιοι άνθρωποι διαθέτουν και ένα σκληρό κοίτασμα, που τους επιτρέπει να είναι ταυτόχρονα στωικοί και γρανιτένιοι.

Ένας από αυτούς έγινε φίλος μου - και το κατάλαβα από την πρώτη στιγμή ότι θα συμβεί αυτό. Πρώτη μέρα στη μονάδα γύρισε από τη σκοπιά και μπήκε στη σειρά για φαγητό.Ήταν τρίτος από το τέλος. Τότε ακούστηκε ο μάγειρας να λέει ότι έμειναν μονάχα δύο μερίδες. Ο Κωστής πλησίαζε, ήταν ένας από τους δύο τυχερούς. Αλλά μόλις άκουσε τον μάγειρα, έφυγε αθόρυβα παραχωρώντας τη θέση του στον επόμενο. Έτσι. Αθόρυβα, αυτοθυσιαστικά, γενναιόδωρα, χωρίς να το κάνει θέμα...

Οι «μεταξωτοί άνθρωποι», λοιπόν.  Που μιλούν ελάχιστα για τον εαυτό τους. Που χαίρονται με τις επιτυχίες των άλλων. Που δεν σπεύδουν χαιρέκακα να «κάνουν πλάκα», δήθεν χαριεντιζόμενοι, με εξωτερικά γνωρίσματα που πονάνε τους άλλους... Εκείνοι, που δεν σπερμολογούν διακινώντας φήμες. Εκείνοι που υπερασπίζονται σθεναρά κάποιον απόντα όταν λοιδορείται σε μια παρέα, χωρίς να είναι φίλος τους, αλλά επειδή νιώθουν ότι αδικείται... Οι μεταξωτοί άνθρωποι.  Όσοι προσέχουν τι λες, και δεν είναι ωσεί παρόντες στην κουβέντα, με το μυαλό τους στο τι θα πουν οι ίδιοι για να εντυπωσιάσουν.  Άνθρωποι με ανοιχτούς πόρους και πλατιά καρδιά... 

Υπεράνθρωποι; Όχι. Απλώς, μεταξωτοί... Φαίνονται από μακριά.  Αρκεί να προσέξεις «μικρές», «ασήμαντες» κινήσεις στο φέρεσθαι των ανθρώπων...

____________________

    Του Γιάννη Τριάντη, πρωτοδημοσιεύθηκε στα Επίκαιρα , Πέμπτη 25/11/2010.

 http://www.antifono.gr/

Ο Απόστολος της Κυριακής 24 Ιουλίου 2016

Ὅποιος πιστεύει

μὲ τὴν καρδιά του

ὁδηγεῖται στὴ δικαίωση,

κι ὅποιος ὁμολογεῖ

μὲ τὸ στόμα

ὁδηγεῖται στὴ σωτηρία.

(Ρωμ. ι´ 1-10) 

Αδελφοί, ἡ μὲν εὐδοκία τῆς ἐμῆς καρδίας καὶ ἡ δέησις ἡ πρὸς τὸν Θεὸν ὑπὲρ τοῦ ᾿Ισραήλ ἐστιν εἰς σωτηρίαν· μαρτυρῶ γὰρ αὐτοῖς ὅτι ζῆλον Θεοῦ ἔχουσιν, ἀλλ᾿ οὐ κατ᾿ ἐπίγνωσιν. ᾿Αγνο-οῦντες γὰρ τὴν τοῦ Θεοῦ δικαιοσύνην, καὶ τὴν ἰδίαν δικαιοσύνην ζητοῦντες στῆσαι, τῇ δικαιοσύνῃ τοῦ Θεοῦ οὐχ ὑπετάγησαν. Τέλος γὰρ νόμου Χριστὸς εἰς δικαιοσύνην παντὶ τῷ πιστεύοντι. Μωϋσῆς γὰρ γράφει τὴν δικαιοσύνην τὴν ἐκ τοῦ νόμου, ὅτι «ὁ ποιήσας αὐτὰ ἄνθρωπος ζήσεται ἐν αὐτοῖς»· ἡ δὲ ἐκ πίστεως δικαιοσύνη οὕτω λέγει· «Μὴ εἴπῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου, τίς ἀναβήσεται εἰς τὸν οὐρανόν;». Τοῦτ᾿ ἔστι Χριστὸν καταγαγεῖν· ἤ «τίς καταβήσεται εἰς τὴν ἄβυσσον;». Τοῦτ᾿ ἔστι Χριστὸν ἐκ νεκρῶν ἀναγαγεῖν. ᾿Αλλὰ τί λέγει; «᾿Εγγύς σου τὸ ῥῆμά ἐστιν, ἐν τῷ στόματί σου καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ σου»· τοῦτ᾿ ἔστι τὸ ῥῆμα τῆς πίστεως ὃ κηρύσσομεν. ῞Οτι ἐὰν ὁμολογήσῃς ἐν τῷ στόματί σου Κύριον ᾿Ιησοῦν, καὶ πιστεύσῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου ὅτι ὁ Θεὸς αὐτὸν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν, σωθήσῃ· καρδίᾳ γὰρ πιστεύεται εἰς δικαιοσύνην, στόματι δὲ ὁμολογεῖται εἰς σωτηρίαν.

Απόδοση σε απλή γλώσσα

Αδελφοί, ἡ σφοδρὴ ἐπιθυμία τῆς καρδιᾶς μου καὶ ἡ δέησή μου στὸν Θεὸ εἶναι νὰ ὁδηγηθοῦν οἱ ᾿Ιουδαῖοι στὴ σωτηρία. Μπορῶ νὰ σᾶς βεβαιώσω πὼς ἔχουν ζῆλο Θεοῦ, ἀλλὰ χωρὶς τὴ σωστὴ γνώση. Γι’ αὐτό, στὴν πράξη ἀγνοοῦν τὸ γεγονὸς πὼς μόνο ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ δικαιώσει τὸν ἄνθρωπο, καὶ προσπαθοῦν μὲ κάθε τρόπο νὰ δικαιωθοῦν μὲ τὰ ἔργα τους. Τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι πὼς δὲν ἀποδέχτηκαν τὴ δικαίωση ποὺ προσφέρει ὁ Θεὸς μέσω τοῦ Χριστοῦ. Γιατὶ ὁ Χριστὸς εἶναι τὸ τέλος τοῦ νόμου, ἀφοῦ ἐκπληρώνει τὸν σκοπό του, δίνοντας τὴ σωτηρία σ’ ὅποιον πιστεύει. ῾Ο Μωυσῆς γράφει γιὰ τὴ δικαίωση ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸν νόμο, ὅτι ὅποιος πράττει σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ νόμου, θὰ βρεῖ σ’ αὐτὲς τὴ ζωή. Γιὰ τὴ δικαίωση ὅμως ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴν πίστη, λέει· Μὴν ἀναρωτηθεῖς, ποιὸς μπορεῖ ν’ ἀνέβει στὸν οὐρανό; γιὰ νὰ κατεβάσει δηλαδὴ τὸν Χριστό. Οὔτε νὰ πεῖς, ποιὸς μπορεῖ νὰ κατεβεῖ στὸν ἅδη; γιὰ ν’ ἀνεβάσει δηλαδὴ τὸν Χριστὸ ἀπὸ τοὺς νεκρούς. ᾿Αλλὰ τί λέει; Κοντά σου εἶναι ὁ λόγος, στὸ στόμα σου καὶ στὴν καρδιά σου, καὶ ἐννοεῖ τὸν λόγο τῆς πίστεως ποὺ κηρύττουμε. ῍Αν ὁμολογήσεις μὲ τὸ στόμα σου πὼς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶναι ὁ Κύριος καὶ πιστέψεις μὲ τὴν καρδιά σου πὼς ὁ Θεὸς τὸν ἀνέστησε ἀπὸ τοὺς νεκρούς, θὰ βρεῖς τὴ σωτηρία. Πραγματικά, ὅποιος πιστεύει μὲ τὴν καρδιά του ὁδηγεῖται στὴ δικαίωση, κι ὅποιος ὁμολογεῖ μὲ τὸ στόμα ὁδηγεῖται στὴ σωτηρία.

 http://synodoiporia.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=4936:o-apostolos-tis-kyriakis-24-iouliou-2016&catid=30&Itemid=143