Πέμπτη 14 Μαρτίου 2024

Από Θεού άρξασθαι

 Αυτή η φράση που είναι ευρύτερα γνωστή καθώς και η σημασία της, απευθύνεται κυρίως σε ανθρώπους που πιστεύουν στο Θεό. Ένας όμως φιλόσοφος  σκέφτηκε να κάνει το αντίθετο, δηλαδή να ξεκινήσει τη φιλοσοφική του έρευνα για το Θεό, όχι από το Θεό  αλλά από τον εαυτό του. Πρόκειται για τον Καρτέσιο ο οποίος ξεκίνησε από το να αμφιβάλλει για τα πάντα και αναζητούσε αυτό για το οποίο δε μπορούσε να αμφιβάλλει. Έτσι δέχτηκε ότι δε μπορεί να αμφιβάλει για το ότι αμφιβάλει. Το ότι όμως αμφιβάλει σημαίνει ότι σκέπτεται. Άρα δεν αμφιβάλει και για το ότι σκέπτεται. Αφού όμως σκέπτεται σημαίνει ότι  ο ίδιος υπάρχει. Άρα δεν αμφιβάλει και για το ότι υπάρχει.  Είναι το γνωστό σκέπτομαι, άρα υπάρχω (cogito ergo sum).

Στη συνέχεια δέχτηκε ότι αφού αμφιβάλει η ύπαρξή του δεν είναι τελεία, γιατί τελειότερο είναι να   μη αμφιβάλει. Από πού όμως είχε μάθει να σκέπτεται κάτι που ήταν τελειότερο από αυτόν; Έτσι δέχτηκε ότι αυτό το όφειλε σε μία φύση που είναι τελειότερη από αυτόν. Αυτή την ιδέα για την ύπαρξη ενός όντος τελειότερου από αυτόν δεν ήταν δυνατόν να την έχει από τον εαυτό του που είναι ατελής, γιατί δε μπορεί το τελειότερο να προέρχεται από το ατελέστερο. Έτσι δέχτηκε ότι αυτή η ιδέα έχει τοποθετηθεί μέσα του από μία φύση απείρως τελειότερη από αυτόν, δηλαδή με μία λέξη από το Θεό. Σύμφωνα λοιπόν και με τα παραπάνω, είναι ευκολότερο και λογικότερο να υποστηρίξει κανείς ότι υπάρχει ο Θεός από το να πει ότι δεν υπάρχει πράγμα παράλογο. Για τον παραλογισμό αυτόν η Αγία Γραφή λέει, « Είπεν ἄφρων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ· Οὐκ ἔστι Θεός »( Ψ. 52,2).

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

G
M
T
Y
Η λειτουργία ομιλίας περιορίζεται σε 200 χαρακτήρες

Παρασκευή 8 Μαρτίου 2024

Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ

 

 

Τον καιρό που ο Οδυσσέας έλειπε από το σπίτι του, όπως είναι γνωστό, η Πηνελόπη αντιμετώπισε πολλά προβλήματα. Το χειρότερο όμως γι’ αυτή ήταν ότι δεν την άφηναν ήσυχη η μνηστήρες. Τότε μόνο βρήκε την ησυχία της, όταν επέστρεψε ο Οδυσσέας στην Ιθάκη και τους εξολόθρευσε όλους, και τους τέσσερις. Τηρουμένων των αναλογιών, ας πάμε τώρα από το σπίτι του Οδυσσέα στη Σιών. Όταν λείπει από αυτή ο Βασιλιάς της, εκεί γίνεται χαμός. Το χειρότερο όμως γι’ αυτή, όπως ήταν και για την Πηνελόπη, είναι οι μνηστήρες που με αναίδεια πολλή ζητούν στην καρδιά της να μπουν. Όμως ο Θεός την ενθαρρύνει λέγοντας της, « Μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σιών· ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου »(Ιω. ιβ’, 15). Και όντως, με τον ερχομό του Υιού του ανθρώπου στην καρδιά του ανθρώπου που είναι ο Βασιλιάς της, γκρεμίζονται τα είδωλά και εξολοθρεύονται οι αόρατοι εχθροί Του που δε θέλουν Αυτός να βασιλεύσει εκεί. Έτσι, όπως ο Οδυσσέας κατέσφαξε τους μνηστήρες, ο Βασιλεύς των Ουρανών εξαφανίζει κάθε εχθρικό στοιχείο εναντίον Του, από τις καρδιές που ανήκουν στη Μυστική Σιών, δηλαδή στη Εκκλησία. Αυτό δηλώνεται σχηματικά, παραστατικά και ανθρωπομορφικά, σε μία Παραβολή του Κυρίου με τα εξής λόγια, « πλὴν τοὺς ἐχθρούς μου ἐκείνους, τοὺς μὴ θελήσαντάς με βασιλεῦσαι ἐπ' αὐτοὺς, ἀγάγετε ὧδε καὶ κατασφάξατε αὐτοὺς ἔμπροσθέν μου »(Λουκ. ιθ’, 27).Το θαυμαστό εδώ είναι ότι ο Χριστός, ως Βασιλεύς των Ουρανών και των καρδιών, δεν κατέσφαξε ανθρώπους, όπως ο Οδυσσέας, αλλά θυσιάστηκε ο Ίδιος για τη σωτηρία των ανθρώπων. Οι μνηστήρες λοιπόν της Πηνελόπης ήταν άνθρωποι  ενώ  οι μνηστήρες της καρδιάς είναι τα διάφορα ορατά και αόρατα είδωλα που την δελεάζουν με τα καμώματά τους.

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ

 


Ο ουρανός και η γη είναι του Θεού σύμφωνα και με το ψαλμικό, « σοι εἰσιν οι ουρανοί, και ση ἐστιν η γη· την οικουμένην και το πλήρωμα αυτής συ εθεμελίωσας »( Ψ. 88,12). Όσα όμως έχει ο Θεός είναι του Χριστού σύμφωνα και με το, « πάντα όσα έχει ο πατήρ εμά εστι »( Ιω. ιστ’, 15). Οι καρδιές των ανθρώπων ανήκουν στο Θεό αφού Αυτός είναι, «ο πλάσας κατά μόνας τας καρδίας αυτών » ( Ψ. 32, 15). Άρα, σύμφωνα με τα παραπάνω, οι καρδιές των ανθρώπων ανήκουν στο Χριστό, και κατά συνέπεια έχει δικαίωμα να κατοικεί εκεί, επειδή αυτές είναι ο οίκος του Πατέρα Του. Αυτό το δήλωσε ο Ίδιος με τα εξής λόγια, « ουκ ήδειτε ότι εν τοις του πατρός μου δει είναί με; » ( Λουκ β’,49 ). Ο δε Απόστολος Παύλος λέει, « κατοικήσαι τον Χριστόν διά της πίστεως εν ταις καρδίαις υμών » (Εφ. γ’, 17). Κάθε λοιπόν εχθρικό προς το Χριστό στοιχείο και αλλότριο πνεύμα δεν πρέπει να έχει τόπο στην καρδιά του ανθρώπου, γιατί, αν αυτό συμβεί και ο άνθρωπος μαζί του συνδεθεί, σπεύδει απερίσκεπτα προς την καταστροφή. Έτσι, « εάν πνεύμα του εξουσιάζοντος αναβή επί σε, τόπον σου μη αφής »( Εκκλ. ι’, 4) και, « πάσῃ φυλακῇ τήρει σὴν καρδίαν, ἐκ γὰρ τούτων ἔξοδοι ζωῆς » (Παρ. δ’, 23). 

Ιωάνης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.
G
M
T
Y

Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2024

ΛΙΓΑ ΓΝΩΣΤΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΓΩ

 

Το εγώ στον άνθρωπο είναι μία έννοια και μία λέξη με την οποία αυτοπροσδιορίζεται και δηλώνει αυτό που είναι και, γιατί όχι, καμιά φορά αυτό που δεν είναι ή αυτό που νομίζει ότι είναι. Κατά κανόνα ο κάθε άνθρωπος δηλώνεται με το όνομα του και λέει είμαι ο τάδε. Όμως υπάρχουν διάφορες τοποθετήσεις του εγώ:

α) Κάποιοι μπορεί να τοποθετούν το εγώ τους στο σώμα και μόνο, νομίζοντας ότι είναι ό,τι είναι το σώμα και τίποτε άλλο, ούτε ότι υπάρχει και ψυχή. Αν όμως ο άνθρωπος που τοποθετεί το εγώ του στο σώμα λέει ότι είμαι σώμα, είμαι χώμα, είμαι σάρκα, αλλά έχω ψυχή αθάνατη, αυτό είναι αληθινό και λογικό.

β) Άλλοι μπορεί να τοποθετούν το εγώ τους στον νου, χωρίς να λένε βέβαια είμαι νους, αλλά έχω ψυχή και σώμα, δηλαδή με άλλα λόγια αποτελούμαι από ψυχή και σώμα. Αυτή είναι μάλλον η συνηθέστερη τοποθέτηση του εγώ που ο άνθρωπος δηλώνει την ψυχοσωματική του ύπαρξη με το να κάνει το εγώ του σημείο αναφοράς της ψυχής και του σώματος.

γ) Άλλοι μπορεί να τοποθετούν το εγώ τους συνολικά σε όλη την πνευματική τους ύπαρξη που βρίσκεται μέσα στο σώμα το οποίο το θεωρούν και το ονομάζουν σκήνωμα. Χαρακτηριστικά είναι για την περίπτωση αυτή τα λόγια του Αποστόλου Πέτρου «δίκαιον δε ηγούμαι, εφ’ όσον ειμί εν τούτω τω σκηνώματι, διεγείρειν υμάς εν υπομνήσει» (Β΄. Πετ. α´,13).

Από τα παραπάνω που αναφέρθηκαν για το εγώ του ανθρώπου ας συμπεράνουμε τα εξής. Πρώτον. Όλοι οι άνθρωποι δεν τοποθετούν το εγώ τους στην ίδια θέση. Δεύτερον. Υπάρχει κίνδυνος να τοποθετήσει κανείς το εγώ του σε λάθος θέση. Τρίτον. Με την πνευματική πρόοδό είναι δυνατόν ο πιστός να μετακινεί το εγώ του σε καλλίτερη θέση. Τέταρτον. Πρέπει ο πιστός να χρησιμοποιεί το εγώ του με σοφία και αγάπη προς τους άλλους ανάλογα με ποιους συναναστρέφεται. Πέμπτον. Ενώπιον του Θεού να προσεύχεται με ειλικρίνεια και ταπείνωση. Έκτον. Είναι πολύ επικίνδυνο να τοποθετεί κανείς σε λάθος θέση το εγώ του και να εγκλωβίζεται σ’ αυτό, γιατί θέτει σε πολύ μεγάλο κίνδυνο τον εαυτό του, όταν λέει ότι είναι κάτι που δεν είναι. Όχι και l'état, c'est moi.

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...