Πώς βλέπουν οι Τούρκοι την επανάσταση του 1821 και τι λάθη κάνουμε στην ιστοριογραφία μας

Αναφορές που λειτουργούν ως «μπανανόφλουδες» στην ιστοριογραφία και δίνουν λαβές στους Τούρκους.

Δρ. Δημήτρης Σταθακόπουλος Δρ. Παντείου Πανεπιστημίου - Οθωμανολόγος

 wikimedia

Ο οπλαρχηγός Παναγιώτης Κεφάλας. «Ο Κεφάλας σηκώνει τη σημαία της ελευθερίας στα τείχη της Τριπολιτσάς»

Αν και τα θέματα του τίτλου του παρόντος έχουν εξαντληθεί από την έρευνα, με αφορμή ισχυρισμούς Τούρκων σχολιαστών, πως η Ελληνική επανάσταση του ’21 ( Εξέγερση – Στάση , isyanι κατ΄αυτούς και όχι επανάσταση ), ήταν «Χριστιανική Τζιχάντ» (sic) και οι κακούργοι ληστές στασιαστές (sic) έκαναν αλώσεις και σφαγές αμάχων μουσουλμάνων πχ Τριπολιτσά (sic) κάνοντας έτσι το πρώτο Βαλκανικό δράμα / Balkanlarda ilk Dram, ( γενοκτονία μουσουλμάνων – sic ), οι δε περιοχές που απελευθερώθηκαν, δεν ήταν Ελληνικές, αλλά Οθωμανικές και άλλων εθνοτήτων, αφού κι’ εμείς ΕκκλησιαστικοΔιοικητικά τις ονομάζουμε «Νέες Χώρες», δράττομαι της ευκαιρίας να επισημάνω τις «μπανανόφλουδες» αυτές , για να τις αποφεύγουμε, στις δικές μας αναφορές, έστω και εάν επί πολλά χρόνια έχουν παγιωθεί δημιουργώντας το πρόβλημα.

«Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος», έγραφε στην Προκήρυξη της 24ης Φεβρουαρίου 1821 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης. Οι σημαίες και τα λάβαρα είχαν τον Σταυρό . Οι ιερείς πρωτοστάτησαν. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είπε στους μαθητές του πρώτου Γυμνασίου της Αθήνας: «Όταν πήραμε τα όπλα, πρώτα είπαμε υπέρ Πίστεως και ύστερα υπέρ Πατρίδος».

Αλλά και ο Σαμιώτης λόγιος Γεώργιος Κλεάνθης, κατέγραψε σε στίχους: «Για του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία». Στα Συντάγματα των Εθνικών Συνελεύσεων στο Προοίμιο υπάρχει η φράση «Εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος ».

Αυτά δεν αμφισβητούνται , ούτε πρέπει ν’ αλλάξει η ιστορία , ή να παρερμηνευτεί η βούληση των αγωνιστών στα πλαίσια της σύγχρονης Πολιτικής ορθότητας, ή της αντίκρουσης των Τουρκικών ισχυρισμών, όμως πρέπει να γνωρίζουμε πως η άλλη πλευρά τα παραλληλίζει με τις δικές της εμπειρίες και τα ισοσταθμίζει, οπότε πρέπει πάντα να τα έχουμε υπόψη μας .

Ο διεθνής σήμερα όρος Τζιχάντ (αραβικά:جهاد ,βλ. σχετ: jihad.” Encyclopædia Britannica. 2008. Encyclopædia Britannica Online. 13 Oct. 2008) σημαίνει αγώνας, προσπάθεια, το να μοχθεί κάποιος με όλες του τις δυνάμεις, ή να αντιμάχεται για το δίκιο του. Όταν συνοδεύεται από τη φράση ″φι σαμπίλ Αλλά[χ]”, ( في سبيل الله) δηλ. ”για το δρόμο του Θεού”, σημαίνει τον αγώνα για το Θεό . Η Τζιχάντ θεωρείται ενισχυτική της πίστης και αποτελεί ανάλογο - κατ’ αυτούς - της αφοσίωσης του μοναχού όπως ισχύει στον χριστιανισμό.

Σε ορισμένα χαντίθ αναφέρεται ως «μοναχισμός του Ισλάμ», «πράξη αγνής αφοσίωσης», καθώς και μία από τις «πύλες του παραδείσου» . Μάλιστα στο Κοράνι αναφέρονται τέσσερις βασικές κατηγορίες τζιχάντ με την έννοια του αγώνα, η ”τζιχάντ αλ-ναφς” (του ίδιου του εαυτού, - επί της ηθικής ζωής), η ”τζιχάντ αλ-λισάν” (της γλώσσας, - επί της θεολογίας), η ”τζιχάντ αλ-γιαντ” (του χεριού, - επί των πράξεων) και η ”τζιχάντ αλ-σάιφ” (του ξίφους - η δια του πολέμου επιβολή).

Αυτή η τελευταία μορφή της Τζιχάντ, ταυτίζεται με την Ελληνική επανάσταση, ως Χριστιανική Τζιχάντ και στην κυριολεξία θέλει τεράστια προσοχή και φυσικά αντίκρουση.

 

Ο όρος «άλωση» (άλωσις) με ενεργητική ή παθητική σημασία, ετυμολογείται από το αρχαίο ρήμα αλίσκομαι που σημαίνει καταστρέφομαι, αναφερόμενο ειδικά, στην πτώση πόλης στα χέρια του εχθρού, την κυρίευση, την εκπόρθησή της. Με κεφαλαίο -Α δηλαδή «Άλωση» για την Ελληνική ιστοριογραφία είναι οι δύο πτώσεις της Κωνσταντινούπολης,  την 13η Απριλίου 1204 από τους Φράγκους και την 29η Μαΐου 1453 από τους Οθωμανούς.

Όμως, στη δημοτική ποίηση και Λαογραφία, η Άλωση της Κωνσταντινούπολης αναφέρεται ως το: «Πάρσιμο της Πόλης» .

Για κάποιο λόγο καθιερώθηκε να λέγεται «Άλωση της Τριπολιτσάς», η πολιορκία, είσοδος με μάχες και σκοτωμούς ένοπλων και αμάχων και τελικά απελευθέρωση της Τρίπολης στις 23 Σεπτεμβρίου 1821 και κυρίως των πεινασμένων Ελλήνων της πόλης αυτής και των Κεφαλών του Μοριά που ήταν φυλακισμένοι στα μπουντρούμια από την άνοιξη του 1821.

Ίσως ο όρος να δίνει μια ένταση για το σημαντικότατο αυτό γεγονός, όμως η καθιέρωση του όρου , δίνει επιχειρήματα στην άλλη πλευρά να λέει πως οι κακούργοι στασιαστές έκαναν μουσουλμανική γενοκτονία και όχι απελευθέρωση Ελληνικού εδάφους .

Δηλαδή πως τάχα μπήκαν ως εχθροί που άλωσαν τον τόπο, ενώ οι εχθροί ήταν οι Οθωμανοί και οι Έλληνες οι απελευθερωτές. Ομοίως προσοχή στη χρήση του όρου, χωρίς να διαστρέφεται όμως η ιστορία.

Το σημερινό ιδιότυπο Εκκλησιαστικό καθεστώς των Νέων Χωρών μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης « βλ. Νομοθετικό Διάταγμα υπ’ αριθ. 238/ΦΕΚ Α’/25 Αυγούστου 1923 περί κυρώσεως της εν Λωζάννη συνομολογηθείσης συνθήκης περί ειρήνης» και τον Τezkere του 1923, χρησιμοποιείται κατά κόρον από τους Τούρκους στην προσπάθεια να καταδείξουν ότι πέραν του Μοριά, της Ρούμελης και λίγων νησιών, δεν υπάρχει Ελλάδα ( sic), αλλά περιοχές της οθωμανικής αυτοκρατορίας που κατοικούσαν άλλες εθνότητες, κυρίως μουσουλμάνων , τις οποίες η Ελλάδα εκμεταλλευόμενη συγκυρίες προσάρτησε ως «Νέες Χώρες» στην επικράτειά της κάνοντας πληθυσμιακές εκκαθαρίσεις !

Όντως, «Νέες Χώρες» ονομάστηκαν οι περιοχές που προσαρτήθηκαν στο παλαιό Ελληνικό κράτος μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους βάσει της Συνθήκης του Βουκουρεστίου (28 Ιουλίου 1913). Δηλ. το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας, η νότια Ήπειρος, η Θάσος, η Σαμοθράκη, η Λήμνος, η Λέσβος, η Χίος, η Σάμος, η Ικαρία και η Κρήτη. Λόγω του Α’ παγκοσμίου πολέμου, οι Μητροπόλεις των «Νέων Χωρών» , δεν μπορούσαν να συμμετέχουν στη Σύνοδο και στα Συνοδικά όργανα του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Οπότε υπήρξαν σκέψεις και προτάσεις για αφενός χειραφέτηση των Νέων Χωρών από το Πατριαρχείο και προσάρτησή τους στην Εκκλησία της Ελλάδος, ή/ και πλήρη απόσχιση από το Πατριαρχείο με την ίδρυση αυτοτελούς και ανεξάρτητης Εκκλησίας Νέων Χωρών.

Το Δεκέμβριο του 1923, εξεδόθη ο Τezkere ( πράξη εφαρμογής ) της Νομαρχίας Κωνσταντινούπολης, της νέας πλέον Τουρκίας ( ιδρύθηκε 29.10.1923), ο οποίος όριζε, πως τόσο ο Πατριάρχης όσο και τα μέλη της Πατριαρχικής Συνόδου όφειλαν να είναι Τούρκοι υπήκοοι και να υπηρετούν σε Τουρκικό έδαφος και όχι εκτός αυτού ( πχ σε Ελληνικό έδαφος) : «Είναι ανάγκη, όπως κατά τας εν Τουρκία διεξαχθησομένας πνευματικάς και θρησκευτικάς εκλογάς, οι εκλογείς ώσιν υπήκοοι Τούρκοι και έχουσι καθήκοντα πνευματικά εντός της Τουρκίας κατά την εκλογήν, το δε εκλεγησόμενον πρόσωπον έχη αυτά τα προσόντα». ( σημ.: το πρωτότυπο Τουρκικό κείμενο, δεν έχει διασταυρωθεί ακόμα με την μετάφραση ) .

Έτσι αφαιρέθηκε από τους Μητροπολίτες των Νέων Χωρών και λοιπούς εκτός Τουρκίας Μητροπολίτες, η δυνατότητα συμμετοχής στη Σύνοδο και στα Συνοδικά όργανα του Πατριαρχείου.

Το 1928, προς αποφυγήν αλυσιδωτών συνεπειών, εξεδόθη μία Πατριαρχική - Συνοδική Πράξη, με την οποία χορηγείτο Επιτροπικώς, η διοίκηση των Μητροπόλεων των Νέων Χωρών και η εκλογή των Μητροπολιτών τους, στη Σύνοδο της Ελλαδικής Εκκλησίας , αποκλειόμενοι όμως έτσι από τη Σύνοδο του Πατριαρχείου, έστω και εάν ανήκαν σε αυτό ΚανονικοΔιοικητικά, κατά δικαιοδοσία δηλαδή.

Ο νυν Πατριάρχης Βαρθολομαίος, προσπαθεί να θεραπεύσει όλη αυτή την αρρυθμία και παρανόηση του Τezkere.

Κυρίως, για τους λόγους που προανέφερα , ο όρος «Νέες Χώρες» πρέπει και ν’ αλλάξει, αφού μόνο σύγχυση και επιχειρήματα στην άλλη πλευρά δίνει και ουδέν ωφελεί.

 https://www.huffingtonpost.gr/

Ένα σκάνδαλο που αποσιωπήθηκε

π. Βασίλειος Θερμός

• Ψυχίατρος παιδιών καί εφήβων. Δρ. Θεολογικής Σχολής του Παν/μιου Αθηνών. Αναπληρωτής καθηγητής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών

Ορισμένες στιγμές, διαβάζοντας αντικληρικά σχόλια κατά τα άλλα ευφυών ανθρώπων, έχω την αίσθηση ότι ζουν στο δεύτερο μισό του 19ο αιώνα.

Τηλεοπτικό κανάλι δείχνει συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής ενός κόμματος, με ταυτόχρονα σχόλια της εκφωνήτριας: «Να, εδώ βλέπουμε τον συνωστισμό, όπου κανείς δεν φοράει μάσκα»! Τελικά αποδεικνύεται ότι το βίντεο είναι του 2015!

Εφημερίδα δημοσιεύει φωτογραφία εγκαινίων της νέας πτέρυγας ενός περιφερειακού πανεπιστημίου. Απεικονίζονται ο ιερέας που τελεί τον αγιασμό και ο αντιπεριφερειάρχης. Η λεζάντα γράφει: «Όποιος εντοπίσει κάποιον να φοράει μάσκα κερδίζει!». Και εδώ πρόκειται για παλιά φωτογραφία!

Οι αναγνώστες ίσως αναρωτιούνται πότε συνέβησαν αυτά. Έχουν δίκιο. Συνέβησαν πρόσφατα, αλλά δεν είναι αναγνωρίσιμα. Και τούτο διότι ο κατηγορούμενος για εγκληματική αμέλεια είναι άλλος: ορθόδοξοι κληρικοί!

Δεν πρόκειται ούτε για κόμμα, ούτε για πανεπιστήμιο. Εορτασμός Θεοφανείων ήταν το πρώτο, εγκαίνια γέφυρας το δεύτερο. Τι κοινό τα συνδέει; Ο δόλος στην επιλογή και χρήση του υλικού, καθώς και η απαγγελίαψευδούς κατηγορίας από τα συγκεκριμένα ΜΜΕ κατά της Εκκλησίας.

Σκάνδαλο εξόφθαλμο, διαπραχθέν ‘με κρύο αίμα’. Νομικές συνέπειες; Καμία. Απλώς οι θιγόμενες μητροπόλεις προσέφυγαν στο Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο.

Είμαι βέβαιος ότι, εάν συκοφαντείτο πολιτικό κόμμα (δύο φορές!) από τα ΜΜΕ για την ίδια υποτιθέμενη πράξη εις βάρος της δημόσιας υγείας, θα είχε παραγγείλει έρευνα ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου… Φυσικά δεν συγκινήθηκε καθόλου και το Πειθαρχικό της ΕΣΗΕΑ…

*

Στα 47 χρόνια που πέρασαν από τη μεταπολίτευση μπορώ να επιμαρτυρήσω ότι συχνά η Εκκλησία υπέστη κακόπιστη μεταχείριση από τα ΜΜΕ. Θα μπορούσε να γραφτεί βιβλίο με τα περιστατικά. Συνήθως, όμως, επρόκειτο για προκατάληψη. Ετούτη τη φορά είχαμε πλαστογραφία, και μάλιστα χονδροειδή!

Καθώς η πανδημία έβαλε όλους μας σε κατάσταση επαγρύπνησης, γρήγορα αναδύθηκε ένας εύλογος ανταγωνισμός. Έγνοια όλων, είτε ομάδων πολιτών, είτε επαγγελματικών κλάδων, ήταν να μην στοχοποιηθούν αυτοί για την διάδοση του κορωνοϊού. Στην εν λόγω διαμάχη η Εκκλησία υπήρξε εύκολος στόχος.

Δεν έγιναν παραλείψεις από πλευράς Εκκλησίας; Φυσικά και έγιναν, και συνεχίζουν να γίνονται. Δεν υπάρχουν ‘κολλημένοι’ και ‘ψεκασμένοι’ στους κόλπους της; Εννοείται. Άλλωστε είναι γνωστό πόσο ξεκάθαρα επισημαίνω, δεκαετίες τώρα, τα εκκλησιαστικά κακώς κείμενα. Αλλά ‘το γινάτι βγάζει μάτι’! Παράγινε το κακό…

Σε πρόσφατο άρθρο μου είχα αναφερθεί στην επίμονη, ενίοτε και λυσσαλέα, αντιεκκλησιαστική πολεμική που απαντάται στην Ελληνική κοινωνία . Ενώ υπάρχουν αληθινές αφορμές τις οποίες οι αποτυχίες της Εκκλησίας γενναιόδωρα προσφέρουν, επιδεχόμενες κριτική, το αντιεκκλησιαστικό μίσοςείναι τόσο τυφλό που συχνά στηρίζεται σε ψευδή ή στρεβλά δεδομένα!Διαιωνίζει μύθους αστήρικτους, επαναλαμβάνει χιλιομασημένα στερεότυπα, βγαίνει στον δημόσιο λόγο αδιάβαστο.

Συνηθίζει να παρεμβαίνει η Εκκλησία στα δημόσια πράγματα (χωρίς να έχει πάντοτε δίκιο επί της ουσίας, εννοείται). Ε, τότε αρχίζουν να παπαγαλίζουν κάποιοι ότι έχουμε θεοκρατία! Ασεβώντας προς εκείνους τους συνανθρώπους μας που όντως δυναστεύονται μέσα σε καθεστώς θεοκρατίας.

Οι διασημότητες κάθε είδους (πολιτικού, λογοτεχνικού, καλλιτεχνικού κ.ά.), που απολαμβάνουν με αυταρέσκεια τη φήμη της ‘προοδευτικότητάς’ τους, χαλάνε τον κόσμο (και σωστά) με κάθε εκδήλωση εις βάρος μουσουλμάνου,ή βεβήλωση αντίστοιχου συμβόλου. Αμήχανη αλλά εύγλωττη σιωπή βαραίνει τριγύρω μας, όμως, όταν βεβηλώνονται χριστιανικά σύμβολα και ναοί, ή όταν προσβάλλονται αντίστοιχα πρόσωπα. (Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμβουλευθούν τον αναλυτικό θλιβερό κατάλογο συμβάντων βεβήλωσης Ελληνικών χώρων λατρείας, μόνο για το 2019, εδώ).

Επιπλέον, όταν η ‘τέχνη’ γελοιοποιεί με σκίτσα, πίνακες, χάπενινγκ κ.ά, η πρώτη περίπτωση αυτομάτως καταγγέλλεται ως ισλαμοφοβία, ενώ η δεύτερη προσπερνάται στο όνομα της ελευθερίας της έκφρασης!

Ορισμένοι πάλι θεωρούν απαράδεκτο ελλαδικό ‘εξαιρετισμό’ το να πληρώνονται οι κληρικοί από το Δημόσιο, αγνοώντας έτσι τις συμβάσεις που υπογράφτηκαν. Είναι απλό: ας επιστρέψουν στην Εκκλησία την περιοχή την οποία παραχώρησε από το Νοσοκομείο ‘Ευαγγελισμός’ μέχρι του Παπάγουκαι τότε αυτή θα βρει τρόπο να αμείβει τους κληρικούς της. (Το οποίο και εγώ θα προτιμούσα).

Φυσικά αυτό θα είναι η αρχή μόνο. Δεν γνωρίζω το σύνολο των εκτάσεων της επικράτειας τις οποίες κατά καιρούς η Εκκλησία παραχώρησε ως δωρεές, ή έναντι συμβολικού τιμήματος. Μόνο εκείνες που δόθηκαν για την στέγαση των Μικρασιατών προσφύγων στη Χαλκιδική έχω υπόψη μου –ας ρίξουν μια ματιά στις τιμές ζώνης λοιπόν…

Μιλάω σκληρά, τό ξέρω. Αλλά θεωρώ ότι έχω κατακτήσει (με τίμημα) το δικαίωμα να μιλάω σκληρά, επειδή στη ζωή μου υπήρξα αμείλικτος και με τις εκκλησιαστικές κακοδαιμονίες. Και θα υπερθεματίσω πως υπονομεύεται εξαρχής ο δημόσιος λόγος της Εκκλησίας, στο βαθμό που δεν εξασκεί αυτοκριτική, καταντώντας έτσι αμυντικός.

Όσοι αρέσκονται να έχουν τους κληρικούς στο στόχαστρο, όμως, συνηθίζουν να αγνοούν μια μεγάλη αλήθεια: δεν είναι ένα ενιαίο πράγμα η Εκκλησία. Δεν αποτελεί ομοιογενή χώρο. Στεγάζοντας κάθε άνθρωπο που πιστεύει στον Χριστό χαρακτηρίζεται εύλογα από αναρίθμητη ποικιλία χαρακτήρων, αντιλήψεων, στάσεων. Αντίστοιχα και ο κλήρος της, αφού από το σώμα των πιστών βγαίνει.

Οι ‘επαγγελματίες’ αντικληρικοί και οι ‘φονταμενταλιστές’ του ορθού λόγουεπιμένουν να περιφρονούν αυτή την προφανή ψυχολογική αλήθεια. Ακόμη χειρότερα, δεν θέλουν να ξέρουν ούτε τα γεγονότα: με τυφλό πείσμα αγνοούν τον ιστορικό κοινό τόπο πως ο Ορθόδοξος κλήρος, όχι μόνο διέσωσε το έθνος μας κατά την Τουρκοκρατία, αλλά πρωταγωνίστησε και στην Επανάσταση του 21. Όοοχι, εκεί αυτοί! «Ο Πατριάρχης Γρηγόριος αφόρισε τους επαναστάτες»!

Βουτηγμένοι μέσα στην ευμάρεια και στην ελευθερία τους λησμονούν ότι όλα τα ιστορικά γεγονότα κρίνονται με βάση τα δεδομένα της εποχής. Ξεπερνάει τις διανοητικές τους δυνατότητες το ‘διπλό παιγνίδι’ που αποτελούσε απαραίτητη, αλλά και κοινά αποδεκτή μέθοδο για να επιβιώσει ο Ελληνισμός. Κάτι που γνώριζε καλά ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, γι’ αυτό γράφει προς τους Σουλιώτες: «Ο Πατριάρχης βιαζόμενος υπό της Πόρτας (Υψηλής Πύλης) σάς στέλνει αφοριστικά... Εσείς όμως να τά θεωρείτε αυτά ως άκυρα, καθότι γίνονται με βίαν και δυναστείαν και άνευ της θελήσεως του Πατριάρχου»!

Πραγματικά ορισμένες στιγμές, διαβάζοντας αντικληρικά σχόλια κατά τα άλλα ευφυών ανθρώπων, έχω την αίσθηση ότι ζουν στο δεύτερο μισό του 19ο αιώνα. Τότε που ακουγόταν η αποστομωτική φράση ‘Πώς μπορείτε να πιστεύετε στον Θεό σήμερα, στην εποχή των σιδηροδρόμων;’! Οι παρωπίδεςτους είναι απίστευτα ανθεκτικές και –εξ αυτού- δηλητηριώδεις.

Έρχομαι στις «11 συζητήσεις με τον Σταύρο Ζουμπουλάκη» που εκδόθηκαν πρόσφατα. Ο γιός ενός παπά και μιας αγράμματης μάνας, σπουδάζει Νομική και Φιλολογία στην Αθήνα, Φιλοσοφία στο Παρίσι, και τελικά γίνεται διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας! Αυτό από μόνο του δεν λέει πολλά, έχουμε άπειρα εντυπωσιακά δείγματα κοινωνικής κινητικότητας. Το ενδιαφέρον βρίσκεται αλλού.

Όταν η ατέρμων μελέτη του νεαρού μας τόν απομακρύνει από την Εκκλησία και τόν ωθεί να οργανωθεί στην ανανεωτική Αριστερά, ο (δεξιός!) ιερέας πατέρας τού παρέχει εκπλήσσουσα ελευθερία: «Είναι καλό παιδί ο Σταύρος, θα βρει τον δρόμο του»… (Τη δεκαετία του 70 αυτά!). Διατηρώ σοβαρότατες αντιρρήσεις για το αν θα επεδείκνυαν την ίδια άνεση και ευρύτητα πνεύματος άθεοι και αριστεροί ‘διαφωτιστές’ που, για παράδειγμα, θα ανακάλυπταν τον γιό τους να διαβάζει Θεολογία και να κάνει παρέα με μοναχούς!

Ίσως κάποιοι να εκπλαγούν, αλλά είναι αλήθεια: ο εκκλησιαστικός χώρος κινείται τολμηρότερα από τον ιδεολογικά εκκοσμικευμένο! Ψυχίατροι και ψυχολόγοι διδάσκουν συστηματικά κληρικούς στο Πρόγραμμα Ποιμαντικής Επιμόρφωσης, το οποίο οργάνωσε η Αρχιεπισκοπή Αθηνών και επεκτάθηκε σε πολλές Μητροπόλεις, εδώ και δέκα χρόνια. Σπάνια, όμως, θα συναντήσετε το αντίστροφο, μια εκπαιδευτική ομιλία προς ειδικούς ψυχικής υγείας (σε νοσοκομεία και άλλους φορείς) πάνω στις σχέσεις Ψυχιατρικής και Θρησκείας.

Μια από τις μεγαλύτερες απολαύσεις είναι να βλέπεις την αποσταθεροποίηση την οποία προκαλεί η ανατροπή στερεοτύπων. Στελέχη της Εκκλησίας μαθητεύουν πάνω στην εποχή μας, όμως άνθρωποι της Επιστήμης δεν καταδέχονται να μάθουν κάτι για την άλλη πλευρά. ΟιΘεολογικές Σχολές και οι Εκκλησιαστικές Ακαδημίες διδάσκουν από δεκαετίες μαθήματα Ψυχολογίας και Ψυχιατρικής στους υποψήφιους θεολόγους και κληρικούς. Αλλά κανένα από τα Πανεπιστημιακά Τμήματα Ψυχολογίας στη χώρα μας δεν έχει καταδεχθεί να περιλάβει μέχρι τώρα ένα μάθημα για τον ευρέως ανεπτυγμένο κλάδο της Ψυχολογίας της Θρησκείας,που παρουσιάζει τόσο ενδιαφέρον σε μια εποχή διεθνούς αναζωπύρωσης του θρησκευτικού φαινομένου…

Τα παραδείγματα αυτά δεν συνιστούν κακοπιστία, αλλά προκατάληψη. Τόσο εκτεταμένη, όμως, ώστε είμαι βέβαιος πως οι πανεπιστημιακοί μας καθηγητές Ψυχολογίας ούτε καν γνωρίζουν πως υπάρχει η Διεθνής Εταιρεία Ψυχολογίας της Θρησκείας, η οποία μάλιστα από το 2011 έως το 2015 είχε πρόεδρο Έλληνα!

*

Όποιος ενοχληθεί από το κείμενο αυτό, ότι δήθεν υπερασπίζομαι την Εκκλησία, δεν κατάλαβε τίποτε. Για την αλήθεια μάχομαι. Θέμα ιδιοσυγκρασίας.

Αν και όχι όσο θα ήθελα, αν και όχι όσο επιβάλλουν οι καιροί, σιωπηρά και σε πείσμα των στερεότυπων η Εκκλησία αλλάζει. Θα ευχόμουν να μπορώ να διαπιστώσω το ίδιο και για την εκκοσμικευμένη πλευρά της κοινωνίας μας.

https://www.huffingtonpost.gr/

Του μεγάλου Φωτίου

 Τι να πρωτοπείς για τον τεράστιο αυτόν άνθρωπο.... Συνήθως όσοι αναφέρονται σε αυτόν τονίζουν, αν είναι άνθρωποι ορθόδοξοι, τον αντιαιρετικό και ιδίως αντιπαπικό αγώνα του. Αν είναι λόγιοι ελληνολάτρες επισημαίνουν την συμβολή του στην διάσωση της αρχαίας ελληνικής γραμματείας ιδίως με την Μυριόβιβλο. Οι περισσότεροι λησμονούμε μία πτυχή της δράσης του Μεγάλου Φωτίου που ίσως κατά κόσμον τουλάχιστον είναι η σπουδαιότερη. Ο Μέγας Φώτιος είναι ο κατά το ανθρώπινο πατέρας της Ρωμηοσύνης, ο θεμελιωτής του πλέριου, ανοικτού σε όλους τους ορθοδόξους Ελληνισμού. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι αν ο Μέγας Φώτιος δεν είχε πρωτοστατήσει στην βάπτιση των Σλάβων και των Βουλγάρων και εάν δεν είχε επιμείνει να τους κρατήσει μακρυά από την παπική επιρροή ο Ελληνισμός ίσως να μην υπήρχε σήμερα. Συχνά, παρασυρμένοι και εμείς όπως άλλοτε οι Εβραίοι πιστεύουμε ότι είμαστε ο περιούσιος λαός και πως ό,τι και αν κάνουμε, όσο και αν πηγαίνουμε κόντρα στο θέλημα του Θεού θα εξακολουθούμε να υπάρχουμε γιατί απλά είμαστε εμείς! Η πραγματικότητα, όμως, είναι τελείως διαφορετική. Όπως οι Εβραίοι έπαψαν, έτσι και εμείς μπορεί να πάψουμε να είμαστε κάποτε ο λαός του Θεού. Ο Μέγας Φώτιος κερδίζοντας για και εντάσσοντας στον δικό μας κόσμο, στον δικό μας πολιτισμό, τους Σλάβους και τους Βούλγαρους μας έκανε περισσότερους και ισχυρότερους με αποτέλεσμα οι λαοί αυτοί να λειτουργήσουν ως οι πρόμαχοι και η ασπίδα του Ελληνισμού για αιώνες και ιδίως στα φοβερά χρόνια της Τουρκοκρατίας. Όλοι αυτοί μέχρι να έρθουν τα φώτα των Ευρωπαίων (ιουδαϊκού, προτεσταντικού και παπικού θρησκεύματος) και να τους πείσουν ότι αποτελούν διαφορετικά έθνη από εμάς, σεμνύνονταν να λένε ότι ήταν Έλληνες! Όσοι από αυτούς μάθαιναν γράμματα και ιδίως οι άρχοντές τους ελληνικά μάθαιναν και τα ελληνικά χρησιμοποιούσαν! Για όλα αυτά υπεύθυνος είναι με την χάρη του Θεού ο Μ. Φώτιος. Αναμορφωτής του Γένους και δεύτερο απόστολος Παύλος. Και αυτά είναι που δεν μπορούν να του συγχωρέσουν οι μισούντες το γένος, ανθέλληνες, περισσότερο και από την καταδίκη της αιρέσεως του filioque. Φώτιζε Φώτιε λαόν απεγνωσμένον....

Χαράλαμπος Μηνάογλου

Το παν είναι η καρδιακή ταπείνωση

 

Τὸ πᾶν εἶναι ἡ καρδιακὴ ταπείνωση .

–Γέροντα, μπορεῖ νὰ ταπεινώνεται κανεὶς σκεπτόμενος λογικά, χωρὶς νὰ ταπεινώνεται καρδιακά;

–Παλιὰ τὰ μοναστήρια καὶ πολλὰ σπίτια εἶχαν πολὺ χαμηλὲς πόρτες καὶ ἔπρεπε κανεὶς νὰ σκύψη, γιὰ νὰ περάση· ἂν δὲν ἔσκυβε, χτυποῦσε τὸ κεφάλι του. Ἔτσι τὸ μπόι του καμπτόταν λίγο καὶ τὸ κεφάλι του ἔβαζε μυαλό, ὥστε νὰ προσέχη ἄλλη φορά, γιὰ νὰ μὴ σακατεύεται καὶ ρεζιλεύεται.

Μ ̓ αὐτὸ τὸ παράδειγμα θέλω νὰ πῶ ὅτι, ὅταν ταπεινώνεται κανεὶς μὲ τὴν λογική, εἶναι ἴσα-ἴσα γιὰ νὰ μὴ σπάζη τὸ κεφάλι του καὶ χάνη τὴν ὑπόληψή του. Νά, προχθὲς ἦρθε μιὰ ἀδελφὴ καὶ μοῦ λέει: «Γέροντα,μοῦ εἶπε ἡ Γερόντισσα ὅτι, ὅταν ψάλλω, καμαρώνω τὴν φωνή μου, καὶ ἀπὸ τότε τὸ ἔχω στὸν νοῦ μου καὶ προσπαθῶ νὰ ψάλλω πιὸ ταπεινά». «Κατάλαβες αὐτὸ ποὺ σοῦ εἶπε ἡ Γερόντισσα; τῆς λέω. Χρειάζεται νὰ αἰσθανθῆς αὐτὴν τὴν ἀδυναμία σου καὶ νὰ θελήσης νὰ ἀπαλλαγῆς ἀπὸ αὐτήν. Γιατί, ἂν ἡ προσπάθειά σου νὰ μὴν καμαρώνης τὴν φωνή σου εἶναι μόνον ἐξωτερική, ἁπλῶς γιὰ νὰ μὴ σοῦ ξανακάνη παρατήρηση ἡ Γερόντισσα, τότε μπορεῖ νὰ φθάσης νὰ καμαρώνης ὅλον τὸν ἑαυτό σου».

–Γέροντα, ἐνῶ φέρνω ταπεινοὺς λογισμούς, στὸ βάθος,μέσα μου, ὑπάρχει μιὰ αὐτοεκτίμηση. Πῶς συμβιβάζονται αὐτά;

–Ἐσὺ ἁπλῶς φέρνεις στὸν νοῦ σου ταπεινοὺς λογισμούς, ἀλλὰ αὐτοὶ οἱ λογισμοὶ δὲν ἀγγίζουν τὴν καρδιά σου. Ἂν ἄγγιζαν τὴν καρδιά σου, θὰ σὲ ἀλλοίωναν ἐσωτερικά, μὲ τὴν καλὴ ἔννοια, καὶ θὰ ἤσουν ἄγγελος. Τὸ πᾶν εἶναι ἡ καρδιακὴ ταπείνωση. Τί λέει ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ; «Ὁ ἀληθινὰ ταπεινὸς δὲν ψάχνει μὲ τὸν νοῦ του νὰ βρῆ τρόπους νὰ ταπεινωθῆ, ἀλλὰ εἶναι πραγματικὰ ταπεινὸς κατὰ τὴν καρδίαν»

Γέροντα, ἂν κανεὶς ταπεινώνεται μόνος του κατηγορώντας τὸν ἑαυτό του: «εἶμαι λειψός, χαμένος, κ.λπ.», αὐτὸ τὸν βοηθάει νὰ ἀποκτήση ταπείνωση;

–Μόνος του εὔκολα κατηγορεῖ κανεὶς τὸν ἑαυτό του, ἀλλὰ δύσκολα δέχεται τὴν κατηγορία τῶν ἄλλων. Μόνος του μπορεῖ νὰ λέη: «εἶμαι ἐλεεινός, ὁ πιὸ ἁμαρτωλός, ὁ χειρότερος ἀπ ̓ ὅλους», ἀλλὰ ἕναν λόγο τοῦ ἄλλου νὰ μὴν τὸν σηκώνη. Βλέπεις, ὅταν κάποιος πέφτη μόνος του καὶ χτυπάη, μπορεῖ νὰ πονέση, ἀλλὰ δὲν δίνει καὶ πολλὴ σημασία. Ἤ, ὅταν τὸν χτυπήση ἕνας ποὺ τὸν ἀγαπάει, λέει: «Ἔ, δὲν πειράζει». Ἂν ὅμως λίγο τὸν γρατζουνίση ἢ τὸν σπρώξη κάποιος ποὺ δὲν τὸν συμπαθεῖ, ὤ, τότε νὰ δῆς! Θὰ βάλη τὶς φωνές, θὰ κάνη πὼς πονάει, πὼς δὲν μπορεῖ νὰ περπατήση!Ὅταν ἤμουν στὸ Σινᾶ, ἦταν ἐκεῖ κι ἕνας λαϊκὸς –Στρατὴ τὸν ἔλεγαν –πού, ἂν τὸν φώναζες: «κύριεΣτρατή», σοῦ ἔλεγε: «Ἁμαρτωλὸ Στρατῆ, νὰ λές, ἁμαρτωλὸ τρατῆ». Ὅλοι ἔλεγαν: «Τί ταπεινὸς ποὺ εἶναι!». Ἕνα πρωὶ τὸν πῆρε ὁ ὕπνος καὶ δὲν κατέβηκε στὴν ἐκκλησία. Πῆγε λοιπὸν κάποιος νὰ τὸν ξυπνήση. «Στρατή, τοῦ λέει, ἀκόμη κοιμᾶσαι; τελείωσε καὶ ὁ Ἑξάψαλμος· δὲν θὰ ̓ρθῆς στὴν ἐκκλησία;». Ὁπότε ἐκεῖνος βάζει κάτι φωνές... «Ἐγὼ ἔχω περισσότερη εὐλάβεια ἀπὸ σένα καὶ ἦρθες ἐσὺ νὰ μοῦ πῆς νὰ κατεβῶ στὴν ἐκκλησία;». Ἔκανε σὰν τρελλός... Μέχρι ποὺ πῆρε τὸ κλειδὶ ἀπὸ τὴν πόρτα –ἦταν ἀπὸ ἐκεῖνα τὰ κλειδιὰ τὰ μεγάλα–, γιὰ νὰ τὸν χτυπήση, γιατὶ θίχτηκε. Τὰ ἔχασαν οἱ ἄλλοι ποὺ τὸν ἄκουσαν ἔτσι νὰ φωνάζη, γιατὶ τὸν εἶχαν γιὰ ὑπόδειγμα, γιὰ πολὺ ταπεινό. Ἔγινε ρεζίλι. Βλέπεις τί γίνεται; Μόνος του ἔλεγε ὅτι εἶναι ἁμαρτωλός, ἀλλά, μόλις θίχτηκε ὁ ἐγωισμός του, ἔγινε θηρίο!Ἕνας ἄλλος στὴν Ἤπειρο εἶχε ἐπιδιορθώσει μιὰ ἐκκλησία. Μόνος του ἔλεγε ὅτι δὲν ἔκανε τίποτε παρὰ μιὰ ψευτιά. Ὅταν ὅμως τοῦ εἶπα: «ὄχι καὶ ψευτιά, κάτι ἔκανες», ὤ, πῶς θύμωσε! «Ἐσὺ θὰ τὴν διόρθωνες καλύτερα τὴν ἐκκλησία; μοῦ εἶπε. Ἐγὼ ξέρω ἀπὸ οἰκοδομές·δὲν εἶμαι μαραγκὸς σὰν κι ἐσένα. Ὁ πατέρας μου ἦταν ἐργολάβος»! Θέλω νὰ πῶ, μόνος του εὔκολα ταπεινώνεται κανείς, ἀλλὰ αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι ἔχει πραγματικὴ ταπείνωση.

–Γέροντα, ποιά εἶναι ἡ γνήσια, ἡ πραγματικὴ ταπείνωση;

–Ὅταν σὲ ταπεινώνη ὁ ἄλλος καὶτὸ δέχεσαι, τότε ἔχεις πραγματικὴ ταπείνωση, γιατὶ πραγματικὴ ταπείνωση εἶναι ἡ ταπείνωση στὴν πράξη, ὄχι στὰ λόγια. Μιὰ φορὰ ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ρώτησε τοὺς ἀνθρώπους ποὺ εἶχαν συγκεντρωθῆ γύρω του: «Ποιός ἀπὸ σᾶς δὲν ἔχει ὑπερηφάνεια;». «Ἐγώ», εἶπεκάποιος. «Ἔλα ἐδῶ ἐσὺ ποὺ δὲν ἔχεις ὑπερηφάνεια, τοῦ λέει. Κόψε τὸ μισὸ μουστάκι καὶ πήγαινε στὴν πλατεία». «Ἄ, αὐτὸ δὲν μπορῶ νὰ τὸ κάνω», τοῦ ἀπαντᾶ. «Ἔ, τότε δὲν ἔχεις ταπείνωση», τοῦ λέει. Ἤθελε νὰ πῆ ὁ Ἅγιος ὅτι χρειάζεται ἔμπρακτη ταπείνωση. 

–Γέροντα, ἐγώ, ὅταν μὲ πειράζουν, ἀντιδρῶ.

–Δὲν ἔχεις ταπείνωση, γι ̓ αὐτὸ ἀντιδρᾶς. Εἶδες ὁ Ἀββᾶς Μωυσῆς τί ταπείνωση εἶχε; Ὅταν τὸν ἔκαναν ἱερέα, θέλησε ὁ ἀρχιεπίσκοπος νὰ τὸν δοκιμάση καὶ εἶπε στοὺς κληρικούς: «Ὅταν μπῆ στὸ Ἱερὸ ὁ Ἀββᾶς Μωυσῆς, νὰ τὸν διώξετε καὶ μετὰ νὰ πᾶτε ἀπὸ πίσω του νὰ ἀκούσετε τί θὰ πῆ». Μόλις λοιπὸν μπῆκε ὁ Ἀββᾶς Μωυσῆς στὸ Ἱερό, τὸν ἔδιωξαν. «Βρὲ κατάμαυρε, τοῦ εἶπαν, τί ζητᾶς ἐδῶ;». «Ἔχουν δίκαιο, εἶπε ἐκεῖνος· τί δουλειὰ ἔχω ἐδῶ μέσα ἐγὼ ὁ κατάμαυρος; Αὐτοὶ εἶναι ἄγγελοι»! Δὲν πειράχθηκε, δὲν θύμωσε.

–Γέροντα, μπορεῖ κάποιος νὰ εἶναι πρᾶος καὶ νὰ μὴν ἀντιδρᾶ, ὅταν τὸν βρίζουν, ἀλλὰ νὰ μὴν ἔχη ταπείνωση;

–Ὁ ταπεινὸς ἄνθρωπος εἶναι καὶ πρᾶος. Αὐτὸ ὅμως δὲν σημαίνει ὅτι ὅσοι εἶναι πρᾶοι εἶναι καὶ ταπεινοί. Στὴν πραότητα πρέπει νὰ ὑπάρχη καὶ ἡ ταπείνωση, γιατί, ἂν δὲν ὑπάρχη, μπορεῖ νὰ φαίνεται κανεὶς ἐξωτερικὰ πρᾶος, ἀλλὰ μέσα του νὰ εἶναι γεμάτος ἀπὸ ὑπερηφάνεια καὶ νὰ λέη: «Αὐτοὶ εἶναι βλαμμένοι, ἄσ ̓ τους νὰ λένε!». Σὰν ἐκεῖνον τὸν μοναχὸ ποὺ τὸν ἔβλεπαν οἱ Πατέρες νὰ μὴν ἀντιδρᾶ καθόλου, ὅταν τοῦ ἔκαναν παρατηρήσεις ἢ τὸν μάλωναν, ἀλλὰ ἡ ὅλη ζωή του δὲν τοὺς πληροφοροῦσε. Γι ̓ αὐτὸ μιὰ φορὰ τὸν ρώτησαν: «Καλά, ὅταν σὲ μαλώνουμε,τι λογισμὸ ἔχεις καὶ δὲν μιλᾶς;». Καὶ ἐκεῖνος τοὺς ἀπάντησε: «Λέω ἀπὸ μέσα μου: "Ἄσ ̓ τους, ξόανα εἶναι"»! Τοὺς περιφρονοῦσε δηλαδή.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη καὶ Ἀρετὲς» -95-

Πειρασμοί και θλίψεις. (Οσίου Εφραίμ του Κατουνακιώτη)

Γέροντα, τι πειρασμούς περάσατε;

«Θα σας πω το απόρρητο της ζωής μου. Το έκζεμα, αυτή την πληγή που έχω στο πόδι, την έχω από δεκαπέντε χρονών. Δοκίμασα διάφορα φάρμακα. Τίποτε. Τώρα που πέρασε η ηλικία επιδεινώθηκε. Καθήμενος στο κρεβάτι του πόνου, έτσι το λέω εγώ, έχω το πόδι ψηλά και λίγο ανακουφίζομαι. Καθήμενος εδώ δημιουργήθηκε κύστη κόκκυγος. Όταν το σκέπτεσαι αυτό είναι το πλέον φρικωδέστερο. Προκαλεί πολύ πόνο. Σε όποια στάση και αν καθήσεις πονάς.

Σε πονά ο γλουτός. Σε προειδοποιεί ότι θα ανοίξει πληγή. Υπομονή, υπομονή. Έως ότου μία φορά δεν άντεξα και έπεσα σε απόγνωση. Μόνο που να σκέφτεσαι την λέξη απόγνωση είναι φρίκη. Είναι γεύση κολάσεως, γεύση γεένης. Κράτησε έξι έως εφτά λεπτά. Μέσα στον πόνο, μέσα στην απελπισία που βρισκόμουν, δεν έλεγα τίποτε στην συνοδία μου. Μία φωνή άκουσα ως αύρα λεπτή.

“Έτσι σε θέλει ο Θεός”. Με αυτό πήρα μία βαθιά αναπνοή. “Ε! νάναι ευλογημένο, αφού έτσι με θέλει Ο Θεός. Αλλά δος μου υπομονή, γιατί δεν αντέχω”.

Τι να κάνω; Να βγω έξω να κάνω εγχείριση; Ολοι σου λένε εγχείριση να κάνεις. Πως θα βγω όμως;

Σηκώνομαι απελπισμένος και πηγαίνω στο καντηλάκι της Παναγίας. Και το καντηλάκι της Παναγίας, θαυματουργό είναι. Παίρνω λίγο βαμβάκι και αλείφω το μέρος, που είναι η κύστη κόκκυγος, και δεξιά και αριστερά τους γλουτούς. Αυτό το έκανα τρεις ημέρες. Την τρίτη ημέρα άφαντος ο πόνος. Θαυματούργησε η Παναγία. Εφαρμόστηκε η συχνή πατερική ρήση, “υπομονή στις θλίψεις” .

Η σκέπη της Παναγίας πάντα υπάρχει, αλλά δεν την βλεπομε. Τότε την βλέπομε, όταν πρόκειται να πέσομε μέσα στο χάος, στην άβυσσο. Τότε μας απαλλάσσει από την καταβόθρα. Και όχι μόνο αυτό. Το κυριότερο να πούμε. Όταν έφυγαν οι πόνοι, μία χαρά κυκλοφόρησε μέσα μου ως μία πληροφορία, ότι ο Θεός την πολλή Του, την άμετρη αγάπη, την φανέρωσε με το να μου δώσει την πληγή κάτω στο ποδάρι. Και δεν χόρταινα να δοξάζω, να υμνολογώ, να ευγνωμονώ τον Θεό, που μου έδωσε την πληγή.

Γι’ αυτό, καλές είναι οι θλίψεις, καλά τα βάσανα, καλές οι στενοχώριες. Ξέρει ο Θεός, γιατί τις δίνει.

Περισσότερο πλησιάζομε τον Θεό με τις θλίψεις. “Εν θλίψει επλάτυνάς με” (Ψαλ.4,2) και κατά το πατερικό “ο φεύγων πειρασμόν επωφελή, φεύγει ζωήν αιώνιον”

Φροντίδα των παιδιών με καρκίνο εν μέσω πανδημίας Covid-19

 

Γράφει η Ελένη Δανά, Παιδίατρος, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Ογκολογικής Κλινικής Παίδων & Εφήβων ΜΗΤΕΡΑ.

Τον τελευταίο χρόνο, η παγκόσμια πανδημία της νόσου Covid-19 εξαπλώνεται στον πλανήτη και εξελίσσεται σε παγκόσμια κρίση, επιφέροντας δραματικές αλλαγές στις ζωές όλων μας, πολύ περισσότερο στις ζωές ενηλίκων και ανηλίκων ασθενών με χρόνια και απειλητικά για τη ζωή νοσήματα, μεταξύ των οποίων και ο καρκίνος.

Ειδικά για τα παιδιά με καρκίνο, η φροντίδα τους εν μέσω πανδημίας αποτελεί μεγάλη πρόκληση, καθώς πρέπει κανείς να σταθμίσει τους κινδύνους και να ισορροπήσει ανάμεσα στην απειλή από τον ίδιο τον καρκίνο, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και σωστά, και στην απειλή από μια σοβαρή λοίμωξη από SARS-CoV-2 σε ένα ανοσοκατεσταλμένο παιδί.

Επιπτώσεις από την πανδημία Covid-19

Στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχουν ήδη αρκετές δημοσιεύσεις που τεκμηριώνουν σημαντικές καθυστερήσεις στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου στους ενήλικες εν μέσω πανδημίας,  με αποτέλεσμα επιπτώσεις στην πρόγνωση και στην επιβίωση, ακόμα και σε χώρες με πολύ εξελιγμένα συστήματα υγείας, που αναγκάζονται ωστόσο να αναδιατάξουν τις δυνάμεις τους λειτουργώντας σχεδόν αποκλειστικά για ασθενείς με Covid-19.

Για τον καρκίνο της παιδικής ηλικίας γνωρίζουμε πως δεν υπάρχουν μέθοδοι πρόληψης, αλλά πως είναι κριτικής σημασίας η έγκαιρη διάγνωσή του. Γνωρίζουμε ακόμα πως το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών με καρκίνο (4 στα 5 παιδιά) οδηγούνται σε πλήρη ίαση, εφόσον αντιμετωπιστούν στον κατάλληλο χρόνο, στο κατάλληλο κέντρο και με τον κατάλληλο τρόπο.

Ο φόβος της έκθεσης στο νέο κορωνοϊό μπορεί να οδηγήσει τους γονείς σε καθυστερημένη πρόσβαση στο σύστημα υγείας, και οι δυσλειτουργίες του συστήματος λόγω της πανδημίας σε καθυστερημένη διάγνωση, με σημαντικές επιπτώσεις στην πρόγνωση.

Γνωρίζουμε πως τα παιδιά είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν σοβαρή Covid-19 νόσο σε σχέση με τους ενήλικες, δεν έχει ωστόσο ακόμα διευκρινιστεί αν τα παιδιά με καρκίνο βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο.

Από την άλλη είναι γνωστό πως, ακόμα και κοινές ιογενείς λοιμώξεις, μπορεί να σχετίζονται με αυξημένη θνησιμότητα και θνητότητα στα ανοσοκατεσταλμένα παιδιά. Οι δημοσιευμένες μελέτες που συσχετίζουν τον καρκίνο ή/και την αντικαρκινική θεραπεία με σοβαρή  SARS-CoV-2 λοίμωξη ή/και δυσμενή έκβασή τους αφορούν σχεδόν αποκλειστικά ενήλικες ασθενείς.

Ωστόσο, από τις πρώτες καταγραφές  από την Κίνα στις αρχές του 2020 φάνηκε ότι τα παιδιά με καρκίνο βρίσκονται σε μικρότερο κίνδυνο για σοβαρή λοίμωξη σε σχέση με τους ενήλικες καρκινοπαθείς. Αργότερα, καταγραφές από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ επιβεβαίωσαν αυτά τα δεδομένα, όπως και μια πρόσφατη μελέτη από το Ηνωμένο Βασίλειο, που δείχνει πως τα παιδιά με καρκίνο έχουν το ίδιο χαμηλό (περίπου 3%) ρίσκο προσβολής από τον ιό και το ίδιο χαμηλό ρίσκο σοβαρής λοίμωξης με τον γενικό παιδιατρικό πληθυσμό, με εξαίρεση ίσως τους ασθενείς που υποβάλλονται σε ετερόλογη μεταμόσχευση μυελού των οστών.

Πρόκειται για αισιόδοξα στοιχεία, που μας επιτρέπουν την απρόσκοπτη συνέχιση παροχής της βέλτιστης θεραπείας και φροντίδας στα παιδιά με καρκίνο, χωρίς καθυστερήσεις και αναβολές, με τη λήψη βέβαια των κατάλληλων μέτρων.

Για το λόγο αυτό, διεθνείς, ευρωπαϊκές αλλά και οι ελληνικές επιστημονικές εταιρείες και οργανισμοί (Ελληνική Εταιρεία Παιδιατρικής Αιματολογίας – Ογκολογίας – www.eepao.gr, Ελληνική Εταιρεία για την Ανακουφιστική Φροντίδα Παιδιών και Εφήβων – www.ppc.org.gr) έχουν προσπαθήσει να συντάξουν κατευθυντήριες οδηγίες για τη φροντίδα των παιδιών με καρκίνο εν μέσω πανδημίας.

Συνοπτικά οι οδηγίες για τη φροντίδα παιδιών με καρκίνο εν μέσω πανδημίας:

1. τήρηση των μέτρων αναπνευστικής υγιεινής και υγιεινής των χεριών.
2. σωστή χρήση της μάσκας.
3. αυστηρή εφαρμογή των προφυλακτικών μέτρων στις ογκολογικές μονάδες από το ιατρο-νοσηλευτικό προσωπικό με την κατάλληλη εκπαίδευσή του.
4. περιορισμό του επισκεπτηρίου στο νοσοκομείο.
5. εφαρμογή μεθόδων εξ’ αποστάσεως συμβουλευτικής εκεί που μπορεί να εφαρμοστεί.
6. αυστηρή επιτήρηση για έγκαιρη διάγνωση πιθανών κρουσμάτων με τακτικούς δειγματοληπτικούς ελέγχους σε προσωπικό, ασθενείς και συνοδούς τους.
7. αυξημένη εγρήγορση για αποτελεσματική αντιμετώπιση κάθε πιθανού κρούσματος.

Για τα παιδιά με καρκίνο και τις οικογένειές τους, η λήψη μέτρων προφύλαξης και η κοινωνική αποστασιοποίηση αποτελούσαν συνήθεις πρακτικές και πριν την έλευση της πανδημίας. Το γεγονός αυτό διευκολύνει την προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες, ταυτόχρονα όμως επιτείνει το άγχος, το φόβο και τις αγωνίες τους.

Προς το παρόν στη χώρα μας η άσκηση της παιδιατρικής ογκολογίας δεν έχει πληγεί σημαντικά από την πανδημία. Ωστόσο, σε εποχές σαν κι αυτή, που τα επιστημονικά και κοινωνικά δεδομένα αλλάζουν με ασυνήθιστες ταχύτητες, απαιτείται εγρήγορση, συνεχιζόμενη ενημέρωση, συνεργασία αλλά και ενσυναίσθηση, για να περάσουμε, μαζί με τους ασθενείς μας και τις οικογένειές τους, στη μετά την πανδημία περίοδο.

 

 *Άρθρο της Ελένης Δανά, Παιδιάτρου, Αναπληρώτριας Διευθύντριας Ογκολογικής Κλινικής Παίδων & Εφήβων ΜΗΤΕΡΑ.

 

 

 

 https://www.ant1news.gr/eidiseis/article/594594/frontida-ton-paidion-me-karkino-en-meso-pandimias-covid19#.YBxO6qn4Ey0.twitter

 

Ο Κύριος…Εγώ ειμί…

 

είπε δε αυτοίς ο Ιησούς· εγώ ειμι ο άρτος της ζωής· ο ερχόμενος προς με ου μη πεινάση, και ο πιστεύων εις εμέ ου μη διψήση πώποτε. (Ιωάνν. στ -35).

εγώ ειμι ο άρτος ο ζων ο εκ του ουρανού καταβάς· εάν τις φάγη εκ τούτου του άρτου, ζήσεται εις τον αιώνα, και ο άρτος δε ον εγώ δώσω η σαρξ μου εστιν, ην εγώ δώσω υπέρ της του κόσμου ζωής. (Ιωάνν. κεφ. στ  – 51).

εγώ ειμι το φως του κόσμου· ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία, αλλ  ἕξει το φως της ζωής. (Ιωάνν. κεφ. η  – 12).
εγώ ειμι ο μαρτυρών περί εμαυτού, και μαρτυρεί περί εμού ο πέμψας με πατήρ. (Ιωάνν. κεφ. η  – 18).

αμήν αμήν λέγω υμίν, πριν Αβραάμ γενέσθαι εγώ ειμι. (Ιωάνν. κεφ. η  – 58).

εγώ ειμι η θύρα· δι  ἐμοῦ εάν τις εισέλθη, σωθήσεται, και εισελεύσεται και εξελεύσεται, και νομήν ευρήσει, (Ιωάνν. κεφ. ι  – 9).

εγώ ειμι ο ποιμήν ο καλός, ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων, (Ιωάνν. κεφ. ι  – 11).

εγώ ειμι ο ποιμήν ο καλός, και γινώσκω τα εμά και γινώσκομαι υπό των εμών, καθώς γινώσκει με ο πατήρ καγώ γινώσκω τον πατέρα, και την ψυχήν μου τίθημι υπέρ των προβάτων. (Ιωάνν. κεφ. ι  – 14).

εγώ ειμι η ανάστασις και η ζωή. ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη, ζήσεται· και πας ο ζων και πιστεύων εις εμέ ου μη αποθάνη εις τον αιώνα. πιστεύεις τούτο; (Ιωάνν. κεφ. ια  – 25).

εγώ ειμι η οδός και η αλήθεια και η ζωή· ουδείς έρχεται προς τον πατέρα ει μη δι  ἐμοῦ. ει εγνώκειτέ με, και τον πατέρα μου εγνώκειτε αν, και απ  ἄρτι γινώσκετε αυτόν και εωράκατε αυτόν… ου πιστεύεις ότι εγώ εν τω πατρί και ο πατήρ εν εμοί εστι; (Ιωάνν. κεφ. ιδ  – 6).

εγώ ειμι η άμπελος η αληθινή, και ο πατήρ μου ο γεωργός εστι. (Ιωάνν. κεφ. ιε  – 1).

εγώ ειμι η άμπελος, υμείς τα κλήματα. ο μένων εν εμοί καγώ εν αυτώ, ούτος φέρει καρπόν πολύν, ότι χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν. (Ιωάνν. κεφ. ιε  – 5).

Ιησούς ουν… είπεν αυτοίς· τίνα ζητείτε; απεκρίθησαν αυτώ· Ιησούν τον Ναζωραίον. λέγει αυτοίς ο Ιησούς· εγώ ειμι. ειστήκει δε και Ιούδας ο παραδιδούς αυτόν μετ  αὐτῶν. (Ιωάνν. κεφ. ιη  – 5).

είπεν ουν αυτώ ο Πιλάτος· ουκούν βασιλεύς ει συ; απεκρίθη Ιησούς· συ λέγεις ότι βασιλεύς ειμι εγώ. (Ιωάνν. κεφ. ιη  – 37).

Εγώ ειμι το Α και το Ω, λέγει Κύριος ο Θεός, ο ων και ο ην και ο ερχόμενος, ο παντοκράτωρ. (Αποκ. Ιωάνν. κεφ. α  – 8).

εγώ ειμι ο πρώτος και ο έσχατος και ο ζων, και εγενόμην νεκρός, και ιδού ζων ειμι εις τους αιώνας των αιώνων, και έχω τας κλεις του θανάτου και του άδου. (Αποκ. Ιωάνν. κεφ. α  – 17).

εγώ το Α και το Ω, η αρχή και το τέλος. εγώ τω διψώντι δώσω εκ της πηγής του ύδατος της ζωής δωρεάν. (Αποκ. Ιωάνν. κεφ. κα  – 6).

εγώ το Α και το Ω, ο πρώτος και ο έσχατος, αρχή και τέλος. (Αποκ. Ιωάνν. κεφ. κβ  – 13).

εγώ ειμι η ρίζα και το γένος Δαυΐδ, ο αστήρ ο λαμπρός ο πρωϊνός. (Αποκ. Ιωάνν. κεφ. κβ  – 16).

  http://www.diakonima.gr

ΠΕΡΙ ΘΕΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Ο ΛΟΓΟΣ….

 Εντύπωση προκαλεί σχεδόν ένα χρόνο τώρα, αρχής γενομένης από μέσα δικτύωσης, η συνεχιζόμενη συζήτηση για τον τρόπο μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας, μια συζήτηση στην οποία έχει εμπλακεί και ο εκκλησιαστικός  χώρος, εντός και εκτός Ελλάδος.

Σε πολλές  Προτεσταντικές  χώρες, γίναμε μάρτυρες καινοτόμων προτάσεων, εκκλησιαστικών ηγετών, ιεραρχών και απλού κλήρου, για αλλαγή του τρόπου μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας με αντικατάσταση της Λαβίδας με κουταλάκια μιας χρήσεως, με πρόσχημα την προστασία από τον covid-19. Πλήθος οικείων πολιτικών, ιατρών και δημοσιογράφων εντός των συνόρων, έσπευσαν να υιοθετήσουν αυτές τις καινοτομίες, δήθεν για την προστασία του πληθυσμού από ενδεχόμενες λοιμώξεις. Παρατηρήσαμε επίσης τη σπουδή ιεραρχών και ιερέων της Ελλαδικής Εκκλησίας σε αρκετές ιστοσελίδες και σε διαδικτυακές συζητήσεις να δηλώσουν – ενδεχομένως- την συμφωνία τους με οποιαδήποτε αλλαγή θα βοηθούσε την συνέχιση τέλεσης του Μυστηρίου της Θειας Ευχαριστίας σε ανθρώπους που εμφανίζονται φοβισμένοι ή διστακτικοί.

Αυτό που προσωπικά μου προκαλεί αλγεινή εντύπωση είναι ο λόγος εκκλησιαστικών ταγών της χώρας. Σε ένα θέμα , που προσεγγίζεται ΚΑΘΑΡΑ πνευματικά και μυσταγωγικά, συμφωνούμε στην εκκοσμικευμένη  απλοποίηση του. Πώς γίνεται ένα πνευματικό, μυστικό γεγονός, να υποβιβάζεται σε κοσμικό; Γιατί δεν τονίζεται ο σωτηριώδης χαρακτήρας του μυστηρίου και εκτρέπεται σε κάτι διαφορετικό; Γιατί η Εκκλησία δέχεται να θεωρείται ουσιαστικά ως χώρος θεάματος, ωσάν να πρόκειται για θεατρική ή κινηματογραφική παράσταση και με αυτόν τον τρόπο να δίνεται χώρος σε αρνητές του Χριστού να υπερτονίζουν τις θέσεις τους; Ο λόγος του Κυρίου « όστις θέλει οπίσω μου ελθείν», γιατί δε λαμβάνεται υπόψη για την προσέλευση ή μη στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας; Μήπως έπαψε να υπάρχει πλέον ελευθερία; 

Αν η Εκκλησία αποδεχτεί ένα διαφορετικό ρόλο από αυτόν που ουσιαστικά έχει, τότε το κοσμικό στοιχείο θα υπερνικήσει  και θα αντιμετωπίζεται ως ένας οιοσδήποτε κρατικός φορέας. Προτεσταντικές χώρες στον κόσμο με έντονα εκκοσμικευμένα εκκλησιαστικά στοιχεία, αποπνευματικοποιούνται και το μυστήριο μετατρέπεται σε κάτι μαγικό, επομένως εύκολο να απορριφθεί.

Ας αναλογιστούμε όλοι όσοι εμπλεκόμαστε στον ελληνικό εκκλησιαστικό χώρο, κλήρος και λαός, την ευθύνη που έχουμε για την διατήρηση των παραδεδομένων στην Εκκλησία μας. Να προσπαθήσουμε να υψώσουμε , λόγω και έργω, τείχος στην προσπάθεια εκκοσμίκευσης που εντείνεται στην Ορθόδοξη Εκκλησία με ευθύνη και ημών των ιδίων. Η Εκκλησία του Χριστού θα συνεχίζει την πορεία της αταλάντευτη στο διηνεκές του χρόνου.

 

                                                            Μπακοδήμου  Στ. Νικολάου, θεολόγου