Μεγάλου Βασιλείου: Η Αγία Γραφή διδασκαλείο αρετών

Η Αγία Γραφή διδασκαλείο αρετών.

Σπουδαιοτάτη οδός διά την εξεύρεσην του καθήκοντος είναι η μελέτη των θεοπνεύστων Γραφών. Διότι εις αυτάς ευρίσκονται οι εντολαί διά τα καλάς πράξεις, αλλά και οι βίοι των μακαρίων και αγίων ανδρών, οι οποίοι μας έχουν παραδοθή ανάγλυφοι και σαν άλλα πρότυπα έμψυχων εικόνων της κατά Θεόν ζωής και πολιτείας ευρίσκονται εμπρός μας, διά να τους μιμούμεθα με τα αγαθά έργα. Και λοιπόν εις ο,τι δήποτε καθένας αισθάνεται ότι υστερεί και ασθενεί , με το να ενδιατρίβη εις το κατάλληλον της Γραφής μέρος θα ευρίσκη το ανάλογος φάρμακον διά την αρρώστιαν του και θα το λαμβάνη ωσάν από κοινόν δι’ όλους ιατρείον. Και εκείνος μεν που αγαπά πολύ την σωφροσύνην, θα αναγιγνώσκη τακτικά την ιστορίαν του σώφρονος Ιωσήφ και από αυτόν θα μανθάνη και θα διδάσκεται ποίαι είναι αι αγναί πράξεις. Και τούτο διότι θα ευρίσκη ότι ο Ιωσήφ δεν είχε μόνον ισχυράν εγκράτειαν ως προς τας ηδονάς, αλλά ήτο συγχρόνως εκ συνηθείας και εργασίας εις τον εαυτό του σταθερός προς την αρετήν. Από τον βίον του Ιωβ επίσης θα διδάσκεται την ανδρείαν , ο οποίος, όταν η ζωή του ήλλαξε τελείως και από την ευτυχίαν περιέπεσεν εις δυστυχίαν και από πλούσιος έγινεν πτωχός και από πολύτεκνος έγινε άτεκνος αποτόμως, διέμεινεν ο αυτός και εκράτησεν είς όλας αυτάς τας συμφοράς αδούλωτον το φρόνημα της ψυχής του. Αλλά και δεν εταράχθη ακόμη, όταν οι φίλοι του που ήλθαν να τον παρηγορήσουν τον εταλαιπώρηαν με τας επεμβάσεις των και έκαμαν ετονώτερους τους πόνους του. Πάλιν κάποιος άλλος, που θα έθετεν σκοπόν πως θα γίνη συγχρόνως πράος, αλλά και γενναιόκαρδος, έτσι , ώστε τον μεν θυμόν να χρησιμοποιή κατά της αμαρτίας, την δε πραότητα να δείχνη προς τους ανθρώπους, θα εύρη εις την μελέτην των Γραφών τον Δαβίδ να φέρεται με γενναιότητα και ανδρείαν εις τα πολεμικά ανδραγαθήματα, μα είναι πράος όμως και ατάραχος εις την συμπεριφοράν του προς τους εχθρούς. Τέτοιος ήτο και ο Μωϋσής, ο οποίος εξηγείρετο με μεγάλον θυμόν εναντίον εκείνων, που αμάρταναν εις τον Θεόν, με πραότητα όμως και μεγαλοκαρδίαν υπέφερε τας εναντίον του συκοφαντίας. Και γενικώτερον εις όλας τα περιστάσεις, όπως οι ζωγράφοι , όταν αντιγράφουν μίαν εικόνα, τακτικά στρέφονται και παρατηρούν το προτότυπον και προσπαθούν να μεταφέρουν τα χαρακτηριστικά εκείνου εις το ιδικόν τους έργον , έτσι πρέπει να κάνη και εκείνος, που έχει ζήλον να καταστήση τον εαυτόν του τέλειον εις τας επί μέρους αρετάς. Δηλαδή πρέπει να προσέχη τους βίους των αγίων , σαν να ήσαν αγάλματα κινούμενα και που είς την πράξιν διδάσκουν και των οποίων το καλόν παράδειγμα να μιμήται ο ίδιος.

(Άπαντα των αγίων Πατέρων –Άπαντα Μ. Βασιλείου, τόμος 12ος , σελ 249-250

Νὰ μὴν περιμένη πνευματικὴ κατανόηση ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ δὲν πιστεύουν στὸν Θεό.

ἄλλον Χριστὸ καὶ δὲν ἀνταποκρίνονται σὲ αὐτὰ ποὺ λένε, τότε δὲν μποροῦν νὰ ποῦν ὅτι γνώρισαν τὸν Χριστό.

Καὶ ἄν κανείς δὲν ἔχη βιώματα, θὰ εἶναι ἔξω ἀπὸ τὴν πραγματικότητα καὶ, ἀργὰ ἤ γρήγορα, θὰ τὸν προδώση ὁ ἑαυτὸςτου.


Νὰ μὴν περιμένη πνευματικὴ κατανόηση ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ δὲν πιστεύουν στὸν Θεό.
Καλύτερα νὰ εὔχεται γι’ αὐτοὺς νὰ τοὺς συγχωρήση ὁ Θεὸς καὶ νὰ τοὺς φωτίση
. Νὰ μιλάη στὸν καθέναν μὲ τὴν δική του γλῶσσα καὶ νὰ μὴ φανερώνη τὶς μεγάλες ἀλήθειε

ς ποὺ πιστεύει καὶ ζῆ, γιατὶ δὲν θὰ τὸν καταλάβουν, ἐπειδὴ μιλάει σὲ ἄλλη συχνότητα καὶ σὲ διαφορετικό μῆκος κύματος.
Μερικοί λένε: «θέλω νὰ γνωρίσουν καὶ οἱ ἄλλοι τὸν Χριστὸ, ὅπως Τὸν γνώρισα κι ἐγὼ»,
καὶ κάνουν τὸν δάσκαλο στοὺς ἄλλους. Πρέπει ὅμως ἡ ζωή τους νὰ συμφωνῆ μὲ αὐτὰ πού διδάσκουν.
Ὅταν μὲ τὴν ζωή τους διδάσκουν

Ἀπόσπασμα ἀπό τίς σελ τοῦ βιβλίου:
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Δ΄

 

ΗΛΙΑΣ ΧΑΙΝΤΟΥΤΗΣ  16 ΣΕΠ 2012

Το «δόξα σοι ο Θεός»

-         Γέροντα, τι σημαίνει το «δόξα σοι ο Θεός»;

-         «Δόξα σοι  ο Θεός» θα πη «να γίνη γνωστός ο Θεός στους ανθρώπους». Βλέπεις και εκείνο που είπε ο Χριστός: «Εγώ σε εδόξασα επί της γης …και νυν δόξασόν με σύ, Πάτερ», μερικοί το παρεξηγούν και λένε: «Εγώ Πατέρα, Σε έκανα γνωστό επί της γης, κάνε με γνωστό κι Εσύ, για να πιστέψουν οι άνθρωποι».

-         Γέροντα, αισθάνομαι την ανάγκη να λέω περισσότερο το «δόξα σοι ο Θεός» παρά το «Κύριε ελέησον». Μήπως δεν είναι σωστό;

-         Καλό είναι αυτό, ευλογημένη. Εγώ μπορεί να περάσω ολόκληρη μέρα κάνοντας εργόχειρο και λέγοντας «Δόξα σοι ο Θεός. Δόξα σοι ο Θεός , γιατί ζω. Δόξα σοι ο Θεός, γιατί θα πεθάνω και θα πάω κοντά στον Θεό. Δόξα σοι  Θεός, ακόμη και αν με βάλη στην κόλαση και πάρη έναν κολασμένο στον Παράδεισο. Και εάν θέλη να μη με θυμάται στην κόλαση και λυπάται , ας πάρη πολλούς κολασμένους στον Παράδεισο, ώστε η χαρά Του γι’ αυτούς να είναι περισσότερη και να λιγοστέψη η στενοχώρια Του για μένα».

Το «δόξα σοι ο Θεός» να μη λείπη ποτέ από τα χείλη σας. Εγώ, όταν πονάω, το «δόξα σοι ο Θεός» έχω για χάπι του πόνου∙ τίποτε άλλο δεν με πιάνει. Το «δόξα σοι ο Θεός» είναι ανώτερο και από το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Έλεγε  ο Παπα- Τύχων : «Το “ Κύριε ελέησον” έχει εκατό δραχμές, το “δόξα σοι ο Θεός” έχει χίλιες δραχμές∙  είναι δηλαδή πολύ πιο ακριβό». Ήθελε να πη ότι ο άνθρωπος ζητάει το έλεος του Θεού από ανάγκη ,ενώ δοξολογεί τον Θεό από φιλότιμο, και αυτό έχει μεγαλύτερη αξία. Συνιστούσε μάλιστα να λέμε το «δόξα σοι ο Θεός», όχι μόνον όταν είμαστε καλά , αλλά και όταν περνάμε δοκιμασίες , γιατί και τις δοκιμασίες τις επιτρέπει ο Θεός για φάρμακα της ψυχής.

-         Γέροντα, μερικές φορές , όταν λέω «δόξα τω Θεώ», νιώθω μέσα μου ένα φτερούγισμα. Τι είναι αυτό;

-         Αγαλλίαση πνευματική είναι. Τώρα, επειδή μου έδωσες χαρά που λες «δόξα τω Θεώ», από την χαρά μου θα αρχίσω να γράφω «δόξα τω Θεώ, δόξα τω Θεώ», και θα γεμίσω μία κόλλα χαρτί με το «δόξα τω Θεώ». Ο Θεός να σε αξιώση στην άλλη ζωή να είσαι μαζί με τους Αγγέλους που δοξολογούν συνέχεια τον Θεό. Αμήν.

Από το βιβλίο: « ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

ΛΟΓΟΙ

ζ΄

ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ»

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ

«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»

ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

. Μόνο πρόσεξε δύο πράγματα: πρώτον να είσαι τίμιος στη δουλειά σου, δεύτερον να τηρείς τίς εντολές της Εκκλησίας μας και να εκκλησιάζεσαι τακτικά.

Στο Γεροντικό γράφει ότι ένας μοναχός ήταν αμελής στα μοναχικά του καθήκοντα. Έφθασε λοιπόν κάποτε ή ώρα του θανάτου. Ό μοναχός, με ψυχραιμία και χαρά, περιμένει την έξοδο της ψυχής. Οί άλλοι μοναχοί παραξενεύονται. Τον ρωτά κάποιος: Καλά,

άββα, εσύ δεν φοβάσαι τον θάνατο;
- Όχι, δεν φοβάμαι.
- Γιατί;
- Ξέρω ότι σε όλη μου τη ζωή ήμουν ένας αμελής μοναχός. Όμως ποτέ δεν επέτρεψα στον εαυτό μου να κρίνει κανέναν. Έτσι, τώρα, θα πω κι εγώ στον Χριστό
μου: «Εγώ, Κύριε, τήρησα την εντολή σου "μη κρίνετε και ου μη κριθητε". Γνωρίζω ότι και Εσύ, Χριστέ μου, θα τηρήσεις την υπόσχεση Σου».
Θα αναφέρω εδώ και άλλη μία σχετική ιστορία από τον Συναξαριστή, ή οποία αποτελεί παράδειγμα υπακοής και ευλάβειας.
Κάποιος άρχοντας ζήτησε έναν νέο από τον γέρο πατέρα του για δούλο έναντι αμοιβής. Ό πατέρας λέει στο παιδί: «Παιδί μου Θεόφιλε, σου συνιστώ να πάς και σου υπόσχομαι ότι θα προκόψεις με την ευχή μου. Μόνο πρόσεξε δύο πράγματα: πρώτον να είσαι τίμιος στη δουλειά σου, δεύτερον να τηρείς τίς εντολές της Εκκλησίας μας και να εκκλησιάζεσαι τακτικά. Μάλιστα, όσες φορές περνάς έξω από κάποιο ναό μας, να μπαίνεις μέσα, να προσκυνάς και να ανάβεις το κεράκι σου». Ό νέος, πού έμαθε από μικρός την αρετή της υπακοής, άκουσε τον πατέρα, έλαβε την ευχή του και αναχώρησε.
Το αφεντικό από την πρώτη στιγμή τον αγάπησε σαν παιδί του. Όμως ή σύζυγος του, δυστυχώς, δεν ήταν τίμια. Τον απατούσε με έναν άλλο υπάλληλο τους. Μια μέρα λοιπόν ό Θεόφιλος έτυχε να μπει στο δωμάτιο για δουλειά, την ώρα πού ή σύζυγος βρισκόταν με τον εραστή. Ό νέος ούτε πρόσεξε κάτι. Εκείνοι όμως νόμισαν ότι τους είδε. «Τι θα γίνει τώρα», λένε, «αν το πει στο αφεντικό; Πρέπει να προλάβουμε!» Έτσι, καλούν εκτάκτως τον άρχοντα στο σπίτι.
- Τι συμβαίνει;
- Με μάρτυρα αυτόν τον έντιμο υπάλληλο μας, λέει ή γυναίκα, σου καταγγέλλω τούτο το παλιόπαιδο (τον Θεόφιλο), ότι προσπάθησε να με βιάσει. Λοιπόν, αν ανεχθείς αυτός πού πρόσβαλε την τιμή σου να ζήσει έστω και μία μέρα, εγώ σήμερα σε χωρίζω.
Έπεσε βέβαια ό σύζυγος από τα σύννεφα, αλλά την πίστεψε. Κάνει λοιπόν μυστική συμφωνία με έναν δήμιο.
- Αύριο το πρωί θα σου χτυπήσει την πόρτα κάποιος εκ μέρους μου. Μόλις μπει μέσα, μία σπαθιά κι έξω.
Συσκεύασε το κεφάλι, για να πάρεις και την αμοιβή.
Την άλλη μέρα το πρωί, φωνάζουν τον νέο.
- Θεόφιλε, λέει ό σύζυγος, πήγαινε στο σπίτι του δείνα εκ μέρους μας και ζήτησε να σου δώσει κάτι για μένα. Ξέρει αυτός.
Ό νέος αμέσως, πρόθυμος, τρέχει στην υπακοή. Καθ' όδόν, περνούσε έξω από μια εκκλησία. Θυμήθηκε τη συμβουλή του πατέρα του. «Ας πάω να ανάψω ένα κεράκι και συνεχίζω», σκέφτηκε. Μπαίνοντας, είδε πώς γινόταν Θεία Λειτουργία. «Δεν είναι σωστό να καταφρονήσω τη Θεία Λειτουργία», είπε μέσα του. «Θα μείνω, ώσπου να τελειώσει, και μετά προχωρώ». Όμως ή Λειτουργία καθυστέρησε αρκετά.
Οί άλλοι, γεμάτοι αγωνία, περιμένουν από λεπτό σε λεπτό το κεφάλι στο χαρτοκούτι. Περνά μισή, μία ώρα. Ό εραστής πια δεν αντέχει. Θέλει να δει κομμένο το κεφάλι εκείνου πού, υποτίθεται, έμαθε το μυστικό. «Μήπως... μήπως; Ας πάω επί τόπου να φέρω το κεφάλι, όσο πιο γρήγορα». Τρέχει, χτυπά την πόρτα.
- Έρχομαι εκ μέρους του αφεντικού μου για την υπόθεση πού ξέρεις.
Ό δήμιος κατάλαβε. Αυτός ήταν.
- Πέρασε μέσα, του κάνει.
Και αμέσως, χωρίς κουβέντες, με μία σπαθιά τον αποκεφαλίζει. Σε λίγο, να και ό Θεόφιλος. Αφού λειτουργήθηκε, έτρεξε στο καθήκον. 'Αλλά αυτή τη φορά, κατά το λεγόμενο, ήλθε δεύτερος.
- Έρχομαι εκ μέρους του δείνα.
- Πέρασε. Πάρε αυτό το δέμα, δώσε το κλειστό στο αφεντικό σου και πες του πώς περιμένω την αμοιβή.
Επιστρέφει λοιπόν ανύποπτος ό νέος στο σπίτι. Μόλις τον βλέπουν τα αφεντικά του, σάστισαν.
- Πήγες στον τάδε;
- Πήγα.
- Τι σου είπε;
- Μου έδωσε αυτό και ζητά την πληρωμή του.
Τι περίεργα πράγματα, λέει ό άνδρας. Ας το ανοίξουμε Ανοίγουν και Τι να δουν! Ή κεφαλή του μοιχού επί πινάκι. Ή γυναίκα πέφτει αμέσως λιπόθυμη. Και σε λίγο, μόλις ανοίγει τα μάτια της, έρχεται σε συναίσθηση και αρχίζει να κλαίει, να χτυπιέται και να ομολογεί:
- Κόψε και το δικό μου κεφάλι! Είναι αθώος ό Θεόφιλος! Εγώ είμαι ή ένοχη και αυτός, πού τιμωρήθηκε δίκαια. Δύο χρόνια σε απατούσα μαζί του. Σκότωσέ με! Μου αξίζει κάθε τιμωρία!
Τελικά όμως, το αφεντικό τη μεν γυναίκα συγχώρεσε, τον δε Θεόφιλο, επειδή ήσαν άτεκνοι, τον υιοθέτησαν. Και από τότε σαν γιος τους διαχειριζόταν μία τεράστια περιουσία, την οποία τελικά και κληρονόμησε. Κάποια στιγμή μάλιστα έφερε και τον γέρο πατέρα του στο αρχοντικό.
Από αυτή την ιστορία πόσα διδάγματα βγαίνουν! Ή τιμιότητα; Ή υπακοή στους γονείς, πώς ευλογείται από τον Θεό; Ή καλή ομολογία της πίστης; Πήγε στην εκκλησία εν ώρα καθήκοντος και δεν σκέφτηκε «μήπως και αρπάξω καμιά κατσάδα από το αφεντικό» ούτε υπολόγισε ότι χάνεται ώρα εργάσιμη. Ή Θεία Λειτουργία, σκέφθηκε, τα αναπληρώνει όλα. 'Αλλά και ή αδικία, πώς μόνη της ξεσκεπάστηκε! Πολλοί κρυβόμαστε από τους ανθρώπους, αλλά κανείς μας δεν διαφεύγει από τη θεία δικαιοσύνη.
Ό Θεός αγαπά όλους τους ανθρώπους. Ή απομάκρυνση όμως από Αυτόν οδηγεί στους χώρους του κακού, άρα ή μετάνοια θα πρέπει να είναι συνεχής. Ή γυναίκα πού απατούσε τον άνδρα είχε προαίρεση μετάνοιας - ίσως ήταν και θύμα του επιτήδειου εκείνου. Γι' αυτό ό Θεός της έδωσε περιθώριο να μετανοήσει, να εξομολογηθεί, να κλάψει για την αμαρτία της. "Αν έκοβαν και αυτής το κεφάλι, θα έφευγε αμετανόητη για τον Αδη. Ό άλλος όμως δεν είχε προαίρεση μετάνοιας. Παρ' όλα αυτά, αξίζει να αναρωτηθούμε μήπως με τον αποκεφαλισμό του θα μετριαστεί και εκείνου ή τιμωρία στον Αδη. Ποιος ξέρει; Βάθος άπειρο οί βουλές του Κυρίου...
Επειδή ωστόσο γνωρίζω ότι με τίς αληθινές αυτές ιστορίες πιο εύκολα διδασκόμαστε, θα μεταφέρω εδώ και εκείνη πού συνήθιζε πολύ συχνά να μας λέει ό αείμνηστος Γέροντας μου.

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΟΥ


ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ


ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΔΑΧΗ ΠΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

 

 ΗΛΙΑΣΧΑΙΝΤΟΥΤΗΣ   16 ΣΕΠ  2012