Κυριακή 28 Αυγούστου 2022

29 Αυγούστου


Η 29η Αυγούστου είναι αφιερωμένη στη φυσιογνωμία Ιωάννου του Προδρόμου, ο οποίος αποκεφαλίστηκε από τον Ηρώδη. Ο Ιωάννης είναι εκείνος για τον οποίο ο Κύριος είπε ότι άλλος σαν αυτόν δε γεννήθηκε από γυναίκα στη γη. Και πράγματι η ζωή του Ιωάννη υπήρξε κάτι το μοναδικό στην ιστορία. Κατά πρώτον η γέννηση του υπήρξε τόσο απίθανη ώστε και αυτός ο πατέρας του Ζαχαρίας δεν πίστεψε. Αποτέλεσμα ήταν να μείνει βουβός μέχρι τη στιγμή που κλήθηκε να αναγράψει το όνομα του παιδιού σε πινακίδιο.

Το όνομα Ιωάννης σημαίνει δώρο του Θεού, και πράγματι ο Ιωάννης ήταν θεοδώρητος. Η ενδυμασία του όσο και η τροφή του ήταν απλή και λιτή. Φορούσε χιτώνα από τρίχες καμήλας και ζώνη στη μέση του. Τρεφόταν δε με ακρίδες, δηλαδή με βλαστάρια από διάφορα αγριόχορτα και μέλι άγριο που εύρισκε μέσα στα σπλάχνα των κορμών των δένδρων. Ο Ιωάννης όλως ιδιαιτέρως ήταν πολύ ταπεινός ώστε, ενώ ζούσε σαν επίγειος άγγελος, εν τούτοις είπε για το Χριστό ότι δεν είμαι άξιος να λύσω τον ιμάντα των υποδημάτων Του. Έτυχε δε της μεγάλης τιμής να βαπτίσει το Λόγο του Θεού, τον Οποίον όλοι οι άλλοι προφήτες τον αντίκρισαν μόνο μέσω των συμβόλων και οραμάτων. Ο Ιωάννης αντίθετα, αξιώθηκε να θέσει το χέρι του στην κεφαλή του Δεσπότου, και να ζήσει τη Θεοφάνεια του Τριαδικού Θεού στον Ιορδάνη ποταμό, στη βάπτιση του Κυρίου. Ο Ιωάννης είναι ο συνδετικός κρίκος της προ Χριστού και μετά Χριστό εποχής, και ο τελευταίος προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης.

Όμως αυτός ο Ιωάννης ο Πρόδρομος είχε μαρτυρικό τέλος εξ αιτίας του μίσους μιας γυναίκας εναντίον του, επειδή έκανε έλεγχο στα ηθικά της παραπτώματα. Αυτή ήταν η Ηρωδιάδα που ζούσε παράνομα με τον Ηρώδη, η οποία συμβούλεψε την κόρη της να ζητήσει την κεφαλή του Προδρόμου σε πινάκιο. Αυτό έγινε όταν ο Ηρώδης υποσχέθηκε να της χαρίσει ό, τι του ζητήσει μέχρι το μισό βασίλειο του. Έτσι ο Ηρώδης, αν και λυπήθηκε πάρα πολύ, όμως για τους όρκους που είχε δώσει και για να μη εκτεθεί στους συνδαιτυμόνας του ως επίορκος, δεν θέλησε να αθετήσει την υπόσχεση του. Αμέσως έστειλε δήμιο και διέταξε να φέρει την κεφαλή του Ιωάννη. Εκείνος πήγε, τον αποκεφάλισε στη φυλακή, έφερε την κεφαλή του σε πινάκιο και την έδωσε στην κόρη και η κόρη στη μητέρα της. Όταν άκουσαν οι μαθητές του Ιωάννη το θλιβερό γεγονός, ήλθαν και πήραν το νεκρό σώμα του και το έβαλαν στο μνημείο.

Επειδή το απαίσιο αυτό έγκλημα ήταν καρπός μέθης, η Εκκλησία όρισε νηστεία κατά την ημέρα αυτή, την οποία σέβονται όλοι οι Χριστιανοί. Αλλά δεν είναι μόνο η νηστεία, γιατί η Εκκλησία τίμησε τον Πρόδρομο και με πολλούς άλλους τρόπους. Χαρακτηριστικό είναι το ότι στο τέμπλο των ναών ευρίσκεται πάντοτε ο Πρόδρομος Ιωάννης παραπλεύρως του Κυρίου τον Οποίον υποδεικνύει στους ανθρώπους να πιστέψουν για να σωθούν. Γένοιτο.


Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΑΥΤΟΥ ΑΚΟΥΕΤΕ


Αυτές οι δύο λέξεις δεν είναι ανθρώπινες. Έχουν ειπωθεί προφορικώς από τον Ίδιο το Θεό ως μία σωτήρια εντολή προς τους ανθρώπους η οποία αποσκοπεί στην απελευθέρωση αυτών από την πλάνη και τις παγίδες του πονηρού με όργανα ψευτοδιδασκάλους. Αυτά τα λόγια του Θεού τα άκουσαν οι τρεις μαθητές στο όρος Θαβώρ, όταν « νεφέλη φωτεινὴ ἐπεσκίασεν αὐτούς, καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα· οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε » (Ματ. ιζ’, 5 ). Ο Μωυσής αναφέρεται στο θέμα αυτό της υπακοής με τα εξής προφητικά λόγια, « προφήτην ἀναστήσω αὐτοῖς ἐκ τῶν ἀδελφῶν αὐτῶν, ὥσπερ σέ, καὶ δώσω τὰ ρήματα ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ, καὶ λαλήσει αὐτοῖς καθ᾿ ὅτι ἂν ἐντείλωμαι αὐτῷ· καὶ ὁ ἄνθρωπος, ὃς ἐὰν μὴ ἀκούσῃ ὅσα ἂν λαλήσῃ ὁ προφήτης ἐκεῖνος ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου, ἐγὼ ἐκδικήσω ἐξ αὐτοῦ »( Δευτ. ιη’, 18-19 ). Είναι λοιπόν φοβερό να μη ακούει ο άνθρωπος τα λόγια του Υιού του Θεού τα οποία αποσκοπούν στη σωτηρία του. Ο Ίδιος ο Κύριος με πολλή συγκατάβαση, κατά κάποιο τρόπο, εκφράζει παράπονο λέγοντας, «Τί δέ με καλεῖτε Κύριε Κύριε, καὶ οὐ ποιεῖτε ἃ λέγω;»(Λουκ. στ’. 46). Βεβαίως είναι καλό να ονομάζει κανείς το Χριστό Κύριο, γιατί είναι. Είναι καλό να μιλάει γι’ Αυτόν και για τους Αγίους Του. Είναι καλό να τιμάει και να προβάλλει τις Άγιες Εικόνες. Όμως δεν είναι καθόλου καλό, ενώ κάνει όλα αυτά και άλλα πολλά, να μη ακούει τη φωνή του Θεού που λέει για τον Υιόν Του, « αὐτοῦ ἀκούετε ». 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΣΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ

 

Όταν ένας πατέρας κρατάει στα χέρια το παιδάκι του και το σηκώνει ψηλά πάνω από το κεφάλι του, το παιδί φοβάται λίγο, επειδή βρίσκεται σε κάποιο ύψος και όχι μήπως το πετάξει ο πατέρας του, που γνωρίζει πόσο το αγαπάει. Φοβάται, δηλαδή το παιδί εκεί που δεν υπάρχει φόβος. Τηρουμένων των αναλογιών, το ίδιο συμβαίνει και με τον άνθρωπο, αν τον βάλουμε ως μικρό παιδί στα χέρια του Θεού. Η διαφορά είναι στο ότι ο άνθρωπος, δε φοβάται μόνο από τις δύσκολες καταστάσεις στις οποίες βρίσκεται, όταν βεβαίως βρίσκεται, αλλά και από το ότι αμφιβάλει για την αγάπη   του  Θεού. Νομίζει ότι θα τον πετάξει  ο Θεός στο κενό. Έτσι φοβάται και αυτός εκεί που δεν υπάρχει φόβος. 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο ΑΔΙΟΡΘΩΤΟΣ

 
 

Είναι σωστό να λέει κάποιος, εγώ είμαι αυτός που είμαι και δε διορθώνομαι; Αν αυτός που λέει αυτό δεν πιστεύει στο Χριστό, έχει ελαφρυντικό. Αν όμως το λέει ένας πιστός, όπως και να το εννοεί, δεν πρέπει να το ξαναπεί γιατί: α) Αν εννοεί ότι ο ίδιος δε μπορεί να διορθωθεί, δεν είναι σωστό, γιατί στηρίζεται στις δικές του αδύναμες δυνάμεις. β) Αν εννοεί ότι δε θέλει να διορθωθεί, δεν είναι σωστό, γιατί μπορεί τώρα να μη θέλει, αλλά μελλοντικά να θελήσει. γ) Αν εννοεί ότι ούτε ο Χριστός μπορεί να τον διορθώσει, δεν είναι σωστό, γιατί προσβάλλει τον Ίδιο το Θεό. δ) Αν εννοεί ότι ούτε άλλοι έχουν διορθωθεί, δεν είναι σωστό, γιατί τον διαψεύδουν χιλιάδες περιπτώσεις ανθρώπων που διορθώθηκαν.

 

 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Κυριακή 21 Αυγούστου 2022

Ποιος είναι ο σπουδαιότερος λόγος για τον οποίον ο άνθρωπος πρέπει να δοξάζει το Θεό και γιατί;


Εκτός των άλλων λόγων τους οποίους μπορεί να αναφέρει κανείς,  που και αυτοί  βεβαίως είναι σπουδαίοι, ο σπουδαιότερος  λόγος για τον οποίον ο άνθρωπος πρέπει να δοξάζει το Θεό είναι το ότι αυτό είναι άξιο και δίκαιο. Είναι άξιο και δίκαιο, γιατί ο Θεός είναι η αξία των αξιών (valor valorum). Η δόξα ανήκει μόνο στο Θεό και ο Ίδιος ο Θεός είπε, « εγώ Κύριος ο Θεός, τούτό μου εστι το όνομα· την δόξαν μου ετέρῳ ου δώσω ουδέ τας αρετάς μου τοις γλυπτοίς »( Ησ. μβ’, 8). Τους ανθρώπους που δοξάζουν το Θεό θα τους δοξάσει   ο  Θεός, σύμφωνα με  τα λόγια Του, « τους δοξάζοντάς με δοξάσω »( Α’ Βασ. β’, 30). Είναι άξιο και δίκαιο να δοξάζει ο  άνθρωπος το  Θεό, γιατί ό, τι υπάρχει εκτός του Θεού είναι δημιούργημα Αυτού και κανένα από αυτά δεν είναι Θεός, αλλά κτίσμα του Θεού, και όπως είναι γνωστό, «Ουκ ελάτρευσαν, τη κτίσει οι θεόφρονες, παρά τόν κτίσαντα… ».     Όταν ένας καλλιτέχνης δημιουργεί ένα καλλιτέχνημα,  δεν είναι  άξιο και δίκαιο να επαινείται αυτός  ο καλλιτέχνης  για το έργο του; Ασφαλώς ναι.  Δόξα λοιπόν, τιμή, προσκύνηση, λατρεία, αίνος, έπαινος, ευχαριστία  στον Θεό και Πατέρα του Κυρίου Ιησού Χριστού, στον Υιό Του τον Μονογενή τον Κύριον Ιησούν Χριστόν και στο Πνεύμα το Άγιον « το εκ του Πατρός εκπορευόμενον και εν Υιώ αναπαυόμενον», Τριάς Αγία, δόξα Σοι. Αλληλούια. 


 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας.

 

Οι δαίμονες για να έχουν το πάνω χέρι στην καρδιά του ανθρώπου δεν παρουσιάζονται ως εχθροί, αλλά ως φέροντες δώρα σ’ αυτή. Έτσι ο άνθρωπος εξαπατάται και, όταν τα δέχεται, τότε βιώνει τη σατανική δράση των δαιμόνων μέσα του.  Αυτό θυμίζει  το, « φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας». Τα λόγια αυτά, όπως είναι γνωστό, τα είπε ο Λαοκόων στους Τρώες για να αποτρέψει το στήσιμο του δούρειου ίππου στην Τροία τον οποίον θα έφερναν οι Έλληνες, τάχα ως δώρο. Και βέβαια η Τροία έπαθε αυτό που έπαθε. Οι καρδιές όμως των πιστών ελπίζουν στην τελική απελευθέρωσή τους από τις πλάνες του πονηρού, γιατί έχουν ελευθερωτή τον Υιόν του Θεού. Όσο και να προσπαθεί ο άνθρωπος να φυλάει την καρδιά του, « ἐὰν μὴ Κύριος φυλάξῃ πόλιν, εἰς μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάσσων » (Ψ. 126, 1). Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι ο φυλάσσων πρέπει να κοιμάται και να μη αγρυπνεί, γιατί αυτό είναι άλλο δώρο των Δαναών, στην προκειμένη περίπτωση των δαιμόνων. Η Γραφή περί αυτού είναι σαφής όπως φαίνεται στα παρακάτω χωρία: « πάσῃ φυλακῇ τήρει σὴν καρδίαν »(Παρ. δ’, 23). « δός μοι, υἱέ, σὴν καρδίαν,»  ( Παρ.κγ’, 26). Έτσι, μακριά από την καρδιά τα δώρα των δαιμόνων και, «εάν πνεύμα του εξουσιάζοντος αναβή επί σε, τόπον σου μη αφής » (Εκκλ. ι´,4).

Τι είναι καλό να γνωρίζει ο εξομολογούμενος


Ο κάθε εξομολογούμενος, δηλαδή ο προσερχόμενος στο γνωστό Μυστήριο της Εκκλησίας, καλό είναι να γνωρίζει, μεταξύ των άλλων που μπορεί να αναφέρει κανείς, και τα παρακάτω:

α) Ο Πνευματικός είναι ο μόνος επί της γης άνθρωπος που έχει την εξουσία να του δώσει άφεση των αμαρτιών του. Αυτή η εξουσία εδράζεται και είναι συνέχεια της εξουσίας που έδωσε ο Χριστός στους Αποστόλους.

β) Ο Πνευματικός δεσμεύεται από το απόρρητο της Εξομολόγησης όχι μόνο απέναντι στο Θεό, αλλά και στους νόμους του κράτους.

γ) Ο Πνευματικός δεν σχηματίζει κακή ιδέα για τον εξομολογούμενο, αλλά χαίρεται, όπως χαίρονται και οι άγγελοι στον ουρανό.

δ) Ο κάθε πιστός έχει την ευχέρεια της επιλογής του Πνευματικού του.

ε) Ο Πνευματικός αισθάνεται και αυτός τις αμαρτίες του και ταπεινώνεται ενώπιον του Θεού, ιδίως την ώρα της εξομολόγησης κάποιου, ώστε να μην κρύβει το Χριστό από τον εξομολογούμενο με τη δική του παρουσία.

στ) Ο σατανάς προσπαθεί με κάθε τρόπο να ματαιώσει την προσέλευση των πιστών στο Μυστήριο της Εξομολόγησης. Η ποιο επικίνδυνη παγίδα είναι η συνεχής αναβολή.

ζ) Η τακτική προσέλευση στην Εξομολόγηση συντελεί τα μέγιστα και στην σταδιακή περικοπή των διαφόρων παθών και κακών συνηθειών του εξομολογούμενου.

η) Ο εξομολογούμενος δεν πρέπει να μορφώνει στην καρδιά του το είδωλο του Πνευματικού, γιατί εκεί πρέπει να μορφώνεται ο Χριστός ο Οποίος είναι το Φως.

θ) Ο εξομολογούμενος δεν πρέπει να αισθάνεται μειονεκτικά απέναντι στον Πνευματικό του, γιατί και αυτός είναι ένας απλός χριστιανός που, λόγω της ειδικής Ιεροσύνης που έχει, είναι διάκονος Μυστηρίων Θεού. Όμως για αυτόν ακριβώς το λόγο, του οφείλει ιδιαίτερη τιμή.

ι) Τα αμαρτήματα που έχει ακούσει ο Πνευματικός κατά την εξομολόγηση τα ξεχνάει και δεν τα λαμβάνει υπ’ όψη του στην εκτός τυχόν επικοινωνία με τον εξομολογηθέντα.

ια) Ο ίδιος ο Πνευματικός έχει και αυτός τον Πνευματικό του και έτσι κατανοεί τον εξομολογούμενο και εξ ιδίας πείρας.

ιβ) Τέλος ο εξομολογούμενος δεν είναι σωστό να επαινεί και να υψώνει υπερβολικά το δικό του Πνευματικό, γιατί έτσι μειώνει άλλους Πνευματικούς στα μάτια των ανθρώπων οι οποίοι ενώπιον του Θεού, ποιος ξέρει, μπορεί να είναι περισσότερο ευάρεστοι από τον δικό του. Άλλωστε ένας Πνευματικός, ταπεινός ως άνθρωπος που είναι, δεν αρέσκεται σε επαίνους και τους παρεμποδίζει.

 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Δευτέρα 15 Αυγούστου 2022

Το Άγιο Πνεύμα τίμησε την Παναγία.

 

Όπως είναι γνωστό η Παναγία,  ως Μητέρα του Κυρίου που ήταν, προφήτευσε για  τον Εαυτό Της  με τα λόγια, « ἰδοὺ γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν μακαριοῦσί με πᾶσαι αἱ γενεαί·» (Λοκ. α’, 48). Το ότι αυτό  συμβαίνει  σε όλες τις γενεές είναι οφθαλμοφανές. Επίσης είναι  αυτονόητο  ότι η προφητεία αυτή που εκπληρώνεται συνεχώς είναι εκ Πνεύματος Αγίου.

 

Πέρα όμως από τους μακαρισμούς είναι άξιον και δίκαιον να τονισθεί ιδιαιτέρως και η τιμή προς την Θεοτόκο, ανεξάρτητα από το ότι αυτή η τιμή  εμπεριέχεται  στους μακαρισμούς. Ο λόγος είναι ότι η τιμή προς την Θεοτόκο  αποδόθηκε   το πρώτον δια στόματος της μητέρας του Προδρόμου αφού προηγουμένως «ἐπλήσθη Πνεύματος ῾Αγίου».  

 

Συγκεκριμένα  ο Λουκάς  γράφει, « καὶ ἐγένετο ὡς ἤκουσεν ἡ ᾿Ελισάβετ τὸν ἀσπασμὸν τῆς Μαρίας, ἐσκίρτησε τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς· καὶ ἐπλήσθη Πνεύματος ῾Αγίου ἡ ᾿Ελισάβετ  καὶ ἀνεφώνησε φωνῇ μεγάλῃ καὶ εἶπεν· εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξὶ καὶ εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου.  καὶ πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με; »( Λουκ. α’,41-43 ). Τα λόγια της Ελισάβετ, « πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με; » λένε πολλά.

 

Αξιοπρόσεκτο όμως είναι το ότι δεν αναφέρθηκε στον  Κύριό της, αλλά στη  Μητέρα Του που τον κυοφορούσε. Αυτό δηλώνει την ανθρώπινη  διάσταση  της επίσκεψης και όχι τη λατρευτική υποδοχή του Κυρίου της. Έτσι το ότι υποδέχτηκε τη Μητέρα και όχι τον Κύριό της δεν συνιστά ατόπημα της Ελισάβετ, αλλά σοφία. Σοφία, γιατί πριν πει αυτά τα λόγια και για να τα πει, η Ελισάβετ « ἐπλήσθη  Πνεύματος ῾Αγίου ». Άρα ήταν λόγια του Αγίου Πνεύματος με τα οποία η Ελισάβετ τίμησε την Παναγία ως Μητέρα του Κυρίου της, πράγμα που σημαίνει ότι την τίμησε το Άγιο Πνεύμα.

 

Αφού λοιπόν την Παναγία την τίμησε το Άγιο Πνεύμα, επόμενο είναι να την τιμούν και να την μακαρίζουν « πᾶσαι αἱ γενεαί».  Και καλά κάνουν.

 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.

 

Δευτέρα 8 Αυγούστου 2022

Απόστολοι εκ περάτων……

 


Ηταν πλέον  καιρός,  σύμφωνα  με  το  θέλημα του Θεού,  να αφήσει  η Παναγία  τον επίγειο  τρόπο ζωής  και να  συνεχίσει να  ζει  με  έναν  άλλο  τρόπο πνευματικό,  ουράνιο  και αιώνιο.  Οι  στιγμές   αυτές για τον κοινό άνθρωπο είναι οδυνηρές και πένθιμες. Για τους μάρτυρες όμως της Εκκλησίας θεωρήθηκαν στιγμές πνευματικής χαράς και αγαλλίασης, αφού το μαρτύριο τους οδηγούσε σε μία καινούργια ζωή που άρχιζε  τότε. Γι’ αυτό η ημέρα εκείνη του μαρτυρικού τους θανάτου γιορταζόταν  σαν γενέθλια ημέρα του μάρτυρα.

Στην  Κοίμηση  της  Θεοτόκου  όλα  έχουν ένα ιδιάζοντα χαρακτήρα,  γιατί η Παναγία,  ενώ δεν παύει  να  είναι  ένας  άνθρωπος,  όμως  ταυτόχρονα είναι  η  «κεχαριτωμένη», δηλαδή  η  γεμάτη  από  τη χάρη  του  Θεού  και  την  ευλογία   Του  ως  έμψυχος ναός. Ο ποιητής στο Εξαποστειλάριο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, φωτισμένος πράγματι από το Άγιο Πνεύμα,  συνδυάζει στην Παναγία δύο στοιχεία, δηλαδή το ανθρώπινο και το θειο, με πολλή αρμονία. Ανακεφαλαιώνει  έτσι  την  ορθή  διδασκαλία   γύρω από την ύπαρξη της Παναγίας. «Απόστολοι εκ περάτων  συναθροισθέντες ενθάδε,   Γεσθημανή   τω χωρίω, κηδεύσατέ  μου το σώμα...».

Εδώ όλα είναι ανθρώπινα. Οι απόστολοι, ως φίλοι του Χρίστου, προσκαλούνται από τη Μητέρα του να κηδεύσουν το σώμα Της συμφωνά με τα καθιερωμένα έθιμα, όπως άλλωστε  έγινε  ακόμη και με την ταφή του Κυρίου.  Καλούνται  δε οι απόστολοι,  γιατί αυτοί κυρίως   ήταν   οι  άμεσοι   οικείοι   του   Χριστού,  και οικείοι της Παναγίας, αφού ο Υιός  της πάνω από το Σταυρό την εμπιστεύτηκε ως μητέρα τους λέγοντας στον  Ιωάννη,   «ιδού   η  μήτηρ  σου»   (Ιω.19,27). Στη  συνέχεια διαφαίνεται  ο θείος  χαρακτήρας  της γιορτής μέσα από την αίγλη της μητρικής παρρησίας. Όπως ο Υιός του Θεού είπε στον Πατέρα Του, «πάτερ εις  χείρας  σου  παραθήσομαι το πνεύμα  μου»,  έτσι και η Παναγία  απευθύνεται  στον Υιόν  και Θεόν  της λέγοντας,  «...και   συ,  Υιέ   και  Θεέ   μου,  παράλαβέ μου το πνεύμα».  Εδώ φαίνεται  καθαρά όχι  μόνο  η παρρησία  της  Παναγίας στο Θεό  Λόγο, αλλά  και η θεληματική  εξάρτηση   Αυτής   απ’  Αυτόν,   σύμφωνα με τα λόγια Της τον καιρό του Ευαγγελισμού, «Ιδού η  δούλη  Κυρίου·   γένοιτό   μοι  κατά το  ρήμα  σου». Τα λόγια αυτά είναι μοναδικά, γιατί μόνο από τη Θεοτόκο ήταν δυνατό να λεχθούν,  αφού μόνη Αυτή έγινε  η Μητέρα του Υιού του Θεού, ώστε « ο αμήτωρ εκ πατρός»  να είναι «και απάτωρ εκ μητρός».

«Απόστολοι εκ περάτων συναθροισθέντες ενθάδε...». Μοναδική, ιερή και ένδοξη είναι πράγματι η Κοίμηση  της Θεοτόκου.  Ο ουρανός  και η γη δίνει το μεγάλο  παρών στο μεγάλο  αυτό γεγονός,  όπως τονίζεται και στο τροπάριο που ακολουθεί. «Ο πάντιμος χορός των σοφών αποστόλων ηθροίσθη θαυμαστώς  του  κηδεύσαι   ενδόξως  το  σώμά  σου το άχραντον,  Θεοτόκε  πανύμνητε·  οις  συνύμνησαν και των αγγέλων τα τλήθη, την μετάστασιν  την σην σεπτώς ευφημούντες, ην πίστει εορτάζομεν».

Η   Παναγία    είναι    το   μοναδικό   πρόσωπο   του οποίου  ο  βίος   υπήρξε   ανεπίληπτος   χωρίς   σκιές. Γι’  αυτό η Βασίλισσα του κόσμου δεσπόζει  παντού και στολίζει   όλες   τις  εκδηλώσεις της  ανθρώπινης ζωής. Οι ναοί, τα προσκυνητάρια, τα εξωκκλήσια, τα εικονίσματα,  οι ακολουθίες  και οι γιορτές  προς τιμή της  Παντάνασσας, φανερώνουν  τους  δεσμούς της Παναγίας με τους χριστιανούς που την ευλαβούνται τόσο πολύ. Δικαιολογημένα λοιπόν, ιδιαίτερα η Κοίμηση   της   Θεοτόκου,   συγκινεί   κάθε  Χριστιανό και κύματα πιστών συρρέουν   στους  Ναούς  για  να εκδηλώσουν  την ευλάβειά τους και πάρουν δύναμη από τη Μεγαλόχαρη, η σκέπη της οποίας ας σκεπάζει όλους  μας. Αμήν

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

G
M
T
Y
Η λειτουργία ομιλίας περιορίζεται σε 200 χαρακτήρες

Δευτέρα 1 Αυγούστου 2022

Η ευχή, καλή Παναγιά

 

Όπως είναι γνωστό, πριν από μεγάλες γιορτές και περιόδους σημαντικές  που είναι γνωστές με το όνομά τους, η ευχή που δίνεται αρχίζει με το επίθετο καλός, καλή, καλό. Καλό χειμώνα, καλή  Σαρακοστή, καλά Χριστούγεννα  κ.ά. Αν όμως μία γιορτή δεν έχει ένα συγκεκριμένο όνομα, δεν είναι εύκολο να δοθεί  μία ευχή με το επίθετο καλός μπροστά και μετά να ακολουθήσει η περιγραφή της γιορτής αυτής. Αυτό συμβαίνει και με τη γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου το Δεκαπενταύγουστο.  Δεν είναι εύκολο να πει κανείς π.χ. καλή Κοίμηση της Παναγίας, καλό Πάσχα του καλοκαιριού ή καλό Δεκαπενταύγουστο. Έτσι, κάποιος, κάπου, κάποτε, θα είπε για πρώτη φορά, καλή Παναγιά και από εκεί και πέρα μεταδόθηκε.

Σύμφωνα λοιπόν με αυτά είναι προφανές ότι  η ευχή, καλή Παναγιά, αναφέρεται στη συγκεκριμένη Εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και όχι  στην Παναγία, δηλαδή να  είναι καλή η Παναγία. Το να πει κανείς, καλό καλοκαίρι και να μη βγει καλό, μπορεί να πει ότι φέτος το καλοκαίρι δεν ήταν καλό. Το να πει όμως καλή Παναγιά και το Δεκαπενταύγουστο να πάει κάτι στραβά,  δε θα  πει ότι φέτος  δεν ήταν καλή η Παναγιά.

Αν θέλει κανείς να τιμήσει την Παναγία μπορεί να πει, η καλή Παναγία όπως λέγεται από πολλούς ο καλός Θεός. Εδώ, δηλαδή η καλή  Παναγία, το επίθετο καλή είναι επιθετικός προσδιορισμός  και δηλώνει μόνιμο γνώρισμα της Παναγίας ότι είναι καλή. Αντιθέτως, στην ευχή, καλή Παναγιά, το επίθετο καλή είναι αντικειμενικός προσδιορισμός που δηλώνει προσωρινό γνώρισμα, δηλαδή να είναι καλή η ημέρα της γιορτής και όχι να είναι καλή η Παναγία που είναι πάντα καλή. 

Αν η Εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είχε συγκεκριμένο όνομα, δε θα λεγόταν η ευχή καλή Παναγιά,  όπως π.χ. τα Χριστούγεννα που είναι συγκεκριμένα, η ευχή είναι καλά Χριστούγεννα και όχι, καλός Χριστός. Πάντως σημασία έχει η καλή προαίρεση ως κίνητρο  της οποιασδήποτε ευχής, και όχι τα λόγια που θα πει κανείς. Αρκεί βεβαίως να μη τα επιβάλλει  στους άλλους ως σωστά και μοναδικά, και  στην προκειμένη περίπτωση να τους λέει να λένε μόνο, καλή Παναγιά.
 
 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...