Ιστολόγιο Τάλαντο: Το Βλογημένο Μαντρί

Ιστολόγιο Τάλαντο: Το Βλογημένο Μαντρί: του Φώτη Κόντογλου απο το  www.antibaro.gr   Κάθε χρόνο ο Άγιος Βασίλης τις παραμονές της Πρωτοχρονιάς γυρίζει από χώρα σε χώρα κι από ...

Εκκλησιαστικοί Ύμνοι και Κάλαντα διαφόρων περιοχών της Ελλάδος.

Συναυλία Βυζαντινής και Παραδοσιακής Μουσικής με τη Χορωδία του Συλλόγου Ιεροψαλτών Βυζαντινής & Παραδοσιακής Μουσικής, Ν. Κοζάνης, " Οι Τρεις Ιεράρχαι", με Χοράρχη τον κ. Αναστάσιο Καγκαράη η οποία δόθηκε το Σάββατο, 14 Δεκεμβρίου 2013 Ι. Ναό Αγ. Κυριακής Σερβίων

Ἡ ἀγάπη εἶναι πάνω ἀπ' ὅλα.

Ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Χριστὸ δὲν ἔχει ὅρια, τὸ ἴδιο καὶ ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον. Νὰ ἐκτείνεται παντοῦ, στὰ πέρατα τῆς γῆς. Παντοῦ, σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Ἐγὼ ἤθελα νὰ πάω νὰ ζήσω μαζὶ μὲ τοὺς χίπηδες στὰ Μάταλα χωρίς, βέβαια, ἁμαρτίες, γιὰ νὰ τοὺς δείξω τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, πόσο εἶναι μεγάλη καὶ πῶς μπορεῖ νὰ τοὺς ἀλλάξει, νὰ τοὺς μεταμορφώσει. Ἡ ἀγάπη εἶναι πάνω ἀπ' ὅλα. Θὰ σᾶς τὸ πῶ μ' ἕνα παράδειγμα.

- Ἦταν ἕνας ἀσκητὴς κι εἶχε δυὸ ὑποτακτικούς. Προσπαθοῦσε πολὺ νὰ τοὺς ὠφελήσει καὶ νὰ τοὺς κάνει καλούς. Εἶχε, ὅμως, τὴν ἀνησυχία ἂν ὄντως προχωροῦν στὴν πνευματικὴ ζωή, ἂν προοδεύουν κι ἂν εἶναι ἕτοιμοι γιὰ τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Περίμενε ἕνα σημάδι γι' αὐτὸ ἀπ' τὸν Θεό, ἀλλὰ δὲν ἔπαιρνε καμία ἀπάντηση. Κάποια ἡμέρα θὰ γινόταν ἀγρυπνία στὴν ἐκκλησία μίας ἄλλης σκήτης, ποὺ ἀπεῖχε πολλὲς ὧρες ἀπ' τὴ δική τους. Ἔπρεπε νὰ γίνει πορεία μὲς στὴν ἔρημο. Ἔστειλε τοὺς ὑποτακτικούς του ἀπ' τὸ πρωί, ὥστε νὰ φθάσουν νωρίς, γιὰ νὰ τακτοποιήσουν τὴν ἐκκλησία, κι ὁ Γέροντας θὰ πήγαινε τ' ἀπόγευμα. Οἱ ὑποτακτικοὶ εἶχαν προχωρήσει ἀρκετά, ὅταν ξαφνικὰ ἄκουσαν βογγητά. Ἦταν ἕνας ἄνθρωπος βαριὰ τραυματισμένος καὶ ζητοῦσε βοήθεια:

— Πάρτε με, σᾶς παρακαλῶ, τοὺς ἔλεγε, γιατί ἐδῶ εἶναι ἐρημιά, κανεὶς δὲν περνάει, ποιὸς θὰ μπορέσει νὰ μὲ βοηθήσει; Ἐσεῖς εἶστε δυό. Σηκῶστε μὲ καὶ ὁδηγῆστε με στὸ πρῶτο χωριό.

— Δὲν μποροῦμε! τοῦ εἶπαν. Βιαζόμαστε νὰ πᾶμε γιὰ τὴν ἀγρυπνία, ἔχομε πάρει ἐντολὴ νὰ ἑτοιμάσομε.

— Πάρτε με, σᾶς παρακαλῶ! Ἂν μ' ἀφήσετε, θὰ πεθάνω, θὰ μὲ φᾶνε τὰ θηρία.

— Δὲν μποροῦμε! Τί νὰ κάνομε, πρέπει νὰ πᾶμε στὸ καθῆκον μας.

Κι ἔφυγαν. Τ' ἀπόγευμα ξεκίνησε ὁ Γέροντας γιὰ τὴν ἀγρυπνία. Πέρασε ἀπ'τὸν ἴδιο δρόμο. Ἔφθασε καὶ στὸ μέρος ποὺ ἦταν ὁ τραυματισμένος. Τὸν βλέπει, τὸν πλησιάζει καὶ τοῦ λέει:

— Τί ἔπαθες, ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ; Τί ἔχεις; Ἀπὸ πότε εἶσαι ἐδῶ; Δὲν σὲ εἶδε κανείς;

— Πέρασαν τὸ πρωὶ δύο μοναχοὶ καὶ τοὺς παρακάλεσα νὰ μὲ βοηθήσουν, ἀλλὰ βιαζόντουσαν νὰ πᾶνε στὴν ἀγρυπνία.

— Θὰ σὲ πάρω ἐγώ. Μὴν ἀνησυχεῖς! τοῦ λέει.

— Δὲν μπορεῖς ἐσύ, εἶσαι γέροντας, δὲν μπορεῖς νὰ μὲ σηκώσεις, ἀδύνατον!

— Ὄχι, θὰ σὲ πάρω! Δὲν μπορῶ νὰ σ' ἀφήσω!

— Μὰ δὲν μπορεῖς νὰ μὲ σηκώσεις.

— Θὰ σκύψω, καὶ σὺ πιάσου ἀπὸ πάνω μου καὶ λίγο λίγο θὰ σὲ πάω σὲ κανένα κοντινὸ χωριό. Λίγο σήμερα, λίγο αὔριο, θὰ σὲ φθάσω.

Καὶ τὸν πῆρε μὲ μεγάλη δυσκολία κι ἄρχισε νὰ βαδίζει μὲ τὸ βάρος ἐκεῖνο μὲς στὴν ἄμμο πάρα πολὺ δύσκολα. Ὁ ἱδρώτας ἔτρεχε ποτάμι καὶ σκεπτόταν: «Ἔστω καὶ σὲ τρεῖς ἡμέρες θὰ φθάσω». Καθὼς ὅμως προχωροῦσε, ἄρχισε νὰ νιώθει τὸ φορτίο του πιὸ ἐλαφρό, πιὸ ἐλαφρὸ καὶ σὲ κάποια στιγμὴ αἰσθάνθηκε σὰν νὰ μὴν κρατάει τίποτα. Τότε γυρίζει πίσω νὰ δεῖ τί συμβαίνει καὶ βλέπει μὲ ἔκπληξη πάνω του ἕναν ἄγγελο. Ὁ ἄγγελος τοῦ εἶπε:

— Μ' ἔστειλε ὁ Θεὸς νὰ σὲ πληροφορήσω ὅτι οἱ δύο ὑποτακτικοί σου δὲν εἶναι ἄξιοι της Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, γιατί δὲν ἔχουν ἀγάπη.

Άγιος Γέροντας Πορφύριος.

Ο Άγιος Σεβαστιανός

Σεβαστιανὸς τῶν πλάνης σεβασμάτων,
Καταφρονήσας τύπτεται τὸ σαρκίον.
Ὀγδοάτῃ δεκάτῃ Σεβαστιανὸς ῥοπαλίσθη.

Βιογραφία
Ο Άγιος Σεβαστιανός γεννήθηκε στα Μεδιόλανα της Ιταλίας, το 250 με 256 μ.Χ. Οι γονείς του τον ανέθρεψαν με μεγάλη χριστιανική επιμέλεια. Καθώς ήταν και από γένος διακεκριμένο, είλκυσε την εύνοια του αυτοκράτορα Καρίνου, που γρήγορα τον ανέδειξε σαν στρατιωτικό. Έπειτα, ο Διοκλητιανός τον έκανε αρχηγό του πρώτου συντάγματος των πραιτοριανών.

Φιλάνθρωπη ψυχή ο Σεβαστιανός, από τη θέση αυτή πολλές φορές υπήρξε προστάτης των φτωχών και των πασχόντων χριστιανών. Πρόθυμα επίσης, βοηθούσε στις ανάγκες της Ρωμαϊκής Εκκλησίας. Γι' αυτό και ο πάπας Γάιος του απένειμε τον τίτλο του υπερασπιστή της Εκκλησίας.

Όταν όμως άρχισε ο διωγμός κατά των χριστιανών, συνελήφθη μια ομάδα χριστιανών. Ο Σεβαστιανός, προκειμένου να τους εμψυχώσει την ώρα που αυτοί δικάζονταν, προς γενική κατάπληξη όλων δήλωσε ότι είναι χριστιανός. Ο Διοκλητιανός διέταξε το θάνατό του. Και ο Σεβαστιανός δεν άργησε να πέσει κάτω, τρυπημένος στο στήθος από βέλος.

Το σώμα του παρέλαβε κάποια ευσεβής χήρα, η Λουκίνα. Διαπίστωσε όμως, ότι ανέπνεε ακόμα. Αφού τον περιποιήθηκε, μετά από λίγες ήμερες ο Σεβαστιανός ανέκτησε την υγεία του. Αλλά και πάλι επεδίωξε και συνάντησε το Διοκλητιανό και τον ήλεγξε για τη σκληρότητά του. Τότε αυτός διέταξε και τον μαστίγωσαν μέχρι θανάτου. Έτσι, ο Σεβαστιανός έγινε παράδειγμα αγωνιστικότητας για την πίστη «ἄχρι θανάτου» (Αποκάλυψη Ιωάννου, θ' 10).

Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Συγκλήτου σφαλλομένης παριδῶν τὰ συνέδρια, Σεβαστιανὲ πανολβίαν, συναγείρεις συνέλευσιν, Μαρτύρων ἀληθῶς πανευκλεῶν, σὺν σοῖ καταβαλόντων τὸν ἐχθρόν, μεθ' ὧν θείας συναυλίας ἀξιωθεῖς, φαιδρύνεις τοὺς βοώντας σοι, δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ, πάσιν ἰάματα.

Ἅγιος Βασίλειος καὶ ὄχι Σάντα Κλάους.

Ὁ Ἅγιος Βασίλειος ὁ Μέγας, ὁ εἷς ἐκ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, πατέρας καὶ διδάσκαλος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, γεννήθηκε γύρω στὸ 330 μ.Χ. στὴ Νεοκαισάρεια τοῦ Πόντου. Προερχόταν ἀπὸ πλούσιο χριστιανικὸ οἶκο εὐγενῶν. Ἀπὸ νεαρῆς ἡλικίας σπούδασε στὰ σημαντικότερα ἐπιστημονικὰ πνευματικὰ κέντρα τῆς ἐποχῆς τουˑ στὴν Καισαρεία, στὸ Βυζάντιο, στὴν Ἀθήνα. Καταρτήστηκε σὲ ἐπιστήμες ὅπως φιλοσοφία, ρητορική, γραμματική, ἀστρονομία, ἰατρική. Ὁ ἴδιος δίδασκε ρητορικὴ τέχνη. Οἱ ἀρετὲς του τὸν ἀνεβίβασαν μέχρι τὸν ἀρχιερατικὸ θρόνο τῆς ἐπισκοπῆς τῆς Καισαρείας. Πρωτοστάτησε στοὺς ἀγῶνες κατὰ τοῦ Ἀρειανισμοῦ. Ἵδρυσε τὴν περίφημη «Βασιλειάδα», συγκρότημα εὐαγῶν ἱδρυμάτων, πτωχοκομεῖο, ὀρφανοτροφεῖο, γηροκομεῖο, ξενοδοχεῖο, νοσοκομεῖο κ.ἄ.. Ἡ φιλανθρωπικὴ του δράση ἦταν ἴσως πρωτοπόρος γιὰ τὴν ἐποχή. Ὁ Μέγας Βασίλειος ὄντας ἄνθρωπος τῶν γραμμάτων, παρουσίασε πλούσιο καὶ σημαντικὸ συγγραφικὸ ἔργο. Ἔχουν διασωθεῖ 365 ἐπιστολὲς του, καθῶς καὶ 19 συγγράμματα δογματικοῦ, ἀσκητικοῦ καὶ ρητορικοῦ περιεχομένου. Ἐκοιμήθη τὸ 357 μ.Χ. καὶ ἐθρηνήθη ἀπὸ χριστιανούς, ἐθνικοὺς καὶ ἰουδαίους.
Σκεπτόμενος τὸν βίο του, μοῦ εἶναι δύσκολο νὰ φαντάζομαι αὐτὴν τὴν σεβάσμια, πνευματικὴ καὶ ἀσκητικὴ μορφὴ τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, σὰν ἕνα παχύσαρκο κατεργάρηˑ σὰν ἕναν γέρο Οὗννο ἐνδεδυμένο στὰ χρώματα τῆς CocaCola, ὁ ὁποῖος σκαρφαλώνει σὰν τὸν κλέφτη στοὺς ἐξώστες μας πάνω σὲ κλίμακες ἀπὸ λαμπάκια.
Κάτι ἄλλο συμβαίνει. Καὶ αὐτὸ που συμβαίνει εἶναι ὅτι ‘’αὐτό’’ που βλέπουμε ὡς χριστουγεννιάτικο διάκοσμο πάνω σὲ ἐξώστες, ἔλατα(μὴ χειρότερα) καὶ καταστήματα, δὲν εἶναι ὁ Ἅγιος Βασίλειος. Εἶναι ἕνα δυτικὸ εἰδωλολατρικὸ κατάλοιπο που ἀκούει στὸ ὄνομα Santa Claus(Σάντα Κλάους).
Ὁ Σάντα Κλάους εἶναι ἕνα στοιχείο τῆς εὐρωπαϊκῆς λαογραφίας. Συμβολίζει τὴν ἐπάρκεια τῶν άγαθῶν, τὴν καλοτυχία, τὸν ἅγιο Νικόλαο(κατὰ τοὺς Γερμανούς), τὸν θεὸ Ὄντιν καὶ διάφορα ἄλλα κατὰ τόπους. Ἀντίστοιχη μορφὴ συναντᾶται καὶ στὴν ὁμόδοξη Ρωσσία, ὑπὸ τὴν προσωνυμία ΄΄ὁ Γερο-Ψῦχος΄΄(Дед Мороз), ὁ ὁποῖος μάλιστα συνοδεύεται ἀπὸ τὴν νεαρὴ ἐγγονὴ του(νέα ἐποχή;). Ὡστόσο καὶ ἐκεῖ ὁ σλαυικὸς παραδοσιακὸς τύπος ἔχει ἀντικατασταθεῖ αἰσθητικὰ ἀπὸ τὸν Σάντα Κλάους.
Τὶ εἶναι οὐσιαστικὰ ὁ σύγχρονος Σάντα Κλάους; Ἕνα σύμβολο τῆς δυτικῆς εὐδαιμονίας(βλέπε στραβωμάρας) που μόνο σὲ ἅγιο ἀσκητὴ δὲν παραπέμπει. Μία ἀκαλαίσθητη σουρωμένη παχύδερμη μορφὴ τῆς βαρβαρικῆς αφθονίας, ἔλλειψης μέτρου καὶ ἐγκράτειας. Εἶναι μία φράγγικη ἑτερόδοξη παράδοση, τὴν ὁποῖα τεχνηέντως προωθεῖ ἡ παγκοσμιοποίηση, μέσα στὰ πλαίσια ἐπιβολῆς πανθησκειῶν καὶ πανεθίμων. Δὲν εἶναι τυχαῖο που ὁ ἴδιος καὶ τὰ σύμβολά του(τάρανδροι,σκοῦφος,κάλτσα) διαδίδονται καὶ στὸν μουσουλμανικὸ κόσμο. Ἀρκεῖ νὰ ρίξετε μιὰ ματιὰ στὶς νέες τάσεις πρωτοχρονιάτικης διακόσμησης σὲ κάποιες ἀνατολικὲς χώρες, ὅπου κυριαρχεῖ τὸ Ἰσλάμ. Στὶς ἴδιες μουσουλμανικὲς χώρες ἑορτάζονται καὶ ἄλλες παγκόσμιες ἐμπορικὲς ἑορτὲς καὶ ἡμέρες, ὅπως τῆς γυναῖκας, τοῦ ἁγίου Βαλεντίνου, τοῦ τιμίου διαζυγίου, τοῦ νεφροῦ, τοῦ μακαρονιοῦ, καθῶς καὶ ἄλλες νεοεποχίτικες σαχλαμάρες. Ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι ἕνα ἄλλο τεράστιο θέμα…
Αὐτὸ που δὲν ἀντιλαμβανόμαστε εἶναι ὅτι ὁ τέτοιου εἴδους ἐμπορικὸς ‘’ἁηβασίλης’’, οὐδεμία σχέση ἔχει μὲ τὰ Χριστοῦγενναˑ μὲ τὰ δικὰ μας ρωμαίϊκα Χριστούγεννα. Οἱ Ἑλληνορωμηοί, διατηρήσαμε πάμπολλα ὡραῖα κατάλοιπα τῶν προχριστιανικῶν μας πρωτοχρονιάτικων παραδόσεων. Τέτοιο εἶναι οἱ καλικάντζαροι καὶ τὸ δένδρο τῆς ζωῆς. Ἀπὸ πότε μᾶς προέκυψε ὁ Σάντα Κλάους; Ποιοὶ τὸν εἰσήγαγαν καὶ τὸν προωθοῦν στὸ ἐμπόριο καὶ στὴν τηλεόραση; Διότι ἀποκλείεται νὰ τὸν λάβαμε αὐθόρμητα ὡς μιὰ ἑλκυστικὴ ξένη ἐπιρροή, ἐμεῖς καὶ ὁ ὑπόλοιπος πλανήτης. Πιστεύω ὅτι αὐτοὶ που ἔχουν συμφέρον ἀπὸ τὴν καθιέρωση τέτοιων συμβόλων προσβλέπουν σὲ δύο κυρίως πράγματα. Στὸ οἰκονομικὸ κέρδος καὶ στὴν ἀποχριστιανοποίηση τῶν ἑορτῶν μας. Λίγο-πολὺ γνωρίζουμε ποιοὶ εἶναι αὐτοὶ καὶ ποιὰ εἶναι ἡ θρησκεία τους.
Τὸ θέμα εἶναι τὶ κάνουμε ἐμεῖς. Δὲν εἶμαι κάποιος κληρικὸς ἤ θεολόγος, ἀλλὰ ἕνας ἁπλὸς λαϊκὸς ἀνάμεσα στοὺς πολλούς. Δόξα τῷ Θεῷ, ἐδῶ καὶ χρόνια στὸ θέμα αὐτὸ ἔχουν ἀναφερθεῖ καὶ συνεχίζουν νὰ ἀναφέρονται ἄνθρωποι πιὸ ἁρμόδιοι ἀπὸ ἐμένα, πιὸ σημαντικοί, πιὸ ἀξιόλογοι. Παρ’ ὅλα αὐτά, τίποτε δὲν ἀλλάζει. Τὸ φαινόμενο παραμένει καὶ ριζώνει στὴ συνείδηση τοῦ λαοῦ μας.
Συχνὰ τέτοιες ἡμέρες δυσαρεστούμαστε ἐπειδὴ ἡ σύγχρονη ζωὴ μᾶς κάνει νὰ  βιώνουμε ‘’Χριστούγεννα δίχως Χριστό’’. Θὰ συμπλήρωνα ἐπίσης, Χριστούγεννα δίχως Ἁη Βασίλη.
Καλῶ ὅλους τοὺς λαϊκούς. Κατὰ τὴ διάρκεια αὐτῶν τῶν εἴκοσι μὲ τριάντα ἑορταστικῶν ἡμερῶν, νὰ ἐνημερώνουν σχετικὰ ὁ ἕνας τὸν ἄλλον. Νὰ μὴν ἀγοράζουν αὐτὸ τὸ πρᾶγμα.  Καλῶ τοὺς ἱερεῖς μας νὰ κάνουν εἰδικὰ κηρύγματα. Καλῶ τοὺς ἀναδόχους νὰ διδάσκουν τὰ πνευματικὰ τους παιδιά. Καλῶ ὅλους τοὺς γονεῖς νὰ πετάξουν αὐτὸ τὸ πρᾶγμα ἀπὸ τὰ σπίτια τους. Διότι ὁ Σάντα Κλάους δὲν εἶναι Ἅγιος Βασίλης. Δὲν ἔχει καμμία σχέση μὲ τὴν πίστη μας. Δὲν ἔχει καμμία σχέση μὲ τὴν Χριστοῦ Γέννα.
Χρόνια πολλὰ καὶ καλὰ ἀδελφοὶ μου.

Σπάρτακος Τανασίδης

tanasidisspartakos@yahoo.gr

Η 96χρονη Ελευθερία θυμάται την καταστροφή της Σμύρνης...

"Η Σμύρνη πήρε φωτιά, καίγεται... Εκεί, κορούλα μου, ήταν τα πλοία, τα γαλλικά και τα εγγλέζικα και πήγαινε ο κόσμος μπας και σωθεί. Και τους κόβανε τα χέρια και πέφτανε στη θάλασσα οι κοπέλες και τα παλικάρια".Πάνω από 90 χρόνια έχουν περάσει από τον "μαύρο" Σεπτέμβρη του '22 που η Σμύρνη παραδινόταν στις φλόγες και μαζί της η ζωή χιλιάδων ανθρώπων
που έπρεπε να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς. Κι όμως, η εικόνα της καιόμενης πόλης δεν "ξεθώριασε" ποτέ στη μνήμη της 96χρονης, σήμερα, Ελευθερίας Ψαλτήρα.
Μικρό παιδί, στην αγκαλιά της μητέρα της τότε, θυμάται σαν χθες τις τελευταίες ώρες που έζησε η οικογένειά της στην "πόλη του πόνου" και το μακρύ ταξίδι, με βάρκες, μέχρι την Ελλάδα και αφηγείται την προσωπική της "οδύσσεια" στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, από το διαμέρισμά της στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης, δηλώνοντας "μικρασιάτισσα στην καρδιά και το μυαλό".

Ο παππούς και ο πατέρας της 96χρονης, βλέποντας τις σκηνές φρίκης που εκτυλίσσονταν μετά την κατάρρευση του ελληνικού στρατιωτικού μετώπου, λόγω της αντεπίθεσης των Τούρκων ανταρτών με επικεφαλής τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, αποφάσισαν να πάρουν την οικογένεια και μαζί με τα όποια χρήματα είχαν και κάποια απαραίτητα είδη,
όπως παπλώματα, να μπουν στα καΐκια και να ξεκινήσουν για τη Θεσσαλονίκη.

"Για να ζήσουμε μέσα στα καΐκια καίγανε τις λίρες για να τηγανίσουνε αυγά να φάμε"

"Τα πράγματα είχαν αγριέψει. Τα τρένα κουβαλούσαν πτώματα. Ο πατέρας μου σκέφτηκε να πάρει την οικογένεια του και να φύγουμε μακριά από τη Σμύρνη. Κρύψανε τα λεφτά τους, πήραν συγγενείς και κουμπάρους και σηκώθηκαν νύχτα και φύγανε. Εγώ ήμουν σχεδόν μωρό. Αρμενίζαμε μέρες με τα κουπιά- τότε δεν υπήρχαν μηχανές, μόνο πανιά" μας λέει η 96χρονη.
"Ο μπαμπάς μου, πριν εγκαταλείψουμε το σπίτι μας στη Σμύρνη, είχε πάρει ένα τσουβάλι λίρες αλλά ήταν χάρτινες, μεγάλες. Τα λεφτά τους τα πήραν και οι υπόλοιποι συγγενείς. Για να ζήσουμε μέσα στα καΐκια καίγανε τις λίρες για να τηγανίσουνε αυγά να φάμε. Από τα συνολικά πέντε τσουβάλια έμεινε μόνο το ένα, όταν φτάσαμε. Τα άλλα τα κάψαμε στη διαδρομή γιατί νομίζαμε ότι δεν έχουν αξία" θυμάται.
Ύστερα από μια σύντομη στάση στη Μυτιλήνη και μια μεγαλύτερη στη Στυλίδα, η οικογένεια με τα εφτά καΐκια της έφτασε στη Θεσσαλονίκη. "Μόλις φτάσαμε στην Ελλάδα, κάποια στιγμή οι δικοί μου ήθελαν να δουν εάν περνάνε τα χρήματα που φέρανε από την Τουρκία. Πήγε τότε ο παππούς μου με μια χάρτινη λίρα στον μπακάλη και, όταν είδε πόσα πολλά ρέστα του έδωσε, τρελάθηκε. Γύρισε σπίτι και είπε: "τα λεφτά που φέραμε περνάνε κι εμείς τα κάψαμε...".
Εκείνα τα καΐκια, με τα οποία ήρθαν από τη Σμύρνη, αποτέλεσαν την "προίκα" της οικογένειας, αφού τα παιδιά της κυρίας Ελευθερίας, όπως και τα εγγόνια της, συνεχίζουν την οικογενειακή παράδοση κι εργάζονται ως ψαράδες, ενώ η ίδια παραμένει "μικρσασιάτισσα με τα όλα της" παρά το γεγονός ότι λίγα χρόνια απομένουν για να συμπληρώσει έναν αιώνα ζωής.

Διαχείριση της προσφυγικής μνήμης

"Οι πρόσφυγες με την αποβίβασή τους στο ελεύθερο έδαφος τοποθετούνταν σε καραντίνες. Το Απολυμαντήριο της Καλαμαριάς ήταν η πιο χαρακτηριστική περίπτωση. Για ένα διάστημα έως το καλοκαίρι του 1923, δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες άφησαν την τελευταία τους πνοή στα λιμοκαθαρτήρια εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών. Αυτή είναι μια από τις τραγικότερες στιγμές της καταστροφής" λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επίκουρος καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του ΑΠΘ Ιάκωβος Μιχαηλίδης.
Ωστόσο, όπως αναφέρει ο κ. Μιχαηλίδης, "στην αυγή του 21ου αιώνα, η διαχείριση της προσφυγικής μνήμης είναι το πιο σημαντικό από αυτά που έχουν διατηρηθεί από ένα συγκλονιστικό παρελθόν".
"Αυτό που ξεκίνησε ως τραύμα στη συλλογική συνείδηση των ανθρώπων και στις διμερείς σχέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία θα μπορούσε, σήμερα, με έναν νηφάλιο τρόπο να χρησιμοποιηθεί ως δείγμα του πόσο ολέθρια μπορεί να είναι τα αποτελέσματα των εθνικισμών και πόσο προοδευτικά μπορούν να ζήσουν δύο κοινωνίες όταν στηρίζονται στις ίδιες αξίες, της καλής γειτονίας, του σεβασμού των δικαιωμάτων των προσφύγων και εν γένει των πολιτών τους" υπογραμμίζει.

Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού

Στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης λειτουργεί το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού, σκοπός του οποίου είναι να συμβάλει στη διατήρηση της μνήμης και την ανάδειξη της ιστορικής "ταυτότητας".
Οι δραστηριότητές του περιλαμβάνουν: τη συγκέντρωση, καταγραφή και μελέτη του σχετικού ιστορικού υλικού καθώς και των προφορικών μαρτυριών, την προβολή αντικειμένων που σχετίζονται με τα ήθη και τα έθιμα των προσφύγων, τη δημιουργία βιβλιοθήκης, τη διοργάνωση εκδηλώσεων κ.α.
"Λαός που δεν έχει μνήμη και δεν ξέρει την ιστορία του δεν μπορεί να βρει το βηματισμό του στο μέλλον. Αντλούμε διδάγματα από το παρελθόν, από αυτές τις μνήμες και διαμορφώνουμε την πορεία μας στο μέλλον. Για εμάς είναι χρέος τιμής να διατηρήσουμε αυτό το αρχείο. Η έρευνα είναι ανεξάντλητη, έχει ξεκινήσει από εμάς και δεν έχει τελειωμό", τόνισε ο πρόεδρος του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού, Σωτήρης Γεωργιάδης.