Παρασκευή 15 Ιανουαρίου 2016

Εκ μέρους της Ομσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (ΟΠΣΕ) ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Εκ μέρους της Ομσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (ΟΠΣΕ)
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Ο Πρόεδρος και τα μέλη του ΔΣ
     Της ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ  ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ  ΕΛΛΑΔΑΣ (ΟΠΣΕ)
ΣΑΣ ΠΡΟΣΚΑΛΟΥΝ
Στην καθιερωμένη ετήσια εκδήλωση του Νέου Έτους 
         για την Κοπή της Πρωτοχρονιάτικης Βασιλόπιτας της ΟΠΣΕ.
   H τελετή θα λάβει χώρα την

 την Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 και ώρα 11.30 π.μ. 
στην αίθουσα της Ένωσης Σπάρτης Μικράς Ασίας
 (Αλατσάτων 27, Νέα Ιωνία, σταθμός ΗΣΑΠ).
 
 

Ποιά ἡ ἀλήθεια γιά τή Ροτόντα;

rotonta thessalonikh 02

(Μέ ἀφορμή τή διαμάχη γιά τόν Ἱ. Ναό "Ροτόντα" Θεσσαλονίκης)
 
Τό ὄνομα Ροτόντα τό ἔδωσαν ξένοι περιηγηταί (18ος αἰώνας) λόγω τοῦ κυκλικοῦ της σχήματος.
Κτίστηκε γύρω στο 300 μ.Χ. , ἀπό τόν Γαλέριο γιά μαυσωλεῖο του. (Ὁ Γαλέριος πέθανε καί ἐτάφη μακριά ἀπό την Θεσσαλονίκη ). Κατά μία ἄλλη ἐκδοχή ὑπῆρξε ναός ἀφιερωμένος στό Δία.
Μέ τήν κατάργηση τῆς εἰδωλολατρίας και τήν ἐπικράτηση τοῦ Χριστιανισμοῦ στά χρόνια τοῦ Μεγάλου Θεοδοσίου ( 379-395 μ.Χ.) το ρωμαϊκό αὐτό οἰκοδόμημα μετατράπηκε σε Χριστιανικό Ναό. Εἶναι ὁ ἀρχαιότερος Ναός τῆς Θεσσαλονίκης. Τότε προστέθηκε ἀνατολικά ἡ ἀψιδα τοῦ Ἱεροῦ , κτίστηκε δακτύλιος σέ ἀπόσταση ὀκτώ μέτρων και διπλασιάστηκε σχεδόν ὁ ἀρχικός χῶρος τοῦ Ναοῦ ,γιά νά ἐξυπηρετήσει τό μεγάλο πλῆθος τῶν χριστιανῶν. Διακοσμήθηκε μέ πολύχρωμη ὀρθομαρμάρωση καί λαμπρά ψηφιδωτά στόν τροῦλο, στίς καμάρες καί στά τοξωτά ἀνοίγματα.
Τά ψηφιδωτά εἶναι τά ἀρχαιότερα ἐντοίχια ψηφιδωτά καί τά μοναδικά τῆς αὐτοκρατορικῆς τέχνης στά χρόνια τοῦ Μ. Θεοδοσίου. Στη ζωφόρο τῶν μαρτύρων μπορεῖ νά δεῖ σήμερα κανείς δεκαπέντε Ἁγίους μάρτυρες ἀπό τήν Ἀνατολή πού τιμῶνται ὅμως σέ ὅλη τήν αὐτοκρατορία ,τόν καθένα μέ τό ὄνομα του , τό ἐπάγγελμα του καί τήν ἡμερομηνία ἑορτασμοῦ του . Ἕνα μνημειῶδες εἰκονογραφημένο ἡμερολόγιο.
Στήν κορυφή τοῦ τρούλου βρίσκεται τό θαυμάσιο ψηφιδωτό τοῦ Χριστοῦ «ἐν δόξη».
Ἡ μεγαλοπρέπεια τοῦ οἰκοδομήματος, ὁ θαυμάσιος χριστιανικός διάκοσμος καί ἡ βαθύτερη σημασία πού εἶχε ὡς εἰδωλολατρικό αὐτοκρατορικό οἰκοδόμημα , πού εἶχε μετατραπεῖ σέ αὐτοκρατορικό Χριστιανικό Ναό, συνετέλεσαν ὥστε ἡ Ροτόντα νά γίνει μητρόπολιτικός Ναός τῆς Θεσσαλονίκης και καθιερώθηκε ὡς Ναός τῶν Ἀρχαγγέλων ἤ τῶν Ἀσωμάτων.
Ὁ Ναός τῶν Ἀρχαγγέλων ὑπῆρξε ἡ μητρόπολη τῆς Θεσσαλονικης σέ ὅλη τή μακρά περίοδο τοῦ Βυζαντίου( Εὐστάθιος Μητροπολίτης Θεσσαλονικης, 13ος αἰών. Καμενιάτης 14ος αἰων.).
Ἡ θαυμάσια τοιχογραφία τῆς Ἀναλήψεως στήν ἀψίδα τοῦ Ἱεροῦ δημιουργήθηκε ὅταν ὁ αὐτοκράτορας Βασίλειος Βουλγαροκτόνος ἔμπαινε στή Θεσσαλονίκη μετά τήν ὁριστική συντριβή τῶν Βουλγάρων τοῦ Σαμουήλ.
Τό Ναό σεβάστηκαν ὡς μητροπολιτικό Ναό καί αὐτοί οἱ Λατίνοι , πού δέν δίστασαν να ἐγκατασταθοῦν ἀκόμη καί μέσα στόν Ἅγιο Δημήτριο.
Ἀκόμη καί οἱ Τοῦρκοι , μετά 160 χρόνια ἀπό την ἅλωση τῆς Θεσσαλονίκης , τόλμησαν νά μετατρέψουν,τελευταῖο ἀπό ὅλους, τον περίφημο αὐτό Ναό σέ τζαμί, στούς ἄγριους   διωγμούς τοῦ 1590.
Τότε τά ἱερά σκεύη καί οἱ φορητές εἰκόνες μεταφέρθηκαν σ’ἕνα ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Γεωργίου πού βρίσκευτα ἔξω ἀπό τον περίβολο τῆς Ροτόντα. Οἱ ἀνεκτίμητοι θησαυροί τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ διασκορπίστηκαν , ὅπως ὁ περίφημος ἄμβωνας –γλυπτικό ἀριστούργημα –τοῦ ὁποίου δύο μεγάλα τεμάχια μεταφέρθηκαν το 1900 ἀπό τους Τούρκους στήν Κωνσταντινούπολη.
Μέ την ἀπελευθέρωση τῆς Μακεδονίας τό 1912 ἀπό τον Τουρκικό ζυγό ὁ Ναός ἐγκαινιάστηκε ἀπό τον Μητροπολίτη Γεννάδιο εἰς τιμήν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου.
Το 1917 κατά τον πρῶτο παγκόσμιο πόλεμο, ἀρχαιολόγοι ἀπό τά γαλλικά στρατεύματα πού βρισκόταν στήν πόλη, εἰσέβαλαν στον Ναό ὑπό τό πρόσχημα τῶν ἀρχαιολογικῶν ἀνασκαφῶν καί τόν ἀνέσκαψαν ἐκ θεμελίων.
Τό 1964 ὁ Μητροπολίτης Παντελεήμων Παπαγεωργίου ἐγκαινίασε νέο θυσιαστήριο μέ ἅγια λείψανα. Κατόπιν τούτου ὁ Ναός λειτουργοῦσε κανονικά μέ τόν ἰδιαίτερο χαρακτηρισμό τοῦ Πανεπιστημιακοῦ Ναοῦ.  
Στούς σεισμούς τοῦ 1978 ὁ Ναός βρισκόταν σέ ἐξελεκτική κατάσταση καταρρεύσεως. Ἔγιναν πλῆθος ἐργασιῶν, κατ’ἀρχήν ὑποστυλώσεως , ἔρευνες, πλῆθος ἐργαστηριακές δοκιμές, ἐνέματα, συντήρηση τῶν ψηφιδωτῶν και τέλος πρίς λίγες μέρες ἀπαλλάχτηκε ἀπό τίς σκαλωσιές καί ὁλοκληρώθηκε ἡ ἀποκατάσταση του.
Τό περίεργο εἶναι ὅτι ὁ Σταυρός τοῦ τρούλου , ἡ Ἁγία Τράπεζα τοῦ 1964 καί ἡ ἐπιγραφή Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου ἔχουν ἐξαφανιστεῖ.   Ἐπί τῶν ἡμερῶν του, ὁ μητροπολίτης   Παντελεήμων Χρυσοφάκης ἐγκαινίασε ἐκ νέου τόν Ἱ. Ναό.
Ἡ ἀνακήρυξή τοῦ Ναοῦ ὡς μνημείου, βέβαια δέν σημαίνει ὅτι ἔχασε την ἱερότητα τοῦ χώρου του. Πολύ σωστά το κεντρικό ἀρχαιολογικό συμβούλιο (ΚΑΣ) πανψηφεῖ ἀποφάσισε τήν ἐπανατοποθέτηση στόν τροῦλο τοῦ τιμίου Σταυροῦ πού ὑπῆρχε τουλάχιστον μέχρι το 1951. ΥΠΠΟΑ/Γ∆ΑΠΚ/∆ΒΜΑ/ΤΒΜΑΧΜΑΕ/369131/217733/10534/3011/23.12.2015.
Στά σύγχρονα φοιτητικά νειάτα τῆς Θεσσαλονίκης ἀνήκει ὁ ὡραῖος ἀγώνας καί ἡ προσπάθεια νά ἀποδοθεῖ κανονικά στή λατρεία και τη δόξα τοῦ Ὑψίστου ὁ Μητροπολιτικός Ναός τῶν Ἀρχαγγέλων και μάλιστα ὡς Πανεπιστημιακός Ναός , διατηρώντας καί τό μνημειακό του χαρακτήρα, γιά νά ξαναζωντανέψει ἡ λάμψη του καί γιά νά σπουδάζουν σ’αὐτόν τά νειάτα μέ «περήφανο πόνο» τη δόξα πού μᾶς πρέπει.

Εύθαλία Γούναρη
Θεολόγος-Πολιτικός Μηχανικός
Τέως προϊσταμένη τῆς Διευθύνσεως Ἀποκαταστάσεως Δημοσίων Κτιρίων καί Μνημείων τῆς ΥΑΣΒΕ

ΑΓΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΜΥΡΟΒΛΥΤΗΣ




Άρθρο του κ. Σωτήρη Δ. Λυσίκατου.

200 χρόνια από την ανακομιδή των λειψάνων του (1815-2015).
«Ο Νείλος ώφθη ουχί ύδωρ εκρέων Μύρον δε εύπνοον, ου μυρεψός η χάρις».
«Ο Νείλος δε φαινόταν να αναβλύζει νε­ρό, αλλά εύοσμο μύρο, που το παρείχε η. θεία χάρις».
Με το δίστιχο αυτό εγκωμιάζει ο υμνω­δός τον όσιο Νείλο.
Ο καύχημα της Πελοποννήσου και του Άθωνα, ο όσιος Νείλος γεννήθηκε στον Αγιο Πέτρο Κυ­νουρίας, το 1601, κατά κόσμον Νικόλαος Τερζάκης. Με το θείο του, ιερομόναχο Μα­κάριο, ασκήτευσαν στη Μονή Παναγίας της Μαλεβής και αργότερα, για περισσότερη άσκηση, αποσύρθηκαν στον Αθωνα, στην περιοχή Καυσοκαλυβίων, σε δύσβατο, ερημικό μέρος όπου, κατά τον 7ο αιώνα ε­ίχε ασκητεύσει ο πρώτος ησυχαστης του Αγίου Ορους, ο Πέτρος ο Αθωνίτης. Τον άγονο αυτό τόπο της ασκήσεώς τους τον ονόμασαν «Αγία Πέτρα», σε ανάμνηση του οσίου Πέτρου και της ιδιαπέρας πατρίδος τους, του Αγίου Πέτρου Κυνουρίας.
Μετά την κοίμηση του θείου του, ο Όσιος αποσύρθηκε σε δυσπρόσιτο σπή­λαιο απόκρημνου βράχου, κάθετα αιωρού­μενου στη θάλασσα, ύψους 300 μ. με μό­νους συντρόφους τα πετεινάτου ουρανού, με αυστηρά νηστεία και προσευχή και την περιστασιακή επίσκεψη άλλου ασκητού, που του έφερε τη λιτή ξηρά τροφή του. Κοιμήθηκε το 1651, σε ηλικία 50 ετών.
Επιβράβευση της σκληρής του άσκη­σης και του πνευματικού του αγώνα ήταν να του δοθεί το χάρισμα της μυροβλυσίας και της θαυμάτουργίας, όπως λέει στο συναξάριό του (το βίο του) ο υμνογράφος του, π. Γερ. Μικραγιαννανίτης: «Ο τάφος αυ­τού πηγή μύρων γέγονεν, αναβλύζων δαψιλώς (=άψθονα) ρείθρα (=ρυάκια) ευώδους μύρου... καταρρέοντα προς την θάλασσαν».
Από τον τάφο του άρχισε να αναβλύζει τό­σο πολύ μύρο, εξού και «Μυροβλύτης», ώστε σχημάτιζε αυλάκια που κυλούσαν στη θάλασ­σα και το έπαιρναν με δοχεία οι ναυτικοί.
Μετά την κοίμηση του οσίου, η περιοχή της «Αγίας Πέτρας», όπως και οι περισσότε­ρες μονές του Αγίου Ορους, ερημώθηκε εξαι­τίας των τούρκικων και πειρατικών επιδρομών, αλλά και των πυρκαγιών κι έτσι λησμονήθηκε ο τόπος της ταφής του. Όμως, θεία βουλήσεις, μετά 164 χρόνια, το 1815, ο όσιος εμφανίστη­κε εν οράματι, σε μοναχό και του υπέδειξε το χώρο της ταφής του. Η ανακομιδή (εκταφή) των ευωδιαστών λειψάνων του έγινε την 7η Μαΐου 1815 και μεταφέρθηκαν στην παρακεί­μενη μονή της Μεγ. Λαύρας, όπου τα υποδέχθη­κε ο εκ Δημητσάνης, μετέπειτα μαρτυρικός Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε', ο οποίος απαγχονίσθηκε από τους Τούρκους την ημέρα του Πάσχα, 10 Απριλίου 1821, θεωρηθείς πρωταί­τιος της επανάστασης της 25ης Μαρτίου 1821. Ετσι, ο όσιος τιμάται διπλώς: στην κοίμησή του, 12 Νοεμβρίου και στην ανακομιδή των λειψάνων του 7η Μάιου.
Αθωνίτες - Τσακωνίτες – Τσάκωνες.
Οι πληροφορίες για το βίο του οσίου αντλούνται κυρίως από το Υπόμνημα (Κώδικας 50, της μονής Μεγ. Λαύρας) σε ευανάγνωστη άριστα καλλιτεχνική γραφή. Κατά τον συντάκτη του Υπομνήματος, ο όσιος παρουσιάζεται ως Τσάκωνας στην καταγωγή και επαναλαμβά­νεται η πληροφορία μιας παλιάς αγιορείτικης παράδοσης, που έφε­ρε τον Αθωνα να κατοικείται από Τσάκωνες, τους οποίους ο Μ. Κων­σταντίνος μετοίκησε στην Πελοπόννησο για να παραχωρηθεί ο τόπος στους μοναχούς και ετυμολογεί τη λέξη Τσάκωνες με τη φράση: «- Τους Αθωνίτες - Τσακωνίτες- Τσάκωνες». «Ούτος (ο όσιος Νείλος) εβλάστησεν εν τη Τσακωνία της Πελοποννήσου, εις τον Αγιον Πέτρον, ήτις εστίν αποικία των αθωνιτών, βαρβαρωθείσης της φωνής αθωνίταις τζακωνίταις..., οι δε Τζακώνίται πάντες ευσεβείς και ορθόδοξοι...».
Η ίδια πληροφορία περί σχέσεως Τσακωνιάς - Αγίου Ορους, υπάρχει και στον Κώδικα 107 της μονής Κωνσταμονίτου: Στην περιοχή της Μεγ. Λαύρας «υπήρχε συναγωγή (οικισμός των Ελλήνων... τότε δε και Τσακώνων». Στο βιβλίο «Αγιον Ορος» του Γερ. Σμυρνάκη (1903) γράφεται: «Πολλοί των Αθωνιτών πιστεύουσι και έτεροι πείθουσιν εκ χειρογράφων παραδόσεων ότι ο Μ. Κων­σταντίνος μετοίκησε πάντας τους κατοίκους του Αθωνος, Τσάκωνας όντας, εις Πελοπόννησον».

Υμνογραφία – Αγιογραφία.
Από τις ακολουθίες του οσίου σταχυολογούμε λίγους ύμνους, που εγκωμιάζουν τα πνευματικά παλαίσματα, το χάρισμα της μυρο­βλυσίας και τους τόπους καταγωγής και ασκήσεώς τους. «Μονάσας θεαρέστως εν τω Αθω τρισόλβιε, εν προσευχαίς και νηστείαις, τον θεόν εξεζήτησας και γέγονας δοχείον καθαρόν του πνεύματος...».

Απολυτίκιο: Πελοπόννησος άπασα χαίροι πολιούχον σε ως κεκτημένη.* Αγίου Πέτρου δε κωμόπολις αγάλλεται ως κεκτημένη,* Νείλε τα σπάργανα και θρεψαμένη σε ευσεβώς παναοίδημε.* Πάτερ όσιε Χριστώ τω θεώ ικέτευε, δωρίσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Κοντάκιον: Ως εκκαθάρας σε αυτόν πόνοις ασκήσεως,* του Παρακλήτου μυροθήκη ώφθης έμψυχος*, και θεράπων του Κυρίου ηγιασμένος.* αλλ’ απαύστως καθικέτευε μακάριε,* λυτρωθήναι πειρασμών και περιστάσεων* τους βοώντάς σοι, χαίροις Νείλε Πατήρ ημών.

Μεγαλυνάριο: Χαίροις Μυροβλύτα Νείλε σοφέ,* ασκήσεως άνθος* και του Αθω κλέος σεπτόν,* χαίροις του ναού σου ευπρέπεια και δόξα,* και θείος αντιλήπτωρ,* των ευφημούντων σε.

Σε χαρακτηριστική εικόνα ο όσιος αποδίδεται με αυστηρό, γερα­σμένο πρόσωπο, λόγω των σκληρών αγώνων του, και διεισδυτικό βλέμμα. Φοράει μοναχικό γαλάζιο εξώρασο και κουκούλα με σταυ­ρό και φέρει ειλητάριο, που συνοψίζει το μήνυμά του στους πιστούς: «Ζήλου τα καλά, τα δε κακά εντρέπου» δηλ. να θυμάσαι τα καλά και να ντρέπεσαι για τα άσχημα.
Προφητεία του Οσίου.
Στον όσιο αποδίδεται προφητεία για τα έσχατα. Μας προειδο­ποιεί για την ηθική κατάπτωση: «θα σκοτισθείη διάνοια από τα πάθη της σαρκός και θα πληθυνθεί η ασέβεια και η ανομία».
Επίλογος – Πρόταση.
Τα ανωτέρω είναι μόνο ελάχιστα ψήγματα για τον Οσιο Νείλο, κο­ρυφαίο ασκητή του Αγίου Ορους και καύχημα της Κυνουρίας. Φρονούμε ότι, με ευκαιρία την επέτειο των 200 χρόνων από την ανεύρεση των λειψάνων του οσίου, θα ήταν θεάρεστο να οργανωθεί επιστημονική ημερίδα που να αφορά στον όσιο στην αρκαδική γη με συνεργασία των δύο Μητροπόλεων αυτής, και την συμμετοχή Αγιορειτών πατέρων και της μοναδικής ενορίας του Αγίου Νείλου του Μυροβλύτου που βρίσκεται στο Χατζηκυριάκειο του Πειραιά.
Θα ήταν ευλογία η εκδήλωση να λάβει χώρα στην ενορία Κοιμήσεως Θεοτόκου Τροπαίων το Σάββατο  της Διακαινησίμου, ήτοι την 7η Μαΐου 2016, που εορτάζεται η ανακομιδή των λειψάνων του.  Την αυτήν ημέρα στην ίδια ενορία θα πραγματοποιηθούν τα αποκαλυπτήρια της πρώτης προτομής στο ελλαδικό χώρο, του προφήτη του Μοριά Χριστοφόρου Παπουλάκου. Με την ευχή του αγιόφιλου ιεράρχη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Ιερεμία, η ημερίδα και τα αποκαλυπτήρια μπορούν να συνδυαστούν δίδοντας την ευκαιρία στους πιστούς να πληροφορηθούν για τον βίο και το έργο του οσίου  και να προσκυνήσουν το φιαλίδιο που περιέχει μύρο του, το οποίο φυλάσσεται στο Κειμηλιαρχείο του Ναού της Παναγιάς των Τροπαίων.

Την ευλογία του Μυροβλύτου να έχουμε.

Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2016

Αγίου Ιωάννου Προδρόμου 2016-Ομιλία π.Σεβαστιανού Τοπάλη


Θεοφάνεια 2016-Ομιλία π Σεβαστιανού Τοπάλη


Ναυπάκτου Ιερόθεος: «Να υπερβούμε τις αντιπαλότητες για τη διδασκαλεία των θρησκευτικών»

ÅÉÄÉÊÇ ÓÕÍÅÄÑÉÁÓÇ ÍÔÇÓ ÉÅÑÁÓ ÓÕÍÏÄÏÕ ÃÉÁ ÔÁ ÈÑÇÓÊÅÕÔÉÊÁ--×ÑÇÓÔÏÓ ÌÐÏÍÇÓ«Πρέπει να υπερβούμε τις αντιπαλότητες, να βρούμε μια λύση, η οποία θα συγκεράσει τις δύο αντίθετες πλευρές», δήλωσε ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος στην  σύσκεψη που είχαν σήμερα το απόγευμα οι ιεράρχες – μέλη της 12μελούς Ιεράς Συνόδου- ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εκκλησιαστικής εκπαίδευσης Μητροπολίτης Καισαριανής Δανιήλ, οι πρόεδροι των Πανεπιστημιακών Θεολογικών Σχολών Αθήνας και Θεσσαλονίκης και εκπρόσωποι των δύο θεολογικών Ενώσεων της χώρας για τη διαδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών στα σχολεία.

Αν και οι αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου αναμένονται την Τετάρτη το μεσημέρι ο εισηγητής του θέματος Μητροπολίτης Ναυπάκτου επισήμανε ότι το ενδριαφέρον: «πρέπει να επικεντρωθεί στο τρέχον πρόγραμμα σπουδών με την δική του θεματική μεθοδολογία, στο οποίο όμως μερικές βελτιώσεις, εντάσσοντάς το στα σύγχρονα παιδευτικά δεδομένα, οπότε να εισαχθούν σε κάθε βιβλίο – όχι σε κάθε μάθημα – μερικά κεφάλαια θρησκειολογικά, ανάλογα με την θεματολογία του βιβλίου, αφού όμως δοθεί προτεραιότητα στην ορθόδοξη παράδοση, την οποία ακολουθεί η πλειοψηφία των ελλήνων πολιτών, αλλά και να χρησιμοποιηθούν ως εφαρμογές και τα καλά στοιχεία του νέου προγράμματος σπουδών».
 
Κατά τον Μητροπολίτη Ναυπάκτου η πρόταση του αυτή είναι σύννομη με το Σύνταγμα, τις αποφάσεις των Ανωτατων Διοικητικών Δικαστηρίων της χώρας αλλά και της ευρωπαϊκής πολιτικής.  Και διευκρίνησε ότι μόνον «οι ετερόδοξοι, ετερόθρησκοι και οι άθρησκοι έχουν το συνταγματικό δικαίωμα να ζητήσουν απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών, για λόγους θρησκευτικής συνειδήσεως, με την υποχρέωση όμως να διδαχθούν άλλο μάθημα».
 
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...