Αποστολικό και Ευαγγελικό Ανάγνωσμα Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2017

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β' Ϛ´ 16 - 18

¹⁶ τίς δὲ συγκατάθεσις ναῷ Θεοῦ μετὰ εἰδώλων; ὑμεῖς γὰρ ναὸς Θεοῦ ἐστε ζῶντος, καθὼς εἶπεν ὁ Θεὸς ὅτι ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω, καὶ ἔσομαι αὐτῶν Θεός, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι λαός. ¹⁷ διὸ ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν καὶ ἀφορίσθητε, λέγει Κύριος, καὶ ἀκαθάρτου μὴ ἅπτεσθε, κἀγὼ εἰσδέξομαι ὑμᾶς, ¹⁸ καὶ ἔσομαι ὑμῖν εἰς πατέρα καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι εἰς υἱοὺς καὶ θυγατέρας, λέγει Κύριος παντοκράτωρ.

ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β' Ζ´ 1 - 1

¹ Ταύτας οὖν ἔχοντες τὰς ἐπαγγελίας, ἀγαπητοί, καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος, ἐπιτελοῦντες ἁγιωσύνην ἐν φόβῳ Θεοῦ.

Ερμηνευτική απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα

ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β' Ϛ´ 16 - 18

¹⁶ Ποίος δε συμβιβασμός και ποία συνύπαρξις ημπορεί να νοηθή μεταξύ του ναού του Θεού και του ναού των ειδώλων; Διότι σεις-μη το λησμονείτε-είσθε ναός του Θεού του ζώντος, όπως άλλωστε έχει προφητεύσει ο Θεός και εις την Π. Διαθήκην· ότι “θα κατοικήσω μεταξύ αυτών και εντός αυτών και θα περιπατήσω ανάμεσά των και θα είμαι εγώ ο ιδικός των Θεός και θα είναι αυτοί λαός μου. ¹⁷ Δι' αυτό εξέλθετε ανάμεσα από τους απίστους και ξεχωρισθήτε από αυτούς με τον τρόπον της ζωής σας, λέγει ο Κυριος, και μη πιάνετε τίποτε το ακάθαρτον. Και εγώ θα σας δεχθώ με στοργήν εις την βασιλείαν μου. ¹⁸ Και θα είμαι για σας πατέρας και σεις θα είσθε υιοί μου και θυγατέρες μου, λέγει ο Κυριος ο παντοκράτωρ”.

ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β' Ζ´ 1 - 1

¹ Εφ' όσον, λοιπόν, αγαπητοί, έχομεν αυτάς τας μαγάλας υποσχέσστου Θεού, ας καθαρίσωμεν τους εαυτούς μας από κάθε μολυσμόν σαρκός και πνεύματος, αγωνιζόμενοι και συνεχώς προχωρούντες μέχρι τέλους στον δρόμον της αγιότητος, με φόβον Θεού.

 ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ Ϛ´ 31 - 36

³¹ καὶ καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως. ³² καὶ εἰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσι. ³³ καὶ ἐὰν ἀγαθοποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσι. ³⁴ καὶ ἐὰν δανείζητε παρ’ ὧν ἐλπίζετε ἀπολαβεῖν, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανείζουσιν ἵνα ἀπολάβωσι τὰ ἴσα. ³⁵ πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανείζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες, καὶ ἔσται ὁ μισθὸς ὑμῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε υἱοὶ ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς. ³⁶ Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί.


Ερμηνευτική απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα

ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ Ϛ´ 31 - 36

³¹ Και όπως θέλετε να κάνουν και να συμπεριφέρωνται απέναντι σας οι άνθρωποι, έτσι και σεις να πράττετε και να συμπεριφέρεσθε προς αυτούς. ³² Εάν αγαπάτε μόνον αυτούς που σας αγαπούν, ποία χάρις του Θεού και αμοιβή σας αξίζει; Διότι και οι αμαρτωλοί αγαπούν εκείνους που τους αγαπούν. ³³ Και εάν κάνετε το καλόν εις εκείνους μόνον που σας ευεργετούν, ποία ανταμοιβή εκ μέρους του Θεού σας ανήκει; Διότι και οι αμαρτωλοί το ίδιον κάμνουν. ³⁴ Και εάν δανείζετε εις εκείνους, από τους οποίους περιμένετε να πάρετε πίσω τα δανεικά, ποία ευμένεια και ανταπόδοσις από τον Θεόν σας αρμόζει; Διότι και οι αμαρτωλοί δανείζουν τους αμαρτωλούς, δια να λάβουν από αυτούς ομοίας εξυπηρετήσεις εις την ανάγκην των. ³⁵ Αλλά σεις να αγαπάτε τους εχθρούς σας, να ευργετήτε και να δανείζετε, χωρίς να αποβλέπετε εις καμμίαν ανταπόδοσιν και θα είναι ο μισθός σας πολύς και θα είσθε εις την βασιλείαν των ουρανών παιδιά του Υψίστου, διότι και αυτός είναι αγαθός και ευργετικός και προς αυτούς ακόμη τους αχαρίστους και πονηρούς. ³⁶ Γινεσθε λοιπόν εύσπλαχνοι στους γύρω σας ανθρώπους, όπως και ο Πατήρ σας είναι πολυεύσπλαγχνος προς όλους.

ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΛΟΥΚΑ – 1 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017

imsk.gr

ΚΥΡΙΑΚΗ  Β´  ΛΟΥΚΑ

(Λκ. ε΄ 31-36)

Τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα εἶναι τμῆμα τῆς λεγομένης «ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλίας» τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τὴν κατέγραψε ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς. Μέσα σ᾿ αὐτὸ τὸ τμῆμα ὑπάρχει συμπυκνωμένη ὅλη ἡ διδασκαλία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ πυρήνας αὐτῆς τῆς διδασκαλίας εἶναι ἡ ἀγάπη, ποὺ ἐκπηγάζει ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Θεό, τὸν οἰκτίρμονα Πατέρα, καὶ ὄχι ἀπὸ κάποια κοινωνικὴ συμβατικότητα.

Ὁ Χριστὸς ὡς δημιουργὸς εἶναι αὐτὸς ποὺ γνωρίζει ἀληθινὰ τὶς δυνατότητές μας. Δίνοντάς μας λοιπὸν τὶς ἐντολές του δὲ μᾶς εἶπε νὰ κάνουμε πράγματα ποὺ εἶναι ἄσχετα μὲ τὴ φύση μας. Ἡ διδασκαλία Του ἀνταποκρίνεται στὴ φύση μας, γιατὶ μᾶς ἔπλασε κατάλληλα πρὸς τὴ διδασκαλία ποὺ ἐπρόκειτο νὰ μᾶς δώσει. Οἱ ἐντολές του λοιπὸν εἶναι ἔμφυτες στὸν ἄνθρωπο. Αὐτὸ μᾶς τὸ λέει καθαρά καὶ ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ ἀδελφόθεος, ὅταν παραγγέλλει: «ἐν πραΰτητι δέξασθε τὸν ἔμφυτον λόγον, τὸν δυνάμενον σῶσαι τὰς ψυχὰς ὑμῶν». Ὁ λόγος εἶναι ἔμφυτος, ἀλλὰ ὀφείλουμε νὰ τὸν δεχθοῦμε διδασκόμενο, γιατὶ ἀγνοοῦμε τὴ φύση μας. Ἡ ἀνάγκη ὑπάρξεως γραπτῆς ἤ προφορικῆς διδασκαλίας εἶναι ἐνδεικτικὴ τῆς ἀλλοτρίωσής μας καὶ τῆς ἐσωτερικῆς μας διάσπασης. Ὁ Θεὸς ἔχει βάλλει μέσα στὴ φύση μας «τὴν τοῦ πρακτέου γνῶσιν».  Ἔχει ἐγγράψει τοὺς νόμους του στὴ διάνοιά μας. Τὸ θέλημά του εἶναι αὐτὸ ποὺ μᾶς ἔφερε στὴν ὕπαρξη καὶ μᾶς συγκρατεῖ σ᾿ αὐτὴν, ὅμως συνήθως ἀγνοοῦμε τὸ πῶς θέλει νὰ ζήσουμε τὴ ζωὴ ποὺ μᾶς ἔδωσε. Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ λοιπὸν εἶναι ἔμφυτος στὸν ἄνθρωπο, ἀλλὰ ἡ κατανόησή του φαίνεται πὼς ὑπερβαίνει τὶς ἀνθρώπινες δυνάμεις καὶ ἡ ἀφομοίωσή του ἀκολουθεῖ πολὺ ἀργὴ διαδικασία. Ὁ χρόνος τῆς ζωῆς μας εἶναι ἡ δυνατότητα ποὺ μᾶς δίνεται γιὰ ν᾿ ἀρχίσουμε τὴ διαδικασία τῆς ἀφομοίωσης τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, εἶναι μιὰ πορεία αἰματηρὴ ἀλλὰ καὶ εὔκολη, εἶναι «στενὴ καὶ τεθλιμμένη ὁδὸς», ἀλλὰ καὶ «φορτίον ἐλαφρόν».

Στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα περιγράφεται ἡ εὐλογία τῶν ἐντολῶν. «Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως», μὲ τὸν τρόπο ποὺ θέλετε νὰ σᾶς φέρωνται οἱ ἄνθρωποι, μὲ τὸν ἴδιο τρόπο νὰ τοὺς φέρεστε καὶ σεῖς. Καὶ ἀκόμα πιὸ ἁπλά· ὅ,τι θέλετε νὰ κάνουν οἱ ἄλλοι σὲ σᾶς, τὸ ἴδιο νὰ κάνετε καὶ σεῖς στοὺς ἄλλους. Σ᾿ αὐτὸν τὸν κανόνα συμπυκνώνει ὁ Χριστὸς ὅλη τὴ διδασκαλία του γιὰ τὶς σχέσεις μας μὲ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους. Ταυτόχρονα δείχνει ὅτι οἱ ἐντολές του δὲν εἶναι μόνο ἔμφυτες ἀλλὰ καὶ δίκαιες, εὔκολες, συμφέρουσες καὶ εὔληπτες ἀπ᾿ ὅλους. Εἶναι δίκαιες γιατὶ μᾶς ἐπιβάλλουν νὰ ἔχουμε τὰ ἴδια κριτήρια γιὰ τὶς δικές μας πράξεις καὶ τὶς πράξεις τῶν ἄλλων. Εἶναι εὔκολες γιατὶ συμφωνοῦν μὲ τὴ φυσικὴ τάση τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι συμφέρουσες γιατὶ ἔτσι ἡ γῆ γίνεται παράδεισος. Καὶ εἶναι εὔληπτες γιατὶ ὅλοι κατανοοῦμε πολὺ καλὰ τὰ δικαιώματά μας καὶ γνωρίζουμε μὲ ἀκρίβεια τὶς ἀπαιτήσεις ποὺ ἔχουμε ἀπὸ τοὺς ἄλλους. Τὸ μόνο ποὺ ζητοῦν οἱ ἐντολὲς ἀπὸ ἐμᾶς εἶναι αὐτὸ ποὺ θέλουμε καὶ ἀπαιτοῦμε γιὰ τὸν ἑαυτό μας νὰ τὸ παρέχουμε πλούσια καὶ στοὺς ἄλλους.

Μὲ ὁρισμένες ἁπλὲς σκέψεις μποροῦμε νὰ προσεγγίσουμε μεγάλες ἀλήθειες· ὄχι ὅτι ἡ σκέψη ἐξαντλεῖ τὴν ἀλήθεια, ἀλλὰ μᾶς ἀνοίγει τὸ δρόμο γιὰ νὰ τὴν προσεγγίσουμε ἐμπειρικά. Ἐξουδετερώνει ὁρισμένα ἐμπόδια ποὺ τοποθετοῦν στὴν πορεία μας ἡ ὕλη καὶ τὰ πάθη μας. Γιὰ παράδειγμα, ἄν θεωροῦμε ὅτι τὸ ψέμα, ὁ δόλος, ἡ ὀργή, ἡ ὕβρη, ἡ συκοφαντία, ὅταν γίνονται σ᾿ ἐμᾶς ἀπὸ ἄλλους, εἶναι μεμπτὰ καὶ ἄθεσμα, σημαίνει ὅτι θεωροῦμε τὴν ἀποφυγή τους εὔκολη καὶ σύμφωνη μὲ τὴ φυσική ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου. Γιατὶ ἄν τὴ θεωρούσαμε δύσκολη, δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ κατηγοροῦμε αὐτοὺς ποὺ μᾶς συμπεριφέρονται ἔτσι.

Ἡ λογικὴ βέβαια μπορεῖ νὰ μᾶς πείθει γιὰ τὴν εὐκολία ποὺ ἔχει ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν, ἡ πράξη ὅμως ἀποδεικνύει τὸ ἀντίθετο, ἀποδεικνύει ὅτι ἡ τήρησή τους ἀπαιτεῖ μία βία καὶ μιὰ σκληρότητα πρὸς τὴ φιλαυτία καὶ τὸν ἐγωϊσμό μας. Ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν «βιάζεται καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν». Ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν εἶναι Βασιλεία τῆς ἀγάπης, ἡ ὁποία εἶναι τὸ πλήρωμα τοῦ νόμου· εἶναι Βασιλεία ποὺ κατοικεῖ μέσα στοὺς ἀνθρώπους, «ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν», ἐκδηλώνει ὅμως τὴν παρουσία της ἀνάλογα μὲ τὶς ἀρετές ποὺ ἀποκτᾶ ἡ ψυχή. Ἡ ἀπόκτηση ὅμως τῶν ἀρετῶν ὅσο πιὸ ὡραῖα ἀκούγεται τόσο πιὸ ἐπώδυνη εἶναι. Ὁ πόνος ποὺ προκαλεῖ τὸ ξερίζωμα τῶν παθῶν καὶ  τοῦ ἐγωϊσμοῦ εἶναι μεγάλος καὶ μόνον ἐκεῖνος ποὺ ἀγωνίζεται πραγματικὰ μπορεῖ καὶ νὰ τὸν γνωρίσει.

Ὁρισμένοι ἀκούοντας τὴν ἐντολὴ «καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως», τὴν κατανοοῦν μέσα στὰ στενὰ πλαίσια τοῦ κύκλου τῶν συγγενῶν καὶ τῶν φίλων τους. Παρέχουν καὶ ἀπολαμβάνουν τὰ ἴσα, ἀγαποῦν καὶ ἀγαπῶνται. Ἀλλὰ καὶ «γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν». Ἡ σωτηρία ὅμως βρίσκεται στὴν ἔξοδο ἀπὸ τοὺς στενοὺς κύκλους τῶν ὁμοφρόνων καὶ ἡ ἐφαρμογὴ τῶν ἐντολῶν γίνεται ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὴν ποιότητα τῶν ἀνθρώπων μὲ τοὺς ὁποίους ἐρχόμαστε σὲ ἐπικοινωνία. Ἡ ἐπιθυμία νὰ μᾶς ἀγαποῦν οἱ ἄλλοι, χωρὶς νὰ ἐνεργοποιοῦμε μέσα στὴ δική μας καρδιὰ τὰ σπέρματα τῆς ἀγάπης, εἶναι σύμπτωμα πνευματικῆς ἀσθένειας. Εἶναι δυνατὸν ὁρισμένες φορὲς νὰ εὐεργετοῦμε τοὺς ἄλλους ὄχι ἀπὸ ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ἐπιθυμία νὰ κερδίσουμε κάτι. Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη ὅμως δὲ συμβιβάζεται μὲ σκοπιμότητες, εἶναι ἀπροϋπόθετη. Δὲ βλέπει ἄν ὁ εὐεργετούμενος εἶναι ἀγαθὸς ἤ πονηρός, δὲ δανίζει ἐλπίζοντας νὰ ἀπολάβει τὰ ἴσα, ἀγαπᾶ δίχως νὰ περιμένει. Αὐτὴ ἡ ἀγάπη εἶναι ἀπόδειξη ψυχικῆς ὑγείας, μιᾶς ὑγείας ποὺ ἀποκτήθηκε μὲ τὴ βία ἑνὸς ψυχοσωματικοῦ ἀγώνα ποὺ κύριο χαρακτηριστικὸ του ἔχει τὸ σταυρό.

Ἀπὸ τὰ πιὸ καθοριστικὰ σημεῖα τῆς πνευματικῆς μας πορείας εἶναι τὸ ξεκαθάρισμα τῶν προθέσεών μας καὶ ὁ φωτισμὸς τοῦ αὐτεξουσίου μας. Γιατὶ ἐκεῖ βρίσκονται ὅλες οἱ θολὲς πηγὲς τῶν κακιῶν, ὅπως καὶ ὅλες οἱ ὑγιεῖς ρίζες τῶν ἀρετῶν. Ἐκεῖ θεμελιώνεται μὲ λίγα λόγια τὸ αἰώνιο μέλλον μας. Ἡ ἀνακαίνιση τῆς προαίρεσής μας, ὁ φωτισμὸς τοῦ αὐτεξουσίου μας χρειάζεται τὴ δική μας συνεργασία. Χρειάζεται οἱ ἴδιοι, χωρὶς ἐσωτερικοὺς δισταγμούς, μὲ ἁπλότητα καὶ καθαρότητα νὰ θελήσουμε νὰ συνεργαστοῦμε μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία πλούσια μᾶς παρέχεται. Αὐτὴ ἡ συνεργασία συσπειρώνει ὅλη τὴν ὕπαρξή μας στὴν ἀγάπη τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ καὶ μᾶς μαθαίνει νὰ συμβιώνουμε μὲ τὸ πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Καὶ αὐτὴ ἡ ἐπιλογὴ εἶναι ποὺ κάνει τὸ βαρύτατο σταυρὸ τῶν ἐντολῶν «φορτίον ἐλαφρὺ» καὶ εὐλογημένο. Ἀμήν.

π. Χ.Π.Ζ.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Αποστολικό και Ευαγγελικό Ανάγνωσμα Προ της Υψώσεων Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2017

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ – 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017

imsk.gr

ΚΥΡΙΑΚΗ  ΠΡΟ  ΤΗΣ  ΥΨΩΣΕΩΣ

(Ἰω. γ΄ 13-17)

Σ᾿ ὅλες τὶς μεγάλες γιορτές, ἀγαπητοὶ μου ἀδελφοί, ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει ὁρίσει προεόρτια καὶ μεθέορτα, θέλοντας νὰ δώσει διάρκεια, ἀλλὰ καὶ νὰ τονίσει τὴ σημασία ποὺ ἔχει γιὰ τὴ σωτηρίας μας ἡ κάθε γιορτή. Γιατὶ οἱ γιορτὲς τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἶναι ἁπλῶς μιὰ ἐθιμοτυπικὴ τάξη, ἀλλὰ ἕνας κόσμος ζωντανὸς, ποὺ κάθε φορὰ μᾶς δίνει καὶ μιὰ μοναδικὴ εὐκαιρία νὰ ἐκφράσουμε αὐτὸ ποὺ πιστεύουμε κι᾿ αὐτὸ ποὺ ζοῦμε μέσα μας. Εἶναι μιὰ πραγματικὴ δυνατότητα νὰ συμμετάσχουμε στὴ δόξα καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Οἱ Κυριακὲς πρὸ καὶ μετὰ τὴν Ὕψωση τοῦ Σταυροῦ εἶναι ἀφιερωμένες στὸ «τίμιο ξύλο» τῆς σωτηρίας μας, στό Σταυρό τοῦ Χριστοῦ. Ὑπάρχει ἕνα γεγονός, πού εἶναι τό κέντρο τῆς ἱστορίας τοῦ κόσμου, μιά δύναμη, πού κρατάει τόν κόσμο στή ζωή, πού εἶναι ἡ αἰτία τῆς Δημιουργίας καί ὁ ἄξονας τοῦ μυστηρίου τῆς θείας Οἰκονομίας. Ἡ δύναμη αὐτή εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο. Γι᾽ αὐτό μᾶς μιλάει καί τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα.

Ἕνας Ἰουδαῖος ἄρχοντας, ὁ Νικόδημος, μᾶς λέει ὁ εὐαγγελιστής Ἰωνάννης, συναντᾶ ἕνα βράδυ τόν Ἰησοῦ καί συνομιλεῖ μαζί του γιά διάφορα θεολογικά καί πνευματικά θέματα. Ὁ Νικόδημος ἦταν καλοπροαίρετος ἄνθρωπος. ῎Ακουγε τή διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ, ἔβλεπε τά θαύματά του, ἄρχισε νά συνειδητοποιεῖ πώς ὁ Χριστός εἶναι ἕνας ξεχωριστός ἄνθρωπος, ἕνας ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Στόν διάλογο αὐτό ὁ Χριστός μιλάει στόν Νικόδημο γιά τήν πνευματική ἀναγέννηση μέ τό Ἅγιο Βάπτισμα, γιά τό ποιά εἶναι ἡ αἰώνια ζωή, καί μέ τήν πάροδο τῆς συνομιλίας, γιά τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ καί γιά τόν σταυρικό του θάνατο.

Ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή περιέχει τό σημαντικότερο σημεῖο αὐτῆς τῆς συνομιλίας, τό ὁποῖο εἶναι ὁ σταυρικός θάνατος τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ καί ἡ σημασία του γιά τόν ἄνθρωπο καί τόν κόσμο. Ὁ Νικόδημος ἤξερε τίς Γραφές, γι᾽ αὐτό ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἀναφέρεται σ᾽ ἕνα γεγονός τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γιά νά ὑπενθυμίσει στόν Νικόδημο μά καί σ᾽ ὅλους τούς ἀνθρώπους ὅτι ὅλα ὅσα ἀφοροῦν τό πρόσωπό του καί τό ἔργο του ἐπιβεβαιώνονται στήν Παλαιά Διαθήκη. Ἀναφέρεται, λοιπόν, στό γεγονός ἐκεῖνο κατά τό ὁποῖο, ὅταν οἱ Ἰσραηλίτες στήν ἔρημο πέθαιναν ἀπό τά δαγκώματα τῶν φιδιῶν, ὁ Μωϋσῆς σήκωσε ψηλά κρεμασμένο στό ξύλο ἕνα χάλκινο φίδι, σύμφωνα μέ τήν ἐντολή καί τήν ὁδηγία πού τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός. Ὅσοι δαγκώνονταν ἀπό τά φίδια σήκωναν τά μάτια τους, ἔβλεπαν τό χάλκινο φίδι κρεμασμένο στό ξύλο καί γλύτωναν ἀπό τούς πόνους καί τό θάνατο. Αὐτό ἦταν προφητικός τύπος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στό Σταυρό καί τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων μέ τή θυσία τοῦ Σταυροῦ.

Αὐτή ἡ θυσία δέν βρίσκει ἐξήγηση παρά μόνο στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιά τόν κόσμο. Τό λέει καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Εἶναι μάταιο νά ζητάμε νά ἐξηγήσουμε τό ἔργο τῆς θείας Οἰκονομίας μέ ἀνθρώπινο τρόπο. «Οὔτω γάρ ἠγάπησεν ὁ Θεός τόν κόσμον, ὥστε τόν υἱόν αὐτοῦ τόν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν μή ἀπόληται, ἀλλ᾽ ἔχει ζωήν αἰώνιον». Τόσο ἀγάπησε ὁ Θεός τόν κόσμο, ὥστε ἔδωσε τό μονογενή του υἱό, γιά νά μή χαθεῖ κανένας πού πιστεύει σ᾽ αὐτόν, ἀλλά νά ἔχει αἰώνια ζωή. Αὐτό εἶναι τό Εὐαγγέλιο: ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό· κι αὐτό πηγάζει ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο. Μέσα στήν ἄπειρη θεία ἀγάπη χωράει κάθε τί πού κάνει ὁ Θεός γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ κόσμου, ἡ ἐνανθρώπηση, ἡ σταύρωση, ἡ ἀνάσταση.

Ὅλη ἡ δημιουργία καί ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ κόσμου, ὅπως εἴπαμε παραπάνω, ἔχει κίνητρο κι’ αἰτία τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Τήν ἀγάπη αὐτή γιά τήν ὁποία ὁ Θεός κατέβηκε στόν κόσμο γιά νά μᾶς κάνει παιδιά του. Γιά τήν κίνηση αὐτή τοῦ Θεοῦ ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης κάνει συχνά λόγο στό εὐαγγέλιό του. Ἡ σωτηρία ὅμως τοῦ ἀνθρώπου δέν είναι μία μαγική πράξη καί οὔτε μπορεῖ νά συμβεῖ χωρίς τή συμμετοχή τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι μιά κίνηση τῆς θελήσεώς μας, ἕνα ἄνοιγμα τοῦ ἐαυτοῦ μας πρός τόν Θεό, γιά νά πάρουμε καί νά κάνουμε δικό μας αὐτό πού μᾶς δίνει ὁ Θεός. Δέν γίνονται ὅλοι παιδιά τοῦ Θεοῦ, ἀλλά μόνον ἐκείνοι πού ἀποκρίνονται στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μέ ἀγάπη. Κι αὐτό βέβαια ὄχι γιατί ὁ Θεός, ἀπό κάποια ἰδιοτέλεια, ἀπαιτεῖ ἀπό τόν ἄνθρωπο νά τόν ἀγαπήσει, ἀλλά γιατί ὅποιος δέχτηκε τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ κι ἔγινε παιδί του, δέν μπορεῖ νά ὑπάρχει παρά μόνον ἀγαπῶντας τόν Θεό.

Ἡ ἀγάπη αὐτή, ὅπως ἀκριβῶς ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο, δέν εἶναι λόγια, οὔτε συναίσθημα. Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης πάλι μᾶς δίνει ἕναν πρακτικό τρόπο, μέ τόν ὁποῖο μποροῦμε νά ἐκφράσουμε καί νά δείξουμε τήν ἀγάπη μας πρός τόν Θεό. Μᾶς λέει λοιπόν: «αὐτή εἶναι ἡ ἐντολή τοῦ Θεοῦ, νά φυλᾶμε τίς ἐντολές του». Μά ἀπ᾽ ὅλες τίς ἐντολές δύο εἶναι οἱ πιό μεγάλες, ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό καί ἡ ἀγάπη πρός τόν συνάνθρωπο. Καί οἱ δύο αὐτές γίνονται μία, γιατί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός τόνισε πολλές φορές πώς ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό εἶναι ἡ ἀγάπη πρός τόν πλησίον καί ἡ ἀγάπη πρός τόν πλησίον εἶναι ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό.

Τό σύμβολο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο καί τό ὄργανο μέ τό ὁποῖο φανερώθηκε στόν κόσμο εἶναι ὁ τίμιος Σταυρός. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός πάνω στόν Σταυρό σώζει τόν κόσμο, προφητικός τύπος αὐτοῦ εἶναι τό χάλκινο φίδι πού ὕψωσε ὁ Μωϋσῆς στήν ἔρημο. Γιά τό μυστήριο τοῦ Σταυροῦ καί τόν προφητικό του τύπο στήν Παλαιά Διαθήκη μᾶς μιλᾶ τό σημερινό εὐαγγέλιο. Αἰτία αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πάνω στόν Σταυρό, ἡ ὁποία θριαμβεύει στήν Ἀνάσταση.

«Οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν Υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ᾿ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον». Ἀμήν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως