imsk.gr
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ
(Λκ. ιε΄ 11-32)
Ἡ δεύτερη Κυριακή τοῦ Τριωδίου εἶναι ἀφιερωμένη στήν ἐπίσης καταπληκτική καί διδακτική παραβολή τοῦ ἀσώτου υἱοῦ (Λκ.15,11-32). Οἱ Πατέρες ὅρισαν νά εἶναι ἀφιερωμένη ἡ Κυριακή αὐτή στήν συγκεκριμένη παραβολή τοῦ Κυρίου, γιά νά τονισθεῖ στούς πιστούς ἡ ἀπύθμενη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο καί τό πλούσιο ἔλεος τῆς συγχώρεσης, πού δίνει στούς μετανοοῦντες ἀνθρώπους. Ἄν ἡ προηγούμενη Κυριακή εἶναι ἀφιερωμένη στή στηλίτευση τῆς παθολογικῆς ἐγωιστικῆς αὐτάρκειας καί ἡ κατάδειξη τῶν δεινῶν συνεπειῶν της, ἡ δεύτερη Κυριακή εἶναι ἀφιερωμένη στή μετάνοια καί στά εὐλογημένα παρεπόμενά της.
Ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς μᾶς διέσωσε τήν παραβολή αὐτή ὡς ἑξῆς: Ὑπῆρχε κάποιος πατέρας πού εἶχε δύο υἱούς. Ὁ δεύτερος, κάποια στιγμή, ζήτησε τό μερίδιο τῆς κληρονομιᾶς του καί ἔφυγε σέ μακρινές χῶρες, ὅπου σπατάλησε τήν περιουσία του σέ ἀσωτίες. Τά χρήματα κάποτε τελείωσαν καί στήν περιοχή ἔπεσε μέγας λιμός. Ἀναγκάστηκε νά γίνει χοιροβοσκός καί νά προσπαθεῖ νά χορτάσει ἀπό τίς βρωμερές καί εὐτελεῖς τροφές τῶν χοίρων. Μέσα στή δίνη του θυμήθηκε τήν ἀρχοντική ζωή στό πατρικό σπίτι. Θυμήθηκε πώς ἀκόμα καί οἱ δοῦλοι τοῦ πατέρα του ζοῦσαν ἀσύγκριτα καλλίτερη ζωή ἀπό τή δική του. Τότε πῆρε τή μεγάλη ἀπόφαση νά γυρίσει στό σπίτι του καί νά ζητήσει ἀπό τόν πατέρα του νά τόν συγχωρήσει καί νά τόν προσλάβει ὡς δοῦλο του. Ὅμως ὁ στοργικός πατέρας του τόν δέχτηκε ὡς υἱό του καί τόν περιποιήθηκε δεόντως, παρά τίς διαμαρτυρίες τοῦ μεγάλου υἱοῦ του, διότι «νεκρός ἤν καί ἀνέζησε, καί ἀπολωλῶς ἤν καί εὑρέθη» (Λκ.15,32). Κάποιοι ὑποστηρίζουν δικαιολογημένα πώς καί ἄν ἀκόμη εἶχε χαθεῖ ὁλόκληρο τό Εὐαγγέλιο καί εἶχε σωθεῖ μόνο αὐτή ἡ παραβολή, θά μποροῦσε αὐτή νά ἀποτελέσει κείμενο ἐλπίδας καί σωτηρίας γιά τό ἀνθρώπινο γένος. Σέ καμιά ἄλλη θρησκεία δέ παρουσιάζεται ὁ Θεός τόσο συμπονετικός, ὡς στοργικός ἄνθρωπος πατέρας. Σέβεται ἀπόλυτα τήν ἀνθρώπινη ἐλευθερία καί τίς ἐπιλογές τοῦ κάθε ἀνθρώπου, ὡς πρωταρχικό στοιχεῖο τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητας. Πνίγει μέσα στά φιλάνθρωπα σπλάχνα Του τόν πόνο Του γιά τήν ἀποστασία τοῦ καθενός καί περιμένει καρτερικά τήν ἐπιστροφή του. Μόλις αὐτή ὑπάρξει σβήνει μέ μία μονοκονδυλιά ὅλες τίς ἄνομες πράξεις του καί τόν ἀποκαθιστᾶ στήν πρότερη θέση του. Μετάνοια σημαίνει κατά γράμμα ἀλλαγή νοῦ. Στήν οὐσία σημαίνει τήν ὀντολογική μετάλλαξη τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν κατάσταση τῆς ἐγωπαθοῦς αὐτάρκειας στήν κατάσταση τῆς συναίσθησης τῆς ἁμαρτωλότητας. Εἶναι ἡ μετάβαση στό πνεῦμα τῆς ταπείνωσης καί τῆς συντριβῆς μπροστά στόν ἀπόλυτα ἀγαθό Θεό, τοῦ Ὁποίου τό φῶς φανερώνει ἄπλετα τό σκοτεινό μας ἑαυτό. Ἡ συνειδητοποίηση τῆς πτωτικῆς μας καταστάσεως, τῆς ἐπώδυνης τραυματικῆς ἐμπειρίας μας καί τῆς ἀπουσίας διαύλων τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ στόν ἑαυτό μας εἶναι τό πρῶτο βῆμα γιά τήν ὀντολογική μας ἀποκατάσταση. Ἕπεται ἡ ὑλοποίηση τῆς μεγάλης μας ἀπόφασης γιά τήν ἔμπρακτη ἀλλαγή τῆς νοοτροπίας μας καί τή διόρθωση τῆς πορείας μας πρός τό Θεό. Εἶναι περιττό νά τονίσουμε πώς ἡ μετάνοια χρειάζεται ἰδιαίτερο ἡρωισμό καί ἀγωνιστική διάθεση, ὅπως ἀποτυπώνεται θαυμάσια στήν εὐαγγελική περικοπή τοῦ ἀσώτου υἱοῦ. Ὅπως ὅλα τά ἀγαθά, ἔτσι καί ἡ σωτηρία μας, εἶναι ἀποτέλεσμα ἡρωισμοῦ, ἀσυμβίβαστης αὐταπάρνησης καί σκληροῦ ἀγώνα. Ἕνα θαυμάσιο τροπάριο τῆς ἡμέρας ἐκφράζει ἀπόλυτα τά ὑψηλά νοήματα τῆς παραβολῆς, ὡς ἑξῆς: «Τῆς πατρικῆς δωρεᾶς διασκορπήσας τόν πλοῦτον, ἀλόγοις συνεβοσκόμην ὁ τάλας κτήνεσι, καί τοῖς αὐτῶν ὀρεγόμενος τροφῆς, ἐλίμωττον μή χορταζόμενος ἀλλ’ ὑποστρέψας πρός τόν εὔσπλαχνον Πατέρα, κραυγάζω σύν δάκρυσι Δέξαι μέ ὡς μισθίον, προσπίπτοντα τή φιλανθρωπία Σου, καί σῶσον μέ». Οἱ πιστοί καλοῦνται τήν περίοδο τοῦ Τριωδίου νά συνειδητοποιήσουν τήν ἄμετρη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί νά ἐπιστρέψουν, ὅπως ὁ ἄσωτός τῆς παραβολῆς, σέ Αὐτόν καί νά ζητήσουν τό ἔλεός Του. Ἡ κατανυκτική αὐτή περίοδος εἶναι μοναδική γιά μετάνοια καί συντριβή. Ἀμήν
π.Μ.Γ.
