Ποιο από τα δύο συστατικά του ανθρώπου έχει μεγαλύτερη αξία, η ψυχή ή το σώμα;

 

Ο άνθρωπος ως δημιούργημα του Θεού έχει αξία και κατά την ψυχή και κατά το σώμα. Με το Μυστήριο της Θείας ενανθρώπησης αγιάζεται και η ψυχή και το σώμα. Με την ανάσταση των νεκρών θα απολαμβάνουν και η ψυχή και το σώμα. Ο Λόγος προσέλαβε όχι μόνο ανθρώπινη ψυχή αλλά  σώμα.

Όταν ο Θεός δημιούργησε τον Αδάμ και την Εύα, έδειξε φροντίδα και για τη ψυχή και για το σώμα τους, χωρίς να κάνει αξιολογική διάκριση μεταξύ των δύο στοιχείων της ανθρώπινης φύσης. Όμως, επειδή λόγω της αμαρτίας η ψυχή και το σώμα του ανθρώπου έγιναν δυσκίνητα προς το αγαθό, η πνευματική πρόοδος και η αναγέννηση συνοδεύονται από πόνο και κόπο ψυχικό και σωματικό, χωρίς αυτό να μειώνει την αξία της ψυχής και του σώματος, αφού πρόκειται για τον καθαρισμό τους και τη δόξα τους.

Αν όμως πούμε ότι η ψυχή αξίζει περισσότερο από το σώμα, επειδή αυτή είναι πνευματική ενώ το σώμα είναι υλικό, ασφαλώς η σκέψη αυτή είναι σωστή, γιατί στην ιεραρχική κλίμακα των αξιών τα πνευματικά προηγούνται των υλικών. Αλλά ακόμη και έτσι, πάλι δεν μειώνεται η αξία του σώματος, αφού ένα πράγμα τότε παίρνει αξία, όταν τοποθετείται στην πραγματική του θέση

Μήπως  όμως η ψυχή αξίζει περισσότερο από το σώμα, επειδή το σώμα είναι θνητό ενώ η ψυχή είναι αθάνατη; Όχι, γιατί, εάν το σώμα είναι θνητό, είναι λόγω της αμαρτίας. Αλλά μήπως και η ψυχή δεν γεύεται τον πνευματικό θάνατο λόγω της αμαρτίας; Η αμαρτία  οδήγησε και στο σωματικό και στον ψυχικό θάνατο.

Το ότι λοιπόν το ανθρώπινο σώμα με το θάνατο γίνεται άσχημο και χάνει την αξία του, δε σημαίνει ότι μειώνεται έναντι της ψυχής, γιατί και η ψυχή με τον πνευματικό  θάνατο χάνει την ωραιότητά της και δεν γνωρίζουμε πόσο άσχημη γίνεται.  Άλλωστε  με την ανάσταση των νεκρών   ο άνθρωπος πλέον   και κατά την ψυχήν και κατά το σώμα  δε θα είναι    όπως ήταν    στην    επίγεια διαδρομή του.

Τελικά, η αξία της ψυχής και του σώματος εξαρτάται από  το  κατά  πόσο  βρίσκονται  κοντά στο Θεό ενσωματωμένα στο μυστικό σώμα του Χριστού. Εάν συμβαίνει αυτό, τότε και η ψυχή και το σώμα, έχουν την αξία  που δίνει ο Θεός στο καθένα.       

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.