Τι σημαίνει «ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν »;

Αυτό είναι γραμμένο στην αρχή του Ευαγγελίου του Ιωάννη, «Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος» ( Ιω, α’, 1), και σημαίνει ακριβώς αυτό που λέει, γιατί για έναν που ξέρει ελληνικά η φράση « προς τον Θεόν», δε θέλει εξήγηση.
Θα μπορούσε βέβαια ο Ιωάννης αντί αυτού να γράψει κάτι άλλο που θα ήταν και εκείνο σωστό. Θα μπορούσε π.χ. να γράψει ότι ο Λόγος και ο Πατέρας είναι ένα, σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου, « ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν» (Ιω. ι’, 30). Αυτό βέβαια όσον αφορά στην ελληνική γλώσσα. Αν όμως πρόκειται για μετάφραση σε άλλη γλώσσα π. χ. στα αγγλικά και στα γαλλικά, είναι θέμα της ακριβούς μετάφρασης της λέξης «προς». Έτσι η πιο συνηθισμένη λέξη είναι «with» στα αγγλικά και «avec» στα γαλλικά που σημαίνουν μαζί. Όμως δεν είναι σωστό ούτε χρειάζεται, να πάρει κανείς το « with» και το «avec», να τα ερμηνεύσει στα ελληνικά μαζί, και στη συνέχεια να μετατρέψει τη φράση, προς τον Θεόν, μαζί με τον Θεόν. Αν ήταν έτσι, θα το έγραφε ο ίδιος ο Ιωάννης, μαζί με τον Θεόν, δηλαδή, « ο Λόγος ην μετά του Θεού».
Η φράση μαζί με το Θεόν ταιριάζει στους ανθρώπους, όπως φαίνεται και στο παρακάτω εδάφιο, « ει ανηγγέλη σοι, άνθρωπε, τι καλόν; ή τι Κύριος εκζητεί παρά σου αλλ᾿ ή του ποιείν κρίμα και αγαπάν έλεον και έτοιμον είναι του πορεύεσθαι μετά Κυρίου Θεού σου; » (Μιχ. στ’, 8). Το μαζί σημαίνει συνύπαρξη, και η συνύπαρξη προϋποθέτει δύο φύσεις, ενώ ο Θεός Λόγος έχει την ίδια και μία φύση με τον Πατέρα. Έτσι η φράση, προς τον Θεόν, αναφέρεται στο Θεό Λόγο ως Πρόσωπον που βλέπει τον Πατέρα σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου, « Ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐ δύναται ὁ υἱὸς ποιεῖν ἀφ' ἑαυτοῦ οὐδὲν, ἐὰν μή τι βλέπῃ τὸν πατέρα ποιοῦντα· ἃ γὰρ ἂν ἐκεῖνος ποιῇ, ταῦτα καὶ ὁ υἱὸς ὁμοίως ποιεῖ » (Ιω. ε’,19). Μένει λοιπόν το προς τον Θεόν άθικτον τουλάχιστον στην ελληνική γλώσσα.

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.