ΔΕΝ ΕΧΩ ΚΑΙΡΟ …» (Ἁγ.Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου)

                                                  Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης

Ἴσως μπορεῖς νά εἰπεῖς, πώς δέν ἔχεις καιρό νά κάμεις ἀνάγνωση (νά διαβάσεις βιβλίο πνευματικό)• σ᾽ αὐτό ἐμεῖς ἔχουμε νά σοῦ ἀπαντήσουμε τό ἑξῆς: τί θέλεις νά βρίσκεσαι στήν Ἐκκλησία καί νά ὀνομάζεσαι χριστιανός, ἄν δέν ἔχεις καιρό νά μάθεις πῶς θά σωθεῖς; Ἔχεις καιρό νά διαβάζεις καί μάλιστα συχνά, βιβλία πού βλάπτουν τή ψυχή, ἤ καί βιβλία «μάταια»… καί δέν ἔχεις καιρό νά διαβάσεις ἕνα βιβλίο πού νά «σοῦ ἑρμηνεύη τήν στράταν τοῦ Παραδείσου;» Νά σοῦ θυμίζει τό χρέος πού ἔχεις στό Θεό; Ἔπειτα θλίβεσαι καί στενοχωριέσαι ἀπό τόν πόλεμο τῶν λογισμῶν πού σέ ταλανίζει. Καί γιατί ἐσύ δέν σπέρνεις στό νοῦ σου καλούς λογισμούς μέ τήν ἀνάγνωση τῶν ἱερῶν βιβλίων, γιά νά πολεμοῦν οἱ καλοί λογισμοί τούς κακούς καί νά τούς νικοῦν;
Δέν γνωρίζεις πώς τά κακά χόρτα γεννιῶνται ἀπό λόγου τους, ἀλλά τά καλά καί ὠφέλιμα δέν γεννιοῦνται ἀπό τόν ἑαυτό τους, «ἀλλά εἶναι χρεία ἡμεῖς νά τά σπείρωμεν;». Καί δέν τό θεωρεῖς ντροπή σου, νά βλέπεις τό γιατρό, τό μαραγκό, τόν ὑφαντή νά ξέρουν νά ἀπαντοῦν στίς ἐρωτήσεις πού τούς ὑποβάλλουν σχετικά μέ τήν τέχνη τους, καί σύ νά μή ξέρεις νά ἀπαντήσεις, ὅταν σέ ρωτοῦν γιά τήν πίστη σου;…
«Κάμνε λοιπόν ἀνάγνωσιν ἀπό τά ψυχωφελῆ βιβλία κάθε ἡμέραν.. ἀλλά νά ἐνθυμῆσαι πάντοτε νά μή διαβάζῃς γρήγορα μέ τόν ὀφθαλμόν περισσότερον διά νά τρέφῃς τήν περιέργειάν σου καί τήν πολυπραγμοσύνην σου, ἀλλά διά νά τρέφῃς τήν ψυχήν σου· διότι ἐάν καταπίνῃ τις τό φαγητόν ὁλόκληρον, δέν θά εἶναι ποτέ ὠφέλιμον διά νά τόν θρέψῃ», ἀλλά ἐάν τό μασᾶ λίγο-λίγο, τότε τό φαγητό τόν τρέφει καί αἰσθάνεται τή γλυκύτητά του. Καί πρίν μέν ἀρχίσεις τήν ἀνάγνωση, ἀφιερώσου στό Θεό, παρακαλώντας τον νά φωτίσει τό νοῦ σου, καί νά τυπώσει στήν καρδιά σου ἐκεῖνες τίς ἀλήθειες πού θά δεῖς γραμμένες στό βιβλίο, λέγοντας· <ἀποκάλυψον τούς ὀφθαλμούς μου καί κατανοήσω τά θαυμάσια ἐκ τοῦ νόμου σου> (Ψαλμ. ριη´18). Καί πάλι ἀφοῦ τελειώσεις τήν ἀνάγνωση, παρακάλεσε τόν Κύριο νά σέ ἀξιώσει νά φυλάξεις στήν καρδιά σου ἐκεῖνα πού διάβασες, γιά νά μήν ἁμαρτήσεις. Μάλιστα νά λές: <ἐν τῇ καρδίᾳ μου ἔκρυψα τά λόγιά σου, ὅπως ἄν μή ἁμάρτω σοι>
(Ἅγ.Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, Πνευματικά Γυμνάσματα, Ἀνάγνωσις πρώτη, Μέρος Γ´).
Πηγή: Αδελφότης Θεολόγων “ Ο Σωτήρ” (http://www.osotir.org/)

                                 

Ἡ ἀρρώστια Ἡ θυσία γιὰ τὸ καλὸ τοῦ ἀρρώστου

         Κεφάλαιο 2ο Ἡ ἀρρώστια Ἡ θυσία γιὰ τὸ καλὸ τοῦ ἀρρώστουἌν ζητοῦμε κάτι ἀπὸ τὸν Θεό, χωρίς νὰ θυσιάζουμε κάτι, δὲν ἔχει ἀξία. Ἄν κάθωμαι καὶ λέω: «Θεέ μου, Σὲ παρακαλῶ, κάνε καλὰ τὸν τάδε ἄρρωστο», χωρὶ νὰ κάνω κάποια θυσία, εἶναι σὰν νὰ λέω ἁπλῶς καλὰ λόγια.Ὁ Χριστὸς θὰ δῆ τὴν ἀγάπη μου, τὴν θυσία μου, καὶ τότε θὰ ἐκπληρώση τὸ αἴτημά μου, ἄν βέβαια αὐτὸ εἶναι γιὰ τὸ πνευματικό καλὸ τοῦ ἄλλου. Γι’ αὐτό, ὅταν οἱ ἄνρθωποι σᾶς ζητοῦν νὰ προσευχηθῆτε γιὰ κάποιον ἄρρωστο, νὰ τοὺς λέτε νὰ προσευχηθοῦν καὶ αὐτοὶ ἤ τοὐλάχιστον νὰ ἀγωνισθοῦν νὰ κόψουν τὰ κουσούρια τους. Μερικοὶ ἄνθρωποι ἔρχονται καὶ μοῦ λένε: «Κάνε με καλά· ἔμαθα ὅτι μπορεῖς νὰ μὲ βοηθήσης». Θέλουν ὅμως νὰ βοηθηθοῦν, χωρὶς οἱ ἴδιοι νὰ καταλάβουν καθόλου προσπάθεια.Λὲς λ.χ. στὸν ἄλλον: «μὴν τρῶς γλυκά, κάνε αὐτὴν τὴν θυσία, γιὰ νὰ σὲ βοηθήση ὁ Θεός», καὶ σοῦ λένε: «Γιατί; δὲν μπορεῖ νὰ μὲ κάνη καλὰ ὁ Θεὸς;» Δὲν κάνουν μιὰ θυσία γιὰ τὸν ἑαυτὸ τους, πόσο μᾶλλον νὰ θυσιασθοῦν γιὰ τὸν ἄλλον. Ἄλλος δὲν τρώει γλυκὰ, γιὰ νὰ βοηθήση ὁ Χριστὸς ὅσους πάσχουν ἀπὸ ζάχαρο, ἤ δὲν κοιμᾶται, γιὰ νὰ δώση λίγο ὕπνο ὁ Χριστὸς σ’ αὐτοὺς ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀϋπνίες. Ἔτσι συγγενεύει ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸν Θεό. Τότε ὁ Θεὸς δίνει τὴν Χάρη Του.Ἐγώ, ὅταν μοῦ λέη κάποιος πὼς δὲν μπορεῖ νὰ προσευχηθῆ γιὰ κάποιον δικό του ποὺ εἶναι ἄρρωστος, τοῦ λέω νὰ κάνη καὶ αὐτὸς μιὰ θυσία γιὰ τὸν ἄρρωστο. Συνήθως τοῦ λέω νὰ κάνη κάτι ποὺ θὰ εἶναι καλὸ καὶ γιὰ τὴν δική του του ὑγεία.Ἦρθε κάποτε ἀπὸ τὴν Γερμανία στὸ Καλύβι ἕνας πατέρας, ποὺ τὸ κοριτσάκι του εἶχε ἀρχίσει νὰ παραλύη. Οἱ γιατροὶ τὸ εἶχαν ξεγράψει. Ἦταν ὁ καημένος τελείως ἀπελπισμένος. «Κάνε κι ἐσὺ μιὰ θυσία, τοῦ εἶπα, γιὰ τὴν ὑγεία τοῦ παιδιοῦ σου. Νὰ κάνης μετάνοιες, δὲν μπορεῖς· νὰ προσευχηθῆς, δὲν μπορεῖς, ἐντάξει. Πόσα τσιγάρα καπνίζεις τὴν ἡμέρα;». «Τεσσεράμισι κουτιά», μοῦ λέει. «Νὰ καπνίζης ἕνα κουτί, τοῦ λέω, καὶ τὰ χρήματα ποὺ θὰ ἔδινες γιὰ τὰ ὑπόλοιπα νὰ τὰ δίνης σὲ κανένα φτωχό». «Νὰ γίνη, Πάτερ, καλὰ τὸ παιδί, μοῦ λέει, καὶ ἐγὼ θὰ τὸ κόψω τὸ τσιγάρο». «Ἔ, τότε δὲν θὰ ἔχει ἀξία· τώρα πρέπει νὰ τὸ κόψης· πέταξε τὸ τσιγάρο, τοῦ λέω. Δὲν ἀγαπᾶς τὸ παιδί σου;» «Ἐγὼ δὲν ἀγαπῶ τὸ παιδὶ μου; Ἀπὸ τὸν πέμπτο ὄροφο πετιέμαι κάτω γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ παιδιοῦ μου», μοῦ λέει. «Ἐγὼ δὲν σοῦ λέω νὰ πεταχτῆς ἀπὸ τὸν πέμπτο ὄροφο κάτω, ἀλλά νὰ κόψης τὸ τσιγάρο. Ἄν κάνης μιὰ παλαβωμάρα καὶ πεταχτῆς ἀπὸ τὸν πέμπτο ὄροφο κάτων, θὰ ἀφήσεις τὸ παιδί σου στὸν δρόμο κι ἐσὺ θὰ χάσης τὴν ψυχή σου. Ἐγὼ σοῦ λέω νὰ κάνης κάτι εὔκολο. Νὰ, πέταξε τώρα τὰ τσιγάρα!». Μὲ κανέναν τρόπο δὲν ἤθελε νὰ τὰ πετάξη. Καὶ τελικὰ ἔφυγε ἔτσι καὶ ἔκλαιγε! Πῶς νὰ βοηθηθῆ αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος; Ἐνῶ ὅσοι ἀκοῦν βοηθιοῦνται.Μιὰ ἄλλη μέρα ἦρθε ἕνας ποὺ ἀγκομαχοῦσε ἀπὸ τὴν πεζοπορία. Κατάλαβα ὅτι κάπνιζε πολὺ καὶ τοῦ εἶπα: «Βρὲ εὐλογημένε, γιατὶ καπνίζεις τόσο; Θὰ πάθης κακό». Μόλις ξελαχάνιασε καὶ μπόρεσε νὰ μιλήση, μοῦ εἶπε: «Ἡ γυναίκα μου εἶναι πολὺ ἄρρωστη καὶ κινδυνεύει νὰ πεθάνη. Σὲ παρακαλῶ, κάνε μιὰ προσευχὴ νὰ γίνη κανένα θαῦμα. Οἱ γιατροί σήκωσαν τὰ χέρια». «Τὴν ἀγαπᾶς τὴν γυναίκα σου;», τὸν ρωτάω. «Τὴν ἀγαπῶ», μοῦ λέει. «Τότε γιατὶ δὲν κάνεις κι ἐσὺ κάτι, γιὰ νὰ τὴν βοηθήσης; Αὐτὴ ἔκανε ὅ,τι μποροῦσε, οἱ γιατροὶ ἔκαναν ὅ,τι μποροῦσαν, καὶ τώρα ἔρχεσαι ἐδῶ, γιὰ νὰ μου πῆς νὰ κάνω κάτι καὶ ἐγὼ, νὰ προσευχηθῶ, γιὰ νὰ βοηθήση ὁ Θεός. Ἐσὺ ὅμως τί ἔκανες, γιὰ νά βοηθηθῆ ἡ γυναίκα σου;». «Τί μπορῶ νὰ κάνω ἐγώ, Γέροντα;», μὲ ρωτάει. «Ἄν σταματήσης τὸ κάπνισμα, τοῦ λέω, ἡ γυναίκα σου θὰ γίνη καλά». Σκέφθηκα ὅτι, ἄν ὁ Θεὸς δῆ ὅτι δὲν συμφέρει πνευματικὰ στὴν γυναίακ του νὰ γίνη καλὰ, τοὐλάχιστον θὰ γλυτώση αὐτὸς ἀπὸ τὸ κακὸ ποὺ κάνει τὸ τσιγάρο. Ὕστερα ἀπὸ ἕναν μήνα ἦρθε χαρούμενος νὰ μὲ εὐχαριστήση. «Γέροντα, σταμάτησα τὸ κάπνισμα, μοῦ εἶπε, καὶ ἡ γυναίκα μου ἔγινε καλά». Μετὰ ἀπὸ ἕνα διάστημα ξανάρθε ἀναστατωμένος νὰ μοῦ πῆ ὅτι ξανάρχισε κρυφὰ νὰ καπνίζη καὶ ἡ γυναίκα του ἔπεσε πάλι βαριά ἄρρωστη. «Τὸ φάρμακο τώρα τὸ ξέρεις, τοῦ εἶπα. Κόψε τὸ τσιγάρο».Ἀπόσπασμα ἀπό τίς σελίδες 227-230 τοῦ βιβλίου: ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Δ΄ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ

Περὶ λογισμῶν καὶ ἀγανάκτησης. Γέροντας Πορφύριος

Περὶ λογισμῶν καὶ ἀγανάκτησης. Γέροντας Πορφύριος Ὅλοι γνωρίζουμε τὸν πόλεμο τῶν λογισμῶν, τὸν ὁποῖο μᾶς κάμνει ὁ διάβολος. Προσωπικὰ γνωρίζω καὶ ἀπὸ τὴν ἐμπειρία μου ὡς πνευματικοῦ πατρός, ποὺ μὲ ἀξίωσε ὁ Θεὸς νὰ γίνω, πόσο πολλοὶ ἄνθρωποι μπερδεύονται σ’ αὐτὸ τὸ σημεῖο καὶ βασανίζονται πραγματικά. Ὅταν, λοιπόν, κάποια φορὰ ρωτήσαμε γιὰ τὸ πρόβλημα αὐτὸ τὸν Γέροντα Πορφύριο, μᾶς εἶπε: “Ἐσεῖς προχωρᾶτε στὸ δρόμο σας. Ὁ διάβολος ἔρχεται μὲ τοὺς λογισμοὺς καὶ σᾶς τραβᾶ ἀπὸ τὸ μανικί, γιὰ νὰ σᾶς ἀποπροσανατολίσει. Ἐσεῖς νὰ μὴ γυρίζετε νὰ πιάνετε κουβέντα μαζί του ἢ ν’ ἀντιδικεῖτε μαζί του. Ἐσεῖς νὰ προχωρᾶτε στὸ δρόμο σας. Αὐτὸς θὰ σᾶς τραβᾶ ἀπὸ τὸ μανίκι, ἀλλὰ ἐσεῖς νὰ προχωρᾶτε στὸ δρόμο σας καὶ κάπου θὰ βαρεθεῖ καὶ θὰ σᾶς ἀφήσει”. Ὅταν πικραίνεσαι καὶ ἀγανακτεῖς Μιὰ μέρα, ποὺ σκέψεις πικρίας μὲ κατέκλυζαν γιὰ κάποιους ἀνθρώπους, ποὺ μὲ κατέκριναν ἀδίκως, ὁ Γέροντας ἔκρουσε τὸν κώδωνα τοῦ κινδύνου γιὰ τὴν ἐπιθετική μου, ὅπως εἶπε, στάση. Τοῦ ἀντέτεινα, ὅτι οὔτε εἶπα, οὔτε ἔκανα ὁτιδήποτε ἐναντίον τῶν ἐπικριτῶν μου, ἀλλὰ μόνο σκεπτόμουν ἀρνητικά, χωρὶς νὰ ἐξωτερικεύομαι καί, γι’ αὐτό, χωρὶς νὰ θίγω κανέναν. Τότε ὁ Γέροντας μοῦ φανέρωσε ἀκόμη ἕνα μυστικὸ τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος, λέγοντάς μου: “Γιὰ ὁποιαδήποτε ἄδικη κατηγορία εἰς βάρος σου νὰ μὴν ἀγανακτεῖς, οὔτε ἀπὸ μέσα σου. Εἶναι κακό! Τὸ κακὸ ἀρχίζει ἀπὸ τὶς κακὲς σκέψεις. Ὅταν πικραίνεσαι καὶ ἀγανακτεῖς, ἔστω μόνο μὲ τὴ σκέψη, χαλᾶς τὴν πνευματικὴ ἀτμόσφαιρα. Ἐμποδίζεις τὸ Ἅγιο Πνεῦμα νὰ ἐνεργήσει καὶ ἐπιτρέπεις στὸ διάβολο νὰ μεγαλώσει τὸ κακό. Ἐσὺ πάντοτε νὰ προσεύχεσαι, νὰ ἀγαπᾶς καὶ νὰ συγχωρεῖς, διώχνοντας ἀπὸ μέσα σου κάθε κακὸ λογισμό”. Δίδασκε δηλαδὴ ὁ Γέροντας Πορφύριος ὅτι ἡ κακὴ σκέψη μας γιὰ κάποιο συνάνθρωπό μας ἀπὸ τὴ μιὰ μεριὰ μολύνει τὴν ψυχή μας ὡς ἁμαρτία, ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ κάνει ἢ μπορεῖ νὰ κάνει κακὸ σ’ αὐτόν. Ἡ κακὴ σκέψη ἐκπέμπει μία κακὴ δύναμη, ποὺ ἐπηρεάζει τὸν ἄλλον, ὅπως ἡ προσευχὴ τὸν βοηθᾶ. Βέβαια ὅλα αὐτὰ πρέπει νὰ κατανοηθοῦν σωστὰ μέσα στὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὴν ὕπαρξη πονηρῶν καὶ ἀγαθῶν πνευμάτων καὶ τὸ ἔργο τους, ποὺ εἶναι γιὰ τὰ πονηρὰ μὲν ἡ διαβολή, τὸ ψεῦδος, ἡ ταραχή, ἡ διχόνοια κ.λπ., γιὰ τὰ ἀγαθὰ δὲ ἡ διακονία ἐκείνων ποὺ μέλλουν νὰ κληρονομήσουν τὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἡ κακὴ σκέψη δὲν κρύβεται. Ἐπηρεάζει δυσμενῶς γιὰ μᾶς ἐκεῖνον γιὰ τὸν ὁποῖον σκεπτόμαστε ἄσχημα, ἀκόμη καὶ ἀπὸ μακριά, ἀκόμη καὶ ὅταν δὲν συνειδητοποιεῖ αὐτὸς τὰ λόγο γιὰ τὸν ὁποῖο ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μαζί μας. Ὀφείλουμε, λοιπόν, νὰ εἴμεθα “καθαροὶ τῇ καρδίᾳ”, καθαροὶ ὄχι μόνο ἀπὸ κακὰ ἔργα, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ κακὲς σκέψεις, ἰδιαίτερα δὲ ἀπὸ τὴ μνησικακία ἢ τὴν πίκρα. (Ἀνθολόγιο Συμβουλῶν Γέροντος Πορφυρίου, σελ. 246-248)

ΟΙ ΜΕΤΑΝΟΙΕΣ ΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΕΣΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑ

Μέ τήν μετάνοιες, δίδασκε ὁ π. Πορφύριος, ἔρχεται μεγάλη εἰρήνη καί χαρά στήν ψυχή καθώς καί ὑγεία στό σῶμα. Διηγεῖται πνευματικό παιδί τοῦ Γέροντα: «Μία νέα ψηλή πήγαινε κάθε τόσο στό Γέροντα, νά τόν συμβουλευθεῖ…Ὅπως μᾶς ἔλεγε τῆς ἄρεσε ἡ γυμναστική ἄσκηση, πράγμα πού τήν ξεκούραζε, μετά ἀπό τό φόρτο τῶν μαθημάτων. Ὁ Γέροντας Πορφύριος… τῆς ὑπέδειξε ὅτι δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει καλύτερη ἄσκηση ἀπό τίς μετάνοιες τῶν χριστιανῶν, ὅταν μετά πού κάνουμε τό σταυρό μας γονατίζουμε κι ἀφοῦ ἀγγίσουμε μέ τό πρόσωπο τή γῆ, σηκωθοῦμε ὄρθιοι καί τό ἐπαναλάβουμε αὐτό καί πάλιν καί πάλιν, ἐνῶ ἐσωτερικά ἡ ψυχή ἀναστενάζει πρός τόν Θεό, προφέροντας τά λόγια τοῦ τελώνη, «ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ». Ἐπίσης λέγουμε κι ὅποια ἄλλη αὐτομεμψία θά μᾶς φώτιζε τό Πνεῦμα τό Ἅγιο. Ἔτσι, τῆς ἔλεγε ὁ Γέροντας, θά μποροῦσε νά ἀντικαταστήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ χρόνου, πού σπαταλοῦσε στίς γυμναστικές ἀσκήσεις, μέ τίς μετάνοιες. Μετά ἀπό τίς μετάνοιες ἔρχεται μεγάλη χαρά, ἀνακούφιση πολλή καί εἰρήνη στήν ψυχή, στό δέ σῶμα δέν παραμένει οὔτε τό τελευταῖο μέλος του νά μήν τεθεῖ σέ λειτουργία καί ἄσκηση. Ὁ Χριστός γιά νά τονίσει τή σημασία τῶν μετανοιῶν, ὁ ἴδιος, ὅπως διηγεῖται ὁ εὐαγγελιστής, ὅταν βρισκόταν μέσα στόν κῆπο τῆς Γεσθημανή, ἀποτραβήχτηκε ἀπό κοντά τους ὅσο νά ρίξει ἕνας μία πέτρα κι ἐκεῖ ἄρχισε νά κάνει μετάνοιες, πίπτοντας ἐπί τοῦ ἐδάφους κατ’ ἐπανάληψη. Οἱ μετάνοιες κάνουν καί στό σῶμα τό ἀντίστοιχο φυσικό καλό, ὅπως καί στήν ψυχή. Γι’ αὐτό οἱ ἀσκητές δέν παθαίνουν εὔκολα ἐμφράγματα, καρδιακά νοσήματα, ἐγκεφαλικά, γιατί οἱ ἀρτηρίες τους, τά διάφορα ἀγγεῖα διά τῶν μετανοιῶν,συντηροῦνται ἄριστα, τά λίπη διαλύονται, ἡ ψυχή κι αὐτή ἡρεμεῖ κι ἔτσι ὁ ἄνθρωπος, μετά ἀπό τίς ἀσκήσεις αὐτές, μποροῦμε νά ποῦμε, δέν διαφέρει ἀπό ἕνα αὐτόκίνητο, πού πέρασε ἀπό τό συνεργεῖο, κι ἔκανε ἕνα καλό σέρβις. Οἱ μετάνοιες δέν εἶναι ἀνθρώπινη, ἀλλά θεία ἀποκάλυψη, κι εἶναι δυστυχής ὅποιος ἄνθρωπος δέν ἔχει ἀνακαλύψει τό μυστήριο πού τίς περικλείει. Οἱ δέ πολυπράγμονες, ὅταν τή νύκτα πρίν κοιμηθοῦν, κάνουν τίς καθιερωμένες μετάνοιες, κι ἀπό τίς καθημερινές σκέψεις θά ξεφύγουν καί θά εἰρηνεύσουν, γιά νά ἔρθει γρήγορα κι ὁ ὕπνος». (Στό βιβλίο Ὁ Γέρων Πορφύριος, Ἔκδ. Ἀπ. Βαρνάβας. Ἀθήνα σελ. 14) ΗΛΙΑΣ