Οι αντιλέγοντες έχουν γέροντα τον Διαβολο

Οι αντιλέγοντες έχουν γέροντα τον Διάβολο
Γέροντα, πως γίνεται μερικοί σε κάθε λόγο να βρίσκουν αντίλογο;
Ω, Είναι φοβερό να συζητάς με έναν άνθρωπο που συνήθισε να δικαιολογείται! Είναι σαν να μιλάς με έναν δαιμονισμένο! "Όσοι δικαιολογούνται -ο Θεός να με συγχωρέσει- έχουν γέροντα το Διάβολο. Είναι βασανισμένοι άνθρωποι. Δεν έχουν μέσα τους ειρήνη. Το έχουν κάνει επιστήμη αυτό.

Να μη δίνουμε τον τουρβά μας σε άλλους
Γέροντα, μερικές φορές, Όχι μόνο δυσκολεύομαι να δεχθώ την αδικία, αλλά μετατοπίζω την ευθύνη της πτώσεως μου σε άλλον.
Εσύ, όχι μόνο δεν σηκώνεις από αγάπη τον τουρβά του άλλου, αλλά θέλεις να δώσεις και τον δικό σου βαρύ τουρβά, όχι μόνο στον υγιή, αλλά και στον φιλάσθενο. Χρειάζεται να αποκτήσεις πνευματική παλικαριά, για να παίρνεις επάνω σου όλη την ευθύνη της αμαρτίας σου.

ΓΕΡΟΝΤΑΣ   ΠΑΙΣΙΟΣ  

ΗΛΙΑΣ   ΧΑΙΝΤΟΥΤΗΣ  25  ΙΟΥΛ 2012

Οι καμπάνες που ενοχλούν

«Η Κυριακή μεταβλήθηκε σε ημέρα της ανίας επειδή κανείς δεν έχει να κάμει τίποτα.»

Νίτσε

Πρόσφατα έγινε γνωστό ότι κάποιοι ενοχλούνται από τον «θόρυβο» που προκαλούν στην πρωτεύουσα οι καμπάνες των εκκλησιών και γι’ αυτόν τον σκοπό κατέφυγαν στους αρμοδίους , οι οποίοι και τους δικαίωσαν , χωρίς όμως το όλο θέμα να προχωρήσει παραπέρα. Αναμενόταν μάλιστα η απόφαση η οποία θα όριζε ποια θα είναι η ένταση με την οποία θα κτυπούν οι καμπάνες… Αν και το ζήτημα προς το παρόν θα πάψει να μας απασχολεί, έχει όμως σημασία να δούμε πώς σκέπτονται οι άνθρωποι σε σχέση με αυτό που θεωρούν ως «Εκκλησία» στη χώρα μας.

Η Αθήνα καταρχάς, όπως σε όλα τα θέματα τα σχετικά με το περιβάλλον, είναι η πρώτη πόλη στην Ευρώπη με ηχορύπανση και στην οποία ο καθένας πραγματικά μπορεί να ενοχλεί τους άλλους με όποιον τρόπο θέλει. Μουσική, γλέντια μέχρι πρωίας, μηχανάκια με κομμένη την εξάτμιση, αυτοκίνητα- ντισκοτέκ με μουσική στη διαπασών και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς , κάνουν τη ζωή των πολλών αφόρητη. Μέσα σε όλα τούτα κάποιοι σκέπτονται ότι πρέπει να σιγήσουν οι καμπάνες για να γίνει η ζωή μας πιο υποφερτή.

Το θέμα αυτό δίνει πάντως την ευκαιρία να θυμηθούμε ότι στις τελευταίες δεκαετίες οι Έλληνες αποφάσισαν πάση θυσία να εκμοντερνιστούν και έτσι ό,τι μπορεί να τους θυμίζει την παράδοσή τους και τον Θεό θέλουν να το βάλουν στην άκρη. Αυτό ήρθε ως αποτέλεσμα μιας γενικότερης νοοτροπίας που συνοδεύει τον μοντέρνο πολιτισμό, αλλά υποβοηθήθηκε και από επιμέρους συγκεκριμένες ενέργειες.

Το κακό με όλες τις προσπάθειες των Νεοελλήνων είναι ότι όντως έβγαλαν από τη ζωή τους πολλά στοιχεία της χριστιανικής τους παράδοσης, η οποία σε σχέση με τον δυτικό ορθολογισμό τους φαντάζει οπισθοδρομική , χωρίς καν να τα αντικαταστήσουν με την επιστημονική εξέλιξη, την οργάνωση και την πειθαρχία που χαρακτηρίζουν τη ζωή στη Δύση. Αν και το θέμα είναι μεγάλο, καμιά φορά μοιάζει να σκέφτεται ο Έλληνας το εξής απλουστευτικό: οι Ευρωπαίοι δεν έχουν ιδιαίτερη σχέση με τη θρησκεία. Άρα αν κι εγώ κάνω το ίδιο , αμέσως γίνομαι Ευρωπαίος. Αν πρέπει να κάνουμε κι άλλες αλλαγές, το σκεφτόμαστε αργότερα. Επείγει  η αποκοπή μας από τη θρησκεία. Δεν είναι τυχαίο λ.χ. ότι τα κυριότερα προβλήματα της εκπαίδευσης στη χώρα μας θεωρούνται η εξομολόγηση των μαθητών στα σχολεία και τα χριστιανικά σύμβολα στις αίθουσες. Η αλήθεια είναι όμως ότι Ευρωπαίος δεν έγινε, όπως τουλάχιστον φανταζόταν ότι θα γίνει. Όταν αποφάσισε ο άνθρωπος στη Δύση να μην ασχολείται πλέον με τη θρησκεία, είχε συγκεκριμένους λόγους για να το κάνει αυτό και δεν μιμήθηκε απλά κάποιους άλλους, όπως συνήθως κάνουμε εμείς. Αλλά το χειρότερο είναι τούτο: φτιάξαμε τις πόλεις μας κακέκτυπα των ευρωπαϊκών, δεν φτάσαμε ούτε κατά φαντασίαν στο επίπεδο ποιότητας ζωής ων Ευρωπαίων, οι οποίοι μη ασχολούμενοι τόσο με τον Θεό, φρόντισαν τουλάχιστον να ασχοληθούν σοβαρά και υπεύθυνα με αυτήν εδώ τη ζωή. Εμείς και τον Θεό εγκαταλείψαμε και τούτη τη ζωή χαλάσαμε. Ασχήμια, χαοτικές καταστάσεις, έλλειψη αισιοδοξίας και ελπίδας για το μέλλον, διαφθορά και ξιπασμός και πάει λέγοντας…

Οι καμπάνες, από την άλλη, καλούν εμάς τους χριστιανούς να πάμε στην Εκκλησία για την κοινή λατρεία. Το ρολόι που υπάρχει συνήθως πάνω στα καμπαναριά δεν ήταν παλιότερα άσχετο με την προσευχή και τη λατρεία, πέρα από το ότι ενημέρωνε τους ανθρώπους, που δεν είχαν ρολόι, για την ώρα. Το «ρολόι, λέει ένας κοινωνιολόγος, εξελίχθηκε στον ευρωπαϊκό Μεσαίωνα, πιθανότατα για να συγχρονίζει τις ώρες προσευχής στα μοναστήρια». Προφανώς σήμερα το τελευταίο που ρυθμίζουν τα ρολόγια, αλλά και οι καμπάνες ,είναι η προσευχή. Αν και είμαστε διαρκώς και εφ’ όρου ζωής δεσμευμένοι να τηρούμε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, μέσα σ’ αυτά σπάνια δεσμευόμαστε να θυμόμαστε τον Θεό.

Ας σκεφτούμε όμως πόσο επηρεάζουν τους πολλούς χριστιανούς οι καμπάνες στην πνευματική τους ζωή. Αλλιώς πόσο συχνά πηγαίνουμε στον όρθρο ή στον εσπερινό, γιατί οι καμπάνες χτυπούν και καθημερινά, όχι μόνο Κυριακή και μεγάλες γιορτές…

Με άλλα λόγια, οι περισσότεροι ακούγοντας την καμπάνα τις καθημερινές κάνουμε ενδεχομένως τον σταυρό μας κι όχι μόνο δεν πάμε αλλά ούτε περνάει απ’ το μυαλό μας να πάμε στην Εκκλησία.

Ας αφήσουμε στην άκρη το γεγονός ότι οι καμπάνες πλέον δεν ηχούν και τόσο παραδοσιακά, αφού με την προσθήκη ηλεκτρονικών μέσων προσαρμόστηκαν στη μοντέρνα νοοτροπία…

Σήμερα μάλιστα αν κάποιοι τοπικοί δωρητές αποφασίσουν να ασχοληθούν με τα καμπαναριά (δεν υπάρχει πια κι αυτό το μεράκι) συνεισφέρουν για την ηλεκτρονική αυτοματοποίηση του κτυπήματος, κάτι για το οποίο συνήθως υπερηφανεύεται ολόκληρη η ενορία ή το χωριό.

ΟΙ καμπάνες , επομένως, δεν είναι κυρίως μνημειακό στοιχείο του πολιτισμού μας- γιατί αν είναι τέτοιο μόνο, κάποτε θα σιγήσουν και μάλιστα χωρίς ιδιαίτερες παρεμβάσεις των αρμοδίων – αλλά ζωντανό στοιχείο της παράδοσής μας , την δε ζωντάνια του την καταλαβαίνουμε από το πόσο επηρεάζει τη ζωή μας καθημερινά.

Αν οι καμπάνες πια δεν μας καλούν για το αυτονόητο –την προσέλευσή μας στον Ναό- ίσως θα ‘πρεπε το άκουσμά τους να αρχίσει να μας ενοχλεί λίγο συνειδησιακά.

Από το βιβλίο: «Φύλακας του αδελφού μου

Κείμενα για την αγάπη και την πίστη σήμερα»

Γιώργος Μπάρλας

Εκδόσεις: Αρχονταρίκι

Γέροντας Παΐσιος: Tά πάθη ξερριζώνονται εὔκολα, ὅσο εἶναι «τρυφερά»

Γέροντας Παΐσιος: Tά πάθη ξερριζώνονται εὔκολα, ὅσο εἶναι «τρυφερά»

- Γέροντα, βλέπω ὅτι ἔχω πολλὰ πάθη.
- Ναί, ἔχεις πολλὰ πάθη, ἀλλὰ καὶ νειάτα ἔχεις καὶ παλληκαριὰ ἔχεις, γιὰ νὰ δούλεψης καὶ νὰ βγάλης ἀπὸ τὸ περιβόλι σου τὰ ἀγκάθια καὶ νὰ βάλης κρίνα, ζουμπούλια, τριαντάφυλλα καὶ νὰ ἀγάλλεσαι μετὰ μέσα στὸ περιβόλι σου.

Τώρα πού εἶσαι νέα, τὰ πάθη εἶναι «τρυφερὰ» καὶ εὔκολα ξερριζώνονται. Βλέπεις, καὶ τὰ ἀγριόχορτα - καὶ ἀγκάθια νὰ εἶναι -, ὅταν εἶναι ἀκόμη τρυφερά, εὔκολα ξερριζώνονται· ἐνῶ, ὅταν μεγαλώσουν, σκληραίνουν καὶ δύσκολα μπορεῖς νὰ τὰ πιάσης, γιὰ νὰ τὰ ξερριζώσης.

Καὶ ἡ τσουκνίδα, ὅταν βγάζη τὰ πρῶτα φύλλα, δὲν διαφέρει στὴν ἁπαλάδα ἀπὸ τὸν βασιλικό· μπορεῖς νὰ τὴν πιάσης καὶ νὰ τὴν μυρίσης, γιατί εἶναι τρυφερή. Γι' αὐτὸ νὰ προσπαθήσης νὰ ξερριζώσης τὰ πάθη σου, ὅσο εἶσαι νέα, γιατί, ἂν τὰ ἀφήσης, θὰ αἰχμαλωτισθῆ ἡ ψυχή σου σὲ διάφορες ἐπιθυμίες καὶ θὰ εἶναι δύσκολο νὰ ἐλευθερωθῆς ἀπὸ αὐτές.

Ὅσοι ἀπὸ νέοι δὲν ξερριζώνουν τὰ πάθη τους, ὑποφέρουν πολὺ στὰ γεράματα, διότι γερνᾶνε μὲ τὰ πάθη, τὰ ὁποῖα γίνονται «παλιὰ κακὰ» δυσκολοθεράπευτα. Ὅσο μεγαλώνει ὁ ἄνθρωπος, ἀρχίζει νὰ ἀγαπᾶ τὰ πάθη του.

Ἔρχεται ἡ ἡλικία τῆς ἀγάπης, τῆς στοργῆς καὶ γίνεται πιὸ ἐπιεικὴς στὸν ἑαυτό του. Ἐξασθενεῖ καὶ ἡ θέληση, καὶ ὁ ἀγώνας κατὰ τῶν παθῶν γίνεται πιὸ δύσκολος.

Ὁ νέος ἔχει ζωντάνια• ἐὰν ἀξιοποιήση αὐτὴν τὴν ζωντάνια στὸ ξερρίζωμα τῶν παθῶν, προκόβει.

πηγή: Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου "Λόγοι", τόμ. E΄ - Πάθη καί Άρετές, εκδ. Ἱερό Ἡσυχαστήριο Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, Σουρωτή Θεσ/νίκης

ΗΛΙΑΣ  ΧΑΙΝΤΟΥΤΗΣ   25 ΙΟΥΛ  2012 
 

Αγάπη χωρίς αντιπαροχή!Γεροντος Παισιου !!

Αγάπη χωρίς αντιπαροχή! Να μην κάνουμε καλωσύνες, για να πάρουμε ευλογίες. Να καλλιεργήσουμε την αρχοντική, την ακριβή αγάπη, την οποία έχει ο Θεός, και όχι την φθηνή κοσμική αγάπη, η οποία έχει κάθε ανθρώπινη αδυναμία.

- Γέροντα, δυσκολεύομαι να δώσω την αγάπη μου εκεί που δεν θα την εκτιμήσουν.

- Δεν έχεις πραγματική αγάπη, γι’ αυτό δυσκολεύεσαι. Όποιος έχει πραγματική αγάπη, δεν τον απασχολεί αν εκτιμήσουν την αγάπη του ή όχι. Την θυσία που κάνει για τον πλησίον του, επειδή την κάνει από καθαρή αγάπη, ούτε καν την θυμάται.

- Πώς μπορώ ,Γέροντα, να ξεχνώ το καλό που κάνω;

- Ρίξ’ το στο γιαλό… Έτσι θα το ξεχνάς. Αλλά και το κακό που σου κάνουν, κι αυτό να το ξεχνάς. Με αυτόν τον τρόπο θα συγκεντρώσης έναν πλούτο πνευματικό, χωρίς καν να το αντιληφθής.



Από το βιβλίο: «ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

ΛΟΓΟΙ Ε΄ ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ
ΗΛΙΑΣ  ΧΑΙΝΤΟΥΤΗΣ  24  ΙΟΥΛ 2012

Η «αμαρτία» του γερο-Αυγουστίνου , Ο Γέροντας Παΐσιος διηγείται.

Η «αμαρτία» του γερο-Αυγουστίνου , Ο Γέροντας Παΐσιος διηγείται. (Παϊσίου μοναχού Αγιορείτου, «Αγιορείται Πατέρες και Αγιορείτικα»)

Ένας ευλογημένος αγιορείτης μοναχός, ο γερο-Αυγουστίνος ο Ρώσος (1882-1965), ήταν πολύ ενάρετος, πολύ ταπει νός και πολύ αγωνιστής.
Κάποτε παρουσιάστηκε ο διάβολος μέσα στο κελί του σαν σκύλος φοβερός.
Πετούσε φωτιές από το στόμα και όρμησε πάνω στο γέροντα για να τον πνίξει, επειδή, όπως του είπε, καιγόταν από τις προσευχές του.
Ο γερο-Αυγουστίνος τον άρπαξε και τον πέταξε στον τοίχο φωνάζοντας:
Κακέ διάβολε, γιατί πολεμάς τα πλάσματα του Θεού;
Ο διάβολος, κατατρομαγμένος απ’ την αναπάντεχη υποδοχή, έγινε άφαντος.
Ύστερα όμως ο αγαθότατος και απλούστατος γέροντας είχε τύψεις, επειδή… χτύπησε το διάβολο !
Περίμενε με αγωνία πότε να φωτίσει, για να πάει στον πνευματικό του να εξομολογηθεί το “αμάρτημά” του.
Πραγματικά, μόλις φώτισε πήγε στην Προβάτα (μιάμιση ώρα απόσταση από το κελί του), όπου ήταν ο πνευματικός του, και εξομολογήθηκε.
Ο πνευματικός μου όμως ήταν πολύ συγκαταβατικός, διηγιόταν αργότερα ο γέροντας, και δεν μου έβαλε κανένα κανόνα, αλλά μου είπε να κοινωνήσω.
Εγώ, από τη χαρά μου, όλη τη νύχτα έκανα κομποσκοίνι, και μετά πήγα στη θεία λειτουργία και κοινώνησα.
Όταν ο παπάς έβαζε την αγία λαβίδα στο στόμα μου, είδα την αγία Κοινωνία κομμάτι κρέας και αίμα και τη μασούσα για να την καταπιώ! Παράλληλα ένιωθα και μία μεγάλη αγαλλίαση, που δεν μπορούσα να την αντέξω.
Από τα μάτια μου έτρεχαν γλυκά δάκρυα, και το κεφάλι μου φώτιζε σαν λάμπα. Έφυγα γρήγορα για να μη με δουν οι πατέρες, και την ευχαριστία για τη θεία μετάληψη τη διάβασα μόνος μου στο κελί μου.

(Παϊσίου μοναχού Αγιορείτου, «Αγιορείται Πατέρες και Αγιορείτικα

ΗΛΙΑΣ ΧΑΙΝΤΟΥΤΗΣ  24 ΙΟΥΛ 2012

Τα Αναγνώσματα στη Θ. Λειτουργία.(+Διονυσίου, Μητροπ. Σερβίων και Κοζάνης)

«Και τη του ηλίου λεγομένη ημέρα πάντων κατά πόλεις, ή αγρούς μενόντων επί το αυτό συνέλευσις γίνεται και τα απομνημονεύματα των αποστόλων ή τα συγγράμματα των προφητών αναγιγνώσκεται.»

(Και την ημέρα που λέγεται ημέρα του ηλίου, γίνεται σύναξη όλων που μένουν στις πόλεις ή στα χωράφια κι εκεί διαβάζονται τα απομνημονεύματα των Αποστόλων ή τα συγγράμματα των Προφητών.)

Είναι η πρώτη περιγραφή της θείας Λειτουργίας, μόλις εκατόν είκοσι χρόνια ύστερ’ από την Ανάσταση και την Πεντηκοστή. Ο φιλόσοφος και μάρτυρας Ιουστίνος μας δίνει εδώ μαρτυρία για το πως άρχιζε η θεία Λειτουργία. Πρώτα λοιπόν διαβάζονταν περικοπές από τα βιβλία της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Αυτή την τάξη η Εκκλησία την πήρε από τη Συναγωγή, όπου κάθε Σάββατο διάβαζαν περικοπές από το Νόμο και τους Προφήτες. Στις περικοπές αυτές προστέθηκαν περικοπές από τα απομνημονεύματα των Αποστόλων. Απομνημονεύματα κυρίως λέγονται τα τέσσερα Ευαγγέλια, αλλά μαζί με αυτά εδώ πρέπει να εννοήσουμε τις Πράξεις και τις Επιστολές. Ας ομιλήσουμε λοιπόν για τα αγιογραφικά αναγνώσματα της θείας Λειτουργίας.

Μετά τη Μεγάλη Συναπτή, τα Αντίφωνα, την είσοδο του Ευαγγελίου και τον Τρισάγιο Ύμνο, που πρέπει να τα θεωρήσουμε όλα σαν πρόλογο της θείας Λειτουργίας, ερχόμαστε τώρα στην ανάγνωση των Γραφών. Όπως είδαμε στο παραπάνω κείμενο του αγίου Ιουστίνου, η ανάγνωση των Γραφών ήταν από την πρώτη εποχή στοιχείο της θείας Λειτουργίας. Σήμερα, όταν λέμε ανάγνωση των Γραφών στη θεία Λειτουργία, εννοούμε τον Απόστολο και το Ευαγγέλιο. Στην πρώτη όμως εποχή τα αναγνώσματα ήσαν περισσότερα, ένα ή και δύο από την Παλαιά Διαθήκη και δύο από την Καινή. Αργότερα τα αναγνώσματα της Παλαιάς Διαθήκης περιορίστηκαν στην ακολουθία του Εσπερινού, κι έμειναν στη θεία Λειτουργία τα δύο αναγνώσματα της Καινής. Από τα  αναγνώσματα της  Παλαιάς Διαθήκης κατάλοιπα στη θεία λειτουργία είναι το Προκείμενο, ένας δηλαδή ψαλμικός στίχος μ’ έναν δεύτερο που πάντα τον συνοδεύει, εκφωνούμενοι κι οι δύο πριν από τον Απόστολο, και το Αλληλούια, που συνοδεύεται κι αυτό με δύο ψαλμικούς στίχους και ψάλλεται πριν από το Ευαγγέλιο.

Η Βασιλεία του Θεού .(+Διονυσίου, Μητροπ. Σερβίων και Κοζάνης,

 

«Ευλογημένη η βασιλεία τον Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, νυν και αεί και εις τους αιώ­νας  των αιώνων». Αμήν.
Δοξασμένη η βασιλεία του Πατέρα και του Υιού και του  Αγίου Πνεύματος, τώρα και πάντα και στους ατελεύτητους   αιώνες. Αμήν.
Η θεία Λειτουργία αρχίζει μ’ έναν πολύ ιερό και μεγαλόπρεπο τρόπο. Αυτά τα λόγια, με τα οποία ο λειτουργός ιερέας μπροστά στην Αγία Τράπεζα, υψώνοντας το άγιο Ευαγγέλιο, αρχίζει τη θεία Λειτουργία, είναι μια λαμπρή είσοδος στην τελετή του αγίου Μυστηρίου και μια μεγαλόφωνη διακήρυξη της χριστιανικής πίστεως. Δύο αλήθειες και ιερές πραγματικότητες φαίνονται αμέσως σ’ αυτή την εκφώνηση· η βασιλεία του Θεού και η προσκύνηση της Αγίας Τριάδος. Με την ίδια εκφώνηση και δοξολογία του τριαδικού Θεού αρχίζουν όλα τα θεία Μυστήρια, που παλαιά γίνονταν μέσα στη θεία Λειτουργία, δηλαδή το Βάπτισμα, το Χρίσμα, ο Γάμος και η Χειροτονία· η Χειροτονία και σήμερα γίνεται μέσα στη θεία Λειτουργία. Ο λόγος λοιπόν σήμερα, με όση μπορούμε περισσότερη απλότητα και συντομία, είναι για την προσκύνηση της Αγίας Τριάδος και για τη βασιλεία του Θεού.

Η Τελειότητα της "Κυριακής Προσευχής"

Η ανάγκη επικοινωνίας του ανθρώπου με τον Θεό (όποιον θεό πιστεύει), η ανάγκη της προσευχής, είναι από πολύ παλιά γνωστή στον άνθρωπο και εμφανίζεται στις γλώσσες των περισσοτέρων λαών. Στην Ελληνική η λέξη προσεύχομαι (απευθύνω ευχή, αίτημα ή παράκληση προς τους θεούς) πρωτοαπαντά στον Αισχύλο, ενώ ως τεχνικός όρος η λέξη προσευχή μαρτυρείται πολύ αργότερα στην Αγία Γραφή, στο κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης και - με ιδιαίτερο βάρος και βάθος - στο κείμενο της Καινής Διαθήκης. Δεν έχω, δυστυχώς, τον επιστημονικό θεολογικό οπλισμό, για να ερμηνεύσω το βαθύτερο περιεχόμενο, το δογματικό νόημα και τη σημασία που έχει στην ορθόδοξη, ιδίως, παράδοση η έννοια της προσευχής. Αυτό που ακροθιγώς επιχειρώ να δείξω εδώ, στο θεωρητικό πλαίσιο μιας κειμενογλωσσικής ανάλυσης που ανάγεται στον Roman Jakobson, είναι η γλωσσική δομή της κυριακής προσευχής, όπως μας παραδίδεται από το Ευαγγέλιο (Ματθ. 6, 9-13 και Λουκ. 11, 2-4), την οποία θεωρώ ως ιδανικό κείμενο. Κατά το κείμενο του Ευαγγελίου, την παραδίδει ο ίδιος ο Κύριος στους ανθρώπους (εξ' ου και "κυριακή" προσευχή), λέγοντας ούτως ουν προσεύχεσθε υμείς" και συνοδεύοντάς την μ' ένα πολύ διδακτικό ηθικό αλλά και γλωσσικό σχόλιο: "Προσευχόμενοι δε μη βαττολογήσητε, ώσπερ οι εθνικοί, δοκούσι γαρ ότι εν τη πολυλογία αυτών εισακουσθήσονται· μη ουν ομοιωθήτε αυτοίς· οίδε γαρ ο πατήρ υμών ων χρείαν έχετε προ του υμάς αιτήσαι αυτόν" (Ματθ. 6, 7-9).


Εξ ορισμού ως προσευχή, ως κείμενο ευχών και αιτημάτων / παρακλήσεων, το κείμενο της κυριακής προσευχής (γνωστό και ως "Πάτερ ημών") λειτουργεί μ΄έναν κεντρικό μηχανισμό της γλώσσας, την τροπικότητα. Είναι ο μηχανισμός της γλώσσας που, άλλοτε γραμματικοποιημένος (με τη μορφή των εγκλίσεων της Προστακτικής, της Υποτακτικής και της Ευκτικής, όπως συμβαίνει στην αρχαία ελληνική γλώσσα) και άλλοτε λεξικοποιημένος (με "δείκτες τροπικότητας", όπως τα ας, να και θα στη Νέα Ελληνική), χρησιμοποιείται από τον ομιλητή της Ελληνικής για επικοινωνιακές ανάγκες όπως η έκφραση επιθυμίας, ευχής, παράκλησης, προτροπής, προσταγής, απαγόρευσης, απειλής κ.τ.ό.


Το κείμενο της κυριακής προσευχής είναι υπόδειγμα λιτότητας, περιεκτικότητας και ευθυβολίας. Περιλαμβάνει: α) μια επίκληση προς τον Θεό, εκφρασμένη με την πτώση της επίκλησης, την κλητική, με την οποία και αρχίζει: Πάτερ ημών... β) τρεις ευχές - επιθυμίες, εκφρασμένες με τριτοπρόσωπους μονολεκτικούς τύπους της κατεξοχήν τροπικής έγκλισης, της Προστακτικής: αγιασθήτω - ελθέτω - γενηθήτω... και γ) τρία αιτήματα / παρακλήσεις, εκφρασμένα με τους κατεξοχήν τύπους Προστακτικής, τους τύπους του β' προσώπου: δος - άφες - μη εισενέγκης αλλά ρύσαι...


Κάθε ευχή και κάθε αίτημα εξειδικεύεται (η εξειδίκευση αποτελεί έναν άλλο κεντρικό μηχανισμό της γλώσσας) με τα πιο άμεσα και απαραίτητα στοιχεία. Οι τρεις ευχές μ' ένα ομοιόμορφο ονοματικό υποκείμενο: αγιασθήτω - το όνομά σου, ελθέτω - η βασιλεία σου, γενηθήτω - το θέλημά σου. Τα τρία αιτήματα με δύο συμπληρώματα (προσώπου και πράγματος) στο κάθε ρήμα τους: δος - ημίν τον άρτον, άφες - ημίν τα οφειλήματα ημών, μη εισενέγκης - ημάς εις πειρασμόν και ρύσαι - ημάς από του πονηρού (εις πειρασμόν και από του πονηρού είναι εμπρόθετα συμπληρώματα / αντικείμενα).


Περαιτέρω, λιτή πάντοτε, εξειδίκευση γίνεται με ελάχιστες αναφορές τόπου, χρόνου και τρόπου: πάτερ ημών - ο εν τοις ουρανοίς εξειδίκευση τόπου) γενηθήτω το θέλημά σου - ως εν ουρανώ και επί της γης (εξειδίκευση τόπου), δος ημίν σήμερον τον άρτον ημών τον επιούσιον (εξειδίκευση χρόνου), άφες ημίν τα οφειλήματα ημών - ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών (εξειδίκευση τρόπου).


Το περιεχόμενο του κειμένου κλιμακώνεται νοηματικά: προηγούνται οι ευχές και ακολουθούν τα αιτήματα. Ξεκινάμε με ό,τι αναφέρεται στον ίδιο τον Θεό, για να περάσει μετά στα αιτήματα. Κι εδώ κλιμάκωση, από τα υλικά στα πνευματικά αιτήματα: τα προς το ζην - άφεση αμαρτιών - προστασία από τον πειρασμό. Γλωσσικά σε όλο το κείμενο κυριαρχεί και προβάλλεται το ρήμα: αγιασθήτω - ελθέτω - γενηθήτω, δος - άφες - μη εισενέγκης - ρύσαι. Κυριαρχούν και προτάσσονται οι ευχές και τα αιτήματα. Η εξειδίκευσή τους επιτάσσεται, τα υποκείμενα δηλαδή και τα αντικείμενά τους (με εξαίρεση το αντικείμενο του δος).


Συμπέρασμα. Το κείμενο της κυριακής προσευχής είναι ένα κείμενο που θα μπορούσε, με επικοινωνιακά - γλωσσικά κριτήρια, να χαρακτηρισθεί ως "ιδανικό". Είναι λιτό, γιατί περιορίζεται σε βασικές πληροφοριακές δομές (επίκληση - ευχές - αιτήματα), σε εξίσου βασικές εξειδικευτικές πληροφορίες (ονοματικά υποκείμενα στις ευχές - διπλά ονοματικά συμπληρώματα στα αιτήματα) και σε ελάχιστες εξειδικεύσεις χρόνου, τόπου και τρόπου. Με μια εντυπωσιακή οικονομία γλωσσικών μέσων - στο κείμενο χρησιμοποιείται μόνο Προστατική, με εξαίρεση τη μοναδική διαπιστωτική ρηματική δήλωση, την Οριστική αφίεμεν - επιτυγχάνεται μια ουσιαστική, καίρια και γνήσια μορφή επικοινωνίας, χωρίς ρητορείες, επιτηδεύσεις και περιττό λεκτικό φόρτο. Η συμμετρία και η έντονα αισθητή επανάληψη των ίδιων συντακτικών και μορφολογικών δομών (το γνωστό φαινόμενο του "παραλληλισμού"), που φάνηκε ελπίζω έστω και αμυδρά στη σύντομη ανάλυσή μας, εξασφαλίζει στο κείμενο της κυριακής προσευχής αίσθηση ρυθμού και μέτρου (που δεν θίξαμε εδώ), γεγονός που οδηγεί στην εύκολη πρόσληψη και μνημονική ανάκληση του κειμένου. Πρόκειται για ένα θαυμαστό, τέλειο στην απλότητα και τη βαθύτητά του κείμενο, που δείχνει ανάγλυφα την εκφραστική δύναμη στην οποία μπορεί να φθάσει η γλώσσα του ανθρώπου, απόρροια της ιδιότητας που μοιράζεται "κατά χάριν" ο άνθρωπος με τον Θεό, απόρροια του πνεύματος.



"Επιφυλλίδες" εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ της 26.8.2001

http://www.tideon.org/index.php/2012-02-11-18-49-10/2012-02-11-19-10-49/1192-q-q

Τα χρήματα τα έχεις για ν' ανακουφίζεις από τη φτώχεια, όχι για να διαπραγματεύεσαι με τη φτώχεια

Τα χρήματα τα έχεις για ν' ανακουφίζεις από τη φτώχεια, όχι για να διαπραγματεύεσαι με τη φτώχεια

Ξόδεψε, λοιπόν, τα χρήματά σου, για να έχεις τα πάντα δικά σου. Όπως εκείνος που ελέγχεται από τη συνείδησή του για τη διάπραξη παρανομιών, ε ίναι ταλαίπωρος, έτσι κι εκείνος που έχει καθαρή τη συ­νείδησή του, ακόμα κι αν φοράει κουρέλια ή παλεύει με την πείνα, είναι πιο εύθυμος απ' αυτούς που ξεφα­ντώνουν.

Τα χρήματα τα έχεις για ν' ανακουφίζεις από τη φτώχεια, όχι για να διαπραγματεύεσαι με τη φτώχεια. Εσύ, όμως, δανείζοντας χρήματα με τόκο στον φτωχό συνάνθρωπό σου, του ετοιμάζεις μεγαλύτερη συμφο­ρά.

Κάνε αυτή τη συναλλαγή, δεν σε εμποδίζω, αλλά για τη βασιλεία των ουρανών. Ως αντάλλαγμα της βοήθειας, που προσφέρεις, μην πάρεις τόκο, αλλά την αιώνια ζωή. Γιατί γίνεσαι μικρολόγος και χάνεις κά­τι τόσο μεγάλο για λίγα χρήματα, που χάνονται; Για­τί αφήνεις το Θεό και επιδιώκεις το κέρδος;

Γιατί παραβλέπεις τον πλούσιο Κύριο και κυνηγάς τον φτωχό άνθρωπο; Ο Κύριος θα σου ανταποδώσει κάθε ευερ­γεσία που κάνεις, ενώ ο άνθρωπος στενοχωριέται, όταν επιστρέφει ό,τι του δάνεισες.

Αυτός δύσκολα σου δίνει και το ένα εκατοστό από τα δανεικά, ενώ Εκείνος εκατονταπλάσια σου ανταποδίδει και την αθανασία σου χαρίζει. Αυτός σου δίνει τα δανεικά με βαρυγγώμια και βρισιές, ενώ Εκείνος σου ανταποδί­δει τις αγαθοεργίες με επαίνους και εγκώμια.

Αυτός νιώθει για σένα μίσος, ενώ Εκείνος σου ετοιμάζει με αγάπη στεφάνια δόξας. Αυτός απρόθυμα σου δίνει σ' αυτή τη ζωή ό,τι σου χρωστάει, ενώ Εκείνος πρόθυμα σου δίνει και σ' αυτή τη ζωή και στην άλλη όσα δεν σου χρωστάει.

Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

ΗΛΙΑΣ  ΧΑΙΝΤΟΥΤΗΣ  24 ΙΟΥΛ  2012 

Η Εκκλησία είναι όπως το καράβι. Άλλος κοιμάται, άλλος χαζεύει. Αυτό τραβά το δρόμο του. Άλλος πάλι αγωνίζεται, παλεύει πάνω με τα κύματα. Όλοι μαζί προχωρούν. Φθάνει να είσαι μέσα στην Εκκλησία. Γι’ αυτό να φροντίζετε να είστε πάντα στις ακολουθίες. Να μη λείπετε.

ΓΕΡΟΝΤΑΣ  ΠΑΙΣΙΟΣ 

ΗΛΙΑΣ ΧΑΙΝΤΟΥΤΗΣ 24 ΙΟΥΛ 2012

Συμβουλές για κάθε πνευματικό αγωνιστή. Ανοιξιάτικοι κίνδυνοι.

ΤΗΝ προηγούμενη φορά σου έδωσα δυο-τρεις απλούς κανόνες . Θα προσθέσω τώρα και δυο-τρία προφυλακτικά μέτρα.

1)     Πρώτα απ’ όλα, μη νομίσεις ποτέ ότι πέτυχες κάτι. Είναι τόση η αδυναμία , μας, ώστε μόλις παρουσιαστεί μέσα μας ένα απειροελάχιστο καλό, αμέσως κραυγάζουμε με κενόδοξη αυτοϊκανοποίηση: “Να, το κατόρθωσα!”. Τέτοιους λογισμούς να τους διώχνεις. Γιατί το αγαθό ποτέ δεν έρχεται εύκολα και γρήγορα , όπως παραπλανητικά μας λέει ο εχθρός. Αν τον πιστέψεις, η ενεργητικότητά σου θα καταπέσει. Και τότε ο εσωτερικός διχασμός θα ξαναδημιουργηθεί. Για να μην υποκύψεις, λοιπόν, σ’ αυτόν τον ολέθριο λογισμό, κάθε πρωί, όταν σηκώνεσαι από το κρεβάτι, να σκέφτεσαι και να αισθάνεσαι ότι βρίσκεσαι στην πρώτη μέρα του πνευματικού αγώνα.

2)   Μην επιτρέψεις στον εαυτό σου να χαλαρώσει μέσα σ’ οποιεσδήποτε συνθήκες. Θα ‘ρθει μια μέρα που, ενώ θα διεξάγεις φιλότιμα τον καλό αλλά και σκληρό αγώνα της αυτογνωσίας και του αυτοελέγχου, ο εχθρός θα σου ψιθυρίσει με υποκριτική φιλοστοργία: “Πολύ σκληρά αγωνίζεσαι. Χαλάρωσε λιγάκι, μην το παρατραβάς! Έχεις μπροστά σου μιαν ολόκληρη ζωή…”. Πόσο εύλογη φαίνεται αυτή η πειρασμική υποβολή! Ούτε που θα σκεφθείς να την αντικρούσεις. Ωστόσο, αν τη δεχθείς έστω και για λίγο, θα σου προξενήσει μεγάλη εσωτερική ταραχή. Τι γίνεται , όταν σ’ ένα φράγμα σχηματισθεί μια μικρή τρύπα; Αναπόφευκτα, αργά ή γρήγορα , το φράγμα υποχωρεί κάτω από την πίεση του νερού και καταστρέφεται. Το ίδιο συμβαίνει και μέσα μας, όταν δείξουμε την παραμικρή επιείκεια στον εαυτό μας. Τότε, ό,τι έχουμε χτίσει με κόπο, σωριάζεται σε ερείπια, και πρέπει να καταπιαστούμε πάλι από την αρχή με την πνευματική μας οικοδομή. Σε συμβουλεύω, λοιπόν, να μη  χαρίζεσαι ποτέ στον εαυτό σου.

Η συμβουλή αυτή σου χρειάζεται ιδιαίτερα τώρα, που πλησιάζει το Πάσχα. Γιατί, μόλις φτάσει δεν αποκλείεται να σκεφθείς: «Γιορτή είναι, ας ξεδώσω λιγάκι». Αν υποκύψεις σ’ αυτόν τον λογισμό, θα σκορπίσεις όλους τους πνευματικούς καρπούς που μάζεψες στη διάρκεια της Σαρακοστής. Η νήψη, η νοερή προσοχή, η εγκράτεια, ο αυτοέλεγχος, η αγωνιστικότητα και ο ζήλος θα πάνε περίπατο. Καθώς, μάλιστα, βρισκόμαστε  στην άνοιξη, εποχή αναγεννητικού οργασμού όλης της πλάσης μετά την ανάπαυλα του χειμώνα, ο πόλεμος των σαρκικών λογισμών θ’ αρχίσει έντονος. Τότε, αν έχεις χαλαρώσει, η άμυνά σου θα είναι υποτονική και ο κίνδυνος της ήττας μεγάλος.

Η άνοιξη είναι μια εποχή ευχάριστη, μπορεί όμως να βλάψει πνευματικά όσους δεν προσέχουν. Έχεις δει πως χοροπηδούν, βελάζουν και παιχνιδίζουν τα αρνιά, όταν οδηγούνται στη βοσκή. Γιατί; Η ζωή παίζει! Παρόμοια ανάγκη για παιχνίδισμα αισθάνονται και οι άνθρωποι, τόσο οι νέοι όσο και οι ηλικιωμένοι. Σ’ αυτό δεν υπάρχει τίποτα το εφάμαρτο. Είναι ένα αίσθημα αθώο. Ο τρόπος, ωστόσο, με τον οποίο το εκδηλώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι εντελώς αθώος. Η χαρά της ζωής! Όταν τη βιώνουμε, οφείλουμε να ευχαριστούμε τον Κύριο, που στη γη, τη γεμάτη πόνο και θλίψη εξαιτίας των αμαρτιών μας, έχει αφήσει περιθώρια χαράς, για να μην πέφτουμε σε απόγνωση. Δυστυχώς, όμως, δεν Τον ευχαριστούμε . Απεναντίας, επιδιώκοντας άλογα την παράταση της χαράς, ξεφεύγουμε από το δρόμοι της σωτηρίας και επιστρέφουμε στον μάταιο τρόπο ζωής. Το χαρούμενο παιχνίδισμα της ζωής είναι ευχάριστο, αλλά ασχολείται αποκλειστικά με το σώμα και τις αισθήσεις, γι’ αυτό δημιουργεί τάσεις και διαθέσεις σαρκικές, αισθησιακές. Θέλουμε να κοιτάζουμε θεάματα ευχάριστα  στο μάτι, ν’ ακούμε ακροάματα ευχάριστα στο αυτί, να οσφραινόμαστε ευχάριστες οσμές- κοντολογίς, θέλουμε ν’ αυξάνουμε τις ευχάριστες εντυπώσεις των αισθήσεων. Ενδίδοντας , όμως, σ’ αυτές τις τάσεις και διαθέσεις, δεν μπορούμε να διατηρήσουμε την εσωτερική πνευματική ζωή. Δίχως άλλο την χάνουμε. Και μαζί μ’ αυτήν χάνουμε την καλή αγωνία για τη σωτηρία μας. Τότε οι πονηροί λογισμοί, τα εμπαθή συναισθήματα και οι άλογες επιθυμίες αρχίζουν πάλι να μας κυριεύουν , αναστατώνοντας τον εσωτερικό μας κόσμο. Η μνήμη του Θεού φεύγει από το νου μας. Η ειρήνη εξαφανίζεται από την καρδιά μας. Και επιστρέφουμε μοιραία στη ζωή της ταραχής, της συγχύσεως, της αμαρτίας. Η ψυχή μας, που ελέγχεται βασανιστικά από τη συνείδηση, λέει: “Από αύριο θ’ αλλάξω ζωή!”. Αλλά το αύριο είναι χειρότερο από το σήμερα, όπως και το μεθαύριο χειρότερο από το αύριο. Έτσι, μέρα με τη μέρα, βουλιάζουμε στη συνηθισμένη ζωή του κόσμου. Και τελικά απελπιζόμαστε. Όλος ο καρπός του σκληρού αγώνα που κάναμε, για να βάλουμε την ψυχή μας σε τάξη, χάνεται. Και χάνεται για ένα μόνο λόγο: Επειδή δεν λάβαμε προφυλακτικά μέτρα. Δεν αρνηθήκαμε στις αισθήσεις μας κάποιες αθέμιτες απολαύσεις. Μα κι όταν δοκιμάζαμε άλλες θεμιτές, δεν φροντίζαμε να διατηρούμε μέσα μας το φόβο του Θεού. Σαγηνευτήκαμε, λοιπόν, από εξωτερικά πράγματα και παραμελήσαμε την εσωτερική πνευματική εργασία.

Ο Κύριος να σε φυλάξει από το κακό αυτό! Κάποιος λογισμός δυσπιστίας σ’ έχει κιόλας επισκεφθεί˙ μη χάνεις έδαφος! Αν δεν υποχωρήσεις ούτε σπιθαμή, θα επιστρέψεις , με τη χάρη του Θεού, στον σταθερό σου στόχο. Αν γυρίσεις πίσω, θα βρεθείς σε πολύ χειρότερη θέση από κείνη που ήσουνα όταν άρχισες τη νέα  σου  ζωή. Ο Χριστός παρομοιάζει μια τέτοιαν υποτροπή και πτώση με την επιστροφή του δαιμονικού πνεύματος στο σπίτι, από το οποίο είχε φύγει. Όταν, λέει, το ακάθαρτο πνεύμα βγει από τον άνθρωπο, περνάει από ξερότοπους, ψάχνοντας ένα μέρος για να ξεκουραστεί , μα δεν βρίσκει. Τότε αποφασίζει να επιστρέψει στην κατοικία του, δηλαδή στον άνθρωπο από τον οποίο είχε φύγει. Έρχεται, λοιπόν, και τον βρίσκει αδειανό, καθαρό και στολισμένο. Πηγαίνει και παίρνει μαζί του άλλα εφτά δαιμόνια, πιο πονηρά από τον ίδιο, και μπαίνουν όλα στον άνθρωπο. Έτσι γίνεται η κατάσταση του ανθρώπου χειρότερη από την προηγούμενη ( Ματθ. 12: 43-45 ) . Ο Θεός να μας γλυτώσει από τέτοια συμφορά!

Διαβάζοντας την προηγούμενη παράγραφο, μην τρομάξεις, μην αναστατωθείς, μην πεις, “Αχ, γιατί ξεκίνησα;”. Αποφάσισες να κάνεις το πιο αξιόλογο πράγμα στον κόσμο, ν’ ακολουθήσεις τον μοναδικό δρόμο της ζωής, που θα σε ανυψώσει στο επίπεδο της αληθινής ανθρώπινης αξίας. Μην υποτιμάς, λοιπόν, τη μεγάλη απόφασή σου. Μην ατιμάζεις τον Κύριο. Μήπως Εκείνος σ’ έχει αφήσει μόνη; Όχι! Είναι μέσα σου με τη χάρη Του. «Όταν ο Θεός είναι με το μέρος μας, ποιος μπορεί να μας βλάψει;» ( Ρωμ. 8:31 ). «Αυτός που ενεργεί μέσα σου είναι ισχυρότερος απ’ αυτόν που κυριαρχεί μέσα στον κόσμο» ( Α ΄Ιω. 4:4 ) . άλλωστε , μια προσεκτική και συνεπής χριστιανική ζωή όχι μόνο δεν σου στερεί κάθε άνεση, αλλά και σου δίνει ανεκτίμητα ανταλλάγματα: Με την αδιάλειπτη μνήμη του Θεού και την υπακοή στη συνείδηση, η ζωή αυτή γίνεται αστείρευτη πηγή πνευματικής χαράς, χαράς ανέκφραστης και ασύγκριτης μ’ οποιαδήποτε γήινη. Λίγα είναι τα εξωτερικά πράγματα που θα στερηθείς. Εσωτερικά θ’ αλλάξεις. Είναι δυνατό να συμμετέχεις σε όλα και συνάμα να είσαι έξω απ’ όλα. Κάνεις κάτι εξωτερικά , αλλά μέσα σου γίνεται κάτι άλλο…

Να λοιπόν! Έχεις τους κανόνες και τα προφυλακτικά μέτρα στα δυο τελευταία γράμματά μου. Είναι πολλά; Διόλου. Απλά πράγματα. Απλά και εύκολα. Τι καρπό, όμως θα σου αποφέρουν ! Κάνε κουράγιο και εφάρμοσέ τα. Αμήν.

«Από το βιβλίο: «ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
γράμματα σε μια ψυχή»
ΕΚΔΟΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΙΙΚΗΣ 2000

Στην διαφορά των χαρακτήρων κρύβεται ή αρμονία του θεού.

Στην διαφορά των χαρακτήρων κρύβεται ή αρμονία του θεού.
... Μου λένε μερικοί άνδρες: «Δεν συμφωνώ με την γυναίκα μου -είμαστε αντίθετοι χαρακτήρες. Άλλος χαρακτήρας εκείνη, άλλος εγώ! Πώς κάνει τέτοια παράξενα πράγματα ό Θεός; Δεν θα μπορούσε να οικονομήσει μερικές καταστάσεις έτσι, ώστε να ταιριάζουν τα ανδρόγυνα, για να μπορούν να ζουν πνευματικά;». «Δεν καταλαβαίνετε, τους λέω, ότι μέσα στην διαφορά των χαρακτήρων κρύβεται ή αρμονία του Θεού; Οι διαφορετικοί χαρακτήρες δημιουργούν αρμονία. Αλίμονο, αν ήσασταν ίδιοι χαρακτήρες! Σκεφθείτε τι θα γινόταν, αν λ.χ. και οι
δύο θυμώνατε εύκολα• θα γκρεμίζατε το σπίτι. Η, αν και οι δύο ήσασταν ήπιοι χαρακτήρες, θα κοιμόσασταν όρθιοι!...»...
Σε ένα ανδρόγυνο ξέρετε τι είπα; «Επειδή ταιριάζετε, γι' αυτό δεν ταιριάζετε!». Είναι και οι δύο ευαίσθητοι. Αν συμβεί κάτι στο σπίτι, και οι δύο τα χάνουν και αρχίζουν: «Ωχ, τι πάθαμε!» ό ένας, «ωχ, τι πάθαμε!» ό άλλος. Ο ένας δηλαδή βοηθάει τον άλλον να απελπισθεί πιο πολύ. Δεν μπορεί να τον τόνωση λίγο «για στάσου, να του πει, δεν είναι και τόσο σοβαρό αυτό που μας συμβαίνει». Το έχω δει αυτό σε πολλά ανδρόγυνα.
Και στην αγωγή των παιδιών, όταν οι σύζυγοι είναι διαφορετικοί χαρακτήρες, μπορούν περισσότερο να βοηθήσουν. Ο ένας κρατάει λίγο φρένο, ό άλλος λέει: «Άφησε τα παιδιά λίγο ελεύθερα». Αν τα στριμώξουν και οι δύο, θα χάσουν τα παιδιά τους. Και αν τα αφήσουν και οι δύο ελεύθερα, πάλι θα τα χάσουν. Ενώ έτσι βρίσκουν και τα παιδιά μία ισορροπία.
Θέλω να πω ότι όλα χρειάζονται. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεπερνούν τα όρια, αλλά ό καθένας να βοηθάει τον άλλον με τον τρόπο του. Αν φας λ.χ. κάτι πολύ γλυκό, θέλεις να φας και κάτι που είναι λίγο αλμυρό... (σ. 39-40).

Γεροντας   Παισιος    

Ηλίας  Χαιντουτης   24 Ιουλ 2012