Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι

«Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν άγιον Κύριον Ιησούν τον μόνον αναμάρτητον.
 Τον Σταυρόν σου Χριστέ προσκυνούμεν, και την Αγίαν σου Ανάστασιν, υμνούμεν και δοξάζομεν· 
συ γαρ ει Θεός ημών, εκτός σου άλλον ουκ οίδαμεν, το όνομά σου ονομάζομεν. Δεύτε πάντες οι πιστοί προσκυνήσωμεν την του Χριστού αγίαν Ανάστασιν·
ιδού γαρ ήλθε διά του Σταυρού, χαρά εν όλω τω κόσμω. 
Διά παντός ευλογούντες τον Κύριον, υμνούμεν την Ανάστασιν αυτού. 
Σταυρόν γαρ υπομείνας δι ημάς, θανάτω θάνατον ώλεσεν». 

 Μιας και είδαμε την Ανάστασιν του Χριστού, ας προσκυνήσουμε με ευλάβεια τον άγιο Κύριο Ιησούν, που είναι ο μόνος αναμάρτητος.
Το σταυρικό πάθος σου Χριστέ προσκυνούμε και την εκ νεκρών σου ανάσταση υμνούμε και δοξάζουμε·
διότι συ είσαι ο Θεός μας, εκτός από εσένα δεν γνωρίζουμε άλλο (Θεό), το όνομά σου το άγιο ομολογούμε και επικαλούμαστε.
Ελάτε όλοι οι πιστοί να προσκυνήσουμε ευλαβικά την αγία Ανάσταση του Χριστού·
γιατί, να, με το σταυρικό πάθος του έγινε αιτία μεγάλης χαράς σε όλο τον κόσμο.
Παντοτινά ευλογώντας τον Κύριο υμνούμε την ένδοξη Ανάστασή Του·
διότι υπομείνας για χάρη μας το σταυρικό μαρτύριο, με το θάνατό του κατέστρεψε το θάνατο.

Το Πάσχα των Ορθοδόξων σε όλο τον κόσμο εν μέσω πανδημίας

Σε καραντίνα λόγω κορονοϊού εκατομμύρια χριστιανοί Ορθόδοξοι γιόρτασαν το Πάσχα. Ωστόσο, δεν έλειψαν οι εξαιρέσεις με πιστούς που γιόρτασαν την ανάσταση σε εκκλησίες.

 

Περισσότερα από 260 εκατομμύρια χριστιανοί Ορθόδοξοι γιόρτασαν το Πάσχα μέσα σε έκτακτες συνθήκες, καθώς οι αρχές σε όλο τον κόσμο τους κάλεσαν να μείνουν στα σπίτια τους προκειμένου να περιορίσουν την εξάπλωση του νέου κορονοϊού, παρότι σε ορισμένες περιπτώσεις πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις.
Οι Ορθόδοξοι γιόρτασαν φέτος την Ανάσταση του Χριστού μία εβδομάδα μετά τους καθολικούς και τους προτεστάντες.

Έτσι στο σύνολό τους οι Ορθόδοξοι, που ζουν κυρίως στην ανατολική Ευρώπη και στην πρώην ΕΣΣΔ, πέρασαν την Κυριακή του Πάσχα υπό περιορισμό, αν και σε ορισμένες χώρες η παράδοση υπερίσχυσε των κανόνων αποστασιοποίησης, την ώρα που ο κορονοϊός προκάλεσε περισσότερους από 160.000 θανάτους σε όλο τον κόσμο και έχει οδηγήσει στον περιορισμό του 50% της ανθρωπότητας.
Ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντρ Λουκασένκο, που αμφισβητεί ζωηρά τη βαρύτητα της επιδημίας, γιόρτασε το Πάσχα σε ένα εκκλησάκι στην εξοχή. «Δεν εγκρίνω εκείνους που έκλεισαν στους ανθρώπους τον δρόμο προς την εκκλησία», δήλωσε, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Belta.

Λευκορωσία. AP

Στη Γεωργία, εκατοντάδες άνθρωποι παρευρέθησαν στην αναστάσιμη λειτουργία σε έναν καθεδρικό ναό στο Τμπιλίσι. «Θα μπορούσα να είχα μείνει στο σπίτι και να παρακολουθήσω τη λειτουργία στην τηλεόραση, αλλά σε αυτή την εκκλησία βρίσκω αληθινή γαλήνη», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η 58χρονη Λαμάρα Τζβάνια.

Γεωργία. AP

Στην Ουκρανία, η Ορθόδοξη Εκκλησία προέτρεψε τους πιστούς να πάνε στην εκκλησία αν και πολύ λίγοι από αυτούς το έκαναν στο Κίεβο, όπως διαπίστωσε δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου. Η ουκρανική Εκκλησία δοκιμάζεται δεινά από την επιδημία, καθώς ένα από τα μοναστήρια της στην ουκρανική πρωτεύουσα έγινε εστία της ασθένειας με σχεδόν 140 μολύνσεις και τον θάνατο τριών μοναχών.
Στη Ρωσία, ο Πατριάρχης της Μόσχας Κύριλλος, που διεκδικεί 150 εκατ. πιστούς, τέλεσε τη θεία λειτουργία κεκλεισμένων των θυρών στον κυριότερο καθεδρικό της πρωτεύουσας. «Αυτή η τρομερή αρρώστια έπληξε τους ανθρώπους μας», είπε στο κήρυγμά του που αναμεταδόθηκε από την τηλεόραση, όμως «είμαστε μαζί: μια μεγάλη οικογένεια ορθοδόξων πιστών».
Δίνοντας το παράδειγμα, ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν γιόρτασε το Πάσχα σε ένα μικρό παρεκκλήσι της επίσημης κατοικίας του. «Φέτος οι εορτασμοί πραγματοποιήθηκαν με αναγκαστικούς περιορισμούς», ανέφερε σε ένα βίντεο, καθισμένος σε ένα τραπέζι στολισμένο με γλυκίσματα του Πάσχα. Πολλοί τόποι λατρείας παρέμειναν ωστόσο ανοικτοί σε δεκάδες περιοχές της Ρωσίας, που καταμετρά 42.853 κρούσματα του κορονοϊού, εκ των οποίων 361 θανατηφόρα.

Οι ευχές του Πούτιν. AP

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη έδωσε εντολή οι λειτουργίες πραγματοποιηθούν χωρίς πιστούς και να αναμεταδοθούν από το διαδίκτυο. Ίδια κατάσταση στην Κύπρο και στην Ελλάδα, στη Σερβία, στη Βόρεια Μακεδονία ή ακόμη στην Αίγυπτο για τα περισσότερα από 10 εκατομμύρια των ορθοδόξων Κοπτών.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. AP

Η Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ, η οποία συνήθως πλημμυρίζει για τον εορτασμό του Πάσχα, ήταν σχεδόν έρημη αυτό το Σαββατοκύριακο, λόγω των μέτρων περιορισμού.
Στον Λίβανο, όπου διαβιούν πολλές ορθόδοξες κοινότητες, οι εκκλησίες ήταν κλειστές και οι δρόμοι έρημοι. «Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που βλέπω μια Κυριακή του Πάσχα όπως αυτή. Ούτε θρησκευτική τελετή, ούτε γεύμα με την οικογένεια», λέει ο 76χρονος Αφάφ που ζει στη βόρεια Βηρυτό.
Για ορισμένους, ο φετινός εορτασμός έφερε στον νου ζοφερές ώρες. «Το Πάσχα [φέτος] θυμίζει πώς περνούσαμε το Πάσχα την περίοδο της δικτατορίας όταν κλεινόμαστε στα σπίτια μας. Κλείναμε πόρτες και παράθυρα για να ανάψουμε μια λαμπάδα με τον φόβο ότι θα μας έπιαναν και θα μας έκλειναν στη φυλακή», εξήγησε η Τατιάνα Γιάνι, μια 72χρονη που ζει στην Αλβανία, όπου η θρησκεία είχε απαγορευθεί στη διάρκεια της κομμουνιστικής περιόδου.
Στη Ρουμανία, οι εκκλησίες ήταν κι αυτές απρόσιτες όμως εθελοντές και ιερείς διένειμαν πόρτα πόρτα το αντίδωρο και το Άγιο Φως, σύμβολα του ορθόδοξου Πάσχα.

Ρουμανία. AP

Στη Βουλγαρία, οι χώροι λατρείας ήταν ανοικτοί αλλά σχεδόν άδειοι, με τους ριψοκίνδυνους πιστούς να είναι υποχρεωμένοι να φορούν μάσκα και να διατηρούν αποστάσεις ασφαλείας. Όπως ο Ντμίτρι Γκόλντμαν, 46 ετών, τον οποίο συνάντησε το Γαλλικό Πρακτορείο στην αναστάσιμη λειτουργία στην καθεδρικό Αλεξάντρ Νιέφσκι της Σόφιας. και ο οποίος προσευχήθηκε να «ξεπεραστεί αυτή η κρίση».

 https://www.news247.gr/kosmos/to-pascha-ton-orthodoxon-se-olo-ton-kosmo-en-meso-pandimias.7626603.html

Παραβίασαν τα μέτρα και πήγαν εκκλησία για την Ανάσταση σε Βουλγαρία, Γεωργία

Εκατοντάδες ορθόδοξοι χριστιανοί συγκεντρώθηκαν στα προαύλια, έξω και μέσα σε εκκλησίες στη Βουλγαρία για την ακολουθία της Ανάστασης χθες — μια σουρεαλιστική βραδιά — καθώς η χώρα της Βαλκανικής περιλαμβάνεται στις ελάχιστες σε διεθνές επίπεδο όπου οι ναοί έμειναν ανοικτοί το Πάσχα, παρά την πανδημία του κορονοϊού.
Φέτος, πολλοί Βούλγαροι προτίμησαν να παρακολουθήσουν την ακολουθία στην τηλεόραση, καθώς η κυβέρνηση προέτρεψε τους πολίτες να προσευχηθούν και να γιορτάσουν το Πάσχα στο σπίτι.
Αλλά η 58χρονη Ράντκα Πέτροβα, που εκκλησιάζεται συχνά, είπε πως δεν φοβάται «αυτόν τον ιό», διότι «η εκκλησία είναι τόπος ίασης». «Ήρθα εδώ επειδή η πίστη μου είναι δυνατή και δεν φοβάμαι», πρόσθεσε η Πέτροβα, που πάντως φόραγε μάσκα. «Θυμάμαι τις εποχές του κομμουνισμού που έφιπποι αστυνομικοί περικύκλωναν εκκλησίες για να εκφοβίζουν τους πιστούς», συνέχισε. «Είναι απλά ένας ιός, θα τον νικήσουμε... Χριστός ανέστη! Σήμερα γιορτάζουμε την ελπίδα σε μια θάλασσα απελπισίας», πρόσθεσε η ίδια.
Οι βουλγαρικές αρχές παρότρυναν τους πολίτες να τηρήσουν τους κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης και περιορισμού της κίνησης των πολιτών τις ημέρες του Πάσχα, που δεν μοιάζει με κανένα προηγούμενο. Όμως, αν και οι περισσότεροι πιστοί συμμορφώθηκαν, οι ιερωμένοι και εκατοντάδες πιστοί αψήφησαν τις οδηγίες.
Η ασθένεια COVID-19 έχει στοιχίσει τη ζωή σε 41 ανθρώπους επί συνόλου σχεδόν 900 κρουσμάτων μόλυνσης από τον SARS-CoV-2 στη Βουλγαρία. Οι αριθμοί αυτοί συγκαταλέγονται στους χαμηλότερους στην Ευρώπη.
Η απόφαση να παραμείνουν ανοικτές οι εκκλησίες έχει πυροδοτήσει πολεμική στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης στη Βουλγαρία. Αρκετοί προειδοποιούν πως οι εκκλησίες ενδέχεται να μετατραπούν σε εστίες μόλυνσης και να θέσουν σε κίνδυνο τους πιο ευάλωτους, τους μεγαλύτερους σε ηλικία πολίτες, υπονομεύοντας τις προσπάθειες που έχει γίνει για να περιοριστεί η εξάπλωση της πανδημίας.
Η Βουλγαρία, όπου η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης που έχει κηρυχθεί θα παραμείνει σε ισχύ μέχρι την 13η Μαΐου, έχει απαγορεύσει τις δημόσιες συγκεντρώσεις άνω των δύο προσώπων, έκλεισε τα σχολεία, ανέστειλε τη λειτουργία εστιατορίων, καταστημάτων και άλλων χώρων δημόσιων συναθροίσεων και απαγόρευσε επίσης προσωρινά τις μη απολύτως απαραίτητες μετακινήσεις.
Η βουλγαρική ορθόδοξη εκκλησία επικρίνεται διότι κρατά ανοικτούς τους ναούς, παρά την κρίση. Πολλοί στηλιτεύουν ότι δεν εμποδίζει καν τους πιστούς να φιλούν εικονίσματα και οι ιερείς προσφέρουν μετάληψη στους πιστούς.
«Στη σημερινή κατάσταση πρέπει να φανούμε καλύτεροι, ταπεινότεροι», επισήμανε ο πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ μέσω Twitter. «Ας κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε τα χρόνια που θα έρθουν να είμαστε περήφανοι για τις αποφάσεις μας και για τις πράξεις μας», πρόσθεσε.
Το Πάσχα «οι σκέψεις και οι προσευχές μας βρίσκονται σε αυτούς που δεν είναι πια ανάμεσά μας και σε αυτούς που μάχονται εναντίον αυτής της μιαρής ασθένειας, ειδικά τα μέλη του ιατρικού και του νοσηλευτικού προσωπικού και όσους βρίσκονται στο μέτωπο της μάχης για τη ζωή», ανέφερε ο Νεόφυτος, πατριάρχης Σόφιας και Βουλγαρίας.
Η πανδημία του κορονοϊού οδήγησε στην ακύρωση των παραδοσιακών εορτασμών του Πάσχα στις περισσότερες χώρες όπου πλειοψηφούν οι ορθόδοξοι χριστιανοί, ανάμεσά τους στη Ρουμανία, τη Σερβία και την Ελλάδα.
Ενώ η Ουκρανία απαγόρευσε πρακτικά στους πιστούς να πάνε στις εκκλησίες, ανακοινώνοντας πως δεν θα επιτρέπεται να είναι παρόντες κατά τη διάρκεια λειτουργιών πάνω από δέκα άνθρωποι και καλώντας τους πιστούς να μείνουν σπίτι.

Και στην Γεωργία οι πιστοί αγνόησαν τις αρχές

Εκατοντάδες ορθόδοξοι χριστιανοί συνέρρευσαν χθες βράδυ σε εκκλησίες στη Γεωργία, άλλοτε σοβιετική δημοκρατία, για την ακολουθία της Ανάστασης, επιλέγοντας να παρακάμψουν τα μέτρα που έχουν ληφθεί από τις αρχές στο πλαίσιο της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στη χώρα και τις εκκλήσεις της κυβέρνησης και λοιμωξιολόγων να μείνουν σπίτι για να αποτραπεί η εξάπλωση της πανδημίας του νέου κορονοϊού.
Δεκάδες συγκεντρώθηκαν στον καθεδρικό ναό της Αγίας Τριάδας, στο κέντρο της πρωτεύουσας Τμπιλίσι, όπου ο 87χρονος πατριάρχης Ίλια Β΄ τέλεσε την ακολουθία.
Πολλοί άλλοι πήγαν σε μεγάλους ναούς σε όλη τη χώρα, αν και ορισμένοι αρχιεπίσκοποι σε κάποιες περιοχές κάλεσαν το ποίμνιό τους να μείνει σπίτι και προέτρεψαν τους πιστούς να παρακολουθήσουν την ακολουθία στην τηλεόραση ή μέσω Facebook.
Η προσέλευση ήταν πάντως μάλλον μικρή, σε σύγκριση με τους δεκάδες χιλιάδες πιστούς που συρρέουν στις εκκλησίες το βράδυ της Ανάστασης κάθε χρόνο.
Αρκετοί πιστοί έφθασαν στον ναό της Αγίας Τριάδας πριν από τις 21:00, όταν αρχίζει η νυχτερινή απαγόρευση της κυκλοφορίας, και είπαν πως θα έμεναν εκεί ωσότου να τερματιστεί στις 06:00, καθώς οι παραβάτες αντιμετωπίζουν πρόστιμο 3.000 λάρι (σχεδόν 880 ευρώ).
«Μου πήρε πάνω από τρεις ώρες να έρθω» και θα «μείνω ως το πρωί», είπε η Μαριάμ, 27χρονη κάτοικος της πρωτεύουσας, διαβεβαιώνοντας ότι η παρουσία της στην εκκλησία δείχνει «την αφοσίωση και την πίστη μου».
Σχεδόν όλοι, ανάμεσά τους και κάποιοι ιερείς, φόραγαν μάσκες.
Το ορθόδοξο πατριαρχείο της Γεωργίας ανακοίνωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι η ακολουθία της Ανάστασης θα γινόταν κανονικά αλλά οι πιστοί θα καλούνταν να τηρούν το μέτρο της κοινωνικής αποστασιοποίησης για να αποτραπεί ο κίνδυνος εξάπλωσης του ιού. Ο πατριάρχης και οι περισσότεροι ιερείς δεν κάλεσαν τους πιστούς να μείνουν σπίτι και συνέχισαν τη Θεία Κοινωνία, παρά τις προειδοποιήσεις της κυβέρνησης και των γιατρών και τις επικρίσεις που δέχονται από αρκετούς για την απόφαση αυτή.
Στη χώρα των 3,7 εκατομμυρίων κατοίκων καταγράφονταν μέχρι χθες Σάββατο τέσσερις θάνατοι ασθενών που υπέκυψαν στην COVID-19 επί συνόλου 388 κρουσμάτων μόλυνσης από τον SARS-CoV-2.

 huffingtonpost με πληροφορίες από το ΑΠΕ

Ανάσταση- Νέος Κοσμος 2020

Αστεια απο το τουιτερ για το Πάσχα

Ο γείτονας τέρμα το Χριστός Ανέστη.. όλοι στα μπαλκόνια φώτα κορναρισματα δυναμιτακια και όλοι νά φωνάζουμε Χριστός Ανέστη!!! Τά μάτια να τρέχουν και το στόμα να χαμογελάει... Δεν θυμάμαι να έχω ξανά συγκινηθεί τόσο πολύ άλλο Πάσχα. Χριστός Ανέστη!!

19 χρόνια στη γειτονιά μου,πρώτη φορά τους είδα όλους στα μπαλκόνια. Συστηθήκαμε κιόλας Χριστός Ανέστη και χρόνια πολλά και κυρίως καλά

Σηκωθήκαμε κάναμε Χριστός Ανέστη και στη συνέχεια ακολούθησε τελετή παράδοσης ανταλλαγής καναπέδων.

-Χριστός Ανέστη.

-Κάτσε να δούμε τι θα πει ο Χαρδαλιας.

Ανασταση που 2 άγνωστοι φωνάζουν στα απεναντι διαμερίσματα (που εχουν κενο αναμεσα τους μισο οικοδομικό τετράγωνο ) Χριστος Ανεστη και 40 ατομα απαντάνε Αληθως Ανεστη, πανω στην αδεια (δεν εχει συμβει ποτε) λεωφόρο που κατοικούν... ειναι μια πετυχημένη Ανασταση. Χρονια πολλα.

·

Αυτή η Ανάσταση θα μας μείνει αξέχαστη και ας ελπίσουμε ότι δεν θα χρειαστεί να σταυροκοπηθούμε άλλη χρονιά μπροστά στην τηλεόραση μα πυτζάμες.. Χριστός Ανέστη και Χρόνια Πολλά

Εμείς πάντως παίζουμε χαρτιά. Στις 12 θα κλείσουμε τα φώτα και μετά το Χριστός Ανέστη θα κόψουμε τσουρέκι. Έβαλα και φλουρί.

Παίρνω τηλέφωνο τον Παπα στο χωριό, και του λέω δεν με νοιαζει τι θα κάνεις 12 η ώρα θα χτυπάς την καμπάνα και θα λες το χριστός ανέστη, απαγορεύεται μου λέει, και τι θα τα κάνω τόσα βεγγαλικά? Ε αμα είναι έτσι μου λέει αλλάζει το θέμα

-Χριστός Ανέστη!
-Μαγκιά του.

Οι καμπάνες της Μητρόπολης Αλεξανδρούπολης παίζουν τη μελωδία του "Χριστός Ανέστη"

Anastasi

Χριστός Ανέστη!

Δείτε τώρα ζωντανά από τον Πανάγιο Τάφο την τελετή της Αφής του Αγίου Φωτός που θα ολοκληρωθεί ως το μεσημέρι

Στον Περδίκκα Εορδαίας έγινε περιφορά του επιταφίου με τη χρήση αγροτικού αυτοκινήτου πάνω στο οποίο ήταν κι ο ιερέας του χωριού (Φωτογραφία)

    

Στον Περδίκκα Εορδαίας (Κοζάνη)η περιφορά του επιταφίου έγινε, εκτός ναού, χωρίς ωστόσο την παρουσία πιστών, όπως άλλωστε προβλέπεται βάσει των μέτρων που εφαρμόζονται για τον περιορισμό της διασποράς του κoρωνοϊού. Ο ιερέας του χωριού, όπως φαίνεται και στο βίντεο, με τη χρήση αγροτικού αυτοκινήτου, πάνω στο οποίο ήταν ο ίδιος κι έψελνε, έκανε μια μικρή περιφορά στο χωριό. H φωτογραφία είναι από την ομάδα στο facebook Πτολεμαίοι Μακεδόνες.

kozan.gr

Η ιστορία του θανάτου τριών χιλιάδων και δύο μανδαρίνων στην μακρινή Κίνα.

(Συμβαίνει και το αντίστροφο;Κάτι να ξεφύγει από την Κίνα;)

Τον Jose Maria Eca de Queiros δεν τον ήξερα. Από την παλαιότερη πορτογαλική λογοτεχνία έχω διαβάσει ελάχιστα. Τον de Queiros τον θαύμαζε ο Ζολά και πολλοί τον θεωρούν ισάξιο του Ντίκενς, του Μπαλζάκ ή του Τολστόι. Πρόκειται για έναν συγγραφέα του δευτέρου μισού του 19ου αιώνα, που ξεπέρασε τον ρομαντισμό, πάλεψε για τη δημιουργία ενός ρεαλιστικού ρεύματος στην πορτογαλική λογοτεχνία και διαμόρφωσε μια φιλοσοφική στάση απέναντι στη λογοτεχνία και τη ζωή.

Πρόσφατα διάβασα τον Μανδαρίνο του. Ήταν ένα αναπάντεχο ανάγνωσμα από πολλές απόψεις. Πρώτον, γιατί δεν ήμουν σίγουρος για το πόσο θα με συγκινούσε μια ιστορία γραμμένη το 1880 - φοβόμουν τις ατέλειωτες νατουραλιστικές περιγραφές κ.λ.π. Κι όμως, αιφνιδιάστηκα από την φαντασία του και την ειρωνική του ματιά.

Ο δεύτερος λόγος είναι και ο πιο σημαντικός: το θέμα του μου φάνηκε εξαιρετικά οικείο και με έστειλε σε μία από εκείνες τις φανταστικές περιπλανήσεις που προσφέρουν τα βιβλία και που τόσο θαύμαζε ο Μπόρχες.

Στον Μανδαρίνο ο αντι-ήρωας Τεοντόρο είναι ένας φτωχός καταπιεσμένος υπαλληλάκος, γραφέας, του Υπουργείου Εσωτερικών του Βασίλειου της Πορτογαλίας. Κάθε μέρα βιώνει την ανέχεια, την στέρηση από τις απολαύσεις της ζωής και του έρωτα, αλλά κυρίως τον φόβο και την ταπείνωση. Φθονεί τον πλούτο και την εξουσία του. Όταν λοιπόν εμφανίζεται ο διάβολος και του θέτει ένα δίλημμα που του δίνει την ευκαιρία για αφάνταστο πλούτο, αυτός την αρπάζει. Γίνεται ό,τι μισούσε, ασκεί γοητεία, ασκεί εξουσία, δοξάζεται, απολαμβάνει, καταναλώνει, εξαγοράζει, μεθά και σπαταλά, σπαταλά, σπαταλά... Μέχρι που η συνείδησή του στοιχειώνεται από το φάντασμα της επιλογής του.
Ποιο ήταν το δίλημμα; Σε ένα παλιό βιβλίο διαβάζει:

        "Στα βάθη της Κίνας υπάρχει ένας μανδαρίνος πιο πλούσιος από τους βασιλιάδες όλους, για τους οποίους κάνει λόγο ο μύθος ή η ιστορία. Εσύ δεν ξέρεις γι' αυτόν τίποτα, ούτε το όνομά του ούτε τη θωριά του ούτε το μετάξι που 'χει για φορεσιά του. Για να κληρονομήσεις τα αμέτρητα πλούτη του, αρκεί να χτυπήσεις ένα κουδούνι βαλμένο δίπλα σου, σε ένα βιβλίο επάνω. Θα βγάλει μόνο ένα στεναγμό εδώ, στα σύνορα με τη Μογγολία. Και θα έχει μετατραπεί σε πτώμα, κι εσύ θα βρεις στα πόδια σου χρυσάφι πιο πολύ από όσο δύναται να ονειρευτεί φιλόδοξα ένας άπληστος. Εσύ που με διαβάζεις και είσαι άνθρωπος θνητός, εσύ θα το χτυπήσεις αυτό το κουδούνι;"

Ο διάλογος με το διάβολο, που επιχειρηματολογεί υπέρ του πλούτου και του φόνου και - το κυριότερο - δεν ζητά απολύτως κανένα αντάλλαγμα όπως στον Φάουστ, είναι μνημειώδης. Ο Τεοντόρο, που ακολουθεί την κοινή λογική, πείθεται να χτυπήσει το κουδούνι, αλλά αργότερα στοιχειώνεται από το φάντασμα του μανδαρίνου. Μπαίνει σε απίστευτες περιπέτειες προσπαθώντας ανεπιτυχώς να εξευμενίσει τις τύψεις του. Προσπαθεί να ξεφορτωθεί ακόμη και τον κληρονομημένο από τον μανδαρίνο πλούτο του, αλλά μάταια.

Αυτή, η κοινή λογική είναι που στηλιτεύεται από τον de Queiros, ο οποίος ορίζει τον εαυτό του ως "μελετητή του ανθρώπου και της εξαθλίωσής του ανά του αιώνες". Και θυμήθηκα ότι μια παρόμοια ιστορία, χωρίς όμως το φαντασιακό στοιχείο με το διάβολο, έχω ξαναδεί. Πρόκειται για ένα διήγημα του Μ. Καραγάτση, που εκδόθηκε στη συλλογή "Το νερό της βροχής" το 1950 με τίτλο το "Κουμπί του Μανταρίνου".

Σε αυτό το διήγημα ο Καραγάτσης αναφέρεται στον Δημητράκη, έναν επίσης πάμφτωχο υπάλληλο της ΚΔ' εφορίας, που όταν μεταφέρεται στο τμήμα τεκμηρίων χάνει την γαλήνη του: "Ο πλούτος κι οι γλυκύτατες συνέπειές του περνούσαν οκτώ ώρες την ημέρα, μπροστά από τα θαμπωμένα μάτια του". Κι ενώ φθονεί τον πλούτο, θέλει να είναι τίμιος. Στο διάλογο με τον επίσης υπάλληλο φίλο του Παυλάκη, που βλέπει αλλιώς τα πράγματα, έρχεται το επιχείρημα:

       " - Αν σου έλεγαν, Δημητράκη μου, πως άμα πατήσεις αυτό εδώ το κουμπί, θα πεθάνει στην Κίνα ένας Μανταρίνος; Κι όλα τα πλούτη του θα τα κληρονομήσεις, δίχως να μαθευτεί πως εσύ τον σκότωσες; Τι θά 'κανες; Θα το πατούσες το κουμπί;
        - Ποτέ! Ποτέ! (...) Ο τίμιος είναι υπόλογος απέναντι στη συνείδησή του και μόνο (...)
        Και ήταν τόσο υπέροχος όταν έλεγε αυτά τ' ανώτερα λόγια, που ο Παυλάκης τον φασκέλωνε με οίκτο και συμπόνια".

Όταν του δίνεται η ευκαιρία να απολαύσει τις χάρες της πλούσιας ζωής, ο Δημητράκης φέρεται πονηρά. Κάποιος προσπαθεί να τον δωροδοκήσει άτυπα με πλούσια γεύματα, γλέντια και την αγκαλιά μιας γοητευτικής κυρίας προκειμένω να αποφύγει τον έλεγχο για μια υπόθεση, που εσφαλμένα πιστεύει ότι την χειρίζεται ο Δημητράκης. Εκείνος δεν αποκαλύπτει την πλάνη και ενδίδει στις απολαύσεις και τους έρωτες. Ως υπάλληλος δεν είναι επίορκος - αφού η υπόθεση ανήκει σε άλλο τμήμα - αλλά απέναντι στη συνείδησή του νιώθει ένοχος... Ανεβαίνοντας με το ασανσέρ στο ρετιρέ της κυρίας, που στα πλαίσια του πλούσιου καλοπιάσματος τον έχει προσκαλέσει, ο Δημητράκης "δεν είχε κουράγιο να τραβήξει το δάχτυλο του από το πατημένο κουμπί. Πόσοι Μανταρίνοι πεθαίνουν απόψε στην Κίνα; αναρωτήθηκε. Μα τα κόκκινα χείλη της του βούλωσαν το στόμα".

Δεν μπορούσα να μην κάνω τους συνειρμούς. Θυμήθηκα το διάλογο των υπαλλήλων στην τράπεζα, στην ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα, "Μια ζωή την έχουμε", όπου κι εκεί αναπτύσσεται η "θεωρία του Μανδαρίνου". 

Ο Κλέων (Δημήτρης Χορν) καταπιεσμένος υπάλληλος τράπεζας, ταπεινωμένος από το διευθυντή του, με την ερωμένη του οποίου είναι και ερωτευμένος, πάμφτωχος, αλλά τίμιος, ανακαλύπτει ότι, λόγω λογιστικού σφάλματος, περισσεύουν ένα εκατομμύριο εκατόν μία χιλιάδες εκατόν μία δραχμές και δέκα λεπτά (τρεισήμισι χιλιάδες λίρες). Έχοντας αποφασίσει να αναφέρει το περίσσευμα, παρ' όλο που δεν θα γίνει αντιληπτό αν το υπεξαιρέσει, συζητά με τον συνάδελφό του Μανώλη (Περικλής Χριστοφορίδης) για τη στάση του: 

        "Μανώλης: Αν σου πουν ότι τώρα, εδώ στην Αθήνα, θα πατήσεις ένα κουμπί και την ίδια στιγμή στα βάθη της Κίνας θα πεθάνουν τρεις χιλιάδες μανδαρίνοι. Αλλά εσύ θα γίνεις πάμπλουτος! Το πατάς το κουμπί?
        Κλέων: Τρεις χιλιάδες μανδαρίνοι στα βάθη της Κίνας… 
        Μανώλης: Κίτρινοι, σαν τις χρυσές λίρες! 
        Κλέων: Πες τρεισήμισι, κάθε μανδαρίνος και λίρα… και πάλι θα το σκεφτόμουνα".
Και ενώ "το σκέφτεται" και διστάζει, τελικά απηυδισμένος από την ταπείνωση και τη στέρηση υπεξαιρεί το ποσό για να ζήσει έστω και για λίγο το όνειρο και τον έρωτα.

Η ταινία γυρίστηκε το 1958 και το σενάριο το είχε γράψει ο ίδιος ο Γιώργος Τζαβέλλας. Είναι πολύ πιθανό να είχε γνώση του διηγήματος του Καραγάτση το οποίο είχε εκδοθεί 8 χρόνια νωρίτερα. Ο Καραγάτσης, αν ήξερε, τον Μανδαρίνο του de Queiros θα τον ήξερε από κάποια γαλλική μετάφραση. Το ενδιαφέρον είναι ότι ο ίδιος ο de Queiros - φαντάζομαι από προσήλωση στο ρεαλισμό - βάζει τον Τεοντόρο να διαβάζει το δίλημμα του μανδαρίνου σε "ένα παλαιό βιβλίο με κίτρινο εξώφυλλο των εκδόσεων Michel-Levy". Η όλη λογική της ιστορίας ωστόσο ταιριάζει περισσότερο στην εποχή του de Queiros. Η Κίνα είναι ακόμη μια απέραντη αυτοκρατορία με τεράστιο πλούτο, ενώ την εποχή του Καραγάτση και του Τζαβέλα έχει επικρατήσει το κομμουνιστικό κόμμα, με τον Μάο  επικεφαλής, μετά από πολύχρονους πολέμους. Ύστερα, στα τέλη του 19ου αιώνα επικρατούσε ο οριενταλισμός στη λογοτεχνία και η ιστορία του μανδαρίνου ταιριάζει περισσότερο να έχει εκεί την πηγή της. Πολύ περισσότερο που επιτρέπει στον de Queiros να μεταφέρει το μεγαλύτερο μέρος των περιπετειών του Τεοντόρο στην Κίνα. Τέλος η Πορτογαλία έχει παραδοσιακά μεγάλο ενδιαφέρον για την Κίνα από τότε που ήταν κραταιό βασίλειο και μεγάλη ναυτική δύναμη. Ενώ για τον μέσο Έλληνα αναγνώστη και θεατή η Κίνα είναι πολύ... μακρινή. 

Αυτή όμως η απόσταση είναι που κάνει την ιστορία παράδοξα πειστική στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1950. Η Κίνα είναι πολύ μακρυά για να νοιάζει τον μέσο μικροαστό ποιος ζει και ποιος πεθαίνει εκεί. Είναι η εποχή που το ελληνικό κεφάλαιο "ακμάζει" χάρη στο περίφημο σχέδιο Μάρσαλ. Ασύλληπτη φτώχεια για τις μάζες και επιδεικτικά άφθονα πλούτη για μια μικρή ελίτ. Και το όνειρο για μια άσπρη μέρα, για καλύτερη ζωή, για ανέλιξη, για πλουτισμό γίνεται κυρίαρχο μαζί με την μαζική μετανάστευση. Ο Καραγάτσης αφαιρεί το διάβολο - οι ήρωές του, έτσι κι αλλιώς, πάντα δοκίμαζαν την ηθική τους και χωρίς αυτόν. Ο δε Τζαβέλας πηγαίνει ένα βήμα πιο πέρα: αφαιρεί την κληρονομιά και κάνει τρεις χιλιάδες τους μανδαρίνους. Δεν ξέρω αν του φάνηκε ότι ένας μανδαρίνος θα ήταν λίγος ή πολύς. Ο ένας μπορεί να αναπαρασταθεί ("Βρε τον φουκαρά τον Τι Τσιν-Φου" αναφωνεί ο ίδιος ο διάβολος του de Queiros). Ο Τζαβέλας πιθανά δεν θέλει να δώσει τεράστια υπαρξιακή αγωνία στο δίλημμά του. Το να κληρονομήσεις τα πλούτη του ανθρώπου που πέθανε εξαιτίας σου, μοιάζει με ληστεία μετά φόνου. Οι τρεις χιλιάδες μανδαρίνοι είναι κάτι ασύλληπτο, πολύ απόμακρο και διευκολύνει την αποξένωση. Ταυτόχρονα είναι και αυτό που λειτουργεί ως καταλύτης (Πες τρεισήμισι, κάθε μανδαρίνος και λίρα…). Στον απόηχο των μαζικών θανάτων του πολέμου, της κατοχής, της πείνας και του εμφυλίου η κοινή λογική συναινεί: το προσωπικό συμφέρον ή η εκδίκηση για την προσωπική ταπείνωση αξίζει όσο μια αποτρόπαια μαζική σφαγή. 

        Δεσμοφύλακας (Βασίλης Αυλωνίτης): ...Και βούτηξες τα λεφτά; 
        Κλέων: Τα βούτηξα. 
        Δεσμοφύλακας: Επιτέλους! Δόξα σοι ο Θεός!

Ο de Queiros ολοκληρώνει τη νουβέλα του ως εξής:  "... σε ολόκληρη την αχανή Αυτοκρατορία της Κίνας, κανείς μανδαρίνος δεν θα είχε μείνει ζωντανός αν εσύ, με τόση ευκολία όπως κι εγώ, μπορούσες να τον ξεπαστρέψεις και να κληρονομήσεις τα εκατομμύριά του, αναγνώστη, δημιούργημα αυτοσχέδιο του Θεού, έργο κακό από κακό πηλό φτιαγμένο, όμοιέ μου κι αδελφέ μου!".

Στο τέλος, ο Καραγάτσης οδηγεί τον ένοχο Δημητράκη στις αγκάλες της ελαφράς κυρίας κι ο Τζαβέλας βάζει τον απογοητευμένο Κλέωνα στο υπερωκεάνιο για την Αμερική. Πόση ατομικότητα! Η μόνη αλληλεγγύη, που διαφαίνεται, είναι λόγω κοινής μοίρας μεταξύ σκυφτών, φοβισμένων και οργισμένων ανθρωπάκων, που καθοδηγούνται από τον φθόνο και περιπλανώνται στους λαβυρίνθους της συνείδησής τους.

Δεν μπορεί κανείς να μην συγκρίνει τον δυναμικό, αλληλέγγυο και γεμάτο αγάπη τρόπο που αναφέρεται ο Ναζίμ Χικμέτ το 1948 στην Κίνα στο ποίημα "Στηθάγχη":

"Κι αν η μισή καρδιά μου βρίσκεται γιατρέ εδώ πέρα, η άλλη μισή στην Κίνα βρίσκεται"...

http://lexeis-skepseis-ki-alla.blogspot.com/2013/02/blog-post.html

Πα­ρα­λα­βή

MΙΚΡΑΣΙΑΤΙΣΣΑ ἀ­πὸ τὴν Πό­λη ἡ για­γιά μου, ἀ­ξι­ο­πρε­πὴς καὶ πι­κρα­μέ­νη, εἶ­χε γαν­τζω­θεῖ ἀ­π’ αὐ­τὸ ποὺ ὀ­νο­μά­ζε­ται ἐ­πι­βί­ω­ση. Ἀρ­χὲς ἄ­νοι­ας καὶ στὰ μπου­κα­λά­κια φαρ­μά­κων ἔ­βα­ζε ὁ­λό­κλη­ρο κα­τε­βα­τὸ μὲ ὁ­δη­γί­ες χρή­σης. Νε­ό­τε­ρη καρ­φί­τσω­νε σὲ μπλοῦ­ζες «νὰ ρα­φτεῖ ἕ­να κουμ­πί» ἢ στὰ κουρ­τι­νά­κια τῆς κου­ζί­νας «τυ­ρὶ φέ­τα βα­ρε­λί­σια». Εἴ­κο­σι χρό­νια πρὶν εἶ­χε καρ­φι­τσώ­σει ἕ­να χαρ­τά­κι στὸ γι­λέ­κο τοῦ παπ­ποῦ «νὰ μὴν τὸν ἐμ­πι­στεύ­ε­σαι» καὶ λέ­νε πὼς αὐ­τὸς δὲν τὸ εἶ­δε, μά­τω­σε καὶ δὲν ξα­να­εμ­φα­νί­στη­κε στὸ σπί­τι. Σὲ δυ­ὸ ἄγ­γε­λους ποὺ τὴν ἐ­πι­σκέ­φτη­καν, πρό­λα­βε καὶ ἔ­πι­α­σε στὰ φτε­ρὰ δυ­ὸ χαρ­τά­κια «ἄ­χρη­στοι καὶ ἀ­χρεί­α­στοι» ἀ­γνο­ών­τας τὸ χαρ­τά­κι «πρὸς πα­ρα­λα­βή» ποὺ κρε­μό­ταν στὴ νυ­χτι­κιά της.

Γιά­ννης Καρ­κα­νέ­βα­το­ς

 https://bonsaistoriesflashfiction.wordpress.com/2020/04/08/giannis-karkanebatos-paralabi/