Δευτέρα 17 Ιανουαρίου 2011

Ο Θεάνθρωπος - Κύριος ημών Ιησούς Χριστός


Μικρά αποσπάσματα από 1ο λόγο του Αγίου Αθανασίου
κατά Αρειανών

Μεταμόρφωσις

Καὶ πρὸ τοῦ τὸν κόσμον γενέσθαι τὴν δόξαν εἶχεν ὁ Υἱὸς,
καὶ Κύριος τῆς δόξης ὕψιστός τε ἦν,
καὶ ἐξ οὐρανοῦ κατέβη,
καὶ ἀεὶ προσκυνητός ἐστιν,
οὐκ ἄρα καταβὰς ἐβελτιώθη,
ἀλλὰ μᾶλλον ἐβελτίωσεν αὐτὸς τὰ δεόμενα βελτιώσεως.
καὶ εἰ τοῦ βελτιῶσαι χάριν καταβέβηκεν,
οὐκ ἄρα μισθὸν ἔσχε τὸ λέγεσθαι Υἱὸς καὶ Θεὸς,
ἀλλὰ μᾶλλον αὐτὸς υἱοποίησεν ἡμᾶς τῷ Πατρὶ,
καὶ ἐθεοποίησε τοὺς ἀνθρώπους γενόμενος αὐτὸς ἄνθρωπος.
Οὐκ ἄρα ἄνθρωπος ὢν,
ὕστερον γέγονε Θεός.
ἀλλὰ Θεὸς ὢν,
ὕστερον γέγονεν ἄνθρωπος,
ἵνα μᾶλλον ἡμᾶς θεοποιήσῃ.

[...]

Θέωση, Θεοποίηση, Σωτηρία

Γέννημα γὰρ τῆς τοῦ Πατρὸς οὐσίας ὑπάρχει,
ὥστε μηδένα ἀμφιβάλλειν,
ὅτι καθ' ὁμοιότητα τοῦ ἀτρέπτου Πατρὸς ἄτρεπτός ἐστι καὶ ὁ Λόγος.
[...]

Θέωση, Θεοποίηση, Σωτηρία

Γράφων τοίνυν Φιλιππησίοις ὁ Ἀπόστολός φησι·
Τοῦτο φρονείσθω ἐν ὑμῖν,
ὃ καὶ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ,
ὃς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων,
οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα Θεῷ,
ἀλλ' ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβὼν,
ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος,
καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος.

Ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν,
γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου,
θανάτου δὲ σταυροῦ.

∆ιὸ καὶ ὁ Θεὸς αὐτὸν ὑπερύψωσε,
καὶ ἐχαρίσατο αὐτῷ ὄνομα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα,
ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων,
καὶ ἐπιγείων, καὶ καταχθονίων,
καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσηται,
ὅτι Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός.
[...]

Θέωση, Θεοποίηση, Σωτηρία

Οὐ γὰρ ἐξ ἐλαττόνων βελτίων γέγονεν.
ἀλλὰ μᾶλλον Θεὸς ὑπάρχων τὴν δούλου μορφὴν ἔλαβε,
καὶ ἐν τῷ λαβεῖν,
οὐκ ἐβελτιώθη,
ἀλλ' ἐταπείνωσεν ἑαυτόν.
[...]

Θέωση, Θεοποίηση, Σωτηρία

Εἰ γὰρ διὰ τὸ ὑψωθῆναι καταβέβηκεν ὁ Λόγος,
καὶ ταῦτα γέγραπται.
τίς χρεία ἦν ὅλως καὶ ταπεινῶσαι ἑαυτὸν,
ἵνα τοῦτο ζητήσῃ λαβεῖν ὅπερ εἶχε;
Ποίαν δὲ καὶ χάριν ἔλαβεν ὁ τῆς χάριτος δοτήρ;
Ἢ πῶς ἔλαβε τὸ ὄνομα εἰς τὸ προσκυνεῖσθαι,
ὁ ἀεὶ ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ προσκυνούμενος;

Καὶ πρὶν γένηται γοῦν ἄνθρωπος, παρακαλοῦσιν οἱ ἅγιοι.
Ὁ Θεὸς, ἐν τῷ ὀνόματί σου σῶσόν με.
Καὶ πάλιν.
Οὗτοι ἐν ἅρμασι, καὶ οὗτοι ἐν ἵπποις,
ἡμεῖς δὲ ἐν ὀνόματι Κυρίου Θεοῦ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα.
καὶ ὑπὸ μὲν τῶν πατριαρχῶν προσεκυνεῖτο.
περὶ δὲ τῶν ἀγγέλων γέγραπται.
Καὶ προσκυνησάτωσαν αὐτῷ πάντες ἄγγελοι Θεοῦ.

Εἰ δὲ καὶ ὡς ψάλλει ∆αυῒδ ἐν τῷ ἑβδομηκοστῷ πρώτῳ ψαλμῷ.
Πρὸ τοῦ ἡλίου διαμένει τὸ ὄνομα αὐτοῦ,
καὶ πρὸ τῆς σελήνης εἰς γενεὰς γενεῶν.
πῶς ἐλάμβανεν ὃ εἶχεν ἀεὶ,
καὶ πρὶν λαβεῖν νῦν αὐτό;
Ἢ πῶς ὑψοῦται, ὁ καὶ πρὶν ὑψωθῆναι ὕψιστος ὤν;
Ἢ πῶς ἔλαβε τὸ προσκυνεῖσθαι,
ὁ καὶ, πρὶν τοῦτο νῦν λαβεῖν, ἀεὶ προσκυνούμενος;

Οὐκ ἔστιν αἴνιγμα, ἀλλὰ μυστήριον θεῖον.
Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος,
καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεὸν,
καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος.
δι' ἡμᾶς δὲ ὕστερον οὗτος ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο.
καὶ τὸ λεγόμενον νῦν,
ὑπερύψωσεν,
οὐ τὴν οὐσίαν τοῦ Λόγου ὑψουμένην σημαίνει.
ἦν γὰρ ἀεὶ καὶ ἔστιν ἴσα Θεῷ.
ἀλλὰ τῆς ἀνθρωπότητός ἐστιν ἡ ὕψωσις.

Οὐ πρὶν γοῦν εἴρηται ταῦτα,
εἰ μὴ ὅτε γέγονε σὰρξ ὁ Λόγος,
ἵνα γένητα φανερὸν,
ὅτι τὸ, ἐταπείνωσε,
καὶ τὸ, ὑπερύψωσεν ἐπὶ τοῦ ἀνθρωπίνου λέγεται.

Οὗ γάρ ἐστι τὸ ταπεινὸν,
τούτου καὶ τὸ ὑψωθῆναι ἂν εἴη.
καὶ εἰ διὰ τὴν πρόσληψιν τῆς σαρκὸς τὸ, ἐταπείνωσε, γέγραπται,
δῆλόν ἐστιν, ὅτι καὶ τὸ, ὑπερύψωσε, δι' αὐτήν ἐστι.
Τούτου γὰρ ἦν ἐνδεὴς ὁ ἄνθρωπος διὰ τὸ ταπεινὸν τῆς σαρκὸς καὶ τοῦ θανάτου.
Ἐπεὶ οὖν εἰκὼν ὢν τοῦ Πατρὸς,
καὶ ἀθάνατος ὢν ὁ Λόγος,
ἔλαβε τὴν τοῦ δούλου μορφὴν,
καὶ ὑπέμεινε δι' ἡμᾶς ὡς ἄνθρωπος ἐν τῇ ἑαυτοῦ σαρκὶ τὸν θάνατον,
ἵν' οὕτως ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡμῶν διὰ τοῦ θανάτου προσενέγκῃ τῷ Πατρί.

Διὰ τοῦτο καὶ ὡς ἄνθρωπος δι' ἡμᾶς καὶ ὑπὲρ ἡμῶν λέγεται ὑπερυψοῦσθαι,
ἵν' ὥσπερ τῷ θανάτῳ αὐτοῦ πάντες ἡμεῖς ἀπεθάνομεν ἐν Χριστῷ, οὕτως,
ἐν αὐτῷ τῷ Χριστῷ πάλιν ἡμεῖς ὑπερυγωθῶμεν,
ἔκ τε τῶν νεκρῶν ἐγειρόμενοι, καὶ εἰς οὐρανοὺς ἀνερχόμενοι, ἔνθα πρόδρομος ὑπὲρ ἡμῶν εἰσῆλθεν Ἰησοῦς,
οὐκ εἰς ἀντίτυπα τῶν ἀληθινῶν,
ἀλλ' εἰς αὐτὸν τὸν οὐρανὸν νῦν ἐμφανισθῆναι τῷ προσώπῳ τοῦ Θεοῦ ὑπὲρ ἡμῶν.

Εἰ δὲ νῦν ὑπὲρ ἡμῶν εἰς αὐτὸν τὸν οὐρανὸν εἰσῆλθεν ὁ Χριστὸς, καί τοι καὶ πρὸ τούτου καὶ ἀεὶ Κύριος ὢν καὶ δημιουργὸς τῶν οὐρανῶν.

Ὑπὲρ ἡμῶν ἄρα καὶ τὸ ὑψωθῆναι νῦν γέγραπται.

Καὶ ὥσπερ αὐτὸς πάντας ἁγιάζων,
λέγει πάλιν τῷ Πατρὶ ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡμῶν ἁγιάζειν,
οὐχ ἵνα ἅγιος ὁ Λόγος γένηται,
ἀλλ' ἵνα αὐτὸς ἐν ἑαυτῷ ἁγιάσῃ πάντας ἡμᾶς.
οὕτως ἄρα καὶ τὸ νῦν λεγόμενον,
ὑπερύψωσεν αὐτὸν, οὐχ ἵνα αὐτὸς ὑψωθῇ. ὕψιστος γάρ ἐστιν.
ἀλλ' ἵνα αὐτὸς μὲν ὑπὲρ ἡμῶν δικαιοσύνη γένηται,
ἡμεῖς δὲ ὑψωθῶμεν ἐν αὐτῷ,
καὶ εἰς τὰς πύλας εἰσέλθωμεν τῶν οὐρανῶν,
ἃς αὐτὸς πάλιν ὑπὲρ ἡμῶν ἀνέῳξε,
λεγόντων τῶν προτρεχόντων.
Ἄρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες, ὑμῶν,
καὶ ἐπάρθητε, πύλαι αἰώνιοι,
καὶ εἰσελεύσεται ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης.

Καὶ ὧδε γὰρ οὐκ αὐτῷ ἦσαν αἱ πύλαι κεκλεισμέναι Κυρίῳ καὶ ποιητῇ τῶν πάντων ὄντι,
ἀλλὰ δι' ἡμᾶς καὶ τοῦτο γέγραπται,
οἷς ἦν ἡ θύρα κεκλεισμένη τοῦ παραδείσου.

∆ιὸ καὶ ἀνθρωπίνως μὲν, δι' ἣν ἐφόρει σάρκα,
λέγεται περὶ αὐτοῦ τὸ,
Ἄρατε πύλας. καὶ τὸ, Εἰσελεύσεται,
ὡς ἀνθρώπου εἰσερχομένου.

Θεϊκῶς δὲ πάλιν περὶ αὐτοῦ λέγεται,
ἐπειδὴ καὶ Θεός ἐστιν ὁ Λόγος,
ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ Κύριος καὶ ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης.

Τὴν δὲ τοιαύτην εἰς ἡμᾶς γενομένην ὕψωσιν προανεφώνει τὸ Πνεῦμα ἐν ὀγδοηκοστῷ ὀγδόῳ ψαλμῷ λέγον.
Καὶ ἐν τῇ δικαιοσύνῃ σου ὑψωθήσονται,
ὅτι τὸ καύχημα τῆς δυνάμεως αὐτῶν εἶ σύ.

Εἰ δὲ δικαιοσύνη ἐστὶν ὁ Υἱὸς,
οὐκ ἄρα αὐτός ἐστιν ὡς ἐνδεὴς ὑψούμενος,
ἀλλ' ἡμεῖς ἐσμεν οἱ ἐν τῇ δικαιοσύνῃ ὑψούμενοι,
ἥτις ἐστὶν αὐτός.
Καὶ γὰρ καὶ τὸ, ἐχαρίσατο αὐτῷ,
οὐ δι' αὐτὸν τὸν Λόγον γέγραπται.
ἦν γὰρ πάλιν, καὶ πρὶν ἄνθρωπος γένηται, προσκυνούμενος, ὥσπερ εἴπομεν, ὑπό τε τῶν ἀγγέλων καὶ πάσης τῆς κτίσεως,
κατὰ τὴν πατρικὴν ἰδιότητα.
ἀλλὰ δι' ἡμᾶς καὶ ὑπὲρ ἡμῶν τοῦτο πάλιν περὶ αὐτοῦ γέγραπται. [...]

Θέωση, Θεοποίηση, Σωτηρία

∆ιὰ γὰρ τὴν πρὸς τὸ σῶμα αὐτοῦ συγγένειαν ναὸς Θεοῦ γεγόναμεν καὶ ἡμεῖς,
καὶ υἱοὶ Θεοῦ λοιπὸν πεποιήμεθα,
ὥστε καὶ ἐν ἡμῖν ἤδη προσκυνεῖσθαι τὸν Κύριον,
καὶ τοὺς ὁρῶντας ἀπαγγέλλειν,
ὡς ὁ Ἀπόστολος εἴρηκεν,
ὅτι ὄντως ὁ Θεὸς ἐν τούτοις ἐστί.
καθάπερ καὶ ὁ Ἰωάννης ἐν μὲν τῷ Εὐαγγελίῳ φησίν.
Ὅσοι δὲ ἔλαβον αὐτὸν,
ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι.
ἐν δὲ τῇ Ἐπιστολῇ γράφει.
Ἐν τούτῳ γινώσκομεν, ὅτι μένει ἐν ὑμῖν, ἐκ τοῦ πνεύματος αὐτοῦ, οὗ ἔδωκεν ἡμῖν.

Γνώρισμα δέ ἐστι καὶ τοῦτο τῆς εἰς ἡμᾶς παρ' αὐτοῦ γενομένης ἀγαθότητος,
ὅτι ἡμεῖς μὲν ὑψώθημεν,
διὰ τὸ ἐν ἡμῖν εἶναι τὸν ὕψι στον Κύριον,
καὶ δι' ἡμᾶς ἡ χάρις δίδοται,
διὰ τὸ γενέσθαι ὡς ἡμᾶς ἄνθρωπον τὸν χορηγοῦντα τὴν χάριν Κύριον.
αὐτὸς δὲ ὁ Σωτὴρ ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν ἐν τῷ λαβεῖν τὸ ταπεινὸν ἡμῶν σῶμα. δούλου τε μορφὴν ἔλαβεν,
ἐνδυσάμενος τὴν δουλωθεῖσαν σάρκα τῇ ἁμαρτίᾳ.

Καὶ αὐτὸς μὲν οὐδὲν παρ' ἡμῶν εἰς βελτίωσιν ἔσχηκεν.
ἀνενδεὴς γάρ ἐστι καὶ πλήρης ὁ τοῦ Θεοῦ Λόγος.
ἡμεῖς δὲ παρ' αὐτοῦ μᾶλλον ἐβελτιώθημεν.

Αὐτὸς γάρ ἐστι τὸ φῶς,
ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον.
[...]

Θέωση, Θεοποίηση, Σωτηρία

Η αποβολή της Ιστορίας ως πρόοδος

   Γιάννης Καλαϊτζής
16 Ιανουαρίου 2011, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία 


   Ο συντάκτης του παρόντος χαίρεται ιδιαιτέρως επειδή επιβεβαιώνεται μέχρι κεραίας η διακηρυγμένη άποψή της στήλης ότι μας κυβερνά μια σχολή φιλοσόφων.
   Σύμφωνα με την πρόταση του Υπουργείου Παιδείας, το νέο ωρολόγιο πρόγραμμα του Λυκείου θα μπορούσε να επιγράφεται "ευτυχισμένοι οι λαοί που δεν έχουν Ιστορία". Και σπεύδουμε να παρατηρήσουμε ότι το ως άνω φιλοσοφικό απόφθεγμα (μας διαφεύγει η πατρότητά του) παρουσιάζεται με την νέα βελτιωμένη εκδοχή "ευτυχισμένοι οι λαοί που δεν έχουν ιστορία προαιρετικώς". Και τούτο συμβαίνει αφού το μάθημα της Ιστορίας στην Β' και Γ' Λυκείου μετατρέπεται σε μάθημα επιλογής. Με την μέθοδο των προσωπικών προτιμήσεων τα ιστορικά γεγονότα έλαβαν χώρα εφ' όσον μας ενδιαφέρουν ατομικά. Στην ερώτηση τι ακριβώς συνέβη στις Θερμοπύλες, η ορθή απάντηση που εξαρτάται από τον μαθητή ενδεχομένως είναι: "Οδηγούσε ο πατέρας μου, είχε κίνηση στην εθνική και κάναμε δεξιά για καφέ". Η περίφημη φράση του Βιτγκενστάιν (Τρακτάτους 6.373) "ο κόσμος είναι ανεξάρτητος από την θέλησή μου" καταργείται. Τον κόσμο τον σχεδιάζω εγώ, και εγώ γράφω την Ιστορία του. Το "σκέπτομαι άρα υπάρχω" αντικαθίσταται με το σκέτο "υπάρχω" του Καζαντζίδη. Άναρχο, αιώνιο, θεϊκό. Ακολουθεί το "είμαι άντρας και το κέφι μου θα κάνω", το "Ένας μάγκας στο Βοτανικό" και το "Εγώ με την αξία μου". Το αποτέλεσμα τόσης αυτάρκειας είναι ταυτόσημο με την ευλογία, την ευτυχία που έλεγε ο κ. Πάγκαλος αναφερόμενος στις ευεργετικές επιπτώσεις του Μνημονίου. Για πρώτη φορά –είναι πασιφανές- η παιδεία παρέχεται με βάση την κοινωνική πραγματικότητα.
   Είναι αυτονόητο ότι αυτή την ουράνια αρμονία δεν την υπερασπίζονται ξυπόλητοι, αγράμματοι, αμόρφωτοι, αστοιχείωτοι κατσαπλιάδες όπως συνέβη κατά την επανάσταση του '21 και έχει καταγγείλει ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης. Εφ' όσον οι περιστάσεις το απαιτήσουν, ο Κολοκοτρώνης με τον Νικήτα Σταματελόπουλο ή Νικηταρά (σπουδές στη Φιλοσοφική Αθηνών, μεταπτυχιακές στο Λονδίνο, πρόεδρος του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας, βασικός συντάκτης του "Εθνικού Απολυτηρίου" κατά το 1966), τον Γρηγόριο Δικαίο ή Παπαφλέσσα (Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας, καθηγητής της Παιδαγωγικής του πανεπιστημίου Πελοποννήσου, πτυχιούχος του ΕΜΠ με διδακτορικό στο Institute of Education του πανεπιστημίου του Λονδίνου) και τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, οπλαρχηγό της Μάνης (φυσικός, μεταπτυχιακό στην Διδακτική του Πανεπιστημίου του Reading, διδακτορικό στις Επιστήμες της Αγωγής του Πανεπιστημίου Πατρών, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου) και 800 καλλιεργημένους, ευγενικούς πολίτες ακόμη, οχυρώνονται στα Δερβενάκια και εξοντώνουν την στρατιά του Δράμαλη.
   Η Ευρωπαϊκή Ιστορία εντάσσεται στην ομάδα "κοινωνικών επιστημών", αλλά όχι και η ελληνική. Και τούτο επειδή η Ιστορία της χώρας δεν είναι ευρωπαϊκή, δεν είναι επιστήμη και δεν αφορά την κοινωνία. Ο Καποδίστριας, ο Τρικούπης, ο Βενιζέλος, είναι πλέον αντικείμενα της χειροτεχνίας, της κηπουρικής και του Φενκ Σούι. Η Βαλκανική, λόγω της κλιματικής αλλαγής, των συγκρουόμενων τεκτονικών πλακών και των νέων γεωπολιτικών προσαρμογών, μετακινείται νότιο-νοτιοανατολικά για να εκμεταλλευτούμε το δημιουργούμενο κενό κατά την αποχώρηση των συμμαχικών δυνάμεων από την περιοχή και την κατάργηση των κλειστών επαγγελμάτων της Χαλιμπάρτον και της Μπλακγουώτερ. Ένα κράτος χωρίς ευρώ ελάχιστη σχέση θα έχει με την Ευρωπαϊκή Ιστορία.
   Οι αναγνώστες αντιλαμβάνονται ότι τα γεγονότα του ελληνικού παρελθόντος στο νέο Λύκειο δεν θα τα αφηγούνται σοφοί καθηγητές και διακεκριμένοι επιστήμονες. Τα ανδραγαθήματα των προγόνων θα τα μάθουμε από τον κ. Κοπρίτη, την κ. Ρεμπεσκέ, τον κ. Τεμπελχανά, την κ. Αλητάμπουρα και τον κ. Απατεώνα, με την ανάλογη για το ήθος και την προσφορά τους αμοιβή.
Όπως είναι γνωστό σε όλους, το πρόβλημα της εκπαίδευσης είναι ο ισχύων διαχωρισμός φιλοσοφίας και επιστήμης. Κάποιος έγραφε:
   "Αν ήξερα πώς να ξεφορτωθώ τα ξεχωριστά λεξιλόγια της πολιτικής, της οικονομίας και της κουλτούρας θα ήμουν πολύ πιο μπροστά". Αρχίσαμε από την Ιστορία.




Σάββατο 15 Ιανουαρίου 2011

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης Εκατό χρόνια συμπληρώνονται από το θάνατό του

Εκατό χρόνια συμπληρώνονται από το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και η «εκκλησία» της νεώτερης ελληνικής γραμματείας μας εορτάζει τη μνήμη του «Αγίου των Γραμμάτων»  που γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου του 1851 και πέθανε στις 3 Ιανουαρίου του 1911.

Ο «κοσμοκαλόγερος» της πεζογραφίας μας εξακολουθεί ακόμη και σήμερα -στους ψηφιακούς καιρούς μας- να φωτίζει με το κεράκι του το ελληνικό διήγημα, προσφέροντας το Χριστόψωμο του ύφους και του ήθους του.

Το θεωρούμενο από όλους κορυφαίο έργο του «Η φόνισσα» μοιάζει σύγχρονο ,εμπνέοντας κινηματογραφιστές και σκηνοθέτες. Η υπόθεση-αν εξαιρέσεις τα γραφικά ονόματα της εποχής- μοιάζει τωρινή, παρ' όλο που γράφτηκε το 1902: «Η θεία Χαδούλα της Φραγκογιαννούς, απεγνωσμένη από τον οικογενειακό αυταρχισμό, παραλογίζεται και σκοτώνει μικρά κορίτσια προκειμένου να γλυτώσει αυτά και τους γονείς τους από τα βάσανα που ήταν συνταυτισμένα με τις γυναίκες εκείνου του κόσμου. Περιγράφοντας τους φόνους και την καταδίωξή της από τα όργανα της τάξεως, ο Παπαδιαμάντης οδηγεί την ηρωίδα του σε απόκρημνο παραθαλάσσιο γκρεμό, για να πνιγεί "εις το ήμισυ του δρόμου μεταξύ της θείας και της ανθρωπίνης Δικαιοσύνης».

 Γεννημένος από πατέρα ιερέα και θεοσεβούμενη μητέρα ,μεγάλωσε ανάμεσα σε εννιά αδέλφια (τα δύο πέθαναν σε μικρή ηλικία) και γνώρισε τα ξωκκλήσια της Σκιάθου ,που ύμνησε μέχρι το τέλος της βασανισμένης ζωής του. Γράφει ο ίδιος σε ένα σύντομο βιογραφικό του:

 «Εγεννήθην εν Σκιάθω, τη 4 Μαρτίου 1851. Εβγήκα απο το ελληνικόν Σχολείον εις τώ 1863, αλλά μόνον τώ 1867 εστάλην εις το Γυμνάσιον Χαλκίδος, όπου ήκουσα την Α΄ και Β΄ τάξιν. Την Γ΄ εμαθήτευσα είς Πειραιά, είτα διέκοψα τας σπουδάς μου και έμεινα είς την πατρίδα. Κατά τον Ιούλιον του 1872 υπήγα είς το Αγιον Ορος χάριν προσκυνήσεως, όπου έμεινα ολίγους μήνας. Τώ 1873 ήλθα εις Αθήνας καί εφοίτησα εiς την Δ΄ του Βαρβακείου. Τώ 1874 ενεγράφην εις την Φιλοσοφικήν Σχολήν, όπου ήκουα κατ' εκλογήν ολίγα μαθήματα φιλολογικά, κατ' ιδίαν δε ησχολούμην εις τας ξένας γλώσσας.

Μικρός εζωγράφιζα αγίους, είτα έγραφα στίχους, καί εδοκίμαζα να συντάξω κωμωδίας. Τώ 1868 επεχείρησα να γράψω μυθιστόρημα. Τώ 1879 εδημοσιεύθη «Η Μετανάστις» έργον μου εις το περιοδικόν «Σωτήρα». Τώ 1882 εδημοσιεύθη «Οι έμποροι των εθνών» εις τώ «Μη χάνεσαι». Αργότερα έγραψα περί τα εκατόν διηγήματα, δημοσιευθέντα εις διάφορα περιοδικά καί εφημερίδας


 Η φτώχεια ήταν αυτή που δεν του επέτρεψε να τελειώσει τις σπουδές του. Ζούσε σε δωμάτια ταπεινά. Άρχισε να κερδίζει αρκετά, για την εποχή, χρήματα όταν ο Βλάσης Γαβριηλίδης, της πρωτοποριακής «Ακρόπολης», τον προσέλαβε στην εφημερίδα με το ποσό των 250 δραχμών το μήνα. Επί πλέον κέρδιζε και άλλα χρήματα από τις συνεργασίες με άλλες εφημερίδες και περιοδικά. Αλλά δεν αποταμίευε. Τα ξόδευε … «εν ριπή οφθαλμού».

Ήταν γνωστό τότε πως μόλις έπαιρνε το μισθό του ξεπλήρωνε τα χρέη του στην ταβέρνα του Κεχριμάνη, όπου σύχναζε επί 27 συναπτά έτη, πλήρωνε το ενοίκιο , έστελνε στη Σκιάθο, μοίραζε στους φτωχούς και την επόμενη ήταν και ο ίδιος φτωχός! Είχε αποστροφή στα βιοτικά. Τον περιγράφουν σχεδόν κουρελή… Σιγά-σιγά το κρασί και το τσιγάρο του έγινε από ευχαρίστηση εξάρτηση. Τον γοήτευε η μοναξιά του. Ελάχιστοι ήταν οι φίλοι του. Η χαρά της ζωής του ήταν να ψάλλει στον Άγιο Ελισαίο στην Πλάκα.

 Οπότε, τον Μάρτιο του 1908 εγκατέλειψε την Αθήνα της «δουλοπαροικίας και των πλουτοκρατών», όπως έγραψε και κατέφυγε στο αγαπημένο του νησί, εξακολουθώντας να δουλεύει ως μεταφραστής έργων για λογαριασμό του Γιάννη Βλαχογιάννη. Πρήστηκαν τα χέρια του. Υστερα από επιδείνωση της υγείας του πέθανε, αφήνοντας 180 διηγήματα, ποιήματα, μελέτες και άρθρα. Η είδηση του θανάτου του γέμισε πένθος όχι μόνο τους συντοπίτες του, αλλά όλη την Ελλάδα. Πολλοί λογοτέχνες, που όσο ήταν εν ζωή δεν είχαν γράψει κουβέντα για το έργο του, συνέθεσαν εγκωμιαστικά κείμενα. Ο εκδοτικός Οίκος Φέξη ξεκίνησε το 1912-1913 την έκδοση 11 τόμων με τα έργα του. Διότι ουδείς οίκος δεν είχε εκδώσει σε βιβλίο τα πεζογραφήματά του όσο ζούσε. Οι αναγνώστες τα απολάμβαναν από τις εφημερίδες και τα περιοδικά…

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ένας ψαλμωδός των φτωχών και καταφρονεμένων του χθες. Αντίδωρο και αντίδοτο στον κόσμο του σήμερα.

   

Ακολουθεί αναλυτικά η εργογραφία του:

Μυθιστορήματα και νουβέλες:

Η Μετανάστις

Οι έμποροι των εθνών

Η γυφτοπούλα

Χρήστος Μηλιόνης

Η φόνισσα

*Διηγήματα:

 Αγάπη στον γκρεμό

 Άγια και πεθαμένα

 Αλιβάνιστος

 Άνθος του γιαλού

Απόλαυσις στη γειτονιά

Αψαλτος

Γουτού γουπατού

Δαιμόνια στο ρέμα

Εξοχική Λαμπρή

Ερως - Ήρως

Ζάνος Χαρίσης

Η αποσώστρα (γραμμένο στη δημοτική)

Η βλαχοπούλα

Η στρίγγλα μάννα

Η μαυρομαντηλού

Η νοσταλγός

Η παιδική πασχαλιά

Η σταχτομαζώχτρα

Η τύχη απ' την Αμέρικα

Η Φαρμακολύτρια

Η χολεριασμένη

Θαλασσινά ειδύλλια

Μια ψυχή

Ναυαγίων ναυάγια

Ο Αμερικάνος

Ο βαρδιάνος στα Σπόρκα

Ο Γαγάτος καί τ' άλογο

Ο γείτονας με το λαγούτο

Ο έρωτας στα χιόνια

Ο καλούμπας

Ο σημαδιακός

Ο νεκρός ταξιδιώτης

Ο ξεπεσμένος δερβίσης

Ο πανδρολόγος

Ο Πανταρώτας

Ο φτωχός άγιος

Ο Χριστός Ανέστη του Γιάννη

Ολόγυρα στη λίμνη

Όνειρο στο κύμα

Οι μάγισσες

Οι Χαλασοχώρηδες

Στο Χριστό, στο Κάστρο

Το μοιρολόγι της φώκιας

Τ' αγνάντεμα

Τ' αστεράκι

Τ' μπούφ' του πλι

Τα δυο κούτσουρα

Τα δυό τέρατα

Τα κρούσματα

Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη

Της Κοκκώνας το σπίτι

Το ενιαύσιον θύμα

Το Πάσχα ρωμέϊκο

Το πνίξιμο του παιδιού

Το χριστόψωμο

Τρελλή βραδυά

Φτωχός άγιος

Υπηρέτρα

Υπό την βασιλικήν δρύν

Ω! τα βασανάκια

 *Ποιήματα:

Στην Παναγίτσα στο Πυργί

Προς την μητέρα μου

Δέησις

Έκπτωτος ψυχή

Η κοιμισμένη βασιλοπούλα

Το ωραίον φάσμα

Εις τους αδελφούς Γιαννάκην και Κώστα Γ. Ραφτάκη

Νύχτα βασάνου

Επωδή παπά στη χολέρα

Επωδή γιατρού στη χολέρα

Το τραγούδι της Κατίνας

Εις ιππεύουσαν Παναγυριώτισσαν

Έρωτες στα κοπριά

ΙΕΡΟΚΑΤΗΓΟΡΙΑ



Αποσπάσματα.
"Σ' ένα χωριό ένας γέροντας ιερέας, ενώ ήταν σ' όλα τα άλλα καλός και ιδιαίτερα επακόλουθος, υπέπιπτε στο πάθος της μέθης. Όταν έβγαινε από την 'Εκκλησία, παρασυρόταν από το πάθος του προς τα καφενεία. Εκεί, μετά από 23 ποτηράκια αλκοόλ, έχανε τον εαυτό του- ζαλιζόταν συναισθανόμενος όμως τη θέση του, σηκωνόταν και τρικλίζοντας έπαιρνε το δρόμο για το σπίτι του. Σ' αυτόν το δρόμο, όμως, είχε ό αδελφός του κατάστημα. Και όταν τον έβλεπε να περνάει σε τέτοια κατάσταση, έβγαινε στην πόρτα του μαγαζιού του και όχι από λύπη, αλλά μάλλον από ευθιξία, τον εφασκέλωνε από πίσω με το δεξί του χέρι (τον εμούτζωνε, όπως λέμε). Μετά από λίγο καιρό συνέπεσε να αποθάνει ό εύθικτος αυτός αδελφός του ιερέως. Όταν ύστερα από τρία χρόνια άνοιξαν τον τάφο του για την ανακομιδή βρήκαν το δεξί του χέρι άλιωτο. Τον ξανάθαψαν και μάλιστα σε άλλο σημείο. αλλά πάλι βρέθηκε το δεξί του χέρι ακέραιο. Τότε με συμβουλή του άλλου εφημέριου ιερέως, πήραν το αδιάλυτο χέρι και το εξέθεσαν στο νάρθηκα του ναού, για να τον συγχωρήσουνε οι συγχωριανοί του, για τυχόν λιποβαρή ζυγίσματα ή άλλες αδικίες, συνηθισμένες σ' όσους ασχολούνται με το εμπόριο. Αλλά και πάλι μετά από άλλο ένα έτος επανενταφιασμού βρέθηκε το χέρι αδιάλυτο. Τότε - κατά θεία νεύση - ένας άλλος έμπορος πού είχε το κατάστημα του απέναντι, ανέφερε στον εφημέριο το γεγονός του καθημερινού φασκελώματος και του χλευασμού του γέροντα ιερέα από τον αδελφό του. Οπότε κατάλαβε ό καλός εκείνος ιερέας, ποια ήταν ή αιτία. Και αφού προσκάλεσε το γέροντα συλλειτουργό του τον παρότρυνε να κάνη τρισάγιο και να διαβάσει πάνω από το αδιάλυτο χέρι τη συγχωρητική ευχή. Πράγματι μόλις έγιναν αυτά, αμέσως τα σαρκώδη μέλη του άλιωτου χεριού διελύθησαν και έμειναν γυμνά τα οστά".
Ό όσιος και θαυματουργός πατέρας μας Αναστάσιος ό Σιναΐτης μάς διηγήθηκε μία θαυμαστή και παράδοξη διήγηση λέγοντας τα εξής:
Κάποτε πού βρέθηκα στη Λαοδίκεια της Συρίας, κοντά στο όρος του Λιβάνου, απέναντι των Γαθισών, άκουσα από τούς εκεί γέροντες ένα αξιοθαύμαστο γεγονός. Υπήρχε, λέει, εκεί κάποιος πρεσβύτερος πού ζούσε μέχρι πριν δύο χρόνια. Μία νύχτα πήγε σ΄ αυτόν ένας άνθρωπος και του ζητούσε με πολλή βιασύνη να σηκωθεί να βαπτίσει το παιδί του, πού ήταν βρέφος και κινδύνευε από στιγμή σε στιγμή να πεθάνει. Σηκώθηκε λοιπόν από το κρεβάτι του ό Πρεσβύτερος και άρχισε αμέσως να λέει την ακολουθία του βαπτίσματος. Καθώς όμως ετοίμαζαν το νερό και το άγιο έλαιο και ενώ ό πρεσβύτερος συνέχιζε την ακολουθία, το παιδί πέθανε αβάπτιστο. Πήρε τότε ό πρεσβύτερος το παιδί, το έβαλε μπροστά στο βαπτιστήριο και είπε: "Σε σένα, το σύνοδο μου άγγελο λέω, μ' εκείνη την εξουσία πού έδωσε ό Χριστός σ' εμάς τούς ιερείς να δένουμε και να λύνουμε στον ουρανό και στη γη· δώσε την ψυχή αυτού του παιδιού πίσω στο σώμα του μέχρι να βαπτιστεί, διότι δε στάλθηκες για να το πάρεις αβάπτιστο. Διότι ξέρει ό Κύριος σου, πού είναι και δικός μου Κύριος, ότι δεν αμέλησα, αλλά μόλις ξύπνησα αμέσως άρχισα την ακολουθία του βαπτίσματος". Με τα λόγια αυτά του πρεσβύτερου προς τον άγγελο αναστήθηκε το παιδί, το βάπτισαν και αμέσως κοιμήθηκε πάλι έν Κυρίω. Όταν εγώ το άκουσα αυτό, θεώρησα δίκαιο να μην το αποσιωπήσω, αλλά να το γράψω για τη δόξα και την τιμή του μεγάλου Θεού και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού και για την ωφέλεια των ακροατών. Κανείς λοιπόν να μην κρίνει ιερέα του Θεού, ακόμη και αν τον δει να πέφτει σε κάποιο σφάλμα. Διότι, αν ό λόγος και ό δεσμός του ιερέα ισχύει για τους αγγέλους, πόσο περισσότερο ισχύει για τους ανθρώπους; και αν ό ιερέας δε στέκεται στο ύψος του, τότε ό χριστιανός θα ανέχεται και θα αδιαφορεί; Όχι βέβαια. Αυτός που αγαπά τον ιερέα και που πονά την εκκλησία, πλησιάζει τον άτακτο κληρικό και του υποδεικνύει με σεβασμό τα λάθη του. Αν δε συμμορφωθεί τότε απευθύνεται στον Επίσκοπο και εκείνος έχει τον τρόπο να συμμορφώσει τον πταίσοντα. Κληρικό. Με την κατάκριση του κληρικού διαιωνίζουμε το κακό, σκανδαλίζουμε ανθρώπους που έχουν πίστη ασθενική και αγοράζουμε κόλαση.
Στη "Διακονία και Μαρτυρίαν", περιοδικό της Ιεράς Μητροπόλεως Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, "ανεγράφη το εξής αξιόλογο:
Ό Μέγας Αλέξανδρος προχωρώντας νικηφόρα επί της Ασιατικής γης, έφθασε εις την πρωτεύουσαν της Φοινίκης Τύρον, ένα μεγάλο και πανίσχυρο κέντρο του έθνους των Φοινίκων. Μετά από πολιορκία επτά μηνών κυρίευσε την πρωτεύουσα αυτή και κατόπιν κατευθύνθηκε προς την ιερά Γή της 'Ιουδαίας το 332 π.Χ., με σκοπό να τιμωρήσει σκληρά τούς 'Ιουδαίους για την απιστία πού επέδειξαν στους αγώνες τους κατά των Φοινίκων. Τότε ό μέγας αρχιευρεύς των 'Ιουδαίων, Ιαδδουά, άρχισε να προσεύχεται για τη σωτηρία του λαού του και, εμπνεόμενος από θεία οπτασία, περιεβλήθη χρυσοκέντητη στολή μπλε, έβαλε στο κεφάλι του μίτρα με ολόχρυσο πέταλο στο μέτωπο και εκεί αποτύπωσε το όνομα του αληθινού Θεού, του αγνώστου στο Μέγα Αλέξανδρο και πήγε στο στρατόπεδο των Ελλήνων.
Τότε ό Μέγας Αλέξανδρος, ενώ μέχρι εκείνη τη στιγμή είχε άγριες διαθέσεις κατά των Ιουδαίων, μόλις αντίκρισε τον αρχιερέα και διάβασε το όνομα του αληθινού Θεού, ηλεκτρίσθηκε ολόκληρος, ή οργή του διαλύθηκε, ή αγέρωχος και αυταρχική ιδιοσυγκρασία του μεταβλήθηκε σε ταπεινή και συνεσταλμένη στοργή και ευσπλαχνία. Γεμάτος ταπεινοφροσύνη - ένας Μέγας Αλέξανδρος - κλίνει ευλαβικά το γόνατο του από σεβασμό και προσκυνά τον αρχιερέα των 'Ιουδαίων. Όλοι γύρω του έμειναν εμβρόντητοι μπροστά σ΄ αυτό το θέαμα- και παίρνοντας θάρρος τότε ό στρατηγός Παρμενίων έρωτά τον αρχηγό του Ελληνισμού, Μέγα Αλέξανδρο, πώς "ό υπό πάντων προσκυνούμενος Αλέξανδρος προσεκύνησε τον 'Ιουδαίων αρχιερέα;" Ό Μέγας Αλέξανδρος τού απάντησε: "Δεν προσκύνησα τον αρχιερέα, αλλά τον Θεόν, όστις εκείνον αρχιερέα κατέστησε".
Ασκητική Λαϊκών
Πρωτ. Βασίλειου Ακριβόπουλου
 Το βιβλιο μπορείτε να το κατεβάσετε ή να το διαβάσετε απο την παρακάτω διεύθυνση
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...