ΤΡΙΩΔΙΟ - ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ

Όταν κάποιος ξεκινάει ένα ταξίδι θα πρέπει να ξέρει που πηγαίνει. Αυτό συμβαίνει και με τη Μεγάλη Σαρακοστή. Πάνω απ΄ όλα η Μ.Σαρακοστή, είναι ένα πνευματικό ταξίδι που προορισμός του είναι το Πάσχα, <<η Εορτή των Εορτών>>. Η νέα ζωή η οποία πρίν δύο χιλιάδες περίπου χρόνια <<ανέτειλε εκ του τάφου>>, προσφέρθηκε σε μας, σε όλους εκείνους που πιστεύουν στο Χριστό. Μας δόθηκε τη μέρα που βαφτιστήκαμε.
Έτσι το Πάσχα πανηγυρίζουμε την Ανάσταση του Χριστού σαν γεγονός που έγινε και ακόμη γίνεται σε μας. Γιατί ο καθένας μας έλαβε το δώρο αυτής της νέας ζωής. Είναι ένα δώρο που ριζικά αλλάζει τη διάθεσή μας απέναντι σε κάθε κατάσταση αυτού του κόσμου, ακόμη και απέναντι στο θάνατο. Επιβεβαιώνουμε θριαμβευτικά το: <<νικήθηκε ο θάνατος>>. Φυσικά υπάρχει ακόμα ο θάνατος, είναι σίγουρος, τον αντιμετωπίζουμε, και κάποια μέρα θα έρθει και για μας. Αλλά όλη η πίστη μας είναι ότι με το δικό Του θάνατο ο Χριστός άλλαξε τη φύση ακριβώς του θανάτου. Τόν έκανε πέρασμα - <<διάβαση>>, <<Πάσχα>> - στη βασιλεία του Θεού μεταμορφώνοντας τη δραματικότερη τραγωδία σε αιώνιο θρίαμβο, σε νίκη. Με το <<Θανάτω θάνατον πατήσας>>, μας έκανε μετόχους της Ανάστασής Του.
Τέτοια είναι η πίστη της Εκκλησίας μας. Εμείς ξεχνάμε όλα αυτά γιατί είμαστε απασχολημένοι, τόσο βυθισμένοι στις καθημερινές έγνοιες μας, που ξεχνάμε ακόμα και το θάνατο και τελικά, εντελώς αιφνιδιαστικά, μέσα στις <<απολαύσεις της ζωής μας>> μας έρχεται τρομακτικός, αναπόφευκτος, παράλογος.
Πραγματικά ζούμε σαν να μην ήρθε ποτέ Εκείνος. Αυτή είναι η μόνη πραγματική αμαρτία, όλων των κατ' όνομα χριστιανών. Αν το αναγνωρίσουμε αυτό, τότε μπορούμε να καταλάβουμε τι είναι το Πάσχα και γατί χρειάζεται και προϋποθέτει τη Μεγάλη Σαρακοστή.
Ολόκληρη η λατρεία της Εκκλησίας μας είναι οργανωμένη γύρω από το Πάσχα, που είναι το Τέλος και που ταυτόχρονα είναι και η Αρχή.
Γιά πολλούς από τους χριστιανούς, η Μεγάλη Σαρακοστή αποτελείται από τυπικούς κανόνες που επικρατεί το αρνητικό στοιχείο, όπως η αποχή απο ορισμένα φαγητά. Όμως σκοπός της είναι να <<μαλακώσει>> τη καρδιά μας τόσο, ώστε να μπορεί να αποκτήσει την εμπειρία της κρυμμένης <<δίψας και πείνας>> για επικοινωνία με το Θεό. Αυτή η <<ατμόσφαιρα>> της Μ.Σαρακοστής δημιουργείται βασικά με τη λατρεία, με τους ύμνους του Τριωδίου που οι ιεροί υμνογράφοι, σύνθεσαν και οργάνωσαν όλες τις ακολουθίες, με θαυμαστή κατανόηση της ανθρώπινης ψυχής.
Τό ΤΡΙΩΔΙΟ είναι ένα λειτουργικό βιβλίο που περιλαμβάνει ύμνους και βιβλικά αναγνώσματα γιά την κάθε μέρα της περιόδου της Μ. Σαρακοστής, η οποία αρχίζει με την Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου και τελειώνει με τον Εσπερινό του Αγίου και Μεγάλου Σαββάτου.
Η άγνοια των ύμνων του Τριωδίου είναι η βασική αιτία που μας κάνει σιγά σιγά να παραμορφώνουμε τη κατανόηση, το σκοπό και το νόημα της Μεγάλης Σαρακοστής.
Πολύ πριν αρχίσει η Μ.Σαρακοστή, η Εκκλησία μας αναγγέλει ότι πλησιάζει και μας καλεί να μπούμε στην περίοδο της προετοιμασίας γι΄αυτήν. Γιατί; Γιατί η Εκκλησία έχει μιά βαθειά ψυχολογική γνώση της ανθρώπινης φύσης. Ξέροντας την έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης και την τρομακτική <<κοσμικότητα>> της ζωής μας, αναγνωρίζει την αδυναμία μας να αλλάξουμε αυτόματα, να πάμε ξαφνικά από μιά πνευματική ή διανοητική κατάσταση σε μιά άλλη. Έτσι, αρκετά πρίν αρχίσει η ουσιαστική προσπάθεια , η Εκκλησία προκαλεί τη προσοχή μας στη σοβαρότητα της Μ.Σαρακοστής και μας καλεί να σκεφθούμε τη σημασία της.
Αυτή η προπαρασκευαστική περίοδος περιλαμβάνει τις Κυριακές: α) Του Τελώνη και του Φαρισαίου, που αναφέρεται στην Ταπείνωση. β) Του Ασώτου, που αναφέρεται στην μετάνοια. γ) Της Απόκρεω, που αναφέρεται στην Τελευταία Κρίση και στη χριστιανική αγάπη και δ) Της Τυροφάγου, ή της Συγγνώμης που θυμόμαστε της εξορία από τον Παράδεισο των Πρωτοπλάστων.
__________________
(ALEXANDER SCHMEMANN-ΜΕΓΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ
-ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΣΧΑ- ΕΚΔΟΣΕΙΣ <<ΑΚΡΙΤΑΣ>> )

Μητροπολίτης Γαβριήλ: Στην Ελλάδα έχει λείψει η μέση οδός, η κοινή λογική

Εικονογράφηση: Τιτίνα Χαλματζή.

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

Καθώς είχαμε σηκωθεί από το τραπέζι και οδεύαμε προς την έξοδο του εστιατορίου, μία 60χρονη τον πλησιάζει. Εκείνος τη βλέπει και κοντοστέκεται, εγώ μένω λίγο παράμερα για να τους αφήσω να μιλήσουν. «Να σας φιλήσω, πάτερ μου», ακούω να του λέει. Εκείνος –1,94 στο ύψος– σκύβει λίγο και ανοίγει την αγκαλιά του. Του ψιθυρίζει κάτι και σηκώνει τη φωνή, χαρούμενη: «Να ’σαι καλά, παιδί μου», τον αποχαιρετά.

Οι τελευταίες λέξεις της γυναίκας –«παιδί μου»– μοιάζει συγκυριακά να κλείνουν τον κύκλο της συνάντησής μας με τον 39χρονο μητροπολίτη Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας Γαβριήλ (κατά κόσμον Γαβριήλ Παπανικολάου), αφού μόλις τον είδα πρώτη φορά στο γραφείο του στη μητρόπολη, παρατήρησα πως «είστε αληθινά πολύ νέος». Η Εκκλησία μας έχει συνηθίσει μορφές ηλικιωμένων προσώπων σε υψηλά αξιώματα.

«Διορθώνω το λάθος μου καθημερινά», μου απάντησε γελώντας, θυμίζοντας πως αυτό είχε απαντήσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος σχολιάζοντας τις επικρίσεις για την υπουργοποίησή του σε νεαρή ηλικία για τα δεδομένα
της εποχής του. 

«Νιώθετε πως είστε ικανός για τη θέση;» τον ρώτησα όταν πια βρεθήκαμε στο τραπέζι του εστιατορίου. «Να περάσουν 20 χρόνια και θα σας πω». Ακόμη οι μνήμες του είναι νωπές από την πρώτη μέρα, μαθητής γυμνασίου, που πέρασε –ένα playstation έπαιξε καθοριστικό ρόλο– το κατώφλι της Εκκλησίας στο Μοσχάτο, την ίδια στιγμή που είναι σαφές ότι δεν βρέθηκε σε αυτήν τη θέση μόνο για να εκπληρώσει προσωπικές του φιλοδοξίες. Εχει ήδη σχέδια και όραμα, για το ποίμνιό του, τα οποία «τρέχει» με την ίδια ζέση με την οποία ασχολείται με το γεμάτο καθημερινό πρόγραμμά του στη μητρόπολη. «Κάθε Δευτέρα και Τετάρτη δέχομαι στη μητρόπολη πολύ κόσμο. Ζητούν πνευματική καθοδήγηση, προσωπική, κοινωνική, επαγγελματική, την οποία είμαι υποχρεωμένος να δώσω. Στην Ελλάδα υπάρχει έκπτωση αξιών, που οφείλεται και στο χαμηλό επίπεδο του πολιτικού λόγου. Στην Ελλάδα κινούμαστε στα άκρα. Εχει λείψει η κοινή λογική, η μέση οδός», λέει.

Η μητέρα του ήταν εκείνη που συνέβαλε στο να αναπτύξει την πρώτη του σχέση με την Εκκλησία. «Ξεκίνησα πηγαίνοντας στο κατηχητικό στην ενορία της Μεταμόρφωσης Μοσχάτου. Ηταν πολλά παιδιά τότε, γύρω στα 250. Είχαμε ισχυρό κίνητρο να μείνουμε, αφού τότε δεν ήταν εύκολο να έχεις ηλεκτρονικά παιχνίδια, βίντεο και όλες τις ανέσεις που έχουν τα παιδιά σήμερα. Στη Β΄ Λυκείου επισκέφθηκα το Αγιον Ορος και τα Ιεροσόλυμα. Ενθουσιάστηκα από τον τρόπο ζωής και τους ανθρώπους. Θυμάμαι πως σκεφτόμουν τον εαυτό μου στη θέση τους. Τότε ήταν, νομίζω, που δημιουργήθηκε μέσα μου η κλίση προς την Εκκλησία. Στα 19 μου, όταν πήρα την απόφαση να χειροτονηθώ, όλο αυτό λειτουργούσε μέσα μου σαν έρωτας. Οπως ο έρωτας που δεν λογαριάζει κίνδυνο, έτσι κι εγώ ήξερα αληθινά πού πήγαινα, αλλά δεν γνώριζα τις λεπτομέρειες της διαδρομής. Οι κατοπινές σπουδές και εμπειρίες εδραίωσαν, σφυρηλάτησαν την επιλογή μου», θυμάται.

Ο οραματιστής Αθηναγόρας

Το 1995 εισήχθη στη Θεολογική Σχολή Αθηνών και χειροτονήθηκε διάκονος το 1996 από τον νυν μητροπολίτη Διδυμοτείχου και Ορεστιάδος Δαμασκηνό και υπηρέτησε στην ενορία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Μοσχάτου. Ακολούθησαν, το 1998, σπουδές στο Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στη Γενεύη - Σαμπεζί στην Ελβετία. Η παραμονή εκεί αποτέλεσε σταθμό στη ζωή του, όπως λέει. «Ο οραματιστής Πατριάρχης Αθηναγόρας, θέλοντας να διαφυλάξει την πατριαρχική παράδοση που ήθελε να καλλιεργεί κληρικούς με οικουμενικό πνεύμα και οικουμενική διάσταση, πήρε την απόφαση τη δεκαετία του ’70 να ιδρύσει το πατριαρχικό κέντρο στη Γενεύη. Πρώτος διευθυντής του και πρώτος μητροπολίτης Ελβετίας, ο κυρός Δαμασκηνός Παπανδρέου υπήρξε το πρόσωπο εκείνο το οποίο ενσάρκωσε την οικουμενική αυτή διάσταση του Ευαγγελίου που πάντα θέλει να προβάλλει προς τους εγγύς και τους μακράν ο θεσμός του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Πρωτοπόρος ο Δαμασκηνός στη δημιουργία διαλόγων με τις τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, προσπάθησε να δημιουργήσει τα ασφαλή όρια μέσα στα οποία οι θρησκείες θα συμβάλλουν στην ευημερία και όχι στην καταστροφή. Οι μαθητές του μάθαμε τον σεβασμό στην ετερότητα, την αγάπη για τη γνώση, την οικουμενικότητα του ευαγγελικού μηνύματος και ταυτόχρονα τη σημασία του διαλόγου για τη διατήρηση της εν Χριστώ ειρήνης», λέει ο κ. Γαβριήλ. Και τονίζει: «Ο Δαμασκηνός ήθελε να περάσει το μήνυμα ότι σε αυτό τον κόσμο δεν είσαι μόνος. Οσο πιο πολύ μπορείς να μάθεις την πίστη σου σωστά, τόσο πιο πολύ ανοίγεσαι στο άλλο, το διαφορετικό».

Πρέπει να σεβόμαστε όλα τα θρησκευτικά σύμβολα

– Πώς αποτιμάτε τα γεγονότα στο Παρίσι με την επίθεση στο Charlie Hebdo;

– Δυστυχώς, στη Γαλλία τα τελευταία είκοσι χρόνια η πολιτική για τη μετανάστευση οδήγησε σε περιθωριοποίηση των ανθρώπων, με αποτέλεσμα να έχουμε πολλές εκρήξεις βίας, με αποκορύφωμα την πρόσφατη στο Charlie Hebdo. Η Γαλλία είναι ένα «λαϊκό κράτος» και αιώνες προσπαθεί να βγάλει από την καθημερινότητα των ανθρώπων την έννοια του Θεού.

– Κάποιοι μιλούν για πόλεμο θρησκειών στην Ευρώπη.

– Oλοι οι άνθρωποι θέλουν να έχουν ένα Θεό στα μέτρα τους. Αυτό έχει οδηγήσει σε εγκλήματα. Διαχρονικά η Ιστορία αποδεικνύει ότι η δημιουργία τέτοιων θρησκευτικών μορφωμάτων καταλήγει στον πόλεμο και τη βία. Η ορθόδοξη παράδοση καταδικάζει τη βία και κάθε μορφή μισαλλοδοξίας που στόχο έχει να χρησιμοποιήσει τα θρησκευτικά σύμβολα. Οι άνθρωποι στην ευρωπαϊκή ήπειρο έχουν βαθιά χριστιανική παράδοση, που μπορεί να δώσει στον σύγχρονο άνθρωπο ένα μοντέλο προσωπικής και κοινωνικής ευημερίας, έναν τρόπο ζωής χωρίς εγωισμούς, προκαταλήψεις, με κύριο γνώμονα την απροϋπόθετη αγάπη προς κάθε άνθρωπο. Αυτό που επίσης αξίζει να σημειώσουμε είναι ο τρόπος με τον οποίο κάθε θρησκεία βλέπει τον άνθρωπο. Είναι άλλη η θεώρηση του ανθρώπου στον Χριστιανισμό και άλλη στο Ισλάμ. Δεν νοείται στην Ορθόδοξη Εκκλησία η οποιαδήποτε απαξιωτική συμπεριφορά απέναντι σε κάθε ανθρώπινο πρόσωπο και πολύ περισσότερο η αφαίρεση ζωής. Η ανθρωπολογία του Ισλάμ είναι τελείως διαφορετική. Το μεγαλύτερο πρόβλημα του Ισλάμ αυτήν τη στιγμή στην Ευρώπη είναι η πολυμορφία του. Η παντελής έλλειψη ιεραρχίας, η ταύτιση πολιτικής και θρησκευτικής παρουσίας προς τα έξω κάνουν το Ισλάμ ένα δύσκολο συνομιλητή και δημιουργούν περισσότερες αγκυλώσεις από αυτές που νομίζουμε ότι υπάρχουν είτε στην Καινή Διαθήκη είτε στο Κοράνι. Ο δομημένος διάλογος ανάμεσα στις θρησκείες μπορεί να καλύψει πολλά κενά επικοινωνίας και να εξαλείψει φόβους και μισαλλοδοξίες και των δύο πλευρών. Για να μην ξαναζήσουμε γεγονότα όπως αυτά στο Παρίσι, πρέπει να καλλιεργήσουμε τον αμοιβαίο σεβασμό, τη γνώση των θρησκευτικών συμβόλων και πάνω απ’ όλα μία θρησκευτική αγωγή που θα εξασφαλίζει σε κάθε κοινωνία την πρόοδο και την ευημερία. Μένει απλά να δούμε το βάθος της συνειδητοποίησης των Ευρωπαίων ηγετών, πως η θρησκεία δεν είναι παιχνίδι στα χέρια κανενός, αλλά απαραίτητο πλαίσιο για τη διατήρηση της ειρήνης.

Το όραμά μου είναι να ανοίξω στη μητρόπολή μου ένα σχολείο

Χτυπάει το κινητό του τηλέφωνο, μου ζητεί συγγνώμη και απαντά: «Ελα, Μιμάκο μου, τι κάνεις; Μην ανησυχείς, δεν είναι τίποτα». Μπορώ να ακούσω τι λέει στο τηλέφωνο μόνον εκείνος: καθησυχάζει τον αδελφό του, ο οποίος αγχώθηκε επειδή η μικρή του κόρη έχει αρρωστήσει από γρίπη. Κλείνει το τηλέφωνο και χαμογελά με την «υπερβολική» συνήθη ανησυχία του... χαζομπαμπά αδελφού του.

– Στα 32 σας υπήρξατε εκπαιδευτικός σε ιδιωτικό σχολείο της Αθήνας. Πώς σας αντιμετώπισαν τα παιδιά βλέποντας να φοράτε ράσο;

– Στην αρχή πάντα υπάρχει επιφύλαξη. Είναι λογικό ένας νέος στην εποχή μας να προσεγγίζει το ράσο με απορία. Eχουμε κι εμείς την ευθύνη μας σε αυτό ως Εκκλησία. Oμως είναι και ο καλύτερος τρόπος για να προξενήσει το ενδιαφέρον σ’ ένα νέο άνθρωπο. Δεν πιστεύω, άλλωστε, ότι η εξωτερική αμφίεση μπορεί και πρέπει να κρατά τους ανθρώπους μακριά.

– Γιατί τα παιδιά βαριούνται τα Θρησκευτικά; Τι δεν πάει καλά στη διδασκαλία τους στα σχολεία;

– Δεν νομίζω ότι τα παιδιά στο σχολείο βαριούνται μόνο τα Θρησκευτικά. Υπήρξα κι εγώ μαθητής και οι μνήμες μου είναι ακόμη ζωντανές. Αυτό που δεν ξέχασα ποτέ από τα σχολικά μου χρόνια είναι οι καθηγητές εκείνοι που πίστευαν σε αυτό που έκαναν, που με ζήλο και αφοσίωση πλησίαζαν το κάθε παιδί και πολύ περισσότερο φρόντιζαν να μη μιλάνε πολύ, αλλά να κάνουν πολλά. Το μάθημα των Θρησκευτικών, άλλωστε, αυτόν τον χαρακτήρα έχει. Να διαμορφώνει συνειδήσεις, προβάλλοντας έναν άλλο τρόπο ζωής.
Πιστεύω ότι το καλύτερο μάθημα για τα παιδιά δεν είναι μόνο αυτό που τους διδάσκεις από την έδρα, αλλά και με τον τρόπο της ζωής σου, με τις αρχές που εκπέμπεις στους μαθητές.

– Τώρα διδάσκετε σε σχολεία;

– Από την ημέρα της εκλογής μου έπαψα να διδάσκω σε σχολείο. Παρ’ όλα αυτά σε συνεννόηση με το υπουργείο Παιδείας και τις αρμόδιες υπηρεσίες ζήτησα και πήρα την άδεια να επισκέπτομαι τα σχολεία της Μητροπόλεώς μας. Oχι για να διδάξω ούτε για να δημιουργήσω εντυπώσεις, όπως ίσως πουν κάποιοι. Απλά πιστεύω βαθύτατα ότι ο χώρος του σχολείου έχει όλες τις προϋποθέσεις που χρειάζεται μία σωστή σχέση, μία ζωντανή μαρτυρία, ένας εναλλακτικός τρόπος να μιλήσεις γι’ αυτό το οποίο πιστεύεις. Τα παιδιά, άλλωστε, είναι πάντα οι καλύτεροι κριτές.

– Θέλετε να δημιουργήσετε στην μητρόπολή σας ένα σχολείο;

– Είναι το όραμά μου. Πιστεύω απόλυτα στην εκπαίδευση. Φρονώ πως είναι το καλύτερο αναπτυξιακό μοντέλο που θα έπρεπε να ακολουθήσει η Ελλάδα για τα επόμενα πενήντα χρόνια. Χρειαζόμαστε σωστό και σταθερό εκπαιδευτικό σύστημα και η Εκκλησία έχει να προσφέρει πολλά στην εκπαίδευση. Η πρότασή μου θα είναι να παντρέψουμε την τεχνολογία, την ελληνική μας παράδοση και ιστορία με τις αρχές του χριστιανισμού. Αυτό φιλοδοξώ να δημιουργήσω στη μητρόπολή μου.

Ο πολιτικός όρκος

– Οι εκλογές έφεραν αλλαγή στον κυβερνητικό συνασπισμό, με τον ΣΥΡΙΖΑ να έρχεται με... φόρα ανατροπής. Πώς βλέπετε μία πρόταση εκ μέρους της κυβέρνησης για διαχωρισμό Εκκλησίας - Κράτους;

– Κατ’ αρχήν μέχρι σήμερα δεν υπήρξε τέτοια πρόταση. Τις σχέσεις όμως Εκκλησίας - Πολιτείας τις διέπει η βασική αρχή των διακριτών ρόλων. Ισως περισσότεροι παραμένουμε στην λέξη «διακριτοί» ξεχνώντας τη μεγάλη σημασία που έχει η δεύτερη έννοια. Φρονώ πως όταν η άσκηση του ρόλου εκάστου γίνεται μέσα σε πνεύμα κοινής ωφέλειας και αμοιβαίας συνεργασίας για το καλό των συμπολιτών μας, θα συνεχίσει να εφαρμόζεται στη πράξη η ουσιαστική πνευματική και κοινωνική προσφορά της Εκκλησίας στην πατρίδα μας.

– Υπήρξαν μητροπολίτες που ετάχθησαν υπέρ του πολιτικού όρκου. Ποια η άποψή σας;

– Αυτό που θα ήθελα απλώς να επισημάνω είναι αυτό που λέει ο Ιησούς Χριστός στην Επί του Ορους Ομιλία Του: «Εστω δε ο λόγος υμών ναι ναι, ου ου. Το δε περισσόν τούτων εκ του πονηρού εστίν».
Γυρίζει προς το τραπέζι, δοκιμάζει λίγο τυρί, δείχνει άνθρωπος που δεν φοβάται να εκδηλώσει την απλότητά του, το ανθρώπινο πρόσωπό του. «Πάρτε, πάρτε παγωτό, είναι πολύ καλό» λέει, ενώ μια στιγμή αργότερα διαμαρτύρεται γιατί, επειδή κάθεται δίπλα στο παράθυρο, «κάηκε η πλάτη μου από τον ήλιο».

– Νιώθετε άνετος με τους πολιτικούς, με τους δημοσιογράφους;

– Γιατί να μην νιώθω άνετος; Ολοι πρέπει να είμαστε απλοί άνθρωποι. Δεν βλέπω τον λόγο να παίρνω μια ψεύτικη πόζα απέναντι στους ανθρώπους, όποιοι κι αν είναι αυτοί, έστω κι αν κατέχουν ένα είδος εξουσίας. Σε αυτήν την περίπτωση, η συνάντηση χάνει την αυθόρμητη χαρά της. Τη ζωή σου δεν την προβάλλεις· τη ζεις.

Η συνάντηση

Επέλεξε τη «Θέα Δηλαβέρη» στη Μεταμόρφωση (Λητούς και Απόλλωνος) που προσφέρει εντυπωσιακή πανοραμική θέα των βορειοδυτικών προαστίων της Αθήνας. Ο ίδιος είχε από πριν φροντίσει να ενημερώσει τους ανθρώπους του εστιατορίου για την επίσκεψή μας, και στο γεύμα μας συνόδευσε ένας στενός συνεργάτης του, κληρικός. Επιλέξαμε πράσινη σαλάτα με ξηρούς καρπούς και βινεγκρέτ, λουκουμάδες τυριών, και ποικιλίες τυριών, αλλαντικών και κρεάτων. Συνοδεύσαμε το γεύμα με Αγιωργίτικο Μπουτάρη. Λιτοδίαιτος στα πρώτα πιάτα, δεν έκρυψε την αδυναμία του στο τελευταίο: παγωτό. Δεν μου άφησε περιθώρια να... ακουμπήσω τον λογαριασμό.

Oι σταθμοί του

1976
Γεννιέται στο Μοσχάτο.

1995
Εισάγεται στη Θεολογική Αθηνών.

1996
Χειροτονείται διάκονος στην ενορία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Μοσχάτου.

1998
Σπουδές στο Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ελβετία.

2001
Επιστροφή στην Ελλάδα, διάκονος στον Ι. Ν. Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου.

2004
Στις Βρυξέλλες για σπουδές.

2009
Πρωτοσύγκελλος της Αρχιεπισκοπής Αθηνών όπου και ανέλαβε τη δημιουργία και τον συντονισμό του προγράμματος συσσιτίων.

2001
Επίσκοπος Διαυλείας.

2014
Εκλέγεται μητροπολίτης Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας.

Έντυπη 

 http://www.kathimerini.gr/801856/article/proswpa/geyma-me-thn-k/mhtropoliths-gavrihl-sthn-ellada-exei-leiyei-h-mesh-odos-h-koinh-logikh

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ΄ ΛΟΥΚΑ (ΤΕΛΩΝΟΥ & ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ) – 1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015

Ιερά Μητόπολις Σερβίων και Κοζάνης

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ΄

- ΤΕΛΩΝΟΥ & ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ -

(Λκ. ιη΄ 10-14)

Ἀρχίζει σήμερα, ἀγαπητοί χριστιανοί, τό Τριώδιο. Εἶναι ἡ περίοδος ἀπό σήμερα μέχρι τήν ἑορτή τοῦ Πάσχα. Γιά μᾶς τούς ὀρθοδόξους χριστιανούς εἶναι καιρός προσευχῆς, μετάνοιας καί ἄσκησης. Ἡ Ἐκκλησία μᾶς προετοιμάζει κατάλληλα γιά νά ἀξιωθοῦμε νά ἑορτάσουμε τά μεγάλα γεγονότα τῶν Παθῶν καί τῆς Ἀνάστασης τοῦ Χριστοῦ. Ἀρχίζει λοιπόν τό Τριώδιο, ὅπως ὅρισαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες, μέ τήν παραβολή τοῦ τελώνου καί τοῦ φαρισαίου. «Ἀνέβηκαν δύο ἄνθρωποι στό ἱερό νά προσευχηθοῦν…». Ἡ προσευχή εἶναι ἀνάγκη τῆς ψυχῆς. Εἶναι τό ὀξυγόνο πού ζωογονεῖ τόν ἄνθρωπο. Ἐπιδιώκει ὁ ἄνθρωπος τήν ἐπικοινωνία μέ τό δημιουργό του. Ἔτσι χαριτώνεται, προσελκύει τή χάρη τοῦ Θεοῦ, προστατεύεται ἀπό τό κακό, ζεῖ μέσα στήν αἰωνιότητα τοῦ Θεοῦ ἀπό τώρα.

Ὁ Χριστός στήν παραβολή του μᾶς παρουσιάζει δύο διαφορετικούς τύπους ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς του, ἕναν τελώνη καί ἕναν φαρισαῖο. Ὁ φαρισαῖος ἀνήκει στήν ἀνώτερη κοινωνική τάξη τῶν Ἰουδαίων. Εἶναι ὁ διδάσκαλος τοῦ νόμου, ὁ ἐνάρετος ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς του, εἶναι ὁ δίκαιος, ὁ ἄμεμπτος. Ἔτσι πιστεύει γιά τόν ἑαυτό του. Ἐφαρμόζει τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ κατά γράμμα ἀλλά τό κάνει πρός τό «θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις». Δηλαδή ὁ φαρισαῖος εἶναι ἕνας ὑποκριτής, ἕνας θεατρίνος.

Ὁ τελώνης ἀπό τό ἄλλο μέρος εἶναι ὁ ἀντιπροσωπευτικός τύπος τοῦ ἄδικου καί τοῦ ἁμαρτωλοῦ. Οἱ τελῶνες ὡς φοροεισπράκτορες τῶν κατακτητῶν Ρωμαίων ἀδικοῦν, κλέβουν, ἐκβιάζουν, καταπιέζουν τό λαό. Δικαιολογημένα ἴσως ὁ λαός τούς μισεῖ καί δέν τούς συγχωρεῖ. Ὁ Χριστός ὅμως, ὅπως φαίνεται καθαρά στά Εὐαγγέλια, πλησιάζει τούς τελῶνες καί κάθεται μαζί τους στό ἴδιο τραπέζι. Γι’ αὐτό καί οἱ φαρισαῖοι τόν κατηγοροῦν πώς συναναστρέφεται μέ τούς ἁμαρτωλούς. Κι ἐκεῖνος ἀπαντᾶ ὅτι ἀνάγκη ἀπό γιατρό ἔχουν οἱ ἄρρωστοι καί ὄχι οἱ ὑγιεῖς. Ἐξάλλου καλεῖ στόν κύκλο τῶν μαθητῶν του καί ἕναν τελώνη, τό Ματθαῖο, καί τόν κάνει ἀπόστολο καί εὐαγγελιστή.

Ἄς δοῦμε ὅμως τώρα πῶς προσευχήθηκαν ὁ φαρισαῖος καί ὁ τελώνης.

Ὁ φαρισαῖος, στή μέση του ναοῦ, μέ ὑπερηφάνεια καί ἀλαζονεία, εὐχαριστεῖ τό Θεό γιατί δέν εἶναι σάν τούς ἄλλους ἀνθρώπους πού εἶναι ἅρπαγες, ἄδικοι καί μοιχοί. Ἀπαριθμεῖ τά γνωστά ἁμαρτήματα ἀλλά δέν κάνει καμία ἀναφορά στά ἐσωτερικά, τήν ὑπερηφάνεια, τήν πονηρία, τό φθόνο, τήν ὑποκρισία. Ἴσως αὐτά νά εἶναι χειρότερα γιατί δέν ἀφήνουν περιθώρια γιά μετάνοια. Σκοτώνουν καί νεκρώνουν τήν ψυχή. Σβήνουν τήν ἀγάπη πρός τόν πλησίον. Στρέφεται λοιπόν ὁ φαρισαῖος ἐναντίον τῶν ἁμαρτωλῶν, τούς ὁποίους καταδικάζει. Διαχωρίζει τόν ἑαυτό του ἀπό τούς ἄλλους καί προβάλλει τίς ἀρετές του. «Νηστεύω δύο μέρες τήν ἑβδομάδα καί δίνω στό ναό τό δέκατο ἀπό

τά εἰσοδήματά μου». Ἡ νηστεία του δηλαδή, ἡ προσευχή του καί ἡ δικαιοσύνη του εἶναι μέσα προβολῆς. Ἀντί νά στραφεῖ στό Θεό μᾶλλον προσεύχεται στόν ἑαυτό του. Ἀντί νά ζητήσει τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ προσφέρει τίς ἀρετές του καί δικαιώνει τόν ἑαυτό του. Τέτοια ὅμως προσευχή δέν τή δέχεται ὁ Θεός.

Ἀντίθετα ὁ τελώνης μπαίνει στό ναό, ἀλλά δέν τολμᾶ νά προχωρήσει στό ἐσωτερικό του. Στέκεται σέ μία γωνιά καί δέ σηκώνει τά μάτια στόν οὐρανό. Χτυπάει τό στῆθος γιατί συναισθάνεται τήν ἁμαρτωλότητά του. Ἔχει τήν αἴσθηση ὅτι τόν ἀπορρίπτει ὁ Θεός καί οἱ ἄνθρωποι. Ὅμως ἀποδέχεται τήν ἀπόρριψη χωρίς νά δικαιολογεῖ τόν ἑαυτό του καί χωρίς νά ἐπιρρίπτει εὐθύνες στό Θεό καί στούς ἀνθρώπους. Ἕνα βουβό κλάμα καί ἕνας στεναγμός βγαίνει ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς του. «Ὁ Θεός ἰλάσθητι μοί τῷ ἁμαρτωλῶ», λέει. Γνωρίζει ὅτι ὁ Θεός τόν ἀκούει καί τοῦ ζητάει τό ἔλεος καί τή συγχώρησή του. Εἶναι ἡ μόνη του ἐλπίδα.

Ὁ Χριστός κλείνει τήν παραβολή του μέ τά ἑξῆς λόγια: «Σᾶς λέγω πώς ὁ τελώνης κατέβηκε στό σπίτι συγχωρεμένος παρά ὁ φαρισαῖος. Γιατί ὅποιος περηφανεύεται θά ταπεινωθεῖ καί ὅποιος ταπεινώνεται θά ὑψωθεῖ». Εἶναι φανερό πώς ὁ θεῖος διδάσκαλος εἶπε τήν παραβολή πρῶτα γιά νά καταδικάσει τήν ὑπερηφάνεια καί ὕστερα νά μᾶς διδάξει τήν ταπεινοφροσύνη. Νά πῶς τό ἀποδίδει ὁ ὑμνογράφος αὐτό στό δοξαστικό τῶν αἴνων πού ἀκούσαμε σήμερα στόν ὄρθρο. «Κατέκρινας Κύριε τό φαρισαῖο, πού

δικαίωσε τόν ἑαυτό του, γιά τά ἔργα πού πρόβαλε μέ ὑπερηφάνεια. Καί δικαίωσες τόν τελώνη πού ἦταν ταπεινός καί ζήτησε μέ στεναγμούς τό ἔλεός σου. Δέν ἀποδέχεσαι, Κύριε, τους ὑπερήφανους λογισμούς καί δέν ἀπορρίπτεις τίς συντετριμμένες καρδιές».

Ὅλοι ἐμεῖς, ἀγαπητοί χριστιανοί, πού εἴμαστε τώρα συγκεντρωμένοι στό ναό καί τελοῦμε τό μυστήριο τῆς θείας εὐχαριστίας, ἄς ἀναρωτηθοῦμε. Ἔχουμε τήν ταπείνωση καί τή συντριβή τοῦ τελώνη; Μήπως μᾶς κατακλύζει ἡ ὑπερηφάνεια καί ἡ αὐτοδικαίωση τοῦ φαρισαίου; Ἄς γνωρίζουμε ὅτι «ὁ φαρισαῖος καυχησάμενος ἐστερήθη τῶν ἀγαθῶν, ὁ δέ τελώνης μή φθεγξάμενος ἠξιώθη τῶν δωρεῶν», ὅπως τονίζει σέ ἕνα τροπάριο τῶν αἴνων ὁ ὑμνογράφος.

Τώρα λοιπόν στήν πορεία μας πρός τό Πάσχα γιά νά μή στερηθοῦμε κι ἐμεῖς τά ἀγαθά τοῦ Θεοῦ καί γιά νά ἀξιωθοῦμε τῶν δωρεῶν Του καλούμαστε νά πάρουμε ὡς ὅπλο τήν ταπεινοφροσύνη, πού εἶναι ἡ βάση ὅλων τῶν ἀρετῶν. Ἀμήν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Εξαιρετικό Ντοκυμαντέρ της National Geographic για τη σχεδίαση και κατασκευή της Αγίας Σοφίας

https://lllazaros.wordpress.com/

Αμάρτησες; Έλα στην Εκκλησία!

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Aλήθεια, ποιό λιμάνι μπορεί να συγκριθεί με το λιμάνι της Εκκλησίας; Ποιός παράδεισος μπορεί να συγκριθεί με τον παράδεισο των συγκεντρωμένων πιστών; Δεν υπάρχει εδώ φίδι που γυρεύει να μάς βλάψει, μόνο ο Xριστός που μάς οδηγεί μυστικά. … Γι' αυτό δεν θα 'ταν λάθος αν θεωρούσαμε την εκκλησία πιο σπουδαία από την κιβωτό. Γιατί η κιβωτός δεχόταν βέβαια τα ζώα και τα διατηρούσε ζώα- η εκκλησία όμως δέχεται τα ζώα και τα αλλάζει. Tί εννοώ μ' αυτό: Mπήκε στην κιβωτό ένα γεράκι, βγήκε πάλι γεράκι- μπήκε ένας λύκος, βγήκε πάλι λύκος. Eδώ μπαίνει κανείς γεράκι και βγαίνει περιστέρι- μπαίνει λύκος και βγαίνει πρόβατο- μπαίνει φίδι και βγαίνει αρνί΄ όχι επειδή μεταβάλλεται η φύση του, αλλά επειδή διώχνεται μακριά η κακία.

Γι' αυτό φέρνω το λόγο διαρκώς στη μετάνοια. Γιατί η μετάνοια, που στον αμαρτωλό φαντάζει φοβερή και τρομερή, γιατρεύει τα παραπτώματα- εξαφανίζει τις παρανομίες- σταματά το δάκρυ- δίνει παρρησία μπροστά στο Θεό- είναι όπλο κατά του διαβόλου- μαχαίρι που τού κόβει το κεφάλι- ελπίδα σωτηρίας- αφαίρεση της απελπισίας. Aυτή ανοίγει στον άνθρωπο τον ουρανό. Aυτή τον οδηγεί στον παράδεισο. Aυτή νικά τον διάβολο. Γι' αυτό ακριβώς και σάς μιλώ συνέχεια γι' αυτήν. Όπως από την άλλη κι η υπερβολική αυτοπεποίθηση μάς οδηγεί στην πτώση. Eίσαι αμαρτωλός; Mήν απελπίζεσαι. Δεν σταματώ, σα φάρμακα αυτά τα λόγια συνεχώς να σάς τα δίνω. Γιατί ξέρω καλά τί όπλο δυνατό που είναι κατά του διαβόλου το να μη χάνεις την ελπίδα σου. Aν έχεις αμαρτήματα, μην απελπίζεσαι. Δεν παύω διαρκώς αυτά τα λόγια να τά επαναλαμβάνω.

Ο άθεος και η γριούλα (Εξαιρετικό δίδαγμα)

 Στις δώδεκα τα μεσάνυκτα χτύπησαν την πόρτα. Ήταν μια γριούλα και ζητούσε να πάει να κοινωνήσει έναν άρρωστο. Ό Ιερέας ετοιμάστηκε και βγήκε αμέσως μαζί της. Πλησιάζουν σε ένα φτωχό σπιτάκι, τύπου παράγκας.

 Ή γριούλα ανοίγει την πόρτα και μπάζει τον Ιερέα σε ένα δωμάτιο. Και να, ξαφνικά ό παπάς ευρίσκεται εκεί μόνος με τον άρρωστο. Ό άρρωστος του δείχνει με χειρονομίες την πόρτα και σκούζει. Φύγε από εδώ! Ποιός σε κάλεσε; Εγώ είμαι άθεος. Και άθεος θα πεθάνω.

Ό παπάς τα έχασε. Μά δεν ήλθα από μόνος μου! με κάλεσε ή γριά! Ποιά γριά; 'Εγώ δεν ξέρω καμιά γριά!

Ό παπάς, καθώς στέκει απέναντί του, βλέπει επάνω από το κεφάλι του άρρωστου, μια φωτογραφία με την γυναίκα που τον κάλεσε.

Του λέει, ενώ του δείχνει το πορτραίτο. Να αυτή! Ποιά αυτή; Ξέρεις, τί λες, παπά; Αυτή είναι ή μάνα μου. Και έχει πεθάνει χρόνια τώρα! Για μια στιγμή πάγωσαν και οι δύο. Αισθάνθηκαν δέος.

Ό άρρωστος άρχισε να κλαίει. Και αφού έκλαψε, ζήτησε να εξομολογηθεί. Και μετά, κοινώνησε. Ή μητέρα του είχε φροντίσει από τον ουρανό, να του δείξει το δρόμο της σωτηρίας.

 http://perivolipanagias.blogspot.gr/2015/01/blog-post_101.html

Εάν θέλης να βοηθήσης την Εκκλησία...

Εάν θέλης να βοηθήσης την Εκκλησία, είναι καλύτερα να κοιτάξης να διορθώσης τον εαυτό σου, παρά να κοιτάς να διόρθωσης τους άλλους.
Αν διόρθωσης τον εαυτό σου, αµέσως διορθώνεται ενα κοµµατάκι της Εκκλησίας. Εάν φυσικά αυτό το έκαναν όλοι, η Εκκλησία θα ήταν διορθωµένη. Άλλα σήµερα οι άνθρωποι ασχολούνται µε όλα τα άλλα θέµατα εκτός από τον εαυτό τους. Γιατί το να ασχολήσαι µε τον εαυτό σου έχει κόπο, ενώ το να ασχολήσαι µε τους άλλους είναι εύκολο.

Οσίου Παϊσίου Αγιορείτου.!