Κυριακή 21 Αυγούστου 2022

Ποιος είναι ο σπουδαιότερος λόγος για τον οποίον ο άνθρωπος πρέπει να δοξάζει το Θεό και γιατί;


Εκτός των άλλων λόγων τους οποίους μπορεί να αναφέρει κανείς,  που και αυτοί  βεβαίως είναι σπουδαίοι, ο σπουδαιότερος  λόγος για τον οποίον ο άνθρωπος πρέπει να δοξάζει το Θεό είναι το ότι αυτό είναι άξιο και δίκαιο. Είναι άξιο και δίκαιο, γιατί ο Θεός είναι η αξία των αξιών (valor valorum). Η δόξα ανήκει μόνο στο Θεό και ο Ίδιος ο Θεός είπε, « εγώ Κύριος ο Θεός, τούτό μου εστι το όνομα· την δόξαν μου ετέρῳ ου δώσω ουδέ τας αρετάς μου τοις γλυπτοίς »( Ησ. μβ’, 8). Τους ανθρώπους που δοξάζουν το Θεό θα τους δοξάσει   ο  Θεός, σύμφωνα με  τα λόγια Του, « τους δοξάζοντάς με δοξάσω »( Α’ Βασ. β’, 30). Είναι άξιο και δίκαιο να δοξάζει ο  άνθρωπος το  Θεό, γιατί ό, τι υπάρχει εκτός του Θεού είναι δημιούργημα Αυτού και κανένα από αυτά δεν είναι Θεός, αλλά κτίσμα του Θεού, και όπως είναι γνωστό, «Ουκ ελάτρευσαν, τη κτίσει οι θεόφρονες, παρά τόν κτίσαντα… ».     Όταν ένας καλλιτέχνης δημιουργεί ένα καλλιτέχνημα,  δεν είναι  άξιο και δίκαιο να επαινείται αυτός  ο καλλιτέχνης  για το έργο του; Ασφαλώς ναι.  Δόξα λοιπόν, τιμή, προσκύνηση, λατρεία, αίνος, έπαινος, ευχαριστία  στον Θεό και Πατέρα του Κυρίου Ιησού Χριστού, στον Υιό Του τον Μονογενή τον Κύριον Ιησούν Χριστόν και στο Πνεύμα το Άγιον « το εκ του Πατρός εκπορευόμενον και εν Υιώ αναπαυόμενον», Τριάς Αγία, δόξα Σοι. Αλληλούια. 


 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας.

 

Οι δαίμονες για να έχουν το πάνω χέρι στην καρδιά του ανθρώπου δεν παρουσιάζονται ως εχθροί, αλλά ως φέροντες δώρα σ’ αυτή. Έτσι ο άνθρωπος εξαπατάται και, όταν τα δέχεται, τότε βιώνει τη σατανική δράση των δαιμόνων μέσα του.  Αυτό θυμίζει  το, « φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας». Τα λόγια αυτά, όπως είναι γνωστό, τα είπε ο Λαοκόων στους Τρώες για να αποτρέψει το στήσιμο του δούρειου ίππου στην Τροία τον οποίον θα έφερναν οι Έλληνες, τάχα ως δώρο. Και βέβαια η Τροία έπαθε αυτό που έπαθε. Οι καρδιές όμως των πιστών ελπίζουν στην τελική απελευθέρωσή τους από τις πλάνες του πονηρού, γιατί έχουν ελευθερωτή τον Υιόν του Θεού. Όσο και να προσπαθεί ο άνθρωπος να φυλάει την καρδιά του, « ἐὰν μὴ Κύριος φυλάξῃ πόλιν, εἰς μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάσσων » (Ψ. 126, 1). Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι ο φυλάσσων πρέπει να κοιμάται και να μη αγρυπνεί, γιατί αυτό είναι άλλο δώρο των Δαναών, στην προκειμένη περίπτωση των δαιμόνων. Η Γραφή περί αυτού είναι σαφής όπως φαίνεται στα παρακάτω χωρία: « πάσῃ φυλακῇ τήρει σὴν καρδίαν »(Παρ. δ’, 23). « δός μοι, υἱέ, σὴν καρδίαν,»  ( Παρ.κγ’, 26). Έτσι, μακριά από την καρδιά τα δώρα των δαιμόνων και, «εάν πνεύμα του εξουσιάζοντος αναβή επί σε, τόπον σου μη αφής » (Εκκλ. ι´,4).

Τι είναι καλό να γνωρίζει ο εξομολογούμενος


Ο κάθε εξομολογούμενος, δηλαδή ο προσερχόμενος στο γνωστό Μυστήριο της Εκκλησίας, καλό είναι να γνωρίζει, μεταξύ των άλλων που μπορεί να αναφέρει κανείς, και τα παρακάτω:

α) Ο Πνευματικός είναι ο μόνος επί της γης άνθρωπος που έχει την εξουσία να του δώσει άφεση των αμαρτιών του. Αυτή η εξουσία εδράζεται και είναι συνέχεια της εξουσίας που έδωσε ο Χριστός στους Αποστόλους.

β) Ο Πνευματικός δεσμεύεται από το απόρρητο της Εξομολόγησης όχι μόνο απέναντι στο Θεό, αλλά και στους νόμους του κράτους.

γ) Ο Πνευματικός δεν σχηματίζει κακή ιδέα για τον εξομολογούμενο, αλλά χαίρεται, όπως χαίρονται και οι άγγελοι στον ουρανό.

δ) Ο κάθε πιστός έχει την ευχέρεια της επιλογής του Πνευματικού του.

ε) Ο Πνευματικός αισθάνεται και αυτός τις αμαρτίες του και ταπεινώνεται ενώπιον του Θεού, ιδίως την ώρα της εξομολόγησης κάποιου, ώστε να μην κρύβει το Χριστό από τον εξομολογούμενο με τη δική του παρουσία.

στ) Ο σατανάς προσπαθεί με κάθε τρόπο να ματαιώσει την προσέλευση των πιστών στο Μυστήριο της Εξομολόγησης. Η ποιο επικίνδυνη παγίδα είναι η συνεχής αναβολή.

ζ) Η τακτική προσέλευση στην Εξομολόγηση συντελεί τα μέγιστα και στην σταδιακή περικοπή των διαφόρων παθών και κακών συνηθειών του εξομολογούμενου.

η) Ο εξομολογούμενος δεν πρέπει να μορφώνει στην καρδιά του το είδωλο του Πνευματικού, γιατί εκεί πρέπει να μορφώνεται ο Χριστός ο Οποίος είναι το Φως.

θ) Ο εξομολογούμενος δεν πρέπει να αισθάνεται μειονεκτικά απέναντι στον Πνευματικό του, γιατί και αυτός είναι ένας απλός χριστιανός που, λόγω της ειδικής Ιεροσύνης που έχει, είναι διάκονος Μυστηρίων Θεού. Όμως για αυτόν ακριβώς το λόγο, του οφείλει ιδιαίτερη τιμή.

ι) Τα αμαρτήματα που έχει ακούσει ο Πνευματικός κατά την εξομολόγηση τα ξεχνάει και δεν τα λαμβάνει υπ’ όψη του στην εκτός τυχόν επικοινωνία με τον εξομολογηθέντα.

ια) Ο ίδιος ο Πνευματικός έχει και αυτός τον Πνευματικό του και έτσι κατανοεί τον εξομολογούμενο και εξ ιδίας πείρας.

ιβ) Τέλος ο εξομολογούμενος δεν είναι σωστό να επαινεί και να υψώνει υπερβολικά το δικό του Πνευματικό, γιατί έτσι μειώνει άλλους Πνευματικούς στα μάτια των ανθρώπων οι οποίοι ενώπιον του Θεού, ποιος ξέρει, μπορεί να είναι περισσότερο ευάρεστοι από τον δικό του. Άλλωστε ένας Πνευματικός, ταπεινός ως άνθρωπος που είναι, δεν αρέσκεται σε επαίνους και τους παρεμποδίζει.

 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Δευτέρα 15 Αυγούστου 2022

Το Άγιο Πνεύμα τίμησε την Παναγία.

 

Όπως είναι γνωστό η Παναγία,  ως Μητέρα του Κυρίου που ήταν, προφήτευσε για  τον Εαυτό Της  με τα λόγια, « ἰδοὺ γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν μακαριοῦσί με πᾶσαι αἱ γενεαί·» (Λοκ. α’, 48). Το ότι αυτό  συμβαίνει  σε όλες τις γενεές είναι οφθαλμοφανές. Επίσης είναι  αυτονόητο  ότι η προφητεία αυτή που εκπληρώνεται συνεχώς είναι εκ Πνεύματος Αγίου.

 

Πέρα όμως από τους μακαρισμούς είναι άξιον και δίκαιον να τονισθεί ιδιαιτέρως και η τιμή προς την Θεοτόκο, ανεξάρτητα από το ότι αυτή η τιμή  εμπεριέχεται  στους μακαρισμούς. Ο λόγος είναι ότι η τιμή προς την Θεοτόκο  αποδόθηκε   το πρώτον δια στόματος της μητέρας του Προδρόμου αφού προηγουμένως «ἐπλήσθη Πνεύματος ῾Αγίου».  

 

Συγκεκριμένα  ο Λουκάς  γράφει, « καὶ ἐγένετο ὡς ἤκουσεν ἡ ᾿Ελισάβετ τὸν ἀσπασμὸν τῆς Μαρίας, ἐσκίρτησε τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς· καὶ ἐπλήσθη Πνεύματος ῾Αγίου ἡ ᾿Ελισάβετ  καὶ ἀνεφώνησε φωνῇ μεγάλῃ καὶ εἶπεν· εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξὶ καὶ εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου.  καὶ πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με; »( Λουκ. α’,41-43 ). Τα λόγια της Ελισάβετ, « πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με; » λένε πολλά.

 

Αξιοπρόσεκτο όμως είναι το ότι δεν αναφέρθηκε στον  Κύριό της, αλλά στη  Μητέρα Του που τον κυοφορούσε. Αυτό δηλώνει την ανθρώπινη  διάσταση  της επίσκεψης και όχι τη λατρευτική υποδοχή του Κυρίου της. Έτσι το ότι υποδέχτηκε τη Μητέρα και όχι τον Κύριό της δεν συνιστά ατόπημα της Ελισάβετ, αλλά σοφία. Σοφία, γιατί πριν πει αυτά τα λόγια και για να τα πει, η Ελισάβετ « ἐπλήσθη  Πνεύματος ῾Αγίου ». Άρα ήταν λόγια του Αγίου Πνεύματος με τα οποία η Ελισάβετ τίμησε την Παναγία ως Μητέρα του Κυρίου της, πράγμα που σημαίνει ότι την τίμησε το Άγιο Πνεύμα.

 

Αφού λοιπόν την Παναγία την τίμησε το Άγιο Πνεύμα, επόμενο είναι να την τιμούν και να την μακαρίζουν « πᾶσαι αἱ γενεαί».  Και καλά κάνουν.

 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.

 

Δευτέρα 8 Αυγούστου 2022

Απόστολοι εκ περάτων……

 


Ηταν πλέον  καιρός,  σύμφωνα  με  το  θέλημα του Θεού,  να αφήσει  η Παναγία  τον επίγειο  τρόπο ζωής  και να  συνεχίσει να  ζει  με  έναν  άλλο  τρόπο πνευματικό,  ουράνιο  και αιώνιο.  Οι  στιγμές   αυτές για τον κοινό άνθρωπο είναι οδυνηρές και πένθιμες. Για τους μάρτυρες όμως της Εκκλησίας θεωρήθηκαν στιγμές πνευματικής χαράς και αγαλλίασης, αφού το μαρτύριο τους οδηγούσε σε μία καινούργια ζωή που άρχιζε  τότε. Γι’ αυτό η ημέρα εκείνη του μαρτυρικού τους θανάτου γιορταζόταν  σαν γενέθλια ημέρα του μάρτυρα.

Στην  Κοίμηση  της  Θεοτόκου  όλα  έχουν ένα ιδιάζοντα χαρακτήρα,  γιατί η Παναγία,  ενώ δεν παύει  να  είναι  ένας  άνθρωπος,  όμως  ταυτόχρονα είναι  η  «κεχαριτωμένη», δηλαδή  η  γεμάτη  από  τη χάρη  του  Θεού  και  την  ευλογία   Του  ως  έμψυχος ναός. Ο ποιητής στο Εξαποστειλάριο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, φωτισμένος πράγματι από το Άγιο Πνεύμα,  συνδυάζει στην Παναγία δύο στοιχεία, δηλαδή το ανθρώπινο και το θειο, με πολλή αρμονία. Ανακεφαλαιώνει  έτσι  την  ορθή  διδασκαλία   γύρω από την ύπαρξη της Παναγίας. «Απόστολοι εκ περάτων  συναθροισθέντες ενθάδε,   Γεσθημανή   τω χωρίω, κηδεύσατέ  μου το σώμα...».

Εδώ όλα είναι ανθρώπινα. Οι απόστολοι, ως φίλοι του Χρίστου, προσκαλούνται από τη Μητέρα του να κηδεύσουν το σώμα Της συμφωνά με τα καθιερωμένα έθιμα, όπως άλλωστε  έγινε  ακόμη και με την ταφή του Κυρίου.  Καλούνται  δε οι απόστολοι,  γιατί αυτοί κυρίως   ήταν   οι  άμεσοι   οικείοι   του   Χριστού,  και οικείοι της Παναγίας, αφού ο Υιός  της πάνω από το Σταυρό την εμπιστεύτηκε ως μητέρα τους λέγοντας στον  Ιωάννη,   «ιδού   η  μήτηρ  σου»   (Ιω.19,27). Στη  συνέχεια διαφαίνεται  ο θείος  χαρακτήρας  της γιορτής μέσα από την αίγλη της μητρικής παρρησίας. Όπως ο Υιός του Θεού είπε στον Πατέρα Του, «πάτερ εις  χείρας  σου  παραθήσομαι το πνεύμα  μου»,  έτσι και η Παναγία  απευθύνεται  στον Υιόν  και Θεόν  της λέγοντας,  «...και   συ,  Υιέ   και  Θεέ   μου,  παράλαβέ μου το πνεύμα».  Εδώ φαίνεται  καθαρά όχι  μόνο  η παρρησία  της  Παναγίας στο Θεό  Λόγο, αλλά  και η θεληματική  εξάρτηση   Αυτής   απ’  Αυτόν,   σύμφωνα με τα λόγια Της τον καιρό του Ευαγγελισμού, «Ιδού η  δούλη  Κυρίου·   γένοιτό   μοι  κατά το  ρήμα  σου». Τα λόγια αυτά είναι μοναδικά, γιατί μόνο από τη Θεοτόκο ήταν δυνατό να λεχθούν,  αφού μόνη Αυτή έγινε  η Μητέρα του Υιού του Θεού, ώστε « ο αμήτωρ εκ πατρός»  να είναι «και απάτωρ εκ μητρός».

«Απόστολοι εκ περάτων συναθροισθέντες ενθάδε...». Μοναδική, ιερή και ένδοξη είναι πράγματι η Κοίμηση  της Θεοτόκου.  Ο ουρανός  και η γη δίνει το μεγάλο  παρών στο μεγάλο  αυτό γεγονός,  όπως τονίζεται και στο τροπάριο που ακολουθεί. «Ο πάντιμος χορός των σοφών αποστόλων ηθροίσθη θαυμαστώς  του  κηδεύσαι   ενδόξως  το  σώμά  σου το άχραντον,  Θεοτόκε  πανύμνητε·  οις  συνύμνησαν και των αγγέλων τα τλήθη, την μετάστασιν  την σην σεπτώς ευφημούντες, ην πίστει εορτάζομεν».

Η   Παναγία    είναι    το   μοναδικό   πρόσωπο   του οποίου  ο  βίος   υπήρξε   ανεπίληπτος   χωρίς   σκιές. Γι’  αυτό η Βασίλισσα του κόσμου δεσπόζει  παντού και στολίζει   όλες   τις  εκδηλώσεις της  ανθρώπινης ζωής. Οι ναοί, τα προσκυνητάρια, τα εξωκκλήσια, τα εικονίσματα,  οι ακολουθίες  και οι γιορτές  προς τιμή της  Παντάνασσας, φανερώνουν  τους  δεσμούς της Παναγίας με τους χριστιανούς που την ευλαβούνται τόσο πολύ. Δικαιολογημένα λοιπόν, ιδιαίτερα η Κοίμηση   της   Θεοτόκου,   συγκινεί   κάθε  Χριστιανό και κύματα πιστών συρρέουν   στους  Ναούς  για  να εκδηλώσουν  την ευλάβειά τους και πάρουν δύναμη από τη Μεγαλόχαρη, η σκέπη της οποίας ας σκεπάζει όλους  μας. Αμήν

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

G
M
T
Y
Η λειτουργία ομιλίας περιορίζεται σε 200 χαρακτήρες
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...