Το εγώ στον άνθρωπο είναι μία έννοια και μία λέξη με την οποία αυτοπροσδιορίζεται και δηλώνει αυτό που είναι και, γιατί όχι, καμιά φορά αυτό που δεν είναι ή αυτό που νομίζει ότι είναι. Κατά κανόνα ο κάθε άνθρωπος δηλώνεται με το όνομα του και λέει είμαι ο τάδε. Όμως υπάρχουν διάφορες τοποθετήσεις του εγώ:
α) Κάποιοι μπορεί να τοποθετούν το εγώ τους στο σώμα και μόνο, νομίζοντας ότι είναι ό,τι είναι το σώμα και τίποτε άλλο, ούτε ότι υπάρχει και ψυχή. Αν όμως ο άνθρωπος που τοποθετεί το εγώ του στο σώμα λέει ότι είμαι σώμα, είμαι χώμα, είμαι σάρκα, αλλά έχω ψυχή αθάνατη, αυτό είναι αληθινό και λογικό.
β) Άλλοι μπορεί να τοποθετούν το εγώ τους στον νου, χωρίς να λένε βέβαια είμαι νους, αλλά έχω ψυχή και σώμα, δηλαδή με άλλα λόγια αποτελούμαι από ψυχή και σώμα. Αυτή είναι μάλλον η συνηθέστερη τοποθέτηση του εγώ που ο άνθρωπος δηλώνει την ψυχοσωματική του ύπαρξη με το να κάνει το εγώ του σημείο αναφοράς της ψυχής και του σώματος.
γ) Άλλοι μπορεί να τοποθετούν το εγώ τους συνολικά σε όλη την πνευματική τους ύπαρξη που βρίσκεται μέσα στο σώμα το οποίο το θεωρούν και το ονομάζουν σκήνωμα. Χαρακτηριστικά είναι για την περίπτωση αυτή τα λόγια του Αποστόλου Πέτρου «δίκαιον δε ηγούμαι, εφ’ όσον ειμί εν τούτω τω σκηνώματι, διεγείρειν υμάς εν υπομνήσει» (Β΄. Πετ. α´,13).
Από τα παραπάνω που αναφέρθηκαν για το εγώ του ανθρώπου ας συμπεράνουμε τα εξής. Πρώτον. Όλοι οι άνθρωποι δεν τοποθετούν το εγώ τους στην ίδια θέση. Δεύτερον. Υπάρχει κίνδυνος να τοποθετήσει κανείς το εγώ του σε λάθος θέση. Τρίτον. Με την πνευματική πρόοδό είναι δυνατόν ο πιστός να μετακινεί το εγώ του σε καλλίτερη θέση. Τέταρτον. Πρέπει ο πιστός να χρησιμοποιεί το εγώ του με σοφία και αγάπη προς τους άλλους ανάλογα με ποιους συναναστρέφεται. Πέμπτον. Ενώπιον του Θεού να προσεύχεται με ειλικρίνεια και ταπείνωση. Έκτον. Είναι πολύ επικίνδυνο να τοποθετεί κανείς σε λάθος θέση το εγώ του και να εγκλωβίζεται σ’ αυτό, γιατί θέτει σε πολύ μεγάλο κίνδυνο τον εαυτό του, όταν λέει ότι είναι κάτι που δεν είναι. Όχι και l'état, c'est moi.
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ
