Η ευχή, καλή Παναγιά

 

Όπως είναι γνωστό, πριν από μεγάλες γιορτές και περιόδους σημαντικές  που είναι γνωστές με το όνομά τους, η ευχή που δίνεται αρχίζει με το επίθετο καλός, καλή, καλό. Καλό χειμώνα, καλή  Σαρακοστή, καλά Χριστούγεννα  κ.ά. Αν όμως μία γιορτή δεν έχει ένα συγκεκριμένο όνομα, δεν είναι εύκολο να δοθεί  μία ευχή με το επίθετο καλός μπροστά και μετά να ακολουθήσει η περιγραφή της γιορτής αυτής. Αυτό συμβαίνει και με τη γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου το Δεκαπενταύγουστο.  Δεν είναι εύκολο να πει κανείς π.χ. καλή Κοίμηση της Παναγίας, καλό Πάσχα του καλοκαιριού ή καλό Δεκαπενταύγουστο. Έτσι, κάποιος, κάπου, κάποτε, θα είπε για πρώτη φορά, καλή Παναγιά και από εκεί και πέρα μεταδόθηκε.

Σύμφωνα λοιπόν με αυτά είναι προφανές ότι  η ευχή, καλή Παναγιά, αναφέρεται στη συγκεκριμένη Εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και όχι  στην Παναγία, δηλαδή να  είναι καλή η Παναγία. Το να πει κανείς, καλό καλοκαίρι και να μη βγει καλό, μπορεί να πει ότι φέτος το καλοκαίρι δεν ήταν καλό. Το να πει όμως καλή Παναγιά και το Δεκαπενταύγουστο να πάει κάτι στραβά,  δε θα  πει ότι φέτος  δεν ήταν καλή η Παναγιά.

Αν θέλει κανείς να τιμήσει την Παναγία μπορεί να πει, η καλή Παναγία όπως λέγεται από πολλούς ο καλός Θεός. Εδώ, δηλαδή η καλή  Παναγία, το επίθετο καλή είναι επιθετικός προσδιορισμός  και δηλώνει μόνιμο γνώρισμα της Παναγίας ότι είναι καλή. Αντιθέτως, στην ευχή, καλή Παναγιά, το επίθετο καλή είναι αντικειμενικός προσδιορισμός που δηλώνει προσωρινό γνώρισμα, δηλαδή να είναι καλή η ημέρα της γιορτής και όχι να είναι καλή η Παναγία που είναι πάντα καλή. 

Αν η Εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είχε συγκεκριμένο όνομα, δε θα λεγόταν η ευχή καλή Παναγιά,  όπως π.χ. τα Χριστούγεννα που είναι συγκεκριμένα, η ευχή είναι καλά Χριστούγεννα και όχι, καλός Χριστός. Πάντως σημασία έχει η καλή προαίρεση ως κίνητρο  της οποιασδήποτε ευχής, και όχι τα λόγια που θα πει κανείς. Αρκεί βεβαίως να μη τα επιβάλλει  στους άλλους ως σωστά και μοναδικά, και  στην προκειμένη περίπτωση να τους λέει να λένε μόνο, καλή Παναγιά.

 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών