Του Μάνου Δανέζη
Επίκουρου καθηγητή Αστροφυσικής Παναπιστημίου Αθηνών
Εισαγωγή
Eίναι πλέον εμφανές ότι εδώ και αρκετά
χρόνια ο δυτικός πολιτισμός διέρχεται μια περίοδο δραματικά αυξανόμενης
κοινωνικής κρίσης, η οποία συν τω χρόνω αποσαθρώνει τις παγκόσμιες
κοινωνικές δομές.
Το φαινόμενα αυτό δεν έχει τοπικά
χαρακτηριστικά, αλλά αφορά και αναφέρεται στο σύνολο του δυτικού κόσμου,
αν και εξωτερικεύεται με διαφορετικούς τρόπους στις διάφορες τοπικές
κοινωνίες αναλόγως του βαθμού εξέλιξής τους.
Οι διαπιστώσεις αυτές οδηγούν στο
συμπέρασμα ότι δεν βρισκόμαστε απλά μπροστά σε μια δυσλειτουργία ενός
κοινωνικού συστήματος, αλλά σε φαινόμενα πολιτισμικής κατάρρευσης αυτού
που αναφέρεται ως Δυτικός Πολιτισμός.
Χαρακτηριστικό φαινόμενο αυτής της
κατάρρευσης είναι η εγκατάλειψη των αρχών της συλλογικότητας, της
κοινωνικότητας και του κοινοτικού πνεύματος, δηλαδή των βασικών
στοιχείων δόμησης του πολιτισμού μας.
Η συλλογικότητα έχει αντικατασταθεί από
την ιδιώτευση, την υποκειμενικότητα, την ατομικότητα και τον
εγωκεντρισμό. Με τον τρόπο αυτό η κοινωνία χάνει τη συνοχή της και
αυτοδιαλύεται σε ένα σύνολο συγκρουόμενων ατόμων.
Το εγώ αντικαθιστά το εμείς. Το είμαι αντικαθίσταται από το έχω.
Με τον τρόπο αυτό ο υλοκρατούμενος και μηχανιστικός δυτικός πολιτισμός,
από κοινωνικός, έχει μετατραπεί σε εξατομικευμένο και συν τω χρόνω
διαφθείρεται, φθείρεται και καταρρέει.
Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής της
κατάρρευσης είναι η εμφανής ή υφέρπουσα αντιπαλότητα και σύγκρουση
μεταξύ Θεολογίας και κλασσικής Επιστημονικής σκέψης
Την κατάρρευση αυτή, η οποία, αργά ή
γρήγορα, θα οδηγήσει, αν δεν έχει ήδη οδηγήσει, τον Δυτικό Πολιτισμό σε
μεγάλες περιπέτειες, είναι επιτακτική ανάγκη να τη σταματήσει η ανάπτυξη
ενός νέου Δυτικού Πολιτισμικού Ρεύματος το οποίο θα πρέπει να
στηρίζεται, τόσο στις χριστιανικές και δημοκρατικές αρχές, τις οποίες ο
Δυτικός Πολιτισμός έχει προ πολλού και εξ ολοκλήρου λησμονήσει, όσο και
σε ένα νέο επιστημονικό πνεύμα το οποίο επιτάσσει την ανάπτυξη μιας νέας
λογικής και ηθικής της επιστήμης.
Πριν όμως συζητήσουμε για τα πραγματικά
αίτια της αντίθεσης μεταξύ Επιστήμης και Θεολογίας, ας δώσουμε μιαν
απάντηση σε μια σειρά ψευδοαφορμών αυτής της σύγκρουσής.
Μια ιδεοληψία που έχει διαδοθεί ευρύτατα
στον σύγχρονο κόσμο είναι η αφανής ή εμφανής σύγκρουση μεταξύ του εν
γένει Χριστιανισμού και της Επιστήμης. Ένα μέρος αυτής της ιδεοληψίας
αναφέρεται στη σύγκρουση του Χριστιανισμού με την αρχαία Ελληνική
Επιστημονική σκέψη.
Η αλήθεια βέβαια είναι πολύ διαφορετική.
Χριστιανισμός και Ελληνισμός
Όπως μας διδάσκει η Πατερική Γραμματεία,
αλλά και η ιστορική εξέλιξη του Χριστιανισμού τους πρώτους μΧ αιώνες, η
αντίθεση αφορούσε μόνο τη θεολογική συγκρότηση του Εθνικού κόσμου και
όχι την αρχαία Ελληνική φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη.