Ιερά Μητόπολις Σερβίων και Κοζάνης
(Ματθ. ιζ΄ 14-23)
«Κύριε, ἐλέησόν μου τόν υἱόν»
Ἀγαπητοί ἀδελφοί, ὅσοι ἔχουν παιδιά
μποροῦν νά καταλάβουν τόν πόνο ἐκείνου τοῦ πατέρα, πού πλησίασε τόν
Ἰησοῦ Χριστό καί τόν παρακάλεσε γιά τό ἄρρωστο παιδί του. Μιά ἀρρώστια
τοῦ παιδιοῦ εἶναι πάντα μεγάλη δοκιμασία γιά τούς γονεῖς, καί μάλιστα
ὅταν ἡ ἀρρώστια εἶναι ἀνίατη. Ὁ πατέρας, γιά τόν ὁποῖο λέει τό σημερινό
Εὐαγγέλιο, δέν παρέλειψε νά περιγράψει τήν τραγική εἰκόνα τοῦ παιδιοῦ
του, πού συχνά ἔβλεπαν τά μάτια του· «σεληνιάζεται καί κακῶς πάσχει·
πολλάκις πίπτει εἰς τό πῦρ καί πολλάκις εἰς τό ὕδωρ»· σεληνιάζεται καί
βασανίζεται πολύ· πολλές φορές πέφτει στή φωτιά καί πολλές φορές στό
νερό. Μιά τέτοια εἰκόνα εἶναι σπαραγμός καί μαχαίρι στίς καρδιές τῶν
γονέων. Καταλαβαίνουμε λοιπόν μέ τί καημό καί μέ ποιά ἐλπίδα ὁ πατέρας
ἔφερε τό ἄρρωστο παιδί του στόν Ἰησοῦ Χριστό, καί μέ τί πόνο μέσα του
καί μέ τί τόνο στή φωνή του εἶπε τό «Κύριε, ἐλέησόν μου τόν υἱόν».
Κύριε, λυπήσου το παιδί μου. Τό παράδειγμα αὐτοῦ τοῦ πατέρα μᾶς δίνει
ἀφορμή νά μιλήσουμε σήμερα γιά τούς γονεῖς καί γιά τά παιδιά τους.
Ἡ μεγάλη τιμή, πού ἔδωκε ὁ Θεός στόν
ἄνθρωπο, εἶναι ὅτι τόν κάλεσε συνεργό του στό μεγάλο καί δημιουργικό
ἔργο τῆς διαδοχῆς τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων ἀπάνω στή γῆ. Κανένα ἀπό τά
ἔργα τοῦ ἀνθρώπου δέν εἶναι τόσο ἱερό καί σπουδαῖο, ὅσο ἡ γέννηση
παιδιῶν. Ἡ «ἔννομος συζυγία καί ἡ ἐξ αὐτῆς παιδοποιΐα», καθώς τό ἀκοῦμε
στήν ἀκολουθία τοῦ Γάμου, ὄχι μόνο εἶναι θεῖο θέλημα, ἀλλά καί μέγιστη
τιμή καί εὐλογία τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο. Γι’ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία εὔχεται
στούς νυμφίους, στήν ὥρα τῆς ἱερῆς ἀκολουθίας τοῦ Γάμου «καρπόν
κοιλίας», «τήν ἐπί τέκνοις χάριν» καί «εὐτεκνίας ἀπόλαυσιν». Ὅταν ἦρθε ἡ
ὥρα νά πλάσει τή γυναῖκα, ὁ Θεός εἶπε: «Οὐ καλόν εἶναι τόν ἄνθρωπον
μόνον ἐπί τῆς γῆς· ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθόν κατ’ αὐτόν»· δέν εἶναι καλό
πρᾶγμα νά εἶναι ὁ ἄνθρωπος μόνος ἀπάνω στή γῆ· ἄς κάμωμεν σ’ αὐτόν
βοηθό, ὅμοιο μέ αὐτόν. Ἔτσι μέ τό γάμο ἁρμόζεται ἡ γυναῖκα μέ τόν ἄνδρα,
«εἰς βοήθειαν καί διαδοχήν τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων»· γιά νά βοηθᾶνε ὁ
ἕνας τόν ἄλλο καί νά συνεχίζεται τό ἀνθρώπινο γένος.
Λένε γιά τό Λεωνίδη τόν πατέρα τοῦ
Ὠριγένη πώς, ὅταν ὁ Ὠριγένης ἦταν νήπιο στήν κούνια, πήγαινε κρυφά, ὅταν
κοιμότανε, καί τόν φιλοῦσε στό στῆθος· αἰσθανότανε ὁ πατέρας κι ἔβλεπε
σ’ ἐκεῖνο τό νήπιο τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ μέσα στό σπίτι του. Πραγματικά
τά παιδιά εἶναι ἡ εὐλογία καί ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ στήν οἰκογένεια. Οἱ
φροντίδες καί οἱ κόποι γι’ αὐτά εἶναι ἡ χαρά τῶν γονέων τους. Ἡ μητέρα,
ὅταν ἔρθῃ ἡ ὥρα νά γεννήσει, ἔχει λύπη· κυριεύεται ἀπό φόβο καί ἀγωνία,
δοκιμάζει πόνους μεγάλους, ὥστε κάθε μεγάλος σωματικός πόνος νά
παραβάλλεται μέ «ὠδῖνας τικτούσης», μέ πόνους πού ὑποφέρει ἡ γυναῖκα
ὅταν γεννᾶ. Ἀλλά μόλις γεννήσει τό παιδί, «οὐκέτι μνημονεύει τῆς θλίψεως
διά τήν χαράν ὅτι ἐγεννήθη ἄνθρωπος εἰς τόν κόσμον»· ἡ χαρά πού
αἰσθάνεται ἡ μητέρα μόλις γεννήσει τό παιδί, τήν κάνει νά ξεχάσει κάθε
θλίψη καί κάθε πόνο. Γεννήθηκε ἄνθρωπος στόν κόσμο! Τί άλλο παραπάνω ἀπ’
αὐτό; Ἕνας νέος ἄνθρωπος ἦρθε στό σπίτι, ἕνα καινούριο μέλος προστέθηκε
στήν οἰκογένεια· μιά ἔμψυχη ὕπαρξη, ἕνα πρόσωπο, μέ τή θέση του στόν
κόσμο καί τά δικαιώματά του, μέ τήν εὐθύνη του καί τόν προορισμό του.
Ἀλλά τά παιδιά δέν εἶναι μόνο ἡ χαρά τῶν
γονέων τους, εἶναι κι ἡ ἐλπίδα κι ἡ προσδοκία τους. Γιά τά παιδιά τους
οἱ γονεῖς κάνουν ὄνειρα καί στά παιδιά τους ἀκουμπᾶνε τόν ἑαυτό τους.
Ὅταν ἐκεῖνοι θά γεράσουν, αὐτά θά τούς κρατήσουν, αὐτά θά τούς
στηρίξουν, αὐτά θά τούς περιθάλψουν, αὐτά θά τούς τιμήσουν, αὐτά θά τούς
κλείσουν τά μάτια. Λένε γιά τούς πελαργούς πώς ἀνοίγουν τήν πλευρά τους
καί ποτίζουν μέ τό αἷμα τους τά μικρά πουλιά τους. Ὕστερα τά παιδιά
τους αὐτά, ὡδηγημένα ἀπό αἴσθημα πού ὁ Θεός ἔβαλε φυσικά μέσα τους, ὅταν
γεράσουν οἱ γονεῖς τους καί πέσουν τά φτερά τους, μαζεύονται γύρω τους
καί τούς σκεπάζουν καί τούς ζεσταίνουν μέ τά δικά τους φτερά, τούς
φέρνουν τροφή καί στά μεγάλα τους ταξίδια τούς σηκώνουν στή ράχη τους.
Ἀπό αὐτό ὑπάρχει στήν ἑλληνική γλῶσσα ἡ λέξη «ἀντιπελάργησις», πού
σημαίνει τήν ἀνταπόδοση τῆς εὐεργεσίας ἀπό τά παιδιά στούς γονεῖς, καί
γενικά τήν ἀνταπόδοση κάθε εὐεργεσίας σέ κάθε ἄνθρωπο.
Μά τά παιδιά γιά τούς γονεῖς δέν εἶναι
μόνο χαρά καί προσδοκία, εἶναι καί εὐθύνη καί χρέος, πού ἔχουν οἱ γονεῖς
γι’ αὐτά. Γιατί δέν εἶναι ἀρκετό οἱ γονεῖς νά φέρουν παιδιά στόν κόσμο,
καί δέν φτάνει μόνο νά τά θρέψουν καί τά μεγαλώσουν, μά πρέπει καί τά
ἀναθρέψουν· οἱ χριστιανοί γονεῖς, σύμφωνα μέ τήν παραγγελία τοῦ
Ἀποστόλου, νά ἀναθρέψουν τά παιδιά τους «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ
Κυρίου». Οἱ γονεῖς εἶναι οἱ φυσικοί προστάτες πρῶτα τῆς σωματικῆς ὑγείας
τῶν παιδιῶν τους. Περισσότερο ἀπό τά ἄλλα ζῶα ὁ ἄνθρωπος γεννιέται
γυμνός καί ἄοπλος, καί χρειάζονται πολλά χρόνια γιά νά ἀνδρωθεῖ καί νά
μπορεῖ νά προστατέψει καί να συντηρήσει τόν ἑαυτό του. Τό σῶμα εἶναι ἡ
βάση τῆς φυσικῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου σέ τοῦτο τόν κόσμο καί οἱ γονεῖς
ἔχουν χρέος νά φροντίσουν γιά τή σωματική ὑγεία τῶν παιδιῶν τους, καί
πρίν νά τά γεννήσουν κι ὅταν θά τά φέρουν στόν κόσμο. Ἡ τροφή καί ἡ
ἐνδυμασία καί ἡ ἄλλη φροντίδα γιά τή σωματική ὑγεία τῶν παιδιῶν εἶναι
ἱερό χρέος τῶν γονέων, πού δέν μποροῦν νά ἔχουν λιγώτερη στοργή ἀπό
κείνη πού ἔχουν τά ζῶα πρός τά νεογνά τους. Εἶναι πραγματικά
συγκινητικός καί πολύ διδακτικός ὁ τρόπος, μέ τόν ὁποῖο τά τετράποδα καί
τά πουλιά φροντίζουν γιά τήν τροφή καί τήν προστασία τῶν παιδιῶν τους.
Ἕνα ἀπό τά ἁγιώτερα αἰσθήματα στόν κόσμο
εἶναι ἡ μητρότητα. Οὔτε μποροῦμε νά περιγράψουμε τί αἰσθάνεται ἡ
μητέρα, ὅταν ἐννιά μῆνες κυοφορεῖ μέσα της κι ὅταν ὕστερα κρατάει στούς
κόλπους της καί θηλάζει τό παιδί της, ὅταν θυσιάζεται καί δίνει τή ζωή
της γιά τή ζωή τοῦ παιδιοῦ της. Αὐτό μόνο μία μητέρα τό ξέρει καί μπορεῖ
νά τό περιγράψει. Ἀλλά περισσότερο ἀπό τή φυσική ζωή εἶναι ἡ ψυχή τοῦ
παιδιοῦ καί περισσότερο ἀπό τήν ἔγνοια γιά τήν τροφή ἤ, γιά νά τό ποῦμε
μετριώτερα, ἴση μέ αὐτή εἶναι ἡ φροντίδα γιά τήν ἀνατροφή τοῦ παιδιοῦ. Ἡ
ἀνατροφή τῶν παιδιῶν εἶναι μέγα καί δύσκολο ἔργο· ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ
Θεολόγος λέει πώς εἶναι «τέχνη τεχνῶν καί ἐπιστήμη ἐπιστημῶν». Καί,
καθώς τό εἴπαμε, αὐτό εἶναι χρέος μά καί δικαίωμα τῶν γονέων· κανένας
δέν μπορεῖ νά ὑποκατασταθεῖ στό δικαίωμά τους αὐτό. Μέσα στό σπίτι πού
γεννήθηκε, μέσα στήν οἰκογένεια ἀνατρέφεται ὁ ἄνθρωπος καί, καθώς λένε
οἱ παιδαγωγοί, ὁ καθένας γίνεται ὅ,τι θά γίνει κοντά στούς γονεῖς του
μέσα στά πέντε πρῶτα χρόνια. Χωρίς αὐτή τήν ἀνατροφή, εἶναι μάταιος ὁ
κόπος τῶν γονέων μόνο γιά τή σωματική ὑγεία τῶν παιδιῶν τους καί νά
ἐξασφαλίσουν σ’ αὐτά γιά τή ζωή τούς μόνο ὑλικά ἀγαθά.
Οἱ γονεῖς ἔχουν χρέος νά φροντίσουν γιά
τήν παιδεία καί γιά τήν ἐπαγγελματική ἀποκατάσταση τῶν παιδιῶν τους,
ἀλλά πρίν ἀπό αὐτά καί μαζί μέ αὐτά νά τά ἀναθρέψουν μέσα στό σπίτι μέ
τό λόγο καί μέ τό παράδειγμά τους. Μάλιστα ἡ μητέρα ἔχει τό μέγα
προνόμιο, μαζί μέ τό γάλα καί τό αἷμα της, νά ποτίσει τό παιδί της μέ
τήν εὐσέβεια καί τό φόβο τοῦ Θεοῦ. Γιατί ἐκεῖνο, πού ὅταν λείπει οἱ
ἄνθρωποι χάνουν τόν ἑαυτό τους καί τόν προορισμό τους, εἶναι ὁ φόβος τοῦ
Θεοῦ. Ἔχουμε πλεῖστα παραδείγματα, ὅπου μεγάλοι ἄνδρες καί ἅγιοι της
Ἐκκλησίας ὅ,τι ἔγιναν τό χρωστοῦσαν στίς μητέρες τους καί στήν ἀνατροφή
πού πῆραν μέσα στήν οἰκογένειά τους. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, πού
ἀκριβῶς ὅ,τι ἦταν τό χρωστοῦσε στή μητέρα του λέει τά ἑξῆς: «… ὁ λόγος,
γιά τόν ὁποῖο ἡ κακία τοῦ κόσμου εἶναι δυσκολοξερίζωτη, εἶναι γιατί
κανένας δέν φροντίζει γιά τά παιδιά του… Δέν παύω νά σᾶς προτρέπω καί νά
σᾶς παρακαλῶ καί νά σᾶς ἐξορκίζω· πρίν ἀπ’ ὅλα δῶστε καλή ἀνατροφή στά
παιδιά σας».
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, τό θέμα τοῦ
κηρύγματός μας σήμερα εἶναι ἀπό τά πιό σπουδαία καί κρίσιμα θέματα κάθε
καιροῦ. Ἄς τελειώσουμε ὅμως γιά σήμερα κι ἄς ξαναφέρουμε στή σκέψη μας
τόν πατέρα τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου, πού πῆρε τό ἄρρωστο παιδί καί τό
πῆγε στόν Ἰησοῦ Χριστό. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι «ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ
ζῶντος», πού γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων γεννήθηκε «παιδίον νέον» καί
κρατήθηκε στίς ἀγκάλες κι ἀνατράφηκε στά χέρια τῆς γυναίκας καί μητέρας,
πού ἡ Ἐκκλησία τήν ὀνόμασε Παναγία καί Θεοτόκο. Κάθε μητέρα καί κάθε
πατέρας, μέσα στούς τόσους κινδύνους πού διατρέχουν τά παιδιά σήμερα,
ὀφείλει νά πάρει τό παιδί του καί νά ζητήσει τήν προστασία καί τήν
προτροπή του κοντά στόν Ἰησοῦ Χριστό, μέ τά ἴδια ἐκεῖνα λόγια· «Κύριε,
ἐλέησόν μου τόν υἱόν». Ἀμήν.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
