Όχι, δεν είναι αυτό θεολογικά ακριβές, γιατί:
Πρώτον, η παρρησία προς το Θεό ταιριάζει στους αγίους οι οποίοι την απόκτησαν αφού έζησαν σύμφωνα με το θέλημά Του, και δεν την είχαν πριν ευαρεστήσουν στο Θεό. Ταιριάζει επίσης στους αγγέλους που ίστανται ενώπιον του Θεού. Ο Χριστός όμως είναι « ο μονογενής υιός ο ων εις τον κόλπον του πατρός, » ( Ιω. α’, 2 ) και δεν είναι ακριβές να γίνεται λόγος για παρρησία του Υιού προς τον Πατέρα, δηλαδή του Λόγου ο οποίος « ην εν αρχή προς τον Θεόν » ( Ιω.α’, 2 ) και « Θεός ην ο Λόγος.» ( Ιω. α’, 1). « ο πατήρ απέσταλκε τον υιόν σωτήρα του κόσμου » (Α’ Ιω. δ’, 14 ), και όχι για να αποκτήσει παρρησία απέναντί Του σαν αυτή να ήταν κάτι που του έλλειπε.
Δεύτερον, και αν ακόμη χρησιμοποιήσει κάποιος για το Χριστό τη λέξη παρρησία, δεν ταιριάζει ως αιτία της η φράση, « επειδή είναι αναμάρτητος », γιατί η αναμαρτησία είναι μόνιμο γνώρισμα του Χριστού και δεν υπάρχει περίπτωση να μη είναι ο Χριστός αναμάρτητος, γιατί « Ιησούς Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας.» ( Εβρ.ιγ’, 8 ).
Τρίτον, τα λόγια του Κυρίου «πάντα όσα έχει ο πατήρ εμά εστι»( Ιω. ιστ’, 15 ) και « εγώ και ο πατήρ εν εσμεν.»(Ιω.ι’,13) δεν αφήνουν περιθώρια για τέτοιες παρεξηγήσεις και ανακρίβειες. Ακριβέστερο είναι να πει κανείς ότι ο Χριστός έχει παρρησία προς το Θεό, επειδή είναι ο Υιό Του και όχι, επειδή είναι αναμάρτητος.
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πέμπτη 11 Απριλίου 2024
Είναι θεολογικά ακριβές να λέγεται ότι ο Χριστός έχει παρρησία προς το Θεό, επειδή είναι αναμάρτητος
Παρασκευή 5 Απριλίου 2024
Πώς χαρακτήρισαν τον επερχόμενο θάνατό τους ο Πέτρος και ο Παύλος;
Προφανώς δεν είπε κανένας τους π.χ. πρόκειται να πεθάνω ή κάτι άλλο που συνήθως λένε οι άνθρωποι, αλλά είπαν τα εξής: Ο Πέτρος είπε, « δίκαιον δὲ ἡγοῦμαι, ἐφ' ὅσον εἰμὶ ἐν τούτῳ τῷ σκηνώματι, διεγείρειν ὑμᾶς ἐν ὑπομνήσει, εἰδὼς ὅτι ταχινή ἐστιν ἡ ἀπόθεσις τοῦ σκηνώματός μου, καθὼς καὶ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἐδήλωσέ μοι »(Β’ Πέτρ. α’, 13-14).
Ο δε Παύλος είπε, « Ἐμοὶ γὰρ τὸ ζῆν Χριστὸς καὶ τὸ ἀποθανεῖν κέρδος. εἰ δὲ τὸ ζῆν ἐν σαρκί, τοῦτό μοι καρπὸς ἔργου, καὶ τί αἱρήσομαι οὐ γνωρίζω. συνέχομαι δὲ ἐκ τῶν δύο, τὴν ἐπιθυμίαν ἔχων εἰς τὸ ἀναλῦσαι καὶ σὺν Χριστῷ εἶναι. πολλῷ γὰρ μᾶλλον κρεῖσσον » (Φιλιπ. α’, 21-23 ).
Όποιος λοιπόν δεν έχει πεθάνει ακόμα, όποιον και να διαλέξει από τους παραπάνω δύο Αποστόλους, μεταβαίνει από το θάνατο στη ζωή, γιατί ο θάνατος έχει καταργηθεί και ο Χριστός είναι η Ζωή. Δεν έχει λοιπόν παρά να αρπάξει τη ζωή ώστε ο θάνατος να μη έχει πλέον γι' αυτόν λόγον υπάρξεως. Αυτό λέει και ο Απόστολος Παύλος στον Τιμόθεο, «ἀγωνίζου τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως· ἐπιλαβοῦ τῆς αἰωνίου ζωῆς, εἰς ἣν ἐκλήθης καὶ ὡμολόγησας τὴν καλὴν ὁμολογίαν ἐνώπιον πολλῶν μαρτύρων» (Α’ Τιμ. στ’,12).
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.
Τετάρτη 27 Μαρτίου 2024
Υπήρχαν άνθρωποι στη γη πριν από τον Αδάμ και την Εύα;
Αν και, ακόμα και τα παιδιά του Δημοτικού γνωρίζουν ότι δεν υπήρχαν, ας επιβεβαιώσουμε και εδώ το ότι δεν υπήρχαν. Αυτό δεν το λέει κανείς, επειδή τάχα αυτός το ξέρει, αλλά το λέει η Αγία Γραφή με τα εξής λόγια που δε χωρούν αμφισβήτηση. « Αύτη η βίβλος γενέσεως ουρανού και γης, ότε εγένετο· η ημέρᾳ εποίησε Κύριος ο Θεός τον ουρανόν και την γην….. και άνθρωπος ουκ ην εργάζεσθαι αυτήν·……. και έπλασεν ο Θεός τον άνθρωπον, χουν από της γης, και ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής, και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν » Γεν. β’,4-7 ). Αφού λέει ότι, « και άνθρωπος ουκ ην εργάζεσθαι αυτήν », δηλαδή την γην, ποιος θα πει ότι υπήρχε άνθρωπος στη γη πριν από τον Αδάμ; Αφού πρώτος άνθρωπος, όπως λέει και ο Απόστολος Παύλος, είναι ο Αδάμ, «εγένετο ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ εις ψυχήν ζώσαν· ο έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν·» (Α΄ Κορ. ιε΄, 45), ποιος θα παρουσιάσει άλλον άνθρωπο πριν απ’ αυτόν;
Ιωάνης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.Σάββατο 23 Μαρτίου 2024
Βιβλιοπαρουσίαση ''ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ'' στην Λάρισα
Ένα πλήθος από αναγνώστες, φίλους και συνεργάτες έδωσαν το «παρών» στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε σε ιδιαίτερα ζεστό κλίμα.
Στην εκδήλωση μίλησαν ο Σεβ. Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερώνυμος και ο κ. Κωνσταντίνος Χολέβας, συγγραφέας - πολιτικός επιστήμονας.
Το πρόγραμμα άρχισε με χαιρετισμό από τον κ. Ιωάννη Τσολάκη εκ μέρους της ΓΕΧΑ Λάρισας.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ιερείς της πόλης, ο Αντιστράτηγος Δημόκριτος Κωνσταντάκος, Διοικητής της 1ης Στρατιάς και ο Υποστράτηγος Δημήτριος Πετρούλιας, Υποδιοικητής της 1ης Στρατιάς.
Στο τέλος της εκδήλωσης ο συγγραφέας υπέγραψε αντίτυπα του βιβλίου σε όσους από τους παρευρισκόμενους το ζήτησαν.
Λίγα λόγια για το βιβλίο του Κωνσταντίνου Χολέβα «Ορθοδοξία και Πατριωτισμός»:
Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα για τη σχέση Ορθοδοξίας και Πατριωτισμού με βάση τα κείμενα και τη διδασκαλία αγίων, Πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Και η απάντηση που προκύπτει είναι ότι: αποδεχόμαστε την αξία της πατρίδος και τον υγιή και αφανάτιστο πατριωτισμό αλλά απορρίπτουμε τα δυο άκρα. Από τη μια πλευρά απορρίπτουμε τον εθνοφυλετισμό, τον ρατσισμό και την εθνική αλαζονεία. Και από την άλλη πλευρά απορρίπτουμε τον άπατρι διεθνισμό, την ηττοπάθεια και τον εθνομηδενισμό.
Τετάρτη 20 Μαρτίου 2024
Δρόμος σωτηρίας
Ο Υιός και Λόγος του Θεού έγινε άνθρωπος για να σηκώσει τις αμαρτίες των
ανθρώπων, γιατί Αυτός είναι ο Σωτήρας τους, « ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν
ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου » (Ιω. α’, 29). Ας είναι λοιπόν ευχαριστημένοι οι άνθρωποι
που ο Χριστός πήρε επάνω Του τις αμαρτίες, και ας μη ζητάνε διακρίσεις και
πρωτοκαθεδρίες.
Και βέβαια εδώ στη γη το να ζητάει ένας πιστός διακρίσεις, ας πούμε ότι έχει κάποιο ελαφρυντικό, λόγω ανθρώπινης αδυναμίας. Το να ζητάει όμως διακρίσεις για τον εαυτό του και στη βασιλεία του Θεού, αυτό πάει πολύ. Αυτό θυμίζει τα παιδιά του Ζεβεδαίου που ζήτησαν τιμητικές θέσεις για τον εαυτό τους στη Βασιλεία του Θεού. Ο Κύριος είπε για όποιον θέλει να τον ακολουθήσει, « Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι » ( Μάρκ. η’, 34).
Δεν είπε να ετοιμάζει σπουδαία θέση για τον εαυτό του, αλλά να απαρνηθεί τον εαυτό του. Ο τόπος για τον καθένα έχει ετοιμασθεί από το Θεό, σύμφωνα με τα λόγια που είπε ο Χριστός στα παιδιά του Ζεβεδαίου, « τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων μου οὐκ ἔστιν ἐμὸν δοῦναι, ἀλλ᾿ οἷς ἡτοίμασται ὑπὸ τοῦ πατρός μου » (Ματ. κ’, 23).
Ας λέει λοιπόν ο καθένας για τον εαυτό του τα λόγια του ασώτου, « οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου » (Λουκ. ιε’, 19). Ας λέει τα λόγια της Χαναναίας, « καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψυχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν » ( Ματ. ιε’, 27).
Ας αγαπάει τα τέκνα του Θεού, σύμφωνα με τα λόγια του Ιωάννη, « ἐν τούτῳ γινώσκομεν ὅτι ἀγαπῶμεν τὰ τέκνα τοῦ Θεοῦ, ὅταν τὸν Θεὸν ἀγαπῶμεν καὶ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ τηρῶμεν » (Α’ Ιω. ε’, 2).
Τέλος δε, αν θέλει να βαδίζει προς την τελειότητα, ας μη περιστρέφεται τόσο πολύ γύρω από τον εαυτό του και το εγώ του, αλλά ας εκζητεί τον Κύριό για να απολαμβάνει και τα αγαθά Του, γιατί, «Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού ».
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.Πέμπτη 14 Μαρτίου 2024
Από Θεού άρξασθαι
Αυτή η φράση που είναι ευρύτερα γνωστή καθώς και η σημασία της, απευθύνεται κυρίως σε ανθρώπους που πιστεύουν στο Θεό. Ένας όμως φιλόσοφος σκέφτηκε να κάνει το αντίθετο, δηλαδή να ξεκινήσει τη φιλοσοφική του έρευνα για το Θεό, όχι από το Θεό αλλά από τον εαυτό του. Πρόκειται για τον Καρτέσιο ο οποίος ξεκίνησε από το να αμφιβάλλει για τα πάντα και αναζητούσε αυτό για το οποίο δε μπορούσε να αμφιβάλλει. Έτσι δέχτηκε ότι δε μπορεί να αμφιβάλει για το ότι αμφιβάλει. Το ότι όμως αμφιβάλει σημαίνει ότι σκέπτεται. Άρα δεν αμφιβάλει και για το ότι σκέπτεται. Αφού όμως σκέπτεται σημαίνει ότι ο ίδιος υπάρχει. Άρα δεν αμφιβάλει και για το ότι υπάρχει. Είναι το γνωστό σκέπτομαι, άρα υπάρχω (cogito ergo sum).
Στη συνέχεια δέχτηκε ότι αφού αμφιβάλει η ύπαρξή του δεν είναι τελεία, γιατί τελειότερο είναι να μη αμφιβάλει. Από πού όμως είχε μάθει να σκέπτεται κάτι που ήταν τελειότερο από αυτόν; Έτσι δέχτηκε ότι αυτό το όφειλε σε μία φύση που είναι τελειότερη από αυτόν. Αυτή την ιδέα για την ύπαρξη ενός όντος τελειότερου από αυτόν δεν ήταν δυνατόν να την έχει από τον εαυτό του που είναι ατελής, γιατί δε μπορεί το τελειότερο να προέρχεται από το ατελέστερο. Έτσι δέχτηκε ότι αυτή η ιδέα έχει τοποθετηθεί μέσα του από μία φύση απείρως τελειότερη από αυτόν, δηλαδή με μία λέξη από το Θεό. Σύμφωνα λοιπόν και με τα παραπάνω, είναι ευκολότερο και λογικότερο να υποστηρίξει κανείς ότι υπάρχει ο Θεός από το να πει ότι δεν υπάρχει πράγμα παράλογο. Για τον παραλογισμό αυτόν η Αγία Γραφή λέει, « Είπεν ἄφρων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ· Οὐκ ἔστι Θεός »( Ψ. 52,2).
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών
Κυριακή 10 Μαρτίου 2024
Παρασκευή 8 Μαρτίου 2024
Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ
Τον καιρό που ο Οδυσσέας έλειπε από το σπίτι του, όπως είναι γνωστό, η Πηνελόπη αντιμετώπισε πολλά προβλήματα. Το χειρότερο όμως γι’ αυτή ήταν ότι δεν την άφηναν ήσυχη η μνηστήρες. Τότε μόνο βρήκε την ησυχία της, όταν επέστρεψε ο Οδυσσέας στην Ιθάκη και τους εξολόθρευσε όλους, και τους τέσσερις. Τηρουμένων των αναλογιών, ας πάμε τώρα από το σπίτι του Οδυσσέα στη Σιών. Όταν λείπει από αυτή ο Βασιλιάς της, εκεί γίνεται χαμός. Το χειρότερο όμως γι’ αυτή, όπως ήταν και για την Πηνελόπη, είναι οι μνηστήρες που με αναίδεια πολλή ζητούν στην καρδιά της να μπουν. Όμως ο Θεός την ενθαρρύνει λέγοντας της, « Μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σιών· ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου »(Ιω. ιβ’, 15). Και όντως, με τον ερχομό του Υιού του ανθρώπου στην καρδιά του ανθρώπου που είναι ο Βασιλιάς της, γκρεμίζονται τα είδωλά και εξολοθρεύονται οι αόρατοι εχθροί Του που δε θέλουν Αυτός να βασιλεύσει εκεί. Έτσι, όπως ο Οδυσσέας κατέσφαξε τους μνηστήρες, ο Βασιλεύς των Ουρανών εξαφανίζει κάθε εχθρικό στοιχείο εναντίον Του, από τις καρδιές που ανήκουν στη Μυστική Σιών, δηλαδή στη Εκκλησία. Αυτό δηλώνεται σχηματικά, παραστατικά και ανθρωπομορφικά, σε μία Παραβολή του Κυρίου με τα εξής λόγια, « πλὴν τοὺς ἐχθρούς μου ἐκείνους, τοὺς μὴ θελήσαντάς με βασιλεῦσαι ἐπ' αὐτοὺς, ἀγάγετε ὧδε καὶ κατασφάξατε αὐτοὺς ἔμπροσθέν μου »(Λουκ. ιθ’, 27).Το θαυμαστό εδώ είναι ότι ο Χριστός, ως Βασιλεύς των Ουρανών και των καρδιών, δεν κατέσφαξε ανθρώπους, όπως ο Οδυσσέας, αλλά θυσιάστηκε ο Ίδιος για τη σωτηρία των ανθρώπων. Οι μνηστήρες λοιπόν της Πηνελόπης ήταν άνθρωποι ενώ οι μνηστήρες της καρδιάς είναι τα διάφορα ορατά και αόρατα είδωλα που την δελεάζουν με τα καμώματά τους.
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ.
Πανεπιστημίου Αθηνών.
ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ
Ο ουρανός και η γη είναι του Θεού σύμφωνα και με το ψαλμικό, « σοι εἰσιν οι ουρανοί, και ση ἐστιν η γη· την οικουμένην και το πλήρωμα αυτής συ εθεμελίωσας »( Ψ. 88,12). Όσα όμως έχει ο Θεός είναι του Χριστού σύμφωνα και με το, « πάντα όσα έχει ο πατήρ εμά εστι »( Ιω. ιστ’, 15). Οι καρδιές των ανθρώπων ανήκουν στο Θεό αφού Αυτός είναι, «ο πλάσας κατά μόνας τας καρδίας αυτών » ( Ψ. 32, 15). Άρα, σύμφωνα με τα παραπάνω, οι καρδιές των ανθρώπων ανήκουν στο Χριστό, και κατά συνέπεια έχει δικαίωμα να κατοικεί εκεί, επειδή αυτές είναι ο οίκος του Πατέρα Του. Αυτό το δήλωσε ο Ίδιος με τα εξής λόγια, « ουκ ήδειτε ότι εν τοις του πατρός μου δει είναί με; » ( Λουκ β’,49 ). Ο δε Απόστολος Παύλος λέει, « κατοικήσαι τον Χριστόν διά της πίστεως εν ταις καρδίαις υμών » (Εφ. γ’, 17). Κάθε λοιπόν εχθρικό προς το Χριστό στοιχείο και αλλότριο πνεύμα δεν πρέπει να έχει τόπο στην καρδιά του ανθρώπου, γιατί, αν αυτό συμβεί και ο άνθρωπος μαζί του συνδεθεί, σπεύδει απερίσκεπτα προς την καταστροφή. Έτσι, « εάν πνεύμα του εξουσιάζοντος αναβή επί σε, τόπον σου μη αφής »( Εκκλ. ι’, 4) και, « πάσῃ φυλακῇ τήρει σὴν καρδίαν, ἐκ γὰρ τούτων ἔξοδοι ζωῆς » (Παρ. δ’, 23).
Ιωάνης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου 2024
Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2024
ΛΙΓΑ ΓΝΩΣΤΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΓΩ
Το εγώ στον άνθρωπο είναι μία έννοια και μία λέξη με την οποία αυτοπροσδιορίζεται και δηλώνει αυτό που είναι και, γιατί όχι, καμιά φορά αυτό που δεν είναι ή αυτό που νομίζει ότι είναι. Κατά κανόνα ο κάθε άνθρωπος δηλώνεται με το όνομα του και λέει είμαι ο τάδε. Όμως υπάρχουν διάφορες τοποθετήσεις του εγώ:
α) Κάποιοι μπορεί να τοποθετούν το εγώ τους στο σώμα και μόνο, νομίζοντας ότι είναι ό,τι είναι το σώμα και τίποτε άλλο, ούτε ότι υπάρχει και ψυχή. Αν όμως ο άνθρωπος που τοποθετεί το εγώ του στο σώμα λέει ότι είμαι σώμα, είμαι χώμα, είμαι σάρκα, αλλά έχω ψυχή αθάνατη, αυτό είναι αληθινό και λογικό.
β) Άλλοι μπορεί να τοποθετούν το εγώ τους στον νου, χωρίς να λένε βέβαια είμαι νους, αλλά έχω ψυχή και σώμα, δηλαδή με άλλα λόγια αποτελούμαι από ψυχή και σώμα. Αυτή είναι μάλλον η συνηθέστερη τοποθέτηση του εγώ που ο άνθρωπος δηλώνει την ψυχοσωματική του ύπαρξη με το να κάνει το εγώ του σημείο αναφοράς της ψυχής και του σώματος.
γ) Άλλοι μπορεί να τοποθετούν το εγώ τους συνολικά σε όλη την πνευματική τους ύπαρξη που βρίσκεται μέσα στο σώμα το οποίο το θεωρούν και το ονομάζουν σκήνωμα. Χαρακτηριστικά είναι για την περίπτωση αυτή τα λόγια του Αποστόλου Πέτρου «δίκαιον δε ηγούμαι, εφ’ όσον ειμί εν τούτω τω σκηνώματι, διεγείρειν υμάς εν υπομνήσει» (Β΄. Πετ. α´,13).
Από τα παραπάνω που αναφέρθηκαν για το εγώ του ανθρώπου ας συμπεράνουμε τα εξής. Πρώτον. Όλοι οι άνθρωποι δεν τοποθετούν το εγώ τους στην ίδια θέση. Δεύτερον. Υπάρχει κίνδυνος να τοποθετήσει κανείς το εγώ του σε λάθος θέση. Τρίτον. Με την πνευματική πρόοδό είναι δυνατόν ο πιστός να μετακινεί το εγώ του σε καλλίτερη θέση. Τέταρτον. Πρέπει ο πιστός να χρησιμοποιεί το εγώ του με σοφία και αγάπη προς τους άλλους ανάλογα με ποιους συναναστρέφεται. Πέμπτον. Ενώπιον του Θεού να προσεύχεται με ειλικρίνεια και ταπείνωση. Έκτον. Είναι πολύ επικίνδυνο να τοποθετεί κανείς σε λάθος θέση το εγώ του και να εγκλωβίζεται σ’ αυτό, γιατί θέτει σε πολύ μεγάλο κίνδυνο τον εαυτό του, όταν λέει ότι είναι κάτι που δεν είναι. Όχι και l'état, c'est moi.
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ
Κυριακή 11 Φεβρουαρίου 2024
