Σταυροὶ ἐμφανίζονται μέσα στὴν Ἁγιὰ Σοφιὰ

Παράδοξο καὶ ἀνεξήγητο γεγονὸς ποὺ ἔρχεται μετὰ τὴν περυσινὴ ἐμφάνιση τῶν ἑξαπτέρυγων ἀγγέλων Τὸ παράδοξο γιὰ ὅλους ἐμᾶς ποὺ δὲν κατέχουμε τὴν τέχνη τῆς Ἁγιογραφικῆς εἶναι ὅτι τὰ ψηφιδωτὰ καλύφθηκαν ἀπὸ παχὺ στρῶμα ἀσβέστη (περίπου δύο δάχτυλα), ὅπως φαίνεται καὶ σὲ συγκεκριμένη φωτογραφία, γιὰ νὰ καλύψουν τὰ χριστιανικὰ σύμβολα καὶ ἐπάνω στὸν ἀσβέστη ἐμφανίστηκαν αὐτοὶ οἱ σταυροί.

Καὶ δίκαια ἀναρωτιέται ὁ ἐπισκέπτης, ἀφοῦ δὲν τοὺς ἔβαψε μετέπειτα κάποιος, εἶναι δυνατὸν νὰ "πότισαν" ἀπὸ τὸν τοῖχο μέχρι τὴν ἐξωτερικὴ στρώση τοῦ σοβά;

Καὶ γιατί νὰ ἐμφανιστοῦν μόνο οἱ σταυροὶ καὶ νὰ μὴν ἐμφανιστοῦν καὶ οἱ ὑπόλοιπες τοιχογραφίες-ἁγιογραφίες, οἱ ὁποῖες εἶναι καὶ σὲ ψηφιδωτὴ μορφὴ (δηλαδὴ ἀποκλείεται ὁ "τυχαῖος" ἐμποτισμός, ἀφοῦ τὸ ἐπιστρωθὲν ὑλικὸ εἶναι ψηφίδα); Ἀκόμη ὅμως καὶ ἐὰν ἐπρόκειτο γιὰ καλυμμένες μὲ σοβὰ ἁγιογραφίες, ἀποτελεῖ πολὺ παράδοξο γεγονὸς νὰ μὴν φαίνονται μὲ γυμνὸ μάτι, ἀλλὰ νὰ ἀποτυπώνονται στὸν φωτογραφικὸ φακό!!! Τότε ἔχουμε μία παραδοξότητα, ποὺ ἴσως θὰ πρέπει νὰ ἐλεγχθεῖ...

Ἁγιογράφος, ποὺ ἔχει ἐργαστεῖ καὶ σὲ ψηφιδωτὲς εἰκόνες, λέει χαρακτηριστικά:

"Γιὰ νὰ καταλάβετε μιλᾶμε γιὰ ἕνα ἀδρανὲς ὑλικὸ π.χ. πέτρα (ὅπως τὰ ψηφιδωτὰ) εἶναι ἀδύνατον νὰ ἀποδώσει χρῶμα ὡς χημικὴ ἀντίδραση στὸν νωπὸ σοβὰ (ὄχι καὶ μόνο ἐπεριέχει ἀσβέστη) ὥστε νὰ ἀπεικονίσει τὸ...

 σχῆμα Σταυροῦ"...

Οἱ σταυροὶ ὅπως ὅλοι παρατηροῦμε εἶναι ὀρθόδοξοι (ἰσοσκελεῖς) βυζαντινοὶ καὶ ἀποτελοῦν σύγχρονο φαινόμενο (τῶν τελευταίων μηνῶν...). Γιὰ τὴν περίπτωση ποὺ πρόκειται γιὰ μεταλλικοὺς σταυροὺς ποὺ ὀξειδώθηκαν, ἁγιογράφος εἶπε: "Καὶ ὅπως καὶ ἐσεῖς θὰ γνωρίζετε τὸ σίδερο μὲ συνδιασμὸ μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου καὶ τὶς ἀτελείωτες καιρικὲς συνθῆκες προκαλεῖ ὀξείδωση καὶ τὸ κόκκινο χρῶμα (σκουριὰ) ἁπλώνεται σὰν καρκίνωμα. Ὅποτε σὲ ἕνα ἀριστούργημα σὲ ὅλους τους τομεῖς σὲ καμία περίπτωση δὲν θὰ βάλανε ὑλικὸ ἀπὸ σίδερο... Ἐπίσης, ἂν μπορεῖτε νὰ φανταστεῖτε, ὅλος ὁ Ναὸς καὶ τὰ ἄλλα ἀρχιτεκτονικὰ κτίσματα σὲ ὅλης της Βυζαντινῆς Περιόδου ἀποτελεῖται ἀπὸ κομμάτια κεραμικῶν, ἀσβέστη, ποταμίσια ἄμμος,χαλίκι καὶ ἀτελείωτα αὐγά!!!!.

Τὸ φρέσκο (τεχνικὴ τῶν Βυζαντινῶν γιὰ τὶς τοιχογραφίες), ἀποτελεῖται ἀπὸ πάστα ἀσβέστη ποὺ εἶναι ἀπὸ πέτρα, ἄμμο ποταμοῦ, καὶ μαρμαρόσκονη, σὲ τρεῖς στρώσεις (μαῦρο φρέσκο, κίτρινο φρέσκο καὶ ἄσπρο φρέσκο) καὶ πάνω ἐκεῖ γίνονται οἱ Ἁγιογραφίες. Οἱ σκόνες χρωμάτων ἀνακατεύονται μόνο μὲ νερὸ καὶ τίποτα ἄλλο γιατί τὸ ὑλικὸ ποὺ τὰ κολλάει πάνω στὸν τοῖχο εἶναι ὁ ἀσβέστης. Ὁ ἀσβέστης βγαίνει μὲ τὸ νερὸ ἀπὸ τὸν σοβὰ πρὸς τὴν ἐπιφάνεια (μὲ τὸν καιρὸ) καὶ συναντώντας τὸ διοξείδιο τοῦ ἄνθρακα ἀπὸ τὸν ἀέρα γίνεται πάλι ἀσβεστόλιθος. Δηλαδὴ ἐνῶ στεγνώνει ὁ τοῖχος βγαίνει ἀπὸ τὸ σοβὰ καὶ μαρμαρώνεται πάνω στὰ χρώματα, τὰ ὁποῖα θὰ παραμείνουν πιασμένα στὴ μέση του ἀσβεστόλιθου γιὰ πάντα. Αὐτὰ τὰ ἔμαθα (τὴν τεχνικὴ) ἀπὸ τὸν βοηθὸ καθηγητὴ στὴ Θεολογικὴ Σχολὴ τοῦ Βουκουρεστίου Ρουμανίας Mihai Coman."...

Ἀξίζει ὅμως νὰ σταθοῦμε καὶ στὴν περίπτωσή της μὴ συμμετρίας τῶν σταυρῶν μὲ τὰ ὑπόλοιπα (μεταγενέστερα προφανῶς) ἰσλαμικὰ σχήματα. Καὶ αὐτὴ ἡ μὴ συμμετρία προδίδει πὼς καμία σχέση δὲν ἔχουν οἱ σταυροὶ μὲ τὴν μετέπειτα διακόσμηση τοῦ ναοῦ. Κανεὶς ἁγιογράφος δὲν θὰ καλλιτεχνοῦσε παραβιάζοντας τὴν λογική της καλαισθησίας, πόσο δὲ μᾶλλον στὴν περίπτωση τοῦ Ναοῦ τῆς Ἁγίας Σοφίας ποὺ ἀποτελοῦσε (καὶ συνεχίζει νὰ ἀποτελεῖ) πραγματικὸ κόσμημα στὸν χῶρο τῆς τέχνης καὶ τῆς ἀρχιτεκτονικῆς.

Πῶς ἐξηγεῖται ὅμως πὼς οἱ σταυροὶ βρίσκονται παντοῦ μέσα στὴν Ἁγία Σοφία καὶ συγκεκριμένα στὰ τέσσερα θολωτὰ σημεῖα; Κάποιοι μιλοῦν γιὰ θαῦμα... (στὴν φωτογραφία δεξιὰ βλέπετε τὸ ἀρκετὰ μεγάλο πάχος τοῦ σοβά, ποὺ φρόντισαν νὰ βάλουν οἱ Τοῦρκοι γιὰ σειρὰ ἐκατονταετιῶν, προκειμένου νὰ ἀποκρύψουν μὲ ἀπόλυτη βεβαιότητα τὶς ἁγιογραφίες καὶ τὰ ψηφιδωτά του Ναοῦ τῆς Ἁγίας Σοφίας).

Ἐμφάνιση ἀγγέλων κάτω ἀπὸ τὸν σοβὰ

Δὲν εἶναι ὅμως μόνο αὐτὴ ἡ περίπτωση, ἀφοῦ στὸ τέλος τοῦ Ἰουλίου τοῦ 2009, στὸ φῶς ἦρθε ἡ παράσταση ἑνὸς ἀγγέλου, ἡ ὁποία ἦταν καλυμμένη ἐδῶ καὶ ἔξι αἰῶνες ἀπὸ συντηρητὲς στὴν Ἁγία Σοφία. Ὁ Τοῦρκος Ἀχμὲτ Ἒμρ Μπιλτιλί, ἕνας ἐκ τῶν συντηρητῶν, δήλωσε ὅτι ἔχουν ὡς στόχο τώρα νὰ φέρουν στὴν ἐπιφάνεια καὶ δεύτερο ἄγγελο, ποὺ χρονολογεῖται ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας.

Τὰ μωσαϊκὰ εἶχαν καλυφθεῖ λίγο μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης, τὸ 1453, καὶ τὴ μετατροπὴ τῆς Ἁγίας Σοφίας σὲ τζαμί. Οἱ Τοῦρκοι, ἀντὶ νὰ μετακινήσουν τὰ μοναδικῆς ὀμορφιᾶς μωσαϊκά της Ἁγίας Σοφίας, τὰ κάλυψαν μὲ μέταλλο καὶ γύψο (προσφιλὴς τακτική του πολιτισμοῦ τῆς Τουρκίας).

Καὶ ἡ συνέχεια τῆς πρώτης ἀνακάλυψης, ἔφερε μία μεγάλη ἱστορικὴ ἀποκάλυψη ἔρχεται στὸ φῶς ὕστερα ἀπὸ αἰῶνες «σκότους». Αὐτὴ τὴ φορὰ τέσσερις ἄγγελοι ζωγραφισμένοι πάνω σὲ μωσαϊκὸ ἦταν γιὰ χρόνια κρυμμένοι, ἐν γνώσει τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν, κάτω ἀπὸ πολλὰ στρώματα ἀσβέστη καὶ τέσσερις τεράστιες ἀσπίδες, στὶς τέσσερις κολῶνες ποὺ στηρίζουν τὸν τροῦλο τῆς Ἁγιᾶς Σοφιᾶς.

Οἱ τέσσερις ἄγγελοι, ποὺ ὁ καθένας τοὺς ἔχει ἔξι φτερά, δημιουργήθηκαν μεταξὺ 900 – 1300 π.Χ. Μάλιστα, στὰ μέσα τοῦ 1800, ὁ Ἰταλὸς ἀρχιτέκτονας Fossati, τοὺς εἶδε κάνοντας ἐπισκευὲς στὸ ναό. Τὴ διαταγὴ νὰ καλυφθοῦν μὲ ἀσβέστη ἔδωσε ὁ σουλτάνος Abdulmecit. Στὴ συνέχεια τοποθετήθηκαν πάνω τους ἀσπίδες, ποὺ ἀναγράφουν ἀραβικὲς προσευχές.

Ὡστόσο, τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου ἦρθε καὶ οἱ τέσσερις μοναδικὲς τοιχογραφίες θὰ βγοῦν ξανὰ στὸ φῶς, δίνοντάς μας μία γεύση ἀπὸ τὴν ἀξεπέραστη τέχνη τῶν προγόνων μας.

http://kostasxan.blogspot.com/

Το διαβάσαμε : http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2011/09/blog-post_7915.html#more

KAΛΗ ΝΥΚΤΑ ΚΑΙ ΚΑΛΟ ΞΗΜΕΡΩΜΑ ΝΑ ΔΩΣΕΙ Ο ΘΕΟΣ

Μη απορρίψης με, Κυρία μου, τον δούλον σου, αλλά βοήθησόν μοι, και δος μοι το συμφέρον της αιτήσεως. Λύτρωσαί με παντός κινδύνου, επιβουλής, ανάγκης και ασθενείας, και δώρησαί μοι προ του τέλους μετάνοιαν, ίνα σωζόμενος τη μεσιτεία και βοηθεία σου, εν μεν τω παρόντι βίω από παντός εχθρού ορατού και αοράτου, πορευόμενος θεαρέστως εν τοις θελήμασι του αγαπητού σου Υιού και Θεού ημών, εν δε τη φοβερά ημέρα της κρίσεως από της αιωνίου και φοβεράς κολάσεως προσκυνώ, ευχαριστώ και δοξάζω το πανάγιόν σου όνομα εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Από το "Μέγα Προσευχητάριον"
Α. Σιμωνωφ

Η ανάληψη του προφήτη Ηλία

Δ΄Βασιλειών 2, 1-15 


ΚΑΙ ἐγένετο ἐν τῷ ἀνάγειν Κύριον ἐν συσσεισμῷ τὸν ᾿Ηλιοὺ ὡς εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐπορεύθη ᾿Ηλιοὺ καὶ ῾Ελισαιὲ ἐκ Γαλγάλων. 2 καὶ εἶπεν ᾿Ηλιοὺ πρὸς ῾Ελισαιέ· κάθου δὴ ἐνταῦθα, ὅτι Κύριος ἀπέσταλκέ με ἕως Βαιθήλ· καὶ εἶπεν ῾Ελισαιέ· ζῇ Κύριος καὶ ζῇ ἡ ψυχή σου, εἰ ἐγκαταλείψω σε· καὶ ἦλθον εἰς Βαιθήλ. 3 καὶ ἦλθον οἱ υἱοὶ τῶν προφητῶν οἱ ἐν Βαιθὴλ πρὸς ῾Ελισαιὲ καὶ εἶπον πρὸς αὐτόν· εἰ ἔγνως, ὅτι Κύριος σήμερον λαμβάνει τὸν κύριόν σου ἐπάνωθεν τῆς κεφαλῆς σου; καὶ εἶπε· κἀγὼ ἔγνωκα, σιωπᾶτε. 4 καὶ εἶπεν ᾿Ηλιοὺ πρὸς ῾Ελισαιέ· κάθου δὴ ἐνταῦθα, ὅτι Κύριος ἀπέσταλκέ με εἰς ῾Ιεριχώ· καὶ εἶπεν ῾Ελισαιέ· ζῇ Κύριος καὶ ζῇ ἡ ψυχή σου, εἰ ἐγκαταλείψω σε· καὶ ἦλθον εἰς ῾Ιεριχώ. 5 καὶ ἤγγισαν οἱ υἱοὶ τῶν προφητῶν οἱ ἐν ῾Ιεριχὼ πρὸς ῾Ελισαιὲ καὶ εἶπαν πρὸς αὐτόν· εἰ ἔγνως ὅτι σήμερον λαμβάνει Κύριος τὸν κύριόν σου ἐπάνωθεν τῆς κεφαλῆς σου; καὶ εἶπε· καί γε ἐγὼ ἔγνων, σιωπᾶτε. 6 καὶ εἶπεν αὐτῷ ᾿Ηλιού· κάθου δὴ ὧδε, ὅτι Κύριος ἀπέσταλκέ με ἕως εἰς τὸν ᾿Ιορδάνην· καὶ εἶπεν ῾Ελισαιέ· ζῇ Κύριος καὶ ζῇ ἡ ψυχή σου, εἰ ἐγκαταλείψω σε· καὶ ἐπορεύθησαν ἀμφότεροι· 7 καὶ πεντήκοντα ἄνδρες υἱοὶ τῶν προφητῶν καὶ ἔστησαν ἐξεναντίας μακρόθεν· καὶ ἀμφότεροι ἔστησαν ἐπὶ τοῦ ᾿Ιορδάνου. 8 καὶ ἔλαβεν ᾿Ηλιοὺ τὴν μηλωτὴν αὐτοῦ καὶ εἵλησε καὶ ἐπάταξε τὸ ὕδωρ, καὶ διῃρέθη τὸ ὕδωρ ἔνθα καὶ ἔνθα, καὶ διέβησαν ἀμφότεροι ἐν ἐρήμῳ. 9 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ διαβῆναι αὐτοὺς καὶ ᾿Ηλιοὺ εἶπε πρὸς ῾Ελισαιέ· αἴτησαι τί ποιήσω σοι πρὶν ἢ ἀναληφθῆναί με ἀπὸ σοῦ. καὶ εἶπεν ῾Ελισαιέ· γενηθήτω δὴ διπλᾶ ἐν πνεύματί σου ἐπ᾿ ἐμέ. 10 καὶ εἶπεν ᾿Ηλιού· ἐσκλήρυνας τοῦ αἰτήσασθαι· ἐὰν ἴδῃς με ἀναλαμβανόμενον ἀπὸ σοῦ, καὶ ἔσται σοι οὕτως· καὶ ἐὰν μή, οὐ μὴ γένηται. 11 καὶ ἐγένετο αὐτῶν πορευομένων, ἐπορεύοντο καὶ ἐλάλουν· καὶ ἰδοὺ ἅρμα πυρὸς καὶ ἵπποι πυρὸς καὶ διέστειλαν ἀνὰ μέσον ἀμφοτέρων, καὶ ἀνελήφθη ᾿Ηλιοὺ ἐν συσσεισμῷ ὡς εἰς τὸν οὐρανόν. 12 καὶ ῾Ελισαιὲ ἑώρα καὶ ἐβόα· πάτερ, πάτερ, ἅρμα ᾿Ισραὴλ καὶ ἱππεὺς αὐτοῦ· καὶ οὐκ εἶδεν αὐτὸν ἔτι καὶ ἐπελάβετο τῶν ἱματίων αὐτοῦ καὶ διέρρηξεν αὐτὰ εἰς δύο ρήγματα. 13 καὶ ὕψωσε τὴν μηλωτὴν ᾿Ηλιού, ἣ ἔπεσεν ἐπάνωθεν ῾Ελισαιέ, καὶ ἐπέστρεψεν ῾Ελισαιὲ καὶ ἔστη ἐπὶ τοῦ χείλους τοῦ ᾿Ιορδάνου· 14 καὶ ἔλαβε τὴν μηλωτὴν ᾿Ηλιού, ἣ ἔπεσεν ἐπάνωθεν αὐτοῦ, καὶ ἐπάταξε τὸ ὕδωρ καὶ οὐ διέστη· καὶ εἶπε· ποῦ ὁ Θεὸς ᾿Ηλιοὺ ἀφφώ; καὶ ἐπάταξε τὰ ὕδατα, καὶ διερράγησαν ἔνθα καὶ ἔνθα, καὶ διέβη ῾Ελισαιέ. 15 καὶ εἶδον αὐτὸν οἱ υἱοὶ τῶν προφητῶν οἱ ἐν ῾Ιεριχὼ ἐξεναντίας καὶ εἶπον· ἐπαναπέπαυται τὸ πνεῦμα ᾿Ηλιοὺ ἐπὶ ῾Ελισαιέ· καὶ ἦλθον εἰς συναντὴν αὐτοῦ καὶ προσεκύνησαν αὐτῷ ἐπὶ τὴν γῆν.

Απόδοση

Και όταν ήρθε ο καιρός να ανεβάσει  ο Κύριος με σεισμό τον Ηλία στους ουρανούς, οδηγήθηκε ο Ηλίας και ο Ελισαίος στα Γάλγαλα. 2και είπε ο Ηλίας στον Ελισαίο· μείνε εδώ γιατί με έστειλε ο Κύριος στην Βαιθήλ. και είπε ο Ελισαίος·  ορκίζομαι στο Θεό ότι δεν θα σε εγκαταλείψω. και πήγαν στην Βαιθήλ. 3 και ήλθαν οι γιοι των προφητών της Βαιθήλ  στο Ελισαίο και του είπαν· γνωρίζεις ότι ο Κύριος σήμερα  θα παραλάβει τον κύριο σου πάνω απο το κεφάλι σου; και είπε· και εγώ το γνωρίζω, σιωπάτε. 4 και είπε ο Ηλίας στον Ελισαίο· κάθησε εδώ γιατί ο Κύριος με στέλνει στην Ιεριχώ· και είπε ο Ελισαίος· σου ορκίζομαιστο Θεό ότι δεν θα σε εγκαταλείψω. και πήγαν στην Ιεριχώ. 5 και πλησίασαν οι γιοί των προφητών απο την Ιεριχώ στον Ελισαίο και του είπαν· γνωρίζεις ότι σήμερα ο Κύριος θα λάβει τον κύριο σου πάνω απο το κεφάλι σου; και είπε· και εγώ το γνωρίζω, σιωπάτε. και του είπε ο Ηλίας· 6 κάθισε εδώ, γιατί ο Κύριος με στέλνει ως τον Ιορδάνη· και είπε ο Ελισαίος· σου ορκίζομαι στο Θεό ότι δεν θα σε εγκαταλλείψω. και ταξίδεψαν μαζί. 7 και πενήντα άνδρες γιοί προφητών  σταθηκαν απέναντι απο τον Ιορδάνη. 8 και έβγαλε την μυλωτή του ο Ηλίας και χτήπησε τα νερά του ποταμού και αυτά χωρίστηκαν στα δύο και περάσανε απέναντι στην έρημο. 9 και είπε ο Ηλίας στον Ελισαίο να του ζητήσει κάτι πριν αναληφθεί. και είπε ο Ελισαίος· να γίνει να  έχω τη διπλάσια δύναμη απο το πνεύμα σου. και είπε ο Ηλίας. 10 σκληρό το αίτημά σου. αν με δείς να λαμβάνομαι επάνω απο εσένα , θα γίνει αυτο που ζήτησες. αν δεν αναληφθώ δεν θα γίνει αυτό που ζήτησες. 11 και περπατούσαν και μιλούσαν. και να άρμα φωτιάς και ίπποι φωτιας ανάμεσά τους   και ανελήφθη ο Ηλίας σε σεισμό ως τον ουρανό. 12 και ο Ελισαίος έβλεπε και φώναζε· πατέρα, πατέρα, το άρμα του Ισραήλ και ο ιππέας του. και τον έχασε απο τα ματια του και έβγαλε τα ρούχα του και τα έσχισε τα δύο.13 και σήκωσε την μηλωτή του Ηλία που έπεσε απο επάνω στον Ελισαίο και γύρισε ο Ελισαίος και σταθηκε στο χείλος του Ιορδάνη·14 και με την μυλωτή χτύπησε το νερό και δεν χωρίστηκε· και είπε· που είναι ο Θεός του Ηλία; και χτύπησε τα νερά και χωρίστηκαν στα δύο και πέρασε απέναντι. 15 και τον είδαν οι γιοί των προφητών της Ιεριχούς απο απέναντι και είπαν· αναπαύεται το πνεύμα του Ηλία στον Ελισαίο και ήλθαν να τον συναντήσουν και τον προσκύνσαν. 

O άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αναφέρει σε ένα λόγο του για τη νηστεία:  Αλλά και δύναμιν ο ηλίας εκ  της εν τη νηστεία θέας λαμβάνει, προφήτην αντ αυτού χρίσαι, και διπλήν αυτώ περέχει την, ην αυτος εκτίσατο  χάριν, και μετέωρος απο γης αρθήναι, πάντως εις τύπον σαφή της ύστερον απο γης εις ουρανόν γενομένης του Χριστου αναλήψεως. 

Δηλαδή η αρπαγή του προφήτη Ηλία είναι τύπος της Αναλήψεως του Χριστού στην Καινή Διαθήκη. Η δε διπλάσια δύναμη που ζητάει και λαμβάνει ο Ελισαίος είναι η χάρη του Παναγίου Πνεύματος  σε τύπο της Πεντηκοστής  σύμφωνα με το λόγο του Κυρίου που είπε ότι οι πιστοί του θα κάνουν περισσότερα θαύματα απο ότι έκανε ο ίδιος.   

Πως πρέπει να Κοινωνούμε

Στο βιβλιο του "Περί  συνεχούς θείας μεταλήψεως" ο άγιος Νικόδημος προτρέπει τους χριστιανούς να κοινωνούν συχνά. Πως όμως θα διατηρούν καθαρή την καρδιά τους,  ώστε να μπορούν να προσέρχωνται τακτικά στο μυστήριο; Θα πρέπει να εξομολογούνται κάθε φορά πριν απο τη θεία κοινωνία; Επ' αυτού ο άγιος Νικόδημος απαντά με ένα χωρίο του Αναστασίου Αντιοχείας λέγοντας:

"Αν τα αμαρτήματα είναι μικρά και ανθρώπινα και ευσυγχώρητα , είτε δια της γλώσσης  είτε  για της ακοής είτε για των οφθαλμών , αμαρτήματα  κενοδοξίας ή λύπης ή θυμού, τότε η προσευχή φέρει την αποκατάσταση. Με την προσευχή , καταμεμφόμενοι εαυτών και εξομολογούμενοι τω Θεώ, μπορούμε να πλησιάσουμε τα άχραντα μυστήρια."

Στο ίδο θέμα ο ιερός Χρυσόστομος διαμαρτύρεται που πολλοί, ονομάζοντας ανάξιο τον εαυτό τους , απέχουν απο τη θεία κοινωνία. Υποστηρίζει , ότι  με τους ύμνους, με τις ευχές της λατρείας και με το λόγο του Θεού έρχεται το Πνεύμα το άγιο και καθαρίζει τις ψυχές· "Δεν βλέπεις πως με το σφουγγάρι πλένουμε το τραπέζι , και καθαρίζουμε το σπίτι, και τότε τοποθετούμε τα πιάτα; Κατι παρόμοιο γίνεται με τις προσευχές και το λόγο του κήρυκος· σαν με σφουγγάρι πλένουμε την εκκλησία, ώστε με καθαρή την εκκλησία να στρωθή η αγία τράπεζα και κανένας να μην είναι σπίλος ή ρυτίδα".

                                                  Αρχ. Σεβαστιανού Τοπάλη