Μία διδακτική ιστορία

Διδαχή του Γέροντος Βαρλαάμ στον Ιωάσαφ: σε κάποια πόλη οι πολίτες είχαν έθιμο να επιλέγουν για βασιλιά τους έναν άγνωστο που δεν ήξερε τους νόμους και τα έθιμά τους. Αφού τον έστεφαν βασιλιά, τον έντυναν με πανέμορφα ρούχα, τον έτρεφαν αφειδώς και τον περιέβαλαν με κάθε πολυτέλεια. Ωστόσο μόλις περνούσε ένας χρόνος από τη στέψη του , τον εκθρόνιζαν, του έπαιρναν πίσω τα ρούχα και όλες τις ανέσεις που του έδωσαν και τον οδηγούσαν τελείως γυμνό σε κάποιο απομακρυσμένο νησί, όπου μπορούσε να πεθάνει από τις κακουχίες και τη δυστυχία. Ύστερα, οι πολίτες αυτής της πόλεως διάλεγαν άλλον ξένο για βασιλιά τους, μόνο για ένα χρόνο πάλι, κατόπιν διάλεγαν έναν τρίτο ξένο, ύστερα έναν τέταρτο, πέμπτο, έκτο κ.ο.κ.

Κάποτε συνέβη να επιλέξουν έναν πολύ σοφό και προσεκτικό άνθρωπο για βασιλιά τους. Αυτός πληροφορήθηκε από τους υπηρέτες του το τι είχε συμβεί στους προηγούμενους βασιλείς , μετά την ετήσια θητεία τους. Έτσι, λοιπόν, στη διάρκεια της δικής του θητείας συγκέντρωνε επιμελώς προμήθειες τροφίμων  και αγαθών και τα έστελνε καθημερινά σ’ εκείνο το νησί. Όταν συμπληρώθηκε ο χρόνος του και ήρθαν και του πήραν όλα όσα είχε, αγαθά και ρούχα, οδηγώντας τον ύστερα στο νησί της εξορίας, εκείνος βρέθηκε με τεράστια αποθέματα φαγητών, πολύτιμων λίθων, ασημιού και χρυσού, κι έτσι συνέχισε να ζει εκεί ακόμη καλύτερα απ’ ό,τι είχε ζήσει στην πόλη!

Η ερμηνεία αυτής της ιστορίας;  Η πόλη αντιπροσωπεύει τον κόσμο, οι πολίτες τα πονηρά πνεύματα και οι βασιλείς είναι οι άνθρωποι, άφρονες ή σοφοί. Οι άφρονες σκέπτονται μόνο τις απολαύσεις της παρούσας ζωής, σαν να ήταν αιώνιες˙ στο τέλος έρχεται ο θάνατος κα τους στερεί όλες τις απολαύσεις και τότε, απογυμνωμένοι από κάθε αγαθό, πηγαίνουν στην κόλαση. Απεναντίας , οι σοφοί επιτελούν πολλά καλά έργα και στέλνουν τα καλά έργα τους να προπορεύονται στον άλλο κόσμο. Στην κοίμησή τους, οι σοφοί βασιλείς – οι αγαθοί άνθρωποι- αναχωρούν για εκείνο τον κόσμο, όπου τους περιμένουν συσσωρευμένοι θησαυροί και όπου βασιλεύουν με ακόμη μεγαλύτερη δόξα και ομορφιά απ’ ό,τι βασίλευαν εδώ στη γη!

Από το βιβλίο: «Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

Πνευματικό ημερολόγιο

Ο Πρόλογος της Αχρίδος

Βίοι Αγίων, Ύμνοι, Στοχασμοί και Ομιλίες για κάθε ημέρα του χρόνου.

Νοέμβριος»

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ

Η αγία μεγαλομάρτυς Αικατερίνη

Η Αικατερίνη ήταν θυγατέρα ενός επιφανούς τοπικού άρχοντα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, του Κώνστα. Μετά τον θάνατό του, η μητέρα της, που ήταν κρυπτοχριστιανή, κατόρθωσε με τη βοήθεια και του πνευματικού πατρός της να οδηγήσει την Αικατερίνη στην χριστιανική πίστη. Είδε σε οπτασία η Αικατερίνη τη Θεοτόκο και τον ίδιο τον Χριστό από τον οποίο έλαβε ένα δαχτυλίδι, ως απτό σημείο ότι δέχεται Αυτόν ως Νυμφίο της. Το δαχτυλίδι αυτό παραμένει στο δάχτυλό της μέχρι σήμερα!

Η Αικατερίνη είχε λάβει πλούσια χαρίσματα από τον Θεό, αλλά και ευρύτατη επιστημονική παιδεία στην ελληνική φιλοσοφία, ιατρική, ρητορική και λογική. Επιπλέον ήταν εξαιρετικά όμορφη!

Εκείνη την εποχή βασίλευε ο ασεβής αυτοκράτορας Μαξέντιος (σ.τ.μ. 305-313 ). Πήγε ο αυτοκράτορας για να προσφέρει θυσία στα είδωλα και διέταξε να ακολουθήσουν όλοι το παράδειγμά του. Η Αικατερίνη ήλθε αντιμέτωπη μαζί του, με μεγάλη παρρησία, και έλεγξε  αφόβως την ειδωλολατρική του πλάνη. Βλέποντας αυτός ότι εκείνη ήταν ανώτερή του στη σοφία και στις γνώσεις κάλεσε πενήντα από τους σοφότερους άνδρες της επικράτειας ,για να συνομιλήσουν μαζί της σε θέματα πίστεως και, όπως πίστευε, να την καταισχύνουν δημοσίως.

Όμως συνέβη ακριβώς το αντίθετο: με το ένθεο πνεύμα της η Αικατερίνη τους αποστόμωσε και τους κατήσχυνε ως ασόφους. Έξω φρενών ο αυτοκράτορας διέταξε να καούν και οι πνενήντα αυτοί άνδρες. Όμως, δι’ ευχών της αγίας, όλοι εκείνοι οι ρήτορες παραδέχτηκαν την πλάνη τους, ομολόγησαν το όνομα του Χριστού και δήλωσαν χριστιανοί προτού να εκτελεστούν. Μέσα στο δεσμωτήριο η Αικατερίνη κατήχησε στην αληθινή Πίστη τον στρατηγό του αυτοκράτορα, Πορφύριο, μαζί με διακόσιους στρατιώτες, αλλά και την ίδια την σύζυγο του βασιλιά. Όλοι αυτοί μαρτύρησαν για τον Χριστό.

Κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου της Αγίας Αικατερίνης, ήλθε άγγελος του θεού και κατέστρεψε τον τροχό του μαρτυρίου στον οποίο οι δήμιοι είχαν προσδέσει την αγία παρθένο. Κατόπιν εμφανίστηκε σ’ αυτήν ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός και την ενίσχυσε. Μετά από πολλά βασανιστήρια η Αικατερίνη δέχθηκε ασμένως το τελικό χτύπημα του αποκεφαλισμού σε ηλικία δεκαοκτώ ετών, στις 24 Νοεμβρίου του 310. Γάλα, αντί για αίμα, έρρευσε από το σώμα της. Το θαυματουργό λείψανό της αναπαύεται στο Όρος Σινά, στην ιερά μονή που φέρει το όνομά της.

Από το βιβλίο: «Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

Πνευματικό ημερολόγιο

Ο Πρόλογος της Αχρίδος

Βίοι Αγίων, Ύμνοι, Στοχασμοί και Ομιλίες για κάθε ημέρα του χρόνου.

Νοέμβριος»

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ

Πέρα από το Φαγητό, το ποτό και τον Ύπνο

«Ο τρόπος της άσκησής μου είναι αυστηρός: το καλοκαίρι νηστεύω κάθε μέρα, ενώ τον χειμώνα τρώγω κάθε δεύτερη μέρα. Δεν τρώγω δε τίποτε άλλο, με τη χάρη του Θεού, παρά μόνο ψωμί και αλάτι. Δεν χρησιμοποιώ επίσης ούτε λάδι ούτε κρασί. Ακόμη τη νύχτα αγρυπνώ , όπως διδάχθηκα , αφιερώνοντας τη μισή και πολλές φορές ολόκληρη τη νύχτα για προσευχή και μελέτη των λόγων του Θεού» , Αββάς Παλάμων ( Δ, 100-101 ) .

Ο αρχέγονος άνθρωπος , τόσο την ύπαρξη όσο και τη ζωή του την έπαιρνε από τον Θεό και Δημιουργό του. Ο αρχέγονος άνθρωπος δεν είχε ανάγκη τροφής και ποτού για να διατηρήσει την ύπαρξη και τη ζωή του. Την ύπαρξη και τη ζωή του διατηρούσε κυρίως ο Θεός, με τον Οποίο βρισκόταν σε άμεση και στενή σχέση και επι-κοινωνία. Η τροφή και το ποτό είχαν εντελώς δευτερεύουσα σημασία για τη διατήρηση της ζωής του ανθρώπου.

Η Πτώση, ως διακοπή της σχέσης του ανθρώπου με τον Θεό, σήμανε ταυτόχρονα τη φθορά και το θάνατο του ανθρώπου. Διότι, εκτός του Θεού κανένας άλλος παράγων και κανένα πράγμα δεν μπορούσε να διατηρήσει την ανθρώπινη ζωή.

Μετά λοιπόν την Πτώση, η ζωή του ανθρώπου άρχισε να εξαρτάται αποκλειστικά από το φαγητό και το ποτό. Τα φαγητό και το ποτό, ως κτιστά στοιχεία, δεν έχουν από τη  φύση τους τη δυνατότητα να δώσουν ζωή στον άνθρωπο. Εκείνο, το οποίο του προσφέρουν είναι μόνο η επιβίωση, μια αναστολή του θανάτου. Ο μεταπτωτικός άνθρωπος ,για να επιβιώσει έχει ανάγκη της τροφής και του ποτού. Η στέρηση ή διακοπή της διατροφής σημαίνει θάνατο.

Ο Μοναχός όμως επιδιώκει όχι απλώς την επιβίωση, την πρόσκαιρη αναστολή του θανάτου, αλλά την ανάκτηση της αιώνιας ζωής. Προς το σκοπό αυτό, δίδει εντελώς δευτερεύουσα σημασία στην τροφοληπτική λειτουργία, ενώ συγκεντρώνει όλο το ενδιαφέρον του και τις προσπάθειές του στην επανασύνδεσή του με τον Θεό, την Πηγή της ζωής. Ο Μοναχός νηστεύει όχι γιατί αποδίδει αρνητική (διαρχική) σημασία στο φαγητό και το ποτό, αλλά διότι πιστεύει ότι αυτά δεν του εξασφαλίζουν παρά μόνο την επιβίωση και όχι τη ζωή.

Το ίδιο και ο ύπνος. Ο ύπνος δεν αποτελεί αμαρτία . Ο Θεός έδωσε τον ύπνο για την ανάπαυση του μεταπτωτικού ανθρώπου.  Ο ύπνος του αρχεγόνου ανθρώπου ήταν μία «έκστασις» ( Γεν. β΄21 ), μια κατάσταση δηλαδή της ψυχοσωματικής ύπαρξης , κατά την οποία δεν διεκόπτετο η επικοινωνίας της με τον Θεό. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα, ότι σε αυτή την κατάσταση της έκστασης του ύπνου, ο Θεός δημιούργησε την Εύα, «λαβών μίαν εκ των πλευρών» του Αδάμ. Ο ύπνος, όχι δεν διέκοπτε την επι-κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό, αλλά του έδινε τη δυνατότητα μιας  αμεσότερης σχέσης μαζί του, όπως ακριβώς το εκφράζει ο λόγος του Θεού στο Άσμα Ασμάτων: «Εγώ καθεύδω και η καρδία μου αγρυπνεί» ( ε΄2 ) .

Όμως, για τον μεταπτωτικό άνθρωπο, ο ύπνος έγινε ένας μικρός θάνατος, που διακόπτει την επικοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό. Ο Θεός, βέβαια, μπορεί να επικοινωνεί με τον άνθρωπο και κατά την διάρκεια του ύπνου ( πρβλ. Μτθ. α΄20, β΄12-13,19 ). Ο άνθρωπος όμως όταν κοιμάται δεν μπορεί να επι-κοινωνεί με τον Θεό.

Γι’ αυτό και ο Μοναχός, μαζί με το φαγητό και το ποτό αρνείται ή περιορίζει και τον ύπνο στο 1/3 της νύχτας. Ο Μοναχός χρησιμοποιεί το ½ ή και τα 2/3 της νύχτας για προσευχή και μελέτη, για επικοινωνία δηλαδή με τον Θεό. Το ίδιο στοχεύει και η ολονύκτια Αγρυπνία της Εκκλησίας. Είναι μια υπεράνθρωπη προσπάθεια να νικηθεί η μεταπτωτική φύση, να αποτινάξει ο άνθρωπος τον λήθαργο και τον θάνατο του ύπνου, που διακόπτει την επικοινωνία του με τον Θεό, την Πηγή της Χαράς και της Ευτυχίας του.

Από το βιβλίο: «+ Μητροπολίτου Αχελώου
ΕΥΘΥΜΙΟΥ (Κ. ΣΤΥΛΙΟΥ)
ΟΙ ΑΕΤΟΙ
Ορθόδοξο Θεολογικό Αγιολόγιο»
ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΤΕΓΗ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

24 Νοεμβρίου Ο άγιος μεγαλομάρτυς Μερκούριος

Όταν ο αυτοκράτορας Δέκιος πολεμούσε εναντίον των βαρβάρων, υπήρχε στις τάξεις του στρατού του ένας διοικητής του Αρμενικού στρατεύματος των Μαρτησίων. Ο διοικητής αυτός ονομαζόταν Μερκούριος. Κατά τη διάρκεια μιας μάχης, άγγελος Κυρίου εμφανίστηκε στον Μερκούριο, έβαλε το χέρι του ένα σπαθί και τον διαβεβαίωσε για την επικείμενη νίκη του κατά των εχθρών. Ο Μερκούριος επέδειξε θαυμαστή ανδρεία, νικώντας με ευκολία τους εχθρούς , σαν να ήταν απλό χορτάρι. Μετά την περιφανή νίκη του, ο αυτοκράτορας Δέκιος τον κατέστησε αρχιστράτηγο των στρατευμάτων του. Όμως κάποιοι φθονεροί άνθρωποι τον κατήγγειλαν στον αυτοκράτορα ως χριστιανό, γεγονός που εκείνος όχι μόνο δεν έκρυψε, αλλά απεναντίας ομολόγησε ανοικτά ενώπιον του αυτοκράτορα. Ο Μερκούριος βασανίστηκε ανηλεώς. Τον μαστίγωσαν, ύστερα έγδαραν λωρίδες από το σώμα του με μαχαίρι και τον έριξαν σε φωτιά για να καεί, αλλά Άγγελος Κυρίου εμφανίστηκε στη φυλακή και τον θεράπευσε. Τέλος, ο αυτοκράτορας διέταξε να αποκεφαλιστεί στην Καππαδοκία ο στρατηγός Μερκούριος.

Όταν απετμήθη η κεφαλή του, το σώμα του έγινε λευκό σαν το χιόνι και ευωδίαζε μύρο. Τα θαυματουργά λείψανα του αγίου Μερκουρίου θεράπευσαν πολλούς ασθενείς. Ο ενδοξότατος αυτός στρατιώτης του Χριστού μαρτύρησε για την Πίστη ανάμεσα στα έτη 251 και 259 και έλαβε την κατοικία του στην αιώνια Βασιλεία του Θεού.

Από το βιβλίο: «Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

Πνευματικό ημερολόγιο

Ο Πρόλογος της Αχρίδος

Βίοι Αγίων, Ύμνοι, Στοχασμοί και Ομιλίες για κάθε ημέρα του χρόνου.

Νοέμβριος»

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ