Η συμμετοχή της Εκκλησίας στον αγώνα του 1821

ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ Ο ΜΑΡΤΥΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε΄,  ο οποίος ήταν ενήμερος για την επαναστατική κίνηση από τον καιρό που ήταν αυτοεξόριστος στο Άγιον Όρος , όπου συζητούσε για τη Φιλική Εταιρεία με τον αγωνιστή Φαρμάκη, το 1818.

Γνωστές ήταν οι επαφές του με τους Φιλικούς , τον επίσκοπο Σαλώνων Ησαΐα και τον Φιλικό Ιω. Παπαρρηγόπουλο. Τις κινήσεις τις γνώριζε  η Πύλη και τον παρακολουθούσε, ενώ η ρωσική πρεσβεία του πρότεινε πριν από την έκρηξη της Επανάστασης να τον φυγαδεύσει.

Κατηγορήθηκε ότι αφόρισε την Επανάσταση του Αλέξανδρου Υψηλάντη, όμως αυτό το έπραξε θέλοντας να προστατέψει τους Έλληνες, ιδίως στην Κωνσταντινούπολη, από τις σφαγές, τις οποίες τελικά δεν απέφυγαν με τα όσα τραγικά ακολούθησαν με την αγγελία της Επανάστασης στην Πελοπόννησο .

Την Κυριακή του Πάσχα του 1821 απαγχονίστηκε στην κεντρική πύλη του Πατριαρχείου, που από τότε παραμένει κλειστή, μαζί με τους μητροπολίτες Εφέσου Άνθιμο, Νικομηδείας Αθανάσιο , Αγχιάλου Ευγένιο.

 Η θυσία του είχε μεγάλη απήχηση στον επαναστατημένο ελληνικό λαό, που εμπνεύστηκε από το θάνατό του. Τις επόμενες ημέρες μαρτύρησαν κι άλλοι αρχιερείς ανάμεσά τους κι ο Θεσσαλονίκης Ιωσήφ, ο οποίος βρισκόταν τότε στην Κωνσταντινούπολη  ως συνοδικός.

Στις 3 Ιουνίου 1821 απαγχονίστηκαν ο λόγιος μητροπολίτης Αδριανουπόλεως Δωρόθεος Πρώιος , ο Δέρκων, ο Μυριοφύτου, ο Γάνου και χώρας και ο Μεσημβρίας . Στις 17 Απριλίου, Κυριακή του Θωμά, απαγχονίστηκαν στην Αδριανούπολη η πρώην οικουμενικός πατριάρχης Κύριλλος ΣΤ΄  με το μοναχικό του ένδυμα κατόπιν διαταγής του σουλτάνου και ο μητροπολίτης Σωζοπόλεως Παϊσιος Πρικαίος, αδελφός του πρωτεργάτη του αγώνα στη Σωζόπολη.

Στις 7 Ιουλίου 1821 απαγχονίστηκαν και αποκεφαλίστηκαν ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός μαζί με τον Κιτίου Μελέτιο, τον Κυρηνείας Λαυρέντιο, τον Πάφου Χρύσανθου, τον ηγούμενο της Μονής Κύκκου Ιωσήφ και άλλους κατώτερους κληρικούς. Οι απαγχονισμοί τους συνοδεύτηκαν από λεηλασίες και καταστροφές μονών, επισκοπικών μεγάρων.

Τον Απρίλιο του 1821 απαγχονίστηκαν στη  Θεσσαλονίκη, μαζί με προκρίτους της πόλης, ο επίσκοπος Κίτρους Μελέτιος, ο παπα- Γιάννης του Ναού του Αγίου Μηνά, ενώ ο Φιλικός παπα-Μαρκόπουλος , ο οποίος συνελήθφη μεταφέροντας επαναστατικά έγγραφα , μαρτύρησε στη φυλακή του Λευκού Πύργου.

Στη Μακεδονία οι ιεράρχες Άνθιμος Γρεβενών, Ιερόθεος Ιερισσού και Αγίου Όρους, Χρύσανθος , Σερρών, ο κατόπιν οικουμενικός πατριάρχης Ιγνάτιος Αρδαμερίου με σημαντική συμβολή στον αγώνα μετά την κάθοδό του στη νότια Ελλάδα, ο Βενιαμίν Κοζάνης, ο Κωνστάντιος Μαρωνείας εκ των άμεσων συνεργατών του Εμμ. Παπά στην Επανάσταση της Χαλκιδικής , είχαν μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία.

Άλλωστε , η Φιλική Εταιρεία περιλάμβανε στην οργάνωσή της ιερείς, ποιμένες και αρχιποιμένες.

…

«[… ] Και βρίζουν , οι πουλημένοι εις τους ξένους ,και τους παπάδες μας, όπου τους ζυγίζουν άναντρους και απόλεμους. Εμείς  τους παπάδες τους είχαμε μαζί εις κάθε μετερίζι, εις κάθε πόνον και δυστυχίαν. Όχι μόνο δια να βλογάνε τα όπλα τα ιερά, αλλά και αυτοί με ντουφέκι και γιαταγάνι, πολεμώντας ωσάν λεοντάρια. Ντροπή Έλληνες!».

Στρατηγός Μακρυγιάννης

Από το περιοδικό
NATIONAL GEOGRAPHIC

«Εκκλησία & κληρικοί το 1821»

Νώτη Γεωργία

Η κατάσταση της ανησύχου ησυχίας

Η ανήσυχος ησυχία- που στην ουσία είναι ησυχία από διάφορα ερεθίσματα- οδηγεί σε μια κατάσταση στην οποία έχει κανείς δύο πόρτες κλειστές προς τα έξω και δύο πόρτες κλειστές προς τα μέσα. Ποιες είναι αυτές οι πόρτες;

Η μία πόρτα που δεν ανοίγει προς τα έξω ,για τους ασκητές, πρέπει να είναι η πόρτα του κελλιού τους. Να κάθεσαι μέσα και να μη βγαίνεις έξω, «τόπον εύρες, Θεόν εύρες», λέει το πατερικό. Για μας κελλί είναι η κατάσταση της ζωής μας. Αυτή δεν πρέπει να ανοίγει προς τα έξω, δηλαδή δεν πρέπει να επιθυμούμε να αλλάξουμε τους όρους και τις συνθήκες της ζωής μας, αυτά που όρισε για μας ο Θεός. Μέσα από αυτά θα εξαγιαστούμε. Είσαι παντρεμένος, δεν πρέπει να προσπαθείς να ζεις σαν μοναχός. Είσαι μοναχός, δεν πρέπει  το μυαλό σου να είναι στο γάμο. Εμείς συνήθως δεν το τηρούμε αυτό. Έχουμε μια διαρκή ανησυχία . Στην εποχή μας ιδίως, έχουμε κουραστεί να τρέχουμε δεξιά κι αριστερά, να ψάχνουμε και να ψαχνόμαστε. Έχουμε κορεσθεί από το να δοκιμάζουμε ό,τι καινούριο και παράξενο, έχουμε κορεσθεί απ’ ό,τι υλικό κι εφήμερο. Συχνά ομολογούμε πως στο βάθος της ψυχής μας κυριαρχεί το ανικανοποίητο.

Η δεύτερη πόρτα που δεν πρέπει να ανοίγει προς τα έξω είναι η πόρτα του στόματος. Είναι άγιο πράγμα να παραμένει το στόμα κλειστό , να καλλιεργούμε την αρετή της σιωπής. Λέει ο αββάς Ισαάκ: «Υπέρ πάντα την σιωπήν αγάπησον». Αυτή θα σε οδηγήσει στον «καιρό του σιγάν» και στον «καιρό του λαλείν» ( Εκκλ. 3, 7 ) . Αργολογίες,  φλυαρίες, κουτσομπολιά, κακολογίες, ψεύδη,  τί σου χρειάζονται; Κλείσε το στόμα σου και τότε θα φέρεις όλο τον θησαυρό της θεϊκής αποκαλύψεως μέσα στην ψυχή σου.

Αλλά υπάρχουν και οι δύο πόρτες που δεν πρέπει να ανοίγουν προς τα μέσα. Η μία είναι η πόρτα των λογισμών. Βάζουμε του κόσμου τα δηλητήρια μέσα στο μυαλό μας και αρρωσταίνουν την ψυχή μας , καταστρέφουν τη ζωή μας. Δεν καλλιεργούνται έτσι οι μυστικές αρετές. Έτσι ισχυροποιούνται τα βασίλεια της αμαρτίας στα βάθη της ψυχής μας. Έτσι αλλοιώνεται μόνιμα, θα λέγαμε, η ζωή μας. Η πόρτα των λογισμών πρέπει να ανοίγει μόνο προς τα έξω, να βγάζουμε τους λογισμούς, όχι να βάζουμε μολυσμένους και να φορτίζουμε το μυαλό μας και τον έσω μας άνθρωπο.

Η δεύτερη πόρτα είναι η πόρτα των νοερών συναισθημάτων: να μην αφήνουμε να μπαίνουν μειονεξίες, παράπονα, παραπικρασμοί, μικρότητες. «Δεν μου φέρεστε καλά», «κάθομαι η καημένη μόνη μου και αγωνίζομαι∙ με έχετε εγκαταλείψει», «εγώ κάνω τα πάντα για σας και εσείς ξεχάσατε να μου πείτε χρόνια πολλά στη γιορτή μου» - ό,τι πιο απίθανο μπορεί κανείς να φαντασθεί , που συσσωρεύουν νοσηρά συναισθήματα στην ψυχή μας. Αυτά, μαζί με τους αρρώστους  λογισμούς, ριζώνουν μέσα μας, δεν αλλάζουν με τίποτα. Να τί σοφό που είναι να κλείσει κανείς τις πόρτες του. Για φαντασθείτε τα λάθος λόγια προς τα έξω, τα λάθος συναισθήματα προς τα μέσα, οι λάθος λογισμοί πάλι προς τα μέσα, η λάθος διάθεση να εξαφανιστούν από τον ορίζοντα της ψυχής και να επικρατήσουν στη ζωή μας μόνον οι παράμετροι που σοφά οικονόμησε ο Θεός!

Αν κλείσουμε αυτές τις πόρτες, η ψυχή μας θα γίνει βασίλειο του Θεού. Η κλίση μας προς το κακό θα παύσει και θα ακούγεται μέσα μας η κλήση του Θεού προς το άγιο θέλημά Του.

Από το βιβλίο: «Από το καθ’ ημέραν στο καθ’ ομοίωσιν»

ΝΙΚΟΛΑΟΥ Μητροπολίτου

Μεσογαίας και Λαυρεωτικής»

Εκδόσεις: εν πλω

Νώτη Γεωργία

Εύχομαι καλή δύναμη τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή

Εύχομαι καλή δύναμη τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή, γιά νά ανεβείτε στόν Γολγοθά κοντά στόν Χριστό, μαζί μέ τήν Παναγία καί τόν Προστάτη σας Άγιο Ιωάννη τόν Θεολόγο, γιά νά συμμετάσχετε στό φρικτό Πάθος τού Κυρίου μας. Αμήν.
ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΑΙΣΙΟΣ

Από τό βιβλίο τού Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι ΣΤ΄, «Περί Προσευχής», εκδόσεις Ιερόν Ησυχαστήριον «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης 2012, σε199-200.

ΗΛΙΑΣ  ΧΑΙΝΤΟΥΤΗΣ 23  ΜΑΡ 2013 

Αχαριστία∙ όταν σας πικραίνουν οι ευεργετηθέντεςΦιλόθεος Ζερβάκος, γέρων

Φιλόθεος Ζερβάκος, γέρων: Αχαριστία∙ όταν σας πικραίνουν οι ευεργετηθέντες

O Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός ευεργέτησε την ανθρωπότητα, και ιδιαιτέρως τους συμπατριώτες του Ιουδαίους, με ποικίλες και πολύτροπες ευεργεσίες. Όμως έλαβε ως αμοιβή από τους ευεργετηθέντες ονειδισμούς, εμπτυσμούς, κολαφισμούς, μαστιγώσεις, καταφρονήσεις΄ δέχτηκε στο κεφάλι του ένα στεφάνι πλεγμένο με αγκάθια, ποτίστηκε ξίδι και χολή και στο τέλος καταδικάστηκε με το σταυρικό θάνατο, το θάνατο της πιο μεγάλης ντροπής. Αλλά και στους Μαθητές του λίγο πρίν από το σταυρικό του θάνατο είπε: Άν καταδίωξαν εμένα, και σας θα κυνηγήσουν. Άν ετήρησαν το λόγο μου, και το δικό σας λόγο θα σεβαστούν και θα τηρήσουν… Επειδή δεν είστε ένα κομμάτι από τον αμαρτωλό κόσμο, θα σας μισήσει ο κόσμος ο αμαρτωλός.

Στον κόσμο μέσα θα δοκιμάσετε θλίψη, αλλά μην απελπίζεστε΄ η θλίψη θα μεταβληθεί σε χαρά και αυτή τη χαρά κανείς δεν θα μπορεί να σας την αφαιρέσει, γιατί θα είναι διαρκής, παντοτινή.

Λοιπόν μη λυπηθείτε. Μάλλον να χαρείτε, διότι με το που σας καταφρόνησαν οι άνθρωποι που ευεργετήσατε, περισσότερο σας τίμησαν. Σας ανέδειξαν συναθλητή και συναγωνιστή όλων εκείνων των μεγάλων και επιφανών ανδρών, που έπαθαν για την αγάπη, την αλήθεια, τη δικαιοσύνη, την καλοκαγαθία και που ο Κύριος τους εμακάρισε λέγοντας: Μακάριοι θα είστε, όταν σας μισήσουν οι άνθρωποι και σας ονειδίσουν και σας καταδιώξουν. Να χαίρεστε τότε, γιατί ο μισθός που θα πάρετε στους ουρανούς θα είναι μεγάλος.

Ο Κύριος, σαν ήταν κρεμασμένος επάνω στο Σταυρό, προσευχόταν για τους σταυρωτές του κι έλεγε: «Πάτερ, άφες αυτοίς΄ ου γαρ οίδασι τι ποιούσοι», που θα πει «Πατέρα, συγχώρεσε τους, γιατί δεν καταλαβαίνουν τι κάνουν». Όπως ο Κύριος, έτσι και οι περισσότεροι Άγιοι και μεγάλοι σοφοί και σπουδαίοι άνθρωποι, προσεύχονταν για τους εχθρούς, για κείνους που τους μισήσαν και τους αδικούσαν. Αυτούς να μιμηθούμε κι εμείς, για να έχουμε μεγάλο μισθό στους ουρανούς.


———————————————-

πηγή: Διδαχές πατρικές και Θαυμαστά γεγονότα του Γέροντος ΦΙΛΟΘΕΟΥ Ζερβάκου (1884-1980), εκδ. “Ορθόδοξος Κυψέλη”.

ΗΛΙΑΣ  ΧΑΙΝΤΟΥΤΗΣ  23 ΜΑΡ  2013