ΖΗΤΟΥΜΕ ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΜΗ ΦΥΛΑΚΙΖΕΤΕ ΤΙΣ ΨΥΧΕΣ ΜΑΣ!

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΖΗΤΟΥΜΕ ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ

ΜΗ ΦΥΛΑΚΙΖΕΤΕ ΤΙΣ ΨΥΧΕΣ ΜΑΣ!

Με αυτό το σύνθημα 180 Ορθόδοξα Χριστιανικά Σωματεία — μαζί με τα Παραρτήματά τους — σε όλη την Ελλάδα προβαίνουν σε γενική διαμαρτυρία για το κλείσιμο των εκκλησιών εν όψει μάλιστα της επικείμενης εορτής των Χριστουγέννων.

Συγκεκριμένα με επιστολή τους προς τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και όλους τους Σεβασμιωτάτους Ιεράρχες της Ελλαδικής επικρατείας διατυπώνουν έντονα το αίτημα χιλιάδων πιστών χριστιανών να ανοίξουν οι ιεροί Ναοί.

Η επιστολή επισημαίνει την μονομέρεια της Πολιτείας πού ενδιαφέρεται αποκλειστικά για τις βιολογικές ανάγκες των ανθρώπων και των ζώων, ενώ αδιαφορεί για το πνεύμα, τις ανάγκες της ψυχής των πολιτών της: «Πώς να δεχθούμε την απαγόρευση αυτή, όταν βλέπουμε να επιτρέπεται η μετάβαση στις αγορές τροφίμων, αλλά όχι στους Ναούς για την τροφή της ψυχής; Όταν βλέπουμε να επιτρέπεται η μετακίνηση για ατομική σωματική άθληση ή για τις ανάγκες των κατοικίδιων ζώων, αλλά όχι για τις ψυχές μας;», γράφουν χαρακτηριστικά.

Παράλληλα, τα Ορθόδοξα Χριστιανικά Σωματεία δημοσιεύουν στο διαδίκτυο βίντεο στο οποίο διαμαρτύρονται διότι, ενώ στις περισσότερες χώρες (ΗΠΑ, Ρωσία, Ευρώπη, Κύπρο) την περίοδο αυτή της πανδημίας οι εκκλησίες είναι ανοιχτές, στην Ελλάδα παραμένουν κλειστές και απροσπέλαστες για τους πιστούς. Και καταλήγουν με το επιτακτικό αίτημα: «Ζητούμε ανοιχτές εκκλησίες! Μη φυλακίζετε τις ψυχές μας».

Μπορείτε να δείτε το βίντεο ΕΔΩ.

Ακολουθεί ολόκληρη η επιστολή:

Αθήνα, 4 Δεκεμβρίου 2020

Προς τον

Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο

Αθηνών και πάσης Ελλάδος

κ.κ. Ι ε ρ ώ ν υ μ ο

και τους Σεβασμιωτάτους Αρχιερείς

της Εκκλησίας της Ελλάδος

Μακαριώτατε,

Σεβασμιώτατοι,

Πρωτίστως θέλουμε να εκφράσουμε τη χαρά μας για την αποκατάσταση της υγείας σας, Μακαριώτατε, και ταπεινά προσευχόμαστε, ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Ιατρός των ψυχών και των σωμάτων, να σας χαρίζει αδιάπτωτη υγεία και να σας ενισχύει στο μεγάλο και δύσκολο έργο σας! Παράλληλα συμμετέχουμε στον πόνο πολλών αδελφών μας που δοκιμάζονται καθημερινά από την πανδημία, και μάλιστα πολλών Ποιμένων μας, και προσευχόμαστε θερμά για την υγεία όλων.

Κυρίως όμως την ώρα αυτή σας βεβαιώνουμε ότι με πολλή ανακούφιση πληροφορηθήκαμε ότι η Διαρκής Ιερά Σύνοδος διεβίβασε με επιστολή της προς τον Πρωθυπουργό το αίτημα χιλιάδων πιστών χριστιανών να ανοίξουν οι ιεροί Ναοί, και μάλιστα εν όψει των εορτών του Δωδεκαημέρου.

Είναι παρήγορο για μας να νιώθουμε ότι οι Ποιμένες μας συμμετέχουν στη θλίψη μας και αφουγκράζονται τους στεναγμούς της καρδιάς μας. Διότι πράγματι τις ημέρες αυτές η στέρηση της θείας λατρείας προκαλεί αφόρητο πόνο στην ψυχή μας. Στερημένοι από το Μυστήριο της Ζωής, αποκλεισμένοι από το Μυστήριο της Μετανοίας, απομακρυσμένοι από κάθε ιερή Ακολουθία, περνούμε έξω από τις εκκλησίες και κλαίμε μυστικά για την ερήμωση των ναών και το κλείσιμο του ουρανού. Θρηνούμε τον αποκλεισμό μας από κάθε λατρευτική εκδήλωση.

Πως να κατανοήσουμε την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας κεκλεισμένων των θυρών, χωρίς την παρουσία εκκλησιάσματος; Πως να δεχθούμε την απαγόρευση αυτή, όταν βλέπουμε να επιτρέπεται η μετάβαση στις αγορές τροφίμων, αλλά όχι στους Ναούς για την τροφή της ψυχής; Όταν βλέπουμε να επιτρέπεται η μετακίνηση για ατομική σωματική άθληση η για τις ανάγκες των κατοικίδιων ζώων, αλλά όχι για τις ψυχές μας;

Πως να κατανοήσουμε ότι η Πολιτεία, ενώ λαμβάνει κάθε υγειονομικό μέτρο για τον περιορισμό της πανδημίας, δεν καταφεύγει σε κανένα πνευματικό μέσο, ασυγκρίτως δραστικότερο και θαυμαστό; Αλήθεια, θα ξεπεράσουμε την πανδημία μόνο με τα υγειονομικά μέτρα; Και όχι με τα πνευματικά, με την καταφυγή μας στον Θεό; Πως θα μπορέσουμε εμείς οι μικροί και αδύναμοι άνθρωποι να αντιμετωπίσουμε αυτόν τον αόρατο και επικίνδυνο εχθρό χωρίς τη βοήθεια του Θεού; Μέσα στους αιώνες η πατρίδα μας πέρασε πολλές επιδημίες και άλλες φοβερές δοκιμασίες, που τις ξεπέρασε καταφεύγοντας πάντοτε στον Θεό, με λιτανείες και παρακλήσεις, με λειτουργίες και νηστείες, παίρνοντας τον δρόμο της μετανοίας και της επιστροφής στον Κύριο. Όλα αυτά τα αγνοήσαμε. Πως μπορούμε να ελπίζουμε σε κάτι καλύτερο, χωρίς τον Θεό;

Ασφαλώς δεν περιφρονούμε τα υγειονομικά μέτρα. Σεβόμαστε και εκτιμούμε βαθύτατα τις υπεράνθρωπες προσπάθειες των ιατρών και νοσηλευτών για την αντιμετώπιση της πανδημίας και τη νοσηλεία των ασθενών. Έχει όμως και η ψυχή μας τις δικές της ανάγκες.

Εκείνο που ζητάμε είναι να μας δοθεί η δυνατότητα να καταφεύγουμε στους Ναούς μας! Να μπορούμε ν’ ανάψουμε ένα κερί. Να εξομολογηθούμε. Να λειτουργηθούμε. Να κοινωνήσουμε! Να πάρουμε μέσα μας το φάρμακο της αθανασίας. Και να παρακαλέσουμε τον Παντοδύναμο Κύριο, την Παναγία Μητέρα μας και τους προστάτες Αγίους μας να σταματήσουν αυτό το κακό. Μόνο Αυτοί μπορούν να ενεργήσουν άμεσα και αποτελεσματικά!

Σας παρακαλούμε λοιπόν να επιμείνετε προς την πολιτική εξουσία να μη μας κλείνει το δρόμο προς τον ουρανό. Να ανοίξει τους ιερούς Ναούς όχι μόνο για τα Χριστούγεννα, αλλά για πάντα· και να επιτρέψει τη συμμετοχή των πιστών στη θεία λατρεία. Οι πιστοί σέβονται και τηρούν τους νόμους της Πολιτείας. Ας σεβασθεί και η Πολιτεία τους ιερούς Ναούς, οι οποίοι δεν αποτελούν εστίες διαδόσεως του ιού, αλλά αγιασμένους τόπους που μεταδίδουν χάρη και ζωή.

Μακαριώτατε,

Σεβασμιώτατοι,

Τις τελευταίες ημέρες είδαμε στα Μέσα Μαζικής Ενημερώσεως ότι γίνονται ανεκτές από την Πολιτεία διάφορες δημόσιες συναθροίσεις και διαδηλώσεις. Και αναρωτηθήκαμε: Μόνο οι πιστοί δεν έχουν δικαίωμα να βγουν στους δρόμους και να λιτανεύσουν τις θαυματουργές εικόνες και τα ιερά λείψανα των Αγίων μας, λαμβάνοντας βέβαια όλα τα προβλεπόμενα υγειονομικά μέτρα;

Εσείς μπορείτε να βοηθήσετε τους άρχοντες να καταλάβουν ότι ο λαός μας δεν μπορεί να ζήσει χωρίς την πίστη στο Θεό και τη λατρεία Του, δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς την Εκκλησία, εν πάση δε περιπτώσει, και εμείς οι πιστοί, ως πολίτες, έχουμε δικαιώματα!

Επιτρέψτε μας να ενώσουμε τη φωνή μας μαζί σας: Θέλουμε ανοικτούς τους Ναούς μας σε όλη την περίοδο της πανδημίας, και ασφαλώς να κάνουμε Χριστούγεννα στις εκκλησιές μας! Και όλοι μαζί, επίσκοποι, ιερείς και λαός του Θεού, με πίστη και μετάνοια να πέσουμε στα γόνατα, να υψώσουμε τα χέρια μας και να ζητήσουμε την επέμβαση του Θεού. Να ανοίξει ο ουρανός και να σώσει τη γη. Τώρα είναι η ώρα του Θεού!

Με βαθύτατο σεβασμό

Τα κάτωθι Ορθόδοξα Χριστιανικά Σωματεία και φορείς:

Αδελφότης Ορθοδόξου Ιεραποστολής «Ο ΑΓΙΟΣ ΡΑΦΑΗΛ»

Ελληνορθόδοξος Σύνδεσμος «Οι Παναγιόφιλοι»

Ενωμένη Ρωμηοσύνη (Ε.ΡΩ. – με 55 παραρτήματα)

Ένωση Επιστημόνων Γυναικών

Εστία Πατερικών Μελετών

Ηθικοθρησκευτικός Σύλλογος Λαμίας «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ»

Ιεραποστολικός Σύνδεσμος «ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ»

Κίνηση Αλληλεγγύης Πολιτών Αλεξανδρουπόλεως

Μακεδονικό Παρατηρητήριο

Ορθόδοξος Ιεραποστολικός Σύλλογος «Άγιος Δαμιανός Οσιονεομάρτυς»

Ορθόδοξος Ιεραποστολικός Σύλλογος «ΠΟΡΕΙΑ ΑΓΑΠΗΣ»

Ορθόδοξος Ιεραποστολικός Σύλλογος Ιωαννίνων «Απόστολος Παύλος»

Ορθόδοξος Χριστιανική Αδελφότης «ΟΣΙΑ ΞΕΝΗ»

Ορθόδοξος Χριστιανική Αδελφότης «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΛΠΙΣ»

Ορθόδοξος Χριστιανική Αδελφότης «ΑΓΑΠΗ ΧΡΙΣΤΟΥ»

Ορθόδοξος Χριστιανική Αδελφότης «ΑΓΙΑ ΦΟΙΒΗ»

Ορθόδοξος Χριστιανική Αδελφότης Αδελφότης «ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΙΣ»

Παγκόσμια Ακαδημία της Ρωμιοσύνης: Ιερός Σύνδεσμος (Π.Α.Τ.Ρ.Ι.Σ.)

Πανελλήνια Ένωση Γονέων «Η Χριστιανική Αγωγή» (Γ.Ε.Χ.Α. – με 57 τμήματα ανά την Ελλάδα)

Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (Π.Ε.Θ.)

Πανελλήνια Ένωση Φίλων των Πολυτέκνων (Π.Ε.ΦΙ.Π.)

Πανελλήνιος Σύνδεσμος Βορειοηπειρωτικού Αγώνα (ΠΑ.ΣΥ.Β.Α.)

ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ

Πρωτοβουλία Γονέων Βορείου Ελλάδος

Πρωτοβουλία Πολιτών για την πνευματική Ελευθερία

Σύλλογος «Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ»

Σύλλογος «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»

Σύλλογος Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΑΡΝΑΒΑΣ»

Σύλλογος Ορθόδοξου Ιεραποστολικής Δράσεως «Ο ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ» (με 21 παραρτήματα)

Σύλλογος Πολυτέκνων Λαρίσης και Περιχώρων

Σύλλογος Πολύτεκνων Νόμου Θεσσαλονίκης «ΑΓΙΟΙ ΠΑΝΤΕΣ»

Σύλλογος Πολυτέκνων Ροδόπης

Σύλλογος Πολυτέκνων Φθιώτιδος

Σύλλογος Φίλων Αγίου Όρους «Κοσμάς ο Αιτωλός», Αγρινίου

Σύλλογος Φίλων Αγίου Όρους Λαμίας

Σύλλογος Φίλων Βυζαντινής Μουσικής Κομοτηνής

Σύλλογος Φίλων Ι.Μ. Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου «Αγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς»

Συντονιστική Φοιτητική Ένωση Βορειοηπειρωτικού Αγώνα (Σ.Φ.Ε.Β.Α.)

Φιλανθρωπικό Σωματείο (Λάρισας) «ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ»

Φιλανθρωπικό Σωματείο Μέριμνα Πτωχών

Χριστιανική Ένωση Αγρινίου (Χ.Ε.Α.)

Χριστιανική Ένωση Γονέων Θεσσαλονίκης

Χριστιανική Ένωση Ορεστιάδας

Χριστιανική Εστία Καβάλας «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»

Χριστιανική Εστία Λάρισας «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»

Χριστιανική Εστία Πατρών

Χριστιανικός Σύλλογος «ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ» (Κομοτηνής)

Αίτημα Συμπαράστασης Συσσιτίου Ι.Ν. Αγίου Φωτίου

Αξιότιμοι κύριοι,

εύχομαι να σας βρίσκω εν υγεία. Με πολύ σεβασμό και τιμή, παίρνω το θάρρος 

να επικοινωνήσω μαζί σας, αυτές τις δύσκολες στιγμές για τον τόπο μας, 

ώστε να ζητήσω την κάθε δυνατή βοήθειά σας στο έργο αγάπης που πραγματοποιείται 

στον Ιερό Ναού Αγίου Φωτίου Θεσσαλονίκης, την λειτουργία Συσσιτίου για τους απόρους της Ενορίας μας. 

Βλέποντας τις δυσκολίες που περνά ο λαός μας, προσπαθούμε να αναπαύσουμε τις ψυχές των ανθρώπων 

προσφέροντας τους καθημερινά ένα πιάτο φαγητό (συνολικά 150 μερίδες ημερησίως). 

Έτσι, για τα δέματα των Χριστουγέννων αλλά και για την εν γένει λειτουργία του συσσιτίου 

ζητάμε την δική σας συμπαράσταση και βοήθεια όσον αφορά την προσφορά σας σε τρόφιμα υλικά. 

Υπάρχει μεγάλη ανάγκη για τρόφιμα όπως: ζυμαρικά, αλεύρι, αλάτι, ξύδι, λεμόνια, μπαχαρικά, γάλατα μακράς διάρκειας, 

κονσέρβες ψαριών, τομάτας και κρεάτων, κομπόστες, ζάχαρη, καφές, φιαλίδια υγραερίου, απορρυπαντικά, μαρμελάδα, 

μέλι, πατάτες, κρεμμύδια, χαρτικά, οινόπνευμα, βαμβάκι, ελαιόλαδο, όσπρια, φρυγανιές, ψωμί, παιδικές τροφές σε κουτί, 

πάνες παιδικές και πάνες ακράτειας. 

Σας παρακαλούμε πάρα πολύ να δείτε το αίτημά μας με συμπάθεια,

με αγάπη και σε όποιο βαθμό μπορείτε, να βοηθήσετε. 

Καλά και ευλογημένα Χριστούγεννα και ευχόμαστε το νέο έτος να ανατείλει ακόμα πιο ελπιδοφόρο 

και σύντομα, δια πρεσβειών του Αγίου Φωτίου, να ξεπεράσουμε την επιδημία που μαστίζει 

τόσο την πατρίδα μας όσο και τον υπόλοιπο κόσμο. 

Με τιμή, σεβασμό και ευγνωμοσύνη,

ο Πρόεδρος του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου,

Αρχιμ. Μακάριος Τσιμέρης\

 

 

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΦΩΤΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ

Μ. Κάλλας & Λασκαράτου (Νέα παραλία)
ΤΚ 546 46, Θεσσαλονίκη
Τηλ: 2310 414 460
Fax: 2310 415 008

Covid19 εναντίον ατομικών ελευθεριών: 1ος γύρος: Covid 19 εναντίον θρησκευτικής ελευθερίας (του π. Νικολάου Γ. Κοντού, προϊσταμένου Νομικής Υπηρεσίας Ι.Μ.Σ.Κ)

   

 

Η μετάβαση από την παραδοσιακή κοινωνία στη μοντέρνα, ή αλλιώς στη νεωτερικότητα, είναι μία μετάβαση που χαρακτηρίστηκε από πολλές αλλαγές και καινοτομίες σε όλα τα επίπεδα ( κοινωνικό, οικονομικό, ακόμα και τεχνολογικό ). Η νεωτερικότητα κυρίως χαρακτηρίζεται από τη θεμελίωση και αναγνώριση για πρώτη φορά των ατομικών ελευθεριών, ρίζα των οποίων είναι η ιδέα – σύλληψη ότι ο κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος και έχει αξία, γιατί απλά είναι άνθρωπος¹.

Αυτή η επαναστατική για την εποχή σύλληψη οδήγησε σε νομική κατοχύρωση των ατομικών ελευθεριών των ανθρώπων με διεθνείς συμβάσεις , διακρατικές, αλλά και κρατικούς νόμους στο πλαίσιο και στο πνεύμα και την προστασία και επιβεβαίωση των οποίων, όλοι ζούμε, υπάρχουμε, αναπνέουμε.

Ένα από τα πρώτα, αν όχι το πρώτο δικαίωμα που κατοχυρώθηκε, ήταν το δικαίωμα στη θρησκευτική ελευθερία ήδη από τον 16^ο αιώνα². Αυτό συνέβη όχι τόσο λόγω της αντίδρασης του λαού στην «ελέῳ Θεού» άσκηση της εξουσίας, που οδήγησε στην καταδυνάστευση αυτού, αλλά κυρίως στην αναγνώριση εκ μέρους της ανθρωπότητας και των ελεύθερα σκεπτόμενων ανθρώπων ότι η θρησκευτική ελευθερία είναι μία προέκταση της προσωπικής ελευθερίας³ και μάλιστα μία ειδικότερη μορφή της ελευθερίας της γνώμης και της εν γένει πνευματικής ελευθερίας⁴.

Ιδιαίτερο και βασικό χαρακτηριστικό των ατομικών ελευθεριών – ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ότι χρήζουν καθημερινής επιβεβαίωσης, ή επανεπιβεβαίωσης, ήτοι το ότι υπάρχουν σε ένα κείμενο τυπικού νόμου, ακόμα και αυξημένης τυπικής ισχύος ( Σύνταγμα, διεθνή σύμβαση ) δε λέει τίποτα εάν η εκάστοτε άρχουσα τάξη, το κράτος, δεν τα προστατεύει τοις πράγμασιν σε καθημερινή βάση. Επίσης ιδιάζον στοιχείο τους είναι ότι αφενός μεν έχουν απόλυτο χαρακτήρα ως προς την αναγνώρισή τους ( erga omnes κτλ ) , αλλά ταυτόχρονα και σχετικό ως προς την εφαρμογή τους, καθώς υπόκεινται ενίοτε σε περιορισμούς, όπως π.χ λόγω εκτάκτων συνθηκών.

Λόγω των ανωτέρω σε κάθε έννομη τάξη έχει εισαχθεί ένα σύστημα δικαστικού ελέγχου της Συνταγματικότητας των νόμων, στα πλαίσια του οποίου προστατεύονται και οι ατομικές ελευθερίες από νομοθετική παραβίαση τους. Μάλιστα στην Ελλάδα το σύστημα που έχει επιλεχθεί είναι αυτό του διάχυτου και παρεμπιπτόντως ελέγχου, ήτοι με απλά λόγια δεν υπάρχει ένα Συνταγματικό Δικαστήριο, αλλά τον έλεγχο της Συνταγματικότητας μπορούν να τον πραγματώσουν όλα τα ελληνικά δικαστήρια παρεμπιπτόντως⁵.

Η έξαρση της πανδημίας τόσο στη χώρα, όσο και παγκοσμίως όλα τα παραπάνω τα έχει επικαιροποιήσει όσο ποτέ άλλοτε, για αυτό και επέλεξα να μακρηγορήσω, ώστε να τα υπενθυμίσω στους αναγνώστες, και τα έχει επικαιροποιήσει , καθώς έχουν υποχωρήσει πολλά ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες ( σχετικοποίηση των ελευθεριών όπως παραπάνω αναφέρθηκε ) για να υπερισχύσει το αγαθό της δημόσιας υγείας, το οποίο προκρίθηκε από όλες τις έννομες τάξεις ( τόσο από τα κράτη, όσο και τα δικαστήριά τους ) ως το ανώτερο αγαθό όλων. Έτσι για την προφύλαξη αυτού περιορίστηκαν, περιεστάλησαν, ή και απαγορεύτηκαν άλλες ατομικές ελευθερίες και η ελεύθερη άσκησή τους.

Η ατομική ελευθερία που δέχθηκε το πλέον επώδυνο πλήγμα είναι αυτή της θρησκευτικής ελευθερίας και ειδικότερα στην επί μέρους έκφανσή της το δικαίωμα – ελευθερία στη λατρεία. Βεβαίως όπως όλες οι ατομικές ελευθερίες/ανθρώπινα δικαιώματα είναι και αυτή σχετική και τελεί υπό τον όρο τήρησης των νόμων του κράτους και δη μπορεί να περιορίζεται μεταξύ άλλων για λόγους προφύλαξης της δημόσιας υγείας⁶.

Οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν κυρίως στη λατρεία από αρκετά κράτη ανά τον κόσμο τέθηκαν σχεδόν αμέσως στο μικροσκόπιο των Συνταγματικών Δικαστηρίων αρκετών χωρών, αλλά και σε παρεμπίπτοντα έλεγχο συνταγματικότητας στην Ελλάδα. Σημαντικό να ειπωθεί εδώ είναι ότι ο κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να προσφύγει κατά των περιορισμών λόγω covid19 ενώπιον του Προέδρου του Διοικητικού Πρωτοδικείου της περιφέρειάς του, βάσει του α. 1 §5, της ΠΝΠ 25.02.2020, κάτι που με λύπη και προβληματισμό βλέπω ότι δεν έχει δημοσιοποιηθεί ικανά από κανένα ( κράτος, ΜΜΕ ), αν και αποτελεί βασικό δικαίωμα των πολιτών που πλήττονται από τα μέτρα.

Στο πλαίσιο τόσο του συγκεντρωτικού ελέγχου, όσο και του διάχυτου της συνταγματικότητας των περιορισμών στη θρησκευτική ελευθερία και δη στην άσκηση της λατρείας επιβεβαιώθηκε η σταθερή προσήλωση της δικαιοσύνης στην τήρηση της αρχής της αναλογικότητας. Δηλαδή κατά πόσον οι περιορισμοί είναι ανάλογοι με το αγαθό που περιορίζεται, με το αγαθό που προστατεύεται και εάν υπήρχε άλλος προσφορότερος τρόπος. Ως επί το πλείστον τα δικαστήρια ανά την υφήλιο έκριναν , όπως και τα ελληνικά , ότι τηρείται η αρχή της αναλογικότητας εφόσον τα μέτρα αυτά είναι ορισμένου χρόνου και υποδεικνύονται από ειδική επιτροπή. Με φωτεινές εξαιρέσεις τα Συνταγματικά Δικαστήρια των ΗΠΑ και Γαλλίας που ακύρωσαν την απαγόρευση τέλεσης θρησκευτικών τελετών κεκλεισμένων των θυρών , αλλά και με την παρουσία 10 ατόμων μόνο, κρίνοντάς την ως μη τηρούσα την αρχή της αναλογικότητας , από τη στιγμή που σε άλλους χώρους ( υπεραγορές ) τηρούνται άλλοι πιο ήπιοι περιορισμοί, όπως άτομο ανά τ.μ , ενώ στους χώρους λατρείας τίθεται πλαφόν ατόμων. Εάν τώρα κάνουμε τη σύγκριση με τα ισχύοντα στη χώρα μας είναι πρόδηλη η μη τήρηση της αρχής της αναλογικότητας, σύμφωνα πάντα με τη μείζονα σκέψη των 2 αλλοδαπών συνταγματικών δικαστηρίων, όταν για τον ίδιο λόγο ( προστασία της δημόσιας υγείας λόγω πανδημίας ), σε ανάλογους χώρους ( κλειστούς και συνάθροισης ανθρώπων, όπως υπεραγορές και χώροι λατρείας ) τίθενται 2 διαφορετικά κριτήρια στους μεν ανά τετραγωνικό, στους δε πλήρης απαγόρευση.

Γιατί όλα τα παραπάνω πρέπει να ανησυχούν όχι μόνο τους πιστούς / θρησκευόμενους ανθρώπους , αλλά όλους του ελεύθερους πολίτες;;

1^ον. Έχει ειπωθεί ότι οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως προκάλυμμα για βαθιά καταστροφικές αλλαγές στα συνταγματικά όρια και περιορισμούς στους οποίους υπόκειται η άσκηση κυβερνητικής εξουσίας⁷. Έτσι ο περιορισμός, αλλά και η καταστρατήγηση των ατομικών ελευθεριών, με πρώτο θύμα των θρησκευτική ελευθερία δυνητικά μπορεί να στρώσει το δρόμο στις άρχουσες τάξεις για περαιτέρω, ή και πιο βίαιο περιορισμό άλλων ατομικών ελευθεριών. Είναι μήπως η θρησκευτική ελευθερία αμελητέα; Όχι, αφού είτε το αναγνωρίζουμε είτε όχι , απόρροια της είναι η ελευθερία της σκέψης και της γνώμης⁸. Έτσι όσοι από εμάς τώρα εύκολα δεχόμαστε τις απαγορεύσεις στους Ναούς, τις Συναγωγές και τα Τεμένη, ( ίσως και χαιρέκακα ) μπορεί να δούμε αργότερα και τις ατομικές μας ελευθερίες «πετσοκομμένες» ( sic ) στο δρόμο που χάραξε ο covid19 και ελέγχθηκε ως συνταγματικός από τα δικαστήρια. Μήπως σήμερα δεν υπάρχουν διατάξεις , έστω προσωρινές, ή και γενικές, που διώκουν την σπορά ψευδών ειδήσεων; Από ποιο σημείο η δίωξη ψευδούς είδησης , μπορεί να μετατραπεί σε δίωξη απλά αντίθετης γνώμης;;

Θα απαντήσει κάποιος, αυτό δε θα γίνει , γιατί μας προστατεύει ο συνταγματικός έλεγχος των νόμων. Και αυτό μας πάει στον δεύτερο λόγο ανησυχίας :

2^ον. Τα Συνταγματικά και λοιπά Δικαστήρια έκριναν την συνταγματικότητα των περιορισμών με βάση, όπως και παραπάνω ειπώθηκε, την αρχή της αναλογικότητας, την οποία την εξέτασαν ως προς τη διάρκεια των μέτρων και την προσφορότητά τους, την οποία πάλι περιορίστηκαν να την εξετάσουν βάσει εισήγησης ειδικής επιτροπής, ή αλλιώς επιτροπής ειδικών. Τί σημαίνουν αυτά;

Οι νομικοί ( μεταξύ αυτών και εγώ ο τελευταίος όλων ) που σε όλα αυτό βλέπουν κάτι το ανησυχητικό, συμφωνούν ότι το παραπάνω πλέγμα εντός του οποίου δόθηκε και κρίθηκε η μάχη της θρησκευτικής ελευθερίας είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο και για όλες τις υπόλοιπες ατομικές ελευθερίες, καθώς εν τέλει καταλήγει στο να αφήνει το όριο μεταξύ των ατομικών ελευθεριών ( θρησκευτική εν προκειμένω ) και των περιορισμών τους ( δημόσια υγεία εν προκειμένω ) καθαρά σε πολιτική επιλογή, που μόνο περιορισμένα μπορεί να οριοθετηθεί από το Σύνταγμα⁹! Μάλιστα δε η εισήγηση των ειδικών ( όποιων ειδικών στο μέλλον ) είναι μία εισήγηση δεσμευτική για το κάθε δικαστήριο, αφού δεν μπορεί να κριθεί με βάση την κοινή πείρα που το δικαστήριο διαθέτει. Αντιθέτως η υποχρέωση του κράτους για να τηρήσει τη συνταγματικότητα της καταπάτησης των ατομικών δικαιωμάτων, των όποιων ατομικών δικαιωμάτων, έγκειται στο να θέσει απλά ένα χρονικό όριο, το οποίο δυνητικά μπορεί να ανανεώνεται.

Εν κατακλείδι. Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να εκφράσει μία αγωνία. Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να επικοινωνήσει στους αναγνώστες την, για τον υπογράφοντα τουλάχιστον, ξεκάθαρη πραγματικότητα μιας κερκόπορτας που έχει ανοίξει μέσω της θρησκευτικής ελευθερίας, που μεταξύ μας, είναι στην ύστερη νεωτερικότητα που ζούμε και η πιο ευάλωτη και υποτιμημένη ατομική ελευθερία, με στόχο τον περιορισμό πολλών, αν όχι όλων των ατομικών ελευθεριών στο όνομα «υπέρτερων» ( sic ) αγαθών, όπως η ασφάλεια και η δημόσια υγεία και με όχημα τον μηχανισμό που αρχίζει να διαφαίνεται στο πλαίσιο του περιορισμού της ελευθερίας της λατρείας. Σκοπός αυτού του άρθρου επίσης είναι η απογοήτευση ( του υπογράφοντα ) για την ευκολία που οι κοινωνίες αποδέχονται τη φαλκίδευση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Στους σκεπτόμενους ακόμα, και καλώς και δικαίως, για το εάν όλα αυτά είναι «τραβηγμένα» θα φέρουμε ένα τελευταίο παράδειγμα. Έχει αντιληφθεί κανείς πόσο εύκολα στο δημόσιο λόγο, στο κράτος, στα ΜΜΕ, σε διατάξεις κτλ έχει αντικατασταθεί ο όρος χρηστά ήθη, από τον όρο πολιτική ορθότητα; Αυτό είναι κακό; ΝΑΙ είναι! Γιατί τα χρηστά ήθη είναι ένα μέγεθος που η νομική επιστήμη έχει προσδιορίσει ακριβώς¹⁰, ενώ η πολιτική ορθότητα όχι! Ποιος προσδιορίζει τί είναι πολιτική ορθότητα και τί συμφωνεί με αυτήν; Και ποιος ορίζει το τί θα γίνει με τους μη σύμφωνους με τους όρους της πολιτικής ορθότητας; Όποιος δεν αντιλαμβάνεται ότι πίσω από τον όρο της πολιτικής ορθότητας και του προσδιορισμού του πολιτικώς ορθού που αντικατέστησε στο δημόσιο λόγο τα χρηστά ήθη, είναι η εκάστοτε άρχουσα τάξη ( κράτος ), και το πόσο εύκολο είναι ο όρος αυτός να αλλάξει περιεχόμενο ανάλογα με τις ορέξεις της, σταματάω την επιχειρηματολογία εδώ, ευχόμενος ότι τα αντανακλαστικά της ελεύθερης ανθρώπινης ψυχής θα ενεργοποιηθούν και θα αποτρέψουν περαιτέρω υποχώρηση των ατομικών ελευθεριών και λοιπών δικαιωμάτων.

Καλά Χριστούγεννα με υγεία σε όλους.

Κοζάνη, 04.12.2020,

π. Νικόλαος Γ. Κοντός,

Νομικός – Θεολόγος

1^ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΔΙΑΚΗΡΥΞΙΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, α. 1

2^ Γ. Ι. Ανδρουτσόπουλος, «Η θρησκευτική ελευθερία τον καιρό της πανδημίας», Νομοκανονικά, 2/2020, σ. 45

3^ Μάλιστα η αναζήτηση για τη θρησκευτική ελευθερία ανάγεται ήδη στο διάταγμα των Μεδιολάνων τον 4ο αιώνα μ.χ.

4^ Αριστόβουλος Ι. Μάνεσης, Συνταγματικά Δικαιώματα, α΄ ατομικές ελευθερίες, δ΄έκδοση, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Σάκκουλα, χ.χ, σ. 247

5^ Ευάγγελος Βενιζέλος, Μαθήματα Συνταγματικού Δικαίου I, θεσσαλονίκη, Παρατηρητής, 1991

6^ Αριστόβουλος Ι. Μάνεσης, Συνταγματικά Δικαιώματα, α΄ ατομικές ελευθερίες, δ΄έκδοση, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Σάκκουλα, χ.χ, σ. 257

7^ Γ. Ι. Ανδρουτσόπουλος, «Η θρησκευτική ελευθερία τον καιρό της πανδημίας», Νομοκανονικά, 2/2020, σ. 57

8^ Αναστάσιος Μαρίνος, Η Θρησκευτική ελευθερία, 1972

9^ Γ. Ι. Ανδρουτσόπουλος, «Η θρησκευτική ελευθερία τον καιρό της πανδημίας», Νομοκανονικά, 2/2020, σ. 57

10^ Χρηστά ήθη είναι το σύνολο των ηθών, εθίμων, αντιλήψεων και συμπεριφορών ενός μέσου ανθρώπου σε μία συγκεκριμένη κοινωνία σε ένα συγκεκριμένο χρόνο

π. Βασίλειος Θερμός στην «Κ»: Σε μια πανδημία καλούμαστε να εκδηλώσουμε την αγάπη μας

Η φάτνη του Ιησού πυρπολήθηκε χθες, στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου, στο Βόλο

Jesus's manger set on fire, yesterday, at Saint Nicholas church, in Volos, Greece pic.twitter.com/fxvL4I6tvl

— The Duke - BOYCOTT TURKEY (@thedukeoriginal) December 3, 2020

Η μοίρα των αυτοκρατοριών -THE FATE OF EMPIRES

Θα κάνουμε μια αναφορά στο βιβλίο που έγραψε ο Τζών Γλάμπ ( Sir John Glubb) το έτος 1977 για την κοινή μοίρα όλων των αυτοκρατοριών, την άνοδο και την πτώση τους.

Το βιβλίο στην Αγγλική μπορείτε να το διαβάσετε εδώ

Διαβάζουμε στην αρχή του βιβλίου:Το μόνο που μαθαίνουμε από την ιστορία είναι ότι ο άνθρωπος δεν μαθαίνει τίποτα από την ιστορία

Ο συγγραφέας μέσα από μια κυκλική θεώρηση του χρόνου και εξετάζοντας ιστορικά αρκετές από τις αυτοκρατορίες που πέρασαν βρήκε κάποια κοινά χαρακτηριστικά στη “ζωή” τους δηλαδή κάποια στάδια που περνάνε νομοτελειακά όλες οι αυτοκρατορίες ακριβώς όπως είναι τα στάδια της ζωής του ανθρώπου.

Ο ίδιος αναφέρει ότι είναι μια απλοποιημένη γενίκευση της ιστορίας η οποία όμως χρήζει μελέτης.

Με την έννοια αυτοκρατορία θεωρεί τα κράτη υπερδυνάμεις, ανεξάρτητα εάν είχαν αποικίες σε διάφορα μέρη της γης όπως η Βρετανία ή χωρίς αποικίες και χωρίς θάλασσα όπως η Αυστροουγγαρία)

Η πρώτη του διαπίστωση είναι ότι ο χρόνος της ζωής τους διαρκεί 250 χρόνια , περίπου 10 γενιές δίνοντας παραδείγματα

.

Στη συνέχεια καθορίζει τα στάδια της κάθε περιόδου τα οποία είναι :

Η εποχή των πρωτοπόρων

Κατά την οποία ένα έθνος με τις αρετές της ανδρείας της επιθετικότης και της αυτοθυσίας επιτίθεται ή εισδύει σε μια υπάρχουσα αυτοκρατορία η οποία είναι ώριμη αλλά αμυντική. Μαθαίνει από τις ήττες του και αντιγράφει τις πολεμικές αρετές των αντιπάλων. Σιγά σιγά αναλαμβάνει την εξουσία.

Ένα από τα παραδείγματα είναι οι αρχαίοι Μακεδόνες οι οποίοι νίκησαν τους Πέρσες και ανέλαβαν την αυτοκρατορία τους . Το ίδιο ισχύει και για τους Άραβες όπως και για τους Οθωμανούς και για πολλές άλλες αυτοκρατορίες.

Η εποχή των κατακτήσεων

Το νέο έθνος που αναλαμβάνει την εξουσία είναι γεμάτο από αυτοπεποίθηση πρωτοβουλία και θάρρος. Δεν δεσμεύεται από τακτικές και παραδόσεις. Συνεχίζει τις κατακτήσεις και μεγαλώνει την αυτοκρατορία.

Δάσκαλε, πού δίδασκες…..;;;

Τους τελευταίους μήνες, γινόμαστε μάρτυρες μια πρωτόγνωρης, για τη γενιά μας, υγειονομικής κατάστασης, της αποκαλούμενης πανδημίας του κορώνα ιού. 

Με πλήθος ασθενών και θανόντων σε ολόκληρο τον κόσμο, με απανωτούς εγκλεισμούς και μέτρα τα οποία στις περισσότερες των περιπτώσεων δε φαίνεται να αποδίδουν τα αναμενόμενα. 

Στη χώρα μας, παρά τα όποια μέτρα ελήφθησαν από την έναρξη της πανδημίας στις 11 Μαρτίου, τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, η κατάσταση εξακολουθεί να είναι πολύ δύσκολη. Γίναμε επίσης μάρτυρες συνεχιζόμενων κλεισιμάτων ναών και μοναστηριών, ως επακόλουθο της ανάγκης για μικρότερο αριθμό συγκεντρωμένων και αποφυγής συναθροίσεων και θρησκευτικής λατρείας.

 Για το θέμα της Εκκλησίας θα ήθελα να αναφερθώ σε τούτο εδώ το κείμενο. Και αυτό γιατί τα ερωτήματα που εγείρονται είναι αρκετά και χρήζουν απαντήσεων από όλους μας. Κατά τη διάρκεια του πρώτου απαγορευτικού, παρέμειναν κλειστοί ναοί και μοναστήρια καθόλη τη διάρκεια της περιόδου της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και, δυστυχώς, την Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα με αποκορύφωμα την Αναστάσιμη Λειτουργία, που πραγματοποιήθηκε, όπου πραγματοποιήθηκε, με ελάχιστους παρόντες.

 Ο λαός δέχτηκε μοιρολατρικά θα έλεγε κάποιος, τις αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας με τη σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας των Ιεραρχών της Εκκλησίας μας. Η ανάγκη τήρησης των μέτρων για το «καλό όλων μας» πρυτάνευσε την κρίσιμη εκείνη ώρα, προφανώς χωρίς αναφορά στις όποιες πνευματικές ανάγκες ενός διηρημένου εκκλησιάσματος. 

Και σήμερα, μετά από μια σύντομη ανάπαυλα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, με ένα συγκεκριμένο αριθμό πιστών να συμμετέχουν, ετοιμαζόμαστε να εορτάσουμε την υπερφυά Γέννηση του Κυρίου, εν πολλοίς με τους όρους της Πασχαλινής περιόδου και πιθανώς με κλειστούς ναούς.

 Σε αυτή τη συγκυρία προκύπτουν ασφαλώς πολλά θέματα προς διερεύνηση. Προσωπικά, από μικρό παιδί βρίσκομαι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο χώρο της Εκκλησίας. Στο ψαλτήρι, δίπλα στον πρωτοψάλτη, στο κατηχητικό, σε θέση εκκλησιαστικού συμβούλου και τα τελευταία χρόνια με αξίωσε ο Κύριος να γίνω καθηγητής στο μάθημα των Θρησκευτικών στη Β/θμια εκπαίδευση. Με τις γνώσεις που απέκτησα στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και την όποια εμπειρία ακρόασης κηρυγμάτων και ανάγνωσης θεολογικών και πατερικών κειμένων, οφείλω να πω πως βρίσκομαι σε προβληματισμό. 

Στο μάθημα των διωγμών των χριστιανών τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, αλλά και τις μεταγενέστερες διώξεις που υφίσταται η Ορθοδοξία για κοινωνικούς, πολιτικούς, οικονομικούς και θρησκευτικούς λόγους , πληροφορηθήκαμε την ανάγκη ενότητας και αγάπης. Την αναγκαιότητα της ομολογίας σε περιπτώσεις απειλής της εν Χριστώ πίστεως. Το «πειθαρχείν δει Θεώ μάλλον ή ανθρώποις» των Πράξεων των Αποστόλων. Διδαχθήκαμε τους ανοικτούς ναούς εν μέσω πανδημιών και λιμού και την ομοθυμαδόν προσευχή στον Κύριο για τη σωτηρία του λαού Του. Με ανοικτούς ναούς, που και οι περισσότεροι κατακτητές σεβάστηκαν ή απλώς ανέχτηκαν. «Μας κοροϊδεύετε κύριε;» « τι είναι αυτά που λέτε, που τα βρίσκετε;». Ερωτήματα που προέκυψαν από μαθητές κατά τη διάρκεια ιστορικών αναφορών του Χριστιανισμού. Τα νέα παιδιά βλέπουν κλειστούς ναούς και αμφισβητούν. Πώς να τους μιλήσεις για το πνεύμα αυταπάρνησης; Την αγάπη, την φιλανθρωπία, τη θυσία, την ομολογία στην Εκκλησία; Πώς να τους μιλήσεις για έννοιες που τις βρίσκουν ανεφάρμοστες; Πως θα τους ελκύσεις να πιστεύεις για κάτι πνευματικό, όταν στην εφαρμογή του είναι πέρα για πέρα κοσμικό;Γιατί ως λαός απομακρυνθήκαμε από τις ρίζες μας, την ελληνορθόδοξη παράδοση; Γιατί δε συμμετέχουμε στην Θεία Ευχαριστία; Φύγαμε μακριά από τον Θεό και δεχτήκαμε ότι κοσμικό εισήλθε από τη Δύση ως καινοτομία. Αμαρτάνουμε χωρίς την παραμικρή διάθεση μετανοίας.

 Οι Αρχιερείς μας - στην πρώτη μεγάλη πνευματικά απαιτητική κατάσταση αντιμετώπισε μετά τον πόλεμο η Εκκλησία μας- ,στα πλαίσια μιας δυτικίζουσας ( ουσιαστικά προτεσταντίζουσας) θεολογίας, που έχει αλώσει και αλλοιώσει τον Ορθόδοξο χώρο, δείχνουν, σε μεγάλο βαθμό ανήμποροι να εστιάσουν στην βαρύτητα του προβλήματος. Οι κληρικοί μας, έμφοβοι, κάτω από καθεστώς πίεσης και με νοοτροπία, πολλοί εξ αυτών, υπαλλήλων, δε δείχνουν διάθεση να μιλήσουν. Ο δε λαός, τρομοκρατημένος, με διάθεση να κλειστεί στον εαυτό του, δείχνει αδιάφορος έως συμβιβασμένος με την μοίρα του. 

Και ο Χριστός; Τον αφήσαμε Μόνο Του στην πορεία Του στο Γολγοθά, τη Σταύρωση, την Ανάσταση. Θα Τον ξαναφήσουμε πάλι Μόνο Του στο σπήλαιο της Βηθλεέμ; Μήπως πρέπει να ξανα-γεννηθούμε και εμείς; Να ξαναβιώσουμε όσα αφήσαμε ή ξεχάσαμε; Να ξαναπλησιάσουμε τον Θεό, κλήρος και λαός, πριν να είναι αργά για το πνευματικό μας μέλλον; 

 Ν. Μ. 

 Ταπεινός δούλος του Κυρίου

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ - "Οι ναοί πρέπει να ανοίξουν άμεσα. Με όρους ασφαλώς υγειονομικούς και αυστηρούς. Αλλά και λογικούς" - "Έχουμε ανάγκη από ανάσα. Ασφυκτιούμε! Δεν μπορούμε άλλο"

 

ΔΗΛΩΣΗ

 

Μητροπολίτου Μεσογαίας & Λαυρεωτικής Νικολάου 1.12.2020

 

Διαβάζει κανείς ότι στην Αγγλία ανοίγουν οι εκκλησίες για τα Χριστούγεννα. Μαζί με όλες και οι Ορθόδοξες. Από σήμερα και η Ιρλανδία επιτρέπει 50 πιστούς στις λειτουργίες.

Στην Ολλανδία δεν έκλεισαν καθόλου στη δεύτερη φάση, και ας υπήρξε τεράστια έκρηξη κρουσμάτων και θυμάτων της πανδημίας.

Το ίδιο στην Πολωνία, καίτοι κι εδώ η κατάσταση υπήρξε πολύ δριμύτερη από ό,τι στην Ελλάδα.

Στις ΗΠΑ, το Ανώτατο Δικαστήριο απαγόρευσε στην πολιτεία της Νέας Υόρκης να επιβάλει αυστηρά όρια παρουσίας σε οίκους θρησκευτικής λατρείας, ως αντισυνταγματική ενέργεια.

Ο Μακρόν ανακοινώνει άνοιγμα των εκκλησιών στη Γαλλία. Γιατί; Επειδή οι πιστοί είναι λιγότεροι και συνεπώς η απειλή μικρότερη; Ή μήπως επειδή «η τέλεση των θρησκευτικών καθηκόντων είναι συνταγματικό δικαίωμα» στη Γαλλία και στην Αμερική και όχι στην Ελλάδα;

Τώρα βλέπουμε και στην Κύπρο. Επιβάλλονται μέτρα, που δεν στερούν από τον πιστό λαό την αναπνοή του. 75 πιστοί σε κάθε ναό. Η Λεμεσός και η Πάφος ανοίγουν τους ναούς για να γιορτάσουν τον Απόστολο Ανδρέα. Η Πάτρα κλείνει τον Άγιο Ανδρέα για να μη γιορτάσει τον Άγιό της ο λαός! Με αστυνομική επιτήρηση. Και ακολουθούν οι άγιοι του Δεκεμβρίου. Και μετά Χριστούγεννα...

Και διερωτώμαστε: Γιατί στην Ελλάδα τόσο ασφυκτικά τα μέτρα; Γιατί, αντί σταδιακά να χαλαρώνουν, τώρα η λατρεία να αστυνομεύεται;

Γιατί εδώ, στον ευλογημένο τόπο μας, που είναι γεμάτος από μοναστήρια, εκκλησάκια και προσκυνήματα, αν πας να ανάψεις ένα κεράκι στον ναό, κινδυνεύεις με πρόστιμο; Να πηγαίνεις σαν κλέφτης ή και λίγο ψεύτης!

Να μην υπάρχει πρόνοια να πας στο κοιμητήριο να κλάψεις τον άνθρωπό σου, να κάνεις ένα τρισάγιο για την ψυχή του, να ρίξεις λίγο σταράκι ή λίγο χώμα στο μνήμα του!

Γιατί δεν προβλέπεται ούτε ένας πιστός στη θεία λειτουργία ή στις ακολουθίες και απαγορεύονται παντελώς τα μυστήρια (γάμοι και βαπτίσεις) και οι ιεροτελεστίες;

Ακόμη και στις κηδείες η περιοριστική ασφυξία είναι ακατανόητη. Δηλαδή αν πεθάνει μια πολύτεκνη μάνα ή ένας πατέρας, τα αδέλφια, τα παιδιά και τα εγγόνια τους θα εμποδιστούν να πάνε να τους αποχαιρετίσουν, να τους κλάψουν και να προσευχηθούν;

Και τί θα πείραζε ένα μέτρο συμμετοχής των πιστών στους ναούς, όπως στην Κύπρο, ανάλογα με το μέγεθος του ναού και στη βάση των ενδεδειγμένων αποστάσεων ασφαλείας;

Μήπως οι Κύπριοι είναι λιγότερο θερμοί στην πίστη τους, λιγότερο εκδηλωτικοί από ό,τι εμείς και γι’ αυτό ο κίνδυνος εκτροπών είναι μεγαλύτερος στην Ελλάδα από ό,τι εκεί;

Μήπως υπήρξε διασπορά της πανδημίας στους ναούς, που ούτως ή άλλως ένας μικρός αριθμός πιστών συμμετείχε, μεγαλύτερη από τα supermarkets και τα καταστήματα; Υπάρχει τέτοια ένδειξη και δεν το γνωρίζουμε;

Και πώς εξηγείται η γεωγραφική κατανομή της διασποράς; Μήπως και γι’ αυτό έφταιγαν οι χριστιανοί της Μακεδονίας και της Θράκης, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα ήταν λιγότερο ευλαβείς;

Και αν αρρώστησαν κάποιοι κληρικοί ή μοναχοί, αυτό τί σημαίνει; Ότι κόλλησαν στην Εκκλησία; Και γιατί κόλλησαν οι κληρικοί και όχι οι πιστοί; Μήπως οι υπουργοί και βουλευτές κόλλησαν στα γραφεία τους;

Γιατί γίνονται ανεκτές οι αντιδράσεις και δημόσιες προκλητικές παραβιάσεις κομμάτων ή πολιτικών φορέων και δεν υπάρχει λίγη ανοχή για εκλογικευμένη λειτουργία των εκκλησιών; Γι’ αυτό μιλάμε, όχι για κάτι άλλο.

Έχουμε ανάγκη από ανάσα. Ασφυκτιούμε! Δεν μπορούμε άλλο.

Ποιος φταίει τελικά για όλα αυτά; Ο κακομαθημένος «λαός του Θεού»; Η παθητική στάση της Εκκλησίας; Η έλλειψη κατανόησης από την πλευρά της πολιτείας; Ή μήπως προκαταλήψεις και εχθρικότητα ή ακόμη και διάθεση προσβολής και δίωξης της Εκκλησίας και των πιστών; Τί φταίει;

Άσχετα με το ποιος φταίει, κάτι πρέπει να αλλάξει, με σεβασμό και στην κρισιμότητα της καταστάσεως, αλλά και στην αναγκαιότητα της πνευματικής επιβιώσεώς μας.

Η πίστη είναι πολύ βαθιά ριζωμένη στις καρδιές των πιστών. Είναι πιο αναγκαία από την αναπνοή μας. Τα μέτρα που επιβάλλονται χωρίς να ακούγεται ούτε η ανάσα μας ούτε και η κραυγή μας είναι θανατηφόρα για την ύπαρξή μας. Δεν αντέχουμε. Η ανάγκη της Εκκλησίας και των μυστηρίων της είναι υπαρκτική ανάγκη. Και όσο πλησιάζουν τα Χριστούγεννα το αίσθημα της ασφυξίας επιτείνεται.

Σεβόμαστε όλα τα μέτρα και πρέπει να τα τηρούμε με απόλυτη συνέπεια, και για να προφυλάξουμε τη δική μας και τη δημόσια υγεία ασφαλώς, αλλά και για να περισώσουμε τις τελευταίες αναπνοές της πίστης μας.

Δεχόμαστε ευχαρίστως τα πάντα προκειμένου να μείνουν οι εκκλησιές μας ανοιχτές. Για να μείνει ανοιχτή και μία χαραμάδα ελπίδας μέσα μας. Λίγο φως. Το οξυγόνο της θείας λατρείας μας είναι πολύ πιο αναγκαίο από το οξυγόνο της αναπνοής.

Και ο εκκλησιασμός μας τα Χριστούγεννα πολύ πιο ουσιαστικός από τους στολισμούς, τα δώρα, την εμπορική κίνηση, τις εστιάσεις. Γι’ αυτό βάλαμε πρόθυμα τις μάσκες. Με την ελπίδα ότι θα ανασάνει επιτέλους η ψυχή μας τέτοιες μέρες.

Οι ναοί πρέπει να ανοίξουν άμεσα. Με όρους ασφαλώς υγειονομικούς και αυστηρούς. Αλλά και λογικούς.

Σεβόμαστε την κρίση και τη λογική της προστασίας της υγείας μας. Δεν θέλουμε καθόλου να γίνουμε υπεύθυνοι για την κακή υγεία και τον θάνατο συνανθρώπων μας. Ούτε να ασεβήσουμε στην ευθύνη των αρμοδίων. Ποτέ και καθόλου. Ας αναλάβουμε κι εμείς ως Εκκλησία την ευθύνη που μας αναλογεί.

Ζητούμε όμως και τον σεβασμό στην πίστη και στην ανάγκη της πνευματικής επιβίωσής μας.

Τα μέτρα που εφαρμόστηκαν μας έριξαν στην Εντατική. Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε οξυγόνο και... αναπνευστήρα. Χρειαζόμαστε τους ναούς μας ανοιχτούς. Τουλάχιστον όχι κλειδωμένους και επιτηρούμενους.

Οι κλειστοί ναοί απειλούν τους πιστούς. Οι ανοιχτοί όλους τους ιούς.

Μέτρα και rapit test στο Άγιον Όρος

Mε απόφαση του Αναπληρωτή Διοικητή του Αγίου Όρους παρατείνεται μέχρι 15 Δεκεμβρίου 2020 η αναστολή όλων των προσκυνηματικών επισκέψεων και επιβάλλεται η διενέργεια προληπτικών ελέγχων στα λιμάνια εισόδου του Αγίου Όρους σε οποιονδήποτε επιθυμεί να εισέλθει στην Αθωνική Πολιτεία, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Εξωτερικών.

Oπως επισημαίνεται, όσοι επιθυμούν για άλλους λόγους (πέραν των προσκυνηματικών) να εισέλθουν στον Άθω θα πρέπει να κάνουν υποχρεωτικά rapid test και εφόσον βρεθούν θετικοί θα τους απαγορεύεται η είσοδος. Θα επιτρέπεται μόνο σε αυτούς που μένουν εντός του Όρους. Τα τεστ θα τα κάνουν γιατροί στον χώρο έκδοσης των διαμονητήριων.

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ( ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΜΕΜΑΝ)

Μέσα στὴν ἴδια τὴν Ἐκκλησία ἡ ἔκκληση γιὰ ἐμβάθυνση στὴν ἐσωτερικὴ καὶ πνευματικὴ ζωὴ ἀκούγεται σπάνια, καὶ συχνὰ τὸ “πνευματικὸ” ἐξαντλεῖται σὲ συνεστιάσεις, ἐπετειακὲς πανηγύρεις, οἰκονομικὲς ἐξορμήσεις καὶ ψυχαγωγικὰ προγράμματα.

Ὑπάρχει μία τάση νὰ ἐπιλύουμε ὅλα τὰ φλέγοντα καὶ δύσκολα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης τῆς μετοχῆς στὴ θεία Κοινωνία, μὲ ἁπλὲς ἀναφορὲς στὸ παρελθόν: στὶς πρακτικὲς ποὺ χαρακτηρίζονταν ὡς κανονικὲς στὴ Ρωσία, τὴν Ἑλλάδα, τὴν Πολωνία, κ.λπ. Αὐτὴ ἡ τάση, ὡστόσο, δὲν εἶναι μόνο λανθασμένη ἀλλὰ καὶ ἐπικίνδυνη. Γιατὶ συχνὰ τὸ παρελθόν, ἀνεξαρτήτως χώρας, ἀπεῖχε πολὺ ἀπὸ τὸ νὰ εἶναι ὀρθόδοξο καὶ σωστό…

Ἡ ἐκκοσμίκευση εἶναι ἡ ἀπομάκρυνση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς ἀπὸ τὸν Θεό. Αὐτὴ εἶναι ἡ κρίση ποὺ ἀρχίζει νὰ ἐπηρεάζει καὶ τὴν Ἐκκλησία. Εἶναι ἐπικίνδυνο καὶ ἀφελὲς νὰ νομίζει κανεὶς ὅτι ἡ ἐκκοσμίκευση τῆς Ἐκκλησίας μπορεῖ νὰ σταματήσει μὲ ἀποφάσεις καὶ διοικητικὲς πράξεις. Γιατί, καταρχήν, ἡ ἐκκοσμίκευση πλήττει τὸν θησαυρὸ τῆς Ἐκκλησίας, τὰ ἅγια τῶν ἁγίων — τὰ θεία Μυστήρια…

Ὅπου ἡ ἐνοριακὴ ζωὴ δὲν θεμελιώνεται πάνω ἀπ’ ὅλα στὸν Ἰησοῦ Χριστὸ — ποὺ σημαίνει πάνω σὲ μία ζωντανὴ καὶ σταθερὴ κοινωνία μαζί Του καὶ μέσω Αὐτοῦ μὲ τὸ μυστήριο τῆς Παρουσίας Του, τὴ θεία Εὐχαριστία — ἐκεῖ, ἀργὰ ἢ γρήγορα ἀλλὰ ἀναπόφευκτα, κάτι διαφορετικὸ θὰ ἀναδυθεῖ καὶ θὰ ἐπικρατήσει: τὰ “περιουσιακὰ” καὶ ἡ “διεκδίκηση τους”, οἱ πολιτικὲς σκοπιμότητες, τὰ ἐθνικιστικὰ φρονήματα, οἱ ὑλικὲς ἐπιτυχίες, ἡ “καύχηση” τῆς κοινότητας. Σ’ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις δὲν εἶναι πλέον ὁ Χριστός, ἀλλὰ κάτι ἄλλο ποὺ διαμορφώνει, καὶ ἐντέλει ἀπ-οἰκοδομεῖ, τὴν ἐνοριακὴ ζωή…

Ὅταν ἡ μετάληψη ὁλόκληρης τῆς σύναξης σὲ κάθε Λειτουργία, ποὺ ἐξέφραζε τὴ μετοχὴ στὴν ἀκολουθία, ἔπαψε νὰ εἶναι ὁ κανόνας καὶ ἀντικαταστάθηκε ἀπὸ τὴν πρακτικὴ τῆς σπάνιας προσέλευσης, ἔγινε πλέον φυσικὸ ὅτι θὰ προηγοῦνταν αὐτῆς τῆς προσέλευσης τὸ μυστήριο τῆς Μετανοίας — δηλαδὴ τῆς ἐξομολόγησης καὶ καταλλαγῆς τῶν πιστῶν μὲ τὴν Ἐκκλησία, μὲ τὴ μεσιτεία τῆς συγχωρητικῆς εὐχῆς.

Ἡ πρακτικὴ αὐτὴ — ἐπαναλαμβάνω, φυσικὴ καὶ προφανὴς στὴν περίπτωση τῆς σπάνιας προσέλευσης στὴ θεία Κοινωνία — ἐπέτρεψε τὴν ἐμφάνιση μίας νέας θεωρίας στοὺς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ἡ Μετάληψη γιὰ τὸ σῶμα τῶν λαϊκῶν γίνεται ἀδύνατη χωρὶς τὸ μυστήριο τῆς ἐξομολόγησης, σὲ ἀντίθεση μὲ αὐτὸ ποὺ συμβαίνει γιὰ τὸν κλῆρο. Ἔτσι, ἡ ἐξομολόγηση προηγεῖται ὑποχρεωτικὰ πάντοτε καὶ σὲ κάθε περίπτωση, τῆς μετάληψης.

Τολμῶ νὰ δηλώσω ὑπεύθυνα ὅτι ἡ θεωρία αὐτὴ (ποὺ βρῆκε εὐρεία ἐφαρμογὴ στὴ Ρωσικὴ Ἐκκλησία) δὲν θεμελιώνεται μὲ κανένα τρόπο στὴν Παράδοση, ἀλλὰ κατάφορα ἔρχεται σὲ σύγκρουση μὲ τὸ ὀρθόδοξο δόγμα τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὴν Κοινωνία καὶ τὴν Ἐξομολόγηση.

Γιὰ τοῦ λόγου τὸ ἀληθὲς δὲν ἔχει κανεὶς παρὰ νὰ θυμηθεῖ τὴν οὐσία τοῦ μυστηρίου τῆς Μετανοίας.

Ἐξ ἀρχῆς ἡ ἐξομολόγηση στὴν ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση καὶ διδασκαλία ἦταν τὸ μυστήριο τῆς συμφιλίωσης μὲ τὴν Ἐκκλησία γιὰ ὅσους εἶχαν ἀφοριστεῖ ἀπ’ αὐτήν, δηλαδὴ ἐκείνους ποὺ εἶχαν ἀποκλειστεῖ ἀπὸ τὴν εὐχαριστιακὴ σύναξη. Γνωρίζουμε ὅτι, ἀρχικά, ἡ ἰδιαίτερα αὐστηρὴ ἐκκλησιαστικὴ πειθαρχία ἐπέτρεπε μία τέτοια συμφιλίωση ἅπαξ στὴ διάρκεια τοῦ βίου τοῦ μετανοοῦντα, ἀλλὰ ἀργότερα, εἰδικὰ μετὰ τὴν εἴσοδο στὴν Ἐκκλησία ὁλόκληρου τοῦ πληθυσμοῦ, ὁ συγκεκριμένος κανόνας ἔγινε πιὸ χαλαρός.

Στὴν οὐσία του, τὸ Μυστήριο τῆς Μετανοίας ὡς μυστήριο συμφιλίωσης μὲ τὴν Ἐκκλησία ἀφοροῦσε ἐκείνους μόνο ποὺ ἡ Ἐκκλησία εἶχε ἀφορίσει γιὰ ἁμαρτίες καὶ πράξεις ἐπ’ ἀκριβῶς ὁριζόμενες στὴν Κανονικὴ παράδοσή της. Κάτι, ἄλλωστε, ποὺ γίνεται φανερὸ κι ἀπὸ τὴν συγχωρητικὴ εὐχή: “Ἀδελφέ, δι’ ὃ ἦλθες πρὸς τὸν Θεό, καὶ πρὸς ἐμέ, μὴ αἰσχυνθῇς, οὐ γὰρ ἐμοὶ ἀναγγέλεις, ἀλλὰ τῷ Θεῷ, ἐν ὧ ἵστασαι”. (Παρεμπιπτόντως: ὀφείλουμε νὰ χρησιμοποιοῦμε τὴν ὀρθὴ εὐχὴ τῆς συγχωρήσεως κι ὄχι τὴν ἄλλη, ξένη στὶς ἀνατολικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ἐκδοχή της —“Ἐγώ, ὁ ἀνάξιος ἱερέας, μὲ τὴν ἐξουσία ποὺ μοῦ ἔχει δοθεῖ, σὲ ἀπαλλάσσω…”— ποὺ εἶναι λατινογενοῦς προέλευσης καὶ παρεισέφρησε στὰ λειτουργικά μας βιβλία κατὰ τὴν περίοδο τῆς ἐπικράτησης στοιχείων τῆς Δυτικῆς θεολογίας ἀνάμεσα στοὺς Ὀρθοδόξους).

Ὅλα αὐτὰ δὲν σημαίνουν, βέβαια, ὅτι οἱ “πιστοί”, δηλαδὴ οἱ “μὴ ἀφορισμένοι”, θεωροῦνταν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ἀναμάρτητοι. Καταρχήν, σύμφωνα μὲ τὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία κανένα ἀνθρώπινο ὂν δὲν εἶναι ἀναμάρτητο… Κατὰ δεύτερον, ἡ προσευχὴ γιὰ τὴν συγχώρεση καὶ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν εἶναι ἀναπόσπαστο μέρος τῆς ἴδιας τῆς Λειτουργίας (βλ. τὸν Τρισάγιο Ὕμνο καὶ τὶς δυὸ “Εὐχὲς τῶν πιστῶν”). Τέλος, ἡ Ἐκκλησία πάντοτε φρονοῦσε ὅτι ἡ Θεία Κοινωνία προσφέρεται “εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν”.

Ἔτσι τὸ θέμα ἐδῶ δὲν εἶναι ἡ ἀναμαρτησία, ποὺ καμία συγχωρητικὴ εὐχὴ δὲν εἶναι ἱκανὴ νὰ τὴν ἐπιτύχει. Ἀλλὰ ἡ διάκριση ποὺ πάντοτε γινόταν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ἀνάμεσα στὴν ἁμαρτία ποὺ ἐξορίζει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῆς χάριτος τῆς Ἐκκλησίας, καὶ στὴν ἁμαρτωλότητα ποὺ ἀναπόφευκτα συνοδεύει τὴ ζωὴ κάθε ἀνθρώπινου ὄντος “ποὺ ζεῖ ἐν τῷ κόσμῳ καὶ ἐνδύεται σάρκα”.

Θὰ λέγαμε ὅτι μέσα στὴν ἀκολουθία τῆς Λειτουργίας ἡ φθαρεῖσα ἀπὸ τὴν ἁμαρτία φύση μας “ἀναπλάθεται” ὅπως ὁμολογοῦμε στὶς εὐχὲς τῶν πιστῶν πρὶν ἀπὸ τὴν προσφορὰ τῶν θείων Δώρων. Ἐνώπιον τοῦ Ἁγίου Ποτηρίου, τὴ στιγμὴ τῆς πρόσληψης τῶν Μυστηρίων, παρακαλοῦμε γιὰ συγχώρεση τῶν ἁμαρτιῶν “ἑκουσίων τε καὶ ἀκουσίων, ἐν λόγοις ἢ ἔργοις, ἐν γνώσῃ καὶ ἁγνοίᾳ” καὶ ἐμπιστευόμαστε ὅτι, στὸ μέτρο τῆς μετανοίας μας, θὰ λάβουμε αὐτὴ τὴν συγχώρεση.

Ὅλα αὐτὰ βεβαίως σημαίνουν — καὶ κανεὶς δὲν τὸ ἀρνεῖται — ὅτι ὁ μόνος πραγματικὸς ὅρος γιὰ τὴν προσέλευση στὰ θεία Μυστήρια εἶναι ἡ μετοχή μας στὸ Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, μετοχὴ ποὺ ἀντιστρόφως βρίσκει τὴν πληρότητά της μὲ τὴν πρόσληψη τῶν μυστηρίων. Ἡ Μετάληψη δίνεται πρὸς “ἄφεση ἁμαρτιῶν καὶ ἴαση ψυχῶν τε καὶ σωμάτων”, πράγμα ποὺ ὑποδηλώνει μὲ σαφήνεια, τί ἄλλο, παρὰ τὴ μετάνοια, τὴ συναίσθηση τῆς πλήρους ἀναξιότητάς μας καὶ τὴ συνείδηση τῆς Κοινωνίας ὡς θείου δώρου ποὺ κανένα ἐπίγειο ὂν δὲν εἶναι “ἄξιο” νὰ λάβει.

Ὅλο τὸ νόημα τῆς προετοιμασίας γιὰ τὴν Κοινωνία, ὅπως ὁρίστηκε ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία (στὴν Ἀκολουθία τῆς θείας Μεταλήψεως) δὲν εἶναι νὰ δημιουργήσει στὸν ἄνθρωπο τὸ αἴσθημα τῆς “ἀξιότητας”, ἀντίθετα, σκοπεύει στὸ νὰ δείξει σ’ αὐτὸν τὴν ἄβυσσο τοῦ ἐλέους καὶ τῆς ἄπειρης ἀγάπης τοῦ Θεοῦ: “Τέκνον μου πνευματικόν, ὁ τῇ ἐμῇ ταπεινότητι ἐξομολογούμενος, ἐγὼ ὁ ταπεινὸς καὶ ἁμαρτωλὸς οὐκ ἰσχύω ἀφιέναι ἁμάρτημα ἐπὶ τῆς γῆς, εἰ μὴ ὁ Θεός… ὁ συγχωρήσας Δαυΐδ, διὰ Νάθαν τοῦ Προφήτου, τὰ ἴδια ἐξομολογήσαντι ἁμαρτήματα, καὶ Πέτρῳ τὴν ἄρνησιν, κλαύσαντι πικρῶς, καὶ Πόρνῃ δακρυσάσῃ ἐπὶ τοὺς αὐτοῦ πόδας, καὶ Τελώνῃ καὶ Ἀσώτῳ, αὐτὸς ὁ Θεός, συγχωρῆσαι σοὶ δι’ ἐμοῦ τοῦ ἁμαρτωλοῦ πάντα, καὶ ἐν τῷ νῦν αἰῶνι, καὶ ἐν τῷ μέλλοντι, καὶ ἀκατάκριτόν σε παραστῆσαι ἐν τῷ φοβερῷ Βήματι”.

Ἐνώπιον τῆς Τράπεζας τοῦ Κυρίου, ἡ μόνη “ἀξιωσύνη” τῶν κοινωνούντων εἶναι αὐτὴ ἡ βαθιὰ συναίσθηση τῆς “ἀναξιότητας τους”. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀρχὴ τῆς σωτηρίας.

Εἶναι ἑπομένως ὑψίστης σημασίας γιὰ μᾶς νὰ κατανοήσουμε ὅτι ἡ μετατροπὴ τοῦ μυστηρίου τῆς ἐξομολόγησης σὲ μία ἀναγκαστικὴ προϋπόθεση γιὰ τὴν Κοινωνία, ὄχι μόνο συγκρούεται μὲ τὴν Παράδοση, ἀλλὰ προφανῶς τὴν παραμορφώνει. Διαστρέφει καταρχὴν τὸ δόγμα τῆς Ἐκκλησίας, δημιουργῶντας δυὸ κατηγορίες μελῶν, ἡ μία ἀπὸ τὶς ὁποῖες εἶναι ἀφορισμένη στὴν πραγματικότητα ἀπὸ τὴν Εὐχαριστία. Ἐπιπλέον, στρεβλώνει τὸ νόημα καὶ πλήρωμα τῆς ἐκκλησιαστικῆς μετοχῆς.

Δὲν προκαλεῖ ἔκπληξη κατὰ συνέπεια τὸ γεγονὸς ὅτι αὐτοὶ ποὺ ὁ Ἀπόστολος καλεῖ “συμπολῖτες τῶν ἁγίων καὶ οἰκείους τοῦ Θεοῦ” (Ἐφεσ. 2:19) γίνονται καὶ πάλι “ἐθνικοί”, “ἐκκοσμικεύονται,” καὶ ἡ μετοχή τους στὴν Ἐκκλησία μετριέται καὶ ὁρίζεται μὲ χρηματικοὺς ὅρους ὀφειλῶν καὶ “δικαιωμάτων”. Ἀλλά, ἐπίσης, αὐτὸ ποὺ παραμορφώνεται εἶναι τὸ δόγμα περὶ τῆς θείας Κοινωνίας ποὺ γίνεται πλέον ἀντιληπτὸ ὡς τὸ μυστήριο γιὰ τοὺς λίγους “ἐκλεκτοὺς” καὶ ὄχι ὡς τὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας τῶν ἁμαρτωλῶν ποὺ μέσα ἀπὸ τὸ ἄπειρο ἔλεος τοῦ Χριστοῦ μεταμορφώνονται διαρκῶς σὲ Σῶμα Κυρίου.

Καὶ τελικά, ἀνάλογα διαστρέφεται καὶ ἡ διδασκαλία γιὰ τὴν ἐξομολόγηση. Παραποιημένη σὲ ὑποχρεωτικὴ προϋπόθεση τῆς Μετάληψης, ἀρχίζει ὅλο καὶ πιὸ φανερὰ νὰ ὑποκαθιστᾶ τὴν πραγματικὴ ἑτοιμότητα γιὰ τὴν Εὐχαριστία, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴ γνήσια ἐσωτερικὴ μετάνοια, αὐτὴ ποὺ ἔχει ἐμπνεύσει ὅλες τὶς εὐχὲς πρὸ τῆς θείας Κοινωνίας.

Ὕστερα ἀπὸ μία τρίλεπτη ἐξομολόγηση καὶ συγχωρητικὴ εὐχὴ ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται πλέον “δικαιοῦχος” τοῦ μυστηρίου, “ἄξιος”, ἴσως καὶ ἀπαλλαγμένος ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες του, αἰσθάνεται μὲ ἄλλα λόγια τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο ἀπ’ αὐτὸ στὸ ὁποῖο μᾶς καλεῖ ἡ ἀληθινὴ μετάνοια!

Μὲ ποιὸ τρόπο λοιπὸν μία τέτοια πρακτικὴ ἐμφανίστηκε καὶ καθιερώθηκε, ὥστε σήμερα πολλοὶ νὰ τὴν ὑπερασπίζονται ὡς τὴν πλέον ὀρθόδοξη; Γιὰ νὰ ἀπαντήσουμε στὴν ἐρώτηση πρέπει νὰ λάβουμε ὑπόψη μας τρεῖς παράγοντες: Ἔχουμε ἤδη ἀναφερθεῖ στὸν ἕνα: Πρόκειται γιὰ τὴν ἐπιφανειακὴ καὶ χλιαρὴ προσέγγιση τῆς πίστης καὶ τῆς εὐσέβειας ἀπὸ τὴν ἴδια τη χριστιανικὴ κοινότητα, ποὺ ὁδήγησε ἀρχικὰ στὴν σπάνια Μετάληψη καὶ τελικὰ στὸν ὑποβιβασμό της σὲ ἅπαξ τοῦ ἔτους “ὑποχρέωση”…

Ὁ δεύτερος παράγοντας εἶναι ἡ ἐπιρροὴ τῆς μοναστικῆς πρακτικῆς, ποὺ βέβαια στὸ σύνολό της εἶναι ἰδιαίτερα εὐεργετικὴ γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Οἱ μοναχοὶ λοιπόν, γνώριζαν καὶ ἀσκοῦσαν ἐξ’ ἀρχῆς τὴν πρακτικὴ τῆς “ἔκθεσης τῶν λογισμῶν” καὶ τῆς πνευματικῆς καθοδήγησης τῶν ἀπείρων ἀπὸ τὸν πιὸ ἔμπειρο τῆς κοινότητας. Ἀλλὰ — κι αὐτὸ εἶναι τὸ οὐσιῶδες — αὐτὸς ὁ πνευματικὸς πατέρας ἢ “γέροντας” δὲν ἦταν ἀπαραίτητα ἱερέας ἀφοῦ ἡ πνευματικὴ καθοδήγηση συνδεόταν μὲ τὴν πνευματικὴ ἐμπειρία καὶ ὄχι τὴν ἱεροσύνη.

Στὰ Βυζαντινὰ μοναστικὰ τυπικὰ τοῦ 7ου–8ου αἰῶνα οἱ μοναχοὶ ἀπαγορεύεται νὰ ἀποφασίζουν μόνοι τους γιὰ τὴν προσέλευση ἢ τὴν ἀποχή τους ἀπὸ τὸ Ἅγιο Ποτήριο, χωρὶς δηλαδὴ τὴ συγκατάθεση τοῦ πνευματικοῦ τους πατέρα, καθὼς “ἡ ἐξαίρεση ἑαυτοῦ ἀπὸ τὴν Κοινωνία εἶναι ἡ ἐφαρμογὴ τοῦ ἰδίου θελήματος”. Στὶς γυναικεῖες μονὲς παρόμοια ἄδεια ἀπαιτεῖται ἀπὸ τὴν ἡγουμένη.

Παρατηροῦμε, λοιπόν, πὼς ἡ ἐξομολόγηση ἐδῶ εἶναι μή-μυστηριακοῦ τύπου καὶ βασίζεται στὴν πνευματικὴ ἐμπειρία καὶ τὴν διαρκῆ καθοδήγηση. Ὡστόσο, αὐτοῦ τοῦ εἴδους ἡ πρακτικὴ ἔχει ἔντονο ἀντίκτυπο στὸ καθαυτὸ μυστήριο τῆς Ἐξομολόγησης. Στὴ διάρκεια τῆς πνευματικῆς παρακμῆς (τῆς ὁποίας τὴν ἀληθινὴ ἔκταση καὶ σημασία ἀνακαλύπτει κανεὶς μέσα στοὺς κανόνες τῆς λεγομένης Συνόδου τοῦ Τρούλου τοῦ 6ου αἰῶνα), τὰ μοναστήρια παρέμειναν τὰ κέντρα τῆς πνευματικῆς μέριμνας καὶ νουθεσίας τῶν λαϊκῶν…

Ὁ λαὸς μὲ φυσικὸ τρόπο ταύτισε αὐτὸ τὸ εἶδος τῆς πνευματικῆς καθοδήγησης μὲ τὴν μυστηριακὴ ἐξομολόγηση. Θὰ πρέπει, ὡστόσο, νὰ τονίσουμε ὅτι τὴν ἱκανότητα τῆς πνευματικῆς καθοδήγησης δὲν διαθέτει ὁ κάθε ἐνοριακὸς ἱερέας, ἀφοῦ αὐτὴ προϋποθέτει βαθιὰ πνευματικὴ ἐμπειρία, χωρὶς τὴν ὁποία ἡ “καθοδήγηση” μπορεῖ νὰ ὁδηγήσει, καὶ στὴν πραγματικότητα συχνὰ ὁδηγεῖ, σὲ ἀληθινὲς πνευματικὲς τραγωδίες. Αὐτὸ ποὺ ἐνδιαφέρει ἐδῶ, εἶναι ὅτι τὸ μυστήριο τῆς μετανοίας συνδέθηκε κατὰ μία ἔννοια μὲ τὴν πνευματικὴ καθοδήγηση, τὴν ἐπίλυση “δυσκολιῶν” καὶ “προβλημάτων”, κατ’ ἐπέκταση στὴν παροῦσα ἐνοριακὴ ζωὴ ταυτίστηκε μὲ τὶς “μαζικὲς” ὀλιγόλεπτες ἐξομολογήσεις ποὺ ἑστιάζονται κυρίως στὴ διάρκεια τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς, ὅπου ἡ ὅποια νουθεσία καὶ ἀνέφικτη γίνεται, ἀλλὰ καὶ εἶναι πιθανὸ ὅτι φέρει περισσότερη βλάβη παρὰ ὄφελος.

Ἡ πνευματικὴ καθοδήγηση πρέπει νὰ ἀποσυνδεθεῖ ἀπὸ τὴν μυστηριακὴ ἐξομολόγηση, ἔστω κι ἂν αὐτὴ ἡ τελευταία εἶναι προφανῶς τὸ ἀπώτερο τέλος κι ὁ σκοπός της.

Ὁ τρίτος καὶ ἀποφασιστικὸς παράγοντας ἦταν, φυσικά, ἡ ἐπίδραση τῆς Δυτικῆς, Σχολαστικῆς καὶ δικανικῆς κατανόησης τῆς μετανοίας. Ἔχουν πολλὰ γραφεῖ γιὰ τὴν “δυτικὴ ὑποδούλωση” τῆς Ὀρθόδοξης θεολογίας, ἀλλὰ φοβᾶμαι πὼς λίγοι ἄνθρωποι συνειδητοποιοῦν τὸ βάθος καὶ τὸ ἀληθινὸ νόημα τῆς στρέβλωσης στὴν ὁποία ἡ Δυτικὴ ἐπιρροὴ ὁδήγησε τὴν ἴδια τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ πάνω ἀπ’ ὅλα τὴν κατανόηση τῶν Μυστηρίων. Αὐτὸ γίνεται φανερὸ στὸ μυστήριο τῆς μετανοίας. Ἡ σοβαρὴ παραμόρφωση ἐδῶ συνίσταται στὴν μετατόπιση τοῦ νοήματος τοῦ μυστηρίου ἀπὸ τὴν μετάνοια καὶ τὴν ἐξομολόγηση στὴν στιγμὴ τῆς “ἄφεσης” ποὺ προσλαμβάνεται δικανικά.

Ἡ Δυτικὴ Σχολαστικὴ θεολογία διαχώρισε σὲ δικανικὲς κατηγορίες τὴν ἴδια τὴν οὐσία τῆς ἁμαρτίας καί, ἀντίστοιχα, τὴν ἔννοια τῆς ἄφεσης. Ἡ τελευταία πηγάζει ἐδῶ ὄχι ἀπὸ τὴν ἀλήθεια, δηλαδὴ τὴν αὐθεντικὴ φύση τῆς μετανοίας, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ἐξουσία τοῦ ἱερέως. Ἐὰν γιὰ τὴν ἀρχικὴ ὀρθόδοξη κατανόηση τοῦ μυστηρίου τῆς ἐξομολόγησης ὁ ἱερέας εἶναι ὁ παρευρισκόμενος μάρτυρας τῆς μετανοίας, καὶ ὡς ἐκ τούτου μάρτυρας τῆς πλήρους “καταλλαγῆς μὲ τὴν Ἐκκλησία ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ…”, ὁ Λατινικὸς νομικισμὸς ὑπερτονίζει τὴν ἐξουσία τοῦ ἴδιου του ἱερέως νὰ δίνει ἄφεση ἁμαρτιῶν.

Ἔτσι προκύπτει ἡ ὁλότελα καινοφανὴς γιὰ τὸ Ὀρθόδοξο δόγμα ἀλλὰ ἀρκετὰ δημοφιλὴς σύγχρονη πρακτική της “ἄφεσης-ἁπαλλαγῆς” χωρὶς ἐξομολόγηση. Ἡ ἀρχικὴ διάκριση ἀνάμεσα σὲ ἁμαρτίες – ἀφορισμοὺς ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία (ἀπὸ τοὺς ὁποίους προέκυπτε ἡ ἀνάγκη τῆς μυστηριακῆς συμφιλίωσης μὲ τὸ Ἐκκλησιαστικὸ Σῶμα) καὶ τῆς ἁμαρτωλότητας ποὺ δὲν ἐξέβαλε τὸν πιστὸ ἐκτὸς Ἐκκλησίας, ἐκλογικεύθηκε ἀπὸ τὸν Δυτικὸ Σχολαστικισμὸ σὲ διαχωρισμὸ ἀνάμεσα στὶς λεγόμενες θανάσιμες καὶ ἐξαγοράσιμες (συγγνωστὲς) ἁμαρτίες.

Οἱ πρῶτες, ἔχοντας ἀπομακρύνει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὴν “κατάσταση τῆς χάριτος” ἀπαιτοῦν μυστηριακὴ ἐξομολόγηση καὶ ἄφεση, ἐνῶ οἱ ὑπόλοιπες χρήζουν μόνο ἐσωτερικῆς μεταμέλειας. Στὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολή, ὡστόσο, καὶ ἰδιαίτερα στὴ Ρωσία (κάτω ἀπὸ τὴν ἐπίδραση τῆς Λατινόφρονος θεολογίας τοῦ Πέτρου Μογίλα καὶ τῶν μαθητῶν του) ἡ θεωρία αὐτὴ κατέληξε στὴν ὑποχρεωτικὴ καὶ δικανικὴ σύνδεση ἀνάμεσα στὴν ἐξομολόγηση-ἄφεση καὶ τὴν Εὐχαριστία.

Κατὰ ἕναν εἰρωνικὸ τρόπο ἡ πιὸ ὁλοφάνερη “διείσδυση” τῶν Λατίνων ἀντιμετωπίζεται ἀπὸ μεγάλο ἀριθμὸ πιστῶν ὡς ὀρθόδοξη νόρμα, ἐνῶ ἡ πιὸ ἁπλὴ ἀπόπειρα γιὰ ἐπαναξιολόγηση τῆς πρακτικῆς κάτω ἀπὸ τὸ φῶς τοῦ αὐθεντικοῦ ὀρθόδοξου δόγματος τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῶν μυστηρίων καταγγέλλεται ὡς “Ρωμαιοκαθολική”!…