Ο «Λουκᾶς ὁ ἰατρὸς» & τα Ελληνικά της Καινής Διαθήκης ~

 

ΑΠΟ ΓΛΩΣΣΙΚΗ και αφηγηματική άποψη το ευαγγέλιο του Λουκά θεωρείται το ωραιότερο βιβλίο της Καινής Διαθήκης: είναι γραμμένο σε άψογη Ελληνική, την ελληνιστική Κοινή της εποχής -αλλά λογιότερης εκδοχής από αυτή των άλλων ευαγγελιστών (όπως φαίνεται από πλήθος λέξεων του Μάρκου, στον οποίο στηρίζεται, τις οποίες όμως διορθώνει προς το «αττικότερο», π.χ. «κλίνη» αντί «κράββατος», «κονιορτός» αντί «χους», «εκατοντάρχης» αντί «κεντυρίων» κ.λπ.).

Υπάρχει όμως και ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο για τη γλώσσα του Ευαγγελιστή Λουκά. Με τη μελέτη της γλώσσας του οι ειδικοί μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν την παράδοση ότι ήταν ιατρός, η οποία έχει την αφετηρία της στη φράση του αποστόλου Παύλου (Κολ. 4,14):«ἀσπάζεται ὑμᾶς Λουκᾶς ὁ ἰατρὸς ὁ ἀγαπητὸς».

Παραθέτουμε απόσπασμα από τη σχετική μελέτη του κ. Δημητρίου Τσινικόπουλου «Ο Ευαγγελιστής Λουκάς: ο Ιατρός, ο Ιστορικός, ο Λόγιος» (*)

«[...] Σύμφωνα με τον W. K. Hobart [ΣΗΜ: "The Medical Language of St. Luke"] ο Λουκάς συνολικά χρησιμοποιεί 300 και πλέον ιατρικούς όρους ή λέξεις, στις οποίες δίνει ιατρική σημασία που δεν χρησιμοποιούνται με τον ίδιο τρόπο, αν χρησιμοποιούνται καθόλου, από τους άλλους συγγραφείς της Καινής Διαθήκης.

Παρ’ όλο που η άποψη αυτή του Hobart σήμερα γίνεται δεκτή με κάποια επιφύλαξη, επειδή φαίνεται υπερβολική (H. J. Cadbury), ωστόσο παραμένει γεγονός, ότι στο Ευαγγέλιο του Λουκά βρίσκουμε αρκετές ιατρικές λέξεις και εκφράσεις, αλλά και περιγραφές ή αναφορές σε θεραπείες, με έναν διαφορετικό τρόπο από αυτόν που κάμουν οι άλλοι Ευαγγελιστές. Μερικά παραδείγματα μπορούν να καταστήσουν το θέμα σαφές:

► Μόνον ο Λουκάς χρησιμοποιεί τη φράση “ἔστη ἡ ρύσις τοῦ αἵματος αύτῆς” που είναι ιατρική έκφραση, και έτσι τη βρίσκουμε σε ελληνικά ιατρικά συγγράμματα.

► Αναφερόμενος στο θαύμα της θεραπείας συγκύπτουσας γυναίκας που ήταν ασθενής επί δεκαοχτώ χρόνια (Λκ. 13, 11-13), ο Λουκάς χρησιμοποιεί τέσσερις ιατρικούς όρους: συγκύπτουσα, ανακύψαι, απολέλυσαι, ανωρθώθη.

► Μόνον ο Λουκάς από τους Ευαγγελιστές αναγράφει ότι ο πρώτος λεπρός που θεραπεύτηκε από τον Ιησού ήταν «πλήρης λέπρας» (Λκ. 5, 12) και ότι η πεθερά του Πέτρου “εκρατείτο υπό πυρετού μεγάλου” (Λκ. 4, 38).

► Στη γνωστή φράση του Κυρίου “εὐκολώτερον είσελθεῖν κάμηλον διὰ τρυπήματος ραφίδος” (Μτ. 13, 24) ή “τρυμαλιάς ραφίδος” (Μκ. 10, 25) ο Λουκάς χρησιμοποιεί τη φράση “τρήματος βελόνης” που βρίσκεται στον Γαληνό («κατά την βελόνην τρήματος»).

► Στην παραβολή του πλουσίου και του φτωχού Λαζάρου, ο Λουκάς γράφει για τον Λάζαρο ότι ήταν “ήλκωμένος” δηλ. πλήρης ελκών ή πληγών.

► Ακόμα, ο συγγραφέας του Ευαγγελίου κάνει προσεχτική διάκριση ανάμεσα στις θεραπείες που οφείλονταν αποκλειστικά σε φυσικές αιτίες και σε εκείνες που είχαν σχέση με επήρεια δαιμόνων. Έτσι π.χ. διαβάζουμε, ότι ο Ιησούς “ἐθεράπευσε πολλούς ἀπό νόσων καὶ μαστίγων καὶ πνευμάτων πονηρῶν” (Λκ. 7, 21).

► Ο Λουκάς είναι ο μόνος ευαγγελιστής που χρησιμοποιεί τέσσερις διαφορετικές λέξεις για να προσδιορίσει το κρεβάτι των ασθενών (κράββατος, κλίνη, κλινίδιον, κλινάριον).

► Αναφέρει μόνον αυτός την παραβολή του καλού Σαμαρείτη, και μνημονεύει τη χρήση ελαίου και οίνου για τη θεραπεία των πληγών του θύματος των ληστών. (Η χρήση ελαίου και οίνου για την περιποίηση των πληγών βρίσκεται και στα συγγράμματα του πατέρα της ιατρικής Ιπποκράτη).

► Επίσης μόνο στο τρίτο Ευαγγέλιο αναφέρεται ο λόγος του Ιησού “ἰατρέ θεράπευσον σεαυτόν” (Λκ. 4, 23) και παρ’ όλον που οι άλλοι τρεις ευαγγελιστές αναγράφουν ότι ο ζηλωτής απόστολος Πέτρος απέκοψε το αυτί του δούλου του αρχιερέα, μόνον ο Λουκάς αναφέρει ότι ο Ιησούς τον θεράπευσε (22, 51).

Αλλά και στις Πράξεις των Αποστόλων βρίσκουμε παρόμοιες ιατρικές εκφράσεις που υπάρχουν μόνο στο τρίτο Ευαγγέλιο.

► Έτσι, στις Πράξεις (3, 7), αναφερόμενος στη θεραπεία του εκ γενετής παράλυτου, ο συγγραφέας λέγει: “Παρευθύς έστερεώθησαν αἱ βάσεις καὶ τὰ σφυρὰ τῶν ποδῶν αὐτοῦ”. Η σπανιότατη λέξη “σφυρά”, που υποδηλώνει τους αστραγάλους, είναι ιατρική – ανατομική – και βρίσκεται στον Γαληνό.

► Για τη θαυματουργική ανάβλεψη του Παύλου χρησιμοποιούνται οι τεχνικοί όροι “ἀποπίπτειν” και “λεπίδες”, που η ταυτόχρονη χρήση τους δε φαίνεται να είναι συμπτωματική.

► Επίσης στα εδάφια Πρξ. 10, 11 και 11, 5 η φράση “αρχαί οθόνης” είναι ιατρικές. Όπως παρατήρησε ο Harnack, ο Λουκάς μιλώντας για την έχιδνα που δάγκωσε το χέρι του Παύλου στη νήσο Μελίτη (Πρξ. 25, 3-4), τη χαρακτηρίζει ως θηρίον, λέξη που είναι ιατρικός – τεχνικός όρος από την οποίαν προέρχεται η λέξη “θηριακή”, το αντίδοτο δηλαδή που παρασκευάζεται από την έχιδνα.

► Η έκφραση “καθῆψε τῆς χειρός αὐτοῦ” σημαίνει ότι με το “δήγμα” της έχιδνας το δηλητήριο εισχώρησε στο χέρι και υπενθυμίζει τις ιατρικές φράσεις για τα δηλητήρια όπως “δι’ ὕλης φθοροποιοῦ καθαπτομένης τῶν σωμάτων”.

► Επίσης αντί της λέξης «θερμότης», ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τη λέξη “θέρμη” που είναι ιατρικός όρος και (άπαξ λεγόμενον) λέξη δηλ. που μόνο μια φορά εμφανίζεται σ’ ολόκληρη την Κ. Δ.

► Και η φράση “μηδέν ἄτοπον”, (εδ. 6) χρησιμοποιείται και από τον Γαληνό, στην περίπτωση που ένα λυσσασμένο σκυλί δάγκανε κάποιον.

Από όλα αυτά τα παραδείγματα και πολλά άλλα, φαίνεται ότι ο συγγραφέας του ομώνυμου Ευαγγελίου και του βιβλίου των Πράξεων που γύρω στο 60 μ.Χ. έγραψε τα έργα του απευθυνόμενος προς τον κράτιστο Θεόφιλο, πρέπει να ήταν άνθρωπος με ιατρική κατάρτιση, και αυτό εναρμονίζεται με την παραδοσιακή άποψη, ότι γράφτηκαν από τον ιατρό Λουκά […] ».

~ · ~ ~ · ~

ΚΑΙ μια ακροτελεύτια παρατήρηση σχετική με την γλωσσική εξάπλωση του ελληνισμού κατά τους ελληνιστικούς χρόνους: δεν είναι τυχαίο ότι ο Λουκάς, ο περισσότερο «Έλληνας» από όλους τους συγγραφείς της Αγίας Γραφής (Παλαιάς και Καινής Διαθήκης), καταγόταν, κατά την επικρατέστερη εκδοχή, από τη Συρία, την πατρίδα των σπουδαιότερων ίσως συγγραφέων που έγραψαν Ελληνικά την εποχή του Βυζαντίου (Ιωάννης Δαμασκηνός, Ιωάννης Χρυσόστομος, Κοσμάς επίσκοπος Μαϊουμά, Ρωμανός Μελωδός, Ισαάκ ο Σύρος, Εφραίμ ο Σύρος και πολλοί άλλοι...

 

 https://www.facebook.com/lexicologycenter

 

 https://tsinikopoulos.org

Θεία Λειτουργία το… κολατσιό

Προβληματισμός επικρατεί και στην Εκκλησία για την ενεργειακή κρίση καθώς οι χιλιάδες ναοί σε όλοι την Ελλάδα είναι από τα πιο σπάταλα κτίρια.

Πολυέλαιοι, φώτα, αιρ κοντίσιον, θέρμανση «καίνε» πολλή ενέργεια και ανεβάζουν τους λογαριασμούς, τους οποίους δυσκολεύονται να πληρώσουν οι ναοί.

Ετσι, η μία μετά την άλλη οι Μητροπόλεις παίρνουν μέτρα ενόψει του χειμώνα. Μαθαίνουμε ότι ένα από τα μέτρα που σκέφτονται είναι να ξεκινούν οι θείες λειτουργίες αργότερα, όχι δηλαδή νωρίς το πρωί όπου θα χρειάζεται περισσότερη θέρμανση για να ζεσταθούν οι εκκλησίες.

 

Κατά το… κολατσιό με λίγα λόγια όταν και θα έχει ζεστάνει η μέρα και δεν θα παγώνουν οι πιστοί μέσα στις… παγωμένες εκκλησίες.

Και φυσικά θα μένουν κλειστοί οι πολυέλαιοι προκειμένου να γίνει εξοικονόμηση ρεύματος.

Μάλλον με… κρυφά σχολειά θα μοιάζουν οι εκκλησίες αυτόν τον χειμώνα και μόνο με φυσικό φως θα φωτίζονται…

 www.ot.gr

 

«Το Αγιον Ορος είναι συναρπαστικό για έναν συγγραφέα»

 

Ο γάλλος δημοσιογράφος και συγγραφέας, Christophe Ono-dit-Biot, μιλάει για το τελευταίο του βιβλίο «Να βρεθεί καταφύγιο» που διαδραματίζεται στο Περιβόλι της Παναγίας

 in.gr

Της Αλεξίας Κεφαλά

«Να βρεθεί καταφύγιο» (Trouver refuge). Το τελευταίο βιβλίο του Christophe Ono-dit-Biot, αναπληρωτή διευθυντή του περιοδικού Le Point, βρίσκεται στην κορυφή των πωλήσεων εδώ και αρκετές εβδομάδες στη Γαλλία. Και πέρα από την πολύ προσεγμένη γραφή, συζητιέται πολύ για το θέμα του. Σαν προάγγελμα για τους Ιταλούς λίγο πριν από τις εκλογές τους πριν από μερικές εβδομάδες ή ανησυχητικό για τους Γάλλους που αναρωτιούνται ποιος θα ηγηθεί της Γαλλίας μετά τον Εμμανουέλ Μακρόν. Το βιβλίο γίνεται αντικείμενο πολιτικής συζήτησης σήμερα, ενώ διαδραματίζεται… στο Αγιον Ορος.

Βρισκόμαστε στο 2027 και ο Ελον Μασκ έχει πάρει το Νομπέλ Ειρήνης, ενώ πρόεδρος της Γαλλίας είναι ο Alexandre S., που τον ονομάζουν Πάπα και το κόμμα του «Η οικογένεια». Είναι ένας προστατευτιστής και εθνικολαϊκιστής ηγέτης που θυμίζει κάποιους ευρωπαίους αιρετούς αξιωματούχους, από την Πολωνία μέχρι την Ιταλία. Αλλά ο Πάπα κρύβει ένα μυστικό…

Ναι πράγματι. Ξεκίνησα να γράψω αυτό το βιβλίο πριν από 5 χρόνια και το παρέδωσα τον περασμένο Ιανουάριο. Τότε υπήρχαν Τραμπ, Πούτιν, Ορμπαν και υπήρχαν ήδη απειλές για το δικαίωμα στην άμβλωση σε ορισμένες αμερικανικές πολιτείες. Μετά, αφού παρέδωσα το βιβλίο, ήρθαν η Σουηδία, η Ιταλία.

Στη Γαλλία, στις εκλογές του Μαΐου, η Μαρίν Λεπέν κέρδισε δύο εκατομμύρια ψήφους περισσότερες από τις προηγούμενες εκλογές. Ολοι έλεγαν ότι ο αριστερός υποψήφιος Μελανσόν ήταν ο νικητής, αλλά στην πραγματικότητα ήταν η ακροδεξιά υποψήφια. Εγώ ήθελα να υπερβάλω λίγο στο μυθιστόρημά μου, περιγράφοντας μια ήπια τυραννία, που προβάλλει επιχειρήματα, όπως ότι «χρειάζεται λιγότερη ελευθερία για να διατηρηθεί η ελευθερία. Είναι για το καλό του λαού», αλλά η πραγματικότητα με ξεπέρασε.

Το μυστικό του Πάπα το γνωρίζει ένα ζευγάρι: ο Σάσα είναι συγγραφέας και η Μίνα καθηγήτρια και τους απειλεί το καθεστώς από τη μια, ενώ από την άλλη αναρωτιούνται αν πρέπει η επτάχρονη κόρη τους, Ειρήνη, να μεγαλώσει σε έναν κόσμο όπου το σύνθημα είναι «στην εποχή του λύκου πρέπει να είσαι λύκος», και έτσι αποφασίζουν να φύγουν.

Και πάνε στο Αγιον Ορος. Δεν είναι η πρώτη φορά που ενδιαφέρεστε για το ιερό βουνό. Ηδη το 2002, στο βιβλίο σας «Απαγορευμένο σε γυναίκες και θηλυκά» μοιράζεστε τις εντυπώσεις σας.

Πράγματι, κρύβονται στο ιερό βουνό, το μόνο μέρος όπου εκ των προτέρων, επειδή είναι ένα θρησκευτικό ιερό, και η ιστορία του χριστιανισμού μνήμεται εκεί, πιστεύουν ότι ο Πάπα δεν θα τολμούσε να τους αναζητήσει εκεί. Ναι, το Αγιον Ορος είναι συναρπαστικό για έναν συγγραφέα. Ενα μέρος που ζει με νόμους αντίθετους από τους άλλους. Και καθώς με γοητεύουν οι ελληνικοί μύθοι, συνειδητοποίησα ότι η χριστιανική θρησκεία είναι συνδεδεμένη με τους ελληνικούς μύθους. Οπως η ιστορία του αγίου Χριστόφορου.

Τι σας συνεπήρε από το Ορος;

Το Αγιον Ορος με συνεπήρε με την ομορφιά του. Μοναστήρια που είναι σαν εικονογραφημένα βιβλία με εικόνες παντού. Αυτοί οι μοναχοί, για τους οποίους δεν ξέρουμε τι έκαναν πριν, γιατί άφησαν την προηγούμενη ζωή τους και θεωρούν τους εαυτούς τους αγγέλους ή φιλοδοξούν να γίνουν άγγελοι. Και αυτός ο ασκητισμός, ιδανικό της αγνότητας είναι εντυπωσιακός.

Εχω πάει εκεί έξι φορές και μάλιστα πήγα και τον γιο μου πρόσφατα. Το παράδοξο είναι ότι σ’ αυτό το μέρος που είναι απαγορευμένο για τις γυναίκες υπάρχουν παντού εικόνες της Παναγίας. Είναι ένα μέρος όπου βρήκαν καταφύγιο πολλοί, όπως οι φιλέλληνες κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας. Είναι λοιπόν το τελευταίο κομφετί της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που έκανε τον κόσμο να ονειρευτεί και επέτρεψε την Αναγέννηση. Το ελληνικό πνεύμα με τη δύναμη του χριστιανισμού. Τόσο σημαντικό.

Αυτή είναι λοιπόν η δύναμη του Αγίου Ορους, σε μια εποχή, μάλιστα, που η θρησκεία είναι σαν ταμπού;

Ναι, αυτή είναι η δύναμή του. Να μεταφέρει από γενιά σε γενιά τον χριστιανισμό. Ο άγιος Χριστόφορος είναι η ίδια ιστορία με τον Ιάσονα και τους Αργοναύτες, που φέρει στους ώμους του μια γυναίκα και διασχίζει ένα ποτάμι, η οποία όμως βαραίνει όλο και περισσότερο και αποδεικνύεται ότι είναι η Ηρα, η γυναίκα του Δία.

Η ιστορία, η αφήγηση είναι που μένει. Αν ο χριστιανισμός κερδίζει την αρχαιότητα, είναι επειδή είναι σαν το Χόλιγουντ, έχουν την καλύτερη αφήγηση. Αυτό είπε ο ελληνιστής Paul Veyne, που μόλις πέθανε και τον οποίο λάτρευα. Ολα είναι εκεί για να διαμορφώσουν τον πολιτισμό μας. Σκεφτείτε ότι για να πάμε στο Αγιον Ορος φεύγουμε από την Ουρανοπούλη, την πόλη του ουρανού, αυτό είναι μια μοναδική δύναμη στην αφήγηση.

Ξέρετε, στη λέξη θρησκεία, που προέρχεται από τα λατινικά, υπάρχει το Ορος της σύνδεσης, που μας ενώνει και αυτό ξεκινά από την ιστορία. Και μετά χτίζει γέφυρες η θρησκεία.

Για παράδειγμα: Στο Αγιον Ορος μαθαίνουμε την προσευχή της καρδιάς, είναι μια προσευχή που κάνουν μόνοι τους οι ασκητές στο κελί τους και δεν λένε λόγια, επικαλούνται τον Θεό μόνο με την ανάσα τους. Είναι μια μορφή διαλογισμού που μας ενώνει ακόμα και με τους βουδιστές. Στο Ορος αγγίζουμε τους μύθους, το μεγαλειώδες, τον επίγειο παράδεισο, τον Κήπο της Εδέμ. Αυτό είναι συναρπαστικό. Το να ανακαλύψει κανείς τέτοιο καταφύγιο σε μια βίαιη εποχή σημαίνει να απαντάς σε όλους εκείνους που θέλουν να πολιτικοποιήσουν τη θρησκεία.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ

ΘΕΟΦΟΡΟΣ ‘Η ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ;

 

Για να χαρακτηρισθεί ένας πιστός Θεοφόρος, είναι ανάγκη να είναι Χριστοφόρος, γιατί χωρίς το Χριστό δε μπορεί να έχει κοινωνία με το Θεό. Όταν όμως έχει κοινωνία με το Χριστό, επειδή μέσα στο Χριστό κατοικεί το πλήρωμα της Θεότητας, στέκει και γι’ αυτόν ο χαρακτηρισμός Θεοφόρος όπως λέγεται  ένας μυροφόρος, επειδή φέρει το δοχείο με το μύρο.   Είναι βέβαια αυτονόητο ότι ο Χριστοφόρος και Θεοφόρος δε μπορεί παρά να είναι πρωτίστως και Πνευματοφόρος, γιατί το Άγιο Πνεύμα οδηγεί στην Αλήθει που είναι ο Χριστός.«ὅτι τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῷ οὐρανῷ, ὁ Πατήρ, ὁ Λόγος καὶ τὸ ῞Αγιον Πνεῦμα, καὶ οὗτοι οἱ τρεῖς ἕν εἰσι » ( Α’ Ιω. ε’, 7 ).

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΜΗΠΩΣ ΕΧΕΙ ΣΥΜΒΕΙ;

 

ΜΗΠΩΣ ΕΧΕΙ ΣΥΜΒΕΙ;

Ένας καλοπροαίρετος που όμως είχε καβαλήσει το καλάμι   είπε σε κάποιον, ξέρεις ποιον έχεις μπροστά σου, ξέρεις ποιος είμαι εγώ; Τότε εκείνος  του απάντησε, εγώ δεν ξέρω ποιος είμαι εγώ και θα ξέρω ποιος είσαι εσύ; Εσύ να πεις ποιος είσαι εσύ, γιατί εγώ δεν είμαι τίποτα και αν νόμιζα ότι είμαι κάτι, θα είχα πάθει φρεναπάτη. Ποιος το λέει αυτό, είπε ο άλλος. Το λέει ο Απόστολος Παύλος, « ει γαρ δοκεί τις είναι τι μηδέν ων, εαυτόν φρεναπατά » ( Γαλ. στ΄, 3 ). Άρα εγώ, είπε ο άλλος, που νομίζω ότι είμαι κάτι σπουδαίο, έχω πάθει φρεναπάτη; Αν πιστεύεις στα λόγια του Παύλου, τι λες; Αν δεν τα πιστεύεις, τότε τέλος πάντων πες ποιος είσαι. Πιστεύω και παίρνω πίσω το ερώτημα, ανακαλώ και λέω δόξα τω Θεώ είπε ο άλλος. Έτσι κατέβηκε από το καλάμι. Ήταν καλοπροαίρετος.

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο Πρόδρομος ήταν άγγελος;

 

Όχι δα και άγγελος. Άνθρωπος ήταν, αφού είχε πατέρα το Ζαχαρία και μητέρα την Ελισάβετ. Οι άγγελοι δεν έχουν πατέρα και μητέρα. Αφού πέθανε, όταν ο Ηρώδης τον αποκεφάλισε με το γνωστό τρόπο, και « οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἦλθον καὶ ἦραν τὸ πτῶμα αὐτοῦ, καὶ ἔθηκαν αὐτὸ ἐν μνημείῳ » ( Μάρ. στ’, 29). Οι άγγελοι δε θάπτονται, γιατί δεν πεθαίνουν. Τώρα, το ότι παρουσιάζεται σε κάποιες εικόνες με φτερά, αυτό δε σημαίνει ότι μπορεί ο αγιογράφος να τον μετατρέψει κιόλας σε άγγελο. Σε άγγελο τον μετατρέπει μόνο η πλάνη, η άγνοια, η φαντασία καθώς επίσης  και το , αν μιλάει κανείς, ποιητική αδεία. Άλλο είναι ο άγγελος ως πνεύμα και άλλο είναι ο άνθρωπος που λέγεται άγγελος ως αγγελιοφόρος. Άλλο ο χαρακτηρισμός και άλλο η οντότης.

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΠΟΥ ΚΑΤΟΙΚΕΙ Ο ΘΕΟΣ;

 

Πέρα από το ότι ο Θεός είναι πανταχού παρών, συγκεκριμένα κατοικεί μέσα στο Χριστό κατά τέτοιο τρόπο ώστε ο Χριστός να είναι Θεός και άνθρωπος αφού, « ο Λόγος σαρξ εγένετο » ( Ιω. α’, 14 ). Ο Παύλος γράφει χαρακτηριστικά, «εν αυτώ κατοικεί παν το πλήρωμα της θεότητος σωματικώς» (Κολ. β΄, 9). Έτσι ο άνθρωπος βαδίζει προς το Θεό διά του Χριστού όπως είπε ο Ίδιος, « ουδείς έρχεται προς τον πατέρα ει μη δι' εμού » ( Ιω. ιδ’, 6 ).Το ευχάριστο είναι ότι ο Ίδιος ο Χριστός  έρχεται προς τον άνθρωπο σύμφωνα με τα λόγια Του, « ναι έρχομαι ταχύ. αμήν » (Απ. κβ’, 20). Δε μένει λοιπόν παρά να λέει ο καθένας, «έρχου, Κύριε Ιησού » (Απ. κβ’, 20). Στην καρδιά του ανθρώπου δεν έχουν δικαιώματα διάφορα είδωλα παρά μόνο ο Χριστός. Έτσι ο κάθε πιστός ας λέει, «Ευλογητός ει, Κύριε, δίδαξόν με τα δικαιώματά σου ».

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Τι είναι οι έσχατοι χρόνοι;

Οι έσχατοι χρόνοι, οι έσχατες ημέρες και η εσχάτη ώρα, δεν είναι ημερολογιακά μεγέθη, αλλά πράγματα που δεν ελέγχονται με τις αισθήσεις αλλά με την πίστη. «Έστι δε πίστις ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων » ( Εβρ. ια΄, 1 ). Όταν ο Ιωάννης πριν δύο χιλιάδες χρόνια λέει, « Παιδία, εσχάτη ώρα εστί » ( Α΄ Ιω. β΄, 18 ), αν εκείνη η ώρα που τη λέει έσχατη ήταν ημερολογιακή, οι σημερινές ώρες τι είναι; Όταν ο Ιάκωβος πριν δύο χιλιάδες χρόνια λέει, « Άγε νυν οι πλούσιοι,…….. εθησαυρίσατε εν εσχάταις ημέραις » ( Ιακ. ε΄,1- 3), αν εκείνες οι ημέρες που τις λέει έσχατες ήταν ημερολογιακές, οι σημερινές ημέρες τι είναι; Όταν στο Θ΄ Εωθινό Ευαγγέλιο η φράση, « Ως επ' εσχάτων των Χρόνων….» που αναφέρεται στην εμφάνιση του Κυρίου στους μαθητές Του μετά την Ανάστασή Του, πριν δύο χιλιάδες χρόνια, αν εκείνοι οι χρόνοι που τους λέει έσχατους ήταν ημερολογιακοί, οι σημερινοί χρόνοι τι είναι; Και εάν οι σημερινοί χρόνοι ονομασθούν έσχατοι, οι προηγούμενοι, που ονομάστηκαν και αυτοί έσχατοι, τι ήταν; Αυτά και άλλα παρόμοια λέγονται από όσους είναι εγκλωβισμένοι στο χωροχρονικό σύστημα και δε χωρούν σε ικανοποιητικό βαθμό στο μέγα μυστήριο της πίστεως.   Όσο για τους ημερολογιακούς χρόνους στους οποίους ταιριάζει και αναφέρεται η ερώτηση « πότε;», αυτοί οι χρόνοι είναι απατηλοί, γιατί είναι τμήματα του παρόντος αιώνος, του « απατεώνος ». Ο Κύριος στην ερώτηση των Αποστόλων, « ει εν τω χρόνω τούτω αποκαθιστάνεις την βασιλείαν τω Ισραήλ; είπε δε προς αυτούς· Ουχ υμών εστι γνώναι χρόνους ή καιρούς ους ο πατήρ έθετο εν τη ιδία εξουσία, » ( Πρ. α’, 6-7). Ποιος λοιπόν θα διανοηθεί να διαφωνήσει με αυτά τα λόγια του Κυρίου και να διδάξει δικές του διδασκαλίες οι οποίες ασφαλώς θα είναι ψεύτικες; Άλλωστε όσες προβλέψεις έγιναν μέχρι τώρα ότι τάχα έφτασε, με όλη τη σημασία της λέξεως,  η τελευταία ώρα, διαψεύστηκαν.  

 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Τι σημαίνουν θεολογικά οι λέξεις, κρίση, διάκριση, ανάκριση και κατάκριση;

 Nα τις πάρουμε μία-μία, γιατί μοιάζουν μεταξύ τους και χρειάζεται διάκριση:

α) Κρίση είναι μία πνευματική λειτουργία του ανθρώπου  η οποία κατά περίπτωση  μπορεί να λειτουργεί ορθά  ή όχι. Ο Κύριος  είπε κάποτε στο Σίμωνα τον Φαρισαίο, «Ορθώς έκρινας»(Λουκ. ζ’, 43), και σε άλλη περίπτωση είπε, «μη κρίνετε κατ' όψιν, αλλά την δικαίαν κρίσιν κρίνατε» (Ιω. ζ’, 24). Άρα μπορεί να κρίνει κανείς, αλλά να κρίνει δίκαια.

β) Διάκριση είναι το να ξεχωρίζει κανείς το καλό από το κακό και  το δίκαιο από το άδικο, δηλαδή  με άλλα λόγια το μαύρο από το άσπρο. Στον Ησαΐα αναφέρεται χαρακτηριστικά, «Ουαί οι λέγοντες το πονηρόν καλόν και το καλόν πονηρόν, οι τιθέντες το σκότος φως και το φως σκότος, οι τιθέντες το πικρόν γλυκύ και το γλυκύ πικρόν. Ουαί οι συνετοί εαυτοίς και ενώπιον αυτών επιστήμονες»( Ησ. ε’, 20-21 ).

γ) Ανάκριση είναι η δυνατότητα που  μπορεί να έχει ένας  πιστός  να ερευνά και να εξετάζει  το  εσωτερικό των άλλων ανθρώπων. Αυτή η δυνατότητα προφανώς είναι δωρεά και καρπός του Αγίου Πνεύματος. Σχετικά  με το θέμα αυτό είναι   και  τα παρακάτω λόγια του  Αποστόλου  Παύλου, «ο δε πνευματικός ανακρίνει μεν πάντα, αυτός δε υπ' ουδενός ανακρίνεται»( Α’ Κορ. β’,15).

δ) Κατάκριση είναι το να καταδικάζει κανείς κάποιον εσωτερικά ή και εξωτερικά σαν να είναι ο ίδιος κριτής και δικαστής. Αυτή η ενέργεια ασφαλώς είναι  επικίνδυνη για τον ίδιο, όταν μάλιστα συνοδεύεται από ασπλαχνία και σκληρότητα. Χαρακτηριστικά για το θέμα αυτό  είναι τα λόγια του Κυρίου, «Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε· εν ω γαρ κρίματι κρίνετε κριθήσεσθε, και εν ω μέτρω μετρείτε μετρηθήσεται υμίν» (Ματ. ζ’, 1-2).

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Παρά τον Αλιάκμονα Εκκλησιαστικα Δημόπουλου -Οι αρχικες αναφορές για τα Σέρβια

 

Η πασίγνωστη κλινική της Θεσσαλονίκης που σήμερα στεγάζει την Αγιορειτική Εστία

 

Στην οδό Εγνατία 109, σχεδόν δίπλα από την Καμάρα, υψώνεται ένα πανέμορφο κτίριο που έχει συνδεθεί με τη νεότερη ιστορία της Θεσσαλονίκης και αρχές του 20ου αιώνα λειτουργούσε ως κλινική, η οποία μάλιστα ήταν πασίγνωστη στους κατοίκους της πόλης. Ο λόγος για το κτίριο Νεδέλκου, έργο του σπουδαίου αρχιτέκτονα Ξενοφώντος Παιονίδη. Το κτίριο συνδέθηκε με τις περιπέτειες των αρχών του 20ου αιώνα στη Μακεδονία και τη Θεσσαλονίκη και σήμερα στεγάζει την Αγιορειτική Εστία Θεσσαλονίκης.

Ανεγέρθηκε το 1909 στην τότε ελληνική συνοικία, για να κατοικήσει η οικογένεια του γιατρού Ιωάννη Νεδέλκου. Ο γιατρός είχε καταφύγει στη Θεσσαλονίκη από την Έδεσσα, όταν  κατά την διάρκεια της έξαρσης του Μακεδονικού Αγώνα, στον οποίο συμμετείχε ενεργά, τέθηκε σε κίνδυνο η ζωή του.

Το κτίριο έμελλε να γίνει γνωστό στους Θεσσαλονικείς όταν ο γιατρός Κωνσταντίνος Νεδέλκος, γιος του Ιωάννη Νεδέλκου, επέστρεψε από τις σπουδές του στην Αυστρία και στέγασε σε αυτό την οικογένεια και το ιατρείο του και αργότερα ανήγειρε τριώροφο οίκημα, όπου λειτουργούσε πασίγνωστη «κλινική Νεδέλκου». Το επιστημονικό και ακαδημαϊκό έργο του γιατρού, η κοινωνική και φιλανθρωπική δράση του και η ανάμειξή του στα κοινά της πόλης, συντέλεσαν στο να καταστεί η κλινική Νεδέλκου γρήγορα γνωστη στη Θεσσαλονίκη.

Ο Κωνσταντίνος Νεδέλκος, στην προσπάθειά του να σώσει το κτίριο από την καταστροφή ή την κατεδάφιση, το χάρισε στον Δήμο Θεσσαλονίκης, δωρεά που έγινε τελικά αποδεκτή αργότερα, στη δεκαετία του 1980, όταν ο Δήμος και οι αρμόδιες υπηρεσίες συμφώνησαν να διασωθεί το κτίριο.

Η παρέμβαση του oργανισμού «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης- Θεσσαλονίκη 1997» και η σωτηρία του κτιρίου το 1995 υπήρξε το πρώτο βήμα στην αποκατάσταση. Αλλά σημαντικές ήταν και οι επόμενες φάσεις, μέχρις ότου ολοκληρωθούν οι εργασίες οι οποίες εξασφάλισαν τις προϋποθέσεις λειτουργίας του ως δημόσιου κτιρίου και έδωσαν στέγη στην Αγιορειτική Εστία φιλοξενώντας τις δραστηριότητές της.

Όλα αυτά τα χρόνια έχει καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να διασωθεί το αρχείο του κτιρίου ή ό,τι μπορεί να συγκεντρωθεί σχετικά με την ιστορία, τις μελέτες, τις εργασίες κλπ. που ακολούθησαν την απόφαση διάσωσης και ανάδειξής του. Το αρχείο είναι τώρα στη διάθεση όσων αναζητούν πληροφορίες και στοιχεία. Σήμερα το κτίριο Νεδέλκου στεγάζει τις διοικητικές υπηρεσίες της Αγιορειτικής Εστίας, το βιβλιοπωλείο, τη βιβλιοθήκη, ένα μικρό Μουσείο, το αρχείο, τον εκθεσιακό χώρο και το Γραφείο Προσκυνητών Αγίου Όρους.

Η αυλή του κτιρίου Νεδέλκου διαμορφώθηκε και αυτή και λειτουργεί, όπως και το κτίριο, χάριν των πολιτών ως δημόσιος κήπος, που φιλοξενεί την άνοιξη, το καλοκαίρι και στις αρχές του φθινοπώρου επισκέπτες που χαίρονται να κάνουν ένα διάλειμμα ησυχίας, ηρεμίας και δροσιάς, αλλά και δράσεις της Αγιορειτικής Εστίας ή των φορέων της πόλης, εκθέσεις, μουσικές εκδηλώσεις, ομιλίες. Το κτίριο, αλλά και το πράσινο της αυλής, συντηρούνται τακτικά από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου Θεσσαλονίκης. Τα φροντίζει όμως καθημερινά κι η αγάπη των ανθρώπων που στεγάζει και φιλοξενεί, οι οποίοι παρακολουθούν το κάθε τμήμα του κτιρίου, κάθε σημείο της αυλής και του πρασίνου και παρεμβαίνουν έγκαιρα.

Το 2009, με αφορμή την συμπλήρωση εκατό χρόνων από την ανέγερση του κτιρίου, η Αγιορειτική Εστία, σε ένδειξη τιμής και ευγνωμοσύνης, οργάνωσε σειρά εκδηλώσεων (εκθέσεις, εκδόσεις, διαλέξεις), στη διάρκεια των οποίων παρουσιάστηκε η ιστορία της οικογένειας Νεδέλκου και του κτιρίου, οι περιπέτειές του μετά τον σεισμό του 1978, οι καταστροφές, η εγκατάλειψη, η λεηλασία και η φθορά. Το 2014 το κτίριο Νεδέλκου εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Open House» και κάθε χρόνο προετοιμάζεται και δέχεται φιλόξενα τους πολίτες που το επισκέπτονται για να το γνωρίσουν.

Σήμερα συνεχίζει την λειτουργία του ως δημόσιο κτίριο στην υπηρεσία των Θεσσαλονικέων και των επισκεπτών της πόλης.

Μπορείτε να δείτε πιο αναλυτικά την ιστορία του κτιρίου στον σύνδεσμο: ΚΤΙΡΙΟ ΝΕΔΕΛΚΟΥ – ΙΣΤΟΡΙΑ

Πηγές – πληροφορίες: Αγιορειτική Εστία Θεσσαλονίκης,   Επίκαιρα Σημειώματα / Μέγαρο Νεδέλκου

 https://thesstoday.gr/

«Μεγάλα ψάρια» στην έρευνα για Ρωσικά κεφάλαια στο Άγιον όρος

 

 Αναδημοσίευση από https://www.lykavitos.gr/news/paraskinio/megala-psaria-stin-ereyna-gia-rosika-kefalaia-sto-agion-oros-kai-giati-i-ellinotourkiki

 Έρευνα για ύποπτες μεταφορές χρημάτων από το εξωτερικό προς ατομικούς λογαριασμούς μοναχών του Αγίου Ορους διεξάγει η Αρχή για το Ξέπλυμα Χρήματος. 
Πηγή με γνώση του θέματος αποκαλύπτει ότι ανέρχονται σε τουλάχιστον 20 οι συναλλαγές που τους τελευταίους δώδεκα μήνες θεωρήθηκαν ύποπτες και ερευνώνται από τα στελέχη της Αρχής. Πρόκειται για κινήσεις μεγάλων χρηματικών ποσών από τράπεζες και εταιρείες μεταφοράς κεφαλαίων του εξωτερικού, με τα χρήματα να καταλήγουν όχι σε λογαριασμούς μοναστηριών που στο πρόσφατο παρελθόν έχουν δεχθεί επισκέψεις υψηλόβαθμων Ρώσων αξιωματούχων, αλλά σε ατομικούς λογαριασμούς μοναχών του Αγίου Ορους. Αρμόδιες πηγές εξηγούν ότι οι συγκεκριμένες συναλλαγές κρίθηκαν ύποπτες από τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας κυρίως επειδή επρόκειτο για μεταφορές ασυνήθιστα μεγάλων χρηματικών ποσών, ύψους δεκάδων ή ακόμη και εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ. Σε μία περίπτωση, δε, εντοπίστηκε έμβασμα που ξεπερνούσε το ένα εκατομμύριο ευρώ.
Η υπόθεση φαίνεται να έχει μεγάλη «ουρά».