Τρίτη 19 Απριλίου 2011
Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Παιδικὴ Πασχαλιά, Ἀναμνήσεις
Τὸν υἱόν της τὸν καπετὰν Κομνιανὸν τὸν ἐπαντρολογοῦσεν ἤδη ἡ γριὰ Κομνιανάκαινα, ἂν (καί) δὲν εἶχε χρονίσει ἀκόμη ἡ νύμφη της, ἡ μακαρῖτις.
Τὰ δυὸ ὀρφανά, μία κόρη ὀκταέτις καὶ ἓν τετραετὲς παιδίον, ἐφόρουν μαῦρα, κατάμαυρα, ὁποῦ ἐστενοχώρουν κ᾿ ἐχλώμιαιναν τὰ πτωχὰ κάτισχνα κορμάκια των, καὶ ἦτον καημὸς καρδιᾶς νὰ τὰ βλέπῃ τις.
Ἐνθύμιζαν τὸ δημῶδες δίστιχον:
Βαρύτερ᾿ ἀπ᾿ τὰ σίδερα εἶναι τὰ μαῦρα ροῦχα,
Γιατί τὰ φόρεσα κ᾿ ἐγὼ γιὰ μιὰν ἀγάπη πού ῾χα.
Γιατί τὰ φόρεσα κ᾿ ἐγὼ γιὰ μιὰν ἀγάπη πού ῾χα.
Ἡ γραῖα ἔκειτο ἐπὶ τῆς κλίνης καθ᾿ ὅλην τὴν ἑβδομάδα τῶν Παθῶν, γογγύζουσα, ρέγχουσα, φωνάζουσα. Ἐβεβαίου ὅτι «ἀγγελιάστηκε» καὶ ἡτοιμάζετο ν᾿ ἀποθάνῃ. Ἐπέβαλλεν εἰς τὴν Μόρφω, τὴν μικρὰν ἐγγονήν της, ἐργασίες ἀνωτέρας τῆς ἡλικίας τοῦ πτωχοῦ κορασίου. Αἴφνης, ἐν μέσω δυὸ γογγυσμῶν, ἔβαλε μίαν φωνήν, κ᾿ ἔκραζεν ἀπὸ τῆς κλίνης πρὸς τὴν ἐκτὸς τοῦ ἰσογείου θαλάμου πηγαινο- ἐρχομένην καὶ ὑπηρετοῦσαν παιδίσκην.
- Μὴ χύνῃς στὴν αὐλὴ τὰ νερά, χίλιες φορὲς σ᾿ τὸ εἶπα, στὸ νεροχύτη!
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης Ο Αλιβάνιστος
Αφού εβάδισαν επί τινά ώραν, ανά την βαθείαν σύνδενδρον κοιλάδα, η θειά Μολώτα, κ' η Φωλιώ της Πέρδικας, κ' η Αφέντρα της Σταματηρίζενας, τέλος έφθασαν εις το Δασκαλειό. Αι τελευταίαι ακτίνες του ηλίου εχρύσωναν ακόμη τας δύο ράχεις, ένθεν και ένθεν της κοιλάδος. Κάτω, εις το δάσος το πυκνόν, βαθεία σκιά ηπλούτο. Κορμοί κισσοστεφείς και κλώνες χιαστοί εσχημάτιζον ανήλια συμπλέγματα, όπου μεταξύ των φύλλων ηκούοντο ατελείωτοι ψιθυρισμοί ερώτων. Ευτυχώς το δάσος ενομίζετο κοινώς ως στοιχειωμένον, άλλως θα το είχε καταστρέψει κι' αυτό προ πολλού ο πέλεκυς του υλοτόμου. Αι τρεις γυναίκες επάτουν πότε επί βρύων μαλακών, πότε επί λίθων και χαλίκων του ανωμάλου εδάφους. Η ψυχή κ' η καρδούλα των εδροσίσθη, όταν έφθασαν εις την βρύσιν του Δασκαλειού.
Το δροσερόν νάμα εξέρχεται από μίαν σπηλιάν, περνά από μίαν κουφάλαν χιλιετούς δένδρου, εις την ρίζαν του οποίου βαθεία γούρνα σχηματίζεται. Όλος ο βράχος άνωθεν στάζει ωσάν από ρευστούς μαργαρίτας, και το γλυκύ κελάρυσμα του νερού αναμιγνύεται με το λάλον μινύρισμα των κοσσύφων. Η θεια Μολώτα, αφού έπιεν άφθονον νερόν, αφήσασα ευφρόσυνον στεναγμόν αναψυχής, εκάθισεν επί χθαμαλού βράχου διά να ξαποστάση. Αι δύο άλλαι έβαλαν εις την βρύσιν, παρά την ρίζαν του δένδρου, τις στάμνες και τα κανάτια, τα οποία έφεραν μαζύ των, διά να τα γεμίσουν. Είτα, αφού έπιαν και αυταί νερόν, εκάθισαν η μία παραπλεύρως της γραίας, η άλλη κατέναντι, κι' άρχισαν να ομιλούν.
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης Πάσχα Ρωμέϊκο
http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/Papadiamantis.html
Ο μπάρμπα-Πύπης, γηραιός φίλος μου, είχεν επτά ή οκτώ καπέλα, διαφόρων χρωμάτων, σχημάτων και μεγεθών, όλα εκ παλαιού χρόνου και όλα κατακαίνουργα, τα οποία εφόρει εκ περιτροπής μετά του ευπρεπούς μαύρου ιματίου του κατά τας μεγάλας εορτάς του ενιαυτού, οπόταν έκαμνε δύο ή τρεις περιπάτους από της μιας πλατείας εις την άλλην διά της οδού Σταδίου। Οσάκις εφόρει τον καθημερινόν κούκον του, με το σάλι του διπλωμένον εις οκτώ ή δεκαέξ δίπλας επί του ώμου, εσυνήθιζε να κάθηται επί τινας ώρας εις το γειτονικόν παντοπωλείον, υποπίνων συνήθως μετά των φίλων, και ήτο στωμύλος και διηγείτο πολλά κ' εμειδία προς αυτούς.
Όταν εμειδία ο μπάρμπα-Πύπης, δεν εμειδίων μόνον αι γωνίαι των χειλέων, αι παρειαί και τα ούλα των οδόντων του, αλλ' εμειδίων οι ιλαροί και ήμεροι οφθαλμοί του, εμειδία στίλβουσα η σιμή και πεπλατυσμένη ρις του, ο μύσταξ του ο ευθυσμένος με λεβάνταν και ως διά κολλητού κηρού λελεπτυσμένος, και το υπογένειόν του το λευκόν και επιμελώς διατηρούμενον, και σχεδόν ο κούκος του ο στακτερός, ο λοξός κ' επικληνής προς το ους, όλα παρ' αυτώ εμειδίων.
Ο μπάρμπα-Πύπης, γηραιός φίλος μου, είχεν επτά ή οκτώ καπέλα, διαφόρων χρωμάτων, σχημάτων και μεγεθών, όλα εκ παλαιού χρόνου και όλα κατακαίνουργα, τα οποία εφόρει εκ περιτροπής μετά του ευπρεπούς μαύρου ιματίου του κατά τας μεγάλας εορτάς του ενιαυτού, οπόταν έκαμνε δύο ή τρεις περιπάτους από της μιας πλατείας εις την άλλην διά της οδού Σταδίου। Οσάκις εφόρει τον καθημερινόν κούκον του, με το σάλι του διπλωμένον εις οκτώ ή δεκαέξ δίπλας επί του ώμου, εσυνήθιζε να κάθηται επί τινας ώρας εις το γειτονικόν παντοπωλείον, υποπίνων συνήθως μετά των φίλων, και ήτο στωμύλος και διηγείτο πολλά κ' εμειδία προς αυτούς.
Όταν εμειδία ο μπάρμπα-Πύπης, δεν εμειδίων μόνον αι γωνίαι των χειλέων, αι παρειαί και τα ούλα των οδόντων του, αλλ' εμειδίων οι ιλαροί και ήμεροι οφθαλμοί του, εμειδία στίλβουσα η σιμή και πεπλατυσμένη ρις του, ο μύσταξ του ο ευθυσμένος με λεβάνταν και ως διά κολλητού κηρού λελεπτυσμένος, και το υπογένειόν του το λευκόν και επιμελώς διατηρούμενον, και σχεδόν ο κούκος του ο στακτερός, ο λοξός κ' επικληνής προς το ους, όλα παρ' αυτώ εμειδίων.
Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Χωρὶς στεφάνι
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/alexandros_papadiamantis/xwris_stefani.htm
Τάχα δὲν ἦτον οἰκοκυρὰ κι αὐτὴ στὸ σπίτι της καὶ στὴν αὐλήν της; Τάχα δὲν ἦτο κι αὐτὴ ἕναν καιρὸν νέα μὲ ἀνατροφήν; Εἶχε μάθει γράμματα εἰς τὰ σχολεῖα। Εἶχε πάρει τὸ δίπλωμά της ἀπὸ τὸ Ἀρσάκειον.
Κι ἐτήρει ὅλα τὰ χρέη της τὰ κοινωνικά, καὶ μετήρχετο τὰ οἰκιακὰ ἔργα της καλλίτερ᾿ ἀπὸ καθεμίαν. Εἶχε δὲ μεγάλην καθαριότητα εἰς τὸ σπίτι της, κι εἰς τὰ κατώφλιά της, πρόθυμη ν᾿ ἀσπρίζῃ καὶ νὰ σφουγγαρίζῃ, χωρὶς ποτὲ νὰ βαρύνεται καὶ χωρὶς νὰ δεικνύῃ τὴν παραξενιὰν ἐκείνην, ἥτις εἶναι συνήθης εἰς ὅλας τὰς γυναῖκας, τὰς ἀγαπώσας μέχρις ὑπερβολῆς τὴν καθαριότητα. Καὶ ὅταν ἔμβαινεν ἡ Μεγάλη Ἑβδομάς, ἐδιπλασίαζε τὰ ἀσπρίσματα καὶ τὰ πλυσίματα, τόσον, ὁποὺ ἔκαμνε τὸ πάτωμα ν᾿ ἀστράφτῃ καὶ τὸν τοῖχον νὰ ζηλεύῃ τὸ πάτωμα.
Ἤρχετο ἡ Μεγάλη Πέμπτη καὶ αὐτὴ ἄναφτε τὴ φωτιάν της, ἔστηνε τὴν χύτραν της, κι ἔβαφε κατακόκκινα τὰ πασχαλινὰ αὐγά. Ὕστερον ἡτοίμαζε τὴν λεκάνην της, ἐγονάτιζεν, ἐσταύρωνε τρεῖς φορὲς τ᾿ ἀλεῦρι κι ἐζύμωνε καθαρὰ καὶ τεχνικὰ τὶς κουλοῦρες, κι ἐνέπηγε σταυροειδῶς ἐπάνω τὰ κόκκινα αὐγά. Καὶ τὸ βράδυ, ὅταν ἐνύχτωνε, δὲν ἐτόλμα νὰ πάγῃ ν᾿ ἀνακατωθῇ μὲ τὰς ἄλλας γυναῖκας, διὰ νὰ ἀκούση τὰ Δώδεκα Εὐαγγέλια. Ἤθελε νὰ ἦτον τρόπος νὰ κρυβῇ ὀπίσω ἀπὸ τὰ νῶτα καμιᾶς ὑψηλῆς καὶ χονδρῆς ἢ εἰς τὴν ἄκραν οὐρὰν ὅλου τοῦ στίφους τῶν γυναικῶν, κολλητὰ μὲ τὸν τοῖχον, ἀλλ᾿ ἐφοβεῖτο, μήπως γυρίσουν καὶ τὴν κοιτάξουν.
Τὴν Μεγάλην Παρασκευήν, ὅλην τὴν ἡμέραν, ἐρρέμβαζε κι ἔκλαιε μέσα της, κι ἐμοιρολολοῦσε τὰ νιάτα της, καὶ τὰ φίλτατά της, ὅσα εἶχε χάσει, καὶ ὠνειρεύετο ξυπνητή, κι ἐμελετοῦσε νὰ πάγῃ κι αὐτὴ τὸ βράδυ, πρὶν ἀρχήση ἡ Ἀκολουθία, ν᾿ ἀσπασθῇ κλεφτὰ κλεφτὰ τὸν Ἐπιτάφιον, καὶ νὰ φύγῃ, καθὼς ἡ Αἱμόρρους ἐκείνη, ἡ κλέψασα τὴν ἴασίν της ἀπὸ τὸν Χριστόν. Ἀλλὰ τὴν τελευταίαν στιγμήν, ὅταν ἤρχιζε νὰ σκοτεινιάζῃ, τῆς ἔλλειπε τὸ θάρρος καὶ δὲν ἀπεφάσιζε νὰ ὑπάγῃ. Τῆς ἤρχετο παλμός.
Τάχα δὲν ἦτον οἰκοκυρὰ κι αὐτὴ στὸ σπίτι της καὶ στὴν αὐλήν της; Τάχα δὲν ἦτο κι αὐτὴ ἕναν καιρὸν νέα μὲ ἀνατροφήν; Εἶχε μάθει γράμματα εἰς τὰ σχολεῖα। Εἶχε πάρει τὸ δίπλωμά της ἀπὸ τὸ Ἀρσάκειον.
Κι ἐτήρει ὅλα τὰ χρέη της τὰ κοινωνικά, καὶ μετήρχετο τὰ οἰκιακὰ ἔργα της καλλίτερ᾿ ἀπὸ καθεμίαν. Εἶχε δὲ μεγάλην καθαριότητα εἰς τὸ σπίτι της, κι εἰς τὰ κατώφλιά της, πρόθυμη ν᾿ ἀσπρίζῃ καὶ νὰ σφουγγαρίζῃ, χωρὶς ποτὲ νὰ βαρύνεται καὶ χωρὶς νὰ δεικνύῃ τὴν παραξενιὰν ἐκείνην, ἥτις εἶναι συνήθης εἰς ὅλας τὰς γυναῖκας, τὰς ἀγαπώσας μέχρις ὑπερβολῆς τὴν καθαριότητα. Καὶ ὅταν ἔμβαινεν ἡ Μεγάλη Ἑβδομάς, ἐδιπλασίαζε τὰ ἀσπρίσματα καὶ τὰ πλυσίματα, τόσον, ὁποὺ ἔκαμνε τὸ πάτωμα ν᾿ ἀστράφτῃ καὶ τὸν τοῖχον νὰ ζηλεύῃ τὸ πάτωμα.
Ἤρχετο ἡ Μεγάλη Πέμπτη καὶ αὐτὴ ἄναφτε τὴ φωτιάν της, ἔστηνε τὴν χύτραν της, κι ἔβαφε κατακόκκινα τὰ πασχαλινὰ αὐγά. Ὕστερον ἡτοίμαζε τὴν λεκάνην της, ἐγονάτιζεν, ἐσταύρωνε τρεῖς φορὲς τ᾿ ἀλεῦρι κι ἐζύμωνε καθαρὰ καὶ τεχνικὰ τὶς κουλοῦρες, κι ἐνέπηγε σταυροειδῶς ἐπάνω τὰ κόκκινα αὐγά. Καὶ τὸ βράδυ, ὅταν ἐνύχτωνε, δὲν ἐτόλμα νὰ πάγῃ ν᾿ ἀνακατωθῇ μὲ τὰς ἄλλας γυναῖκας, διὰ νὰ ἀκούση τὰ Δώδεκα Εὐαγγέλια. Ἤθελε νὰ ἦτον τρόπος νὰ κρυβῇ ὀπίσω ἀπὸ τὰ νῶτα καμιᾶς ὑψηλῆς καὶ χονδρῆς ἢ εἰς τὴν ἄκραν οὐρὰν ὅλου τοῦ στίφους τῶν γυναικῶν, κολλητὰ μὲ τὸν τοῖχον, ἀλλ᾿ ἐφοβεῖτο, μήπως γυρίσουν καὶ τὴν κοιτάξουν.
Τὴν Μεγάλην Παρασκευήν, ὅλην τὴν ἡμέραν, ἐρρέμβαζε κι ἔκλαιε μέσα της, κι ἐμοιρολολοῦσε τὰ νιάτα της, καὶ τὰ φίλτατά της, ὅσα εἶχε χάσει, καὶ ὠνειρεύετο ξυπνητή, κι ἐμελετοῦσε νὰ πάγῃ κι αὐτὴ τὸ βράδυ, πρὶν ἀρχήση ἡ Ἀκολουθία, ν᾿ ἀσπασθῇ κλεφτὰ κλεφτὰ τὸν Ἐπιτάφιον, καὶ νὰ φύγῃ, καθὼς ἡ Αἱμόρρους ἐκείνη, ἡ κλέψασα τὴν ἴασίν της ἀπὸ τὸν Χριστόν. Ἀλλὰ τὴν τελευταίαν στιγμήν, ὅταν ἤρχιζε νὰ σκοτεινιάζῃ, τῆς ἔλλειπε τὸ θάρρος καὶ δὲν ἀπεφάσιζε νὰ ὑπάγῃ. Τῆς ἤρχετο παλμός.
Κυριακή 17 Απριλίου 2011
Βαϊοφόρος
μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σιών· ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου(Ζαχ.9,9)
Γέν. Κεφ 49
Εκάλεσεν Ιακώβ τους υιούς αυτού, και είπεν αυτοίς: «Συνάχθητε, ίνα αναγγείλω υμίν, τί απαντήσει υμίν επ’ εσχάτων των ημερών. Συνάχθητε, και ακούσατέ μου, υιοί Ιακώβ, ακούσατε Ισραήλ του πατρός ημών. Ιούδα, σέ αινέσουσιν οι αδελφοί σου, αι χείρές σου επί νώτου των εχθρών σου, προσκυνήσουσί σοι οι υιοί του πατρός σου. Σκύμνος λέοντος Ιούδα, εκ βλαστού, υίέ μου, ανέβης. Αναπεσών εκοιμήθη ως λέων και ως σκύμνος. Τίς εγερεί αυτόν; Ουκ εκλείψει άρχων εξ Ιούδα και ηγούμενος, εκ των μηρών αυτού, έως άν έλθη, ώ απόκειται, και αυτός προσδοκία εθνών, δεσμεύων προς άμπελον τον πώλον αυτού, και τη έλικι τον πώλον της όνου αυτού. Πλυνεί εν οίνω την στολήν αυτού, και εν αίματι σταφυλής την περιβολήν αυτού. Χαροποιοί οι οφθαλμοί αυτού από οίνου, και λευκοί οι οδόντες αυτού, ή γάλα.»
Απόδοση.
Ο Ιακώβ κάλεσε τους γιους του και τους είπε: «Συγκεντρωθείτε για να σας πω τί θα σας συμβεί στο μέλλον. Μαζευτείτε κι ακούστε με, γιοι του Ιακώβ, ακούστε τον Ισραήλ, τον πατέρα σας.
Ιούδα, εσένα θα υμνήσουν οι αδελφοί σου.
Θα τρέψεις τους εχθρούς σου σε φυγή,
Θα σε προσκυνήσουν οι γιοι του πατέρα σου.
Λιονταρόπουλο είσαι, Ιούδα,
βλαστάρι ήσουν, γιε μου, και μεγάλωσες∙
πλάγιασες κι εκοιμήθεις σαν λιοντάρι και σαν το μικρό του∙
να τον ξυπνήσει ποιος τολμά;
Άρχοντας δε θα λείψει απ’ τον Ιούδα
ούτε από τη γενιά του αρχηγός,
ώσπου να γίνουν όλα όσα γι’ αυτόν φυλάγονται∙
αυτόν προσμένουν οι λαοί.
Στο κλήμα δένει το πουλάρι του,
το γαϊδουράκι του στην κληματσίδα.
Θα πλύνει σε κρασί τη φορεσιά του
και σε αίμα σταφυλιού το ρούχο του.
Τα μάτια του δίνουν χαρά όπως το κρασί
Κι είναι τα δόντια του πιο άσπρα από το γάλα.
http://www.orp.gr/?p=1960
Ο Άγιος Γρηγοριος ο Παλαμάς αναφέρει σε μια ομιλία του που έγινε στην Κυριακή των Βαΐων:
"Γιατί αυτός ο Βασιλιάς δεν είναι μόνο ελπίδα του Ισραήλ αλλά και προσδοκία των εθνών, σύμφωνα με την προφητεία του Ιακώβ που έδεσε στην άμπελο το πουλάρι του, δηλαδή τον υποκείμενο( κατά την είσοδο στα Ιεροσύλυμα) ισραηλιτικό λαό και στις κληματσίδες της αμπέλου το γαϊδουράκι του. Οι κληματσίδες τη αμπέλου είναι οι μαθητές του Κυρίου προς τους οποίους έλεγε ο Κύριος, εγώ είμαι η άμπελος εσείς τα κλήματα. Σε αυτές λοιπόν τις κληματσίδες έδεσε ο Κύριος το γαϊδουράκι του πουλαριού του, δηλαδή τον λαό του νέου Ισραήλ, αυτοί που έγιναν κατά χάριν γιοι του Αβραάμ."
η εικόνα της Κυριακής των Βαΐων είναι απο naturesportscooking.blogspot.com
η είκόνα του Αναπεσών είναι απο christoforoskaraviotis.blogspot.com
Παρασκευή 15 Απριλίου 2011
Πέμπτη 14 Απριλίου 2011
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς για την Παναγία
-Ω Παρθένε θεία και ουρανία, πως να περιγράψω τα προσόντα σου;
Εσύ είσαι το θέμα των Προφητών.
Εσύ είσαι η αρχή των Αποστόλων.
Εσύ είσαι η κρηπίς των διδασκάλων.
Εσύ είσαι η δόξα των επιγείων κι η τερπνότης των ουρανίων.
Εσύ είσαι το εγκαλλώπισμα της κτίσεως , η πηγή και η ρίζα όλων των αγαθών.
Εσύ είσαι η κορυφή και η τελείωσις κάθε αγίου.
Πως να σε δοξάσω το θησαυρό της δόξης;
Και η μνήμη σου μόνο αγιάζει , ω Παρθένε.
Και η κλίση μόνο προς εσένα κάνει το νού καθαρότερο και τον ανεβάζει στο θείο ύψος.
Απο σένα το βλέμμα της διανοίας τρανώνεται.
Απο σένα και το πνεύμα μας καταλάμπεται.
Γιατί εσύ είσαι ταμείο και χώρος χαρίτων, που δεν κρατάς κοντά σου αλλά γεμίζεις αυτά τα σύμπαντα.
Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
Απο το βιβλίο της Μοναχής Ολυμπιάδος Ντίτορας
Το Θαύμα της Χάριτος
Εσύ είσαι το θέμα των Προφητών.
Εσύ είσαι η αρχή των Αποστόλων.
Εσύ είσαι η κρηπίς των διδασκάλων.
Εσύ είσαι η δόξα των επιγείων κι η τερπνότης των ουρανίων.
Εσύ είσαι το εγκαλλώπισμα της κτίσεως , η πηγή και η ρίζα όλων των αγαθών.
Εσύ είσαι η κορυφή και η τελείωσις κάθε αγίου.
Πως να σε δοξάσω το θησαυρό της δόξης;
Και η μνήμη σου μόνο αγιάζει , ω Παρθένε.
Και η κλίση μόνο προς εσένα κάνει το νού καθαρότερο και τον ανεβάζει στο θείο ύψος.
Απο σένα το βλέμμα της διανοίας τρανώνεται.
Απο σένα και το πνεύμα μας καταλάμπεται.
Γιατί εσύ είσαι ταμείο και χώρος χαρίτων, που δεν κρατάς κοντά σου αλλά γεμίζεις αυτά τα σύμπαντα.
Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
Απο το βιβλίο της Μοναχής Ολυμπιάδος Ντίτορας
Το Θαύμα της Χάριτος
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
