«Όταν ο αββάς Μωϋσής , ο Αιθίοπας,
εμφανίσθηκε για πρώτη φορά στον χώρο του Μοναστηριού, οι Πατέρες άρχισαν να τον
περιπαίζουν και να τον ταπεινώνουν, λέγοντας:
- Τι θέση
έχει ο Αιθίοψ αυτός ανάμεσά μας;
Τότε ο
αββάς Μωυσής, όπως ο ίδιος έλεγε αργότερα, ταράχθηκε μεν, αλλά δεν μίλησε. Όταν
δε για δεύτερη φορά , οι κληρικοί τον έβρισαν
και τον έδιωξαν από τον χώρο του Ιερατείου, τότε όχι μόνο δεν ταράχθηκε,
αλλά και επέπληξε τον εαυτό του λέγοντας:
- Πηλόδερμε
Νέγρε! Καλά σου έκαμαν! Αφού δεν είσαι άνθρωπος, τι θέλεις και έρχεσαι εν μέσω
των ανθρώπων;
Με τον
τρόπον αυτό , ο Αββάς Μωυσής απέδειξε πως δεν είναι αδύνατο να μη θυμώνει και
να μη ταράσσεται κανείς. Αυτό άλλωστε βεβαιώνει και ο Δαβίδ, λέγοντας»
«'Ητοιμάσθην και ουκ
εταράχθην" ( ψαλμ. 118, 60 ) .
Η
αυτογνωσία και η εκ αυτής ταπείνωση είναι ηρωικές καταστάσεις. Συνήθως οι
άνθρωποι, εγωισταί και υπερήφανοι, θεωρούν ηρωισμό να ανταποδίδουν τις ύβρεις
και τις προσβολές που τους απευθύνουν (κακώς βέβαια) άλλοι. Ο νόμος του φυσικού
ανθρώπου είναι ο νόμος της ταυτοπάθειας και της εκδίκησης, «ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ καὶ ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος». Ο νόμος του Χριστού όμως είναι ο νόμος της
αυτογνωσίας και της ταπείνωσης. «ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ·(=στον πονηρό άνθρωπο). ἀλλ’ ὅστις σε ῥαπίζει εἰς τὴν δεξιὰν σιαγόνα,
στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην·.
καὶ τῶ θέλοντί σοι
κριθῆναι (= που
διεκδικεί) καὶ τὸν χιτῶνά σου λαβεῖν, ἄφες αὐτῶ καὶ τὸ ἱμάτιον·καὶ ὅστις σε ἀγγαρεύσει
μίλιον ἕν, ὕπαγε μετ᾽ αὐτοῦ δύο. Τῶ αἰτοῦντί σε δός,
καὶ τὸν θέλοντα ἀπὸ σοῦ δανίσασθαι
μὴ ἀποστραφῇς. ( Ματθ. Ε’ 38-42 ) .
Σχολιάζοντας
την θέση αυτή του Χριστού, μπορούμε να παρατηρήσουμε τα εξής:
Πρώτον,
η ύβρις και η προσβολή του άλλου είναι πράξεις ηθικά μεμπτές και κατακριτέες. Ο
ίδιος ο Χριστός καταδίκασε τις ύβρεις: «ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ “ρακά” (= ανόητε) , ἔνοχος ἔσται τῷ συνεδρίῳ· ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ “μωρέ” (= βλάκα) , ἔνοχος ἔσται εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρός. ( Ματθ.
ε΄22 ) .
Δεύτερον
, η ταυτοπάθεια και η εκδίκηση φαίνονται πως είναι η ενδεδειγμένη και δυναμική μέθοδος
απόκρουσης των ύβρεων. Στην ουσία όμως η δυναμική απόκρουση των ύβρεων
λειτουργεί υπέρ του υβριστή , διότι δικαιώνει τους χαρακτηρισμούς του για το
πρόσωπο του προσβληθέντος.
Τρίτον,
η αυτοσυγκράτηση και η μη ανταπόδοση, αφ΄ ενός, προϋποθέτουν ισχυρό χαρακτήρα
και , αφ’ ετέρου , αποδεικνύουν εκ των πραγμάτων την ανακρίβεια των ισχυρισμών
του υβριστή. Ο υβριζόμενος και μη ανταποδίδων, ενώ δεν χάνει τίποτε, φανερώνει
ταυτόχρονα τον εσωτερικό του πλούτο και τις δυνάμεις αυτοσυγκράτησης που
διαθέτει. Ο άνθρωπος που είναι εσωτερικά πλούσιος δεν φοβάται από τίποτε
εξωτερικό και από κανέναν άλλον, παρά μόνο από τον ίδιο τον εαυτό του.
Από το βιβλίο: «+ Μητροπολίτου Αχελώου
ΕΥΘΥΜΙΟΥ (Κ. ΣΤΥΛΙΟΥ)
ΟΙ ΑΕΤΟΙ
Ορθόδοξο Θεολογικό Αγιολόγιο»
ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΤΕΓΗ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
ΕΥΘΥΜΙΟΥ (Κ. ΣΤΥΛΙΟΥ)
ΟΙ ΑΕΤΟΙ
Ορθόδοξο Θεολογικό Αγιολόγιο»
ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΤΕΓΗ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ