|
|
Η Αποκάλυψη δεν ερμηνεύεται. Αν κάποιος πει ότι την ερμηνεύει, μάλλον την
παρερμηνεύει. Αν έπρεπε να είχε ερμηνευθεί, θα την είχε ερμηνεύσει ο ίδιος ο
Ιωάννης και μάλιστα καλλίτερα από οποιονδήποτε άλλον.
Για τα λόγια της Αποκάλυψης ισχύουν τα λόγια του Πέτρου που είπε για τα λόγια
του Παύλου ότι, «…..εν οις εστι δυσνόητά τινα, α οι αμαθείς και
αστήρικτοι στρεβλούσιν ως και τας λοιπάς γραφάς προς την ιδίαν αυτών απώλειαν»
(Β´ Πέτρ.γ´,16).
Αφού για τα λόγια του Παύλου λέει ο
Πέτρος ότι είναι μερικά δυσνόητά, πολύ περισσότερο ισχύει αυτό για τα λόγια της Αποκάλυψης. Όποιος λοιπόν θέλει να
ερμηνεύσει την Αποκάλυψη, προφανώς η ερμηνεία αυτή δε θα έχει το αλάθητο.
Έτσι, «μακάριος ὁ ἀναγινώσκων καὶ οἱ ἀκούοντες τοὺς λόγους τῆς προφητείας καὶ
τηροῦντες τὰ ἐν αὐτῇ γεγραμμένα· ὁ γὰρ καιρὸς ἐγγύς.» ( Απ. α΄, 3).
Ένα από, «τὰ ἐν αὐτῇ γεγραμμένα·», που είναι μακάριοι οι τηρούντες είναι το
εξής, « Λέγει ὁ μαρτυρῶν ταῦτα· ναὶ ἔρχομαι ταχύ. ἀμήν,
ναὶ ἔρχου, Κύριε ᾿Ιησοῦ.» ( Απ. κβ’, 20).
Όταν ο Χρίστος λέει έρχομαι και ο πιστός λέει έλα Κύριε Ιησού Χριστέ, δεν έχει να φοβηθεί τίποτα.
Το παράλογο είναι να μη τον καλεί ενώ ο Χριστός λέει, « ἔρχομαι ταχύ ». Τι άραγε να συμβαίνει; Μήπως έχει άλλον στην καρδιά του; «Θεός φυλάξοι ».
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.
![]() |
Τη Δευτέρα, 3 Νοεμβρίου και ώρα 7:00 οι εκπαιδευτικοί προσχολικής, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και γονείς και κατηχητές, θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν εκπαιδευτικά προγράμματα, που αφορούν στον ναό του Αγίου Ανδρέα, πολιούχο της Πάτρας, σχεδιασμένα στο πλαίσιο του άξονα της τοπικής ιστορίας, με διαθεματικές προεκτάσεις.
Η εκδήλωση συνδιοργανώνεται από την Ι.Μ. Πατρών, τη ΓΕΧΑ Πατρών και τις εκδόσεις Έαρ και θα γίνει στην αίθουσα της Χριστιανικής Εστίας Πατρών (Κανάρη 58).
Σε όλους τους παρευρισκόμενους θα δοθεί φάκελος με υλικό για τον εκπαιδευτικό και φύλλα εργασίας μαθητή.
Θα μιλήσουν:
· Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρών κ.κ. Χρυσόστομος
· Η κα Χαρά Βοϊνέσκου, νηπιαγωγός, φιλόλογος, πρ. Σχολική Σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής και Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου νηπιαγωγών
· Ο κ. Γιώργος Μαρκάκης, δάσκαλος ΜΕd, διευθυντής 19ου Δ.Σ. Πατρών και
· Η κα Μαρία Πανουργιά-Σκόνδρα, φιλόλογος και συγγραφέας του βιβλίου «Ο Απόστολος Ανδρέας».
Συμμετέχει η χορωδία του Δημοτικού Σχολείου Κάτω Καστριτσίου. Διευθύνει η κα. Κατερίνα Φιλιππάτου, εκπαιδευτικός, μουσικός, με σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό.
Συντονίζει ο κ. Γιάννης Παναγιωτόπουλος, δάσκαλος, διευθυντής του 65ου Δ.Σ. Πατρών.
Την ώρα της εκδήλωσης θα υπάρχει δημιουργική απασχόληση παιδιών.
@o_kyvernitis Γ. Σμαραγδής για την ταινία του Καποδίστρια!#καποδιστριας #σμαραγδης #ταινια #fy #πατριδα ♬ πρωτότυπος ήχος - o_kyvernitis
There is no God, Soviet propaganda poster, 1961. pic.twitter.com/C7p5wKa9C5
— Vintage Maps (@vintagemapstore) October 15, 2025
Η 🇬🇷 και η 🇨🇳 γλώσσα είναι ζωντανές γλώσσες. Η 🇬🇷 γλώσσα είναι η μητέρα όλων των Δυτικών γλωσσών κατά την UNESCO. Κα Ευθυμίου ιστορικός: pic.twitter.com/93HkeQ4xLm
— PANOS.P 🇬🇷 (@PANOS_psl) October 6, 2025
Ο Θεός μπορεί, όχι μόνο να κάνει να αναστηθεί ένας νεκρός, αλλά και να κάνει ακόμα να μη πεθάνει ένας ζωντανός.
Αυτό το δήλωσε ο Ίδιος ο Κύριος με τα εξής λόγια: «αμήν αμήν λέγω υμίν, εάν τις τον λόγον τον εμόν τηρήση, θάνατον ου μη θεωρήση εις τον αιώνα» (Ιω. η´,51).
Ποιος θα διανοηθεί να φέρει αντίρρηση στα λόγια του Χριστού;
Ποιος θα ήθελε να μοιάσει με τους Ιουδαίος που, «είπον ουν αυτώ οι Ιουδαίοι· νυν εγνώκαμεν ότι δαιμόνιον έχεις. Αβραάμ απέθανε και οι προφήται, και συ λέγεις, εάν τις τον λόγον μου τηρήση, ου μη γεύσηται θανάτου εις τον αιώνα; μη συ μείζων ει του πατρός ημών Αβραάμ, όστις απέθανε; και οι προφήται απέθανον· τίνα σεαυτόν συ ποιείς;» (Ιω. η´,52-53).
Αποκλείεται οι πιστοί να επηρεασθούν από τα λόγια των Ιουδαίων ότι «Αβραάμ απέθανε και οι προφήται » και να πουν ότι όλοι οι άγιοι πέθαναν.
Αποκλείεται γιατί πιστεύουν στα λόγια του Χριστού και όχι στο τι βλέπουν τα μάτια τους.
Αποκλείεται γιατί, ενώ οι Ιουδαίοι του είπαν, «τίνα σεαυτόν συ ποιείς;», οι πιστοί του λένε, Συ είσαι η πηγή της ζωής.
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών
"Όταν πήγαινα στο κατηχητικό όχι μόνο έπαιζα ή ήταν μια έξοδος για μένα όταν δεν είχε στο σπίτι φως ή νερό, απλώς όταν πήγαινα στο κατηχητικό ένιωθα ασφαλής".
— Ιωάννης Βατάτζης (@vatatzis4) September 23, 2025
Αθόρυβα η Εκκλησία προσφέρει εδώ και χρόνια στους νέους μια πρόταση ζωής.
Και ο Γιάννης μιλά με ευγνωμοσύνη γι' αυτό. pic.twitter.com/t3OB0N2exV
Όχι, γιατί αυτός που τη λέει, άλλο θέλει να πει και αυτό το άλλο δε λέγεται με αυτό που λέει. Είναι σα να μεταφράζει ένας μία φράση από π.χ. τα γαλλικά στα ελληνικά που όμως ο ίδιος δεν τα κατέχει καλά.
Αν όμως αυτά τα λόγια τα πει κάποιος σε άλλη γλώσσα, και τα μεταφράσει κάποιος άλλος, που τα κατέχει καλά,στα ελληνικά, δε θα πει, «Ορθοδοξία ή θάνατος» αλλά θα κάνει κανονική μετάφραση, αν γνωρίζει βεβαίως και τις δύο γλώσσες.
Μπορεί π.χ. να πει, Ορθοδοξία μέχρι θανάτου, σύμφωνα με το, « γίνου πιστός άχρι θανάτου, και δώσω σοι τον στέφανον της ζωής »(Απ. β’, 10).
Αν όμως μετά τη λέξη θάνατος τεθεί ερωτηματικό, τότε αυτός που τη λέει πάλι άλλο θέλει να πει, όπως αναφέρθηκε στην αρχή, γιατί, επειδή το « ή » είναι διαζευκτικό, σύμφωνα με το συντακτικό της Ελληνικής γλώσσης, σημαίνει ή το ένα ή το άλλο και κατά συνέπεια δεν είναι σωστή.
Δεν είναι σωστή, γιατί δεν καλείται κάποιος να διαλέξει από μόνος του την Ορθοδοξία ή τον θάνατο, όπως δηλώνει η παραπάνω φράση, Ορθοδοξία ή θάνατος. Στην περίπτωση αυτή θα έλεγε Ορθοδοξία.
Άρα η φράση, Ορθοδοξία ή θάνατος, δεν είναι σωστή, γιατί άλλο θέλει να πει. Δε μπορεί να είναι απ’ αρχής ελληνική. Μάλλον είναι ξενόφερτη.
ταις διδαχαίς συ το Γένος εφώτισας και της δουλείας τα σκότη διέλυσας.
Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ήταν φλογερός πατριώτης, εθνεγέρτης,
ιερομόναχος, υπηρέτης του Χριστού. Εργάτης της Ρωμαίικης ελληνικής παράδοσης,
κήρυκας της Αληθείας και της Ελευθερίας του υπόδουλου Γένους. Διέφερε από τους
άλλους ιεροκήρυκες τους επηρεασθέντες από την Δύση. Δικαίως η Αγία μας εκκλησία
τον ανακήρυξε Ισαπόστολο.
Το 1714 γεννήθηκε στο χωριό Μεγάλο Δένδρο της Αιτωλίας ο πατρο -
Κοσμάς. Στο ιεροδιδασκαλείο του Λύτσικα στη Σεγδίτσα της Παρνασίδος και στη
Μονή Αγίας Παρασκευής στα Βραγγιανά των Αγράφων μαθαίνει τα πρώτα γράμματα.
Διδάσκει ως «υποδιδάσκαλος» στα γύρω χωριά της περιοχής. Επειδή επιθυμεί να
λάβει ανώτερη μόρφωση μεταβαίνει στην Αθωνιάδα Σχολή στο Άγιο Όρος περίπου το
1750 με τους ξακουστούς δασκάλους Παν. Παλαμά, τον Ευγένιο Βούλγαρη και τον
Νικ. Τζαρτζούλη.
Εκεί επιδίδεται με ιδιαίτερο ζήλο στην μελέτη των Γραφών. Δεν γνωρίζουμε
ακριβώς τις σπουδές του. Από τα κηρύγματά του και τα γραπτά του βγαίνει το
συμπέρασμα ότι κατείχε άριστα τα Ελληνικά , είχε βαθιά θεολογική παιδεία και πάρα
πολλές γνώσεις από πολλές άλλες επιστήμες. Κατείχε και αρκετές ξένες γλώσσες. Ο
ίδιος γράφει: «... έφθειρα την ζωήν μου εις την σπουδήν σαράντα πενήντα χρόνους...
τα βάθη της σοφίας ήρεύνησα». Το 1759 στη Μονή Φιλοθέου γίνεται μοναχός και
λαμβάνει το όνομα Κοσμάς από Κώνστας.
Στη Μονή της μετανοίας του φλέγεται από τον πόθο να βοηθήσει το υπόδουλο
έθνος στον κατά Θεόν φωτισμό του. Γράφει σχετικά : «Επειδή το Γένος μας έπεσεν
εις αμάθειαν, είπα: Ας χάσει ο Χριστός εμένα, ένα πρόβατον, και ας κερδίσει τα άλλα.
Ίσως η ευσπλαχνία του Θεού και η ευχή σας σώσει και εμένα».
Στα τέλη του 1760 πιθανότατα πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη και λαμβάνει
από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Σωφρόνιο την άδεια και την ευλογία για να αρχίσει
το ιεραποστολικό του έργο. Οι περιοδείες του δεν μπορούν να προσδιοριστούν με
ακρίβεια.
Θεωρείται βέβαιο ότι περιόδευσε περιοχές της Κωνσταντινούπολης, της
Θράκης, της Μακεδονίας, σε νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου πελάγους, την Αχαΐα,
τη Θεσσαλία και τη Βόρεια Ήπειρο, όπου μαρτύρησε. Κήρυττε παντού Χριστό και
ελευθερωμένη Ελλάδα. Απλός ο λόγος του, αλλά πλήρης σε θεολογικά μηνύματα.
Πράος και ειρηνικός στην συμπεριφορά του, σκόρπιζε καλοσύνη και αγάπη. Ο
υπόδουλος λαός τον αγαπούσε και έτρεχε να ακούσει τον απελευθερωτικό λόγο του.
Προφανώς υπήρξαν και αντιδράσεις στην ιεραποστολική και εθνεργετική
δράση του πατρο - Κοσμά. Οι πλούσιοι αντιδρούσαν για τον λόγο του να δώσουν «το
άδικον οπίσω», οι Ενετοί γιατί μιλούσε και κήρυττε την ρωμαίικη παράδοση, οι
Εβραίοι γιατί μετατέθηκε το παζάρι από την Κυριακή, ημέρα Κυρίου για τους
Ορθοδόξους, στο Σάββατο και μειώθηκαν τα κέρδη τους. Έλεγε ο Άγιος: «Να τον
παρακαλέσετε (τον Χριστό) να με φυλάγει από τις παγίδες του Διαβόλου και μάλιστα
των Εβραίων, όπου εξοδιάζουν χιλιάδες πουγκιά δια να με θανατώσουν».
Στις 2 Μαρτίου 1779 γράφει στον αδελφό του Χρύσανθο: «Δέκα χιλιάδες
Χριστιανοί με αγαπώσει και ένας με μισεί. Χίλιοι Τούρκοι με αγαπώσει και ένας όχι
τόσον. Χιλιάδες Εβραίοι θέλουν τον θάνατον μου και ένας όχι».
Η δράση
Οι περιοδείες του αποσκοπούσαν στην λαϊκή ενότητα μέσα από την
εκκλησιαστική παράδοση που ήταν και εθνική. Στόχος πρώτιστος να σταματήσει το
φαινόμενο των εξισλαμισμών που είχε πυκνώσει τον 18 ο αιώνα. Ο λόγος του γίνεται
κατανοητός σε αντίθεση με άλλους ιεροκήρυκες της εποχής του. Χρησιμοποιεί το
γλωσσικό ιδίωμα των ακροατών και διανθίζει το κήρυγμα με ελεύθερη απόδοση
κειμένων γνωστών από τη θεία λειτουργία.
Η αγάπη του πατρο - Κοσμά προς τον λαό φανερώνεται στο κήρυγμά του:
«Χρέος έχουν εκείνοι, όπου σπουδάζουν -σημειώνει-να μη τρέχουν εις αρχοντικά και
αυλάς μεγάλων και να ματαιώνωσι (να χαραμίζουν) τη σπουδή τους, δια να
αποκτήσουν πλούτον και αξίωμα, αλλά να διδάσκωσι μάλιστα τον κοινόν λαόν, όπου
ζώσι με πολλήν απαιδευσίαν και βαρβαρότητα». Το κήρυγμα κα οι διδαχές του
πατρός αποτυπώθηκαν στις περίφημες Διδαχές του, ο οποίες δείχνουν την
πατερικότητα και παραδοσιακότητά τους.
Απέβλεπε στην αναζωπύρωση του πατερικού φρονήματος για την
επανεύρεση των υπαρκτικών θεμελίων του γένους. Έλεγε: «Έμαθα πώς με την χάρη
του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και Θεού δεν είσθενε Έλληνες (δηλ. ειδωλολάτρες),
δεν είσθενε ασεβείς αιρετικοί άθεοι, αλλ' είσθενε ευσεβείς ορθόδοξοι Χριστιανοί,
πιστεύετε και είσθενε βαπτισμένοι εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου
Πνεύματος και είσθενε τέκνα και θυγατέρες του Χριστού μας...».
Υπήρξε απόστολος όχι μόνο της Ορθοδοξίας αλλά και της ελληνικής παιδείας.
«Άμαρτάνετε πολύ να τα αφήνετε (=τα παιδιά) αγράμματα και τυφλά, και μη μόνον
φροντίζετε να τους αφήσετε πλούτη και υποστατικά, και μετά τον θάνατο σας να τα
τρων και να τα πίνουν και να σας οπισολογούν (κατηγορούν, δυσφημούν). Καλύτερα
να τα αφήσετε φτωχά και γραμματισμένα, παρά πλούσια και αγράμματα». Ή
Εκκλησία μας -λέγει-είναι εις την ελληνικήν. Και αν δεν σπουδάσεις τα Ελληνικά, δεν
ημπορείς να καταλάβεις εκείνα πού ομολογεί η Εκκλησία μας». Για να περιορίσει και
να εξαφανίσει από τους Έλληνες τη χρήση του βλάχικου ή αρβανίτικου γλωσσικού
ιδιώματος, θα φθάσει σε σημείο να δηλώσει: «Όποιος χριστιανός, άνδρας ή γυναίκα,
υπόσχεται μέσα εις το σπίτι του να μη κουβεντιάζει Αρβανίτικα, ας σηκωθεί επάνω να
μου είπει και να πάρω όλα του τα αμαρτήματα εις τον λαιμόν μου από τον καιρόν
όπου εγεννήθηκε, έως τώρα, και να βάλω όλους τους χριστιανούς να τον
συγχωρέσουν...».
Η επίγεια ζωή και η επαναστατική δράση του τελείωσε στο χωριό Κολικόντασι
της σημερινής μαρτυρικής Βορείου Ηπείρου με απαγχονισμό, χωρίς να του
απαγγελθεί επίσημη κατηγορία και να γίνει δίκη. Τον κρεμάσανε σε ένα δένδρο.
Έπειτα δέσανε στο λαιμό του πέτρα και ρίξανε το τίμιο σκήνωμά του στον ποταμό
Άψο. Ένας ιερέας , με το όνομα, Μάρκος το βρήκε να επιπλέει , το παρέλαβε και το
ενταφίασε με χριστιανικό τρόπο στη μονή της Θεοτόκου Αρδονίτσας Β. Ηπείρου.
Το οικουμενικό πατριαρχείο, με πράξη του τον κατέταξε μεταξύ των αγίων της
Εκκλησίας, στις 20 Απριλίου 1961, υπογραμμίζοντας, ότι «άπασαν την πατρώαν γην
διέδραμε, κηρύττων ιεραποστολικώς τον λόγον του θεού, σχολεία πολλαχοϋύ ιδρύων,
ασθενούντας θεραπεύων, την Άγιαν αυτού εκκλησίαν κρατύνων, τύπον δ' εαυτόν
ταπεινώσεως, αυταπαρνήσεως, αρετής και εγκράτειας άναδείξας, έως ου και τον
μαρτυρικόν υπέμεινε θάνατον».
Η μνήμη του τιμάται στις 24 Αυγούστου, ημέρα του μαρτυρίου του.
Μυργιώτης Παναγιώτης
Μαθηματικός