Θέλω αντί για άγχος να έχω γαλήνη - π Κονάνος

Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης: το κήρυγμα της Κυριακής Ζ' Λουκά - 28 Οκτωβρίου 2018

                                ΚΥΡΙΑΚΗ  Ζ΄  ΛΟΥΚΑ

Λκ. η΄, 41-56

Γιά δύο θαύματα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ μᾶς λέει τό σημερινό εὐαγγέλιο, ἀγαπητοί ἀδελφοί. Τό ἕνα εἶναι ἡ θεραπεία μίας γυναίκας ἀπό ἀρρώστια πού τή βασάνιζε δώδεκα χρόνια. Τό ἄλλο εἶναι ἡ ἀνάσταση ἑνός κοριτσιοῦ. Καί τά δύο εἶναι θαύματα τῆς ἀγάπης, πού μᾶς ἔχει ὁ Ἰησοῦς Χριστός, καί τῆς θεϊκῆς του παντοδυναμίας.
Τί θά εἴχαμε, ἀλήθεια, νά ποῦμε ἐμεῖς σήμερα καί γιά τά δύο, γιά μία θεραπεία καί μία ἀνάσταση; Ἔγινε τόσο ἀγωνιώδης ἡ ζωή μας, εἶναι τέτοιοι οἱ ρυθμοί τοῦ βίου μας, πού δέ μένει καιρός νά σκεφτοῦμε καί νά μιλήσουμε γιά τέτοια
πράγματα. Ὁ κόσμος χάνεται! Δουλειά, τρέξιμο, ἀγκομαχητό…! Τρέχουν καί βιάζονται οἱ ἄνθρωποι. Ὁ ἕνας πέφτει πάνω στόν ἄλλο στόν δρόμο, γιά νά προσπεράσει. Χρησιμοποιοῦν ὅλα τά μέσα συγκοινωνίας καί ἐπικοινωνίας, γιά νά προλάβουν τίς δουλειές τους, ὅσοι φυσικά ἔχουν. Γιατί ὅσοι δέν ἔχουν, ὁδηγοῦνται σέ κατάθλιψη καί συχνά σέ ἀπόγνωση. Λόγια λοιπόν θά λέμε; Γιά θαύματα θά μιλοῦμε τώρα;
Ἐκεῖνοι ὅμως πού αἰσθάνονται χρέος τους νά ποῦν πολλά καί βλέπουν πώς εἶναι ἀνάγκη νά μιλοῦν γιά θαύματα, σκέφτονται μήπως ὁ καιρός μας εἶναι ἴδιος μ’ ἐκεῖνον πού λέει ἡ ἁγία Γραφή πρίν ἀπό τόν κατακλυσμό καί τήν καταστροφή στά Σόδομα: «Ἔτρωγαν, ἔπιναν, ἀγόραζαν, πουλοῦσαν, φύτευαν, ἔχτιζαν… καί ἦρθε ὁ κατακλυσμός…». Μέσα στήν ἐξαντλητική ἐργασία καί δραστηριότητα, στήν πίστη πρός τόν ἑαυτό τους καί στήν αὐτοϊκανοποίηση γιά τό δυναμισμό τους, δέν κατάλαβαν οἱ ἄνθρωποι πότε ἦρθε ὁ κατακλυσμός.
Σήμερα ὅλο καί περισσότερο συνειδητοποιεῖται ὅτι ἡ οἰκονομική κρίση πού βιώνουμε εἶναι ἀποτέλεσμα μίας γενικότερης κοινωνικῆς κρίσης, μίας κρίσης ἠθικῆς. Ἡ κρίση αὐτή ἀποτελεῖ συνέπεια μίας θεωρητικῆς ἀντίληψης σχετικά μέ τόν ἄνθρωπο καί τή φύση, ἡ ὁποία, στήν ἐποχή τοῦ εὐδαιμονισμοῦ, κινήθηκε σέ ἐντελῶς διαφορετική κατεύθυνση ἀπό τή χριστιανική. Βγάζοντας ἀπό τή συνείδησή του τήν πίστη στό Θεό, στό Θεό τῆς ἀλήθειας, τῆς δικαιοσύνης καί τῆς ἀγάπης, ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος κατέληξε στό συμπέρασμα ὅτι ὅλα ἐπιτρέπονται.
Ἔτσι, λοιπόν, καί στίς μέρες μας διαπιστώνουμε πώς συμβαίνει τό πρῶτο πού εἶχε συμβεῖ στά Σόδομα -ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό τόν Θεό- κι εὐχόμαστε νά μήν ἔρθει τό δεύτερο, ἡ καταστροφή. Ἄν, ὅμως, τό δεύτερο εἶναι συνέπεια τοῦ πρώτου κι ἄν τό πρῶτο εἶναι στή θέληση καί τή δύναμη τοῦ ἀνθρώπου, τότε πρέπει νά ξέρουμε πώς μέ τήν εὐχή μόνο δέν προλαβαίνεται τό κακό. Γιατί ἡ εὐχή ἀπευθύνεται πρός τόν Θεό· κι ὁ Θεός, ὅπως γνωρίζουμε, ποτέ δέν παραβιάζει τή θέληση καί τήν ἐξουσία τοῦ ἀνθρώπου, ποτέ δέν τοῦ περιορίζει τήν ἐλευθερία. Ἡ εὐχή, λοιπόν, γιά νά τήν ἀκούσει ὁ Θεός, πρέπει νά εἶναι ἡ ἀρχή μίας καλῆς θέλησης καί τό τέλος μίας φιλότιμης προσπάθειας. «Βουλομένων γάρ οὐ τυραννουμένων τό τῆς σωτηρίας μυστήριον», λέει ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ ὁμολογητής. Δηλαδή, ἡ σωτηρία ἀνήκει σ’ ἐκείνους πού τή θέλουν κι ὄχι σέ τυραννουμένους. Μέ τό ζόρι δέν πιάνει ἡ εὐχή καί τά πράγματα τότε ἀκολουθοῦν τό φυσικό τους δρόμο· δέ γίνεται θαῦμα.
Γιατί τό θαῦμα εἶναι ἀκριβῶς αὐτό. Κάτι πού γίνεται ἔξω ἀπό τή φυσική τάξη, μέ τήν ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ. Ἀφοῦ ὁ Θεός εἶναι ὁ ποιητής καί δημιουργός, ὁ κατασκευαστής τῶν πάντων, πολύ περισσότερο μπορεῖ νά εἶναι κι ὁ μετασκευαστής. Κι ὅταν βέβαια εἶναι νά ἐπέμβει στήν ἄψυχη φύση, τότε δέ χρειάζεται τή συγκατάθεσή της. Τό πράγμα τότε ἔχει μόνο φυσική σημασία. Ὅταν, ὅμως, εἶναι νά ἐπέμβει ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο, τότε χρειάζεται τή συγκατάθεσή του. Καί τό πράγμα τότε δέν ἔχει φυσική, ἀλλά ἠθική σημασία.
Κάποτε ὁ Ἰησοῦς ἦταν στήν πατρίδα του «καί δέ μπόρεσε ἐκεῖ νά κάνει κανένα θαῦμα …κι ἔμεινε κατάπληκτος  ἀπό τήν ἀπιστία τους» (Μρκ. 6, 5-6). Μπροστά στήν ἀπιστία τοῦ ἀνθρώπου ὁ Θεός ἀρκεῖται νά θαυμάζει. Ἐδῶ καταλαβαίνετε πώς οἱ ὄροι ἀντιστρέφονται καί θαῦμα δέν εἶναι ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ἡ θέληση τοῦ ἀνθρώπου.
Ἡ θύρα, ἀγαπητοί ἀδελφοί, εἶναι ἡ πίστη. Πρέπει νά τήν ἀνοίξει ὁ ἄνθρωπος, γιά νά μπορέσει νά μπεῖ ὁ Θεός. Διαφορετικά τά πράγματα, κατά ἕνα τρόπο, ἀκολουθοῦν τό φυσικό τους δρόμο. Γι’ αὐτό καί στά δύο θαύματα σήμερα ὁ Χριστός εἶπε τά ἴδια λόγια: «Θάρρος, κόρη μου, ἡ πίστη σου σ’ ἔσωσε» εἶπε στήν αἱμορροοῦσα. Καί στόν ἀρχισυνάγωγο ἐπανέλαβε: «Ἐσύ μή φοβᾶσαι, μόνο πίστευε, καί θά σωθεῖ». Τό θαῦμα εἶναι στή δύναμη καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ νά τό κάνει, καί στή θέληση τοῦ ἀνθρώπου νά τό δεχθεῖ. Ἀμήν.

  Ἀρχιμ. Μ.Γ.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Προσευχή με υπομονή

- Γέροντα, μένει ψυχρή η καρδιά μου στην προσευχή.
Είναι γιατί ο νους δεν δίνει τηλεγράφημα στην καρδιά. Ύστερα στην προσευχή χρειάζεται να εργασθεί κανείς· δεν μπορεί από την μια στιγμή στην άλλη να φθάσει σε κατάσταση, ώστε να μη φεύγει καθόλου ο νους του. Θέλει υπομονή. Βλέπεις, άλλος χτυπάει την πόρτα, ξαναχτυπάει, περιμένει, και μετά ανοίγει η πόρτα. Εσύ θες να χτυπήσεις μια και να μπεις μέσα. Δεν γίνεται έτσι.
Στην προσευχή χρειάζεται επιμονή. «Και παρεβιάσαντο αυτον» (Λουκ. 24, 25), λέει το Ευαγγέλιο για τους δύο Μαθητές που συνάντησαν τον Χριστό στον δρόμο προς Εμμαούς. Έμεινε ο Χριστός μαζί τους, γιατί είχαν μια συγγένεια με τον Χριστό και το δικαιούνταν. Είχαν ταπείνωση, απλότητα, καλοσύνη, θάρρος με την καλή έννοια, όλες τις προϋποθέσεις, γι’ αυτό και ο Χριστός έμεινε μαζί τους.
Πρέπει να προσευχόμαστε με πίστη για κάθε ζήτημα και να κάνουμε υπομονή, και ο Θεός θα μιλήσει. Γιατί, όταν ο άνθρωπος προσεύχεται με πίστη, υποχρεώνει τον Θεό κατά κάποιο τρόπο για την πίστη του αυτή να του εκπληρώσει το αίτημά του. Γι’ αυτό, όταν ζητούμε κάτι από τον Θεό, να μη «διακρινώμεθα» και θα εισακουσθούμε. «Να έχετε πίστη χωρίς να διακριθείτε» (Ματθ. 21, 21), είπε ο Κύριος. Ο Θεός ξέρει να μας δώσει αυτό που ζητούμε, ώστε να μη βλαφτούμε πνευματικά.
Μερικές φορές ζητούμε κάτι από τον Θεό, αλλά δεν κάνουμε υπομονή και ανησυχούμε. Αν δεν είχαμε δυνατό Θεό, τότε να ανησυχούσαμε. Αλλά αφού έχουμε Θεό Παντοδύναμο και έχει πάρα πολλή αγάπη, τόση που μας τρέφει και με το Αίμα Του, δεν δικαιολογούμαστε να ανησυχούμε.
Μερικές φορές δεν αφήνουμε ένα δύσκολο θέμα μας στα χέρια του Θεού, αλλά ενεργούμε ανθρώπινα. Όταν ζητούμε κάτι από τον Θεό και κλονίζεται η πίστη μας και θέλουμε να ενεργήσουμε ανθρωπίνως στα δυσκολοκατόρθωτα, χωρίς να περιμένουμε την απάντηση στο αίτημά μας από τον Θεό, είναι σαν να κάνουμε αίτηση στον βασιλέα Θεό και την παίρνουμε πίσω, την ώρα που Εκείνος απλώνει το χέρι Του, για να ενεργήσει.
Τον παρακαλούμε πάλι, αλλά και πάλι κλονίζεται η πίστη μας και ανησυχούμε και επαναλαμβάνουμε το ίδιο. Έτσι διαιωνίζεται η ταλαιπωρία μας. Κάνουμε δηλαδή σαν εκείνον που κάνει μια αίτηση στο Υπουργείο και ύστερα από λίγο μετανιώνει και την αποσύρει. Ξαναμετανιώνει, την υποβάλλει· μετά από λίγο πάλι την αποσύρει. Η αίτηση όμως πρέπει να μείνει, για να παίρνει την σειρά της.

Αγιου Παϊσίου Αγιορείτου.

Αγία Ταβιθά +25 Οκτωβρίου

Η λέξη Ταβιθά είναι συριακή και ερμηνεύεται Δορκάς (ζαρκάδι).
Από τίς Πράξεις των Αποστόλων πληροφορούμαστε ότι η Δορκάς, ήταν εξειδικευμένη υφάντρια πού κατασκεύαζε χιτώνες και ιμάτια, τα όποια πωλούσε και από τα έσοδα συντηρούσε φτωχούς, χήρες και ορφανά. Όταν ο απόστολος Πέτρος, στα πλαίσια της διάδοσης του Ευαγγελίου, έφτασε στη Λύδδα της Παλαιστίνης, συνέβη ν' ασθενήσει η Δορκάς και να πεθάνει. Τότε δύο απεσταλμένοι, παρακάλεσαν τον Πέτρο να έλθει στην Ιόππη. Όταν έφτασε, τον ανέβασαν στο υπερώο, όπου ήταν νεκρή η Δορκάς. Συγκινημένος ο Πέτρος, χωρίς να πει τίποτα, έβγαλε όλους έξω, γονάτισε και προσευχήθηκε θερμά. Έπειτα είπε: «Ταβιθᾶ ἀνάστηθι». Και πράγματι η νεκρή αναστήθηκε!

Yπομονή στις θλίψεις!

Εδώ δεν έχομε πατρίδα αληθινή, είμεθα ξένοι! Η πατρίδα μας είναι στους ουρανούς. Γνωρίζω καλά πόσο μεγάλη ωφέλεια προξενεί η πρόσκαιρη ασθένεια σε εκείνους που έχουν υπομονή στις θλίψεις, δεν γογγύζουν αλλά λέγουν σαν τον Ιώβ δόξα σοι ο Θεός.

Όλοι οι Άγιοι και οι δίκαιοι στον κόσμο αυτό είχαν ασθένειες, θλίψεις, στερήσεις, διωγμούς, εξορίες, βασάνους, τιμωρίες, εάν, όμως, δεν είχαν υπομονή, δεν θα άγιαζαν· γι’ αυτό ο Κύριος είπε· όποιος έχει υπομονή μέχρι τέλους, εκείνος θα σωθεί. Με την υπομονή τους οι Άγιοι άγιασαν και έλαβον μεγάλη χάρη και εδώ στη γη και στους Ουρανούς….

Οι Άγιοι πάντες Προφήτες, Απόστολοι, Μάρτυρες, Όσιοι και δίκαιοι και ο ίδιος ο αναμάρτητος Κύριός μας, είχαν θλίψεις. Πώς εμείς θέλουμε, χωρίς θλίψεις και πειρασμούς, να σωθούμε;

Οι ασθένειες είναι δώρο Θεού, είναι σημείο της αγάπης του Θεού. Μας παιδεύει εδώ στην πρόσκαιρη ζωή ολίγον για να μας αναπαύσει στην αιώνια, και «ολίγα παιδευθέντες μεγάλα ευεργετηθήσονται», λέγει το Άγιο Πνεύμα.

Όλοι οι Άγιοι είχαν ασθένειες, θλίψεις, πειρασμούς στην πρόσκαιρη ζωή, αλλά τώρα χαίρουν και θα χαίρουν αιώνια.

Εμείς οι αμαρτωλοί οφείλουμε να πιστεύουμε και να παραδεχόμαστε, ότι όσα κάμνει ο Κύριος είναι καλά, είναι δίκαια και ωφέλιμα.

Θεωρώ αναγκαίον να σου υπομνήσω ό,τι και εγώ και συ και όλοι οι Χριστιανοί οφείλουμε να έχουμε υπομονή στις θλίψεις. Χωρίς θλίψεις, ασθένειες και πειρασμούς είναι δύσκολο να σωθούμε.

Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος

πηγή : Ι. Ν. Αγίου Νικολάου του Νέου

Σε μια ομήγυρη σε μονή του Αγίου Όρους

-την ευχή σου Γέροντα
-του Κυρίου
-καπνίζεις παιδί μου;
-ναι Γέροντα
(ελαφρό χαστούκι) -να το κόψεις
-την ευχή σου Γέροντα
-εσύ τι θέλεις
-κι εγώ καπνίζω
(χαστούκι)- να το κόψεις κι εσύ
-εσύ πόσα παιδιά έχεις;
- τρία
(χαστούκι)- να κάνεις και τέταρτο
-εσύ τι δουλειά κάνεις;
-πιλότος
(χαστούκι) με τέτοια κοιλιά πιλότος;

ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ

…Η ΩΡΑ ΕΙΧΕ περάσει καὶ ἀνέτειλε μπροστά μας ἡ Ἱερὰ Μονὴ του Δοχειαρίου μὲ τὸν ἐπιβλητικὸ πέτρινο Πυργίσκο της καὶ τὰ πολύχρωμα οἰκοδομήματά της, μοιάζοντας ὡς λειμὼν τοῦ Παραδείσου.

Ἀφοῦ κατέβηκε ἡ σιδερόπορτα τοῦ πλοιαρίου ἀμέσως ἀσυγκράτητοι καὶ κάνοντας τὸν Σταυρό μας πατήσαμε στὰ ἱερὰ χώματα τοῦ Ἁγιωνύμου Ὅρους.

Ἀπέναντί μας ἀκριβῶς καὶ καθισμένος σὲ ἕνα πρόχειρο τσιμεντένιο πεζούλι καθόταν ἀτάραχος καὶ μὲ ζωηρὸ βλέμμα ὁ Ἡγούμενος τῆς Μονῆς, ὁ π. Γρηγόριος, ἀκραιφνὲς δεῖγμα Ὀρθοδόξου ἤθους καὶ βιώματος. Δὲν τὸν ἀναγνωρίσαμε, νομίζοντάς τον ὡς ἕνα ἁπλὸ γερασμένο Μοναχὸ. Δίπλα του εἶχαν πρὸ ὤρας μαζευτεῖ πολλοὶ προσκυνητὲς διαφόρων ἡλικιῶν ἀλλὰ καὶ 6-7 μικρόσωμα σκυλάκια που ὡς δορυφόροι περιφερόντουσαν μὲ ἀγάπη γύρω ἀπὸ τὸν Γέροντα.

Τὸν χαιρετίσαμε λέγοντάς του τὸ ἁρμόδιο Εὐλογεῖτε (αὐτὸς εἶναι ὁ καθιερωμένος ἀσπασμὸς στὸ Ὅρος) ἀπαντώντας μας, «ὁ Κύριος».

-Ξέρετε Γέροντα ποῦ εἶναι ὁ Ἡγούμενος;

-Τί νὰ τὸ κάνετε αὐτὸ τὸ στραβόξυλο; Μακριὰ ἀπὸ αὐτόν, ἐννοώντας τὸν ἑαυτό του.

Μετὰ κι ἀπὸ ἄλλα ὡραῖα καὶ ἔξυπνα πού μᾶς ἀνέφερε μὲ τὴ γνωστή του νεανικὴ ζωηράδα, ἔστω καὶ ὑπερεβδημοκοντούτης, ἦρθε ἕνα νέο καλογεράκι καὶ πιάνοντάς τον ἀπὸ τὸ χέρι, ἔχοντας τὸ ἄλλο στὴν μαγκούρα, πῆρε ν’ ἀνεβαίνει ἀπὸ τὸ λιθόστρωτο καλντερίμι πρὸς τὴν πύλη τῆς Μονῆς, ἀκολουθούμενος ἀπὸ τὰ ἤρεμα σκυλάκια ποὺ ’μοιάζαν πιότερο μὲ ἀλεποῦδες.

-Γέροντα, θὰ μᾶς πεῖτε κάτι πνευματικό; Πῶς θὰ γνωρίσουμε τὸν Θεό;

-Καὶ ἐμένα βρήκατε νὰ ρωτήσετε;

Τὰ πράγματα εἶναι πολὺ ἁπλά, μέσα ἀπὸ τὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ ἔρχεται ἡ Θεογνωσία, δὲν εἶναι προϊὸν γνώσης ἢ μαθητείας σὲ κάποιο Πανεπιστήμιο, ἀλλὰ πνευματικοῦ βιώματος.

-Γιὰ τὴν εὐχὴ τί ἔχετε νὰ μᾶς πεῖτε;

-Πρὶν τὴν εὐχὴ καλὸ θὰ εἶναι, ὅπως λένε καὶ οἱ Πατέρες, νὰ γίνει ἀναπνοή μας τὸ «Ἰησοῦ Χριστέ». Ἔτσι, ζεσταίνεται ἡ καρδιά μας καὶ παίρνει μπροστὰ ἡ εὐχὴ καὶ ὅλη ἡ προσευχή.

Ἀποσταμένος καὶ μὲ πέντε σοβαρὲς ἀσθένειες παράλληλα πάνω του στάθηκε στὴ μέση τοῦ λίθινου ἀνηφόρου καὶ μὲ βλέμμα σοβαρὸ ἀποξεχνώντας γιὰ λίγο τὸ ἀπαραίτητο χιοῦμορ, μᾶς εἶπε:

-Θεμέλιο ὅμως τῆς προσευχῆς εἶναι ἡ ἀγάπη. Δίχως ἀγάπη, τσάμπα καὶ ἡ προσευχὴ καὶ τὰ πάντα.

Πρέπει νὰ ἀγαπάει ὁ Χριστιανὸς ὅλη τὴν κτίση ἀκόμη καὶ τὸ χῶμα ποὺ πατᾶ «καὶ τὸν χοῦν αὐτῆς οἰκτειρήσουσι» (Ψάλμ. 101,15) κατὰ πὼς λέει ὁ ψαλμωδός. Πρέπει νὰ πλατυνθεῖ ἡ καρδιά μας καὶ νὰ χωρέσει ἐντός της ὅλο τὸ σύμπαν. Ὅμως τὴν ἀγάπη αὐτὴ δὲν τὴν ἀγοράζεις ἀπὸ τὸ Σοῦπερ Μάρκετ. Τὴ χαρίζει μονάχα καὶ ἀποκλειστικὰ ὁ Χριστός.  Ἂς προσευχόμαστε, λοιπὸν, συνέχεια στὸν Κύριό μας νὰ μᾶς δωρίζει ἐτούτη τὴν ἀγάπη.

Ἕνα μικρὸ σκυλάκι τώρα εἶχε πηδήξει στὰ χέρια του, ὁ Ντάνυ, καὶ περνώντας ἀπὸ τὴν τσέπη του μία μικρὴ ξύλινη χτένα ἄρχιζε νὰ τὸ χτενίζει ἀπαλλάσσοντάς του ἀπὸ διάφορες χωματόπετρες καὶ ζωύφια, ποὺ εἶχαν κολλήσει στὸ τρίχωμά του.

-Ἀγάπη γιὰ ὅλη τὴν κτίση, ὁρατὴ καὶ ἀόρατη, λογικὴ καὶ ἄλογη… πέρα ὅμως ἀπὸ συμπάθειες ἢ ἀντιπάθειες. Καμία ἀρετὴ δὲν πρέπει νὰ ἔχει ὅρια. Ἐνῶ ἡ ἀνθρώπινη ἀγάπη μὲ τὶς συμπάθειες καὶ τὶς ἀντιπάθειές της κάποτε ἀποκάμνει καὶ ἐξαντλεῖται. Χωρὶς ἀληθινὴ ἀγάπη δὲν γνωρίζεις Τὸν Θεόν.

Ἔβαλε τὴν χτένα πάλι στὴ ρασότσεπη καὶ τότε μᾶς λέει:

-Μία ὄψη τῆς Ἀγάπης εἶναι κι ἡ ὑπομονή. Μέσα στὴν ὑπομονὴ κρύβεται καὶ ἡ ταπείνωση. Ὡστόσο, ἡ ὑπομονὴ πρέπει νὰ γίνεται εὐχαριστιακὰ καὶ ὄχι ἀναγκαστικὰ κι ἀπὸ ἀγγαρεία.

Γιὰ νὰ τὰ κάμεις ὅμως ὅλα αὐτὰ πράξη, πρέπει νὰ προχωρᾶς μὲ τὴν καρδιά σου καὶ ὄχι μὲ τὴν ἀνθρώπινη λογική. Γι’ αυτὸ καὶ ἡ Βασιλεία Τοῦ Θεοῦ δουλεύεται μὲ τὴν καρδιὰ καὶ ὄχι μὲ τὴν ἐξυπνάδα. Ἂς ἀφήσουμε λοιπὸν τὴν ψυχή μας ἐλεύθερη καὶ μὴ τὴ δεσμεύουμε μὲ τὴν ξερὴ λογική. Ἡ καρδιά, ἂν ἀφεθεῖ στὶς αὖρες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, μεγαλουργεῖ. Δὲν μπορεῖ ὁ Χριστιανὸς νὰ εἶναι λογικὸς ἂν δὲν εἶναι καὶ λίγο τρελός. Ἡ ἐλεύθερη καρδιὰ ἀνεβαίνει στὸν Οὐρανὸ καὶ χτυπᾶ κάθε ὥρα τὴν πόρτα τοῦ Θεοῦ. Ὄχι μονάχα ὁ Χριστὸς νὰ μᾶς χτυπᾶ τὴ θύρα τῆς ψυχῆς μας, ὅπως λέγει ἡ Ἀποκάλυψη, ἀλλὰ ἐμεῖς περισσότερο νὰ χτυπᾶμε. Ἐμεῖς πάντα ἔξω ἀπὸ τὴν πόρτα τοῦ Χριστοῦ, ὄχι ὁ Χριστὸς ἔξω ἀπὸ τὴ δική μας, καταλάβατε;

Πιὸ πάνω τώρα δούλευαν στὴν πέτρα κάτι μικροκαλογέρια ἐργαζόμενα στὴ λιθόστρωση τοῦ δρομίσκου, ποὺ ἔβγαζε στὴν πύλη τῆς Μονῆς. Βλέποντας ὁ Γέροντας τους εὐδιάθετους, μὲ μία ἐνδόμυχη ἱκανοποίηση, στράφηκε πάλι σέ ’μας.

Ἡ πρώτη ἐντολὴ στὸν Παράδεισο ἦταν ἡ ἐργασία:

«ἐργάζεσθαι αὐτὸν καὶ φυλάσσειν» (Γὲν β΄,15).

Μὲ τὴν ἐργασία ταπεινώνεται καὶ ὁ ἐγωισμὸς καὶ τὸ κορμί.

 Αὐτοὶ εἶναι οἱ δυὸ πόλοι ποὺ ταλαιπωροῦν τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν πηγαίνουν στὴν κόλαση. Ὁ ἐγωισμὸς καὶ τὰ πάθη τῆς σάρκας.

Ὅμως καὶ αὐτὸ τὸ σῶμα ἂν τὸ δουλέψεις σωστὰ μπορεῖ νὰ σὲ ὁδηγήσει στὸν Παράδεισο.

Μαζὶ μὲ τὸ κορμί μας μετανοοῦμε. Γι’ αὐτὸ καὶ οἱ Δαίμονες δὲν μποροῦν νὰ μετανοήσουν, διότι δὲν ἔχουν σώμα. Ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι πέφτουμε συνεχῶς σὲ σαρκικὰ ἁμαρτήματα, βλέπουμε κατόπιν τὰ χάλια μας καί, θέλοντας ἢ μή, ταπεινωνόμαστε καὶ μετανοοῦμε.

Ἂς ἔχουμε, λοιπὸν, καλή φώτιση καὶ καλή μετάνοια!

Ἄντε πηγαίνετε τώρα στὸν Ἀρχοντάρη νὰ σᾶς τακτοποιήσει καὶ νὰ πάω καὶ ’γῶ στὸ κελλάκι μου ν’ ἀναπαυθῶ στὴ γωνιά μου…

AΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΚΟΥΒΕΝΤΕΣ

                                                                                                                  Εκδόσεις «ΑΘΩΣ»

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ – 19 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2018

 www.imsk.gr

ΚΥΡΙΑΚΗ  ΙΒ΄  ΜΑΤΘΑΙΟΥ

(Ματθ. ιθ΄ 16-26)

«Λέγω ὑμῖν ὅτι δυσκόλως πλούσιος εἰσε-

λεύσεται εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν»

Ἀγαπητοί μου αδελφοί,

Ἦταν εὐσεβής καί καλός ἀπό τήν παιδική του ἡλικία ὁ νεανίσκος τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου. Τηροῦσε τίς θεῖες ἐντολές καί οἱ σχέσεις του μέ τό Θεό καί τούς ἀνθρώπους ἦταν ἄψογες. Ζητοῦσε ὅμως τό τέλειο καί γι’ αὐτό πλησίασε τόν Χριστό καί τόν παρακαλοῦσε νά τοῦ ὑποδείξει τόν τρόπο τῆς κατακτήσεως τῆς αἰωνίου ζωῆς. Ὁ Κύριος τοῦ πρότεινε τήν τελεία ἀπογύμνωση ἀπό κάθε πρόσκαιρο θησαυρό. «Πώλησόν σου τά ὑπάρχοντα καί δός πτωχοῖς καί ἕξεις θησαυρόν ἐν οὐρανῷ καί δεῦρο ἀκολούθει μοι». Ὁ δρόμος τῶν τελείων περνᾶ ἀπό τήν ἐλεημοσύνη καί τήν ὑποταγή, τοῦ λέγει. Ὁ νεός ὅμως κλονίζεται. Ἀγαπᾶ περισσότερο τά κτήματά του ἀπό τόν Χριστό καί μέ τήν πικρία τῆς ἀπογοητεύσεως στρέφει τά νῶτα του καί ἀπομακρύνεται. Ἀλήθεια, πολύ δύσκολα πλούσιος θά εἰσέλθει στή Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

Εἶναι καταδικασμένοι ἀπό τό Θεό οἱ πλούσιοι γιά τήν αἰώνια κόλαση; Κάθε ἄλλο. Ὁ Θεός εὐλογεῖ ἐκείνους πού μέ τό μόχθο καί τήν τιμία ἐργασία τους πολλαπλασίασαν τά τάλαντα πού τούς ἔδωσε καί τούς χαρίζει τήν πραγματική εὐτυχία. Ὁ πλοῦτος εἶναι σημεῖο τῆς γενναιοδωρίας του καί τῆς πληρότητας ζωῆς πού Ἐκεῖνος ὑπόσχεται στούς ἐκλεκτούς του. Ὁ ἴδιος πλουτίζει τόν Ἀβραάμ, τόν Ἰσαάκ, τόν Ἰακώβ, τόν Ἰωσήφ καί εὐλογεῖ τά ἀγαθά τους. Τότε μόνο κατακρίνει τόν πλοῦτο, ὅταν ἀποκτᾶται μέ φάυλο τρόπο καί διατίθεται σέ ἐγωιστικούς σκοπούς. Ἀκόμα, ὅταν ὁ πλούσιος προσκολλᾶται σ’ αὐτόν καί πιστεύει ὅτι μπορεῖ νά ζήσει στηριζόμενος στήν δύναμή του χωρίς τό Θεό. Τά ἀγαθά τότε συσσωρεύουν τήν ὀργή τοῦ Θεοῦ. «Ὁ πεποιθῶς ἐπί πλούτῳ, οὗτως πεσεῖται» (Παροιμ. ια΄ 28) λέγει ἡ Γραφή. Ἐκεῖνος πού θά στηρίξει τίς ἐλπίδες του στή δύναμη τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν θά συντριβεῖ, ἔστω κι ἄν ἐφαρμόζει τίς ὑπόλοιπες ἐντολές τοῦ Θεοῦ. «Ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου» τοῦ κλείνει τά σπλάχνα τῆς ἀγάπης καί τόν κάνει ἀδιάφορο στούς πόνους καί στίς ἀνάγκες τοῦ ἀδελφοῦ (Α΄  Ἰωάν. β΄ 15).

Τό χρῆμα ἐξαπατᾶ ἀκόμα κι ἐκεῖνες τίς ψυχές πού ἔχουν καλές διαθέσεις. Φράζει τό δρόμο τῆς τελειότητος, πνίγει τόν Εὐαγγελικό λόγο καί κάνει νά ξεχαστεῖ τό οὐσιῶδες, ὅτι «οὐκ ἐν τῷ περισσεύειν τινι ἡ ζωή αὐτοῦ ἐστιν ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῦ» (Λούκ. ιβ΄ 15). Εἶναι πολύ δύσκολο νά μείνει κανείς πιστός, ὅταν εὐημερεῖ. Ἡ ὕλη τοῦ σκεπάζει τήν καρδιά καί ἀμείλικτα τόν ἐξουσιάζει. Τοῦ προκαλεῖ ψυχική ἀναισθησία ἀπό τήν ὁποία γεννᾶται «ὁ πολυκέφαλος τῆς εἰδωλολατρίας ὄφις» (Ἅγιος Ἰωάννης Κλίμακος), δηλ. ἡ φιλαργυρία. Στό Εὐαγγέλιο ὅμως ὑπάρχει ἕνας νόμος ἀπόλυτος πού δέν ἐπιδέχεται καμία ἐξαίρεση, ὅτι δέν μπορεῖ ἐκεῖνος πού θέλει νά σωθεῖ, νά ὑπηρετεῖ δυό ἀφέντες: «Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν» καί «οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καί μαμωνά» (Ματθ. στ΄ 24). Ἐκεῖνος πού ἔχει σ’ αὐτόν τόν κόσμο τά ἀγαθά του δέν μπορεῖ νά εἰσέλθει στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Δέν ζητεῖ ὁ Κύριος νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν περιοσία του, ὅπως ζήτησε ἀπό τόν πλούσιο νεανίσκο. Ζητεῖ νά ἀποδεσμευθεῖ ἀπό τήν προσκόλληση τοῦ πλούτου καί ν’ ἀνοίξει τήν καρδιά του στά αἰτήματα τῶν πτωχῶν ἀδελφῶν. Ὅποιος θέλει νά ἀποκτήσει οὐρανίους θησαυρούς, πρέπει νά διανείμει τούς ἐπίγειους. «Ὁ κτησάμενος ἀγάπην διεσκόρπισε χρήματα· ὁ δέ λέγων ἀμφοτέροις συζεῖν, ἑαυτόν ἠπάτησεν» (Ἰω. Κλίμακος). Ποτέ δέν μποροῦν νά συνυπάρξουν ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό καί ἡ ἀγάπη πρός τά χρήματα.

Ἡ Ἐκκλησία δέν ἀρνεῖται τόν ἀπό Θεοῦ πλοῦτο, οὔτε ὑπογορεύει στούς πιστούς νά ἀρνηθοῦν τήν ἰδιοκτησία. Δέχεται τόν πλοῦτο σάν δῶρο τοῦ Θεοῦ πού ἔχει δοθεῖ γιά τήν ἀνακούφιση τῶν πτωχῶν. Ἑπομένως, ὅποιος ἔχει πλούτη, πρέπει νά εὐεργετεῖ. Πραγματικός πλούσιος δέν εἶναι ἐκεῖνος πού κατέχει, ἀλλά ἐκεῖνος πού δίνει. Μέ τή δωρεά προσελκύεται ἡ γενναιοδωρία τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία αὐξάνει καί πολλαπλασιάζει τά πλούτη. Ὅσο δίνει ὁ πλούσιος, τόσο περισσότερο πλουτίζει καί καί σέ ἐπίγεια καί σέ ἐπουράνια ἀγαθά. Ἔτσι ἀποδεικνύεται ἡ ἀξία τοῦ ἀποστολικοῦ λόγου: «μακάριόν ἐστι μᾶλλον διδόναι ἤ λαμβάνειν» (Πράξ. κ΄ 35).

Ὁ Κύριος προέτρεψε τόν πλούσιο νεανίσκο νά μοιράσει τόν πλοῦτο του στούς φτωχούς. Μέσα στήν οἰκογένεια τῆς Ἐκκλησίας δέν μπορεῖ ὁ ἕνας νά ἔχει θησαυρούς καί ὁ ἄλλος νά στερεῖται τόν ἐπιούσιο. Ἡ ἐλεημοσύνη καί ἡ φιλανθρωπία εἶναι μία εὐαγγελική πράξη ἀγάπης, ἡ ὁποία καταργεῖ τίς διαφορές καί μέ τό μέτρο τῆς ὀλιγάρκειας δίνει τή δυνατότητα τῆς ἁρμονικῆς συμβιώσεως πτωχῶν καί πλουσίων. Ὅταν λείπει τό πνεῦμα τῆς ἀγάπης, οἱ πτωχοί μισοῦν τούς πλούσιους καί βίαια οἰκειοποιοῦνται τίς περιουσίες τους, οἱ δέ πλούσιοι περιφρονοῦν τούς φτωχούς καί λαμβάνουν ἐχθρική στάση ἀπέναντί τους. Ὅταν ὑπάρχει πνεῦμα Χριστοῦ, οἱ πλούσιοι εὐεργετοῦν τούς ἐνδεεῖς καί ἐκεῖνοι εὐγνωμονοῦν τούς πλουσίους.

Ἄν αὐτό τό πνεῦμα εἶχαν οἱ σημερινοί ἑκατομμυριοῦχοι δέν θά ὑπῆρχε πείνα στόν κόσμο, δέν θά πέθαιναν ἀπό ἐπιδημίες χιλιάδες σκελετωμένα παιδιά τοῦ τρίτου κόσμου, οἱ ἄνεργοι νέοι δέν θά ἔφθαναν ποτέ στό ἔγκλημα, δέν θά ὑπῆρχε στίς συναλλαγές τῶν ἀνθρώπων ἡ πονηρία. Μέ τά ὑπεράφθονα χρήματά τους θά ἔτρεφαν τούς πεινασμένους καί θά σκορποῦσαν ἀγάπη. Τί κρίμα ὅμως! Οἱ πιό πολλοί εἶναι σφιχταγκαλιασμένοι μέ τό μαμωνά. Ἔχουν παραδοθεῖ στήν ἐξουσία του κι ἔχουν κλείσει τά μάτια τους σέ κάθε δυστυχία. Ἡ σωτηρία γι’ αὐτούς εἶναι δύσκολη ὑπόθεση, ἐκτός κι ἄν ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ τούς ξυπνήσει ἀπό τό λήθαργο τῆς ἀναισθησίας καί τούς ὁδηγήσει στήν συναίσθηση. Μποροῦν κι αὐτοί νά σωθοῦν καί μέ τόν πλοῦτο τους ν’ ἀνοίξουν τή θύρα τοῦ Παραδείσου, ἄν θρέψουν τό φτωχό, ἄν ντύσουν τό γυμνό, ἄν περιθάλψουν τόν ἄστεγο, ἄν βοηθήσουν τόν ἀπελπισμένο, ἄν δώσουν χαρά στόν ἐμπερίστατο. «Οὐκ ἐστι γάρ ἄλλως σωθῆναι, εἰ μή διά τοῦ πλησίον» τονίζει ὁ ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος.

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Τό πάθος τῆς πλεονεξίας ἔχει καταλάβει πολλούς. Ἡ θεραπεία του εἶναι δύσκολη, ὄχι ὅμως ἀδύνατη. Ὅπως γιά νά θεραπευθεῖ ἕνα σπυρί πρέπει πρῶτα νά βγάλουμε τό πύον, ἔτσι καί γιά νά θεραπεύσουμε τό οἴδημα τῆς πλεονεξίας, πρέπει νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τά περιττά. «Ἀπορρίψωμεν τό φορτίον, ἴνα μικρόν ἀνανεύσῃ τό πλοῖον· ἐκβάλωμεν χειμαζόμενοι καί τῶν σκευῶν τά πολλά…», συμβουλεύει ὁ ἅγιος Νεῖλος.

Ὅποιος σκορπίσει στούς φτωχούς καί μέ τόν πλοῦτο του φέρει τήν ἐλπίδα ἐκεῖ ὅπου ὑπῆρχε πρίν σκοτάδι ἀπογνώσεως, θά βρεῖ ἀδαπάνητους θησαυρούς στόν οὐρανό. Ἀμήν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Τὸ ἐκκλησάκι

Εἰς τὸ βουνὸ ψηλὰ ἐκεῖ
εἶν᾿ ἐκκλησιὰ ἐρημική,
τὸ σήμαντρό της δὲ χτυπᾶ,
δὲν ἔχει ψάλτη οὔτε παπά.
Ἕνα καντήλι θαμπερὸ
καὶ ἕναν πέτρινο σταυρὸ
ἔχει στολίδι μοναχὸ
τὸ ἐκκλησάκι τὸ φτωχό.
Ἀλλ᾿ ὁ διαβάτης σὰν περνᾶ
στέκεται καὶ τὸ προσκυνᾶ
καὶ μὲ εὐλάβεια πολλὴ
τὸν ἄσπρο του σταυρὸ φιλεῖ.
Ἐπάνω στὸ σταυρὸ ἐκεῖ
εἶναι εἰκόνα μυστικὴ
μ᾿ αἷμα τὴν ἔγραψε ὁ Θεὸς
καὶ τὴν λατρεύει ὁ λαός.

 Ἄγγελος Βλάχος (1838-1920): Ἀθηναῖος λογοτέχνης, διπλωμάτης καὶ πολιτικός

Λυχνάρια, καντήλια, πυρσοί -Τα «φωτιστικά» του Βυζαντίου και οι μύθοι τους [εικόνες] Πηγή: Λυχνάρια, καντήλια, πυρσοί -Τα «φωτιστικά» του Βυζαντίου και οι μύθοι τους [εικόνες] | iefimerida.gr

Τα φωτιστικά μέσα της βυζαντινής περιόδου θα βρεθούν στο επίκεντρο εισήγησης- θεματικής ξενάγησης, που προετοιμάζεται στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη.

Η εισήγηση- ξενάγηση θα πραγματοποιηθεί στις 2 Αυγούστου και την προετοιμάζει ο αρχαιολόγος- μουσειολόγος Ιωάννης Μότσιανος, ενώ εντάσσεται στο πλαίσιο σειράς δράσεων με γενικό τίτλο «Εν νυκτί», που καθιέρωσε από την περασμένη χρονιά το υπουργείο Πολιτισμού.

Ελαιόλαδο και μελισσοκέρι: το... «σκληρό νόμισμα» της εποχής

Οι Βυζαντινοί εξακολούθησαν να μετέρχονται τις μεθόδους αφής της φωτιάς που χρησιμοποιούνταν και στην αρχαιότητα: 1) με κρούση, 2) με τριβή και 3) με κοίλους γυάλινους φακούς ή κάτοπτρα. «Άλλωστε, με τη μορφή που τα γνωρίζουμε σήμερα, τα σπίρτα δεν υπήρχαν πριν το 1827 και ο αναπτήρας δεν ήταν σε χρήση πριν τις αρχές του 20ού αιώνα», λεει στο AΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μότσιανος.

Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σήμερα που ζούμε στην εποχή του ηλεκτρισμού, στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο, όπως άλλωστε και έως τα τέλη του 19ου αι., ο τεχνητός φωτισμός ταυτιζόταν με τη φωτιά. Και ως καύσιμη ύλη για τη συντήρηση των φωτιστικών στα βυζαντινά χρόνια χρησιμοποιήθηκαν α) στερεά καύσιμα, όπως το ξύλο και οι φυτικοί βλαστοί, το ζωικό λίπος και το μελισσόκερο και β) ρευστά καύσιμα όπως το κατράμι, η πίσσα και άλλες ρητίνες, ορυκτά ρευστά καύσιμα και φυτικά ρευστά καύσιμα που χρησιμοποιήθηκαν για φωτιστικά ελαίου. Από την πρώιμη βυζαντινή περίοδο τα καύσιμα που χρησιμοποιήθηκαν για να φωτίσουν τους τόπους λατρείας ήταν αποκλειστικά το ελαιόλαδο και το μελισσόκερο. Πίσω από τις θρησκευτικές διατάξεις υποκρύπτονται επιλογές πρακτικού χαρακτήρα. Σαφώς έπρεπε να αποφεύγουν να καπνίσουν και να μαυρίσουν τα κτήρια με τη χρήση καυσίμων κακής ποιότητας με δυσάρεστες μυρωδιές, όπως αυτές των ρητινών ή των ζωικών λιπών, ενώ, από την άλλη, φωτιστικά που ανέδιδαν έντονο και ενοχλητικό καπνό και αντίστοιχη οσμή σίγουρα θα απέτρεπαν τους πιστούς από τη μακρόχρονη παραμονή στους ναούς. Έτσι, πολύ γρήγορα, ήδη από τον 4ο αι. μ.Χ. το ελαιόλαδο και το μελλισόκερο που προορίζονταν για την παραγωγή φωτός έπρεπε να διατίθενται σε... βολική αξία. Στην προσπάθεια αυτή μάλιστα φαίνεται ότι επιστρατεύτηκαν και παλιότεροι μύθοι και συμβολισμοί. Έτσι, θεωρήθηκε ότι το έλαιον συμβολίζει «την ειρήνην και την ευσπλαχνία του Θεού (τὸν τοῦ Θεοῦ ἔλεον)» και όπως το κερί παράγεται από τις μέλισσες, που είναι παρθένοι, έτσι και από την Παρθένο Μαρία προήλθε ο Χριστός, το Φως το Αληθινό, «τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον, ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον».

Πήλινο λυχνάρι κατασκευασμένο με μήτρα από τις Λουλουδιές Κίτρους Πιερίας.5ος αιώνας μ.Χ.

Πήλινο λυχνάρι κατασκευασμένο με μήτρα από τις Λουλουδιές Κίτρους Πιερίας διακοσμημένο με επτάφωτη λυχνία. 4ος αιώνας μ.Χ.

Μετάλλινο πολυκάνδηλο παλαιοχριστιανικών χρόνων

Εδώ, βρίσκεται και η «λογική απάντηση» στο έκτοτε «λογικό» ερώτημα: Γιατί στη διάρκεια των νηστειών επιτρέπεται η κατανάλωση ελαιών και όχι ελαιολάδου;

«Η αποχή από το ελαιόλαδο κατά τις χριστιανικές νηστείες είχε προφανώς και οικονομική σημασία, αφού ο καρπός της ελιάς και το μεταποιημένο προϊόν (ελαιόλαδο) διαφέρουν πολύ ως προς το κόστος παραγωγής τους και η συνήθεια της αποχής από το ελαιόλαδο φαίνεται ότι αποδεικνυόταν πολύ πρακτική. Η ποσότητα του ελαιόλαδου που περίσσευε μπορούσε να προσφερθεί στις εκκλησίες για να φωτιστούν με ιδιαίτερο τρόπο κατά τη διάρκεια των εορτών (που έπονται των μεγάλων νηστειών)» λεει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μότσιανος. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι ο φωτισμός γινόταν ανταγωνιστής της πλούσιας σε λίπη διατροφής, καθώς «ἡ τοῦ ἐλαίου τροφή» δεν προοριζόταν μόνο για «τὸ λυχνιαῖον πῦρ» και για άλλα φωτιστικά μέσα όπως οι καντήλες, αλλά αφορούσε και τη δίαιτα των ανθρώπων. Τα έλαια που χρησιμοποιούνταν ως καύσιμο για τα φωτιστικά μέσα ήταν κατά κανόνα βρώσιμα. Έτσι, λοιπόν, η ανεπάρκεια των φυτικών ελαίων και ζωικών λιπών επηρέαζε τόσο τη διατροφή όσο και τον φωτισμό. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι όσοι δεν διέθεταν λάδι για το λυχνάρι τους ονομάζονταν «ἂλυχνοι», χαρακτηρισμός έσχατης ένδειας.

Μετάλλινο πολυκάνδηλο. Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού. 6ος αιώνας μ.Χ. Στην περιφέρεια του εξωτερικού δίσκου υπάρχει εγχάρακτη επιγραφή «αγίου Λεοντίου και Ιουλίου».

Πυρσός που χρησιμοποιήθηκε ως πυροφάνι για νυχτερινό ψάρεμα
Καθώς στον εκκλησιαστικό βίο κυριάρχησαν ως καύσιμη ύλη για τον φωτισμό το ελαιόλαδο και το μελισσόκερο, στην πορεία του χρόνου ήταν σαφής η προσπάθεια των εκκλησιών και των μονών να εξασφαλίσουν εκκλησιαστικούς ελαιώνες και μελισσουργεία, αλλά και ελαιοτριβεία και κηροπλαστεία, προκειμένου να εξασφαλίζουν τα απαραίτητα για τον φωτισμό τους καύσιμα, περιορίζοντας παράλληλα το κόστος τους, ενώ στην περίπτωση των αγιορείτικων μονών οι φωτιστικές ανάγκες ήταν αυτές που τις ώθησαν στην καλλιέργεια και οργάνωση ιδιόκτητων ελαιώνων και μελισσουργείων. Η δε συνήθεια της προσφοράς κεριών, η οποία επιβεβαιώνεται από πολλές αναφορές στις γραπτές βυζαντινές πηγές, συνεχίζεται στη χριστιανική εκκλησία αδιάλειπτα έως τις μέρες μας...
Η Προδοσία του Χριστού, απεικόνιση δάδων και πυρσών. Κάτω: Άρνηση του Πέτρου, απεικόνιση ανοιχτής φωτιάς, β΄ μισό 11ου αι
Γυάλινη καντήλα. Κολχίδα Κιλκίς. 5ος αιώνας μ.Χ.
Πήλινη μήτρα λυχναριών
Πηγή: ΑΠΕ
Φωτογραφίες: Μουσείο Βυζαντινού πολιτισμού Θεσσαλονίκης

Πηγή: Λυχνάρια, καντήλια, πυρσοί -Τα «φωτιστικά» του Βυζαντίου και οι μύθοι τους [εικόνες] | iefimerida.gr

Φώτης Κόντογλου - Ὁ Πύρινος Ἅγιος. Ἠλίας ὁ Θεσβίτης

(ἀπὸ τὸ Ἀσάλευτο Θεμέλιο, Ἀκρίτας 1996)

Προχθὲς τὴν Παρασκευὴ ἤτανε ἡ μνήμη τοῦ προφήτη Ἠλία. Αὐτὸς ὁ ἅγιος ξεχωρίζει ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους, καὶ μὲ ὅλο ποὺ ἤτανε ἄνθρωπος, φαίνεται σὰν κάποιο ὑπερφυσικὸ καὶ μυστηριῶδες πλάσμα, ποὺ ἔρχεται καὶ ξανάρχεται στὸν κόσμο. Οἱ Ἰουδαῖοι περιμένανε νὰ ξανἄρθει στὸν κόσμο, γιὰ τοῦτο θαρρούσανε πὼς ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος ἤτανε ὁ Ἠλίας. Καὶ τότε ποὺ ρώτησε ὁ Χριστὸς τοὺς μαθητὲς τοῦ «Ποιός, λένε, πὼς εἶμαι, οἱ ἄνθρωποι;», τοῦ ἀπαντήσανε πὼς λέγανε πὼς ἤτανε ὁ Ἠλίας ἢ κάποιος ἄλλος ἀπὸ τοὺς προφῆτες. Ὁ προφήτης Μαλαχίας, ποὺ ἔζησε πολὺ ὑστερώτερα ἀπὸ τὸν Ἠλία, λέγει: «Τάδε λέγει Κύριος Παντοκράτωρ. Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστελῶ ὑμῖν Ἠλίαν τὸν Θεσβίτην, πρὶν ἢ ἐλθεῖν τὴν ἡμέραν Κυρίου τὴν μεγάλην καὶ ἐπιφανῆ», καὶ πολλοὶ τὸ ἐξηγήσανε πὼς ὁ Ἠλίας θἄρθη πάλι στὸν κόσμο πρὶν ἀπὸ τὴ Δευτέρα Παρουσία καὶ θὰ μαρτυρήσει. Σὲ ὅλα μοιάζει μ᾿ αὐτὸν ὁ Πρόδρομος, γι᾿ αὐτὸ οἱ ἀπόστολοι κ᾿ οἱ ἄλλοι Ἑβραῖοι ὑποπτευόντανε μήπως ἤτανε ὁ Ἠλίας ξαναγεννημένος. Ὕστερα ἀπὸ τὴ Μεταμόρφωση, σὰν κατεβήκανε ἀπὸ τὸ βουνὸ οἱ τρεῖς μαθητάδες μὲ τὸν Χριστό, τὸν ρωτήσανε: «Οἱ γραμματεῖς λένε πὼς ὁ Ἠλίας πρέπει νἄρθει πρῶτα. Ἐσὺ τί λές;» Κι᾿ ὁ Χριστὸς τοὺς ἀποκρίθηκε: «Ὁ Ἠλίας ἔρχεται πρῶτα καὶ θὰ τ᾿ ἀποκαταστήσει ὅλα· ἀλλὰ σᾶς λέγω πὼς ὁ Ἠλίας ἦρθε κιόλας, καὶ δὲν τὸν γνωρίσανε, ἀλλὰ τοῦ κάνανε ὅσα θελήσανε· τὰ ἴδια μέλλεται νὰ πάθει καὶ ὁ γυιὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀπ᾿ αὐτούς». Τότε καταλάβανε οἱ μαθητὲς πὼς γιὰ τὸν Ἰωάννη τὸν Βαπτιστὴ τοὺς εἶπε (Ματθ. ιστ´, 10). Ρωτήσανε οἱ μαθητὲς τὸν Χριστὸ γιὰ τὸν Ἠλία, ἐπειδὴ τὸν εἴχανε δεῖ πρὶν ἀπὸ λίγο, ἀπάνω στὸ Θαβώρ, νὰ φανερώνεται μαζὶ μὲ τὸν Μωυσῆ, τὴν ὥρα ποὺ μεταμορφώθηκε ὁ Χριστός, καὶ νὰ μιλᾶ μαζί του, μὲ ὅλο ποὺ εἶχε ζήσει σ᾿ αὐτὸν τὸν κόσμο πρὶν ἀπὸ 800 χρόνια. Ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴ Σταύρωση, σὰν φώναξε ὁ Χριστὸς «Ἠλὶ ἠλί, λαμὰ σαβαχθανί», κάποιοι ἀπὸ τοὺς Ἑβραίους ποὺ στεκόντανε κοντὰ στὸ σταυρὸ λέγανε πὼς θὰ φώναζε τὸν Ἠλία νὰ τὸν βοηθήσει: «Τινὲς δὲ τῶν ἐκεῖ ἐστώτων ἀκούσαντες ἔλεγον ὅτι Ἠλίαν φωνεῖ οὗτος» (Ματθ. κζ´, 46). Παντοῦ πλανιέται ὁ ἴσκιος του.

Ὁ προφήτης Ἠλίας γεννήθηκε πρὸ 2767 χρόνια. Πατρίδα τοῦ ἤτανε ἕνας τόπος ποὺ τὸν λέγανε Θέσβη, στὰ σύνορά της Ἀραβίας, κι᾿ ἀπὸ τοῦτο λέγεται Θεσβίτης. Τὸν πατέρα τοῦ τὸν λέγανε Σωβάκ, ἀπὸ τὸ γένος τοῦ Ἀαρῶν. Τὴ νύχτα ποὺ γεννήθηκε εἶδε ὁ πατέρας του πὼς πήγανε νὰ τὸν χαιρετήσουνε κάποιοι ἄνθρωποι μὲ ἄσπρα ροῦχα καὶ πὼς φασκιώσανε μὲ φωτιὰ τὸ νήπιο καὶ τοῦ δίνανε νὰ φάγει φωτιά. Σὰν μεγάλωσε, ἔγινε ἕνας ἄντρας τρομερὸς κ᾿ ἔτρεχε παντοῦ καὶ ξόρκιζε τοὺς Ἑβραίους νὰ γυρίσουνε στὸν ἀληθινὸ Θεὸ ποὺ τὸν εἴχανε ἀρνηθεῖ καὶ προσκυνούσανε τὸν Βάαλ. Φωτιὰ ἔβγαινε ἀπὸ τὸ στόμα του καὶ δὲν στεκότανε μέρα-νύχτα, ἀλλὰ ὁλοένα μιλοῦσε γιὰ τὴν πίστη τ᾿ ἀληθινοῦ Θεοῦ, γιὰ τοῦτο ὀνομάσθηκε «ζηλωτής»: «Καὶ ἀνέστη Ἠλίας προφήτης ὡς πῦρ, καὶ ὁ λόγος αὐτοῦ ὡς λαμπὰς ἐκαίετο» (Σοφ. Σειρὰχ μη´, 1). Φωτιὰ ἔτρωγε νήπιο, μὲ φασκιὲς ἀπὸ φωτιὰ ἤτανε τυλιγμένος, φωτιὰ ἔβγαινε ἀπὸ τὸ στόμα του, φωτιὰ ἔπεσε στὸ θυσιαστήριο μὲ τὴν προσευχή του, φωτιὰ ἔκαψε τὴ γῆ ἀπὸ τὴν ἀνεβροχιὰ ἐπειδὴ τὸ ζήτησε ἀπὸ τὸ Θεό, φωτιὰ ἤτανε τ᾿ ἁμάξι ποὺ τὸν ἅρπαξε στὸν οὐρανό.

Τὸν καιρὸ ἐκεῖνον ἤτανε βασιλιὰς τῶν Ἑβραίων ὁ Ἀχαάβ, ἄνθρωπος ἀσεβῆς, ποὺ προσκυνοῦσε τὸν Βάαλ, κ᾿ εἶχε γυναίκα τὴν Ἰεζάβελ, μιὰ τίγρη αἱμοβόρα ποὺ κυνηγοῦσε τὸν Ἠλία νὰ τὸν σκοτώσει, ἐπειδὴ δὲν ἔπαυε ἐλέγχοντας τὴν γιὰ τὴν ἀπιστία της καὶ γιὰ τὰ κακουργήματα ποὺ ἔκανε. Καὶ σὲ τοῦτο μοιάζει ὁ Ἠλίας μὲ τὸν Πρόδρομο, ποὺ τὸν κατάτρεχε ἡ Ἡρῳδιάδα. Γιὰ νὰ φανεῖ ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ, τὸν παρακάλεσε ὁ Ἠλίας νὰ μὴ βρέξει. Καὶ σφαλίσθηκε ὁ οὐρανὸς καὶ δὲν ἔπεσε σταλαγματιὰ στὴ γῆ. Κ᾿ ἔγινε λόγος Κυρίου στὸν Ἠλία νὰ πάγει νὰ κρυφθεῖ σ᾿ ἕνα ξεροπόταμο ποὺ τὸ λέγανε Χοράθ. Κι᾿ ὁ Ἠλίας πῆγε στὸ ξεροπόταμο, καὶ τὰ κοράκια τοῦ πηγαίνανε ψωμὶ καὶ κρέας κι᾿ ἔτρωγε, κ᾿ ἔπινε ἀπὸ τὸ νερὸ ποὺ στεκότανε στὶς λακκοῦβες τοῦ ξεροπόταμου. Ὕστερα ἀπὸ λίγες μέρες ξεράθηκε ὁλότελα τὸ ξεροπόταμο καὶ τοῦ λέγει ὁ Θεός: «Σήκω καὶ σύρε σὲ μία πολιτεία ποὺ τὴ λένε Σάρεφθα κοντὰ στὴ Σιδώνα, κ᾿ ἐγὼ θὰ προστάξω μία χήρα γυναίκα νὰ σὲ θρέφει». Πῆγε λοιπὸν καὶ στάθηκε ἔξω ἀπὸ τὴν καστρόπορτα, καὶ βλέπει μία γυναίκα ποὺ μάζευε λίγα ξυλαράκια, κ᾿ ἔκραξε ὁ προφήτης καὶ τῆς εἶπε: «Σύρε καὶ φέρε μου μιὰ στάλα νερὸ νὰ πιῶ». Καὶ πηγαινάμενη ἡ γυναίκα νὰ φέρει τὸ νερό, τῆς φώναξε ὁ Ἠλίας: «Φέρε μου καὶ λίγο ψωμὶ νὰ φάγω». Τοῦ λέγει ἡ γυναίκα: «Ὁ Θεὸς ξέρει πὼς δὲν ἔχω ἄλλο τίποτα παρὰ μονάχα μιὰ δράκα (μονοχεριά) ἀλεύρι στὴν κρήνα (σεντουκάκι) καὶ λίγο λάδι στὸ λαδικό, καὶ μαζεύω τώρα λίγα ξύλα νὰ κάνω μία μικρὴ πίτα νὰ φάγω ἐγὼ καὶ τὰ παιδιά μου κ᾿ ὕστερα νὰ πεθάνουμε». Τότε τῆς λέγει ὁ Ἠλίας: «Μὴ φοβᾶσαι, μόνο σύρε καὶ κᾶνε καθὼς εἶπα, ἀλλὰ φέρε μου πρῶτα ἕνα κομμάτι πίτα, κ᾿ ὕστερα νὰ φᾶς ἐσὺ καὶ τὰ παιδιά σου· γιατί, νὰ τί λέγει ὁ Κύριος: «Ἀπὸ τὸν κουβά σου δὲν θὰ λείψει τ᾿ ἀλεύρι κι᾿ ἀπὸ τὸ λαδόμπρικό σου δὲν θὰ λιγοστέψει τὸ λάδι, ὡς τὴν ἡμέρα ποὺ θὰ στείλω βροχὴ ἀπάνω στὴ γῆ». Πῆγε λοιπὸν ἡ γυναίκα κ᾿ ἔκανε ὅπως τῆς παράγγειλε ὁ Ἠλίας, καὶ τὸν πῆρε στὸ σπίτι της, κι᾿ ἀπὸ κείνη τὴ μέρα δὲ λιγόστεψε τ᾿ ἀλεύρι μήτε τὸ λάδι σώθηκε, κατὰ τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἀφοῦ πέρασε καιρός, ἀρρώστησε βαρειὰ ὁ γυιὸς τῆς χήρας καὶ πέθανε. Κ᾿ ἡ μάνα του ἡ καημένη, ἀπὸ τὴν πίκρα της, εἶπε στὸν Ἠλία: «Ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, ἦρθες στὸ σπίτι μου γιὰ νὰ τοῦ θυμίσεις τὶς ἁμαρτίες μου καὶ νὰ πάρει τὸ παιδί μου;» Τῆς λέγει ὁ Ἠλίας: «Δῶσε μου τὸ γυιό σου». Τὸν πῆρε λοιπὸν στὴν ἀγκαλιά του καὶ τὸν ἀνέβασε στ᾿ ἀνώγι ποὺ κοιμότανε, καὶ τὸν ἔβαλε ἀπάνω στὸ στρωσίδι ποὺ κοιμότανε ὁ ἴδιος καὶ φύσηξε τρεῖς φορὲς στὸ πρόσωπό του κ᾿ ἔκραξε στὸ Θεὸ κ᾿ εἶπε: «Ἂς γυρίσει πίσω ἡ ψυχὴ σὲ τοῦτο τὸ παιδάριο». Κ᾿ ἔγινε καθὼς εἶπε, καὶ ζωντάνεψε τὸ παιδάριο. Τότε φώναξε τὴ μητέρα του καὶ τῆς τόδωσε, λέγοντάς της: «Νά, ζεῖ πάλι ὁ γυιός σου». Κ᾿ εἶπε ἡ γυναίκα: «Τώρα κατάλαβα πὼς εἶσαι ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, κι᾿ ὁ λόγος του εἶναι ἀληθινὸς στὸ στόμα σου».

Σὰν περάσανε τρία χρόνια, εἶπε ὁ Θεὸς στὸν Ἠλία: «Πήγαινε στὸν Ἀχαὰβ καὶ παρουσιάσου μπροστά του, καὶ θὰ δώσω βροχὴ στὸ πρόσωπο τῆς γῆς». Τράβηξε λοιπὸν ὁ Ἠλίας καὶ πῆγε στὰ μέρη τῆς Σαμάρειας, κ᾿ ἤτανε μεγάλη πείνα. Ὁ Ἀχαὰβ εἶχε ἕναν οἰκονόμο τοῦ παλατιοῦ του ποὺ τὸν λέγανε Ἀβδιού, ἄνθρωπο ποὺ πίστευε στὸ Θεὸ καὶ ποὺ προστάτευε τοὺς λίγους ποὺ προσκυνούσανε τὸν ἀληθινὸ Θεό, κ᾿ εἶχε κρύψει ἑκατὸ παπάδες σὲ δυὸ σπηλιὲς καὶ τοὺς ἔθρεφε κρυφά. Εἶπε λοιπὸν μία μέρα ὁ βασιλιὰς στὸν Ἀβδιοὺ νὰ βγοῦνε μαζὶ στὸν κάμπο ἴσως βροῦνε λίγο χορτάρι γιὰ τ᾿ ἄλογά τους νὰ μὴν ψοφήσουνε. Ὁ Ἀχαὰβ τράβηξε ἀλλοῦ, κι᾿ ὁ Ἀβδιοὺ τράβηξε σ᾿ ἄλλο μέρος. Καὶ κεῖ ποὺ περπατοῦσε ὁ Ἀβδιού, βλέπει τὸν Ἠλία, καὶ σὰν τὸν εἶδε τὸν γνώρισε κ᾿ ἔπεσε χάμω καὶ τὸν προσκύνησε κ᾿ εἶπε: «Ἐσὺ εἶσαι, ἀφέντη μου, ὁ Ἠλίας;» Τοῦ λέγει ὁ προφήτης: «Ἐγὼ εἶμαι· μόνο σύρε καὶ πὲς στὸν ἀφέντη σου τὸν Ἀχαὰβ πὼς θέλω νὰ τὸν ἀνταμώσω». Κι᾿ ὁ καημένος ὁ Ἀβδιοὺ στενοχωρέθηκε καὶ τοῦ λέγει: «Ἀφέντη μου, τόσο ἀψηφᾶς τὴ ζωή σου καὶ θέλεις νὰ δεῖς τὸν Ἀχαάβ; Αὐτὸς δὲν ἄφησε τόπο ποὺ νὰ μὴ στείλει νὰ σὲ ζητήσει. Καὶ καλὰ νὰ πάγω νὰ τοῦ πῶ πὼς τὸν θέλεις, μὰ ἂν ἔρθει τὸ πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καὶ σὲ ἁρπάξει καὶ δὲν σὲ βρεῖ ὁ Ἀχαὰβ καὶ πεῖ πὼς τοῦ εἶπα ψέματα, θὰ μὲ σκοτώσει». Τοῦ λέγει ὁ Ἠλίας: «Στ᾿ ὄνομα τοῦ Θεοῦ, πήγαινε νὰ κάνεις ὅπως σοῦ εἶπα καὶ μὴ φοβᾶσαι». Κι᾿ ὁ Ἀβδιοὺ πῆγε νὰ βρεῖ τὸν Ἀχαάβ. Καὶ σὰν εἶδε ὁ βασιλιὰς ἀπὸ μακριὰ τὸν Ἠλία, τοῦ φώναξε: «Ἐσὺ εἶσαι ποὺ παραπλανᾶς τὸ λαό;» Τοῦ λέγει ὁ Ἠλίας: «Δὲν εἶμαι ἐγὼ ποὺ παραπλανῶ τὸ λαό, ἀλλὰ ἐσὺ κ᾿ οἱ δικοί σου ποὺ ἀρνηθήκατε τὸν Κύριο καὶ προσκυνᾶτε τὸν Βάαλ. Λοιπὸν στεῖλε τώρα καὶ σύναξε ὅλους τοὺς παπᾶδες τῶν εἰδώλων, τοὺς παπάδες τῆς ντροπῆς, νἄρθουνε στὸ βουνὸ Καρμήλι». Κι᾿ ὁ βασιλιὰς ἔκανε ὅπως τοῦπε ὁ Ἠλίας. Καὶ σὰν μαζευθήκανε οἱ ἀλλαξόπιστοι, γυρίζει καὶ τοὺς λέγει ὁ Ἠλίας: «Ὡς πότε θὰ κουτσαίνετε πότε ἀπάνω στόνα ποδάρι καὶ πότε ἀπάνω στάλλο; Ἂν εἶναι θεὸς ὁ Κύριος, πηγαίνετε ξοπίσω του, κι᾿ ἂν εἶναι θεὸς ὁ Βάαλ, πηγαίνετε μαζί του». Κι᾿ ὁ λαὸς δὲν εἶπε τίποτα. Τοὺς λέγει πάλι ὁ Ἠλίας: «Ἐγὼ ἀπόμεινα ὁλομόναχος προφήτης τοῦ Θεοῦ, κ᾿ οἱ παπάδες ποὺ προσκυνᾶνε τὸν Βάαλ εἶναι χίλιοι διακόσοι. Φέρτε λοιπὸν δυὸ μοσχάρια, κι᾿ ἂς πάρουμε ἀπὸ ἕνα κι᾿ ἂς τὰ σφάξουμε κι᾿ ἂς κάνουμε προσευχή, ὁ καθένας στὸ θεό του, κι᾿ ὅποιος θεὸς ρίξει φωτιὰ καὶ κάψει τὸ βόδι, ἐκεῖνος εἶναι ὁ ἀληθινὸς θεός». Κι᾿ ὁ λαὸς φώναξε: «Σωστὸς εἶναι ὁ λόγος σου». Πήρανε λοιπὸν τὸ ἕνα τὸ βόδι οἱ χοτζάδες τοῦ Βάαλ καὶ κάνανε θυσιαστήριο καὶ τὸ σφάξανε καὶ τριγυρίζανε γύρω ἀπὸ τὸ θυσιαστήριο ἀπὸ τὸ πρωὶ ὡς τὸ μεσημέρι καὶ βγάζανε μεγάλες φωνὲς καὶ λέγανε: «Ἄκουσέ μας, Βάαλ, ἄκουσέ μας καὶ ρίξε φωτιά». Μὰ ἀδιαφόρετα. Τότε τοὺς λέγει ὁ Ἠλίας: «Φωνάξετε πιὸ δυνατά, γιατὶ μπορεῖ ὁ θεός σας νὰ κοιμᾶται ἢ νἄχει πιάσει κουβέντα». Καὶ κεῖνοι κράξανε καὶ ἱδρώνανε καὶ κόβανε τὰ κρέατά τους μὲ τὰ μαχαίρια καὶ μὲ τὰ χαντζάρια, ὡς τὴν ὥρα ποὺ κόντευε νὰ βασιλέψει ὁ ἥλιος. Τότε τοὺς λέγει ὁ Ἠλίας: «Παραμερίσατε νὰ κάνω κ᾿ ἐγὼ τὴν προσευχή μου». Πῆρε δώδεκα πέτρες, κατὰ τὶς δώδεκα φυλὲς τοῦ Ἰσραήλ, κ᾿ ἔχτισε θυσιαστήριο, κ᾿ ἔσκαψε λάκκο βαθὺν ὁλόγυρα, καὶ λιάνισε τ᾿ ἄλλο βόδι καὶ τὄβαλε ἀπάνω στὰ ξύλα καὶ λέγει στὸ λαό: «Πάρετε τέσσερες καρδάρες νερὸ καὶ χύσετέ τις ἀπάνω στὸ βόδι καὶ στὶς σχίζες τὰ ξύλα». Καὶ τὸ κάνανε. Κ᾿ εἶπε: «Δευτερώσατε!» καὶ δευτερώσανε. Κ᾿ εἶπε: «Τριτέψετε» καὶ τριτέψανε. Καὶ γέμισε νερὸ ὁ λάκκος καὶ ξεχείλισε. Καὶ τότε γύρισε ὁ Ἠλίας κατὰ τὸν οὐρανὸ κ᾿ εἶπε: «Κύριε, ὁ Θεὸς τοῦ Ἀβραὰμ καὶ τοῦ Ἰσαὰκ καὶ τοῦ Ἰακώβ, ἄκουσέ με σήμερα καὶ ρίξε φωτιά, γιὰ νὰ γνωρίσει ἐτοῦτος ὁ λαὸς πὼς ἐσὺ εἶσαι Κύριος ὁ ἀληθινὸς Θεός, καὶ πὼς ἐγὼ εἶμαι δοῦλος δικός σου, καὶ πὼς γιὰ σένα ἔκανα ὅ,τι ἔκανα. Ἄκουσέ με, Κύριε, ἄκουσέ με καὶ ρίξε φωτιά, γιὰ νὰ καταλάβει ὁ λαὸς ὅτι εἶσαι ὁ Θεὸς ὁ ἀληθινὸς καὶ πὼς ἐσὺ γύρισες τὴν καρδιὰ τοῦ πρὸς ἐσένα». Καὶ παρευθὺς ἔπεσε φωτιὰ ἀπὸ τὸν οὐρανὸ καὶ κατάφαγε τὸ βόδι, τὰ ξύλα καὶ τὸ νερὸ καὶ τὶς πέτρες, ἀκόμα καὶ τὸ χῶμα ἔγλειψε ἡ φωτιά. Τότε ὁ λαὸς ἔπεσε καὶ προσκύνησε καὶ φώναξε: «Ἀληθινὰ αὐτὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς Θεός».

Κι᾿ ὁ Ἠλίας ἔφυγε ἀπὸ κεῖ, ἐπειδὴ ἡ Ἰεζάβελ ἔστειλε νὰ τὸν σκοτώσουνε, καὶ τράβηξε μέσα ἀπὸ βουνὰ καὶ πέτρες νὰ πάγει στὸ βουνὸ Χωρήβ, ποὺ εἶναι κολλημένο μὲ τὸ Σινᾶ. Κι᾿ ἀπὸ τὴν κούραση ἔπεσε μισοπεθαμένος καὶ κοιμήθηκε κάτω ἀπὸ ἕνα δεντρὶ ποὺ τὸ λέγανε οἱ ντόπιοι ραθμᾶν κ᾿ οἱ Ἕλληνες τὸ λέγανε ἄρκευθο, κ᾿ εἶναι σὰν τὸ κέδρο. Καὶ πῆγε ἕνας ἄγγελος καὶ τοῦ εἶπε: «Σήκω καὶ φάγε, γιατὶ ἔχεις πολὺν δρόμο νὰ πάρης». Καὶ σὰν σηκώθηκε, εἶδε κοντὰ στὸ μέρος ποὖχε βάλει τὸ κεφάλι του, ἕνα κριθαρόψωμο κ᾿ ἕνα λαγήνι νερό, κ᾿ ἔφαγε κι᾿ ἀποκοιμήθηκε πάλι. Τρεῖς φορὲς τὸν σήκωσε ὁ ἄγγελος. Καὶ φτάνοντας στὸ Χωρήβ, βρῆκε ἕνα σπήλαιο κοντὰ στὸ μέρος ποὺ εἶχε δεῖ τὸν βάτο ὁ Μωυσῆς ὁποὺ ἄναβε χωρὶς νὰ καίγεται, καὶ μπῆκε μέσα. Κι᾿ ἄκουσε φωνὴ νὰ τοῦ λέγει: «Τί κάθεσαι αὐτοῦ, Ἠλία;» Κ᾿ εἶπε ὁ Ἠλίας: «Ἀγάπησε ἡ ψυχή μου τὸν Κύριο Παντοκράτορα, γιατὶ σὲ ἀφήσανε οἱ γυιοὶ τοῦ Ἰσραήλ, γκρεμνίσανε τὶς ἐκκλησίες σου, σκοτώσανε τοὺς παπάδες σου, κ᾿ ἐγὼ ἀπόμεινα καταμόναχος καὶ ζητᾶνε νὰ πάρουνε τὴ ζωή μου». Τοῦ λέγει ὁ Κύριος: «Αὔριο θἄβγεις νὰ σταθεῖς μπροστά μου στὸ βουνὸ ἐτοῦτο καὶ θὰ σηκωθεῖ ἄνεμος δυνατός, ποὺ θὰ χαλᾶ τὰ βουνὰ καὶ τὶς πέτρες, ἀλλὰ δὲν θἆμαι ἐκεῖ μέσα· ὕστερα θὰ γίνει σεισμός, μὰ κ᾿ ἐκεῖ δὲν θάμαι· κ᾿ ὕστερα θὰ γίνει φωτιά, κι᾿ οὔτε ἐκεῖ θἆμαι· κ᾿ ὕστερα θὰ σφυρίξει ἕνα λεπτὸ ἀγέρι, κ᾿ ἐκεῖ θἆμαι». Καὶ σὰν τἄκουσε αὐτὰ ὁ Ἠλίας, βγῆκε ἔξω ἀπὸ τὴ σπηλιὰ καὶ σκέπασε τὸ πρόσωπό του μὲ τὴν προβιὰ ποὺ φοροῦσε. Κι᾿ ἄκουσε πάλι τὴ φωνὴ καὶ τὸν πρόσταξε νὰ γυρίσει πίσω καὶ νὰ πάγει στὴ Δαμασκό. Κ᾿ ἔπιασε νὰ περπατᾶ στὴν ἔρημο σὰν ἀγρίμι. Καὶ φτάνοντας στὴν Παλαιστίνη, εἶδε ἕνα ζευγολάτη ποὺ ὄργωνε τὸ χωράφι του, κι᾿ ὁ Ἠλίας ἔρριξε τὴ γούνα τοῦ ἀπάνω του. Κι᾿ ὁ ξοχάρης ἄφησε τ᾿ ἀλέτρι καὶ τὰ βόδια καὶ πῆγε μαζὶ μὲ τὸν Ἠλία. Αὐτὸς ἤτανε ὁ Ἐλισσαῖος ποὺ γίνηκε μαθητής του, καὶ καταστάθηκε μέγας προφήτης, καὶ δὲν ἀποχωρισθήκανε ὡς τὴ μέρα ποὺ ἅρπαξε τὸ δάσκαλό του ἕνα πύρινο ἁμάξι, καὶ τοὔριξε τὴ γούνα του μὲ τὴν ὁποία χτύπησε τὸν Ἰορδάνη καὶ πέρασε χωρὶς νὰ βραχεῖ.

Ὁ προφήτης Ἠλίας εἶναι πολὺ τιμημένος ἀπὸ ἐμᾶς τοὺς Ἕλληνες. Ὅπου νὰ πᾶς θὰ δεῖς ρημοκλήσια του ἀπάνω στὶς κορφὲς τῶν βουνῶν, ἀπὸ τὰ μικρὰ ὡς τὰ μεγάλα. Ὁ ἅγιος Νικόλας φυλάγει τὴ θάλασσα κι᾿ ὁ προφήτης Ἠλίας τὰ βουνά. Μέσα στὰ ρημοκλήσια τοῦ εἶναι ζωγραφισμένος ἀπὸ κείνους τοὺς παληοὺς μαστόρους σὰν τσομπάνος μὲ τὴ φλοκάτα, μὲ μαλλιὰ καὶ γένια ἀνακατεμένα καὶ στριφτὰ σὰν ἀγριόπρινος, γερακομύτης σὰν ἀητός, μὲ μάτια φλογερά. Κάθεται ἀπάνω σὲ μιὰ πέτρα, μπροστὰ σὲ μιὰ σπηλιά, σὰν τὸ ὄρνιο στὴ φωλιά του. Ἔχει ἀκουμπισμένο τὸ κεφάλι του στὴν ἀπαλάμη του, καὶ κοιτάζει κατὰ πίσω, σὰν νὰ ἀκούγει τὴ φωνὴ τοῦ Θεοῦ ποὺ τοῦ μιλᾶ μέσα σὲ κεῖνα τὰ ἄσπλαχνα κράκουρα. Ἀπὸ πάνω του πετᾶ ὁ κόρακας μ᾿ ἕνα κομμάτι κρέας, καὶ χυμίζει κατὰ κάτω νὰ τοῦ τὸ δώσει. Ὅπως εἶναι ζωγραφισμένος μέσα στὸ ρημοκλήσι του, θαρρεῖς πὼς βρίσκεσαι ἀληθινὰ μέσα στὴ σπηλιά του, καὶ ἀκοῦς τὸν ἀγέρα ποὺ βουΐζει στὰ χορτάρια καὶ τὰ ὄρνια ποὺ κράζουνε κόβοντας γύρους ἀπὸ πάνω ἀπὸ τὸ βουνό. Κανένα παμπάλαιο θυμιατήρι εἶναι κρεμασμένο δίπλα τοῦ ἀπάνω στὸν καπνισμένον τοῖχο, κανένα κερὶ σβηστὸ στέκεται μπηγμένο στὸν ἄμμο σ᾿ ἕνα μανουάλι βουνίσιο σὰν τὸν ἅγιο ποὺ εἶναι ὁ νοικοκύρης ἐκείνου τοῦ ρημοκλησιοῦ. Κάθε χρόνο, στὶς 20 Ἰουλίου, ἔρχουνται ἀποβραδὺς οἱ χριστιανοὶ ἀπὸ τὸ χωριὸ μὲ τὸν παπά, καὶ τὸν προσκυνᾶνε τὸν προφήτη Ἠλία, ἀνάβουνε τὰ καντήλια, θυμιάζουνε, καὶ ψέλνει κανένας γέρος καὶ λέγει τὰ στιχηρὰ τῆς μνήμης του, καὶ κεῖνος ἀκούγει μὲ τὸ ἄγριο κεφάλι του ἀκουμπισμένο στὸ χέρι του, κι᾿ ὁ κόρακας βαστᾶ τὸ ἴσιο μὲ τὴ βραχνὴ φωνή του: «Χαίροις ἐπίγειε Ἄγγελε καὶ οὐράνιε ἄνθρωπε, Ἠλία μεγαλώνυμε. Χαίροις Ἠλία ζηλωτά, τῶν παθῶν αὐτοκράτωρ. Ὢ τοῦ θαύματος! Ὁ πήλινος ἄνθρωπος, οὐρανοὺς τοῦ βρέχειν ὑετὸν οὐκ ἔδωκεν, καὶ οὐρανοὺς ἀνατρέχει ἐν πυρίνῳ ἄρματι». Καὶ τὴν ἄλλη μέρα, ἅμα τελειώσει ἡ λειτουργία, φεύγουνε οἱ ἄνθρωποι, κι᾿ ὁ Ἠλίας κάθεται πάλι ὁλομόναχος «μονώτατος», βουβός, τυλιγμένος στὴν προβιά του, σὰν ἀγιούπας κουρνιασμένος. Χιλιάδες χρόνια κάθεται ἔτσι, ἄλλες πολλὲς θὰ κάθεται, «ἕως τοῦ ἐλθεῖν τὴν ἡμέραν Κυρίου τὴν μεγάλην καὶ ἐπιφανή».

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/fwths_kontogloy/o_hlias_o_8esbiths.htm

Το Ευαγγέλιο και ο Απόστολος της Κυριακής 22 Ιουλίου 2018: ο πολλαπλασιασμός των πέντε άρτων

Χορτασμός ψυχῆς

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 22 Ἰουλίου 2018, η΄ Ματθαίου (Ματθ. ιδ΄ 14-22)
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, εἶδεν ὁ ᾿Ιησοῦς πολὺν ὄχλον, καὶ ἐσπλαγχνίσθη ἐπ᾿ αὐτοῖς καὶ ἐθεράπευσε τοὺς ἀρρώστους αὐτῶν. ὀψίας δὲ γενομένης προσῆλθον αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες· ἔρημός ἐστιν ὁ τόπος καὶ ἡ ὥρα ἤδη παρῆλθεν· ἀπόλυσον τοὺς ὄχλους, ἵνα ἀπελθόντες εἰς τὰς κώμας ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς βρώματα. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· οὐ χρείαν ἔχουσιν ἀπελθεῖν· δότε αὐτοῖς ὑμεῖς φαγεῖν. οἱ δὲ λέγουσιν αὐτῷ· οὐκ ἔχομεν ὧδε εἰ μὴ πέντε ἄρτους καὶ δύο ἰχθύας. ὁ δὲ εἶπε· φέρετέ μοι αὐτοὺς ὧδε. καὶ κελεύσας τοὺς ὄχλους ἀνακλιθῆναι ἐπὶ τοὺς χόρτους, λαβὼν τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας, ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησε, καὶ κλάσας ἔδωκε τοῖς μαθηταῖς τοὺς ἄρτους, οἱ δὲ μαθηταὶ τοῖς ὄχλοις. καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν, καὶ ἦραν τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων δώδεκα κοφίνους πλήρεις. οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν ἄνδρες ὡσεὶ πεντακισχίλιοι χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων. Καὶ εὐθέως ἠνάγκασεν ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν, ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους.

1. ΑΠΟΡΡΟΦΗΜΕΝΟΙ
Ὁ Κύριος βρίσκεται σὲ ἔρημο τόπο. Τὸν συντροφεύουν χιλιάδες λαοῦ. Δὲν ὑπολογίζουν τὸν κόπο τῆς ὁδοιπορίας οὔτε οἱ ἄνδρες, ἀλλὰ οὔτε καὶ οἱ γυναῖκες καὶ τὰ παιδιά. Ἔψαξαν νὰ Τὸν βροῦν. Ὥσπου Τὸν ἀνακάλυψαν μέσα στὴν ἐρημιά. Σὲ λίγο ἡ ἔρημος ἔγινε πολυάνθρωπη πολιτεία. Ὅλοι ἀφωσιωμένοι στὸν μεγάλο Διδάσκαλο. Ὅλη τὴν ἡμέρα βλέπουν πολλὰ ἐκπληκτικὰ θαύματά του καὶ ἀκοῦν τὴν ὑπέροχη διδασκαλία του. Πῶς ὅμως τόσες ὧρες ἐκεῖ μέσα στὴν ἐρημιὰ νηστικοὶ δὲν διαμαρτύρονται, δὲν φεύγουν ἀπὸ κοντά Του, δὲν ψάχνουν νὰ βροῦν κάτι γιὰ φαγητό; Καὶ μάλιστα οἱ μάννες μὲ τὰ μικρὰ παιδιά, ποὺ δὲν εἶναι εὔκολο τόσες ὧρες νὰ μένουν ἥσυχα σ’ ἕνα τέτοιο πολυάνθρωπο πλῆθος; Τὸ ἔχουμε ποτὲ σκεφθῆ αὐτό; Τὰ πλήθη δὲν φεύγουν! Διότι περισσότερο κυριαρχεῖ μέσα τους ὁ πόθος καὶ ἡ ἀφοσίωσί τους στὸν Μεσσία. Ἀγαποῦν τὸν Χριστό. Λαχταροῦν νὰ Τὸν ἔχουν διαρκῶς κοντά τους, νὰ βλέπουν τὰ θαύματά του, νὰ ἀκοῦν ὧρες πολλὲς σαγηνευμένοι τὶς οὐράνιες ἀλήθειες του. Ἂν ἦταν δυνατὸν νὰ μὴ φύγουν ποτέ, νὰ μένουν γιὰ πάντα δίπλα Του. Μικροὶ καὶ μεγάλοι, πέντε χιλιάδες ἄνδρες, ἀλλὰ καὶ πόσες ἄλλες γυναῖκες καὶ παιδιά. Γι’ αὐτό, ἐνῶ πλησιάζει νὰ βραδιάσῃ, κανεὶς δὲν διαμαρτύρεται. Καὶ ὁ Κύριος ἐπιβραβεύει τὴν ἀφοσίωσι τοῦ πλήθους. Μέσα στὸν ἔρημο τόπο ὁ Δημιουργὸς καὶ συντηρητὴς τῆς κτίσεως, ποὺ διατρέφει ὅλη τὴν πλάσι, ἀφοῦ τόσες ὧρες αὐτοὶ πόθησαν τὴν πνευματικὴ τροφὴ τοῦ θείου λόγου, Αὐτὸς θὰ τοὺς προσφέρῃ καὶ τὴν ὑλικὴ τροφή. Θὰ κάνῃ τὸ θαῦμα. Καὶ διδάσκει ἔτσι κι ἐμᾶς νὰ ἐπιζητοῦμε μὲ πόθο ἱερὸ πρῶτα τὴν Βασιλεία του, πρῶτα τὰ πνευματικά, πρῶτα τὴν σωτηρία τῆς ψυχῆς μας, καὶ ὅλα τὰ καθημερινά, τὰ οἰκονομικά, οἰκογενειακὰ καὶἄλλα θέματά μας, θὰ τὰ φροντίζῃ Ἐκεῖνος καὶ θὰ τὰ ἐπιλύῃ μὲ τρόπο θαυμαστό.

2. ΠΡΟΣΕΥΧΗ
Ὁ Κύριος λοιπὸν ζητεῖ νὰ Τοῦ φέρουν τὰ πέντε ψωμιὰ καὶ τὰ δύο ψάρια ποὺ βρῆκαν ἐκείνη τὴν ὥρα οἱ μαθηταί. Τὰ πῆρε στὰ χέρια του καί, ἀφοῦ ὕψωσε τὰ μάτια του στὸν οὐρανό, εὐχαρίστησε τὸν οὐράνιο Πατέρα του. Ἀνέβλεψε ὁ Κύριος στὸν οὐρανὸ τιμῶντας καὶ εὐχαριστῶντας τὸν οὐράνιο Πατέρα του. Ἀνέβλεψε γιὰ νὰ δώσῃ τὴν οὐράνια εὐλογία στοὺς ἄρτους καὶ στὰ ψάρια, ἀλλὰ καὶ στὰ ἀμέτρηταπλήθη ποὺ προσέχουν ἐκστατικὰ τὴν δοξολογητικὴ αὐτὴ προσευχὴ τοῦ Κυρίου. Ἀνέβλεψε στὸν οὐρανὸ γιὰ νὰ διδάξῃ καὶ σὲ ὅλους τοὺς Χριστιανοὺς ὅλων τῶν αἰώνων καὶ τῶν ἐποχῶν ὅτι πρὶν ἀπὸ κάθε γεῦμα μας ποτὲ δὲν πρέπει νὰ προχωροῦμε γιὰ φαγητὸ πρὶν εὐχαριστήσουμε τὸν Θεό, ποὺ εἶναι ὁ χορηγὸς τῆς τροφῆς, καὶ νὰ ἑλκύσουμε τὴν εὐλογία αὐτὴ τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὸν οὐρανό. Αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ εὐχαριστήρια ἐνατένισι τοῦ Κυρίου θὰ πρέπει νὰ μένῃ βαθιὰ χαραγμένη στὴ σκέψι μας κάθε φορὰ ποὺ ξεκινοῦμε τὸ φαγητό μας. Νὰ αἰσθανώμαστε τὴν ἀόρατη εὐλογία τοῦ Κυρίου μας. Νὰ συνειδητοποιοῦμε ὅτι ἡ ὥρα τοῦ φαγητοῦ δὲν εἶναι ἁπλῶς μιὰ ὥρα ἀπὸ τὴν καθημερινότητά μας, ἀλλὰ εἶναι ὥρα ἱερή. Εἶναι ὥρα ποὺ εἶναι δίπλα μας ὁ ἴδιος ὁ Κύριος καὶ εὐλογεῖ ὄχι μόνο τὸ φαγητὸ ἀλλὰ καὶ τὸ σπίτι μας καὶ τὴν οἰκογένειά μας καὶ τὴν ζωή μας. Εἶναι ἡ ὥρα ποὺ ἡ οἰκογένεια συνδέεται στενὰ καὶ ἱερὰ ὄχι μόνο μεταξύ της ἀλλὰ καὶ μὲ τὸν δωρεοδότη καὶ συντηρητὴ τῆς ζωῆς μας Κύριο.

3. ΤΑ ΠΕΡΙΣΣΕΥΜΑΤΑ
Ὁ Κύριος, ἀφοῦ εὐχαρίστησε τὸν οὐράνιο Πατέρα του, ἔκοψε κατόπιν τὰ ψωμιά, καὶ τὰ ἔδινε στοὺς μαθητάς, κι αὐτοὶ στὰ πλήθη. Κι ἔφαγαν ὅλοι καὶ χόρτασαν, καὶ οἱ μαθηταὶ γέμισαν δώδεκα κοφίνια μὲὅ,τι περίσσεψε. Γιατί ὅμως ὁ Κύριος ἐπιτέλεσε τὸ θαῦμα αὐτὸ ἔτσι, ὥστε νὰ ἔχουν τὴν δυνατότητα νὰ φάγουν ὅλοι ὅσο θέλουν, νὰ χορτάσουν ὅλοι, ἀλλὰ καὶ νὰ περισσέψουν τροφές; Θὰ μποροῦσε ἀσφαλῶς νὰ πολλαπλασιάσῃ τὶς τροφὲς τόσο, ὅσο ἀκριβῶς ἦταν ἀπαραίτητο. Ὁ Κύριος ἀσφαλῶς κάτι θέλει νὰ μᾶς διδάξῃ. Βέβαια τὰ περισσεύματα τῶν τροφῶν ἦσαν πειστήρια ἀτράνταχτα τοῦ θαύματος. Δὲν περίσσεψαν ὁλόκληρα ψωμιὰ ἀλλὰ κομμάτια ἀπὸ ψωμιά, τὰ ὁποῖα ἦσαν τὰ ἀπομεινάρια τῶν πέντε ἄρτων. Ὁ ὄγκος τῶν περισσευμάτων ἦταν πολὺ μεγαλύτερος ἀπὸ τὸν ὄγκο τῶν πέντε ἄρτων. Τὰ περισσεύματα λοιπὸν πιστοποιοῦσαν τὸ θαῦμα, ἕνα θαῦμα πολὺ ἐντυπωσιακό. Ὅμως ὁ Κύριος ἐπιπλέον θέλει νὰ μᾶς ἀποκαλύψῃ ὅτι, ὅταν χορηγῇ τὰ ἀγαθά του – τὰ ὑλικά, πολὺ δὲ περισσότερο τὰ πνευματικά – τὰ παρέχει πλούσια, τὰ μοιράζει ἀφειδώλευτα. Ὑπάρχει ὅμως κι ἕνας ἀκόμη λόγος. Ἀναφέρει ὁ ἅγιος εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὅτι ἡ περισυλλογὴ τῶν περισσευμάτων ἔγινε κατὰ παραγγελίαν τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Κύριος λοιπὸν μὲ τὴν ἐντολὴ ποὺ ἔδωσε, θέλει νὰ μᾶς διδάξῃ ὅτι τὶς τροφὲς ποὺ περισσεύουν ἔχουμε κι ἐμεῖς χρέος νὰ τὶς διατηροῦμε· δὲν ἔχουμε δικαίωμα νὰ τὶς πετᾶμε στὰ σκουπίδια, διότι εἶναι δῶρα τοῦ Θεοῦ. Καὶ μάλιστα τὴν στιγμὴ ποὺ ἀμέτρητοι πεθαίνουν ἀπὸ τὴν πεῖνα, τί λόγο θὰ δώσουμε στὸν Θεό, ὅταν σπαταλοῦμε καὶ πετοῦμε τὶς τροφὲς μὲ τόση εὐκολία;

Ἐκκλησία: Κοινωνία Ἀγάπης

Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 22 Ἰουλίου 2018, η΄ ἐπιστολῶν (Α΄ Κορ. α΄ 10-17)
Ἀδελφοί, παρακαλῶ ὑμᾶς διὰ τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἵνα τὸ αὐτὸ λέγητε πάντες, καὶ μὴ ᾖ ἐν ὑμῖν σχίσματα, ἦτε δὲ κατηρτισμένοι ἐν τῷ αὐτῷ νοῒ καὶ ἐν τῇ αὐτῇ γνώμῃ. ἐδηλώθη γάρ μοι περὶ ὑμῶν, ἀδελφοί μου, ὑπὸ τῶν Χλόης ὅτι ἔριδες ἐν ὑμῖν εἰσι. λέγω δὲ τοῦτο, ὅτι ἕκαστος ὑμῶν λέγει· ἐγὼ μέν εἰμι Παύλου, ἐγὼ δὲ Ἀπολλώ, ἐγὼ δὲ Κηφᾶ, ἐγὼ δὲ Χριστοῦ. μεμέρισται ὁ Χριστός; μὴ Παῦλος ἐσταυρώθη ὑπὲρ ὑμῶν; ἢ εἰς τὸ ὄνομα Παύλου ἐβαπτίσθητε; εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ ὅτι οὐδένα ὑμῶν ἐβάπτισα εἰ μὴ Κρίσπον καὶ Γάϊον, ἵνα μή τις εἴπῃ ὅτι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα ἐβάπτισα. ἐβάπτισα δὲ καὶ τὸν Στεφανᾶ οἶκον· λοιπὸν οὐκ οἶδα εἴ τινα ἄλλον ἐβάπτισα. οὐ γὰρ ἀπέστειλέ με Χριστὸς βαπτίζειν, ἀλλ᾿ εὐαγγελίζεσθαι, οὐκ ἐν σοφίᾳ λόγου, ἵνα μὴ κενωθῇ ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ.

«Μεμέρισται ὁ Χριστός;»
Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κορίνθου εἶχε ἀναστατωθεῖ ἀπὸ τὶς διάφορες μερίδες στὶς ὁποῖες εἶχαν χωριστεῖ οἱ Χριστιανοί. Ἄλλοι ἔλεγαν ὅτι εἶναι τοῦ Παύλου, ἄλλοι τοῦ Ἀπολλώ, ἄλλοι τοῦ Πέτρου καὶ ἄλλοι τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅπως ἀκούσαμε στὸ σημερι­νὸ ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα, ἀπηύθυνε ἔντονη σύσταση στοὺς Χριστιανοὺς τῆς Κορίνθου νὰ σταματήσουν τὶς φιλονικίες καὶ ἀντιπαραθέσεις μεταξύ τους. «Μεμέρισται ὁ Χριστός;», γράφει χαρακτηριστικὰ ὁ ἅγιος Ἀπόστολος. Κομματιάστηκε ὁ Χριστός; Εἶναι σὰν νὰ τοὺς λέει: Δὲν μπορεῖ νὰ κομματιάζεται τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Δὲν ἐπιτρέπεται νὰ ὑπάρχουν ἀντιμαχόμενες παρατάξεις μέσα στὴν Ἐκκλησία.
Μὲ αὐτὴ τὴν ἀφορμὴ ἂς δοῦμε σήμερα γιατί ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ εἶναι διαιρεμένη καὶ ποιὸ εἶναι τὸ καθῆκον μας ὡς συνειδητῶν μελῶν της.

1. Εἶναι τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ
Στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως ὁμολογοῦμε ὅτι πιστεύουμε «εἰς Μίαν… Ἐκκλησίαν». Ἀποτελεῖ βασικὴ ἰδιότητα τῆς Ἐκκλησίας ὅτι εἶναι Μία, δηλαδὴ μοναδικὴ ἀλλὰ καὶ μὲ τὰ μέλη της ἑνωμένα. Γιατί; Διότι ἕνας εἶναι ὁ Χριστός, ὁ Ἱδρυτὴς καὶ ἡ Κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τὸ Σῶμα Του.
Γι᾿ αὐτὸ σταυρώθηκε ὁ Κύριος, γράφει ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, «ἵνα τὰ τέκνα τοῦ Θεοῦ τὰ διεσκορπισμένα συναγάγῃ εἰς ἕν»· γιὰ νὰ συγκεντρώσει σὲ ἕνα σῶ­μα τοὺς ὅπου γῆς καλοπροαίρετους ἀν­­θρώπους, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴν πίστη θὰ γίνονταν παιδιὰ τοῦ Θεοῦ (Ἰω. ια´ [11] 49-52). Αὐτὸ ἦταν τὸ ἐπίμονο αἴτημα τοῦ Κυρίου στὴν Ἀρχιερατική Του Προσ­­ευχή, πρὶν προσφέρει τὴ σταυρική Του θυσία: «ἵνα ὦσιν ἕν»· οἱ πιστοί, τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας, νὰ εἶναι ἕνα μὲ τὴν ἀγάπη (βλ. Ἰω. ιζ´ [17] 11).
Ἡ ἀποστολὴ τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νὰ ἑνώσει ὅλους τοὺς ἀνθρώπους μεταξύ τους καὶ μὲ τὸν Τριαδικὸ Θεὸ σὲ μιὰ ἄρρηκτη καὶ αἰώνια κοινωνία ἀγάπης. Καὶ ἐπειδὴ ἱδρύθηκε ἀπὸ τὸν Θεάνθρωπο, δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ μὴν ἐπιτύχει τὴν ἀποστολή της, παρόλο ποὺ κατὰ καιροὺς ταλαιπωρεῖται ἀπὸ ἐσωτερικὲς ταραχές, συγκρούσεις καὶ σχίσματα· κάτι ποὺ ὀφείλεται στὴν πνευματικὴ ἀτέλεια τῶν μελῶν της καὶ στὴν πολεμικὴ τοῦ διαβόλου, ὁ ὁποῖος μισεῖ τὴν Ἐκκλησία καὶ θέλει νὰ τὴ διαλύσει.

2. Στενὸς σύνδεσμος μὲ τὸν Κύριο
Γι᾿ αὐτὸ ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί, τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας, δὲν μποροῦμε νὰ ἀδια­φοροῦμε γιὰ τὴν εἰρήνη καὶ ἑνότητά της. Ἀντίθετα, ὀφείλουμε νὰ προσέχουμε πολύ, ὥστε νὰ μὴν προκαλοῦμε, ἀλλὰ καὶ νὰ μὴ συμμετέχουμε σὲ φιλονικίες καὶ ἀντιπαραθέσεις.Βέβαια μέσα στὴν Ἐκκλησία ὁ καθένας μας ἀνήκει σὲ συγκεκριμένη ἐνορία καὶ εἶναι φυσικὸ νὰ ἀναπτύσσει ἰδιαίτερο σύνδεσμο μὲ τοὺς συνενορίτες του. Ἐπίσης ἔχουμε τὴν εὐχέρεια νὰ ἐπιλέξουμε τὸν Πνευματικὸ ποὺ μᾶς ἀναπαύει. Τὸ ζητούμενο ἦταν καὶ εἶναι πάν­τοτε νὰ μὴν προσκολλώμαστε στὸ πρόσωπο αὐτὸ ὅπως καὶ στὸ στενὸ ἐκκλησιαστικὸ περιβάλλον στὸ ὁποῖο ἀνήκουμε. Διότι αὐτὴ ἡ προσκόλληση ἔχει ὡς ἀ­ποτέλεσμα τὴν καλλιέργεια πνεύματος ὑπεροχῆς καὶ ἀντιπαραθέσεως – «ἐμεῖς εἴμαστε οἱ Ὀρθόδοξοι καὶ οἱ ἀληθινὰ πνευματικοὶ ἄνθρωποι, ἐνῶ οἱ ἄλλοι ὄχι».
Ἀληθινὰ πνευματικοὶ ἄνθρωποι γινό­μαστε, ὅταν ἔχουμε ζωντανὴ σχέση μὲ τὸν Ἰησοῦ Χριστό, τὴν Κεφαλὴ τῆς Ἐκ­κλησίας. Ὁ πνευματικὸς ὁδηγὸς καὶ τὸ πνευματικὸ περιβάλλον στὸ ὁποῖο βρισκόμαστε, εἶναι ἁπλῶς τὰ μέσα γιὰ νὰ βροῦμε τὸν Χριστό. Αὐτὸς εἶναι ὁ Σωτήρας μας, Αὐτὸς σταυρώθηκε γιὰ μᾶς καὶ μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπὸ τὴν ἐξουσία τοῦ διαβόλου· βαπτισθήκαμε μὲ πίστη στὸ ἀπολυτρωτικὸ ἔργο Ἐκείνου, σ᾿ Αὐτὸν ἀνήκουμε, ὅπως ἐπισημαίνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Αὐτὸς ἑνώνει τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας μεταξύ τους μὲ τὸν σύνδεσμο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.Τὴν ζωντανὴ σχέση μὲ τὸν Κύριο ἐπιτυγχάνουμε ὑπακούοντας σ᾿ Ἐκεῖνον, ζώντας τὴ ζωὴ τῆς μετανοίας καὶ τοῦ ἁγιασμοῦ. Ὅποιος ζεῖ τὸν Χριστό, εἶναι ἄνθρωπος εἰρήνης καὶ πραότητος. Δὲν ἐρίζει, δὲν φιλονικεῖ μὲ κανέναν, ἀλλὰ ἔχει καὶ τὴν Χάρι νὰ εἰρηνοποιεῖ τοὺς ἀντιμαχομένους.
***
Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὁ μόνος χῶρος στὸν ὁποῖο μποροῦμε νὰ ζήσουμε τὴν ἑνότητα, τὴν εἰρήνη, τὴν ἀγάπη· διότι ὁ Κύριος ἀπέστειλε στὴν Ἐκκλησία τὸ Πνεῦμα Του τὸ Ἅγιον, τὸ Ὁποῖο ἀπεργάζεται αὐτὴ τὴ θαυμαστὴ ἑνότητα στὶς καρδιὲς τῶν πιστῶν ποὺ δὲν ἀντιστέκονται στὴν ἀγάπη Του. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ ἀληθινὴ οἰκογένειά μας, ἡ ἀγκαλιὰ τοῦ Πατέρα μας. Ἂς χαιρόμαστε τὴ θαλπωρή της.

πηγή: ο Σωτήρ