@user329613009637 ♬ πρωτότυπος ήχος - Χριστίνα Περεντίδου
ταις διδαχαίς συ το Γένος εφώτισας και της δουλείας τα σκότη διέλυσας.
Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ήταν φλογερός πατριώτης, εθνεγέρτης,
ιερομόναχος, υπηρέτης του Χριστού. Εργάτης της Ρωμαίικης ελληνικής παράδοσης,
κήρυκας της Αληθείας και της Ελευθερίας του υπόδουλου Γένους. Διέφερε από τους
άλλους ιεροκήρυκες τους επηρεασθέντες από την Δύση. Δικαίως η Αγία μας εκκλησία
τον ανακήρυξε Ισαπόστολο.
Το 1714 γεννήθηκε στο χωριό Μεγάλο Δένδρο της Αιτωλίας ο πατρο -
Κοσμάς. Στο ιεροδιδασκαλείο του Λύτσικα στη Σεγδίτσα της Παρνασίδος και στη
Μονή Αγίας Παρασκευής στα Βραγγιανά των Αγράφων μαθαίνει τα πρώτα γράμματα.
Διδάσκει ως «υποδιδάσκαλος» στα γύρω χωριά της περιοχής. Επειδή επιθυμεί να
λάβει ανώτερη μόρφωση μεταβαίνει στην Αθωνιάδα Σχολή στο Άγιο Όρος περίπου το
1750 με τους ξακουστούς δασκάλους Παν. Παλαμά, τον Ευγένιο Βούλγαρη και τον
Νικ. Τζαρτζούλη.
Εκεί επιδίδεται με ιδιαίτερο ζήλο στην μελέτη των Γραφών. Δεν γνωρίζουμε
ακριβώς τις σπουδές του. Από τα κηρύγματά του και τα γραπτά του βγαίνει το
συμπέρασμα ότι κατείχε άριστα τα Ελληνικά , είχε βαθιά θεολογική παιδεία και πάρα
πολλές γνώσεις από πολλές άλλες επιστήμες. Κατείχε και αρκετές ξένες γλώσσες. Ο
ίδιος γράφει: «... έφθειρα την ζωήν μου εις την σπουδήν σαράντα πενήντα χρόνους...
τα βάθη της σοφίας ήρεύνησα». Το 1759 στη Μονή Φιλοθέου γίνεται μοναχός και
λαμβάνει το όνομα Κοσμάς από Κώνστας.
Στη Μονή της μετανοίας του φλέγεται από τον πόθο να βοηθήσει το υπόδουλο
έθνος στον κατά Θεόν φωτισμό του. Γράφει σχετικά : «Επειδή το Γένος μας έπεσεν
εις αμάθειαν, είπα: Ας χάσει ο Χριστός εμένα, ένα πρόβατον, και ας κερδίσει τα άλλα.
Ίσως η ευσπλαχνία του Θεού και η ευχή σας σώσει και εμένα».
Στα τέλη του 1760 πιθανότατα πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη και λαμβάνει
από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Σωφρόνιο την άδεια και την ευλογία για να αρχίσει
το ιεραποστολικό του έργο. Οι περιοδείες του δεν μπορούν να προσδιοριστούν με
ακρίβεια.
Θεωρείται βέβαιο ότι περιόδευσε περιοχές της Κωνσταντινούπολης, της
Θράκης, της Μακεδονίας, σε νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου πελάγους, την Αχαΐα,
τη Θεσσαλία και τη Βόρεια Ήπειρο, όπου μαρτύρησε. Κήρυττε παντού Χριστό και
ελευθερωμένη Ελλάδα. Απλός ο λόγος του, αλλά πλήρης σε θεολογικά μηνύματα.
Πράος και ειρηνικός στην συμπεριφορά του, σκόρπιζε καλοσύνη και αγάπη. Ο
υπόδουλος λαός τον αγαπούσε και έτρεχε να ακούσει τον απελευθερωτικό λόγο του.
Προφανώς υπήρξαν και αντιδράσεις στην ιεραποστολική και εθνεργετική
δράση του πατρο - Κοσμά. Οι πλούσιοι αντιδρούσαν για τον λόγο του να δώσουν «το
άδικον οπίσω», οι Ενετοί γιατί μιλούσε και κήρυττε την ρωμαίικη παράδοση, οι
Εβραίοι γιατί μετατέθηκε το παζάρι από την Κυριακή, ημέρα Κυρίου για τους
Ορθοδόξους, στο Σάββατο και μειώθηκαν τα κέρδη τους. Έλεγε ο Άγιος: «Να τον
παρακαλέσετε (τον Χριστό) να με φυλάγει από τις παγίδες του Διαβόλου και μάλιστα
των Εβραίων, όπου εξοδιάζουν χιλιάδες πουγκιά δια να με θανατώσουν».
Στις 2 Μαρτίου 1779 γράφει στον αδελφό του Χρύσανθο: «Δέκα χιλιάδες
Χριστιανοί με αγαπώσει και ένας με μισεί. Χίλιοι Τούρκοι με αγαπώσει και ένας όχι
τόσον. Χιλιάδες Εβραίοι θέλουν τον θάνατον μου και ένας όχι».
Η δράση
Οι περιοδείες του αποσκοπούσαν στην λαϊκή ενότητα μέσα από την
εκκλησιαστική παράδοση που ήταν και εθνική. Στόχος πρώτιστος να σταματήσει το
φαινόμενο των εξισλαμισμών που είχε πυκνώσει τον 18 ο αιώνα. Ο λόγος του γίνεται
κατανοητός σε αντίθεση με άλλους ιεροκήρυκες της εποχής του. Χρησιμοποιεί το
γλωσσικό ιδίωμα των ακροατών και διανθίζει το κήρυγμα με ελεύθερη απόδοση
κειμένων γνωστών από τη θεία λειτουργία.
Η αγάπη του πατρο - Κοσμά προς τον λαό φανερώνεται στο κήρυγμά του:
«Χρέος έχουν εκείνοι, όπου σπουδάζουν -σημειώνει-να μη τρέχουν εις αρχοντικά και
αυλάς μεγάλων και να ματαιώνωσι (να χαραμίζουν) τη σπουδή τους, δια να
αποκτήσουν πλούτον και αξίωμα, αλλά να διδάσκωσι μάλιστα τον κοινόν λαόν, όπου
ζώσι με πολλήν απαιδευσίαν και βαρβαρότητα». Το κήρυγμα κα οι διδαχές του
πατρός αποτυπώθηκαν στις περίφημες Διδαχές του, ο οποίες δείχνουν την
πατερικότητα και παραδοσιακότητά τους.
Απέβλεπε στην αναζωπύρωση του πατερικού φρονήματος για την
επανεύρεση των υπαρκτικών θεμελίων του γένους. Έλεγε: «Έμαθα πώς με την χάρη
του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και Θεού δεν είσθενε Έλληνες (δηλ. ειδωλολάτρες),
δεν είσθενε ασεβείς αιρετικοί άθεοι, αλλ' είσθενε ευσεβείς ορθόδοξοι Χριστιανοί,
πιστεύετε και είσθενε βαπτισμένοι εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου
Πνεύματος και είσθενε τέκνα και θυγατέρες του Χριστού μας...».
Υπήρξε απόστολος όχι μόνο της Ορθοδοξίας αλλά και της ελληνικής παιδείας.
«Άμαρτάνετε πολύ να τα αφήνετε (=τα παιδιά) αγράμματα και τυφλά, και μη μόνον
φροντίζετε να τους αφήσετε πλούτη και υποστατικά, και μετά τον θάνατο σας να τα
τρων και να τα πίνουν και να σας οπισολογούν (κατηγορούν, δυσφημούν). Καλύτερα
να τα αφήσετε φτωχά και γραμματισμένα, παρά πλούσια και αγράμματα». Ή
Εκκλησία μας -λέγει-είναι εις την ελληνικήν. Και αν δεν σπουδάσεις τα Ελληνικά, δεν
ημπορείς να καταλάβεις εκείνα πού ομολογεί η Εκκλησία μας». Για να περιορίσει και
να εξαφανίσει από τους Έλληνες τη χρήση του βλάχικου ή αρβανίτικου γλωσσικού
ιδιώματος, θα φθάσει σε σημείο να δηλώσει: «Όποιος χριστιανός, άνδρας ή γυναίκα,
υπόσχεται μέσα εις το σπίτι του να μη κουβεντιάζει Αρβανίτικα, ας σηκωθεί επάνω να
μου είπει και να πάρω όλα του τα αμαρτήματα εις τον λαιμόν μου από τον καιρόν
όπου εγεννήθηκε, έως τώρα, και να βάλω όλους τους χριστιανούς να τον
συγχωρέσουν...».
Η επίγεια ζωή και η επαναστατική δράση του τελείωσε στο χωριό Κολικόντασι
της σημερινής μαρτυρικής Βορείου Ηπείρου με απαγχονισμό, χωρίς να του
απαγγελθεί επίσημη κατηγορία και να γίνει δίκη. Τον κρεμάσανε σε ένα δένδρο.
Έπειτα δέσανε στο λαιμό του πέτρα και ρίξανε το τίμιο σκήνωμά του στον ποταμό
Άψο. Ένας ιερέας , με το όνομα, Μάρκος το βρήκε να επιπλέει , το παρέλαβε και το
ενταφίασε με χριστιανικό τρόπο στη μονή της Θεοτόκου Αρδονίτσας Β. Ηπείρου.
Το οικουμενικό πατριαρχείο, με πράξη του τον κατέταξε μεταξύ των αγίων της
Εκκλησίας, στις 20 Απριλίου 1961, υπογραμμίζοντας, ότι «άπασαν την πατρώαν γην
διέδραμε, κηρύττων ιεραποστολικώς τον λόγον του θεού, σχολεία πολλαχοϋύ ιδρύων,
ασθενούντας θεραπεύων, την Άγιαν αυτού εκκλησίαν κρατύνων, τύπον δ' εαυτόν
ταπεινώσεως, αυταπαρνήσεως, αρετής και εγκράτειας άναδείξας, έως ου και τον
μαρτυρικόν υπέμεινε θάνατον».
Η μνήμη του τιμάται στις 24 Αυγούστου, ημέρα του μαρτυρίου του.
Μυργιώτης Παναγιώτης
Μαθηματικός
Ας αρχίσουμε την ανάπτυξη του θέματος με αυτό που αναφέρεται στους Ψαλμούς. «Είπεν άφρων εν καρδία αυτού· ουκ έστι Θεός» (Ψ. ιγ΄, 1).
Είπε «ουκ έστι Θεός», επειδή είναι άφρων ή επειδή είπε «ουκ έστι Θεός», είναι άφρων; Με άλλα λόγια, η αφροσύνη οδηγεί στην απιστία ή η απιστία στην αφροσύνη;
Αυτός που πιστεύει στο Θεό δεν είναι βέβαια άφρων, όπως ο προηγούμενος, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι καυχάται ενώπιον του Θεού ότι είναι φρόνιμός και καθαρός από αφροσύνη. Τουναντίον μάλιστα την ομολογεί λέγοντας «ο Θεός, συ έγνως την αφροσύνην μου, και αι πλημμέλειαί μου από σου ουκ απεκρύβησαν» (Ψ. ξη΄, 6).
Ο άφρων που είναι φορέας της αφροσύνης κάθε άλλο παρά σε καλή κατάσταση βρίσκεται, όπως φαίνεται και από τα εξής λόγια του Θεού. «είπε δε αυτώ ο Θεός· άφρον, ταύτη τη νυκτί την ψυχή σου απαιτούσιν από σου· α δε ητοίμασας τίνι έσται;» (Λουκ. ιβ΄,
Είναι προφανές ότι η απιστία είναι αφροσύνη και η αφροσύνη θέτει σε κίνδυνο την πίστη, όπως τονίζει ο Απόστολος Παύλος, «έχων πίστιν και αγαθήν συνείδησιν, ην τινες απω- σάμενοι περί την πίστιν εναυάγησαν·» (Α΄ Τιμ. α΄, 19).
Έτσι μπορούμε να πούμε ότι απιστία, ολιγοπιστία και αφροσύνη μειώνονται καθόσον ο άνθρωπος πλησιάζει το Χριστό τον Οποίον ο Παύλος τον ονομάζει, «της πίστεως αρχηγόν και τελειωτήν» (Εβρ. ιβ΄, 2) και «Θεού δύναμιν και Θεού σοφί- αν·» (Α΄ Κορ. α΄,24).
Όταν λοιπόν λείπει η αφροσύνη, ο άνθρωπος γίνεται φρόνιμος, οπότε συμβαίνει πλέον αυτό που είπε ο Κύριος στους μαθητές Του, «γίνεσθε ουν φρόνιμοι ως και ακέραιοι ως αι περιστεραί» (Ματ. ι΄, 16).
Το θέμα λοιπόν άφρων και αφροσύνη οδηγεί στο θέμα, σώφρων και σωφροσύνη το οποίο μιλάει από μόνο του.
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ.
@mariannaananiadis Η ενέργεια αυτού του μέρους είναι μαγική. Τα θαύματα που έχουν καταγραφεί αμέτρητα! Με ένα μάγικο τρόπο στη ζωή μου εμφανίζονται και παραμένουν άνθρωποι που είναι κι αυτοί ταγμένοι εκεί ✨ ξέρω πως ότι του ζητήσεις το πραγματοποιεί 🤍 #greektiktok #ελληνικοτικτοκ #fyp #panormitis #αρχαγγελος ♬ Western music piano moving sad video chill out(887840) - namonight
Η μεγαλύτερη τρυφή για τον άνθρωπο είναι Αυτός Ούτος ο Θεός του. Ο Δαυίδ το δηλώνει σαφέστατα με τα εξής λογία, «τι γαρ μοι υπάρχει εν τω ουρανώ, και παρά σε τη ηθέλησα επί της γης, εξέλιπεν η καρδία μου και η σαρξ μου, ο Θεός της καρδίας μου και η μερίς μου ο Θεός εις τον αιώνα» (Ψ. 72,25-26). Και αλλού προτρέπει, , «κατατρύφησον του Κυρίου και δώσει σοι τα αιτήματα της καρδίας σου» (Ψ.36,4).
Πώς όμως ο άνθρωπος θα αισθανθεί το Θεό στην καρδιά του, αν δεν τον δει; Πώς όμως θα τον δει, αν δεν δει τον Υιόν του Θεού, ο Οποίος είπε, «ουδείς έρχεται προς τον πατέρα ει μη δι’ εμού» (Ιω.ιδ΄,6), και «ο εωρακώς εμέ εώρακε τον πατέρα»; (Ιω.ιδ΄,9).
Είναι προφανές ότι δεν πρέπει να αρκείται ο πιστός σε μια εξωτερική γνώση του Χριστού, αλλά να ζητάει συνεχώς να τον γνωρίσει.
Ο Απόστολος Παύλος αυτό το τονίζει χαρακτηριστικά, «Ώστε ημείς από του νυν ουδένα οίδαμεν κατά σάρκα, ει δε και εγνώκαμεν κατά σάρκα Χριστόν, αλλά νυν ουκέτι γινώσκομεν» (Β΄ Κορ.ε΄,16).
Άλλωστε ο Κύριος είπε στο Θωμά, «μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες» (Ιω.κ΄,29).
Το ευχάριστο για όλους είναι ότι ο Κύριος είναι δεκτικός, αφού είπε, «τον ερχόμενον προς με ου μη εκβάλω έξω» (Ιω.στ΄,37).
Όσο για τα αγαθά του Θεού που όλα είναι του Χριστού, «εσκόρπισεν, έδωκε τοις πένησιν, η δικαιοσύνη αυτού μένει εις τον αιώνα». (Β´ Κορ. θ´
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών
Οι έσχατοι χρόνοι, οι έσχατες ημέρες και η εσχάτη ώρα είναι γενικά ο χρόνος από την Ανάσταση του Χριστού μέχρι τη συντέλεια του κόσμου και τη Δευτέρα παρουσία Αυτού.
Έτσι, από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους και εξής έσχατοι ήταν και οι τότε χρόνοι, και οι έπειτα, και οι μετέπειτα, και οι σημερινοί έσχατοι είναι, και οι αυριανοί, και οι άλλοι έσχατοι θα είναι, μέχρι το τέλος.
Συγκεκριμένα:
α) στο Θ΄ Εωθινό Ευαγγέλιο που αναφέρεται στην εμφάνιση του Κυρίου στους μαθητές Του μετά την Ανάστασή Του, λέγεται, « Ως επ' εσχάτων των Χρόνων….».
β) Ο Ιάκωβος πριν δύο χιλιάδες χρόνια λέει, « Άγε νυν οι πλούσιοι,…….. εθησαυρίσατε εν εσχάταις ημέραις » ( Ιακ. ε΄,1- 3).
γ) Ο Ιωάννης πριν δύο χιλιάδες χρόνια λέει, « Παιδία, εσχάτη ώρα εστί » ( Α΄ Ιω. β΄, 18 ).
δ) Ο Παύλος πριν δύο χιλιάδες χρόνια γράφει στον Τιμόθεο, « Τούτο δὲ γίνωσκε, ὅτι ἐν ἐσχάταις ἡμέραις ἐνστήσονται καιροὶ χαλεποί·ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι φίλαυτοι, φιλάργυροι, ἀλαζόνες, ὑπερήφανοι, βλάσφημοι, γονεῦσιν ἀπειθεῖς, ἀχάριστοι, ἀνόσιοι, » ( Β’ Τιμ. γ’, 1-2).
Εδώ ο Παύλος λέγοντας, « ἐν ἐσχάταις ἡμέραις», δεν αναφέρεται μόνο σε πολλά χρόνια μετά την εποχή του, αλλά και στην εποχή εκείνη. Αυτό φαίνεται από τη συμβουλή που δίνει παρακάτω στον Τιμόθεο,«καὶ τούτους ἀποτρέπου ». Άρα και η εποχή του Παύλου, ήταν έσχατες ημέρες.
Ύστερα από αυτά είναι προφανές ότι, αν πει κάποιος ότι είμαστε στους έσχατους χρόνους, είναι σα να λέει ζούμε μετά Χριστόν. Αυτό όμως θυμίζει το «κομίζει γλαύκα εις Αθήνας », γιατί σε όλους είναι γνωστόν ότι ζουν μετά Χριστόν. .
Όσο για το πότε, αρκούν τα λόγια του Κυρίου, στους Αποστόλους, «Ουχ υμών εστι γνώναι χρόνους ή καιρούς ους ο πατήρ έθετο εν τη ιδία εξουσία, » ( Πρ. α’, 6-7).
Πάντως όσες προβλέψεις έγιναν μέχρι τώρα ότι τάχα έφτασε, με όλη τη σημασία της λέξεως, η τελευταία ώρα, διαψεύστηκαν.
Το ζητούμενο είναι να είναι και να έχει μορφωθεί ο Χριστός στην καρδιά του καθενός. Τότε, την ώρα εκείνη που θα φανερωθεί, θα τον δει με χαρά και εξωτερικώς σύμφωνα με το, « ὀψόμεθα αὐτὸν καθώς ἐστι » ( Α’ Ιω. γ’, 2).
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών
Η ιστορική ύπαρξη του Ιησού Χριστού έχει απασχολήσει ιστορικούς και ερευνητές για αιώνες. Πέρα από τις χριστιανικές πηγές, υπάρχουν σημαντικές μαρτυρίες από μη-χριστιανούς αρχαίους συγγραφείς που αναφέρονται στον Ιησού και στους πρώιμους Χριστιανούς. Αυτές οι μαρτυρίες αποτελούν κρίσιμες ιστορικές πηγές για την κατανόηση της εποχής και του περιβάλλοντος στο οποίο εμφανίστηκε ο Χριστιανισμός.
Ο Ιώσηπος Φλάβιος, Εβραίος ιστορικός που έγραψε για τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, αναφέρει τον Ιησού στο έργο του "Ιουδαϊκές Αρχαιότητες" (βιβλίο 18, κεφάλαιο 3). Το απόσπασμα αυτό είναι γνωστό ως "Testimonium Flavianum":
Το κείμενο στα αρχαία ελληνικά:
"Κατὰ τοῦτον τὸν χρόνον ἦν Ἰησοῦς σοφὸς ἀνήρ, εἴγε ἄνδρα αὐτὸν λέγειν χρή· ἦν γὰρ παραδόξων ἔργων ποιητής, διδάσκαλος ἀνθρώπων τῶν ἡδονῇ τἀληθῆ δεχομένων, καὶ πολλοὺς μὲν Ἰουδαίους, πολλοὺς δὲ καὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ ἐπηγάγετο· ὁ χριστὸς οὗτος ἦν..."
Μετάφραση: "Κατά τον καιρό αυτό υπήρχε ο Ιησούς, σοφός άνθρωπος, αν πρέπει να τον ονομάσουμε άνθρωπο· ήταν γαρ δημιουργός παραδόξων έργων, δάσκαλος ανθρώπων που δέχονται με χαρά την αλήθεια, και προσέλκυσε πολλούς Ιουδαίους και πολλούς Έλληνες επίσης· αυτός ήταν ο Χριστός. Και όταν ο Πιλάτος, κατόπιν κατηγορίας των πρώτων ανδρών ανάμεσά μας, τον καταδίκασε σε σταυρό, δεν έπαψαν να τον αγαπούν αυτοί που τον αγάπησαν από την αρχή· γιατί τους εμφανίστηκε τη τρίτη ημέρα πάλι ζωντανός..."
Ο Ρωμαίος ιστορικός Τάκιτος αναφέρει τον Χριστό στα "Χρονικά" του (Annales 15.44), περιγράφοντας τη μεγάλη πυρκαγιά της Ρώμης το 64 μ.Χ. και την κατηγορία του Νέρωνα εναντίον των Χριστιανών:
Λατινικό κείμενο:
"Auctor nominis eius Christus Tibero imperitante per procuratorem Pontium Pilatum supplicio adfectus erat; repressaque in praesentia exitiabilis superstitio rursum erumpebat..."
Μετάφραση: "Ο δημιουργός αυτού του ονόματος, ο Χριστός, είχε τιμωρηθεί με θάνατο επί αυτοκρατορίας του Τιβερίου από τον επίτροπο Πόντιο Πιλάτο· και η καταστροφική αυτή δεισιδαιμονία, που είχε καταπνιγεί προσωρινά, ξέσπασε πάλι, όχι μόνο στην Ιουδαία, την πηγή αυτού του κακού, αλλά και στη Ρώμη..."
Αυτή η μαρτυρία θεωρείται από τους περισσότερους ιστορικούς ως αυθεντική και αξιόπιστη.
Ο Ρωμαίος ιστορικός και βιογράφος κάνει δύο σημαντικές αναφορές:
Στη βιογραφία του Κλαυδίου:
"Iudaeos impulsore Chresto assidue tumultuantis Roma expulit."
Μετάφραση: "Εξόρισε από τη Ρώμη τους Ιουδαίους που συνεχώς προκαλούσαν ταραχές με υποκινητή τον Χριστό."
Στη βιογραφία του Νέρωνα:
"Suppliciis adfecti Christiani, genus hominum superstitionis novae ac maleficae."
Μετάφραση: "Τιμωρήθηκαν οι Χριστιανοί, ένα γένος ανθρώπων νέας και κακοποιού δεισιδαιμονίας."
Η πιο λεπτομερής περιγραφή των πρώιμων χριστιανικών πρακτικών προέρχεται από την Επιστολή 96 του Πλινίου προς τον αυτοκράτορα Τραϊανό (περίπου 112 μ.Χ.):
Λατινικό απόσπασμα:
"Adfirmabant autem hanc fuisse summam vel culpae suae vel erroris, quod essent soliti stato die ante lucem convenire carmenque Christo quasi deo dicere secum invicem seque sacramento non in scelus aliquod obstringere..."
Μετάφραση: "Ισχυρίζονταν ότι όλο το έγκλημα ή το λάθος τους ήταν ότι συνήθιζαν να συγκεντρώνονται σε καθορισμένη ημέρα πριν την ανατολή του ηλίου και να ψάλλουν ύμνο στον Χριστό ως σε θεό, και να δεσμεύονται με όρκο όχι για κάποιο έγκλημα, αλλά για να μην διαπράττουν κλοπές, ληστείες ή μοιχείες..."
Η επιστολή του Πλινίου μας παρέχει μια σπάνια ματιά στις πρώιμες χριστιανικές πρακτικές από την οπτική ενός Ρωμαίου αξιωματούχου:
Λατρευτικές πρακτικές:
Ηθικές δεσμεύσεις:
Και τα δύο: Α
α)Το ότι ο Χριστός είναι ιερεύς του το είπε ο Ίδιος ο Θεός και μάλιστα με όρκο. « ὤμοσε Κύριος καὶ οὐ μεταμεληθήσεται· σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ»( Ψ.109, 4).
β) Το ότι ο Μελχισεδέκ ήταν ιερεύς αναφέρεται στη Γραφή. « καὶ Μελχισεδὲκ βασιλεὺς Σαλὴμ ἐξήνεγκεν ἄρτους καὶ οἶνον· ἦν δὲ ἱερεὺς τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου. καὶ εὐλόγησε τὸν ῞Αβραμ καὶ εἶπεν· εὐλογένος ῞Αβραμ τῷ Θεῷ τῷ ὑψίστῳ, ὃς ἔκτισε τὸν οὐραημνὸν καὶ τὴν γῆν.»( Γεν. ιδ’, 18-19).
γ) Αυτός ο Μελχισεδέκ που εμφανίστηκε την εποχή του Αβραάμ ως ιερεύς του Θεού δεν έχει σχέση με τους μετέπειτα, δηλαδή πολύ αργότερα, αρχιερείς που πρόσφεραν δώρα και θυσίες σύμφωνα με το Νόμο.
δ) Έτσι και ο Χριστός που ονομάζεται ιερεύς κατά την τάξιν Μελχισεδεκ είναι ο μοναδικός εις τον αιώνα και δεν έχει σχέση με τους παραπάνω αρχιερείς ώστε να ονομασθεί από το Θεό αρχιερέας.
Β
α) Ο Απόστολος Παύλος όμως ονομάζει το Χριστό αρχιερέα. « Κεφάλαιον δὲ ἐπὶ τοῖς λεγομένοις, τοιοῦτον ἔχομεν ἀρχιερέα, ὃς ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ θρόνου τῆς μεγαλωσύνης ἐν τοῖς οὐρανοῖς, τῶν ἁγίων λειτουργὸς καὶ τῆς σκηνῆς τῆς ἀληθινῆς, ἣν ἔπηξεν ὁ Κύριος, καὶ οὐκ ἄνθρωπος. πᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς εἰς τὸ προσφέρειν δῶρά τε καὶ θυσίας καθίσταται· ὅθεν ἀναγκαῖον ἔχειν τι καὶ τοῦτον ὃ προσενέγκῃ »( Εβρ. η’, 1-3).
β) «Τοιοῦτος γὰρ ἡμῖν ἔπρεπεν ἀρχιερεύς, ὅσιος, ἄκακος, ἀμίαντος, κεχωρισμένος ἀπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν καὶ ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν γενόμενος, ὃς οὐκ ἔχει καθ’ ἡμέραν ἀνάγκην, ὥσπερ οἱ ἀρχιερεῖς, πρότερον ὑπὲρ τῶν ἰδίων ἁμαρτιῶν θυσίας ἀναφέρειν, ἔπειτα τῶν τοῦ λαοῦ· τοῦτο γὰρ ἐποίησεν ἐφάπαξ ἑαυτὸν ἀνενέγκας »( Εβρ. ζ’, 26-27).
γ) Εδώ ο Παύλος, αφού αναφέρεται στους αρχιερείς που είχαν και αυτοί αμαρτίες, και στο έργο αυτών επί της γης, ονομάζει και το Χριστό Αρχιερέα, γιατί ο Χριστός έκανε το έργο των αρχιερέων εν ουρανοίς. « ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ θρόνου τῆς μεγαλωσύνης ἐν τοῖς οὐρανοῖς, τῶν ἁγίων λειτουργὸς καὶ τῆς σκηνῆς τῆς ἀληθινῆς, ἣν ἔπηξεν ὁ Κύριος, καὶ οὐκ ἄνθρωπος ». Για τους αρχιερείς και ιερείς της Εκκλησίας, όπως είναι γνωστό, λέγεται ότι έχουν την ιεροσύνη του Χριστού και όχι την αρχιεροσύνη.
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το να λέει κανείς τακτικά το «Κύριε ελέησον », ασφαλώς είναι πάρα πολύ καλό. Και πώς όχι αφού ζητάει το έλεος του Κυρίου.
Όμως αυτό θα είναι ακόμη καλλίτερο και αποτελεσματικότερο, αν γνωρίζει και τα παρακάτω που έχουν σχέση με τη γνώση της αλήθειας, δηλαδή με τη γνώση του Θεού, σύμφωνα με τον ψαλμικό στοίχο, « παράτεινον το έλεός σου τοις γινώσκουσί σε »( Ψ. 35,11):
α) Ο Θεός ως ελεήμων τον έχει ελεήσει πριν ακόμη αυτός το ζητήσει, σύμφωνα και με το, « ου του θέλοντος ουδέ του τρέχοντος, αλλά του ελεούντος Θεού » ( Ρω. θ’, 16).
β) Και μία φορά να το πει, όχι μόνο απαντά αμέσως ο Θεός, αλλά το γνωρίζει πριν ακόμη αυτός το ζητήσει.
γ) Πρέπει να πιστεύει ότι ο Θεός τον έχει ελεήσει, τον ελεεί και θα τον ελεεί συνέχεια σύμφωνα με το, « ὅτι εἶπας· εἰς τὸν αἰῶνα ἔλεος οἰκοδομηθήσεται· «» ( Ψ. 88, 3).
δ) Όπως ελεεί αυτόν ελεεί και άλλους, σύμφωνα με το « ελεήσω ον αν ελεώ, και οικτειρήσω ον αν οικτείρω » ( Ρω. θ’, 15).
ε) Πρέπει να χαίρεται που ο Θεός ελεεί και άλλους.
στ) Πρέπει να δοξάζει το Θεό που τον ελεεί, όπως έκανε και ο ένας από τους δέκα λεπρούς.
ζ) Η αγνωσία του Θεού δεν αρμόζει σε έναν χριστιανό όπως γράφει ο Απόστολος Παύλος, « ἐκνήψατε δικαίως καὶ μὴ ἁμαρτάνετε· ἀγνωσίαν γὰρ Θεοῦ τινες ἔχουσι· πρὸς ἐντροπὴν ὑμῖν λέγω. »( Α’ Κορ. ιε’, 34).
η) Καλό λοιπόν το «Κύριε ελέησον», αλλά το
« παράτεινον το έλεός σου τοις γινώσκουσί σε » το κάνει καλλίτερο. Το κάνει λογική λατρεία.
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών
Ο Θεός προκειμένου να δημιουργήσει τον Αδάμ έλαβε χώμα από τη γη. Έτσι ο Αδάμ, όπως δηλώνει και το όνομά του, είναι χοϊκός και κατ’ επέκταση χοϊκοί είναι και οι απόγονοί του.
Ο Ίδιος ο Θεός του είπε, « ἐν ἱδρῶτι τοῦ προσώπου σου φαγῇ τὸν ἄρτον σου, ἕως τοῦ ἀποστρέψαι σε εἰς γὴν γῆν, ἐξ ἧς ἐλήφθης, ὅτι γῆ εἶ καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ·»( Γεν. γ’, 19).
Κατά συνέπεια το σώμα του ανθρώπου μετά το θάνατο επιστρέφει στη γη σύμφωνα με το, « και επιστρέψη ο χους επί την γην, ως ην, και το πνεύμα επιστρέψη προς τον Θεόν, ος έδωκεν αυτό» (Εκκλ. ιβ’, 7).
Αυτά για τον Αδάμ ο οποίος με το πνεύμα που του έδωσε ο Θεός, « ἐγένετο ὁ πρῶτος ἄνθρωπος Ἀδὰμ εἰς ψυχὴν ζῶσαν·»(Α’ Κορ. ιε’, 45).
Υπάρχει και « ὁ δεύτερος ἄνθρωπος ὁ Κύριος ἐξ οὐρανοῦ »(Α’Κορ.ιε’,47). Είναι ο Υιός του ανθρώπου το Σώμα του Οποίου με το θάνατό Του δεν διαλύθηκε στη γη, όπως του Αδάμ. Ο Χριστός αναστήθηκε, αναλήφθηκε, και κάθισε εκ δεξιών του Πατρός.
Όμως υπάρχει και ευχάριστη συνέχεια. Ο Παύλος γράφει, « οἷος ὁ χοϊκός, τοιοῦτοι καὶ οἱ χοϊκοί, καὶ οἷος ὁ ἐπουράνιος, τοιοῦτοι καὶ οἱ ἐπουράνιοι. καὶ καθὼς ἐφορέσαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ, φορέσομεν καὶ τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου.» (Α’Κορ.ιε’,48,49).
Αναφερόμενος ο Ιωάννης στο τώρα και στο τότε γράφει, « ᾿Αγαπητοί, νῦν τέκνα Θεοῦ ἐσμεν, καὶ οὕπω ἐφανερώθη τί ἐσόμεθα· οἴδαμεν δὲ ὅτι ἐάν φανερωθῇ, ὅμοιοι αὐτῷ ἐσόμεθα, ὅτι ὀψόμεθα αὐτὸν καθώς ἐστι. » ( Α’ Ιω. γ΄, 2).
Δεν περιγράφονται όμως τα επουράνια με επίγεια σχήματα.
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών
Ο Θεός προκειμένου να δημιουργήσει τον Αδάμ έλαβε χώμα από τη γη. Έτσι ο Αδάμ, όπως δηλώνει και το όνομά του, είναι χοϊκός και κατ’ επέκταση χοϊκοί είναι και οι απόγονοί του.
Ο Ίδιος ο Θεός του είπε, « ἐν ἱδρῶτι τοῦ προσώπου σου φαγῇ τὸν ἄρτον σου, ἕως τοῦ ἀποστρέψαι σε εἰς γὴν γῆν, ἐξ ἧς ἐλήφθης, ὅτι γῆ εἶ καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ·»( Γεν. γ’, 19).
Κατά συνέπεια το σώμα του ανθρώπου μετά το θάνατο επιστρέφει στη γη σύμφωνα με το, « και επιστρέψη ο χους επί την γην, ως ην, και το πνεύμα επιστρέψη προς τον Θεόν, ος έδωκεν αυτό» (Εκκλ. ιβ’, 7).
Αυτά για τον Αδάμ ο οποίος με το πνεύμα που του έδωσε ο Θεός, « ἐγένετο ὁ πρῶτος ἄνθρωπος Ἀδὰμ εἰς ψυχὴν ζῶσαν·»(Α’ Κορ. ιε’, 45).
Υπάρχει και « ὁ δεύτερος ἄνθρωπος ὁ Κύριος ἐξ οὐρανοῦ »(Α’Κορ.ιε’,47). Είναι ο Υιός του ανθρώπου το Σώμα του Οποίου με το θάνατό Του δεν διαλύθηκε στη γη, όπως του Αδάμ. Ο Χριστός αναστήθηκε, αναλήφθηκε, και κάθισε εκ δεξιών του Πατρός.
Όμως υπάρχει και ευχάριστη συνέχεια. Ο Παύλος γράφει, « οἷος ὁ χοϊκός, τοιοῦτοι καὶ οἱ χοϊκοί, καὶ οἷος ὁ ἐπουράνιος, τοιοῦτοι καὶ οἱ ἐπουράνιοι. καὶ καθὼς ἐφορέσαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ, φορέσομεν καὶ τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου.» (Α’Κορ.ιε’,48,49).
Αναφερόμενος ο Ιωάννης στο τώρα και στο τότε γράφει, « ᾿Αγαπητοί, νῦν τέκνα Θεοῦ ἐσμεν, καὶ οὕπω ἐφανερώθη τί ἐσόμεθα· οἴδαμεν δὲ ὅτι ἐάν φανερωθῇ, ὅμοιοι αὐτῷ ἐσόμεθα, ὅτι ὀψόμεθα αὐτὸν καθώς ἐστι. » ( Α’ Ιω. γ΄, 2).
Δεν περιγράφονται όμως τα επουράνια με επίγεια σχήματα.
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.