Δευτέρα 5 Φεβρουαρίου 2024

Πώς θα είναι οι άνθρωποι στη Βασιλεία του Θεού;

 

Θα  είναι  άνθρωποι   όχι  όμως όπως  ο  πρώτος  άνθρωπος, δηλαδή  ο  Αδάμ,  αλλά  όπως  ο  δεύτερος  άνθρωπος,  δηλαδή  ο  Κύριος  εξ   ουρανού.   Ο Απόστολος Παύλος γράφει σχετικά. « ο  πρώτος  άνθρωπος  εκ  γης  χοϊκός, ο  δεύτερος  άνθρωπος  ο  Κύριος  εξ  ουρανού. οίος  ο  χοϊκός, τοιούτοι   και  οι  χοϊκοί, και  οίος  ο  επουράνιος, τοιούτοι  και  οι  επουράνιοι.  και   καθώς  εφορέσαμεν   την  εικόνα  του  χοϊκού, φορέσομεν  και  την  εικόνα  του  επουρανίου. »  (Α’  Κορ. ιε’,47 – 49 ).

Το  ότι  θα   είναι  άνθρωποι  οι  άνθρωποι  φαίνεται   και  από   το  ότι  ο  Ίδιος  ο  Χριστός,  ο  Υιός  και  Λόγος  του  Θεού,   δεν  θα  παύσει  ποτέ  να  είναι   και   άνθρωπος.  « Ιησούς  Χριστός  χθες  και  σήμερον  ο  αυτός  και  εις  τους  αιώνας » (Εβρ. ιγ’, 8 ).  Ο δε Ιωάννης γράφει, « οίδαμεν  δε  ότι  εάν  φανερωθή,  όμοιοι  αυτώ  εσόμεθα, ότι  οψόμεθα  αυτόν  καθώς  εστι.»    ( Α’  Ιω.  γ’,2 ).

Αυτά για το πώς θα είναι. Όσο δε για το πώς θα τους ονομάζει ο Θεός, αυτό είναι άλλο θέμα. Ο Θεός μπορεί να  ονομάζει ακόμα και θεούς. Και πώς όχι; Αφού αποκάλεσε θεούς   ανθρώπους  που  ζούσαν  επί  της  γης.   Ο  Ίδιος  είπε, « εγώ    είπα’  θεοί  εστε  και  υιοί  Υψίστου  πάντες’ » ( ψ. 81, 6 ). Τα  λόγια  αυτά,  όπως  διευκρίνισε   ο  Κύριος,  τα  είπε  ο  Θεός  « προς  ους  ο  λόγος  του  Θεού  εγένετο,» ( Ιω. ι’, 34 – 35 ).  Αφού   λοιπόν  ο  Θεός   αποκάλεσε  επί  της  γης  ανθρώπους  θεούς,  ποιος  μπορεί  να   πει  ότι αποκλείεται     να  κάνει   το  ίδιο    και  για    ανθρώπους   τους  οποίους  θα  έχει  δοξάσει  στη  ασιλεία  Του; Άλλο είναι τι είναι ο άνθρωπος και άλλο πώς τον ονομάζει ο  Θεός.

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τετάρτη 31 Ιανουαρίου 2024

«Πλάτωνα καὶ Πλούταρχον ἐξέλοιό μοι..»

 


 

 Το Βυζάντιο υπήρξε η μήτρα ενός σπουδαίου πολιτιστικού μετασχηματισμού. Όχι μόνο λόγω της διάσωσης του μεγαλύτερου μέρους των σωζομένων αρχαιοελληνικών κειμένων,αλλά κυρίως με την, υπό χριστιανικές προϋποθέσεις, κατανόηση, ερμηνεία και ενσωμάτωση εννοιών και τρόπων της αρχαίας ελληνικής διανόησης -η οποία είχε ως αφετηρία το έργο των τριών ιεραρχών.

 Αυτός ο μετασχηματισμός έχει πολύ μεγαλύτερο βάθος από την αρνητική σημασιοδότηση της λέξης "Έλλην" ως συνώνυμου του «ειδωλολάτρη» και «εθνικού», η οποία υπάρχει σε ορισμένους χριστιανούς πατέρες, -και την οποία τόσο δυσκολεύονται να ερμηνεύσουν όσοι αδυνατούν να κατανοήσουν το ιστορικο-πολιτιστικό της υπόβαθρο, όπως επιβάλλει η ιστορική-φιλολογική μέθοδος ερμηνείας.

  Στο ίδιο πλαίσιο κατανόησης και ενσωμάτωσης αρχαίων συγγραφέων, με τρόπο που άνοιξε σπουδαίους δρόμους στην ίδια τη χριστιανική σκέψη, εντάσσεται και η αγάπη προς τους συγγραφείς Πλάτωνα και Πλούταρχο. (Ακόμα και αγιογραφίες τους υπάρχουν σε ναούς κάποιων μοναστηριών...).

 Το παρακάτω επίγραμμα, απόσπασμα ποιήματος του λογίου και φιλοσόφου Ιωάννου Μαυρόποδος (11ος αιώνας), γραμμένο σε κομψό ιαμβικό δωδεκασύλλαβο, είναι δείγμα μιας τέτοιας αγάπης «Εἴπερ τινὰς βούλοιο τῶν ἀλλοτρίων τῆς σῆς ἀπειλῆς ἐξελέσθαι, Χριστέ μου, Πλάτωνα καὶ Πλούταρχον ἐξέλοιό μοι· ἄμφω γὰρ εἰσὶ καὶ λόγον καὶ τὸν τρόπον τοῖς σοῖς νόμοις ἔγγιστα προσπεφυκότες. εἰ δ' ἠγνόησαν ὡς Θεὸς σὺ τῶν ὅλων,ἐνταῦθα τῆς σῆς χρηστότητος δεῖ μόνον, δι' ἣν ἅπαντας δωρεὰν σῲζειν θέλεις. [..]» Ιωάννης Μαυρόπους, 11ος αι.

 (μετάφρ.) «Αν κάποιους ήθελες από τους ξένους στην πίστη από την τιμωρία σου να εξαιρέσεις Χριστέ μου, τον Πλάτωνα και τον Πλούταρχο εξαίρεσέ μου· γιατί κι οι δυο τους με τη βιοτή και τον λόγο πολύ κοντά βρέθηκαν στον δικό σου τον νόμο· κι αν ακόμα δεν γνώριζαν ότι είσαι Θεός των όλων, εδώ θα αρκούσε η αγαθότης σου μόνη που γι’ αυτήν όλους δωρεάν θες να σώσεις».

  ΥΓ Ο Ιωάννης Μαυρόπους, συμπτωματικά, ήταν αυτός που καθιέρωσε τον κοινό εορτασμό των τριών ιεραρχών τον 11ο αιώνα, και ο οποίος συνέταξε και την ακολουθία τους.

 Όσοι επιθυμούν να διαβάσουν ένα σπάνιο, όψιμο διαμάντι της βυζαντινής υμνογραφίας, φιλοτεχνημένο αρκετούς αιώνες μετά την ακμή της (του 8ου αιώνα) δεν έχουν παρά να αναζητήσουν τον κανόνα της εορτής των τριών ιεραρχών.... ______________ (εικόνα: Ο Πλούταρχος και ο Θουκυδίδης.

 Λεπτομέρεια τοιχογραφίας απο τη Μονή Αγίου Νικολάου των Φιλανθρωπηνών (Ιωαννίνων). πηγή: vizantinaistorika.blogspot.com/2016/07/blog-p

 Λεξικά Γ. Μπαμπινιώτη

 

Τρίτη 30 Ιανουαρίου 2024

Περιγραφή νεκρανάστασης γυναικός από τον π. Γεώργιο Χαραλαμπίδη(1929-1987). Την περιγραφή την κάνει ο γιός του Γρηγόριος.

Αντιγραφή από το βιβλίο : ΑΣΚΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ- Γ΄τόμος -Άγιον Όρος

 

Ακολούθησε ἡ πρόσληψή του ἀπό τόν Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παῦλο, στήν ἐνορία τοῦ Διαβατοῦ. Ἐκεῖ συνέβη τό ἑξῆς θαυμαστό γεγονός: Μία ενορίτισσα, βοηθός στο πνευματικό ἔργο τῆς Ἐνορίας, ἀπεβίωσε ἔξαφνα. Την ἑπόμενη ἡμέρα, και ἐνῶ εὑρισκόμουν μαζί του στήν Βέροια, πληροφορηθήκαμε τά περί θανάτου ἀπό κάποιον ἐνορίτη. Ὕστερα με ρώτησε ὁ πατέρας μου, ἂν ἤθελα νά πᾶμε νά τήν ἀναστήσωμε. Εγώ (Γρηγόριος) ἀπορημένος ρώτησα, ἄν μποροῦμε νά τήν ἀναστήσωμε καί μοῦ ἀπάντησε: "Καί βέβαια μπορούμε!". Τότε συμφώνησα καί ἀναχωρήσαμε ἀμέσως γιά τό χωριό.


Μπήκαμε στόν Ἱερό Ναό γιά νά πάρη Μεγάλο Αγιασμό καί τήν θ. Κοινωνία. Κρατώντας εγώ ἕνα κερί ἀναμμένο, πήγαμε στο σπίτι τῆς θανούσης. Ἐκεῖ ἀντικρύσαμε τόν γιατρό, πού μετά τήν νεκροψία  εξέδωσε τό πιστοποιητικό θανάτου. Ὁ γιατρός μᾶς ἀποδοκίμασε λέγοντας ὅτι ἔχει παγώσει τό λείψανο καί δέν ἐπιτρέπεται ἡ θ. Κοινωνία σε νεκρό. Ὁ πατέρας μου τόν πληροφόρησε ὅτι θά τήν ραντίση μέ Αγιασμό, παρά τήν ἀντίρρηση του γιατροῦ.


Ἀπευθύνθηκε στήν θανοῦσα μέ τά ἑξῆς λόγια: "Φωτεινή, ἄνοιξε τα μάτια σου", καί ἀμέσως τήν ράντισε. Τότε, ὤ τοῦ θαύματος!, ἄνοιξε τα μάτια της. Στην συνέχεια τήν πρόσταξε: "Φωτεινή, ἄνοιξε το στόμα σου", καί ἐκείνη τό ἄνοιξε. Τήν κοινώνησε τά Ἄχραντα Μυστήρια καί ἡ Φωτεινή σηκώθηκε καί κάθησε. Ο γιατρός καί οί παριστάμενοι ἔμειναν ἄφωνοι μπρός στήν θεία δύναμη. Ἔκτοτε ἔζησε ἄλλα 17 ἔτη ἀκόμη καί συνέχιζε ως υπερήλικη να βοηθά στον Ναό.


Δόξα τόν Κύριο πού μέ ἀξίωσε καί μέ ἐλέησε να ζήσω αὐτό τό σπάνιο γεγονός, πού ὅλοι στο χωριό τό γνωρίζουν καί τό βεβαιώνουν. Ζεῖ ἀκόμη ἡ κόρη της ἡ κυρία Ελένη Παπαδοπούλου – Μουρατίδου τοῦ Γεωργίου, πού ἦταν παροῦσα στην νεκρανάσταση τῆς μητέρας της.




Παρασκευή 26 Ιανουαρίου 2024

Ποια γνώση είναι η πιο συμφέρουσα για τον άνθρωπο;

 

Προφανώς και πέρα πάσης αμφιβολίας είναι η γνώση της αληθείας. Αυτό, γιατί η γνώση της αληθείας είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ελευθερία από τα δεσμά της αμαρτίας την οποία ελευθερία επιθυμεί κάθε άνθρωπος. Αυτή τη γνώση υπέδειξε ο Κύριος « πρὸς τοὺς πεπιστευκότας αὐτῷ Ἰουδαίους» με τα εξής λόγια, « ἐὰν ὑμεῖς μείνητε ἐν τῷ λόγῳ τῷ ἐμῷ, ἀληθῶς μαθηταί μού ἐστε, καὶ γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς »( Ιω. η’, 31-32).

Αυτή τη γνώση προσφέρει και αποκαλύπτει ο Χριστός στον κόσμο σύμφωνα με τα λόγια που είπε στον Πιλάτο, «ἐγὼ εἰς τοῦτο γεγέννημαι καὶ εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον, ἵνα μαρτυρήσω τῇ ἀληθείᾳ. πᾶς ὁ ὢν ἐκ τῆς ἀληθείας ἀκούει μου τῆς φωνῆς» ( Ιω. ιη’, 37).

Αυτή τη γνώση διδάσκει στους πιστούς το Άγιο Πνεύμα, ο Παράκλητος, το Πνεύμα της Αληθείας. Τέλος αυτή η γνώση ταυτίζεται με την αιώνιο ζωή σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου προς τον Πατέρα Του, « αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσί σε τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν καὶ ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν »( Ιω. ιζ’, 3).

Είναι κρίμα λοιπόν και άδικο να αποστρέφεται κανείς τη γνώση της αληθείας και να έχει αγνωσία Θεού. Ο Απόστολος Παύλος γράφει σχετικά και παιδαγωγικά, « ἐκνήψατε δικαίως καὶ μὴ ἁμαρτάνετε· ἀγνωσίαν γὰρ Θεοῦ τινες ἔχουσι· πρὸς ἐντροπὴν ὑμῖν λέγω »( Α’ Κορ. ιε’, 34).

Βεβαίως και η επιστημονική γνώση έχει την αξία και τη σημασία της, γιατί είναι και αυτή δώρο του Θεού σύμφωνα με το, «και αυτός έδωκεν ανθρώποις επιστήμην ενδοξάζεσθαι εν τοις θαυμασίοις αυτού » ( Σ. Σειρ. λη’, 6). Η πιο συμφέρουσα όμως για τον άνθρωπο είναι η γνώση της αληθείας, σύμφωνα με τα παραπάνω, εάν βέβαια θέλει να είναι ελεύθερος και όχι δούλος αφού, « πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁμαρτίαν δοῦλός ἐστι τῆς ἁμαρτίας »( Ιω. η’, 34). 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Τρίτη 23 Ιανουαρίου 2024

Ούτε στο ύψος τής σκόνης πού πατάς


 

Είναι Ιανουάριος τού 1828
όταν αποβιβάζεται στην Αίγινα (22/1)
και μιά υπερβατική σκηνή Ελληνικής τραγωδίας διαδραματίζεται... :
... Καταγράφεται ότι,
οι Ελληνίδες ξεγυμνώνουν τα στήθη τους και δείχνοντας του 
τούς απισχνασμένους τους μαστούς, 
αυτούς που θρέψανε με γάλα τούς ελευθερωτές πολεμιστές τής Ελλάδας, τού ζητάνε, αποδίδοντας του θαυματουργικές ιδιότητες, 
να αναστήσει τα Παιδιά τους...

Η μυθική προσωπικότητα του ευεργέτησε πλήθος Εθνών.
Εκτός τής Ρωσσίας τής οποίας ως γνωστόν διετέλεσε υπουργός εξωτερικών επί 15 έτη,      
η Ελβετία, η Γερμανία, η Γαλλία, 
την οποία οι σύμμαχοι ήθελαν να διαλύσουν μετά την ήττα της 
στο Βατερλώ, οφείλουν την ύπαρξη 
και την δομή τους σ'αυτόν.

Καί άλλα Έθνη άγγιξε ευεργετικά 
το χέρι του, όπως π.χ. το Ιταλικό 
και το Πολωνικό.
Άγνωστα στους πολλούς όλα αυτά, εσκεμμένα.
Διότι πως "να συνεννοηθεί" κανείς 
με έναν σαν τον Καποδίστρια,  
που αρνήθηκε τα χρήματα που εδικαιούτο και τού έστειλλαν,  
η Ρωσσία και η Γαλλία -που τού οφείλει και το πολιτειακό της σύστημα- 
κι αυτός τα έστειλλε πίσω...

...Ή οικονομικά οφέλη που μπορούσε 
να πάρει από την Ελβετία,  που τού οφείλει ολόκληρο 
το ξεχωριστό σύστημα διακυβερνήσεως της, 
ή από την Γερμανία...
και δεν δέχθηκε τίποτα 
...γιά να μήν υποθέσει ο οιοσδήποτε,  
πως ο Έλληνας Κυβερνήτης είναι εξαρτημένος από οιονδήποτε...
............
Σταματάμε εδώ,
την παρουσίαση τού μοναδικού, ιστορικού, ζωντανού στην αιωνιότητα, γλυπτού τής προσώπικότητας του,
που σμίλεψε ο αγώνας του και η θυσία του, υπέρ, τού Γένους μας, καί τής Ανθρωπότητας•

και στρεφόμενοι απ'ευθείας στον ίδιο τού λέμε κάτι γιά τους "συναδέλφους" του :
~Ούτε στο ύψος τής σκόνης πού πατάς, 
δεν φθάνουν αυτοί οι διεστραμμένοι κλόουν, Ιωάννη.


Γεώργιος Κακής Κωνσταντινάτος

Κυριακή 14 Ιανουαρίου 2024

Τι σημαίνει «ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν »;

Αυτό είναι γραμμένο στην αρχή του Ευαγγελίου του Ιωάννη, «Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος» ( Ιω, α’, 1), και σημαίνει ακριβώς αυτό που λέει, γιατί για έναν που ξέρει ελληνικά η φράση « προς τον Θεόν», δε θέλει εξήγηση.
Θα μπορούσε βέβαια ο Ιωάννης αντί αυτού να γράψει κάτι άλλο που θα ήταν και εκείνο σωστό. Θα μπορούσε π.χ. να γράψει ότι ο Λόγος και ο Πατέρας είναι ένα, σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου, « ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν» (Ιω. ι’, 30). Αυτό βέβαια όσον αφορά στην ελληνική γλώσσα. Αν όμως πρόκειται για μετάφραση σε άλλη γλώσσα π. χ. στα αγγλικά και στα γαλλικά, είναι θέμα της ακριβούς μετάφρασης της λέξης «προς». Έτσι η πιο συνηθισμένη λέξη είναι «with» στα αγγλικά και «avec» στα γαλλικά που σημαίνουν μαζί. Όμως δεν είναι σωστό ούτε χρειάζεται, να πάρει κανείς το « with» και το «avec», να τα ερμηνεύσει στα ελληνικά μαζί, και στη συνέχεια να μετατρέψει τη φράση, προς τον Θεόν, μαζί με τον Θεόν. Αν ήταν έτσι, θα το έγραφε ο ίδιος ο Ιωάννης, μαζί με τον Θεόν, δηλαδή, « ο Λόγος ην μετά του Θεού».
Η φράση μαζί με το Θεόν ταιριάζει στους ανθρώπους, όπως φαίνεται και στο παρακάτω εδάφιο, « ει ανηγγέλη σοι, άνθρωπε, τι καλόν; ή τι Κύριος εκζητεί παρά σου αλλ᾿ ή του ποιείν κρίμα και αγαπάν έλεον και έτοιμον είναι του πορεύεσθαι μετά Κυρίου Θεού σου; » (Μιχ. στ’, 8). Το μαζί σημαίνει συνύπαρξη, και η συνύπαρξη προϋποθέτει δύο φύσεις, ενώ ο Θεός Λόγος έχει την ίδια και μία φύση με τον Πατέρα. Έτσι η φράση, προς τον Θεόν, αναφέρεται στο Θεό Λόγο ως Πρόσωπον που βλέπει τον Πατέρα σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου, « Ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐ δύναται ὁ υἱὸς ποιεῖν ἀφ' ἑαυτοῦ οὐδὲν, ἐὰν μή τι βλέπῃ τὸν πατέρα ποιοῦντα· ἃ γὰρ ἂν ἐκεῖνος ποιῇ, ταῦτα καὶ ὁ υἱὸς ὁμοίως ποιεῖ » (Ιω. ε’,19). Μένει λοιπόν το προς τον Θεόν άθικτον τουλάχιστον στην ελληνική γλώσσα.

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...