ΑΥΤΟ, ΠΟΥ ΖΗΤΑ ΚΑΘΕ ΠΑΤΕΡΑΣ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ
Φτωχό Κελλί. Ασπρομάλλης ο Γέρων Ασκητής. Το όνομά του Ισαάκ. Ιερομόναχος. Τώρα βρίσκεται στους ουρανούς του Θεού. Όταν ακόμα ζούσε και ασκήτευε στο Άγιον Όρος, τον επισκέφθηκαν δυο λαϊκοί, ο Γρηγόρης και ο Γιάννης, να μιλήσουν μαζί του και να πάρουν την ευχή του. Ηχογράφησαν μάλιστα και την συζήτησή τους και μου έδωσαν την ηχογράφηση αυτή, από την οποίαν αντλώ και τον διάλογό τους.
- Τι ζητά ο Θεός από τον άνθρωπο, πάτερ μου; ήταν η πρώτη ερώτηση του πάντα βιαστικού και αυθόρμητου Γρηγόρη.
- Αυτό, που ζητά και κάθε πατέρας από τα δικά του παιδιά, ήταν η απάντηση του Γέροντα. Θέλει την αγάπη του κάθε παιδιού του, όπως κι εκείνος το αγαπά, μέχρις αυτοθυσίας. Και η αγάπη αυτή του πατέρα είναι βαθειά και λαμπρή και απερίγραπτη, γιατί θέλει το παιδί του να είναι ευτυχισμένο και αιώνια κοντά του.
- Δηλαδή, ό,τι κάνουν οι άνθρωποι το ίδιο κάνει και ο Θεός; ρώτησε αυτήν την φοράν ο Γιάννης, που ήταν πιο διστακτικός από τον Γρηγόρη.
- Ακριβώς, ξανάπε ο Ισαάκ. Διότι είμαστε πλασμένοι «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» του Δημιουργού μας. Την αγάπη την πατρική έβαλε στην καρδιά του ανθρώπου, αφού αυτή η αγάπη , που είναι απέραντη, δεν έχει όρια, δηλαδή δεν έχει αρχή ούτε και τέλος , αρχίζει από τον Άναρχον Θεόν, κάνει κύκλο στα παιδιά του όλα και ξαναγυρίζει πάλι στον ίδιον. Η αγάπη, ως θεία δύναμη, δεν έχει αρχή, αφού βγαίνει από τον Θεόν και δεν έχει τέλος, αφού πατέρας και παιδιά αλληλοπεριχωρούνται μεταξύ τους και ο πατέρας αγαπά τα παιδιά του και τα παιδιά αγαπούν τον πατέρα τους.
- Είναι αυτό, που λέγει το Ευαγγέλιον: «Ίνα ώσιν εν καθώς ημείς εν εσμέν» ( Ιω. ΙΖ΄ 22 ) , ξανάπε ο Γρηγόρης. Μας θέλει όλους μαζί, ενωμένους σαν μια φαμίλια.
- Πολύ σωστά το είπες, αποκρίθηκε ο Γέροντας. Μας θέλει σαν μια οικογένεια όπου ο ένας να αγαπά τον άλλον μέχρι θυσίας.
- Πριν έρθουμε, πάτερ μου, εδώ, ξανάπε ο Γρηγόρης, είχα διαβάσει λίγες σελίδες από τους «Λόγους» του Αγίου Ισαάκ του Σύρου, που κι εσείς τον αγαπάτε πολύ, και έχω μαζί μου το βιβλίον ,όπου λέγει ότι: «Την ταπείνωσιν της διανοίας μας θέλει ο Θεός και ημείς με την ταπείνωσιν της διανοίας προχωρούμε πνευματικώς και με την έπαρσιν εξαχρειούμεθα. Μόνο η ταπείνωσις είναι ικανή , χωρίς καμμίαν άλλην βοήθειαν ,να παρασταθή ενώπιον του Θεού και να παρακαλέση υπέρ ημών». Και προσθέτει: «Ευχαρίστησε και δοξολόγησε τον Θεόν ασιγήτως». Είναι από τον 49ον «Λόγον» του Αγίου.
- Πρόκειται για το ίδιο πράγμα, φίλτατε. Εάν εμβαθύνουμε στην διδασκαλίαν αυτήν, αποκρίθηκε ο ασπρομάλλης ιερομόναχος, θα καταλάβουμε ότι η ταπεινοφροσύνη είναι η προϋπόθεση της αγάπης. Είναι το έδαφος πάνω στο οποίον φυτρώνει και ανθοφορεί η αγάπη. Αυτό μας εδίδαξε με την ζωήν και τον λόγον του ο Θεάνθρωπος Χριστός.
- Επίσης, μίλησε αυτή την φοράν ο Γιάννης, στον επόμενο «Λόγον» του, τον 50ον, μιλά για την μετάνοια και λέγει ότι «Κάθε ώρα έχουμε ανάγκην της μετανοίας». Τι ζητά λοιπόν ο Θεός από τον άνθρωπον; Την ταπεινοφροσύνην, τη μετάνοια ή την αγάπη, καθώς είπατε; Ποιο από τα τρία αυτά είναι το μεγαλύτερον και το ζητούμενο; Τι λέτε εσείς, π. Ισαάκ;
- Και τα τρία, που είπατε, αποκρίθηκε ο Γέροντας, είναι το ίδιο πράγμα. Είναι, όπως τα αναφέρει, με άλλην διατύπωσιν, και ο Απόστολος Παύλος: «Νυνί δε μένει πίστις, ελπίς, αγάπη, τα τρία ταύτα∙ μείζων δε τούτων η αγάπη» ( Α΄Κορ. ΙΓ΄13 ) . Και τα τρία αυτά είναι αντίστοιχα με τα όσα είπατε. Συγκεκριμένα: η πίστη αναλογεί προς την ταπεινοφροσύνην της διανοίας, ώστε να μη νομίζει ότι τα ξέρει και τα κατανοεί όλα. Η ελπίδα αντιστοιχεί με την μετάνοια, ώστε να γνωρίζη ο άνθρωπος ότι η σωτηρία του κερδίζεται μόνον όταν αλλάξουμε μυαλά και τρόπον ζωής και τέλος η αγάπη, που είναι το μείζον όλων, μας συνδέει με τον Θεόν, γιατί αυτό το μέγα μυστήριον και η ανίκητη δύναμη της αγάπης, είναι αυτό, που δίνει συνεχώς ο Θεός στον άνθρωπον και αυτό το δώρον πρέπει να αντιπροσφέρη και ο άνθρωπος στον Θεόν. Είναι αυτό που λέγει και η Εκκλησία την ώρα της Θείας Λατρείας: «Τα Σα εκ των Σων σοι προσφέρομεν κατά πάντα και δια πάντα». Είναι ο Άρτος και ο Οίνος της δικής του θυσιαστικής αγάπης. Αυτή, η αγάπη, και μόνον αυτή, είναι αρκετή να κατακαλύψη θριαμβευτικά τα σύμπαντα. Πρέπει όμως να είναι αληθινή, γνήσια, θυσιαστική αγάπη, που δεν λογαριάζει τίποτε και ξέρει να προσφέρη τα πάντα…
«Τα Σα εκ των Σων Σοι προσφέρομεν»
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ
Άλλον Γέροντα ζητούσαμε και άλλον βρήκαμε. Πήγαμε μαζί με τον φίλο μου τον Γιάννη να συναντήσουμε τον π.Γερβάσιον, αλλά έλειπε στην αγρυπνία κοντινού Μοναστηριού. Βρήκαμε όμως τον π. Γεώργιον, που πήγε και αυτός στον Γέροντα Γερβάσιον και , αφού δεν τον βρήκε, κάθησε στην αυλή και απολάμβανε το κέρασμα, που του φέρανε οι υποτακτικοί του, κάτω από την μεγάλη κληματαριά. Καθήσαμε κι εμείς μαζί του και, μέχρι να ‘ρθουν και τα δικά μας κεράσματα, πιάσαμε κουβέντα και μας μίλησε για το κέρασμα των μοναστηριών και τη σημασία της ευλογίας.
-Να δίνετε, παιδιά μου, να δίνετε , ό,τι μπορείτε, μας είπε. Δεν μπορείτε να φαντασθήτε τι μεγάλη σημασία έχει το να δίνη κανείς αυτό, που μπορεί. Λίγα μπορεί, λίγα να δίνη. Πολλά μπορεί, πολλά να δίνη. Σημασία έχει να δίνουμε συνεχώς. Δεν είναι μόνον τα χρήματα και τα υλικά πράγματα η ευλογία. Ακόμα και ένα λουλούδι, μια ευχή, ένα ποτήρι νερό, μια κουβέντα χρήσιμη. Ό, τι μπορεί ο καθένας και έχει πρόχειρο. Σημασία έχει να δίνουμε. Γιατί αυτό κάνει ο θεός και, όποιος δίνει, μιμείται τον Θεόν, που δίνει συνεχώς τις ευλογίες του «επί δικαίους και αδίκους». Δεν είναι η ανάγκη , που πρέπει να καλυφθή, αλλά η αγάπη, που πρέπει να φανερωθή και με πρακτικές ενέργειες και όχι για το «θεαθήναι τοις ανθρώποις». Γιατί άλλο πράγμα είναι η φιλανθρωπία για τους δυστυχούντες και άλλο η ευλογία προς όλους. Την φιλανθρωπία μπορούν να την κάνουν και αυτοί, που δεν πιστεύουν και δεν αγαπούν. Την κάνουν για διάφορους άλλους λόγους. Για να φανούν, για να ακουστούν, ακόμα και για να κερδίσουν από την φιλανθρωπία τους. Την ευλογία όμως την κάνουν μόνο οι πιστοί. Αυτοί, που πιστεύουν και εκδηλώνουν την πίστη τους με αγάπη. Γιατί η αγάπη είναι ο αληθινός καρπός της πίστεως. Αν δεν έχεις αγάπη ούτε πίστη έχεις αληθινή. Γιατί ευλογία σημαίνει την δύναμη του λόγου, που εκδηλώνεται σαν πράξη ευεργεσίας για όλους και για όλα. Και για τους ανθρώπους, και για τα άψυχα ακόμα.
- Αυτό δεν το είχα σκεφθή ως τώρα πάτερ μου, είπε ο Γιάννης. Ενόμιζα ότι με την φιλανθρωπία καλύπτονται όλα. Μου αρκούσε ο ελεημοσύνη.
- Η ελεημοσύνη, και γενικά η φιλανθρωπία, μπορεί να γίνεται με τους ανθρώπους ,απάντησε ο π.Γεώργιος. Αυτή είναι και η έννοια της φιλανθρωπίας. Πρέπει να βοηθούμε κάθε άνθρωπο, που έχει ανάγκη. Έπεσε; Να τον σηκώσουμε. Πεινάει; Να τον θρέψουμε. Διψάει; Να τον ποτίσουμε. Αυτό είναι γενικό χρέος μας προς τους ανθρώπους οι οποίοι έχουν κάποιαν άμεση ανάγκη. Με τον Θεόν όμως τι γίνεται; Η θεοφιλία δεν είναι το αντίστοιχον της φιλανθρωπίας. Γιατί, τι έχουμε δικό μας, για να το δώσουμε στον Θεόν; Όλα, τελείως όλα τα καλά είναι δικά του.
- Γι’ αυτό λέμε στην Εκκλησία, την ώρα της Θείας Λειτουργίας, «Τα Σα εκ των Σων σοι προσφέρομεν, κατά πάντα και δια πάντα»; είπε ο φίλος μου.
- Η έκφρασις «τα Σα εκ των Σων» ,συνέχισε ο π.Γεώργιος, που λέγεται κατά την προσκομιδή των Τιμίων Δώρων, δηλαδή τον άρτον και τον οίνον, για να μετουσιωθούν σε σώμα και αίμα του Χριστού, τα οποία θα μεταλάβουν οι πιστοί, έχει αυτό το συγκεκριμένον νόημα του καθαγιασμού των Τιμίων Δώρων. Η λειτουργική αυτή πράξη ολοκληρώνεται με την τέλεση της θείας Ευχαριστίας∙ αυτό που ο λαός ονομάζει Θεία Λειτουργία. Η φράση αυτή όμως έχει ευρύτερη και γενικότερη σημασία. Γίνεται , μπορεί και πρέπει να γίνεται, και από κάθε Χριστιανό στην προσωπική ζωή του. Να πη και να πράξη την ίδια προσκομιδή του εαυτού του και των δικών του προσωπικών δώρων προς τον Θεόν…
Πριν διαβάσεις το Ευαγγέλιο
ΕΝΑ ΔΩΡΟΝ, ΠΟΥ ΔΩΡΙΖΕΤΑΙ ΧΩΡΙΣ
ΝΑ ΛΙΓΟΣΤΕΥΗ
…
- Την συμβουλή αυτή, μου είπε, την δίνει ο ουρανοβάμωρ Μ. Βασίλειος και προσθέτει ότι, κάθε φορά, που ανοίγει στην γη ένα Ευαγγέλιον σπεύδουν μυριάδες Αγγέλων και σκύβουν πάνω από το Ευαγγέλιον όχι για να μάθουν το περιεχόμενόν του, που το γνωρίζουν καλώς, αλλά για να δεχθούν την ευλογία και την χάριν, που ακτινοβολεί και δωρίζει ,και χαίρονται την απερίγραπτη αυτή χαρά του θείου λόγου. Γιατί μας γεμίζει με το έλεός του και την αγάπη του.
Την ημέρα κείνη, που συζητούσαμε για το θέμα αυτό, μας διέκοψαν κάποιοι απρόσμενοι επισκέπτες και δεν μπόρεσα να ρωτήσω περισσότερα. Ο Γέροντας όμως, γεμάτος αγάπη και διάκριση, μου έστειλε το κείμενον μιας τέτοιας προσευχής, την οποίαν έλεγε ο ίδιος πάντοτε, πριν ανοίξη το Ευαγγέλιον. Την παραθέτω στην συνέχεια, ώστε να την γνωρίσουν και άλλοι και να την λένε, πριν ανοίξουν το ιερόν βιβλίον του Ευαγγελίου και πιστεύω ότι όλους μπορεί να τους βοηθήση. Είναι σύντομη και ουσιαστική και μοιάζει σαν την φλόγα του κεριού της Αναστάσεως, που προαναφέραμε. Την δίνης χωρίς και να την στερηθής. Το μικρόν αυτό κείμενον, που μου έστειλε με κάποιον κοινόν φίλον μας, αναφέρει τα εξής:
- Φίλτατε, για την επίκληση πριν από την ανάγνωση του Ευαγγελίου, σου αποστέλλω δια χειρός του αγαπητού μας φίλου Χ. τα λόγια της προσευχής ,που λέγω εγώ, και μπορείς κι εσύ να λες, και η εξ ύψους βοήθεια θα είναι μεγάλη. Χρόνια πολλά λέγω την ίδια προσευχή πριν ανοίξω το Ευαγγέλιον και παρακαλώ:
«Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ και Λόγε του Θεού του Ζώντος, ελέησον ημάς και τον κόσμον σου άπαντα.
«Ήμαρτον σοι, Κύριε, συγχώρησέ με και ελέησέ με» ( τρεις φορές)
«Σε ευχαριστώ ,Χριστέ μου, και σε δοξάζω πάντων ένεκεν» (τρεις φορές ).
«Κύριε Ιησού Χριστέ, φώτισε την καρδιά μου και την σκέψη μου, να κατανοήσω το θείον σου θέλημα και βοήθησέ με να το πραγματοποιώ πάντοτε λόγω, έργω και διανοία»
«Πρεσβείαις της Παναχράντου σου Μητρός και πάντων των Αγίων, ελέησέ με ως Φιλάνθρωπος Θεός. Αμήν».
Την προσευχή αυτή , γράφει, πρέπει να την συνοδεύουμε ευλαβικά με τρία σταυροκοπήματα και τρεις γονυκλισίες, αν μπορούμε»…
Από το βιβλίο: «Π.Μ.ΣΩΤΗΡΧΟΣ
ΤΙ ΖΗΤΑ Ο ΘΕΟΣ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΘΕΝΑ ΜΑΣ
(Ορθόδοξοι Διάλογοι με Γέροντες Ασκητές)»
ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ «ΑΣΤΗΡ»