Η ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

 
 

«Εν αρχή ην ο Λόγος, και ο Λόγος ην προς τον Θεόν, και Θεός ην ο Λόγος» (Ιω. 1,1).

 

Προτού δημιουργηθεί ο πνευματικός και ο υλικός κόσμος υπήρχε μόνο ο Τριαδικός Θεός, ο Οποίος δεν έχει αρχή και τέλος. Ο Λόγος του Θεού, το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, υπήρχε πάντοτε αχώριστος από τον Θεόν και ενωμένος με Αυτόν, γιατί είναι Αυτός «το απαύγασμα της δόξης και ο χαρακτήρ της υποστάσεως αυτού» (Εβρ. 1,3), προς τον Οποίον είπε ο Θεός «υιός μου ει συ, εγώ σήμερον γεγένηκά σε» (Εβρ. 1,5).

 

Αυτός ο απερίγραπτος Λόγος του Θεού, όταν δημιουργήθηκε ο κόσμος, έλαβε ενεργό μέρος, αφού «πάντα δι’ αυτού εγένετο, και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ εν ο γέγονεν» (Ιω.1,3). Μάλιστα δε στη δημιουργία του ανθρώπου η παρουσία του Λόγου ήταν φανερή, όπως διαφαίνεται από τη χρήση του πληθυντικού αριθμού «ποιήσωμεν άνθρωπον κατ’ εικόνα ημετέραν και καθ’ ομοίωσιν» (Γεν. 1,26).

 

Αλλά και για τη σωτηρία του ανθρώπου ο Λόγος του Θεού επρόκειτο να διαδραματίσει αποτελεσματικό ρόλο. Ο Θεός προλέγει αυτό δίνοντας την υπόσχεση, αμέσως μετά την αμαρτία των πρωτοπλάστων, ότι θα έρθει στον κόσμο εκείνος, που θα νικήσει το διάβολο, εννοώντας την ενανθρώπηση του Λόγου, «και έχθραν θήσω ανά μέσον σου και ανά μέσον τηςγυναικός και ανά μέσον του σπέρματός σου και ανά μέσον του σπέρματος αυτής. αυτός σου τηρήσει κεφαλήν, και συ τηρήσεις αυτού πτέρναν» (Γεν. 3,15).

 

Πράγματι, «ότε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, εξαπέστειλεν ο Θεός τον υιόν αυτού, γενόμενον εκ γυναικός, γενόμενον υπό νόμον, ίνα τους υπό νόμον εξαγοράση, ίνα την υιοθεσίαν απολάβωμεν» (Γαλ. 4, 4-5).

 

Από τότε πλέον ο Λόγος του Θεού στο Πρόσωπό Του προσέλαβε και την ανθρώπινη φύση, ώστε να είναι Θεάνθρωπος, γκρεμίζοντας έτσι κάθε τι που χώριζε τον άνθρωπο από το Θεό.

 

Το μυστήριο είναι μεγάλο, όπως λέει ο Απ. Παύλος, «και ομολογουμένως μέγα εστί το της ευσεβείας μυστήριον. Θεός εφανερώθη εν σαρκί, εδικαιώθη εν Πνεύματι, ώφθη αγγέλοις, εκηρύχθη εν έθνεσιν, επιστεύθη εν κόσμω, ανελήφθη εν δόξη» (Α΄Τιμ. 3,16).

 

Βέβαια, ο Λόγος πάντοτε υπήρχε στον κόσμο ως Θεός «εν τω κοσμω ήν, και ο κόσμος δι’ αυτού εγένετο, και ο κόσμος αυτόν ουκ έγνω» (Ιωάν. 1,10), τώρα όμως με την ενανθρώπησή Tου, έρχεται να προσλάβει τον άνθρωπο για να τον οδηγήσει ξανά στον Παράδεισο κοντά στο Θεό, και να του χαρίσει την υιοθεσία και το «καθ’ ομοίωσιν», «όσοι δε έλαβον αυτόν, έδωκεν αυτοίς εξουσίαν τέκνα Θεού γενέσθαι, τοις πιστεύουσιν εις το όνομα αυτού» (Ιωάν. 1,12).

 

Δεν μένει παρά ο άνθρωπος να δεχθεί την συντριβή του εγωισμού του, και να δεχθεί μέσα του το φως του Προσώπου του Κυρίου Ιησού Χριστού, που δεν είναι άλλο από το Πρόσωπο του Θεού Λόγου. Τότε η χαρά των Χριστουγέννων θα είναι γνήσια, μόνιμη, αναφαίρετη και δημιουργική σε κάθε κατεύθυνση, ακόμη και στην υλική ζωή του ανθρώπου, γιατί η ενανθρώπηση του Λόγου φέρνει την πραγματική ειρήνη στη γη και την ευδοκία του Θεού στους ανθρώπους, όπως έψαλλαν οι άγγελοι τη νύχτα της Γεννήσεως, «δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία» (Λουκ. 2,14).

 

 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΚΑΙ ΕΠΙ ΓΗΣ ΕΙΡΗΝΗ

 

Ειρήνη, το πολυπόθητο αγαθό των ανθρώπων. Ειρήνη, η μεγάλη δωρεά του Θεού στα πλάσματά του. Ο άνθρωπος είναι πλασμένος να ζει ειρηνικά με τον εαυτό του, με τους άλλους ανθρώπους, με το Θεό. Έτσι, η ειρήνη γίνεται απαίτηση της κοινωνίας των ανθρώπων, γιατί η έλλειψη ειρήνης είναι αφύσικο πράγμα αφού προέρχεται από την περιοχή της ανομίας. «Πόθεν πόλεμοι και μάχαι εν ημίν; ουκ εντεύθεν, εκ των ηδονών υμών των στρατευομένων εν τοις μέλεσιν υμών» (Ιακ. 4,1).

 

Είναι πολλές οι προσπάθειες που καταβάλλουν οι άνθρωποι για την εξασφάλιση και διατήρηση της ειρήνης, που είναι αξιέπαινες και που δίκαια βραβεύονται αυτοί που πρωτοστατούν σ’ αυτές.

 

«Μακάριοι οι ειρηνοποιοί, ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται» (Ματθ. 5,9), διδάσκει ο Χριστός στην επί του Όρους ομιλία Του και ο Απόστολος Παύλος γράφει χαρακτηριστικά «ως ωραίοι οι πόδες των ευαγγελιζομένων ειρήνην!» (Ρωμ.10.15), θυμίζοντας σχετική προφητεία του Ησαΐα.

 

Είναι πράγματι πολυπόθητο αγαθό η ειρήνη. Είναι δώρο του Θεού στον άνθρωπο. Αλλά ενώ προσφέρεται η ειρήνη από το Θεό, για να βρει τόπο στον άνθρωπο, πρέπει να γίνει αποδεκτή απ’ αυτόν.

 

Αυτό ακριβώς φαίνεται πολύ ξεκάθαρα με την ενανθρώπηση του Θεού Λόγου. «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί της γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία» (Λουκ. 2,14), έψαλαν οι άγγελοι τη νύχτα των Χριστουγέννων και ο ύμνος εκείνος ακούγεται πλέον στα πέρατα του κόσμου και προσφέρεται στους ανθρώπους σαν μήνυμα ελπίδας και χαράς για την επικράτηση της ειρήνης. Ο «άρχων ειρήνης», όπως τον ονόμασε ο Ησαΐας, προσφέρει στην ταραγμένη ανθρωπότητα την ειρήνη του Θεού την «υπερέχουσα πάντα νουν» (Φιλ. 4,7).

 

Δεν είναι η πραγματική ειρήνη μόνο εξωτερική υπόθεση της ζωής των ανθρώπων, αλλά είναι πρώτ’ απ’ όλα εσωτερική υπόθεση της καρδιάς. Όπως η τρικυμισμένη θάλασσα στο βάθος της είναι ειρηνική, έτσι μπορεί να είναι ειρηνική και η ψυχή του ανθρώπου, έστω και αν η εξωτερική του ζωή ταράσσεται από πολλά προβλήματα και πειρασμούς.

 

Αυτή την ειρήνη έφερε ο Χριστός στον κόσμο και όσοι δέχονται αυτή την ειρήνη μπορούν να κάνουν έργο ειρηνοποιού στην κοινωνία των ανθρώπων. Η ταραγμένη ανθρώπινη καρδιά έχει ανάγκη από τη γαλήνη και την ειρήνη που χαρίζει ο Χριστός. Όταν τον δεχθεί μέσα της και. όταν γίνει «σύσσωμη και σύναιμη» με Αυτόν, τότε πλέον η Βασιλεία του Θεού δεσπόζει στην ανθρώπινη ύπαρξη και το πνεύμα της ταραχής φυγαδεύεται. Τότε και η εξωτερική ειρήνη επικρατεί, γιατί οι ανθρώπινες ενέργειες  θα έχουν σαν βάση την εσωτερική ειρήνη, καρπό του Αγίου Πνεύματος.

 

«Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία». Πολλοί διαπιστώνουν ότι το μήνυμα αυτό της ειρήνης δεν έγινε καθολική πραγματικότητα στον κόσμο, αν και πέρασαν τόσα χρόνια. Πού βρίσκεται όμως η αιτία; Στο ότι ο άνθρωπος θέλει την ειρήνη αλλά δε θέλει το Χριστό, πράγμα παράλογο, γιατί η ανθρώπινη φύση του Χριστού είναι ο φορέας της ειρήνης του Θεού, αφού «εν αυτώ κατοικεί παν το πλήρωμα της Θεότητος σωματικώς» (Κολ. 2,9).

 

Πρέπει να δεχθεί ο άνθρωπος το Χριστό με αγάπη και να ενωθεί μυστηριακά μαζί Του, γιατί μόνο έτσι θα γίνει κοινωνός θείας Φύσεως και μέτοχος της ειρήνης του Θεού. Τότε και το μήνυμα, «επί γης ειρήνη» δε θα είναι επιθυμία ανεκπλήρωτη, αλλά μία ζωντανή πραγματικότητα

 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Πρέπει οι άνθρωποι να φοβούνται το Θεό και γιατί;

Στο ερώτημα αυτό δίνει απάντηση η Αγία Γραφή με πολλές μαρτυρίες που πείθουν όχι μόνο τους πιστούς, αλλά και κάθε καλοπροαίρετο δύσπιστο. Οι παρακάτω μαρτυρίες είναι αρκετές:

α) « καὶ μὴ φοβεῖσθε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι· φοβήθητε δὲ μᾶλλον τὸν δυνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ »( Ματ. ι’, 28).

β) « Ὥστε, ἀγαπητοί μου, καθὼς πάντοτε ὑπηκούσατε, μὴ ὡς ἐν τῇ παρουσίᾳ μου μόνον, ἀλλὰ νῦν πολλῷ μᾶλλον ἐν τῇ ἀπουσίᾳ μου, μετὰ φόβου καὶ τρόμου τὴν ἑαυτῶν σωτηρίαν κατεργάζεσθε» (Φιλ. β’, 12).

γ) « καὶ εἰ πατέρα ἐπικαλεῖσθε τὸν ἀπροσωπολήπτως κρίνοντα κατὰ τὸ ἑκάστου ἔργον, ἐν φόβῳ τὸν τῆς παροικίας ὑμῶν χρόνον ἀναστράφητε »(Α’ Πέτρ. α’, 17 ).

δ) «πάντας τιμήσατε, τὴν ἀδελφότητα ἀγαπᾶτε, τὸν Θεὸν φοβεῖσθε, τὸν βασιλέα τιμᾶτε » Α’ Πέτρ. Β’, 17).

δ) Το δε Άγιο Πνεύμα, με το στόμα του Δαβίδ, λέει, « Μακάριος ἀνὴρ ὁ φοβούμενος τὸν Κύριον, ἐν ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ θελήσει σφόδρα » ( Ψ. 111, 1).

ε) Σ’ αυτόν επιβλέπει ο Θεός, όπως γράφει ο Ησαΐας, «  καὶ ἐπὶ τίνα ἐπιβλέψω, ἀλλ᾿ ἢ ἐπὶ τὸν ταπεινὸν καὶ ἡσύχιον καὶ τρέμοντα τοὺς λόγους μου; » ( Ησ. ξστ’, 1-2).

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών 

 

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΝΑΓΙΑ

 

Όταν πέθανε η Παναγία, το πνεύμα Της εξήλθε από το σώμα όπως συμβαίνει στους ανθρώπους και όπως συνέβη και με το Χριστό.

Η ψυχή του Χριστού βεβαίως επέστρεψε στο σώμα και έτσι ο Χριστός ανέστη τριήμερος εκ τάφου.

Μάλιστα δε συνανεστράφη με τους Μαθητές Του και έφαγε κιόλας. Στο εξής όμως ο Χριστός δεν ξαναπεθαίνει ούτε τίποτα παθαίνει. Είναι Αυτός που πάντα ζει και χαρίζει τη ζωή.

Η Παναγία όμως με το θάνατό Της το σώμα κηδεύτηκε, « Απόστολοι εκ περάτων, συναθροισθέντες ενθάδε, Γεθσημανή τω χωρίω, κηδεύσατέ μου το σωμα».

Το πνεύμα επέστρεψε στο Θεό, « και συ, Υιέ και Θεέ μου, παράλαβέ μου το πνεύμα ».

Ο Ίδιος ο Κύριος είπε για το πνεύμα Του που είχε ως άνθρωπος, « πάτερ, εἰς χεῖράς σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμά μου »( Λουκ. κγ, 46).

Στη συνέχεια το σώμα της Παναγίας μετέστη και το πνεύμα δεν επέστρεψε στο σώμα όπως συνέβη με το Χριστό.

 Έτσι η Παναγία δεν ανέστη όπως ο Χριστός ανέστη. Δεν εμφανίστηκε αναστημένη ούτε συνανεστράφη με άλλους ούτε έφαγε όπως ο Χριστός. Αλλά ούτε αναστήθηκε όπως ο Λάζαρος ο οποίος βεβαίως ξαναπέθανε.

Άρα η Παναγία τώρα έχει το μεν σώμα σε κατάσταση μετάστασης, πράγμα που δεν περιγράφεται, το δε πνεύμα στα χέρια του Θεού που ούτε και αυτό περιγράφεται.

Γενικότερα για την ανάσταση των νεκρών που κάποιοι έλεγαν ότι έχει γίνει, ο Απόστολος Παύλος γράφει στον Τιμόθεο, « οἵτινες περὶ τὴν ἀλήθειαν ἠστόχησαν, λέγοντες τὴν ἀνάστασιν ἤδη γεγονέναι, καὶ ἀνατρέπουσι τήν τινων πίστιν »( Β’ Τιμ. β’, 18 ).

Σύμφωνα με αυτά ούτε το σώμα της Παναγία είναι πανταχού παρόν ούτε βεβαίως και το πνεύμα της, γιατί τα πνεύματα των ανθρώπων δεν είναι πανταχού παρόντα. Ούτε ευσταθεί να πει κανείς ότι η Παναγία είναι πανταχού παρούσα η είναι πανταχού παρών, γιατί αυτού του είδους οι αναφορές αναφέρονται σε ανθρώπους που ζουν επί της γης, πράγμα που δεν συμβαίνει με την Παναγία όπως αναφέρθηκε παραπάνω.

Πανταχού παρών είναι μόνο ο Θεός και κανένας άλλος.

Όμως, αν και η Παναγία δεν έχει αναστηθεί και δεν είναι Θεός, η χάρη του Θεού που έχει και μάλιστα ως κεχαριτωμένη που την απεκάλεσε ο Γαβριήλ, δεν έχει περιορισμούς και όρια.

Έτσι, με την επίκληση του Ονόματος Της και όχι μόνο, αν βέβαια θέλει ο Θεός, η χάρη Της μπορεί να ενεργήσει θαυμαστά πράγματα.

Αυτό μπορεί να συμβεί, αν θέλει ο Θεός, και με άλλους Αγίους.

Αν για παράδειγμα, ένας κινδυνεύει στη θήλασα και πει, Άγιε Νικόλαε, σώσε με και σωθεί, δε σημαίνει ότι ο άγιος Νικόλαος είναι πανταχού παρών ή ότι έχει αναστηθεί.

 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Μετά το θάνατο, πού πάνε οι ψυχές;

 

Επιστρέφουν στο Θεό που τις έχει δώσει σύμφωνα με το, « και επιστρέψη ο χους επί την γην, ως ην, και το πνεύμα επιστρέψη προς τον Θεόν, ος έδωκεν αυτό » (Εκκλ. ιβ’, 7). Όλες ανεξαιρέτως; Βεβαίως όλες, γιατί όλες ο Θεός τις έχει δώσει από μία στον καθένα βεβαίως.  Ο Απόστολος Παύλος γράφει σχετικά, « οἴδαμεν γὰρ τὸν εἰπόντα· ἐμοὶ ἐκδίκησις, ἐγὼ ἀνταποδώσω, λέγει Κύριος· καὶ πάλιν· Κύριος κρινεῖ τὸν λαὸν αὐτοῦ. φοβερὸν τὸ ἐμπεσεῖν εἰς χεῖρας Θεοῦ ζῶντος »(Εβρ. ι’,30-31 ).  Το « Κύριος κρινεῖ τὸν λαὸν αὐτοῦ » και το « φοβερὸν τὸ ἐμπεσεῖν εἰς χεῖρας Θεοῦ ζῶντος » προφανώς περιλαμβάνει ανεξαιρέτως  όλους.  Άλλωστε πού αλλού να πάνε; Ο Κύριος είπε, «Ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς. »(Ματ. κη’, 18). Έτσι λοιπόν οι δαίμονες δεν έχουν καμία εξουσία, τρέμουν μπροστά στο Χριστό, και το μόνο που προσπαθούν να κάνουν είναι να παραπλανήσουν κάποιον αφελή ώστε να μη φοβάται αυτός το Θεό αλλά  να φοβάται το διάβολο.

Ο διάβολος είναι αδύναμος σαν μυρμήγκι και παρουσιάζεται σαν λέων και γι’ αυτό ονομάστηκε μυρμηγκολέων. Δεν είναι ο διάβολος κριτής, αλλά Κριτής είναι ο Κύριος ο Οποίος είπε, « οὐδὲ γὰρ ὁ πατὴρ κρίνει οὐδένα, ἀλλὰ τὴν κρίσιν πᾶσαν δέδωκε τῷ υἱῷ, »( Ιώ. ε’, 22).Το καλό όμως για τον άνθρωπο είναι ότι Αυτός ο Κριτής είναι «ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου »( Ιώ. α’, 29  ). Αυτός ο Κριτής, ο αγαπητός Υιός του Θεού, « κάλαμον συντετριμμένον οὐ κατεάξει καὶ λίνον τυφόμενον οὐ σβέσει, ἕως ἂν ἐκβάλῃ εἰς νῖκος τὴν κρίσιν  καὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ ἔθνη ἐλπιοῦσι »( Ματ. ιβ’, 20-21 ). Ας μη γίνεται λοιπόν κανείς  κριτής και ας μη κρίνει κανένα, γιατί προσβάλει  τον  μοναδικό Κριτή, τον Υιό του Θεού τον Ένα.

 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Κατά την πίστη και τα θαύματα

 

Πάπας Φρασκίσκος: Δωρίζει θραύσματα του Παρθενώνα στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο

 

Ο πάπας Φραγκίσκος αποφάσισε να δωρίσει θραύσματα του Παρθενώνα που βρίσκονταν στα μουσεία του Βατικανού, «ως μαρτυρία και ένδειξη της επιθυμίας για συνέχιση της οικουμενικής πορείας αλήθειας».

Πιο συγκεκριμένα, σε επίσημο ανακοινωθέν του Βατικανού υπογραμμίζεται:

«Ο πάπας Φραγκίσκος, ως ουσιαστική απόδειξη της ειλικρινούς επιθυμίας για συνέχιση της οικουμενικής πορείας για την μαρτυρία της αλήθειας, αποφάσισε να δωρίσει στην Αυτού Μακαριότητα Ιερώνυμο, Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, τρία θραύσματα του Παρθενώνα, τα οποία εδώ και αιώνες φυλάσσονται με μεγάλη φροντίδα στις συλλογές του Ποντίφικα και στα Μουσεία του Βατικανού, και τα οποία εκτίθενταν σε εκατομμύρια επισκέπτες».

 www.thepresident.g

ΤΑ ΚΑΛΑ ΕΡΓΑ

 

Ο κάθε ευσυνείδητος χριστιανός με τη χάρη  του Θεού, πρέπει να εργάζεται και εξωτερικά και εσωτερικά. Εξωτερικά να εργάζεται τα λεγόμενα καλά έργα σύμφωνα με την παραγγελία του Παύλου, « μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι » ( Τιτ. γ’, 14). Εσωτερικά δε να εργάζεται τον λεγόμενο πνευματικό αγώνα σύμφωνα πάλι με το παράδειγμα του Παύλου, « τὰ γὰρ ὅπλα τῆς στρατείας ἡμῶν οὐ σαρκικὰ, ἀλλὰ δυνατὰ τῷ Θεῷ πρὸς καθαίρεσιν ὀχυρωμάτων· λογισμοὺς καθαιροῦντες καὶ πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ, καὶ αἰχμαλωτίζοντες πᾶν νόημα εἰς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Χριστοῦ »( Β’ Κορ. ι’, 4-5).

Βεβαίως όλα τα λεγόμενα καλά έργα τα έχει ετοιμάσει ο Θεός τα οποία όμως καλούνται οι πιστοί να εργασθούν σύμφωνα πάλι με τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, « αὐτοῦ γάρ ἐσμεν ποίημα, κτισθέντες ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἐπὶ ἔργοις ἀγαθοῖς, οἷς προητοίμασεν ὁ Θεὸς ἵνα ἐν αὐτοῖς περιπατήσωμεν »( Εφ. β’, 10). Λέει να περιπατήσουμε και όχι να ξαπλώσουμε σαν να μη χρειάζεται να κάνουμε τίποτα. Ο Παύλος τέλος δίνει τόσο μεγάλη σημασία στην όλη εργασία που πρέπει να κάνουν οι πιστοί ώστε να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου με τα εξής λόγια, «Ὥστε, ἀγαπητοί μου, καθὼς πάντοτε ὑπηκούσατε, μὴ ὡς ἐν τῇ παρουσίᾳ μου μόνον, ἀλλὰ νῦν πολλῷ μᾶλλον ἐν τῇ ἀπουσίᾳ μου, μετὰ φόβου καὶ τρόμου τὴν ἑαυτῶν σωτηρίαν κατεργάζεσθε· ὁ Θεὸς γάρ ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν ὑμῖν καὶ τὸ θέλειν καὶ τὸ ἐνεργεῖν ὑπὲρ τῆς εὐδοκίας »( Φιλ. β’, 12-13). Δεν είναι επιτρεπτό, ενώ ο Θεός εργάζεται μέσα στον άνθρωπο την ανακαίνισή του, αυτός να μη κάνει το καλό, δηλαδή να αμαρτάνει. Και πώς όχι αφού, « εἰδότι οὖν καλὸν ποιεῖν καὶ μὴ ποιοῦντι, ἁμαρτία αὐτῷ ἐστιν » (Ιακ. δ’, 17).

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών 

 

Η ΘΕΙΑ ΧΑΡΗ

Η θεία χάρη δίνεται από το Θεό στους ταπεινούς σύμφωνα με το, « ο Θεός υπερηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν » (Ιακ.δ’,6).   Χαρίσματα  όμως είναι δυνατό να  έχει  και ένας που δεν είναι και τόσο ταπεινός.  Αυτά τα  χαρίσματα, όπως είναι γνωστό, όποιος και όποιο έχει, καλείται να το  καλλιεργήσει και να το αξιοποιήσει, γιατί θα λογοδοτήσει στο Θεό. Δεν αποκλείεται λοιπόν,  κάποιος   να έχει το χάρισμα και άλλος  τη χάρη. Όποιος  όμως  έχει και τα δύο, δηλαδή και το χάρισμα και τη χάρη, τότε, «ποιος τη χάρη του».

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΙΟΥΔΑΣ ΚΑΙ Ο ΑΔΕΛΦΟΘΕΟΣ ΙΟΥΔΑΣ.

 Ο Απόστολος Ιούδας, σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, ήταν ένας από τους Δώδεκα Μαθητές του Χριστού ενώ ο αδελφόθεος Ιούδας, σύμφωνα πάλι με την Καινή Διαθήκη, ήταν ένας από του νομιζόμενους αδελφούς του Κυρίου. Αυτά φαίνονται στη συνέχεια:

α) Όπως είναι γνωστό, στην Καινή Διαθήκη γίνεται λόγος για αδελφούς του Χριστού. Όμως, όταν ο Κύριος διάλεξε από πολλούς μαθητές Του τους δώδεκα, δεν αναφέρεται πουθενά ότι κάλεσε και κάποιον από αυτούς που οι άλλοι τους νόμιζαν αδελφούς Του, δηλαδή τον Ιάκωβο, τον Ιωσή τον Ιούδα και τον Σίμωνα.

Ο Λουκάς γράφει σχετικά, « καὶ ὅτε ἐγένετο ἡμέρα, προσεφώνησε τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, καὶ ἐκλεξάμενος ἀπ᾿ αὐτῶν δώδεκα, οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασε, Σίμωνα, ὃν καὶ ὠνόμασε Πέτρον,…Ἰούδαν Ἰακώβου….»( Λουκ. στ’,14-16 ).

Άρα ο Ιούδας Ιακώβου ή «Λεββαίος ο επικληθείς Θαδδαίος» (Ματ. ι΄,3) ήταν ο Απόστολος Ιούδας.

β) Κάποτε που μιλούσε στους όχλους, « εἶπε δέ τις αὐτῷ· ἰδοὺ ἡ μήτηρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἑστήκασιν ἔξω ζητοῦντές σε ἰδεῖν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ λέγοντι αὐτῷ· τίς ἐστιν ἡ μήτηρ μου καὶ τίνες εἰσὶν οἱ ἀδελφοί μου; καὶ ἐκτείνας τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἔφη· ἰδοὺ ἡ μήτηρ μου καὶ οἱ ἀδελφοί μου·»( Ματ. ιβ’,47-49 ).

Προφανώς μεταξύ των Μαθητών ήταν και ο Απόστολος Ιούδας.

Άρα ο Απόστολος Ιούδας δεν ήταν ο Ιούδας που ζητούσε, μαζί με τους άλλους αδελφούς του, να δουν το Χριστό σύμφωνα με το, « ἑστήκασιν ἔξω ζητοῦντές σε ἰδεῖν ».

γ) Οι ίδιοι οι λεγόμενοι αδελφοί του Χριστού ξεχώριζαν τους εαυτούς τους από τους Μαθητές Του, όπως φαίνεται από τα εξής λόγια που κάποτε του είπαν, «εἶπον οὖν πρὸς αὐτὸν οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ· μετάβηθι ἐντεῦθεν καὶ ὕπαγε εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν, ἵνα καὶ οἱ μαθηταί σου θεωρήσωσι τὰ ἔργα σου ἃ ποιεῖς· οὐδεὶς γὰρ ἐν κρυπτῷ τι ποιεῖ καὶ ζητεῖ αὐτὸς ἐν παρρησίᾳ εἶναι. εἰ ταῦτα ποιεῖς, φανέρωσον σεαυτὸν τῷ κόσμῳ. οὐδὲ γὰρ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ ἐπίστευον εἰς αὐτόν. » (Ιω.ζ’, 3-5).

Το τελευταίο, « οὐδὲ γὰρ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ ἐπίστευον εἰς αὐτόν.» περιλαμβάνει και τον αδελφόθεο Ιούδα πράγμα που φανερώνει ότι δεν ήταν ο Απόστολος Ιούδας. Επίσης το, « ἵνα καὶ οἱ μαθηταί σου θεωρήσωσι τὰ ἔργα σου ἃ ποιεῖς·», φανερώνει ότι είχε προηγηθεί η επιλογή των Απόστολων και συνεπώς και του Αποστόλου Ιούδα.

δ) Αλλά και ο ίδιος ο Ιούδας, δηλαδή ένας από τους αδελφούς του Χριστού, στη γνωστή Επιστολή που φέρει το όνομά του, δε λέει ότι είναι Απόστολος, αλλά «αδελφός δε Ιακώβου » (Ιουδ. 1).

Όσο δε για το ότι ο Απόστολος Θαδδαίος ονομάζεται Ιούδας Ιακώβου ( Λουκ. στ΄, 16), αυτό δεν έχει σχέση με τον Ιάκωβο τον Αδελφόθεο, γιατί δε λέει « αδελφός δε Ιακώβου » όπως γράφει παραπάνω ο αδελφόθεος Ιούδας, αλλά Ιούδας Ιακώβου.

Άλλο το ένα και άλλο το άλλο.

ε) Το Ιούδας Ιακώβου δηλώνει ότι ο πατέρας του Αποστόλου Ιούδα λεγόταν Ιάκωβος.

Το ίδιο λέγεται και για τον Πέτρο που, επειδή ήταν γιος του Ιωνά, ο Κύριος τον αποκάλεσε, « Σίμων Ιωνά » ( Ιω. κα’,15-17 ).

Επίσης το ίδιο λέγεται και για τους υιούς του Ζεβεδαίου, « Ιάκωβος ο του Ζεβεδαίου και Ιωάννης ο αδελφός αυτού »( Ματ. ι’, 2).

Η γενική πτώση «Ζεβεδαίου» δηλώνει ότι ο Ζεβεδαίος ήταν πατέρας του Ιωάννη και του Ιακώβου και όχι ότι ήταν αδελφός τους.

Αν ο Ζεβεδαίος ήταν αδελφός τους, τότε τα παιδιά του Ζεβεδαίου ποιον είχαν πατέρα είναι γνωστό τοις πάσι.

 ωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών 

 

Τι είναι και τι δεν είναι θαύμα στην Εκκλησία

π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος (π. Λίβυος)

Η Αυτοκράτειρα Θεοφανώ

 

 Μια ασυνήθιστη και συναρπαστική φιγούρα βρισκόταν στην καρδιά της αυτοκρατορικής εξουσίας κατά τη διάρκεια της Χρυσής Εποχής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Κατά τη διάρκεια μιας εποχής μεγάλων κατακτητών  και στρατηγών, υπήρχε μια απλή γυναίκα που καθοδηγούσε την αυτοκρατορική αυλή και τη μοίρα της Αυτοκρατορίας. Μια δημοσίευση για την Θεοφανώ την «Πορφυρή Αυτοκράτειρα».

Η Θεοφανώ, με το όνομα Αναστασώ, γεννήθηκε στη Λακωνία της Ελλάδας γύρω στο 941 μ.Χ. Ο πατέρας της, ο Κρατερός, ένας φτωχός ταβερνιάρης, μετακόμισε την οικογένεια στην Κωνσταντινούπολη μετά από μια εξέγερση των Μελίγγων, ορεινών σλαβικών φυλών στην Πελοπόννησο, που κατέστρεψαν την πατρίδα τους.

Η Βασίλισσα των Πόλεων πρόσφερε καταφύγιο, ευκαιρίες και προστασία από τον κίνδυνο σε όλους όσους  έφτιαξαν το σπίτι τους πίσω από τα αδιαπέραστα τείχη της και κάτω από τους χρυσούς τρούλους της. Η Θεοφανώ δεν ήταν διαφορετική. Παρά την ταπεινή της καταγωγή, ήταν γνωστή για τη μαγευτική ομορφιά της και τράβηξε τα βλέμματα του πρίγκιπα Ρωμανού Β'.

Ο Ρωμανός ήταν ένας νεαρός που αγαπούσε την καλοζωία και ο πατέρας του, Κωνσταντίνος Ζ', δεν ενέκρινε να παντρευτεί την κοινή Αναστασία. Ο Ρωμανός ωστόσο, ήταν αποφασισμένος και στο τέλος του επετράπη να παντρευτεί την Αναστασία, η οποία επέλεξε το όνομα Θεοφανώ για πριγκίπισσα.

Ο Θεοφανώ θεωρούνταν ξένη  στα ανάκτορα και αντιδημοφιλής στις ελίτ. Ανάμεσα σε διπλοπρόσωπους  ευνούχους, φιλόδοξους στρατηγούς και πονηρούς αυλικούς, η Θεοφανώ, το κορίτσι της ταβέρνας, έμαθε να επιβιώνει από ανάγκη. Σύντομα, ο Αυτοκράτορας πέθανε και η Θεοφανώ βρέθηκε ανυψωμένη σε αυτοκράτειρα.

 

 

 

 

 

 Κάποιοι λένε ότι η Θεοφανώ δηλητηρίασε τον Κωνσταντίνο για να εξασφαλίσει τη θέση της στο παλάτι , η αυτοκράτειρα Θεοφανώ θα μπορούσε να κάνει πολύ περισσότερα με τον εντυπωσιακό σύζυγό της επικεφαλής από τον δύσπιστο πατέρα του. Οι φήμες κυκλοφόρησαν καθώς ο Ρωμανός έδιωξε τη μητέρα του από τα ανάκτορα και έστειλε τις πέντε αδερφές του σε μοναστήρια.

 

 

Οι εχθροί της Θεοφανώ είχαν εκδιωχθεί και το μέλλον της φαινόταν λαμπρό, ο Ρωμανός στο πλευρό της και ένας μικρός Βασίλειος Β' στο ισχίο της. Ωστόσο, ο Ρωμανός αρρώστησε σε ένα από τα πολλά κυνηγετικά του ταξίδια, πέθανε στις 15 Μαρτίου 963. Η Θεοφανώ έφταιγε, σίγουρα, ήθελε να έχει όλη τη δύναμη η ίδια.

 

 Τα κουτσομπολιά διέδιδαν ότι η Θεοφανώ είχε δηλητηριάσει διαβολικά τον άντρα της όπως και τον πεθερό  της. Τι είχε όμως να κερδίσει ως χήρα; Και η Θεοφανώ ήταν ακόμα κατάκοιτη αφού γέννησε την κόρη της Άννα δύο μέρες πριν τον θάνατο του Ρωμανού.

 

 Δηλητηριαστής ή όχι, η χήρα Θεοφανώ και τα τρία μικρά παιδιά της βρέθηκαν σε επισφαλή θέση. Με λίγους συμμάχους και πολλούς εχθρούς, η Θεοφανώ έκανε ό,τι έπρεπε για να επιβιώσει. Ο Νικηφόρος Φωκάς υπήρξε μεγάλος σύμμαχος του συζύγου της και ήταν αρχηγός του στρατού.

 

  Ο Νικηφόρος, ο κατακτητής της Κρήτης και νικητής των Σαρακηνών, θα μπορούσε να βοηθήσει να κρατήσει την οικογένειά της ασφαλή. Ο Νικηφόρος δεσμεύτηκε να προστατεύσει τα παιδιά της με αντάλλαγμα το χέρι της. Κυριαρχώντας τον πονηρό ευνούχο Ιωσήφ Βρίγκα, ο Νικηφόρος φόρεσε το μωβ.

 

 

 Ο εκ νέου γάμος προκάλεσε προβλήματα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία μόνο με φειδώ επιτρέπει τον νέο γάμο. Ο Νικηφόρος, ένας ευσεβής άνθρωπος, μετανόησε και ορκίστηκε ότι δεν ήταν νονός κανενός από τα παιδιά της Θεοφανώ. Ο Πατριάρχης Πολύευκτος υποχώρησε μετά από αυτό και ευλόγησε τον γάμο.

 

 

 Ο Νικηφόρος Φωκάς  ήταν ένας αυστηρός στρατιωτικός. Συνήθιζε να τον υπακούουν χωρίς αμφιβολία, του έλειπε η δόλος που απαιτούνταν στα ανάκτορα.  Οι πρώτες του εκστρατείες έφεραν στο Βυζάντιο δόξα και δύναμη, αλλά οι αυξημένοι φόροι, οι φτωχές σοδειές και οι προσπάθειες υπερφορολόγησης της  Εκκλησίας τον έκαναν αντιδημοφιλή.

 

 

 Μετά από στρατιωτικές αποτυχίες στη Σικελία και επιτρέποντας στη Ρωσία υπό τον Σβιατοσλάβ να κυριεύσει τη Βουλγαρία και να απειλήσει την Κωνσταντινούπολη, ο Νικηφόρος Φωκάς βρέθηκε σε μπελάδες. Βασιζόμενος στην πίστη του στρατού του μετέτρεψε το παλάτι σε στρατώνα, αποτειχίζοντάς το από την υπόλοιπη Πόλη.

 

 Στο τέλος πια και αναπτύχθηκε μια συνωμοσία εναντίον του. Ο ανιψιός του Νικηφόρου Φωκά, ο  Ιωάννης Τζιμισκής ανακυρήχτηκε ως Αυτοκράτορας από τους Ανατολικό Στράτευμα  και βάδισε στην Κωνσταντινούπολη. Ο Νικηφόρος ένιωθε ασφαλής πίσω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης, αλλά ο Τζιμισκής, ο πάντα τολμηρός διοικητής, είχε ένα σχέδιο.

 

 

 Σε μια θυελλώδη νύχτα, ο Τζιμισκής και μερικοί έμπιστοι πολεμιστές του διέσχισαν τον Βόσπορο μέχρι τα Θαλάσσια Τείχη δίπλα στο παλάτι. Ένα καλάθι κατέβηκε και οι άντρες ανέβηκαν ένας-ένας. Η ομάδα μπήκε στην κάμαρα του Νικηφόρου αλλά μόνο ου κατάφερε είναι να βρει το κρεβάτι του άδειο.

 

 Οι άνδρες πανικοβλήθηκαν, πιστεύοντας ότι είχαν προδοθεί μέχρι που βρήκαν τον ασκητή αυτοκράτορα να κοιμάται στο έδαφος  δίπλα από το κρεβάτι του. Ο Νικηφόρος σφαγιάστηκε και το κομμένο κεφάλι του παρουσιάστηκε στους στρατιώτες του. Ο Τζιμισκής είχε κερδίσει το στέμμα του και ζήτησε αμέσως το χέρι της δύο φορές χήρας Θεοφανώ.

 

 

 Το σκάνδαλο ήταν υπερβολικό. Ποιος εκτός από τη Θεοφανώ θα μπορούσε να είχε βοηθήσει τον Τζιμισκή να μπει στο παλάτι; Ακούστηκε   ότι η Θεοφάνω εξασφάλισε  ότι οι θάλαμοι του Αυτοκράτορα θα ήταν αφύλακτοι και ξεκλείδωτοι. Είχαν ήδη κυκλοφορήσει φήμες ότι ήταν εραστές.

 

 

Ο Τζιμισκής είχε σκοτώσει εν ψυχρώ τον θείο του και για άλλη μια φορά ο Θεοφανώ είχε «ενορχηστρώσει τον θάνατο ενός Αυτοκράτορα». Ο Πατριάρχης Πολύευκτος δεν το άντεξε. Η «Πορφυρή αυτοκράτειρα» πρέπει να τιμωρηθεί για το αποτρόπαιο έγκλημά της. Ο Τζιμισκής εξόρισε τη Θεοφανώ και πήρε τον θρόνο.

 

 Η Θεοφανώ εξοργίστηκε με τα νέα, ουρλιάζοντας στον πρώην εραστή της Τζιμισκή και τον προδοτικό ευνούχο Βασίλειο Λεκαπηνό, τον οποίο αποκαλούσε «Βάρβαρο και Σκύθη», χτυπώντας τον με τις γροθιές της. Η Θεοφανώ έμεινε σε μοναστήρι για 5 χρόνια. Κάποιοι λένε ότι ο Τζιμισκής την επισκέφτηκε μια φορά πριν πεθάνει

 

 

 Όταν πέθανε ο Τζιμισκής, ο Βασίλειος Β΄( ο πολύ αργότερα  ενονομαζόμενος Βουλγαροκτόνος) , ο γιος της Θεοφανώς, ανέλαβε τον θρόνο. Η πρώτη του πράξη ως Αυτοκράτορας ήταν να φέρει τη μητέρα του στο σπίτι. Η Θεοφανώ έζησε και πέθανε στο παλάτι, βοηθώντας στην καταστολή της εξέγερσης του Φωκά πείθοντας τον πρώην στρατηγό και  μοναχό Ιωάννη  Τορνίκιο του Τάο (Γεωργιανής καταγωγής) να βγει από  Άγιο Όρος που μόναζε.(για ευχαριστήρια ο Βασίλειος Β΄τον βοήθηκε να κτίσει τη μονή Ιβήρων )

 

 Ο ελιγμός της Θεοφάνους εισήγαγε τις μεγάλες στρατιωτικές οικογένειες της Ανατολίας στον Αυτοκρατορικό θρόνο για πρώτη φορά, ενώ διατήρησε και τη Μακεδονική Δυναστεία διατηρώντας τους μικρούς της γιους ζωντανούς και ονομαστικά στην εξουσία.

 

 

 Αυτές οι εντάσεις μεταξύ των Μακεδόνων και των στρατηγών τους θα καθόριζαν τη βασιλεία του Βασιλείου και το πολιτικό χάος που θα οδηγούσε στην κατάρρευση του Βυζαντίου στα τέλη του 11ου αιώνα. Μεγάλο μέρος της κυριαρχίας του Βασιλείου Β' μπορεί να εξηγηθεί από αυτό που βίωσε ως παιδί στο παλάτι.

 

 

 Ο Βασίλειος είδε την ταραχώδη σχέση μεταξύ της μητέρας του και των συζύγων και εραστών της, τη λιτότητα και τον πολεμικό χαρακτήρα του Νικηφόρου, τη γοητεία του Τζιμισκή και τον οδυνηρό χωρισμό της Θεοφανώ από τα παιδιά της. Ακόμη και μετά την επιστροφή της Θεοφανώς, οι αριστοκράτες της Ανατολίας οργάνωσαν εξεγέρσεις.

 

 Αυτές οι μεγάλες οικογένειες διψούν για μια γεύση αυτοκρατορικής εξουσίας. Είναι εύλογο ότι ο Βασίλειος έμαθε την προθυμία του για πόλεμο από τους κηδεμόνες του Νικηφόρο Φωκά  και  Ιωάννη Τζιμισκή, τη δυσπιστία του για τις ευγενείς οικογένειες από τις εξεγέρσεις τους  και απογοητεύτηκε από το γάμο από την εμπειρία της μητέρας του.

 

 Η ιδιόμορφη διακυβέρνηση του Βασιλείου ως πολεμιστή-αυτοκράτορα θα φέρει το Βυζάντιο σε ιλιγγιώδη ύψη. Αλλά θα πεθάνει χωρίς κληρονόμο. Οι εντάσεις μεταξύ της Μακεδονικής Δυναστείας και των μεγιστάνων της Ανατολίας θα αποδυναμώσουν το Βυζάντιο καθώς αντιμετώπισε μια νέα απειλή, τους Τούρκους, με καταστροφικές συνέπειες.

 

 Οι αποφάσεις που πήρε η Θεοφανώ διαμόρφωσαν την πορεία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ήταν μια από τις γυναίκες με τη μεγαλύτερη επιρροή στη Βυζαντινή Ιστορία. όχι και άσχημα για την κόρη ενός ταβερνιάρη.

 

 

 Παρά την ηλεκτρισμένη φύση της ιστορίας της Θεοφανώς, οι πηγές μας για τη ζωή της είναι γενικά εχθρικές και την κατηγορούν για θάνατο και ίντριγκα στα ανάκτωρα, πιθανώς λόγω της ομορφιάς και της απλής καταγωγής της. Είναι άγνωστο, αλλά απίθανο, η Θεοφανώ ήταν υπεύθυνη για όλα όσα της αποδίδονται.

 

 

@byzantinetales έχει γράψει ένα εξαιρετικό κόμικ που συνοψίζει τη ζωή της Θεοφανώς, αν σας ενδιαφέρει να μάθετε περισσότερα για αυτήν, αυτό είναι ένα διασκεδαστικό ανάγνωσμα.

 

Αντιγραφή και μετάφραση από : https://twitter.com/Varangian_Tagma

https://twitter.com/Varangian_Tagma/status/1600148093743161345

αντιγραφή από :  https://serviotikos.blogspot.com/2022/12/blog-post_7.html