Αποσπάσματα από μια επιστολή που έστειλε σε μοναχές.
«Η υγεία είναι το πρώτιστο το οποίο πρέπει να έχετε. Μάθετε ότι αυτοί που δεν έχει γίνει ακόμη τέλειοι, για να μην πω αυτοί που έχουν μπει ήδη στο στάδιο για να αγωνιστούν, εάν δεν έχουν υγεία, καταβάλλονται και αποκάμνουν , διότι ακόμα στερούνται του ηθικού σθένους, που ενισχύει τους τέλειους. Η υγεία γι’ αυτόν που δεν είναι τέλειος είναι το αυτοκίνητο όχημα, που φέρνει τον αθλητή στο τέρμα του αγώνα. Γι’ αυτό σας συνιστώ διάκριση σε όλα και φρόνηση και σας συμβουλεύω να φεύγετε τα άκρα∙ οι αυστηρότητες δεν πηγαίνουν μαζί με τα μέτρα της αρετής. Αυτός που δεν έχει υψηλές ηθικές αρετές και ταυτόχρονα συναγωνίζεται με τους τέλειους και θέλει να ζει με αυστηρότητα, όπως οι άγιοι ασκητές, αυτός, διατρέχει τον κίνδυνο της υπερηφάνειας και της πτώσης. Να ζείτε με ταπεινότητα καρδιάς και ως αρχάριοι δόκιμοι για να σας σκεπάζει το έλεος του Θεού. Το κεφάλαιο της νηστείας είναι ανάγκη να συμβαδίζει με την υγεία σας, για να μην αναγκαστείτε να εγκαταλείψετε μετά την έρημο και να ζείτε στις πόλεις για θεραπεία της ασθενής σας σάρκας. Η τροφή δεν σας ανεβάζει μπροστά στο Θεό. Θα επιθυμούσα, εάν πρόκειται να επιστρέψετε στις πόλεις γι’ αυτό το λόγο, να τρώτε ότι βρείτε για χάρη της υγείας σας για να μένετε στην έρημο και να προσεύχεστε. Αν είστε υγιείς θα προκόψετε, εάν δεν είστε υγιείς τότε μάταιοι οι κόποι σας.»
«Για την Τεσσαρακοστή σας λέγω να την περάσετε με σοφία και σύνεση , κανονίζοντας τη νηστεία και τα αναγνώσματα και οι προσευχές να είναι σύμφωνα με το μέτρο, που σας υποδεικνύει η αντοχή σας ή ο πόθος σας.
…Εάν δεις ότι εξασθενήστε, να λιγοστεύετε κάπως τις ακολουθίες. Εάν καμία από τις νεότερες πεινά το βράδυ, μπορεί να λαμβάνει λίγο ψωμί ή νερό, επειδή βρίσκονται στην ανάπτυξη τους και δεν πρέπει να αποστερούνται από τα αναγκαία της διατροφής και της παροχής αυτών που χρειάζεται το αναπτυσσόμενο σώμα , για να μη βλαφτεί.
Όταν περάσει ο χρόνος της ανάπτυξης, τότε μπορεί αν νηστέψουν και να τρώνε μια φορά τη μέρα.
Ο γυναικείος οργανισμός πλάστηκε, για να έχει περισσότερη ανάγκη, διότι προορίστηκε για μεγαλύτερες εξαντλήσεις∙ γι’ αυτό οι γυναίκες που θέλουν να μιμηθούν τους άνδρες στην διατροφή( νηστεία) εξαντλούνται γρήγορα∙ η γυναίκα έχει από τη φύση της περισσότερη τροφή και περισσότερου ύπνου.
Να θυμάστε ότι είστε γυναίκες και να μη συναγωνίζεστε τους άνδρες. Υπόδειγμα να έχετε τις γυναίκες και από αυτές όχι αμέσως όλη τους τη ζωή∙ για αυτό πρέπει να διαιρεθεί στη ζωή της ασκήσεως και στη ζωή της ηθικής τελειότητας.
Όταν βλέπετε πολλή άσκηση , να γνωρίζετε ότι υπάρχει μεγάλη ηθική αρετή , η οποία υποστηρίζει την άσκηση του σώματος, διότι πρέπει να γνωρίζουμε καλά ότι η δύναμη της ψυχής ενισχύει και υποστηρίζει το σώμα στους αγώνες. Χωρίς ψυχικό σθένος και οι μεγάλες ασκήσεις είναι αδύνατες, και εάν κάποιος τολμηρός αναλάβει μεγάλες ασκήσεις πριν κάνει σθεναρή την ψυχή του με ηθικές αρετές, αυτός θα πλανηθεί και θα πέσει.
Γι’ αυτό αξιώνω, θέλω , επιθυμώ , επιποθώ να βαδίζετε το δρόμο της άσκησης σε όλα, ζώντας σύμφωνα με τις απαιτήσεις του πολιτεύματός σας και σύμφωνα με τις απαιτήσεις για τη συντήρηση του σώματός σας και της υγείας σας και να ζητάτε την ηθική τελειότητα.»
« Γιατί πολλοί και με νηστείες και με αγρυπνίες αγωνίστηκαν , και αναχώρησαν στην έρημο, και ασκήθηκαν στην ακτημοσύνη στο έπακρο, και κατόρθωσαν μεγάλη ελεημοσύνη, σε σημείο που να μην έχουν τίποτα άλλο να δώσουν, σύμφωνα με την επιθυμία τους και την προαίρεση τους και κάθε άλλη αρετή επέδειξαν , ύστερα όμως με ελεεινό τρόπο έπεσαν και γλίστρησαν σε κακία∙ και αυτό το έπαθαν επειδή δεν είχαν το χάρισμα της διάκρισης∙ καθώς έλεγε και ο Μέγας Αντώνιος και όλοι οι Πατέρες.»
«… περισσότερο κινδύνευσα με την άμετρη ασιτία και αγρυπνία, παρά από το πολύ φαγητό και τον άμετρο ύπνο…»
Η απόδοση σε νεοελληνική γλώσσα είναι απο το "Τάλαντο".
Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου 2009
Οι κυριώτερες εντολές του Ευαγγελίου
Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου.
Οι κυριώτερες εντολές του Ευαγγελίου (χωρίς την ανάλυση του φυλλαδίου)
1.Κάθε χριστιανός οφείλει ν’ αγαπά το Θεό.
2. Κάθε χριστιανός οφείλει ν’ αγαπά τον αδελφό του (τον συνάνθρωπό του)
3. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην έχουν διαμάχες ούτε να νιώθουν μνησικακία και μίσος κατά των αδελφών τους, αλλά κι αν ακόμα παρεξηγηθούν μεταξύ τους , οφείλουν γρήγορα να συμφιλιωθούν.
4. Οι χριστιανοί οφείλουν να μη βλέπουν με περιέργεια και επιθυμία.
5. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην ορκίζονται, ούτε αληθινά ούτε στα ψέματα.
6. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην είναι εκδικητικοί , ούτε ν’ ανταποδίδουν κακό στο κακό.
7. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην πηγαίνουν διόλου σε δικαστήριο για την επίλυση των διαφορών τους. Αν όμως κάποτε παραστεί σχετική ανάγκη, ας προτιμήσουν να βάλουν κριτή στα διαφορά τους έναν άνθρωπο της Εκκλησίας, παρά να καταφύγουν στα κοσμικά δικαστήρια.
8. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην κατακρίνουν
9. Αν οι χριστιανοί δεν συγχωρούν τα σφάλματα των αδελφών τους, ούτε ο Θεός θα συγχωρήσει τα δικά τους σφάλματα
10. Οι χριστιανοί οφείλουν να κάνουν ελεημοσύνες, αλλά και να προσεύχονται και να νηστεύουν , όχι όμως υποκριτικά να τους δοξάσουν δηλαδή και να τους επαινέσουν οι άνθρωποι, αλλά μόνο για το Θεό.
11. Οι χριστιανοί οφείλουν να φροντίζουν για την απόκτηση όχι επιγείων αλλά ουρανίων θησαυρών. Και οι πλούσιοι οφείλουν να κλαίνε και να θρηνούν για τα πλούτη τους, παρά να υπολογίζουν σ’ αυτά.
12. Οι χριστιανοί οφείλουν να μη μεριμνούν για τα’ αγαθά της γης, ούτε ν’ αγαπούν τον κόσμο και τα κοσμικά πράγματα, αλλά να επιζητούν τα αιώνια και ουράνια αγαθά.
13. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην είναι υπερήφανοι , αλλά να είναι ταπεινοί και ν’ αγαπούν ταπεινά.
14. Οι χριστιανοί οφείλουν ν’ αντιμετωπίζουν με υπομονή όλες τις θλίψεις που τους βρίσκουν.
15. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην παραδίδονται στις κοσμικές φροντίδες και τις υλικές απολαύσεις, ούτε να ζουν με αμέλεια και πνευματική ραθυμία, αλλά να βρίσκονται πάντοτε σε πνευματική εγρήγορση και ετοιμότητα, περιμένοντας την ώρα του θανάτου και της κρίσεως του Θεού.
16. Οι χριστιανοί οφείλουν να μετανοούν διαρκών από τα βάθη της ψυχής τους.
17. Οι χριστιανοί, αν δεν ξεπεράσουν στα καλά έργα τους δικαίους της Παλαιάς Διαθήκης, δεν μπαίνουν στη βασιλεία των ουρανών. Και αν αμαρτήσουν , θα κολαστούν βαρύτερα από τους απίστους.
Ιερά Μονή Παρακλήτου
Ωρωπός Αττικής 1997
Οι κυριώτερες εντολές του Ευαγγελίου (χωρίς την ανάλυση του φυλλαδίου)
1.Κάθε χριστιανός οφείλει ν’ αγαπά το Θεό.
2. Κάθε χριστιανός οφείλει ν’ αγαπά τον αδελφό του (τον συνάνθρωπό του)
3. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην έχουν διαμάχες ούτε να νιώθουν μνησικακία και μίσος κατά των αδελφών τους, αλλά κι αν ακόμα παρεξηγηθούν μεταξύ τους , οφείλουν γρήγορα να συμφιλιωθούν.
4. Οι χριστιανοί οφείλουν να μη βλέπουν με περιέργεια και επιθυμία.
5. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην ορκίζονται, ούτε αληθινά ούτε στα ψέματα.
6. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην είναι εκδικητικοί , ούτε ν’ ανταποδίδουν κακό στο κακό.
7. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην πηγαίνουν διόλου σε δικαστήριο για την επίλυση των διαφορών τους. Αν όμως κάποτε παραστεί σχετική ανάγκη, ας προτιμήσουν να βάλουν κριτή στα διαφορά τους έναν άνθρωπο της Εκκλησίας, παρά να καταφύγουν στα κοσμικά δικαστήρια.
8. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην κατακρίνουν
9. Αν οι χριστιανοί δεν συγχωρούν τα σφάλματα των αδελφών τους, ούτε ο Θεός θα συγχωρήσει τα δικά τους σφάλματα
10. Οι χριστιανοί οφείλουν να κάνουν ελεημοσύνες, αλλά και να προσεύχονται και να νηστεύουν , όχι όμως υποκριτικά να τους δοξάσουν δηλαδή και να τους επαινέσουν οι άνθρωποι, αλλά μόνο για το Θεό.
11. Οι χριστιανοί οφείλουν να φροντίζουν για την απόκτηση όχι επιγείων αλλά ουρανίων θησαυρών. Και οι πλούσιοι οφείλουν να κλαίνε και να θρηνούν για τα πλούτη τους, παρά να υπολογίζουν σ’ αυτά.
12. Οι χριστιανοί οφείλουν να μη μεριμνούν για τα’ αγαθά της γης, ούτε ν’ αγαπούν τον κόσμο και τα κοσμικά πράγματα, αλλά να επιζητούν τα αιώνια και ουράνια αγαθά.
13. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην είναι υπερήφανοι , αλλά να είναι ταπεινοί και ν’ αγαπούν ταπεινά.
14. Οι χριστιανοί οφείλουν ν’ αντιμετωπίζουν με υπομονή όλες τις θλίψεις που τους βρίσκουν.
15. Οι χριστιανοί οφείλουν να μην παραδίδονται στις κοσμικές φροντίδες και τις υλικές απολαύσεις, ούτε να ζουν με αμέλεια και πνευματική ραθυμία, αλλά να βρίσκονται πάντοτε σε πνευματική εγρήγορση και ετοιμότητα, περιμένοντας την ώρα του θανάτου και της κρίσεως του Θεού.
16. Οι χριστιανοί οφείλουν να μετανοούν διαρκών από τα βάθη της ψυχής τους.
17. Οι χριστιανοί, αν δεν ξεπεράσουν στα καλά έργα τους δικαίους της Παλαιάς Διαθήκης, δεν μπαίνουν στη βασιλεία των ουρανών. Και αν αμαρτήσουν , θα κολαστούν βαρύτερα από τους απίστους.
Ιερά Μονή Παρακλήτου
Ωρωπός Αττικής 1997
Ο ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΣ
Πρόλογος
Η πίστη στο Θεό και η συμμετοχή στη θεία λατρεία, προπαντώς στην ευχαριστιακή σύναξη, αποτελούν για κάθε ζωντανό μέλος της Εκκλησίας δυο πραγματικότητες αξεχώριστες. Ο αληθινός χριστιανός δεν μπορεί να ζήσει χωρίς τη θεία Λειτουργία. Τα υπερώα του Μυστικού Δείπνου και της Πεντηκοστής, που συνέχειά τους είναι οι ιεροί ναοί, αποτελούν κατεξοχήν τους τόπους της παρουσίας του Θεού και της διανομής των θείων χαρισμάτων. Η «ομοθυμαδόν επί το αυτό» προσκαρτέρηση των πιστών εκφράζει την ενότητα του εκκλησιαστικού σώματος που εδώ και τώρα προγεύεται τα αγαθά της βασιλείας του Θεού. Αυτή την αλήθεια απηχούν και οι άγιοι Πατέρες της Πενθέκτης Συνόδου (691) , όταν παραγγέλλουν ν’ αποκόπτεται απο το σώμα της Εκκλησίας εκείνος που, χωρίς σοβαρό λόγο, δεν εκκλησιάζεται για τρεις συνεχόμενες Κυριακές.
Ο τακτικός εκκλησιασμός δεν αποτελεί για τον πιστό μιαν απλή καλή συνήθεια, ένα τυπικό θρησκευτικό καθήκον , μια κοινωνική υποχρέωση ή έστω μια ψυχολογική διέξοδο από τον ασφυκτικό κλοιό της καθημερινότητος. Αντίθετα, με την προσεκτική προσέλευσή του στο ναό εκφράζει μια υπαρξιακή του ανάγκη. Την ανάγκη να ζήσει αληθινά, αυθεντικά. Να συναντήσει την Πηγή της ζωής του, το Δημιουργό του, και να ενωθεί μαζί Του. Να εκφράσει την αγάπη και την ευλάβειά του στην Παναγία μας και στους Αγίους, τους φίλους του Θεού. Να νιώσει δίπλα του τους πνευματικούς του αδελφούς.
Το σώμα και το αίμα του Χριστό, που μεταλαβαίνει στη Λειτουργία, του χαρίζουν αυτή την πληρότητα, τον κάνουν να αισθάνεται «συμπολίτης των αγίων και οικείος του Θεού». Έτσι , αναχωρεί από το ναό με τη δύναμη ν’ αντιμετωπίσει σύμφωνα με το θείο θέλημα και με τη προοπτική της αιωνίας ζωής τη φθαρτότητα του καθημερινού του βίου.
Στις μέρες μας, που το ψεύτικο και απατηλό περισσεύει και που οι ανθρώπινες ελπίδες από παντού διαψεύδονται, το ενδιαφέρον για την ορθόδοξη λατρεία συνεχώς αυξάνεται , καθώς πολλοί ανακαλύπτουν σ’ αυτήν το νόημα της ζωής., ωστόσο , είναι αλήθεια, οι περισσότεροι αδελφοί μας απουσιάζουν από τις εκκλησίες μας…
Το τεύχος τούτο αποτελεί μια σύνθεση εκλεκτών αποσπασμάτων , σε ελεύθερη απόδοση , από διάφορες ομιλίες του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου (354-407), του μεγάλου ιεράρχου , που συνέδεσε το όνομά του και τη ζωή του με τη θεία Λειτουργία. Διαβάζοντας κανείς τους λόγους του , χαίρεται τη ζωντάνια τους, θαυμάζει την επικαιρότητα τους και διαπιστώνει πως ο άνθρωπος στο βάθος του παραμένει απαράλλαχτός όλες τις εποχές.
Ας ευχηθούμε , το σπίτι του Θεού, ο ιερός ναός, να γίνει και δικό μας σπίτι , η θεία Λειτουργία να καταστεί το κέντρο της υπάρξεως μας και η τράπεζα της Ευχαριστίας ν’ αποβεί για τον καθένα μας «ψυχοτρόφος και ζωοποιός».
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
Ο εκκλησιασμός
Λιμάνια πνευματικά οι ναοί
Με λιμάνια μέσα στο πέλαγος μοιάζουν οι ναοί, που ο Θεός εγκατέστησε στις πόλεις∙ πνευματικά λιμάνια, όπου βρίσκουμε απερίγραπτη ψυχική ηρεμία όσοι σ’ αυτά καταφεύγουμε , ζαλισμένοι από την κοσμική τύρβη. Κι όπως ακριβώς ένα απάνεμο κι ακύμαντο λιμάνι προσφέρει ασφάλεια στα αραγμένα πλοία, έτσι και ο ναός σώζει από την τρικυμία των βιοτικών μεριμνών όσους σ’ αυτόν προστρέχουν και αξιώνει τους πιστούς να στέκονται με σιγουριά και ν’ ακούνε το λόγο του Θεού με γαλήνη πολλή.
Ο ναός είναι θεμέλιο της αρετής και σχολείο της πνευματική ζωής, πάτησε στα πρόθυρα του μόνο, οποιαδήποτε ώρα , κι αμέσως θα ξεχάσεις τις καθημερινές φροντίδες. Πέρασε μέσα, και μια αύρα πνευματική θα περικυκλώσει την ψυχή σου. Αυτή η ησυχία προξενεί δέος και διδάσκει τη χριστιανική ζώη∙ ανορθώνει το φρόνημα και δεν σε αφήνει να θυμάσαι τα παρόντα∙ σε μεταφέρει από τη γη στον ουρανό. Κι αν τόσο μεγάλο είναι το κέρδος όταν δεν γίνεται λατρευτική σύναξη , σκέψου , όταν τελείται η Λειτουργία και οι προφήτες διδάσκουν , οι απόστολοι κυρύσσουν το Ευαγγέλιο, ο Χριστός βρίσκεται ανάμεσά στους πιστούς, ο Θεός Πατέρας δέχεται την τελούμενη θυσία, το Άγιον Πνεύμα χορηγεί τη δική Του αγαλλίαση, τότε λοιπόν, με πόση ωφέλεια πλημμυρισμένοι δεν φεύγουν από το ναό οι εκκλησιαζόμενοι;
Στην εκκλησία συντηρείται η χαρά όσων χαίρονται∙ στην εκκλησία βρίσκεται η ευθυμία των πικραμένων , η ευφροσύνη των λυπημένων , η αναψυχή των βασανισμένων , η ανάπαυση των κουρασμένων . Γιατί ο Χριστός λέει: «Ελάτε σ’ εμένα όλοι όσοι είστε κουρασμένοι και φορτωμένοι με προβλήματα, κι εγώ θα σας αναπαύσω» (Ματθ.11:2Cool. Τι πιο ποθητό απ’ αυτή τη φωνή; Τι πιο γλυκό από τούτη την πρόσκληση ; Σε συμπόσιο σε καλεί ο Κύριος , όταν σε προσκαλεί στην εκκλησία∙ σε ανάπαυση από τους κόπους σε παρακινεί∙ σε ανακουφίση από τις οδύνες σε μεταφέρει. Γιατί σε ξελαφρώνει από το βάρος των αμαρτημάτων. Με την πνευματική απόλαυση θεραπεύει τη στενοχώρια και με τη χαρά τη λύπη.
Γιατί δεν εκκλησιάζεσαι; Παρ’ όλα αυτά, λίγοι είναι εκείνοι που έρχονται στην εκκλησία. Τι θλιβερό! Στους χορούς και στις διασκεδάσεις τρέχουν πρόθυμα. Τις ανοησίες των τραγουδιών τις ακούμε με ευχαρίστηση. Τις αισχρολογίες των ηθοποιών τις απολαμβάνουμε για ώρες, δίχως να βαριόμαστε. Και μόνο όταν μιλάει ο Θεός, χασμουριόμαστε, ξυνόμαστε και ζαλιζόμαστε. Μα και σα ιπποδρόμια, μολονότι δεν υπάρχει στέγη για να προστατεύει τους θεατές από τη βροχή , τρέχουν οι περισσότεροι σαν μανιακοί , ακόμα κι όταν βρέχει ραγδαία, ακόμα κι όταν ο άνεμος σηκώνει τα πάντα. Δεν λογαριάζουν ούτε την κακοκαιρία ούτε το κρύο ούτε την απόσταση. Τίποτα δεν τους κρατάει στα σπίτια τους. Όταν , όμως, πρόκειται α πάνε στην εκκλησία, τότε και το ψιλόβροχο τους γίνεται εμπόδιο. Κι αν τους ρωτήσεις, ποιος είναι ο Αμώς ή ο Οβδιού, πόσοι είναι οι προφήτες ή οι απόστολοι , δεν μπορούν ν’ ανοίξουν το στόμα τους. Για τ’ άλογα, όμως, τους τραγουδιστές και τους ηθοποιούς μπορούν να σε πληροφορήσουν με κάθε λεπτομέρεια. Είναι κατάσταση αυτή;
Γιορτάζουμε μνήμες αγίων , και σχεδόν κανένας δεν παρουσιάζεται στο ναό. Φαίνεται πως η απόσταση παρασύρει τους χριστιανούς στη αμέλεια∙ ή μάλλον όχι η απόσταση , αλλά η αμέλεια μόνο τους εμποδίζει. Γιατί , όπως τίποτα δεν μπορεί να εμποδίσει αυτόν που έχει αγαθή προαίρεση και ζήλο να κάνει κάτι, έτσι και τον αμελή , τον ράθυμο και αναβλητικό όλα μπορούν να τον εμποδίσουν.
Οι μάρτυρες έχυσαν το αίμα τους για την Αλήθεια, κι εσύ λογαριάζεις μια τόσο μικρή απόσταση; εκείνοι θυσίασαν τη ζωή τους για το Χριστό, κι εσύ δεν θέλεις ούτε λίγο να κοπιάσει; ο Κύριος πέθανε για χάρη σου , κι εσύ Τον περιφρονείς; γιορτάζουμε μνήμες αγίων , κι εσύ βαριέσαι να έρθεις στο ναό, προτιμώντας να κάθεσαι στο σπίτι σου; και όμως, πρέπει να έρθεις, για να δεις το διάβολο να νικιέται, τον άγιο να νικάει, το Θεό να δοξάζεται και την Εκκλησία να θριαμβεύει.
‘‘Μα είμαι αμαρτωλός’’, λες, ‘‘ και δεν τολμώ ν’ αντικρύσω τον άγιο’’. Ακριβώς επειδή είσαι αμαρτωλός, έλα εδώ, για να γίνεις δίκαιος. ή μήπως δεν γνωρίζεις, ότι και αυτοί που στέκονται μπροστά στο ιερό θυσιαστήριο, έχουν διαπράξει αμαρτίες; γι’ αυτό οικονόμησε ο Θεός να υποφέρουν και οι ιερείς από κάποια πάθη, ώστε να κατανοούν την ανθρώπινη αδυναμία και να συγχωρούν τους άλλους.
‘‘Αφού , όμως, δεν τήρησα όσα άκουσα στην εκκλησία’’, θα μου πει κάποιος, ‘‘πως μπορώ να έρθω πάλι;’’. Έλα να ξανακούσεις τον θείο λόγο. Και προσπάθησε τώρα να τον εφαρμόσεις. αν βάλεις φάρμακο πάνω στο τραύμα σου και δεν το επουλώσει την ίδια μέρα, δεν θα ξαναβάλεις και την επόμενη; αν ο ξυλοκόπος, που θέλει να κόψει μια βελανιδιά, δεν κατορθώσει να τη ρίξει με την πρώτη τσεκουριά, δεν τη χτυπάει και δεύτερη και πέμπτη και δέκατη φορά; κάνε κι εσύ το ίδιο.
Αλλά , θα μου πεις, σ’ εμποδίζουν να εκκλησιαστείς η φτώχεια και η ανάγκη να εργαστείς. Όμως δεν είναι εύλογη και τούτη η πρόφαση. εφτά μέρες έχει η εβδομάδα. αυτές τις εφτά μέρες τις μοιράστηκε ο Θεός μαζί μας. Και σ’ εμάς έδωσε έξι, ενώ για τον εαυτό Του άφησε μία. αυτή τη μοναδική μέρα, λοιπόν, δεν δέχεσαι να σταματήσεις τις εργασίες;
Και γιατί λέω για ολόκληρη μέρας; Εκείνο που έκανε στην περίπτωση της ελεημοσύνης η χήρα του Ευαγγελίου, το ίδιο κι εσύ στη διάρκεια αυτής της μιας μέρας. Έδωσε εκείνη δυο λεπτά και πήρε πολλή χάρη από το Θεό. Δάνεισε κι εσύ δυο ώρες στο Θεό, πηγαίνοντας στην εκκλησία , και θα φέρεις στο σπίτι σου κέρδη αμετρήτων ημέρων. Αν όμως δεν δέχεσαι να κάνεις κάτι τέτοιο, σκέψου μήπως μ’ αυτή σου τη στάση χάσεις τους κόπους πολλών ετών. Γιατί ο Θεός , όταν περιφρονείται , γνωρίζει να σκορπίζει τα χρήματα που συγκεντρώνεις με την εργασία της Κυριακής.
Μα κι αν ακόμα έβρισκες ολόκληρο θησαυροφυλάκιο γεμάτο από χρυσάφι και εξ αιτίας του απουσίαζες από το ναό, θα ήταν πολύ μεγαλύτερη η ζημιά σου∙ και τόσο μεγαλύτερη, όσο ανώτερα είναι τα πνευματικά από τα υλικά. Γιατί τα υλικά πράγματα, κι αν ακόμα είναι πολλά και τρέχουν άφθονα από παντού, δεν τα παίρνουμε στην άλλη ζωή, δεν μεταφέρονται μαζί μας στον ουρανό, δεν παρουσιάζονται στο φοβερό εκείνο βήμα του Κυρίου. Αλλά πολλές φορές, και πριν ακόμα πεθάνουμε, μας εγκαταλείπουν, αντίθετα, ο πνευματικός θησαυρός που αποκτούμε στην εκκλησία, είναι κτήμα αναφαίρετο και μας ακολουθεί παντού.
‘‘Ναι, αλλά μπορώ’’, λέει κάποιος άλλος, ‘‘να προσευχηθώ και στο σπίτι μου’’. απατάς τον εαυτό σου, άνθρωπε. Βεβαίως, είναι δυνατόν να προσευχηθείς και στο σπίτι σου∙ είναι \αδύνατον όμως να προσευχηθείς έτσι , όπως προσεύχεσαι στην εκκλησία, όπου υπάρχει το πλήθος των πατέρων και όπου ομόφωνη κραυγή ικεσίας αναπέμπεται στο Θεό. Δεν σε ακούει τόσο πολύ ο Κύριος όταν Τον παρακαλέσεις μόνος σου, όσο όταν Τον παρακαλέσεις ενωμένος με τους αδελφούς σου. Γιατί στην εκκλησία υπάρχουν περισσότερες πνευματικές προϋποθέσεις απ’ όσες στο σπίτι . υπάρχουν η ομόνοια , η συμφωνία των π ιστών , ο σύνδεσμος της αγάπης, οι ευχές των ιερέων. Γι’ αυτό , άλλωστε , οι ιερείς προΐστανται των ακολουθιών∙ για να ενισχύονται με τις δυνατότερες ευχές τους οι ασθενέστερες ευχές του λαού, κι έτσι όλες μαζί ν’ ανεβαίνουν στον ουρανό.
Όταν προσευχόμαστε ο καθένας χωριστά ,είμαστε ανίσχυροι∙ όταν όμως συγκεντρωνόμαστε όλοι μαζί, τότε γινόμαστε πιο δυνατοί και ελκύουμε σε μεγαλύτερο βαθμό την ευσπλαχνία του Θεού. Κάποτε ο απόστολος Πέτρος βρισκόταν αλυσοδεμένος στη φυλακή. Έγινε όμως θερμή προσευχή από τους συναγμένους πιστούς, κι αμέσως ελευθερώθηκε. Τι θα μπορούσε , επομένως , να είναι πιο δυνατό από την κοινή προσευχή , που ωφέλησε κι αυτούς ακόμα τους στύλους της Εκκλησίας;
Η προσέλευση μας στο ναό.
Σας παρακαλώ, λοιπόν , και σας ικετεύω, ας προτιμάμε από οποιαδήποτε άλλη ασχολία και φροντίδα τον εκκλησιασμό. Ας τρέχουμε πρόθυμα, όπου κι αν βρισκόμαστε , στην εκκλησία.
Προσέξτε, όμως, κανείς να μην μπεί στον ιερό αυτό χώρο , έχοντας βιοτικές φροντίδες ή περισπασμούς ή φόβους. Αλλά αφού τα’ αφήσουμε όλα τούτα έξω, στις πύλες του ναού , τότε ας περάσουμε μέσα. Γιατί ερχόμαστε στα ανάκτορα των ουρανών, πατάμε σε τόπους που αστράφτουν .
Σας διώξουμε από την ψυχή μας πρώτε-πρώτα τη μνησικακία, για να μην κατακριθούμε, όταν παρουσιαστούμε μπροστά στο Θεό και προσευχηθούμε λέγοντας: «Πάτερ ημών…, άφες ημίν τα οφειλήματα ημών , ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών».
Διαφορετικά, πως θέλεις να φανεί ο Δεσπότης Χριστός γλυκός και πράος απέναντί σου, αφού εσύ γίνεσαι στο συνάνθρωπο σου σκληρός και δεν τον συγχωρέις; Πως θα μπορέσεις να υψώσεις τα χέρια σου στον ουρανό; Πως θα κινήσεις τη γλώσσα σου σε λόγια προσευχής; Πως θα ζητήσεις συγγνώμη; Ακόμα κι αν θέλει ο Θεός να συγχωρήσει τις αμαρτίες σου, δεν Τον αφήνεις εσύ, επειδή δεν συγχωρείς τον πλησίον σου.
Η αμφίεσή μας
Μα και η ενδυμασία μας στο ναό να είναι καλή από κάθε πλευρά. Να είναι κόσμια και όχι εξεζητημένη. Γιατί το κόσμιο είναι σεμνό, ενώ το εξεζητημένο είναι άσεμνο.
Αυτό ακριβώς μας παραγγέλλει και ο απόστολος Παύλος, όταν λέει: «Θέλω να προσεύχονται οι άνδρες σε κάθε τόπο, σηκώνοντας προς τον ουρανό χέρια όσια, χωρίς οργή και δισταγμό ολιγοπιστίας. Επίσης και οι γυναίκες να προσεύχονται με αμφίεση σεμνή , στολίζοντας τον εαυτό τους με σεμνότητα και σωφροσύνη, όχι με πρίτεχνες κομμώσεις και χρυσά κοσμήματα ή μαργαριτάρια ή ενδύματα πολυτελή, αλλά με ό,τι ταιριάζει στις γυναίκες που λένε ότι σέβονται το Θεό, δηλαδή με καλά έργα» (Α΄Τιμ.2: 8-10). Αν , λοιπόν , απαγορεύει στις γυναίκες εκείνα που είναι απόδειξη πλούτου , πολύ περισσότερο απαγορεύει όσα κινούν την περιέργεια , όπως τα φτιασίδια, το βάψιμο των ματιών , το κουνιστό βάδισμα, τα παράξενα ρούχα και τα παρόμοια.
Τι λες , γυναίκα; Έρχεσαι στο ναό να προσευχήθεις, και στολίζεσαι με χρυσαφικά και χτενίσματα επιτηδευμένα; Μήπως ήρθες για να χορέψεις; Μήπως για να λάβεις μέρος σε γαμήλια γιορτή; Εκεί έχουν θέση τα χρυσαφικά και οι πολυτέλειες∙ εδώ δεν χρειάζεται τίποτε απ’ αυτά. Ήρθες να παρακαλέσεις το Θεό για τις αμαρτίες σου. τι στολίζεις , λοιπόν , τον εαυτό σου; αυτή η εμφάνιση δεν είναι γυναίκας που ικετεύει. Πως μπορείς να στενάξεις, πως μπορείς να δακρύσεις, πως μπορείς να προσευχηθείς με θέρμη, έχοντας τέτοια αμφίεση; Θέλεις να φαίνεσαι ευπρεπής; Φόρεσε το Χριστό και όχι το χρυσό. Ντύσου την ελεημοσύνη, τη φιλανθρωπία, τη σωφροσύνη , την ταπεινοφροσύνη. Αυτά αξίζουν περισσότερο απ’ όλο το χρυσάφι . αυτά και την ωραία την κάνουν ωραιότερη και την άσχημη την ομορφαίνουν. Να ξέρεις , γυναίκα, πως, όταν στολιστείς πολύ, γίνεσαι πιο αισχρή, κι από τη γυμνή , γιατί έχεις αποβάλει πια την κοσμιότητα.
Προσοχή και προσευχή.
Αλλά και η διαγωγή μας, όσο βρισκόμαστε μέσα στο ναό, ας είναι η πρέπουσα, όπως αρμόζει σε άνθρωπο που βρίσκεται μπροστά στο Θεό. Να μην ασχολούμαστε με άσκοπες συζητήσεις, μα να στεκόμαστε με φόβο και τρόμο, με προσοχή και προθυμία, με το βλέμμα στραμμένο στη γη και την ψυχή υψωμένη στον ουρανό.
Γιατί έρχονται πολλοί στην εκκλησία , επαναλαμβάνουν μηχανικά ψαλμούς και ευχές, και φεύγουν , δίχως να ξέρουν τι είπαν. Τα χείλη κινούνται , αλλά τ’ αυτιά δεν ακόυνε. Εσύ δεν ακούς την προσευχή σου , και θέλεις να την εισακούσει ο Θεός; γονάτισα, λες∙ αλλά ο νους σου πετούσε μακριά. Το σώμα σου ήταν μέσα στην εκκλησία και η ψυχή σου έξω. Το στόμα έλεγε την προσευχή και ο νους μετρούσε τόκους, συμβόλαια, συναλλαγές, χωράφια, κτήματα, συναναστροφές με φίλους. Κι όλα αυτά συμβαίνουν , γιατί ο διάβολος είναι πονηρός∙ ξέρει πως την ώρα της προσευχής κερδίζουμε πολλά, γι’ αυτό τότε επιτίθεται με μεγαλύτερη σφοδρότητα. Άλλες φορές είμαστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι, και τίποτα δεν σκεφτόμαστε∙ ήρθαμε όμως στην εκκλησία να προσευχηθούμε, και ο διάβολος μας έβαλε ένα σωρό λογισμούς, ώστε καθόλου να μην ωφεληθούμε.
Αν , αλήθεια , ο Θεός σου ζητήσει λόγο για την αδιαφορία ή και την ασέβεια που δείχνεις στις λατρευτικές συνάξεις, τι θα κάνεις; Να, την ώρα που Αυτός σου μιλάει , εσύ, αντί να προσεύχεσαι , έχεις πιάσει κουβέντα ε τον διπλανό σου για πράγματα ανώφελα. Και όλα τ’ άλλα αμαρτήματα μας αν παραβλέψει ο Θεός , τούτο φτάνει για να στερηθούμε τη σωτηρία . Μην το θεωρείς μικρό παράπτωμα. Για να καταλάβεις τη βαρύτητα του, σκέψου τι γίνεται στην ανάλογη περίπτωση των ανθρώπων. Ας υποθέσουμε ότι συζητάς μ’ ένα επίσημο πρόσωπο ή μ’ έναν εγκάρδιο φίλο σου. και ενώ εκείνος σου μιλάει , εσύ γυρίζεις αδιάφορα το κεφάλι σου και αρχίζεις να κουβεντιάζεις με κάποιον άλλο. Δεν θα προσβληθεί ο συνομιλητής σου απ’ αυτή την απρέπεια σου; δεν θα θυμώσει; Δεν θα σου ζητήσει το λόγο;
Αλίμονο! Βρίσκεσαι στη θεία Λειτουργία , κι ενώ το βασιλικό τραπέζι είναι ετοιμασμένο, ενώ ο Αμνός του Θεού θυσιάζεται για χάρη σου, ενώ ο ιερέας αγωνίζεται για τη σωτηρία σου, εσύ αδιαφορείς. Την ώρα που τα εξαπτέρυγα Σεραφείμ σκεπάζουν τα πρόσωπά τους από δέος και όλες οι ουράνιες δυνάμεις μαζί με τον ιερέα παρακαλούν το Θεό για σένα, τη στιγμή που κατεβαίνει από τον ουρανό η φωτιά του Αγίου Πνεύματος και το αίμα του Χριστού χύνεται από την άχραντη πλευρά Του μέσα στο άγιο Ποτήριο, τη στιγμή αυτή η συνείδησή σου άραγε, δεν σε ελέγχει για την απροσεξία σου; σκέψου , άνθρωπος μου , μπροστά σε Ποιόν στέκεσαι την ώρα της φρικτής μυσταγωγίας και μαζί με ποιους- με τα Χερουβείμ, με τα Σεραφείμ, με όλες τις ουράνιες δυνάμεις. Αναλογίσου μαζί με ποιους ψάλλεις και προσεύχεσαι. Είναι αρκετό για να συνέλθεις, όταν θυμηθείς ότι, ενώ έχεις υλικό σώμα αξιώνεσαι να υμνείς τον Κύριο της κτίσεως μαζί με τους ασώματους αγγέλους.
Μη συμμετέχεις, λοιπόν , στην ιερή εκείνη υμνωδία με αδιαφορία. Μην έχεις στον νού σου βιοτικές σκέψεις. Διώξε κάθε γήινο λογισμό και ανέβα νοερά στον ουρανό, κοντά στο θρόνο του Θεού. Πέταξε εκεί μαζί με τα Σεραφείμ, φτερούγισε μαζί τους, ψάλε τον τρισάγιο ύμνο στην Παναγία Τριάδα.
Η θεία Κοινωνία.
Και σαν έρθει η στιγμή της θείας Κοινωνίας κα πρόκειται να πλησιάσεις την αγία Τράπεζα , πίστευε ακλόνητα πως εκεί είναι παρών ο Χριστός, ο Βασιλιάς των όλων. Όταν δεις τον ιερέα να σου προσφέρει το σώμα και το αίμα του Κυρίου, μη νομίσεις ότι ο ιερέας το κάνει αυτό, αλλά πίστευε ότι το χέρι που απλώνεται είναι του Χριστού. Αυτός που λάμπρυνε με την παρουσία Του την τράπεζα της θείας Λειτουργίας. Παραβρίσκεται πραγματικά και εξετάζει του καθενός την προαίρεσαι και παρατηρεί ποιος πλησιάζει με ευλάβεια ταιριαστή στο άγιο Μυστήριο, ποιος με πονηρή συνείδηση , με σκέψεις βρωμερές και ακάθαρτες, με πράξεις μολυσμένες. Αναλογίσου , λοιπόν, κι εσύ ποιο ελάττωμα σου διόρθωσες, ποιαν αρετή κατόρθωσες, ποιαν αμαρτία έσβησες με την εξομολόγηση , σε τι έγινες καλύτερος. Αν η συνείδησή σου σε πληροφορεί ότι φρόντισες αρκετά για την επούλωση των ψυχικών σου τραυμάτων , αν έκανες κάτι περισσότερο από τη νηστεία, κοινώνησε με φόβο Θεού. Αλλιώς, μείνε μακριά από τα άχραντα Μυστήρια. Και όταν καθαριστείς απ’ όλες τις αμαρτίες σου, τότε να πλησιάσεις.
Να προσέρχεστε, λοιπόν, στη θεία Κοινωνία με φόβο και τρόμο, με συνείδηση καθαρή , με νηστεία και προσευχή. Χωρίς να θορυβείτε, χωρίς να ποδοπατείε και να σπρώχνετε τους διπλανούς σας. Γιατί αυτό αποτελεί τη μεγαλύτερη τρέλα και τη χειρότερη περιφρόνηση των θείων Μυστηρίων.
Πες μου άνθρωπε, γιατί κάνεις θόρυβο; Γιατί βιάζεσαι; Σε πιέζει τάχα η ανάγκη να κάνεις τις δουλειές σου; και σου περνάει άραγε, την ώρα που πας να κοινωνήσεις, η σκέψη ότι έχεις δουλειές; Έχεις μήπως την αίσθηση ότι είσαι πάνω στη γη; Νομίζεις ότι βρίσκεσαι μαζί με ανθρώπους και όχι με τους χορούς των αγγέλων; Μα κάτι τέτοιο είναι δείγμα πέτρινης καρδιάς…
Κάθε πότε να κοινωνούμε;
Υπάρχει κι ένα άλλο θέμα: Πολλοί κοινωνούν μια φορά το χρόνο, άλλοι δύο φορές , άλλοι περισσότερες. Ποιους απ’ αυτούς θα επιδοκιμάσουμε; Όσος μια φορά, όσους πολλές ή όσους λίγες φορές μεταλαβαίνουν; Ούτε τους μία ούτε τους πολλές ούτε τους λίγες, μα εκείνους που πλησιάζουν στο άγιο Ποτήριο με καρδιά αγνή, με βίο ανεπίληπτο. Αυτοί ας κοινωνούν πάντα. Οι άλλοι , οι αμετανόητοι αμαρτωλοί , ας μένουν μακριά από τα άχραντα Μυστήρια, γιατί αλλιώς κρίμα και καταδίκη ετοιμάζουν για τον εαυτό τους. Ο άγιος απόστολος λέει: «Όποιος τρώει τον άρτο και πίνει το Ποτήριο του Κυρίου με τρόπο ανάξιο, γίνεται ένοχος αμαρτήματος απέναντι στο σώμα και στο αίμα του Κυρίου, προκαλώντας την καταδίκη του» (Α΄Κορ. 11: 27,29). Θα τιμωρηθεί , δηλαδή , τόσο αυστηρά, όσο και οι σταυρωτές του Χριστού, αφού κι εκείνοι έγινα ένοχοι αμαρτήματος απέναντι στο σώμα Του.
Πολλοί από τους πιστούς έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο περιφρονήσεως των αγίων Μυστηρίων , ώστε, ενώ είναι γεμάτοι από αμέτρητες κακίες και δεν διορθώνουν καθόλου τον εαυτό τους, κοινωνούν στις γιορτές απροετοίμαστοι, μη γνωρίζοντας ότι προϋπόθεση της θείας Κοινωνίας δεν είναι η γιορτή , αλλά καθώς είπαμε, η καθαρή συνείδηση. Και όπως αυτός που δεν αισθάνεται κανένα κακό στη συνείδησή του , πρέπει καθημερινά να προσέρχεται στη θεία Κοινωνία, έτσι κι αυτός που είναι φορτωμένος αμαρτήματα και δεν μετανοεί, πρέπει να μην κοινωνεί ούτε στη γιορτή. Γι’ αυτό και πάλι σας παρακαλώ όλους να μην πλησιάζετε στα θεία Μυστήρια έτσι απροετοίμαστοι κι επειδή το απαιτεί η γιορτή , αλλά, αν κάποτε αποφασίσετε να λάβετε μέρος στη θεία Λειτουργία και να κοινωνήσετε, να καθαρίσετε καλά τον εαυτό σας, από πολλές μέρες πριν, με τη μετάνοια, την προσευχή , την ελεημοσύνη, τη φροντίδα για τα πνευματικά πράγματα.
Παραμονή ως την απόλυση
Ήρθες, λοιπόν , στη εκκλησία και αξιώθηκες να συναντήσεις το Χριστό; Μη φύγεις, αν δεν τελειώσει η ακολουθία. Αν φύγεις πριν την απόλυση , είσαι ένοχος όσο κι ένας δραπέτης. Πηγαίνεις στο θέατρο και , αν δεν τελειώσει η παράσταση , δεν φεύγεις. Μπαίνεις στην εκκλησία, στον οίκο του Κυρίου, και γυρίζεις την πλάτη στα άχραντα Μυστήρια; Φοβήσου τουλάχιστον εκείνον που είπε: «Όποιος καταφρονεί το Θεό θα καταφρονηθεί απ’ Αυτόν» (Προβλ. Παοιμ.13:13).
Τι κάνεις, άνθρωπε; Ενώ ο Χριστός είναι παρών , οι άγγελοι Το παραστέκονται , οι αδελφοί εσύ κοινωνούν ακόμα, εσύ τους εγκαταλείπεις και φεύγεις; Ο Χριστός σου προσφέρει την αγία σάρκα Του, κι εσύ δεν περιμένεις λίγο, για να Τον ευχαριστήσεις έστω με τα λόγια; όταν παρακάθεσαι σε δείπνο, δεν τολμάς να φεύγεις, έστω κι αν έχεις χορτάσει , τη στιγμή του οι φίλοι σου κάθονται ακόμα στο τραπέζι . και τώρα που τελούνται τα φρικτά Μυστήρια του Χριστού, τα’ αφήνεις όλα στη μέση και φεύγεις;
Θέλετε να σας πω τίνος το έργο κάνουν όσοι φεύγουν πριν τελειώσει η θεία Λειτουργία και δεν συμμετέχουν έτσι στις τελευταίες ευχαριστήριε ευχές; Ίσως είναι βαρύ αυτό που πρόκειται να πω, μα πρέπει να το πω. Όταν ο Ιούδας πήρε μέρος στον μυστικό Δείπνο του Χριστού, ενώ όλοι ήταν καθισμένοι στο τραπέζι, αυτό σηκώθηκε πριν από τους άλλου κι έφυγε. Εκείνον, λοιπόν τον Ιούδα, μιμούνται…Αν δεν έφευγε τότε εκείνος , δεν θα γινόταν προδότης, δεν θα χανόταν. Αν δεν ξεχώριζε τον ευατό του από το ποίμνιο, δεν θα τον έβρισκε μόνο ο λύκος , για να τον φάει.
Μετά τον εκκλησιασμό
Εμείς ας αναχωρούμε από τη θεία Λειτουργία σαν λιοντάρια που βγάζουν φωτιά, έχοντας γίνει φοβεροί ακόμα και στο διάβολο. Γιατί το άγιο αίμα του Κυρίου που κοινωνούμε, ποτίζει την ψυχή μας και της δίνει μεγάλη δύναμη. Όταν το μεταλαβαίνουμε άξια, διώχνει τους δαίμονες μακριά και φέρνει κοντά μας τους αγγέλους και τον Κύριο των αγγέλων. Αυτό το αίμα είναι η σωτηρία των ψυχών μας, μ’ αυτό λούζεται η ψυχή, μ’ αυτό στολίζεται. Αυτό το αίμα κάνει το νου μας λαμπρότερο από τη φωτιά, αυτό κάνει την ψυχή μας λαμπρότερη από το χρυσάφι.
Προσελκύστε, λοιπόν, τους αδελφούς μας στην εκκλησία, προτρέψτε τους πλανημένους, συμβουλέψτε τους όχι μόνο με λόγια, αλλά και με έργα. Κι αν ακόμα τίποτα δεν πεις, αλλά βγεις από την ιερή σύναξη, δείχνοντας στους απόντες-και με την εμφάνιση και με το βλέμμα και με τη φωνή και με το βάδισμα και μ’ όλη σου τη σεμνότητα- το κέρδος που αποκόμισες από το ναό , αυτό είναι αρκετό για παραίνεση και συμβουλή. Γιατί έτσι πρέπει να βγαίνουμε από το ναό, σαν από ιερά άδυτα, σαν να κατεβαίνουμε από τους ίδιους τους ουρανούς. Δίδαξε όσους δεν εκκλησιάζονται ότι έψαλες μαζί με τα Σεραφείμ, ότι ανήκεις στην ουράνια πολιτεία, ότι συναντήθηκες με το Χριστό και μίλησες μαζί Του. Αν έτσι ζούμε τη θεία Λειτουργία, δεν θα χρειαστεί να πούμε τίποτα στους απόντες. Αλλά βλέποντας εκείνοι τη δική μας ωφέλεια, θα νιώσουν τη δική τους ζημιά και θα τρέξουν γρήγορα στην εκκλησία, για ν’ απολαύσουν τα ίδια αγαθά , με τη χάρη και φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο, μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα , αιώνια ανήκει η δόξα. Αμήν.
Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
Ιερά Μονή Παρακλήτου
Ωρωπός Αττικής 2004
Η πίστη στο Θεό και η συμμετοχή στη θεία λατρεία, προπαντώς στην ευχαριστιακή σύναξη, αποτελούν για κάθε ζωντανό μέλος της Εκκλησίας δυο πραγματικότητες αξεχώριστες. Ο αληθινός χριστιανός δεν μπορεί να ζήσει χωρίς τη θεία Λειτουργία. Τα υπερώα του Μυστικού Δείπνου και της Πεντηκοστής, που συνέχειά τους είναι οι ιεροί ναοί, αποτελούν κατεξοχήν τους τόπους της παρουσίας του Θεού και της διανομής των θείων χαρισμάτων. Η «ομοθυμαδόν επί το αυτό» προσκαρτέρηση των πιστών εκφράζει την ενότητα του εκκλησιαστικού σώματος που εδώ και τώρα προγεύεται τα αγαθά της βασιλείας του Θεού. Αυτή την αλήθεια απηχούν και οι άγιοι Πατέρες της Πενθέκτης Συνόδου (691) , όταν παραγγέλλουν ν’ αποκόπτεται απο το σώμα της Εκκλησίας εκείνος που, χωρίς σοβαρό λόγο, δεν εκκλησιάζεται για τρεις συνεχόμενες Κυριακές.
Ο τακτικός εκκλησιασμός δεν αποτελεί για τον πιστό μιαν απλή καλή συνήθεια, ένα τυπικό θρησκευτικό καθήκον , μια κοινωνική υποχρέωση ή έστω μια ψυχολογική διέξοδο από τον ασφυκτικό κλοιό της καθημερινότητος. Αντίθετα, με την προσεκτική προσέλευσή του στο ναό εκφράζει μια υπαρξιακή του ανάγκη. Την ανάγκη να ζήσει αληθινά, αυθεντικά. Να συναντήσει την Πηγή της ζωής του, το Δημιουργό του, και να ενωθεί μαζί Του. Να εκφράσει την αγάπη και την ευλάβειά του στην Παναγία μας και στους Αγίους, τους φίλους του Θεού. Να νιώσει δίπλα του τους πνευματικούς του αδελφούς.
Το σώμα και το αίμα του Χριστό, που μεταλαβαίνει στη Λειτουργία, του χαρίζουν αυτή την πληρότητα, τον κάνουν να αισθάνεται «συμπολίτης των αγίων και οικείος του Θεού». Έτσι , αναχωρεί από το ναό με τη δύναμη ν’ αντιμετωπίσει σύμφωνα με το θείο θέλημα και με τη προοπτική της αιωνίας ζωής τη φθαρτότητα του καθημερινού του βίου.
Στις μέρες μας, που το ψεύτικο και απατηλό περισσεύει και που οι ανθρώπινες ελπίδες από παντού διαψεύδονται, το ενδιαφέρον για την ορθόδοξη λατρεία συνεχώς αυξάνεται , καθώς πολλοί ανακαλύπτουν σ’ αυτήν το νόημα της ζωής., ωστόσο , είναι αλήθεια, οι περισσότεροι αδελφοί μας απουσιάζουν από τις εκκλησίες μας…
Το τεύχος τούτο αποτελεί μια σύνθεση εκλεκτών αποσπασμάτων , σε ελεύθερη απόδοση , από διάφορες ομιλίες του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου (354-407), του μεγάλου ιεράρχου , που συνέδεσε το όνομά του και τη ζωή του με τη θεία Λειτουργία. Διαβάζοντας κανείς τους λόγους του , χαίρεται τη ζωντάνια τους, θαυμάζει την επικαιρότητα τους και διαπιστώνει πως ο άνθρωπος στο βάθος του παραμένει απαράλλαχτός όλες τις εποχές.
Ας ευχηθούμε , το σπίτι του Θεού, ο ιερός ναός, να γίνει και δικό μας σπίτι , η θεία Λειτουργία να καταστεί το κέντρο της υπάρξεως μας και η τράπεζα της Ευχαριστίας ν’ αποβεί για τον καθένα μας «ψυχοτρόφος και ζωοποιός».
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
Ο εκκλησιασμός
Λιμάνια πνευματικά οι ναοί
Με λιμάνια μέσα στο πέλαγος μοιάζουν οι ναοί, που ο Θεός εγκατέστησε στις πόλεις∙ πνευματικά λιμάνια, όπου βρίσκουμε απερίγραπτη ψυχική ηρεμία όσοι σ’ αυτά καταφεύγουμε , ζαλισμένοι από την κοσμική τύρβη. Κι όπως ακριβώς ένα απάνεμο κι ακύμαντο λιμάνι προσφέρει ασφάλεια στα αραγμένα πλοία, έτσι και ο ναός σώζει από την τρικυμία των βιοτικών μεριμνών όσους σ’ αυτόν προστρέχουν και αξιώνει τους πιστούς να στέκονται με σιγουριά και ν’ ακούνε το λόγο του Θεού με γαλήνη πολλή.
Ο ναός είναι θεμέλιο της αρετής και σχολείο της πνευματική ζωής, πάτησε στα πρόθυρα του μόνο, οποιαδήποτε ώρα , κι αμέσως θα ξεχάσεις τις καθημερινές φροντίδες. Πέρασε μέσα, και μια αύρα πνευματική θα περικυκλώσει την ψυχή σου. Αυτή η ησυχία προξενεί δέος και διδάσκει τη χριστιανική ζώη∙ ανορθώνει το φρόνημα και δεν σε αφήνει να θυμάσαι τα παρόντα∙ σε μεταφέρει από τη γη στον ουρανό. Κι αν τόσο μεγάλο είναι το κέρδος όταν δεν γίνεται λατρευτική σύναξη , σκέψου , όταν τελείται η Λειτουργία και οι προφήτες διδάσκουν , οι απόστολοι κυρύσσουν το Ευαγγέλιο, ο Χριστός βρίσκεται ανάμεσά στους πιστούς, ο Θεός Πατέρας δέχεται την τελούμενη θυσία, το Άγιον Πνεύμα χορηγεί τη δική Του αγαλλίαση, τότε λοιπόν, με πόση ωφέλεια πλημμυρισμένοι δεν φεύγουν από το ναό οι εκκλησιαζόμενοι;
Στην εκκλησία συντηρείται η χαρά όσων χαίρονται∙ στην εκκλησία βρίσκεται η ευθυμία των πικραμένων , η ευφροσύνη των λυπημένων , η αναψυχή των βασανισμένων , η ανάπαυση των κουρασμένων . Γιατί ο Χριστός λέει: «Ελάτε σ’ εμένα όλοι όσοι είστε κουρασμένοι και φορτωμένοι με προβλήματα, κι εγώ θα σας αναπαύσω» (Ματθ.11:2Cool. Τι πιο ποθητό απ’ αυτή τη φωνή; Τι πιο γλυκό από τούτη την πρόσκληση ; Σε συμπόσιο σε καλεί ο Κύριος , όταν σε προσκαλεί στην εκκλησία∙ σε ανάπαυση από τους κόπους σε παρακινεί∙ σε ανακουφίση από τις οδύνες σε μεταφέρει. Γιατί σε ξελαφρώνει από το βάρος των αμαρτημάτων. Με την πνευματική απόλαυση θεραπεύει τη στενοχώρια και με τη χαρά τη λύπη.
Γιατί δεν εκκλησιάζεσαι; Παρ’ όλα αυτά, λίγοι είναι εκείνοι που έρχονται στην εκκλησία. Τι θλιβερό! Στους χορούς και στις διασκεδάσεις τρέχουν πρόθυμα. Τις ανοησίες των τραγουδιών τις ακούμε με ευχαρίστηση. Τις αισχρολογίες των ηθοποιών τις απολαμβάνουμε για ώρες, δίχως να βαριόμαστε. Και μόνο όταν μιλάει ο Θεός, χασμουριόμαστε, ξυνόμαστε και ζαλιζόμαστε. Μα και σα ιπποδρόμια, μολονότι δεν υπάρχει στέγη για να προστατεύει τους θεατές από τη βροχή , τρέχουν οι περισσότεροι σαν μανιακοί , ακόμα κι όταν βρέχει ραγδαία, ακόμα κι όταν ο άνεμος σηκώνει τα πάντα. Δεν λογαριάζουν ούτε την κακοκαιρία ούτε το κρύο ούτε την απόσταση. Τίποτα δεν τους κρατάει στα σπίτια τους. Όταν , όμως, πρόκειται α πάνε στην εκκλησία, τότε και το ψιλόβροχο τους γίνεται εμπόδιο. Κι αν τους ρωτήσεις, ποιος είναι ο Αμώς ή ο Οβδιού, πόσοι είναι οι προφήτες ή οι απόστολοι , δεν μπορούν ν’ ανοίξουν το στόμα τους. Για τ’ άλογα, όμως, τους τραγουδιστές και τους ηθοποιούς μπορούν να σε πληροφορήσουν με κάθε λεπτομέρεια. Είναι κατάσταση αυτή;
Γιορτάζουμε μνήμες αγίων , και σχεδόν κανένας δεν παρουσιάζεται στο ναό. Φαίνεται πως η απόσταση παρασύρει τους χριστιανούς στη αμέλεια∙ ή μάλλον όχι η απόσταση , αλλά η αμέλεια μόνο τους εμποδίζει. Γιατί , όπως τίποτα δεν μπορεί να εμποδίσει αυτόν που έχει αγαθή προαίρεση και ζήλο να κάνει κάτι, έτσι και τον αμελή , τον ράθυμο και αναβλητικό όλα μπορούν να τον εμποδίσουν.
Οι μάρτυρες έχυσαν το αίμα τους για την Αλήθεια, κι εσύ λογαριάζεις μια τόσο μικρή απόσταση; εκείνοι θυσίασαν τη ζωή τους για το Χριστό, κι εσύ δεν θέλεις ούτε λίγο να κοπιάσει; ο Κύριος πέθανε για χάρη σου , κι εσύ Τον περιφρονείς; γιορτάζουμε μνήμες αγίων , κι εσύ βαριέσαι να έρθεις στο ναό, προτιμώντας να κάθεσαι στο σπίτι σου; και όμως, πρέπει να έρθεις, για να δεις το διάβολο να νικιέται, τον άγιο να νικάει, το Θεό να δοξάζεται και την Εκκλησία να θριαμβεύει.
‘‘Μα είμαι αμαρτωλός’’, λες, ‘‘ και δεν τολμώ ν’ αντικρύσω τον άγιο’’. Ακριβώς επειδή είσαι αμαρτωλός, έλα εδώ, για να γίνεις δίκαιος. ή μήπως δεν γνωρίζεις, ότι και αυτοί που στέκονται μπροστά στο ιερό θυσιαστήριο, έχουν διαπράξει αμαρτίες; γι’ αυτό οικονόμησε ο Θεός να υποφέρουν και οι ιερείς από κάποια πάθη, ώστε να κατανοούν την ανθρώπινη αδυναμία και να συγχωρούν τους άλλους.
‘‘Αφού , όμως, δεν τήρησα όσα άκουσα στην εκκλησία’’, θα μου πει κάποιος, ‘‘πως μπορώ να έρθω πάλι;’’. Έλα να ξανακούσεις τον θείο λόγο. Και προσπάθησε τώρα να τον εφαρμόσεις. αν βάλεις φάρμακο πάνω στο τραύμα σου και δεν το επουλώσει την ίδια μέρα, δεν θα ξαναβάλεις και την επόμενη; αν ο ξυλοκόπος, που θέλει να κόψει μια βελανιδιά, δεν κατορθώσει να τη ρίξει με την πρώτη τσεκουριά, δεν τη χτυπάει και δεύτερη και πέμπτη και δέκατη φορά; κάνε κι εσύ το ίδιο.
Αλλά , θα μου πεις, σ’ εμποδίζουν να εκκλησιαστείς η φτώχεια και η ανάγκη να εργαστείς. Όμως δεν είναι εύλογη και τούτη η πρόφαση. εφτά μέρες έχει η εβδομάδα. αυτές τις εφτά μέρες τις μοιράστηκε ο Θεός μαζί μας. Και σ’ εμάς έδωσε έξι, ενώ για τον εαυτό Του άφησε μία. αυτή τη μοναδική μέρα, λοιπόν, δεν δέχεσαι να σταματήσεις τις εργασίες;
Και γιατί λέω για ολόκληρη μέρας; Εκείνο που έκανε στην περίπτωση της ελεημοσύνης η χήρα του Ευαγγελίου, το ίδιο κι εσύ στη διάρκεια αυτής της μιας μέρας. Έδωσε εκείνη δυο λεπτά και πήρε πολλή χάρη από το Θεό. Δάνεισε κι εσύ δυο ώρες στο Θεό, πηγαίνοντας στην εκκλησία , και θα φέρεις στο σπίτι σου κέρδη αμετρήτων ημέρων. Αν όμως δεν δέχεσαι να κάνεις κάτι τέτοιο, σκέψου μήπως μ’ αυτή σου τη στάση χάσεις τους κόπους πολλών ετών. Γιατί ο Θεός , όταν περιφρονείται , γνωρίζει να σκορπίζει τα χρήματα που συγκεντρώνεις με την εργασία της Κυριακής.
Μα κι αν ακόμα έβρισκες ολόκληρο θησαυροφυλάκιο γεμάτο από χρυσάφι και εξ αιτίας του απουσίαζες από το ναό, θα ήταν πολύ μεγαλύτερη η ζημιά σου∙ και τόσο μεγαλύτερη, όσο ανώτερα είναι τα πνευματικά από τα υλικά. Γιατί τα υλικά πράγματα, κι αν ακόμα είναι πολλά και τρέχουν άφθονα από παντού, δεν τα παίρνουμε στην άλλη ζωή, δεν μεταφέρονται μαζί μας στον ουρανό, δεν παρουσιάζονται στο φοβερό εκείνο βήμα του Κυρίου. Αλλά πολλές φορές, και πριν ακόμα πεθάνουμε, μας εγκαταλείπουν, αντίθετα, ο πνευματικός θησαυρός που αποκτούμε στην εκκλησία, είναι κτήμα αναφαίρετο και μας ακολουθεί παντού.
‘‘Ναι, αλλά μπορώ’’, λέει κάποιος άλλος, ‘‘να προσευχηθώ και στο σπίτι μου’’. απατάς τον εαυτό σου, άνθρωπε. Βεβαίως, είναι δυνατόν να προσευχηθείς και στο σπίτι σου∙ είναι \αδύνατον όμως να προσευχηθείς έτσι , όπως προσεύχεσαι στην εκκλησία, όπου υπάρχει το πλήθος των πατέρων και όπου ομόφωνη κραυγή ικεσίας αναπέμπεται στο Θεό. Δεν σε ακούει τόσο πολύ ο Κύριος όταν Τον παρακαλέσεις μόνος σου, όσο όταν Τον παρακαλέσεις ενωμένος με τους αδελφούς σου. Γιατί στην εκκλησία υπάρχουν περισσότερες πνευματικές προϋποθέσεις απ’ όσες στο σπίτι . υπάρχουν η ομόνοια , η συμφωνία των π ιστών , ο σύνδεσμος της αγάπης, οι ευχές των ιερέων. Γι’ αυτό , άλλωστε , οι ιερείς προΐστανται των ακολουθιών∙ για να ενισχύονται με τις δυνατότερες ευχές τους οι ασθενέστερες ευχές του λαού, κι έτσι όλες μαζί ν’ ανεβαίνουν στον ουρανό.
Όταν προσευχόμαστε ο καθένας χωριστά ,είμαστε ανίσχυροι∙ όταν όμως συγκεντρωνόμαστε όλοι μαζί, τότε γινόμαστε πιο δυνατοί και ελκύουμε σε μεγαλύτερο βαθμό την ευσπλαχνία του Θεού. Κάποτε ο απόστολος Πέτρος βρισκόταν αλυσοδεμένος στη φυλακή. Έγινε όμως θερμή προσευχή από τους συναγμένους πιστούς, κι αμέσως ελευθερώθηκε. Τι θα μπορούσε , επομένως , να είναι πιο δυνατό από την κοινή προσευχή , που ωφέλησε κι αυτούς ακόμα τους στύλους της Εκκλησίας;
Η προσέλευση μας στο ναό.
Σας παρακαλώ, λοιπόν , και σας ικετεύω, ας προτιμάμε από οποιαδήποτε άλλη ασχολία και φροντίδα τον εκκλησιασμό. Ας τρέχουμε πρόθυμα, όπου κι αν βρισκόμαστε , στην εκκλησία.
Προσέξτε, όμως, κανείς να μην μπεί στον ιερό αυτό χώρο , έχοντας βιοτικές φροντίδες ή περισπασμούς ή φόβους. Αλλά αφού τα’ αφήσουμε όλα τούτα έξω, στις πύλες του ναού , τότε ας περάσουμε μέσα. Γιατί ερχόμαστε στα ανάκτορα των ουρανών, πατάμε σε τόπους που αστράφτουν .
Σας διώξουμε από την ψυχή μας πρώτε-πρώτα τη μνησικακία, για να μην κατακριθούμε, όταν παρουσιαστούμε μπροστά στο Θεό και προσευχηθούμε λέγοντας: «Πάτερ ημών…, άφες ημίν τα οφειλήματα ημών , ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών».
Διαφορετικά, πως θέλεις να φανεί ο Δεσπότης Χριστός γλυκός και πράος απέναντί σου, αφού εσύ γίνεσαι στο συνάνθρωπο σου σκληρός και δεν τον συγχωρέις; Πως θα μπορέσεις να υψώσεις τα χέρια σου στον ουρανό; Πως θα κινήσεις τη γλώσσα σου σε λόγια προσευχής; Πως θα ζητήσεις συγγνώμη; Ακόμα κι αν θέλει ο Θεός να συγχωρήσει τις αμαρτίες σου, δεν Τον αφήνεις εσύ, επειδή δεν συγχωρείς τον πλησίον σου.
Η αμφίεσή μας
Μα και η ενδυμασία μας στο ναό να είναι καλή από κάθε πλευρά. Να είναι κόσμια και όχι εξεζητημένη. Γιατί το κόσμιο είναι σεμνό, ενώ το εξεζητημένο είναι άσεμνο.
Αυτό ακριβώς μας παραγγέλλει και ο απόστολος Παύλος, όταν λέει: «Θέλω να προσεύχονται οι άνδρες σε κάθε τόπο, σηκώνοντας προς τον ουρανό χέρια όσια, χωρίς οργή και δισταγμό ολιγοπιστίας. Επίσης και οι γυναίκες να προσεύχονται με αμφίεση σεμνή , στολίζοντας τον εαυτό τους με σεμνότητα και σωφροσύνη, όχι με πρίτεχνες κομμώσεις και χρυσά κοσμήματα ή μαργαριτάρια ή ενδύματα πολυτελή, αλλά με ό,τι ταιριάζει στις γυναίκες που λένε ότι σέβονται το Θεό, δηλαδή με καλά έργα» (Α΄Τιμ.2: 8-10). Αν , λοιπόν , απαγορεύει στις γυναίκες εκείνα που είναι απόδειξη πλούτου , πολύ περισσότερο απαγορεύει όσα κινούν την περιέργεια , όπως τα φτιασίδια, το βάψιμο των ματιών , το κουνιστό βάδισμα, τα παράξενα ρούχα και τα παρόμοια.
Τι λες , γυναίκα; Έρχεσαι στο ναό να προσευχήθεις, και στολίζεσαι με χρυσαφικά και χτενίσματα επιτηδευμένα; Μήπως ήρθες για να χορέψεις; Μήπως για να λάβεις μέρος σε γαμήλια γιορτή; Εκεί έχουν θέση τα χρυσαφικά και οι πολυτέλειες∙ εδώ δεν χρειάζεται τίποτε απ’ αυτά. Ήρθες να παρακαλέσεις το Θεό για τις αμαρτίες σου. τι στολίζεις , λοιπόν , τον εαυτό σου; αυτή η εμφάνιση δεν είναι γυναίκας που ικετεύει. Πως μπορείς να στενάξεις, πως μπορείς να δακρύσεις, πως μπορείς να προσευχηθείς με θέρμη, έχοντας τέτοια αμφίεση; Θέλεις να φαίνεσαι ευπρεπής; Φόρεσε το Χριστό και όχι το χρυσό. Ντύσου την ελεημοσύνη, τη φιλανθρωπία, τη σωφροσύνη , την ταπεινοφροσύνη. Αυτά αξίζουν περισσότερο απ’ όλο το χρυσάφι . αυτά και την ωραία την κάνουν ωραιότερη και την άσχημη την ομορφαίνουν. Να ξέρεις , γυναίκα, πως, όταν στολιστείς πολύ, γίνεσαι πιο αισχρή, κι από τη γυμνή , γιατί έχεις αποβάλει πια την κοσμιότητα.
Προσοχή και προσευχή.
Αλλά και η διαγωγή μας, όσο βρισκόμαστε μέσα στο ναό, ας είναι η πρέπουσα, όπως αρμόζει σε άνθρωπο που βρίσκεται μπροστά στο Θεό. Να μην ασχολούμαστε με άσκοπες συζητήσεις, μα να στεκόμαστε με φόβο και τρόμο, με προσοχή και προθυμία, με το βλέμμα στραμμένο στη γη και την ψυχή υψωμένη στον ουρανό.
Γιατί έρχονται πολλοί στην εκκλησία , επαναλαμβάνουν μηχανικά ψαλμούς και ευχές, και φεύγουν , δίχως να ξέρουν τι είπαν. Τα χείλη κινούνται , αλλά τ’ αυτιά δεν ακόυνε. Εσύ δεν ακούς την προσευχή σου , και θέλεις να την εισακούσει ο Θεός; γονάτισα, λες∙ αλλά ο νους σου πετούσε μακριά. Το σώμα σου ήταν μέσα στην εκκλησία και η ψυχή σου έξω. Το στόμα έλεγε την προσευχή και ο νους μετρούσε τόκους, συμβόλαια, συναλλαγές, χωράφια, κτήματα, συναναστροφές με φίλους. Κι όλα αυτά συμβαίνουν , γιατί ο διάβολος είναι πονηρός∙ ξέρει πως την ώρα της προσευχής κερδίζουμε πολλά, γι’ αυτό τότε επιτίθεται με μεγαλύτερη σφοδρότητα. Άλλες φορές είμαστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι, και τίποτα δεν σκεφτόμαστε∙ ήρθαμε όμως στην εκκλησία να προσευχηθούμε, και ο διάβολος μας έβαλε ένα σωρό λογισμούς, ώστε καθόλου να μην ωφεληθούμε.
Αν , αλήθεια , ο Θεός σου ζητήσει λόγο για την αδιαφορία ή και την ασέβεια που δείχνεις στις λατρευτικές συνάξεις, τι θα κάνεις; Να, την ώρα που Αυτός σου μιλάει , εσύ, αντί να προσεύχεσαι , έχεις πιάσει κουβέντα ε τον διπλανό σου για πράγματα ανώφελα. Και όλα τ’ άλλα αμαρτήματα μας αν παραβλέψει ο Θεός , τούτο φτάνει για να στερηθούμε τη σωτηρία . Μην το θεωρείς μικρό παράπτωμα. Για να καταλάβεις τη βαρύτητα του, σκέψου τι γίνεται στην ανάλογη περίπτωση των ανθρώπων. Ας υποθέσουμε ότι συζητάς μ’ ένα επίσημο πρόσωπο ή μ’ έναν εγκάρδιο φίλο σου. και ενώ εκείνος σου μιλάει , εσύ γυρίζεις αδιάφορα το κεφάλι σου και αρχίζεις να κουβεντιάζεις με κάποιον άλλο. Δεν θα προσβληθεί ο συνομιλητής σου απ’ αυτή την απρέπεια σου; δεν θα θυμώσει; Δεν θα σου ζητήσει το λόγο;
Αλίμονο! Βρίσκεσαι στη θεία Λειτουργία , κι ενώ το βασιλικό τραπέζι είναι ετοιμασμένο, ενώ ο Αμνός του Θεού θυσιάζεται για χάρη σου, ενώ ο ιερέας αγωνίζεται για τη σωτηρία σου, εσύ αδιαφορείς. Την ώρα που τα εξαπτέρυγα Σεραφείμ σκεπάζουν τα πρόσωπά τους από δέος και όλες οι ουράνιες δυνάμεις μαζί με τον ιερέα παρακαλούν το Θεό για σένα, τη στιγμή που κατεβαίνει από τον ουρανό η φωτιά του Αγίου Πνεύματος και το αίμα του Χριστού χύνεται από την άχραντη πλευρά Του μέσα στο άγιο Ποτήριο, τη στιγμή αυτή η συνείδησή σου άραγε, δεν σε ελέγχει για την απροσεξία σου; σκέψου , άνθρωπος μου , μπροστά σε Ποιόν στέκεσαι την ώρα της φρικτής μυσταγωγίας και μαζί με ποιους- με τα Χερουβείμ, με τα Σεραφείμ, με όλες τις ουράνιες δυνάμεις. Αναλογίσου μαζί με ποιους ψάλλεις και προσεύχεσαι. Είναι αρκετό για να συνέλθεις, όταν θυμηθείς ότι, ενώ έχεις υλικό σώμα αξιώνεσαι να υμνείς τον Κύριο της κτίσεως μαζί με τους ασώματους αγγέλους.
Μη συμμετέχεις, λοιπόν , στην ιερή εκείνη υμνωδία με αδιαφορία. Μην έχεις στον νού σου βιοτικές σκέψεις. Διώξε κάθε γήινο λογισμό και ανέβα νοερά στον ουρανό, κοντά στο θρόνο του Θεού. Πέταξε εκεί μαζί με τα Σεραφείμ, φτερούγισε μαζί τους, ψάλε τον τρισάγιο ύμνο στην Παναγία Τριάδα.
Η θεία Κοινωνία.
Και σαν έρθει η στιγμή της θείας Κοινωνίας κα πρόκειται να πλησιάσεις την αγία Τράπεζα , πίστευε ακλόνητα πως εκεί είναι παρών ο Χριστός, ο Βασιλιάς των όλων. Όταν δεις τον ιερέα να σου προσφέρει το σώμα και το αίμα του Κυρίου, μη νομίσεις ότι ο ιερέας το κάνει αυτό, αλλά πίστευε ότι το χέρι που απλώνεται είναι του Χριστού. Αυτός που λάμπρυνε με την παρουσία Του την τράπεζα της θείας Λειτουργίας. Παραβρίσκεται πραγματικά και εξετάζει του καθενός την προαίρεσαι και παρατηρεί ποιος πλησιάζει με ευλάβεια ταιριαστή στο άγιο Μυστήριο, ποιος με πονηρή συνείδηση , με σκέψεις βρωμερές και ακάθαρτες, με πράξεις μολυσμένες. Αναλογίσου , λοιπόν, κι εσύ ποιο ελάττωμα σου διόρθωσες, ποιαν αρετή κατόρθωσες, ποιαν αμαρτία έσβησες με την εξομολόγηση , σε τι έγινες καλύτερος. Αν η συνείδησή σου σε πληροφορεί ότι φρόντισες αρκετά για την επούλωση των ψυχικών σου τραυμάτων , αν έκανες κάτι περισσότερο από τη νηστεία, κοινώνησε με φόβο Θεού. Αλλιώς, μείνε μακριά από τα άχραντα Μυστήρια. Και όταν καθαριστείς απ’ όλες τις αμαρτίες σου, τότε να πλησιάσεις.
Να προσέρχεστε, λοιπόν, στη θεία Κοινωνία με φόβο και τρόμο, με συνείδηση καθαρή , με νηστεία και προσευχή. Χωρίς να θορυβείτε, χωρίς να ποδοπατείε και να σπρώχνετε τους διπλανούς σας. Γιατί αυτό αποτελεί τη μεγαλύτερη τρέλα και τη χειρότερη περιφρόνηση των θείων Μυστηρίων.
Πες μου άνθρωπε, γιατί κάνεις θόρυβο; Γιατί βιάζεσαι; Σε πιέζει τάχα η ανάγκη να κάνεις τις δουλειές σου; και σου περνάει άραγε, την ώρα που πας να κοινωνήσεις, η σκέψη ότι έχεις δουλειές; Έχεις μήπως την αίσθηση ότι είσαι πάνω στη γη; Νομίζεις ότι βρίσκεσαι μαζί με ανθρώπους και όχι με τους χορούς των αγγέλων; Μα κάτι τέτοιο είναι δείγμα πέτρινης καρδιάς…
Κάθε πότε να κοινωνούμε;
Υπάρχει κι ένα άλλο θέμα: Πολλοί κοινωνούν μια φορά το χρόνο, άλλοι δύο φορές , άλλοι περισσότερες. Ποιους απ’ αυτούς θα επιδοκιμάσουμε; Όσος μια φορά, όσους πολλές ή όσους λίγες φορές μεταλαβαίνουν; Ούτε τους μία ούτε τους πολλές ούτε τους λίγες, μα εκείνους που πλησιάζουν στο άγιο Ποτήριο με καρδιά αγνή, με βίο ανεπίληπτο. Αυτοί ας κοινωνούν πάντα. Οι άλλοι , οι αμετανόητοι αμαρτωλοί , ας μένουν μακριά από τα άχραντα Μυστήρια, γιατί αλλιώς κρίμα και καταδίκη ετοιμάζουν για τον εαυτό τους. Ο άγιος απόστολος λέει: «Όποιος τρώει τον άρτο και πίνει το Ποτήριο του Κυρίου με τρόπο ανάξιο, γίνεται ένοχος αμαρτήματος απέναντι στο σώμα και στο αίμα του Κυρίου, προκαλώντας την καταδίκη του» (Α΄Κορ. 11: 27,29). Θα τιμωρηθεί , δηλαδή , τόσο αυστηρά, όσο και οι σταυρωτές του Χριστού, αφού κι εκείνοι έγινα ένοχοι αμαρτήματος απέναντι στο σώμα Του.
Πολλοί από τους πιστούς έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο περιφρονήσεως των αγίων Μυστηρίων , ώστε, ενώ είναι γεμάτοι από αμέτρητες κακίες και δεν διορθώνουν καθόλου τον εαυτό τους, κοινωνούν στις γιορτές απροετοίμαστοι, μη γνωρίζοντας ότι προϋπόθεση της θείας Κοινωνίας δεν είναι η γιορτή , αλλά καθώς είπαμε, η καθαρή συνείδηση. Και όπως αυτός που δεν αισθάνεται κανένα κακό στη συνείδησή του , πρέπει καθημερινά να προσέρχεται στη θεία Κοινωνία, έτσι κι αυτός που είναι φορτωμένος αμαρτήματα και δεν μετανοεί, πρέπει να μην κοινωνεί ούτε στη γιορτή. Γι’ αυτό και πάλι σας παρακαλώ όλους να μην πλησιάζετε στα θεία Μυστήρια έτσι απροετοίμαστοι κι επειδή το απαιτεί η γιορτή , αλλά, αν κάποτε αποφασίσετε να λάβετε μέρος στη θεία Λειτουργία και να κοινωνήσετε, να καθαρίσετε καλά τον εαυτό σας, από πολλές μέρες πριν, με τη μετάνοια, την προσευχή , την ελεημοσύνη, τη φροντίδα για τα πνευματικά πράγματα.
Παραμονή ως την απόλυση
Ήρθες, λοιπόν , στη εκκλησία και αξιώθηκες να συναντήσεις το Χριστό; Μη φύγεις, αν δεν τελειώσει η ακολουθία. Αν φύγεις πριν την απόλυση , είσαι ένοχος όσο κι ένας δραπέτης. Πηγαίνεις στο θέατρο και , αν δεν τελειώσει η παράσταση , δεν φεύγεις. Μπαίνεις στην εκκλησία, στον οίκο του Κυρίου, και γυρίζεις την πλάτη στα άχραντα Μυστήρια; Φοβήσου τουλάχιστον εκείνον που είπε: «Όποιος καταφρονεί το Θεό θα καταφρονηθεί απ’ Αυτόν» (Προβλ. Παοιμ.13:13).
Τι κάνεις, άνθρωπε; Ενώ ο Χριστός είναι παρών , οι άγγελοι Το παραστέκονται , οι αδελφοί εσύ κοινωνούν ακόμα, εσύ τους εγκαταλείπεις και φεύγεις; Ο Χριστός σου προσφέρει την αγία σάρκα Του, κι εσύ δεν περιμένεις λίγο, για να Τον ευχαριστήσεις έστω με τα λόγια; όταν παρακάθεσαι σε δείπνο, δεν τολμάς να φεύγεις, έστω κι αν έχεις χορτάσει , τη στιγμή του οι φίλοι σου κάθονται ακόμα στο τραπέζι . και τώρα που τελούνται τα φρικτά Μυστήρια του Χριστού, τα’ αφήνεις όλα στη μέση και φεύγεις;
Θέλετε να σας πω τίνος το έργο κάνουν όσοι φεύγουν πριν τελειώσει η θεία Λειτουργία και δεν συμμετέχουν έτσι στις τελευταίες ευχαριστήριε ευχές; Ίσως είναι βαρύ αυτό που πρόκειται να πω, μα πρέπει να το πω. Όταν ο Ιούδας πήρε μέρος στον μυστικό Δείπνο του Χριστού, ενώ όλοι ήταν καθισμένοι στο τραπέζι, αυτό σηκώθηκε πριν από τους άλλου κι έφυγε. Εκείνον, λοιπόν τον Ιούδα, μιμούνται…Αν δεν έφευγε τότε εκείνος , δεν θα γινόταν προδότης, δεν θα χανόταν. Αν δεν ξεχώριζε τον ευατό του από το ποίμνιο, δεν θα τον έβρισκε μόνο ο λύκος , για να τον φάει.
Μετά τον εκκλησιασμό
Εμείς ας αναχωρούμε από τη θεία Λειτουργία σαν λιοντάρια που βγάζουν φωτιά, έχοντας γίνει φοβεροί ακόμα και στο διάβολο. Γιατί το άγιο αίμα του Κυρίου που κοινωνούμε, ποτίζει την ψυχή μας και της δίνει μεγάλη δύναμη. Όταν το μεταλαβαίνουμε άξια, διώχνει τους δαίμονες μακριά και φέρνει κοντά μας τους αγγέλους και τον Κύριο των αγγέλων. Αυτό το αίμα είναι η σωτηρία των ψυχών μας, μ’ αυτό λούζεται η ψυχή, μ’ αυτό στολίζεται. Αυτό το αίμα κάνει το νου μας λαμπρότερο από τη φωτιά, αυτό κάνει την ψυχή μας λαμπρότερη από το χρυσάφι.
Προσελκύστε, λοιπόν, τους αδελφούς μας στην εκκλησία, προτρέψτε τους πλανημένους, συμβουλέψτε τους όχι μόνο με λόγια, αλλά και με έργα. Κι αν ακόμα τίποτα δεν πεις, αλλά βγεις από την ιερή σύναξη, δείχνοντας στους απόντες-και με την εμφάνιση και με το βλέμμα και με τη φωνή και με το βάδισμα και μ’ όλη σου τη σεμνότητα- το κέρδος που αποκόμισες από το ναό , αυτό είναι αρκετό για παραίνεση και συμβουλή. Γιατί έτσι πρέπει να βγαίνουμε από το ναό, σαν από ιερά άδυτα, σαν να κατεβαίνουμε από τους ίδιους τους ουρανούς. Δίδαξε όσους δεν εκκλησιάζονται ότι έψαλες μαζί με τα Σεραφείμ, ότι ανήκεις στην ουράνια πολιτεία, ότι συναντήθηκες με το Χριστό και μίλησες μαζί Του. Αν έτσι ζούμε τη θεία Λειτουργία, δεν θα χρειαστεί να πούμε τίποτα στους απόντες. Αλλά βλέποντας εκείνοι τη δική μας ωφέλεια, θα νιώσουν τη δική τους ζημιά και θα τρέξουν γρήγορα στην εκκλησία, για ν’ απολαύσουν τα ίδια αγαθά , με τη χάρη και φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο, μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα , αιώνια ανήκει η δόξα. Αμήν.
Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
Ιερά Μονή Παρακλήτου
Ωρωπός Αττικής 2004
Μνημόσυνα μαζί με την Θεία Λειτουργία.
Μακ. Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Χριστοδούλου
Τα μνημόσυνα πρέπει να συνδυάζονται με την Θεία Λειτουργία και προς τούτο έχουμε τις γνώμες μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας μας, οι οποίοι μας διδάσκουν ότι μεγίστη ωφέλεια προσφέρεται στις ψυχές , όταν μνημονεύονται τα ονόματα κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας.
Ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει ότι η προσφορά της Θείας Ευχαριστίας υπέρ των κεκοιμημένων , ενομοθετήθη υπο των Αγίων αποστόλων. Ο ιερός πατήρ μας δίνει την πληροφορίας για το πόσο πλαιά είναι η συνήθεια να μνημονεύονται τα ονόματα κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας. Ο δε Ιερός Αυγουστίνος λέγει ότι έχουμε υποχρέωση , εάν πραγματικά αγαπάμε τους αδελφούς μας να που εκοιμήθησαν, να προσφέρουμε υπέρ αυτών την Θεία Ευχαριστία. Αυτό το γνωρίζουν οι ευσεβείας χριστιανοί, γι’ αυτό φέρνουν τα ονόματα των ζώντων και των κεκοιμημένων στον ιερέα, προκειμένου να τα μνημονεύσει την Αγία Πρόθεση. Είναι μεγάλη τιμή- λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος- να μνημονευθεί το όνομα σου κατά την διάρκεια του καθαγιασμού των Δώρων. Εκείνη την στιγμή – αξίζει να σημειώσουμε- προβλέπεται προσευχή και γα τους κεκοιμημένους και για τους ζώντες. Κι αυτό γιατί-συνεχίζει ο Ιερός Πατήρ-«όταν ο βασιλεύς κάθεται στον θρόνο του, τότε είναι ευκαιρία να του ζητήσουν, να παρουσιασθούν μπροστά του». Όποιος λοιπόν έχει αυτήν την πρόνοια, έχει μεγάλη πιθανότητα να παραλάβει το αίτημά του.
Πρέπει παράλληλα να γνωρίζουμε πως πριν την Θεία Λειτουργία ο Ιερέας τελεί την Ιερά πρόθεση. Η πρόθεση , ή προσκομιδή, είναι η προετοιμασία των τιμίων Δώρων που πρόκειται να γίνουν σώμα και αίμα Χριστού. Το μεν σώμα το παραλαμβάνει ο ιερέας από το πρόσφορο το δε αίμα από τον οίνο. Επάνω στο ιερό δισκάριο ο ιερέας τοποθετεί στο κέντρο κομμάτι προσφόρου, τον αμνό, που συμβολίζει τον Ιησού Χριστό. Δεξιά από τον αμνό τοποθετεί ένα άλλο μικρότερο κομμάτι που συμβολίζει την Παναγία και αριστερά εννέα μικρότερα κομμάτια, τα οποία συμβολίζουν τα εννέα τάγματα των Αγγέλων. Μπροστά από αυτά ο ιερέας παίρνει ένα κομμάτι από το πρόσφορο και μνημονεύει τα ονόματα των ζώντων, βγάζοντας για κάθε όνομα και ένα μικρό ψίχουλο. Δίπλα σε αυτά, μνημονεύει τα ονόματα των ψυχών των κεκοιμημένων. Έτσι λοιπόν στο Άγιο δισκάριο σχηματίζονται δύο λοφίσκοι από ψίχουλα, όπου είναι οι ψυχές των ζώντων και των κεκοιμημένων. Και στο τέλος ο ιερέας στον μέσον βγάζει ένα ψίχουλο για την δική του ψυχή και το τοποθετεί ανάμεσα στους δύο αυτούς λοφίσκους για να είναι ο μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Αυτή η εικόνα συμβολίζει ολόκληρή την Εκκλησία.
Ας μεταφέρουμε εδώ ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο Δογματική της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, το οποίο έχει συγγράψει ο αείμνηστος Παναγιώτης Τρεμπέλας. « Η επί γής στρατευομένη Εκκλησίας προσφέρει την Θεία Ευχαριστία και υπέρ των τεθνεόντων πιστεύουσα ότι μεγίστη ωφέλεια παρέχεται ταις ψυχαίς υπέρ ως η δέησις αναφέρεται. Δεν δυνάμεθα όμως να καθορίσουμε μέχρι τίνος βαθμού εξικνείται και ποία ακριβώς ισχύν κέκτηται η ωφέλεια αύτη», δηλαδή δεν ξέρουμε μέχρι ποίου σημείου μπορούμε να ωφελήσουμε με τις προσευχές μας τις ψυχές. «Πάντως μεταπήδισις από της καταστάσεως της πικρίας και της αθλιότητας , εις την κατάστασιν της αγιότητος και μακαριότητος καθώς και η ελπίς επανορθωτικής και εξαλειφούσης τα αμαρτήματα και τας συνεπείας αυτών μετανοίας, δια τους μέχρι της τελευταίας πνοής εν τη αμαρτία εμείναντας, αποκλείεται». Έναν άνθρωπο δηλαδή που έφυγε αμετανόητος και άπιστος δεν μπορούμε να τον βοηθήσουμε.
Η Αρχαιολογική σκαπάνη έχει ανακαλύψει πρωτοχριστιανικούς τάφους όπου είναι γραμμένες ορισμένες επιτύμβιες επιγραφές π.χ «χαίρετε οι διαβάτες και ας κάνετε μία ευχή υπέρ αυτού». Άλλη επιγραφή «ως Θεός Παντοκράτορ, μνήσθητι της κοιμήσεως και αναπαύσεως της δούλης Σου…», σε άλλη «υπέρ σωτηρίας και μνήμης αυτών».
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι τα μνημόσυνα ωφελούν τους νεκρούς μας. Τους προσφέρουν μία πνευματική υπηρεσία. «Μην αμφιβάλλεις-λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος-ότι ο απελθών θα λάβει κάτι καλό από τις προσευχές που κάνεις εσύ». Και πάλι ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης επαναλαμβάνει, για το πόση μεγάλη αξία έχει το να γίνονται αυτές οι προσευχές μέσα στην ώρα της Θείας Λειτουργίας.
Απο το βιβλίο "η μετά μεταθάνατον ζωή"
Τα μνημόσυνα πρέπει να συνδυάζονται με την Θεία Λειτουργία και προς τούτο έχουμε τις γνώμες μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας μας, οι οποίοι μας διδάσκουν ότι μεγίστη ωφέλεια προσφέρεται στις ψυχές , όταν μνημονεύονται τα ονόματα κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας.
Ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει ότι η προσφορά της Θείας Ευχαριστίας υπέρ των κεκοιμημένων , ενομοθετήθη υπο των Αγίων αποστόλων. Ο ιερός πατήρ μας δίνει την πληροφορίας για το πόσο πλαιά είναι η συνήθεια να μνημονεύονται τα ονόματα κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας. Ο δε Ιερός Αυγουστίνος λέγει ότι έχουμε υποχρέωση , εάν πραγματικά αγαπάμε τους αδελφούς μας να που εκοιμήθησαν, να προσφέρουμε υπέρ αυτών την Θεία Ευχαριστία. Αυτό το γνωρίζουν οι ευσεβείας χριστιανοί, γι’ αυτό φέρνουν τα ονόματα των ζώντων και των κεκοιμημένων στον ιερέα, προκειμένου να τα μνημονεύσει την Αγία Πρόθεση. Είναι μεγάλη τιμή- λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος- να μνημονευθεί το όνομα σου κατά την διάρκεια του καθαγιασμού των Δώρων. Εκείνη την στιγμή – αξίζει να σημειώσουμε- προβλέπεται προσευχή και γα τους κεκοιμημένους και για τους ζώντες. Κι αυτό γιατί-συνεχίζει ο Ιερός Πατήρ-«όταν ο βασιλεύς κάθεται στον θρόνο του, τότε είναι ευκαιρία να του ζητήσουν, να παρουσιασθούν μπροστά του». Όποιος λοιπόν έχει αυτήν την πρόνοια, έχει μεγάλη πιθανότητα να παραλάβει το αίτημά του.
Πρέπει παράλληλα να γνωρίζουμε πως πριν την Θεία Λειτουργία ο Ιερέας τελεί την Ιερά πρόθεση. Η πρόθεση , ή προσκομιδή, είναι η προετοιμασία των τιμίων Δώρων που πρόκειται να γίνουν σώμα και αίμα Χριστού. Το μεν σώμα το παραλαμβάνει ο ιερέας από το πρόσφορο το δε αίμα από τον οίνο. Επάνω στο ιερό δισκάριο ο ιερέας τοποθετεί στο κέντρο κομμάτι προσφόρου, τον αμνό, που συμβολίζει τον Ιησού Χριστό. Δεξιά από τον αμνό τοποθετεί ένα άλλο μικρότερο κομμάτι που συμβολίζει την Παναγία και αριστερά εννέα μικρότερα κομμάτια, τα οποία συμβολίζουν τα εννέα τάγματα των Αγγέλων. Μπροστά από αυτά ο ιερέας παίρνει ένα κομμάτι από το πρόσφορο και μνημονεύει τα ονόματα των ζώντων, βγάζοντας για κάθε όνομα και ένα μικρό ψίχουλο. Δίπλα σε αυτά, μνημονεύει τα ονόματα των ψυχών των κεκοιμημένων. Έτσι λοιπόν στο Άγιο δισκάριο σχηματίζονται δύο λοφίσκοι από ψίχουλα, όπου είναι οι ψυχές των ζώντων και των κεκοιμημένων. Και στο τέλος ο ιερέας στον μέσον βγάζει ένα ψίχουλο για την δική του ψυχή και το τοποθετεί ανάμεσα στους δύο αυτούς λοφίσκους για να είναι ο μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Αυτή η εικόνα συμβολίζει ολόκληρή την Εκκλησία.
Ας μεταφέρουμε εδώ ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο Δογματική της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, το οποίο έχει συγγράψει ο αείμνηστος Παναγιώτης Τρεμπέλας. « Η επί γής στρατευομένη Εκκλησίας προσφέρει την Θεία Ευχαριστία και υπέρ των τεθνεόντων πιστεύουσα ότι μεγίστη ωφέλεια παρέχεται ταις ψυχαίς υπέρ ως η δέησις αναφέρεται. Δεν δυνάμεθα όμως να καθορίσουμε μέχρι τίνος βαθμού εξικνείται και ποία ακριβώς ισχύν κέκτηται η ωφέλεια αύτη», δηλαδή δεν ξέρουμε μέχρι ποίου σημείου μπορούμε να ωφελήσουμε με τις προσευχές μας τις ψυχές. «Πάντως μεταπήδισις από της καταστάσεως της πικρίας και της αθλιότητας , εις την κατάστασιν της αγιότητος και μακαριότητος καθώς και η ελπίς επανορθωτικής και εξαλειφούσης τα αμαρτήματα και τας συνεπείας αυτών μετανοίας, δια τους μέχρι της τελευταίας πνοής εν τη αμαρτία εμείναντας, αποκλείεται». Έναν άνθρωπο δηλαδή που έφυγε αμετανόητος και άπιστος δεν μπορούμε να τον βοηθήσουμε.
Η Αρχαιολογική σκαπάνη έχει ανακαλύψει πρωτοχριστιανικούς τάφους όπου είναι γραμμένες ορισμένες επιτύμβιες επιγραφές π.χ «χαίρετε οι διαβάτες και ας κάνετε μία ευχή υπέρ αυτού». Άλλη επιγραφή «ως Θεός Παντοκράτορ, μνήσθητι της κοιμήσεως και αναπαύσεως της δούλης Σου…», σε άλλη «υπέρ σωτηρίας και μνήμης αυτών».
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι τα μνημόσυνα ωφελούν τους νεκρούς μας. Τους προσφέρουν μία πνευματική υπηρεσία. «Μην αμφιβάλλεις-λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος-ότι ο απελθών θα λάβει κάτι καλό από τις προσευχές που κάνεις εσύ». Και πάλι ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης επαναλαμβάνει, για το πόση μεγάλη αξία έχει το να γίνονται αυτές οι προσευχές μέσα στην ώρα της Θείας Λειτουργίας.
Απο το βιβλίο "η μετά μεταθάνατον ζωή"
Ο άπιστός γιατρός
Ο άπιστός γιατρός
Ζούσε πριν πολλά σε μια κωμόπολή της Πελοποννήσου ένα ιερέας ευλαβής και ενάρετος με το όνομα Θεοδόσιος. Ο παπα-Θεοδόσιος είχε μόνο μια λύπη από την ζωή τυ. Ήταν άτεκνος. Όσο περνούσε ο καιρός και δεν αποκτούσε παιδί η θλίψη του μεγάλωνε όμως δεν παρέλειπε στις προσευχές του να ζητά από τον Θεό με πίστη θερμή ν α του δώσει παιδί και μάλιστα αρσενικό, με την υποχρέωση να καταβάλλει κάθε φροντίδα για να το μορφώσει χριστιανικά. Η πρεσβυτέρα του , ύστερα από ατεκνία τόσων ετών, έμεινε έγκυος. Και μια μέρα, ενώ ο παπα-Θεοδόσιος βρισκόταν στην εκκλησία και διάβαζε τον εσπερινό, μια γειτόνισσα έσπευσε να του αναγγείλει τον αίσιο τοκετό.
-Να σου ζήσει , παππούλη , το κοριτσάκι!
-Αδύνατον ! απαντά με ακλόνητη πεποίθηση ο ιερέας. Αδύνατον να είναι κοριτσάκι! Εγώ αρσενικό ζήτησα από τον Θεό!
Η γειτόνισσα η οποία γνώριζε τον πόθο του παπα-Θεοδόση , επέμενε ότι ήταν δήθεν κοριτσάκι. Αλλά μετά από λίγο του φανέρωσε την αλήθεια. Πράγματι η πρεσβυτέρα του είχε γεννήσει γιό.
Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε , το παιδί μεγάλωνε και ο σεβάσμιος ιερέας όσο μπορούσε προσπάθησε να του δώσει ανατροφή χριστιανική έχω ότου μετά από μια ασθένεια πέθανε. ενώ το παιδί ήταν ακόμα μαθητής στο Λύκειο
Ο νεαρός Κωνσταντίνος τελείωσε τις σπουδές του στο Λύκειο και έπειτα αναχώρησε στην Γαλλία για να σπουδάσει εκεί την ιατρική.
Στο νέο εκείνο περιβάλλον ο νεαρός Κωνσταντίνος ελεύθερος από κάθε επίβλεψη , δεν είναι παράδοξο ότι άρχισε να αλλάζει φρόνημα και συνήθειες και τρόπο ζωής. Όχι μ όνο το περιβάλλον του Παρισιού , που σπούδαζε, και η συναναστροφή με συμφοιτητές ελεύθερους στο φρόνημα και στον βίο, αλλά και η διδασκαλία πολλών από τους καθηγητές της Ιατρικής , οποίοι ευχαριστιούνταν να εκφράζουν ιδέες αντιθρησκευτικές και να παριστάνουν ότι αυτές στηρίζονται δήθεν στην αλήθεια, όλα αυτά επηρέασαν πολύ τον νεαρό Έλληνα φοιτητή. Πολύ γρήγορα ο Κωνσταντίνος κατάντησε σε πλήρη απιστία. Η ενθύμηση του πατέρα του , οι συμβουλές του, που είχε ακούσει από αυτόν, δεν στάθηκαν ικανές να τον συγκρατήσουν από τον κατήφορο της αμαρτίας.
Με τέτοιο πλέον φρόνημα ο Κωνσταντίνος εξακολούθησε τις σπουδές του μέχρι τέλος, πήρε το δίπλωμα του γιατρού και άρχισε να εξασκεί στο Παρίσι το έργο του. Κατά το διάστημα αυτό δοκίμασε πολλές ηθικές θλίψεις. Η συνείδηση του συχνά τον έλεγχε για τον βίο της απιστίας. Μολονότι ακολουθούσε ζωή διασκεδάσεων , όχι μόνο δεν εύρισκε πραγματική ανακούφιση σε αυτές, αλά πολλές φορές αισθανόταν αηδία προς τη ζωή . Και ενώ βρίσκονταν σε τέτοια ψυχολογική κατάσταση αποφάσισε επανειλημμένα να θέσει τέρμα στη ζωή του. Διότι δεν εύρισκε για ποιο λόγο έπρεπε να ζει, εφ’όσον το πνεύμα του δεν αναπαύονταν και εφ’ όσον δεν πίστευε σε άλλη ζωή πέρα του τάφου. Αλλά τότε ακριβώς είδε χειροπιαστή την επέμβαση μιας αόρατης δύναμης, η οποία δεν τον άφησε να πραγματοποιήσει την απόφαση του. Κρατώντας το περίστροφο στο χέρι πυροβόλησε κατά το στήθος του επαλειμμένα αλλά παραδόξως , το περίστροφο δεν έπιανε φωτιά! Το άψυχο φονικό όπλο φαινόταν σαν να μην ήθελε να υπακούσει! Έστρεφε προς τα έξω την κάνη του πιστολιού και τότε το πιστόλι εκπυρσοκροτούσε! Το γεγονός αυτό του έκανε μεγάλη εντύπωση , αν και δεν ήταν τότε να καταλάβει ότι αυτό ήταν επέμβαση της θείας Πρόνοιας. Οπωσδήποτε, η αυτοκτονία ματαιώθηκε.
Και σε άλλη εποχή ο γιατρός μας αποφάσισε να θέσει τέρμα στη ζωή του. Ήταν τότε καλοκαίρι και αυτόν κοιμόταν επάνω σε ένα ηλιακωτό. Με την απόφαση λοιπόν να αυτοκτονήσει , κοιμόταν την νύχτα πάνω στο στηθαίο (πεζούλι)του ηλιακωτού, με την σκέψη ότι την νύκτα,, καθώς θα κοιμόταν και θα γύριζε στον ύπνο του θα πέθαινε με μίας , χωρίς να το καταλάβει. Αλλά και σε αυτό οι ελπίδες του διαψεύστηκαν! Πάντοτε την νύχτα έπεφτε από το στενό εκείνο στηθαίο. Αλλά , παραδόξως, ποτέ δεν έπεσε προς τα έξω! Έπεφτε πάντοτε μέσα στο ηλιακωτό. Δοκίμασε επανειλημμένα, αλά το αποτέλεσμα ήταν πάντοτε το ίδιο. Πάντοτε δηλαδή έπεφτε προς τα μέσα και ποτέ προς τα έξω. Και το γεγονός αυτός του έκανε μεγάλη εντύπωση. Αλλά τα μάτια της ψυχής του ήταν κλειστά και δεν μπορούσε να δει και στην περίσταση αυτή το χέρι του Θεού ο οποίος θαυματουργικώς ζητούσε να τον συγκρατήσει από τον όλεθρο. Διότι προέβλεπε ο Θεός, ότι ο άπιστος εκείνος θα μεταβαλλόταν μια μέρα σε πιστό.
Στο Παρίσι ο γιατρός ο Κωνσταντίνος έμεινε αρκετά χρόνια. Εκεί συνδέθηκε με στενή φιλία με ένα συνάδελφό του Γάλλο γιατρό. Σημειωτέον , ότι και ο γιατρός εκείνος βρισκόταν στην ίδια κατάσταση απιστίας, επομένως είχε τα ίδια φρονήματα με τον Κωνσταντίνο. Μόνο η σύζυγος του Γάλλου γιατρού ήταν γυναίκα με θερμή ευσέβεια και πίστη. Πολλές φορές παρακαλούσε τους δύο άπιστους φίλους και τους εξόρκιζε να αφήσουν τα υλιστικά τους φρονήματα. Εκείνοι όμως γελούσαν μαζί της και την ειρωνεύονταν , μερικές φορές , για να την πειράξουν της έλεγαν μπροστά της πολλά ενάντια της χριστιανικής θρησκείας.
Κατόπιν διαμονής πολλών ετών στην Γαλλία ο Κωνσταντίνος νοστάλγησε και αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα του. Πράγματι αναχώρησε και ήρθε στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκε ως γιατρός στον Πύργο, όπου σε λίγο παντρεύτηκε. Η σύζυγός του ήταν γυναίκα με αρκετή ευσέβεια. Αλά ο Κωνσταντίνος δεν ενννοοόυσε να αφήσει τις ιδέες του. Στις παρακλήσεις και προτροπές της γυναίκας του αυτός έμενε ασυγκίνητος και ακλόνητοςς στις υλιστικές και αθεϊστικές του ιδέες/ χαρακτηριστικό είναι ότι κατά την Μεγάλη Παρασκευή , όταν η οικογένεια του νήστευε αυστηρά, αυτός διέταζε επίμονα να του ετοιμάσουν κρέας για να φάει! Όταν μετά από δύο ημέρες η οικογένεια του γιόρταζε το Πάσχα, ο άπιστος γιατρός διέταζε να του ετοιμάσουν νηστίσιμο φαγητό!
Τέτοιο τρόπο είχαν τα πράγματα , όταν ο Κωνσταντίνος σχετίστηκε με μερικούς άλλου λόγιου της πόλης εκείνης, οι οποίοι συγκεντρώνονταν τακτικά σε συνεδριάσεις πνευματιστικές. Τα πνευματιστικά φαινόμενα έκαναν εντύπωση ισχυρή στον υλιστή γιατρό, ο οποίος μέχρι τότε πίστευε, ότι δεν υπάρχουν πνεύματα και κόσμος πνευματικός. Αλλά τα φαινόμενα του πνευματισμού κλόνισαν την πεποίθηση του αυτή και πολύ γρήγορα ο γιατρός μας πείστηκε , ότι υπάρχουν πνεύματα και δυνάμεις αόρατες και μυστηριώδεις. Άρχισε πλέον να παραδέχεται όλες τις χριστιανικές αλήθειες. Και το παρίεργο είναι , ότι με το τραπέζι του πνευματισμού τους μιλούσε πνεύμα πονηρό , το οποίο παρουσιαζόταν ότι είναι ο Χριστό! Δίδασκε και συμβούλευε με πνεύμα χριστιανικό, τους επέπληττε για κάθε παρεκτροπή, επέβαλλε σε εκείνους που παρεκτρέπονταν νηστείες αυστηρές και άλλες σωματικές ασκήσεις.
Βαθμηδόν οι αποκαλύψεις αυτές οι πνευματιστικές γινόταν περισσότερο αξιοπερίεργες. Διότι το πνεύμα, το οποίο τους μιλούσε μέσω του τραπεζιού, τους διέταξε να κατασκευάσουν ναό ξύλινο, κινητό , σαν απομίμηση της σκηνής των Ιουδαίων. Ακόμη του βεβαίωνε, ότι ς τους χειροτόνησε αποστόλους, ότι θα τους στείλει να κηρύξουν , ακόμη ότι θα τους δώσει δύναμη να περπατούν επάνω στα νερά της θάλασσας! Όλα αυτά και κάποια άλλα σημεία ύποπτα, άνοιξαν πλέον τα μάτια σε όσους συμμετείχαν στις συνεδριάσεις εκείνες και οι περισσότεροι κατάλαβαν ότι πρόκειται για έντεχνη πλεκτάνη του διαβόλου. Τότε και ο γιατρός μας, αφού διαφωτίστηκε από κάποιον αξιοσέβαστο κληρικό, άφησε την πλάνη εκείνη, αλά από τότε κράτησε σταθερές τις χριστιανικές του πεποιθήσεις και έγινε παράδειγμα εκλεκτού Χριστιανού. ..
Μετά από κάποιο καιρό ο Κωνσταντίνος θέλησε να επισκεφτεί την πόλη των σπουδών του , το Παρίσι . καθένας καταλαβαίνει ότι μια από τις πρώτες του φροντίδες ήταν να επισκεφτεί τον κάποτε στενό του φίλο, τον γάλλο γιατρό. Μετά α τις πρώτες ομιλίες, ο Κωνσταντίνος του λέγει:
-Ξέρεις , τώρα έχω αλλάξει φρόνημα . έχω γίνει Χριστιανός!
Πόση ήταν η έκπληξή του και η χαρά του , όταν ο φίλος του σε απάντηση έβγαλε από την τσέπη του ένα κομψοδεμένο βιβλίο, την Αγία Γραφή. Του την έδειξε και του είπε:
-Και εγώ, φίλε μου, όχι μόνο πιστεύω όσα λέει το βιβλίο αυτό, αλλά και τα έχω ως μόνη παρηγοριά και χαρά στη ζωή μου.
Η ευσεβής σύζυγος του γιατρού έγινε έξαλλη από χαρά , όταν είδε τον οικογενειακό φίλο να είναι τώρα Χριστιανό. Επαναλάμβανε πολλές φορές με απορία και χαρά:
- Ο Κωνσταντίνος Χριστιανός! Ο Κωνσταντίνος Χριστιανός!...
Ζούσε πριν πολλά σε μια κωμόπολή της Πελοποννήσου ένα ιερέας ευλαβής και ενάρετος με το όνομα Θεοδόσιος. Ο παπα-Θεοδόσιος είχε μόνο μια λύπη από την ζωή τυ. Ήταν άτεκνος. Όσο περνούσε ο καιρός και δεν αποκτούσε παιδί η θλίψη του μεγάλωνε όμως δεν παρέλειπε στις προσευχές του να ζητά από τον Θεό με πίστη θερμή ν α του δώσει παιδί και μάλιστα αρσενικό, με την υποχρέωση να καταβάλλει κάθε φροντίδα για να το μορφώσει χριστιανικά. Η πρεσβυτέρα του , ύστερα από ατεκνία τόσων ετών, έμεινε έγκυος. Και μια μέρα, ενώ ο παπα-Θεοδόσιος βρισκόταν στην εκκλησία και διάβαζε τον εσπερινό, μια γειτόνισσα έσπευσε να του αναγγείλει τον αίσιο τοκετό.
-Να σου ζήσει , παππούλη , το κοριτσάκι!
-Αδύνατον ! απαντά με ακλόνητη πεποίθηση ο ιερέας. Αδύνατον να είναι κοριτσάκι! Εγώ αρσενικό ζήτησα από τον Θεό!
Η γειτόνισσα η οποία γνώριζε τον πόθο του παπα-Θεοδόση , επέμενε ότι ήταν δήθεν κοριτσάκι. Αλλά μετά από λίγο του φανέρωσε την αλήθεια. Πράγματι η πρεσβυτέρα του είχε γεννήσει γιό.
Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε , το παιδί μεγάλωνε και ο σεβάσμιος ιερέας όσο μπορούσε προσπάθησε να του δώσει ανατροφή χριστιανική έχω ότου μετά από μια ασθένεια πέθανε. ενώ το παιδί ήταν ακόμα μαθητής στο Λύκειο
Ο νεαρός Κωνσταντίνος τελείωσε τις σπουδές του στο Λύκειο και έπειτα αναχώρησε στην Γαλλία για να σπουδάσει εκεί την ιατρική.
Στο νέο εκείνο περιβάλλον ο νεαρός Κωνσταντίνος ελεύθερος από κάθε επίβλεψη , δεν είναι παράδοξο ότι άρχισε να αλλάζει φρόνημα και συνήθειες και τρόπο ζωής. Όχι μ όνο το περιβάλλον του Παρισιού , που σπούδαζε, και η συναναστροφή με συμφοιτητές ελεύθερους στο φρόνημα και στον βίο, αλλά και η διδασκαλία πολλών από τους καθηγητές της Ιατρικής , οποίοι ευχαριστιούνταν να εκφράζουν ιδέες αντιθρησκευτικές και να παριστάνουν ότι αυτές στηρίζονται δήθεν στην αλήθεια, όλα αυτά επηρέασαν πολύ τον νεαρό Έλληνα φοιτητή. Πολύ γρήγορα ο Κωνσταντίνος κατάντησε σε πλήρη απιστία. Η ενθύμηση του πατέρα του , οι συμβουλές του, που είχε ακούσει από αυτόν, δεν στάθηκαν ικανές να τον συγκρατήσουν από τον κατήφορο της αμαρτίας.
Με τέτοιο πλέον φρόνημα ο Κωνσταντίνος εξακολούθησε τις σπουδές του μέχρι τέλος, πήρε το δίπλωμα του γιατρού και άρχισε να εξασκεί στο Παρίσι το έργο του. Κατά το διάστημα αυτό δοκίμασε πολλές ηθικές θλίψεις. Η συνείδηση του συχνά τον έλεγχε για τον βίο της απιστίας. Μολονότι ακολουθούσε ζωή διασκεδάσεων , όχι μόνο δεν εύρισκε πραγματική ανακούφιση σε αυτές, αλά πολλές φορές αισθανόταν αηδία προς τη ζωή . Και ενώ βρίσκονταν σε τέτοια ψυχολογική κατάσταση αποφάσισε επανειλημμένα να θέσει τέρμα στη ζωή του. Διότι δεν εύρισκε για ποιο λόγο έπρεπε να ζει, εφ’όσον το πνεύμα του δεν αναπαύονταν και εφ’ όσον δεν πίστευε σε άλλη ζωή πέρα του τάφου. Αλλά τότε ακριβώς είδε χειροπιαστή την επέμβαση μιας αόρατης δύναμης, η οποία δεν τον άφησε να πραγματοποιήσει την απόφαση του. Κρατώντας το περίστροφο στο χέρι πυροβόλησε κατά το στήθος του επαλειμμένα αλλά παραδόξως , το περίστροφο δεν έπιανε φωτιά! Το άψυχο φονικό όπλο φαινόταν σαν να μην ήθελε να υπακούσει! Έστρεφε προς τα έξω την κάνη του πιστολιού και τότε το πιστόλι εκπυρσοκροτούσε! Το γεγονός αυτό του έκανε μεγάλη εντύπωση , αν και δεν ήταν τότε να καταλάβει ότι αυτό ήταν επέμβαση της θείας Πρόνοιας. Οπωσδήποτε, η αυτοκτονία ματαιώθηκε.
Και σε άλλη εποχή ο γιατρός μας αποφάσισε να θέσει τέρμα στη ζωή του. Ήταν τότε καλοκαίρι και αυτόν κοιμόταν επάνω σε ένα ηλιακωτό. Με την απόφαση λοιπόν να αυτοκτονήσει , κοιμόταν την νύχτα πάνω στο στηθαίο (πεζούλι)του ηλιακωτού, με την σκέψη ότι την νύκτα,, καθώς θα κοιμόταν και θα γύριζε στον ύπνο του θα πέθαινε με μίας , χωρίς να το καταλάβει. Αλλά και σε αυτό οι ελπίδες του διαψεύστηκαν! Πάντοτε την νύχτα έπεφτε από το στενό εκείνο στηθαίο. Αλλά , παραδόξως, ποτέ δεν έπεσε προς τα έξω! Έπεφτε πάντοτε μέσα στο ηλιακωτό. Δοκίμασε επανειλημμένα, αλά το αποτέλεσμα ήταν πάντοτε το ίδιο. Πάντοτε δηλαδή έπεφτε προς τα μέσα και ποτέ προς τα έξω. Και το γεγονός αυτός του έκανε μεγάλη εντύπωση. Αλλά τα μάτια της ψυχής του ήταν κλειστά και δεν μπορούσε να δει και στην περίσταση αυτή το χέρι του Θεού ο οποίος θαυματουργικώς ζητούσε να τον συγκρατήσει από τον όλεθρο. Διότι προέβλεπε ο Θεός, ότι ο άπιστος εκείνος θα μεταβαλλόταν μια μέρα σε πιστό.
Στο Παρίσι ο γιατρός ο Κωνσταντίνος έμεινε αρκετά χρόνια. Εκεί συνδέθηκε με στενή φιλία με ένα συνάδελφό του Γάλλο γιατρό. Σημειωτέον , ότι και ο γιατρός εκείνος βρισκόταν στην ίδια κατάσταση απιστίας, επομένως είχε τα ίδια φρονήματα με τον Κωνσταντίνο. Μόνο η σύζυγος του Γάλλου γιατρού ήταν γυναίκα με θερμή ευσέβεια και πίστη. Πολλές φορές παρακαλούσε τους δύο άπιστους φίλους και τους εξόρκιζε να αφήσουν τα υλιστικά τους φρονήματα. Εκείνοι όμως γελούσαν μαζί της και την ειρωνεύονταν , μερικές φορές , για να την πειράξουν της έλεγαν μπροστά της πολλά ενάντια της χριστιανικής θρησκείας.
Κατόπιν διαμονής πολλών ετών στην Γαλλία ο Κωνσταντίνος νοστάλγησε και αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα του. Πράγματι αναχώρησε και ήρθε στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκε ως γιατρός στον Πύργο, όπου σε λίγο παντρεύτηκε. Η σύζυγός του ήταν γυναίκα με αρκετή ευσέβεια. Αλά ο Κωνσταντίνος δεν ενννοοόυσε να αφήσει τις ιδέες του. Στις παρακλήσεις και προτροπές της γυναίκας του αυτός έμενε ασυγκίνητος και ακλόνητοςς στις υλιστικές και αθεϊστικές του ιδέες/ χαρακτηριστικό είναι ότι κατά την Μεγάλη Παρασκευή , όταν η οικογένεια του νήστευε αυστηρά, αυτός διέταζε επίμονα να του ετοιμάσουν κρέας για να φάει! Όταν μετά από δύο ημέρες η οικογένεια του γιόρταζε το Πάσχα, ο άπιστος γιατρός διέταζε να του ετοιμάσουν νηστίσιμο φαγητό!
Τέτοιο τρόπο είχαν τα πράγματα , όταν ο Κωνσταντίνος σχετίστηκε με μερικούς άλλου λόγιου της πόλης εκείνης, οι οποίοι συγκεντρώνονταν τακτικά σε συνεδριάσεις πνευματιστικές. Τα πνευματιστικά φαινόμενα έκαναν εντύπωση ισχυρή στον υλιστή γιατρό, ο οποίος μέχρι τότε πίστευε, ότι δεν υπάρχουν πνεύματα και κόσμος πνευματικός. Αλλά τα φαινόμενα του πνευματισμού κλόνισαν την πεποίθηση του αυτή και πολύ γρήγορα ο γιατρός μας πείστηκε , ότι υπάρχουν πνεύματα και δυνάμεις αόρατες και μυστηριώδεις. Άρχισε πλέον να παραδέχεται όλες τις χριστιανικές αλήθειες. Και το παρίεργο είναι , ότι με το τραπέζι του πνευματισμού τους μιλούσε πνεύμα πονηρό , το οποίο παρουσιαζόταν ότι είναι ο Χριστό! Δίδασκε και συμβούλευε με πνεύμα χριστιανικό, τους επέπληττε για κάθε παρεκτροπή, επέβαλλε σε εκείνους που παρεκτρέπονταν νηστείες αυστηρές και άλλες σωματικές ασκήσεις.
Βαθμηδόν οι αποκαλύψεις αυτές οι πνευματιστικές γινόταν περισσότερο αξιοπερίεργες. Διότι το πνεύμα, το οποίο τους μιλούσε μέσω του τραπεζιού, τους διέταξε να κατασκευάσουν ναό ξύλινο, κινητό , σαν απομίμηση της σκηνής των Ιουδαίων. Ακόμη του βεβαίωνε, ότι ς τους χειροτόνησε αποστόλους, ότι θα τους στείλει να κηρύξουν , ακόμη ότι θα τους δώσει δύναμη να περπατούν επάνω στα νερά της θάλασσας! Όλα αυτά και κάποια άλλα σημεία ύποπτα, άνοιξαν πλέον τα μάτια σε όσους συμμετείχαν στις συνεδριάσεις εκείνες και οι περισσότεροι κατάλαβαν ότι πρόκειται για έντεχνη πλεκτάνη του διαβόλου. Τότε και ο γιατρός μας, αφού διαφωτίστηκε από κάποιον αξιοσέβαστο κληρικό, άφησε την πλάνη εκείνη, αλά από τότε κράτησε σταθερές τις χριστιανικές του πεποιθήσεις και έγινε παράδειγμα εκλεκτού Χριστιανού. ..
Μετά από κάποιο καιρό ο Κωνσταντίνος θέλησε να επισκεφτεί την πόλη των σπουδών του , το Παρίσι . καθένας καταλαβαίνει ότι μια από τις πρώτες του φροντίδες ήταν να επισκεφτεί τον κάποτε στενό του φίλο, τον γάλλο γιατρό. Μετά α τις πρώτες ομιλίες, ο Κωνσταντίνος του λέγει:
-Ξέρεις , τώρα έχω αλλάξει φρόνημα . έχω γίνει Χριστιανός!
Πόση ήταν η έκπληξή του και η χαρά του , όταν ο φίλος του σε απάντηση έβγαλε από την τσέπη του ένα κομψοδεμένο βιβλίο, την Αγία Γραφή. Του την έδειξε και του είπε:
-Και εγώ, φίλε μου, όχι μόνο πιστεύω όσα λέει το βιβλίο αυτό, αλλά και τα έχω ως μόνη παρηγοριά και χαρά στη ζωή μου.
Η ευσεβής σύζυγος του γιατρού έγινε έξαλλη από χαρά , όταν είδε τον οικογενειακό φίλο να είναι τώρα Χριστιανό. Επαναλάμβανε πολλές φορές με απορία και χαρά:
- Ο Κωνσταντίνος Χριστιανός! Ο Κωνσταντίνος Χριστιανός!...
Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου 2009
ΑΝ ΞΑΝΑΚΑΤΕΒΕΙΣ ΧΡΙΣΤΕ ΣΤΗ ΓΗ ΜΑΣ -- ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΑΔΗΣ
1979. Α'Βραβειο Φεστιβαλ τραγουδιου Θεσσαλονικης.Στιχοι Σασας Μανετα και βραβειο δημοφιλεστερου ερμηνευτη.
Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2009
Απίστευτο! Δερβίσηδες χορεύουν πάνω στην εικόνα του Ιησού!!! Διαφήμηση ΣΕ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΚΑΝΑΛΙ
Η παραπανω εικονα προερχεται απο διαφημιστικο τηλεοπτικο σποτ της τουρκιας στο εξωτερικο.
Δειχνει δερβισηδες να ποδοπατουν ψηφιδωτο που απεικονιζει τον Ιησου.
Που ειστε τωρα ολοι εσεις που υποστηριζατε τους λαθραιους που σπασανε ολη την αθηνα για το ΚΟΡΑΝΙ?
Που ειναι οι αντιρατσιστικες οργανωσεις,ο συριζα,ο πρεζα,τα παιδια του ιντιμιντια?
Εδω δηλαδη δεν καταπατουνται τα θρησκευτικα δικαιωματα?
Μονο οι αλλοδαποι κατ'εσας αριστεροι κυριοι ανθελληνες εχουν δικαιωμα να αντιδρουν για τα θρησκευτικα ιδεωδη?
Αν απεικονιζονταν ηπειρωτες η καλαματιανοι να χορευουν τσαμικο πανω στην εικονα του μωαμεθ τι θα γινοταν?
Μπορει να το συλλαβει ο νους σας κυριοι?
Θα διοργανωναν μια πορεια με την συμπαρασταση του συριζα και αλλων αντιρατσιστικων οργανωσεων ,θα μαζευαν ολους τους μουσουλμανους της αθηνας και θα εκαναν συλλαλητηριο εξω απο το κοινοβουλιο..
Αν εγω ομως παω στο τζαμι της αλεξανδρουπολης και μπω μεσα με παπουτσια ,ειναι σιγουρο οτι θα παω στο νοσοκομειο....
Μουγγα ομως τωρα για αυτη την εικονα..
Φυσικα και σεβομαι τις θρησκευτικες ελευθεριες,αυτο ομως τωρα δεν ειναι λιγο χοντρο κυριε preza?
Γιατι τοση μουγγα?
Στην συγκεκριμενη περιπτωση ομως θιγεται η ορθοδοξια...δεν μας πειραζει ετσι??
πηγη
http://spyros1000.blogspot.com/2009/09/blog-post_6563.html
Μικρός με διορατικό χάρισμα
Τόν Σεπτέμβριο κάποιου έτους στο ογκολογικό τμήμα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Ρίου επικρατεί μεγάλη αναστάτωση. Ο μικρός Δημητράκης ζητούσε επειγόντως τον ιερέα του Νοσοκομείου. Ήθελε οπωσδήποτε να κοινωνήση.
Ήταν 13 ετών. Ενάμιση περίπου χρόνο βρισκόταν στην συγκεκριμένη κλινική. Ένας μικρός πονοκέφαλος τον ώδήγησε εκεί. Οι γιατροί διέγνωσαν καρκίνο του εγκεφάλου. Η καταγωγή του ήταν από το Φίερι της Αλβανίας. Οι γονείς του αβάπτιστοι. Έμεναν αρκετά χρόνια στην Πάτρα. Αυτός, λίγο μετά την είσοδό του στο Νοσοκομείο, θέλησε να βαπτιστή. Άκουγε για τον Χριστό και ήθελε να γίνη «παιδί» Του. Βαπτίστηκε «εις το όνομα του Πατρός και του Υϊού και του Αγίου Πνεύματος», κατόπιν κατηχήσεως βέβαια.
Όλοι τον αγαπούσαν πολύ στην κλινική. Ο καρκίνος είχε προχωρήσει αρκετά και ήδη του είχε στερήσει την όράση. Δεν έβλεπε καθόλου, τίποτε και κανέναν. Άκουγε όμως με μεγάλη και θαυμαστή υπομονή. Δεν παραπονιόταν. Έλεγε ότι ο Θεός τον αγαπά πολύ. Προσευχόταν και παρακαλούσε και τους γονείς του να κάνουν το ίδιο.
Όσοι τον επισκέπτονταν καταλάβαιναν να υπάρχη κάτι διαφορετικό σ΄ αυτό το παιδί. Μιλούσε συνέχεια για τον Θεό. Ήταν πάντα ευγενικό και χαρούμενο. Το πρόσωπο του έλαμπε. Ήθελε να κοινωνάη συχνά των Τιμίων Δώρων. Όταν κάποιες φορές η μητέρα του ήταν σε κάποιον άλλο χώρο της κλινικής, φώναζε: «Μητέρα, ελα γρήγορα. Φτάνει ο παππούλης με τον Χριστό. Ανεβαίνει τα σκαλιά. Έλα να με ετοιμάσης». Και έτσι γινόταν. Ο ιερέας ερχόταν και εύρισκε τον Δημητράκη καθισμένο στο κρεββάτι του, με ανοιχτό το στόμα κάνοντας με ευλάβεια τον σταυρό του. Ενώ δεν εγνώριζε την ακριβή ώρα της προσελεύσεως του ιερέως με τα Τίμια Δώρα, με διορατικό χάρισμα τον έβλεπε να έρχεται, μολονότι παρεμβάλλονταν δυο κλειστές πόρτες πού εχώριζαν το δωμάτιο του από τον διάδρομο πού ερχόταν ο ιερέας. Αυτό το βεβαιώνει και η ευλαβής κυρία Μαρία Γαλιατσάτου η οποία εθελοντικώς εφρόντιζε το παιδί αυτό. «Κυρία Μαρία, θέλω κάτι να σας πώ», της είπε μία ημέρα. «Όταν έρχεται ο παππούλης με τον Χριστό, τον βλέπω στις σκάλες πού ανεβαίνει και δίπλα του υπάρχουν δυο ψηλοί, όμορφοι άνθρωποι με ολόασπρη στολή πού γέρνουν προς το Άγιο Ποτήριο και με ανοιχτά τα χέρια τους το προστατεύουν».
Κάποτε τον ρώτησε ο γιατρός: «Τί κάνεις, Δημητράκη, πώς πάμε;». Του απάντησε: «Κύριε γιατρέ, μπορώ να σας πώ από κοντά. Εγώ είμαι καλά. Εσείς μην στενοχωριέστε πού έφυγε η γυναίκα σας. Ο Θεός θα είναι μαζί σας γιατί είστε καλός άνθρωπος». Ο γιατρός έμεινε λίγο ακίνητος. Κανείς δεν ήξερε το θλιβερό γεγονός πού είχε συμβή την προηγούμενη ήμερα στο σπίτι του, ότι δηλαδή η γυναίκα του τον εγκατέλειψε και πήρε άλλον άνδρα.
«Αυτό είναι παιδί του Θεού», έλεγαν όσοι το γνώριζαν.
Την τελευταία φορά πού κοινώνησε δεν μπορούσε πλέον να σταθή καθιστός στο κρεββάτι αλλά υποδέχθηκε με χαρά και λαχτάρα τον Χριστό ξαπλωμένος. «Ευχαριστώ πολύ», ψέλλισε και μετά εκοιμήθη.
Ο ιερέας, όταν την άλλη μέρα πήγε στο νεκροτομείο να διάβαση στον Δημητράκη το τρισάγιο, είπε: «Τέτοιο λείψανο πρώτη φορά στην ζωή μου βλέπω. Το πρόσωπο του είναι χαμογελαστό, λάμπει και έχει το χρώμα του κεχριμπαριού».
Οι γονείς του αγάπησαν τον Χριστό πολύ και θέλουν και αυτοί να βαπτιστούν.
Πηγή: Ασκητές μέσα στον κόσμο, σελ. 378 – 380
ISBN: 978-960-89593-2-3
Εκδόσεως Ιερού Ησυχαστηρίου «Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος», 630 88 Μεταμόρφωσις Χαλκιδικής
Απο το :
http://vatopaidi.wordpress.com
Ήταν 13 ετών. Ενάμιση περίπου χρόνο βρισκόταν στην συγκεκριμένη κλινική. Ένας μικρός πονοκέφαλος τον ώδήγησε εκεί. Οι γιατροί διέγνωσαν καρκίνο του εγκεφάλου. Η καταγωγή του ήταν από το Φίερι της Αλβανίας. Οι γονείς του αβάπτιστοι. Έμεναν αρκετά χρόνια στην Πάτρα. Αυτός, λίγο μετά την είσοδό του στο Νοσοκομείο, θέλησε να βαπτιστή. Άκουγε για τον Χριστό και ήθελε να γίνη «παιδί» Του. Βαπτίστηκε «εις το όνομα του Πατρός και του Υϊού και του Αγίου Πνεύματος», κατόπιν κατηχήσεως βέβαια.
Όλοι τον αγαπούσαν πολύ στην κλινική. Ο καρκίνος είχε προχωρήσει αρκετά και ήδη του είχε στερήσει την όράση. Δεν έβλεπε καθόλου, τίποτε και κανέναν. Άκουγε όμως με μεγάλη και θαυμαστή υπομονή. Δεν παραπονιόταν. Έλεγε ότι ο Θεός τον αγαπά πολύ. Προσευχόταν και παρακαλούσε και τους γονείς του να κάνουν το ίδιο.
Όσοι τον επισκέπτονταν καταλάβαιναν να υπάρχη κάτι διαφορετικό σ΄ αυτό το παιδί. Μιλούσε συνέχεια για τον Θεό. Ήταν πάντα ευγενικό και χαρούμενο. Το πρόσωπο του έλαμπε. Ήθελε να κοινωνάη συχνά των Τιμίων Δώρων. Όταν κάποιες φορές η μητέρα του ήταν σε κάποιον άλλο χώρο της κλινικής, φώναζε: «Μητέρα, ελα γρήγορα. Φτάνει ο παππούλης με τον Χριστό. Ανεβαίνει τα σκαλιά. Έλα να με ετοιμάσης». Και έτσι γινόταν. Ο ιερέας ερχόταν και εύρισκε τον Δημητράκη καθισμένο στο κρεββάτι του, με ανοιχτό το στόμα κάνοντας με ευλάβεια τον σταυρό του. Ενώ δεν εγνώριζε την ακριβή ώρα της προσελεύσεως του ιερέως με τα Τίμια Δώρα, με διορατικό χάρισμα τον έβλεπε να έρχεται, μολονότι παρεμβάλλονταν δυο κλειστές πόρτες πού εχώριζαν το δωμάτιο του από τον διάδρομο πού ερχόταν ο ιερέας. Αυτό το βεβαιώνει και η ευλαβής κυρία Μαρία Γαλιατσάτου η οποία εθελοντικώς εφρόντιζε το παιδί αυτό. «Κυρία Μαρία, θέλω κάτι να σας πώ», της είπε μία ημέρα. «Όταν έρχεται ο παππούλης με τον Χριστό, τον βλέπω στις σκάλες πού ανεβαίνει και δίπλα του υπάρχουν δυο ψηλοί, όμορφοι άνθρωποι με ολόασπρη στολή πού γέρνουν προς το Άγιο Ποτήριο και με ανοιχτά τα χέρια τους το προστατεύουν».
Κάποτε τον ρώτησε ο γιατρός: «Τί κάνεις, Δημητράκη, πώς πάμε;». Του απάντησε: «Κύριε γιατρέ, μπορώ να σας πώ από κοντά. Εγώ είμαι καλά. Εσείς μην στενοχωριέστε πού έφυγε η γυναίκα σας. Ο Θεός θα είναι μαζί σας γιατί είστε καλός άνθρωπος». Ο γιατρός έμεινε λίγο ακίνητος. Κανείς δεν ήξερε το θλιβερό γεγονός πού είχε συμβή την προηγούμενη ήμερα στο σπίτι του, ότι δηλαδή η γυναίκα του τον εγκατέλειψε και πήρε άλλον άνδρα.
«Αυτό είναι παιδί του Θεού», έλεγαν όσοι το γνώριζαν.
Την τελευταία φορά πού κοινώνησε δεν μπορούσε πλέον να σταθή καθιστός στο κρεββάτι αλλά υποδέχθηκε με χαρά και λαχτάρα τον Χριστό ξαπλωμένος. «Ευχαριστώ πολύ», ψέλλισε και μετά εκοιμήθη.
Ο ιερέας, όταν την άλλη μέρα πήγε στο νεκροτομείο να διάβαση στον Δημητράκη το τρισάγιο, είπε: «Τέτοιο λείψανο πρώτη φορά στην ζωή μου βλέπω. Το πρόσωπο του είναι χαμογελαστό, λάμπει και έχει το χρώμα του κεχριμπαριού».
Οι γονείς του αγάπησαν τον Χριστό πολύ και θέλουν και αυτοί να βαπτιστούν.
Πηγή: Ασκητές μέσα στον κόσμο, σελ. 378 – 380
ISBN: 978-960-89593-2-3
Εκδόσεως Ιερού Ησυχαστηρίου «Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος», 630 88 Μεταμόρφωσις Χαλκιδικής
Απο το :
http://vatopaidi.wordpress.com
Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 2009
Η προσφορά του Αγίου Μητροπολίτου Χρυσόστομου( Καλαφάτη) στον Μακεδονικό Αγώνα.
Κωνσταντῖνος Χολέβας, Πολιτικός Ἐπιστήμων
Ὑπάρχουν ὁρισμένοι ἄνθρωποι πού εἶναι ἀποφασισμένοι νά ἀγωνίζονται, νά θυσιάζονται, νά προσφέρουν. Ἄνθρωποι, σάν τόν Ἅγιο Ἐθνομάρτυρα Χρυσόστομο Καλαφάτη, πού μαρτύρησε γιά τή Πίστη καί τήν Πατρίδα στήν Σμύρνη τό ματωμένο καλοκαῖρι τοῦ 1922. Τό πέρασμά του ἀπό τή Μητρόπολη Δράμας ( 22-7-1902 ἕως 10-6-1909 καί τύποις μέχρι 10-3-1910) συνδέθηκε μέ τό ἀποκορύφωμα τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος. Ὁ Χρυσόστομος ὡς Μητροπολίτης Δράμας, Ζιχνῶν καί Νευροκοπίου ἐπετέλεσε στό ἀκέραιο τό ἐκκλησιαστικό καί ἐθνικό του καθῆκον καί μαζί μέ ἄλλους κληρικούς καί Μακεδονομάχους ἔσωσε τήν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας ἀπό διπλό κίνδυνο. Ἡ Μακεδονία τότε βρισκόταν ὑπό τουρκικό ζυγό. ἀλλά ὀ βουλγαρικός ἐθνικισμός καί ὁ πανσλαβισμός σχεδίαζαν νά διαδεχθοῦν τούς Ὀθωμανούς καί νά τήν ἐνσωματώσουν στή «Μεγάλη Βουλγαρία». Ὁ ἀγώνας ξεκίνησε ὡς ἐκκλησιαστικός μέ τό Σχίσμα τοῦ 1870 καί τήν Βουλγαρική Ἐξαρχία καί γρήγορα ἔλαβε ἐθνικές, στρατιωτικές καί πολιτικές προεκτάσεις. Ὁ Ἑλληνισμός εἶχε ὡς πνευματικό προστάτη τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, ὡς πολιτικό βραχίονα τήν ὀργάνωση τοῦ Ἴωνος Δραγούμη καί τοῦ Λάμπρου Κορομηλᾶ καί ὡς ἔνοπλη ἔκφραση τά μακεδονικά ἀνταρτικά σώματα ἀποτελούμενα ἀπό ἐντοπίους Ἕλληνες τῆς Μακεδονίας καί ἀπό στρατιωτικούς καί ἐθελοντές πού ἦλθαν ἀπό τήν Νότιο Ἑλλάδα καί τήν Κρήτη.
Στίς 23-5-1902, ὅταν ἐξελέγη ἀπό τήν Σύνοδο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὡς Μητροπολίτης Δράμας ὁ Χρυσόστομος ἀπεχαιρέτησε τόν Πατριάρχη Ἰωακείμ Γ΄ μέ τά ἑξῆς προφητικά λόγια:
«Ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ καί ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ θά ὑπηρετήσω τήν Ἐκκλησίαν καί τό Γένος, καί ἡ Μίτρα, τήν ὁποίαν αἱ ἅγιαι χεῖρες σου ἐναπέθεσαν ἐπί τῆς κεφαλῆς μου, ἐάν πέπρωται νά ἀπολέσῃ ποτέ τήν λαμπηδόνα τῶν λίθων της, θά μεταβληθῇ εἰς ἀκάνθινον στέφανον μάρτυρος ἱεράρχου.
Ἡ ἐθνική δράση του στή Δράμα εἶχε συντονιστικό καί πνευματικό περιεχόμενο. ἵδρυσε Μητροπολιτικό ναό, Μητροπολιτικό Μέγαρο, Νοσοκομεῖο, Σχολή Ἀρρένων, Σχολή Θηλέων, Γυμναστήριο, Μουσικό Ὅμιλο καί 34 σχολεῖα γιά νά μορφώνονται τά ἑλληνόπουλα. Ἡ Ἐκκλησία, τό Σχολεῖο καί τά Μουσικοφιλολογικά σωματεῖα ἦσαν τήν ἐποχή ἐκεῖνοι οἱ στυλοβάτες τῆς ἀμύνης τοῦ Ἑλληνισμοῦ κατά τῶν τουρκικῶν καί βουλγαρικῶν προπαγανδῶν καί διεφύλαξαν τήν ἐθνική συνείδηση. Παραλλήλως ὁ Χρυσόστομος μέ τά κηρύγματά του καλοῦσε τούς Ἕλληνες νά ἀγωνίζονται μέ κάθε τρόπο κατά τῶν ἐνόπλων Βουλγάρων κομιταζήδων.
Στήν προσπάθειά του αὐτή εἶχε ὡς στενό συνεργάτη τόν Ἱεροδιάκονο τῆς Μητροπόλεως Θεμιστοκλῆ Χατζησταύρου, ὁ ὁποῖος μέ τό ὄνομα Χρυσόστομος ὑπηρέτησε σέ ἐπισκοπικές θέσεις τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί ἀργότερα ἐξελέγη (τό 1962) Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος. Ὁ Μακαριστός Χρυσόστομος Χατζησταύρου ἐκοιμήθη τό 1968 καί διηγεῖτο μέ σ7υγκίνηση τήν ἀγωνιστική δράση του δίπλα στόν Ἐθνοϊερομάρτυρα Χρυσόστομο Καλαφάτη. Ἐπίσης ὁ Μητροπολίτης Χρυσόστομος συνεργάσθηκε μέ τήν Δημογεροντία τῆς Δράμας, ἡ ὁποία ἀπετελεῖτο ἀπό τούς Κωνσταντῖνο Δαβέλλα, Δημοσθένη Χατζηκυριάκο, Πέτρο Κωνσταντινίδη, Ἀθανάσιο Πέτσο, Μερκούριο Κωνσταντινίδη, Βασίλειο Γρηγοριάδη, Δημήτριο Κωνσταντίνου, Ἀθανάσιο Βαγιανᾶ, Δημήτριο Ἀνθόπουλο, Βλάχο Ἀναγνωστόπουλο, Νικόλαο Χαριτάκη, Μιχαήλ Φέσσα καί Ἀθανάσιο Παπαλούδα. Στήν περιφέρεια Δράμας ἔντονη ἐθνική ἀγωνιστική δράση ἀνέπτυξε καί ἡ οἰκογένεια Κομπόκη, ἡ ὁποία σέ ὅλη τήν διάρκεια τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος εἶχε ὀκτώ θύματα.
Ὀγκώδης εἶναι ἡ ἀλληλογραφία τοῦ Χρυσοστόμου μέ τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη, τίς Προξενικές Ἀρχές καί τήν ἐπίσημη Ἑλλάδα σχετικά μέ τά δεινά τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἐξ αἰτίας τῆς δράσεως τῶν κομιταζήδων. Σέ μία ἐπιστολή του πρός τό Πατριαρχεῖο τονίζει ὅτι ἡ Μακεδονία ἦταν καί εἶναι χώρα καθαρῶς ἑλληνική, ἀλλά ἡ βουλγαρική ἐθνικιστική προσπάθεια ἀγωνίζεται νά ἀλλοιώσει τήν ἱστορία καί τήν ἐθνογραφία, πράγμα πού μᾶς θυμίζει τίς σημερινές φαιδρότητες τῶν Σκοπίων. Σέ ἄλλη δραματική ἀναφορά του πρός τόν Πατριάρχη Ἰωακείμ Γ΄ (Ἑλληνόβλαχο ἀπό τή Μακεδονία) ὁ Χρυσόστομος θρηνεῖ γιά τίς σφαγές: «Ἐπέπρωτο ἄρα οἱ ποιμένες τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ οὐδέν ἄλλο νά ἔχωμεν ἐνταῦθα καθῆκον εἰ μή νά θρηνῶμεν καθ’ ἑκάστην τά ....ἀσπαίροντα θύματα καί νά θάπτωμεν τούς κατά πᾶσαν ὥραν δολοφονουμένους»!
Τά ὅρια τῆς Μητροπολιτικῆς του περιφερείας ἦσαν ἐκτεταμένα. Ἀπό τό Νέστο ὥς τόν Στρυμώνα, ἀπό τό Νευροκόπι ὥς τό Αἰγαῖο. Ὅταν προκαλοῦσε τήν ὀργή τῶν Τούρκων καί τῶν Βουλγάρων ἄλλαζε προσωρινῶς ἕδρα καί ἀπό τήν Δράμα μετεφέρετο στήν Ἁλιστράτη, κωμόπολη σήμερα τοῦ Νομοῦ Σερρῶν. Γιά νά τονώσει τό φρόνημα τοῦ ποιμνίου του πραγματοπιοῦσε συχνά περιοδεῖες στά χωριά, γεγονός τό ὁποῖο ἐνοχλοῦσε τήν τουρκική Διοίκηση. Σέ μία ἔκθεσή του πρός τόν Ἕλληνα Πρόξενο τῶν Σερρῶν Σαχτούρη ὁ Ὀθωμανός Γενικός Ἐπιθεωρητής τῆς περιοχῆς ἔγραφε: «Ὁ Μητροπολίτης Δράμας ξέφυγε ἀπό κάθε χαλινό, ὕψωσε τήν Ἑλληνιή σημαία τῆς Ἐπαναστάσεως καί τῆς καταλύσεως τοῦ καθεστῶτος καί περιερχόμενοςε τήν περιφέρεια ἐξεγείρει τούς πληθυσμούς, συνεννοεῖται μέ τούς Ἕλληνες ἀντάρτες καί τούς ὠθεῖ ὄχι μόνον ἐναντίον τῶν Βουλγάρων, ἀλλά καί ἐναντίον τῶν Ὀθωμανῶν».
Ὅλα αὐτά προκάλεσαν τήν μῆνιν τῶν Τούρκων, οἱ ὁποῖοι πίεζαν τό Πατριαρχεῖο νά τόν ἀνακαλέσει ἤ νά τόν μεταθέσει. Τελικά στίς 25-8-1907 ἡ Ὀθωμανική Διοίκηση τόν διέταξε νά φύγει ἀπό τήν Δράμα καί νά μεταβεῖ στήν Θεσσαλονίκη. Ὁ Χρυσόστομος ἀρνήθηκε λέγοντας: «Διαταγάς λαμβάνω μόνον ἀπό τόν Οἰκουμενικόν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως» Οἱ Τοῦρκοι τόν ἐξεδίωξαν βιαίως. Στίς 17-8-1908 μέ τήν ὑπογραφή τοῦ τουρκικοῦ Συντάγματος τῶν μεταρρυθμίσεων ὁ Χρυσόστομος ἐπέστρεψε στήν Δράμα, ἀλλά τοῦ ἀπηγορεύθη νά περιοδεύσει στά χωριά. Στίς 10-6-1909 ὑποχρεώθηκε πάλι βιαίως νά ἐγκαταλείψει τήν Δράμα καί μετέβη στή Τρίγλια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ὅπου τοῦ ἀνεκοινώθη ἡ ἐκλογή του στή Μητρόπολη Σμύρνης. Εἶχε ἤδη πρό πολλοῦ προετοιμασθεῖ γιά τό μαρτύριο.
Γιά τήν ἐκδίωξή του ἀπό τήν Δράμα τό 1907 καί γιά τήν ἀγέρωχη πατριωτική στάση τοῦ Μητροπολίτου ὁ ποιητής Γεώργιος Σουρῆς ἔγραψε στήν ἐφημερίδα «Ὁ Ρωμηός» τῆς 8-9-1907 ἕνα μεγάλο ποίημα πού ἄρχιζε ὡς ἑξῆς:
«Στέφανος καί γιά τόν Δράμας
Τόν παπᾶ τόν ἥρωά μας
Ἄφοβος, ἀνδρειωμένος
Γιά τήν Πίστι, γιά τό Γένος
Δείχνει στῆθος μαχητοῦ
Μπρός στίς λόγχες τοῦ στρατοῦ.....»
Ἡ Μακεδονία εὐγνωμονεῖ τόν Ἅγιο Ἐθνομάρτυρα Χρυσόστομο Καλαφάτη.
ΥΓ: (Συμπλήρωση από τον πρόεδρο του ΔΣ/ Ενώσεως Σμυρναίων κύριο Ευάγγελο Τσίρκα).
Η Ένωση Σμυρναίων τιμά τη μνήμη του Εθνομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης με αρχιερατική λειτουργία στον καθεδρικό ναό του Αγίου Κωνσταντίνου Γλυφάδας την Κυριακή 13η Σεπτεμβρίου 2009 και από ώρα 0830.
Η παρουσία σας θα είναι τιμή και αναγνώριση της θυσίας του Αγίου.
Αντιγραφή απο το:
www.diktyo21.gr
Ὑπάρχουν ὁρισμένοι ἄνθρωποι πού εἶναι ἀποφασισμένοι νά ἀγωνίζονται, νά θυσιάζονται, νά προσφέρουν. Ἄνθρωποι, σάν τόν Ἅγιο Ἐθνομάρτυρα Χρυσόστομο Καλαφάτη, πού μαρτύρησε γιά τή Πίστη καί τήν Πατρίδα στήν Σμύρνη τό ματωμένο καλοκαῖρι τοῦ 1922. Τό πέρασμά του ἀπό τή Μητρόπολη Δράμας ( 22-7-1902 ἕως 10-6-1909 καί τύποις μέχρι 10-3-1910) συνδέθηκε μέ τό ἀποκορύφωμα τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος. Ὁ Χρυσόστομος ὡς Μητροπολίτης Δράμας, Ζιχνῶν καί Νευροκοπίου ἐπετέλεσε στό ἀκέραιο τό ἐκκλησιαστικό καί ἐθνικό του καθῆκον καί μαζί μέ ἄλλους κληρικούς καί Μακεδονομάχους ἔσωσε τήν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας ἀπό διπλό κίνδυνο. Ἡ Μακεδονία τότε βρισκόταν ὑπό τουρκικό ζυγό. ἀλλά ὀ βουλγαρικός ἐθνικισμός καί ὁ πανσλαβισμός σχεδίαζαν νά διαδεχθοῦν τούς Ὀθωμανούς καί νά τήν ἐνσωματώσουν στή «Μεγάλη Βουλγαρία». Ὁ ἀγώνας ξεκίνησε ὡς ἐκκλησιαστικός μέ τό Σχίσμα τοῦ 1870 καί τήν Βουλγαρική Ἐξαρχία καί γρήγορα ἔλαβε ἐθνικές, στρατιωτικές καί πολιτικές προεκτάσεις. Ὁ Ἑλληνισμός εἶχε ὡς πνευματικό προστάτη τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, ὡς πολιτικό βραχίονα τήν ὀργάνωση τοῦ Ἴωνος Δραγούμη καί τοῦ Λάμπρου Κορομηλᾶ καί ὡς ἔνοπλη ἔκφραση τά μακεδονικά ἀνταρτικά σώματα ἀποτελούμενα ἀπό ἐντοπίους Ἕλληνες τῆς Μακεδονίας καί ἀπό στρατιωτικούς καί ἐθελοντές πού ἦλθαν ἀπό τήν Νότιο Ἑλλάδα καί τήν Κρήτη.
Στίς 23-5-1902, ὅταν ἐξελέγη ἀπό τήν Σύνοδο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὡς Μητροπολίτης Δράμας ὁ Χρυσόστομος ἀπεχαιρέτησε τόν Πατριάρχη Ἰωακείμ Γ΄ μέ τά ἑξῆς προφητικά λόγια:
«Ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ καί ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ θά ὑπηρετήσω τήν Ἐκκλησίαν καί τό Γένος, καί ἡ Μίτρα, τήν ὁποίαν αἱ ἅγιαι χεῖρες σου ἐναπέθεσαν ἐπί τῆς κεφαλῆς μου, ἐάν πέπρωται νά ἀπολέσῃ ποτέ τήν λαμπηδόνα τῶν λίθων της, θά μεταβληθῇ εἰς ἀκάνθινον στέφανον μάρτυρος ἱεράρχου.
Ἡ ἐθνική δράση του στή Δράμα εἶχε συντονιστικό καί πνευματικό περιεχόμενο. ἵδρυσε Μητροπολιτικό ναό, Μητροπολιτικό Μέγαρο, Νοσοκομεῖο, Σχολή Ἀρρένων, Σχολή Θηλέων, Γυμναστήριο, Μουσικό Ὅμιλο καί 34 σχολεῖα γιά νά μορφώνονται τά ἑλληνόπουλα. Ἡ Ἐκκλησία, τό Σχολεῖο καί τά Μουσικοφιλολογικά σωματεῖα ἦσαν τήν ἐποχή ἐκεῖνοι οἱ στυλοβάτες τῆς ἀμύνης τοῦ Ἑλληνισμοῦ κατά τῶν τουρκικῶν καί βουλγαρικῶν προπαγανδῶν καί διεφύλαξαν τήν ἐθνική συνείδηση. Παραλλήλως ὁ Χρυσόστομος μέ τά κηρύγματά του καλοῦσε τούς Ἕλληνες νά ἀγωνίζονται μέ κάθε τρόπο κατά τῶν ἐνόπλων Βουλγάρων κομιταζήδων.
Στήν προσπάθειά του αὐτή εἶχε ὡς στενό συνεργάτη τόν Ἱεροδιάκονο τῆς Μητροπόλεως Θεμιστοκλῆ Χατζησταύρου, ὁ ὁποῖος μέ τό ὄνομα Χρυσόστομος ὑπηρέτησε σέ ἐπισκοπικές θέσεις τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί ἀργότερα ἐξελέγη (τό 1962) Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος. Ὁ Μακαριστός Χρυσόστομος Χατζησταύρου ἐκοιμήθη τό 1968 καί διηγεῖτο μέ σ7υγκίνηση τήν ἀγωνιστική δράση του δίπλα στόν Ἐθνοϊερομάρτυρα Χρυσόστομο Καλαφάτη. Ἐπίσης ὁ Μητροπολίτης Χρυσόστομος συνεργάσθηκε μέ τήν Δημογεροντία τῆς Δράμας, ἡ ὁποία ἀπετελεῖτο ἀπό τούς Κωνσταντῖνο Δαβέλλα, Δημοσθένη Χατζηκυριάκο, Πέτρο Κωνσταντινίδη, Ἀθανάσιο Πέτσο, Μερκούριο Κωνσταντινίδη, Βασίλειο Γρηγοριάδη, Δημήτριο Κωνσταντίνου, Ἀθανάσιο Βαγιανᾶ, Δημήτριο Ἀνθόπουλο, Βλάχο Ἀναγνωστόπουλο, Νικόλαο Χαριτάκη, Μιχαήλ Φέσσα καί Ἀθανάσιο Παπαλούδα. Στήν περιφέρεια Δράμας ἔντονη ἐθνική ἀγωνιστική δράση ἀνέπτυξε καί ἡ οἰκογένεια Κομπόκη, ἡ ὁποία σέ ὅλη τήν διάρκεια τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος εἶχε ὀκτώ θύματα.
Ὀγκώδης εἶναι ἡ ἀλληλογραφία τοῦ Χρυσοστόμου μέ τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη, τίς Προξενικές Ἀρχές καί τήν ἐπίσημη Ἑλλάδα σχετικά μέ τά δεινά τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἐξ αἰτίας τῆς δράσεως τῶν κομιταζήδων. Σέ μία ἐπιστολή του πρός τό Πατριαρχεῖο τονίζει ὅτι ἡ Μακεδονία ἦταν καί εἶναι χώρα καθαρῶς ἑλληνική, ἀλλά ἡ βουλγαρική ἐθνικιστική προσπάθεια ἀγωνίζεται νά ἀλλοιώσει τήν ἱστορία καί τήν ἐθνογραφία, πράγμα πού μᾶς θυμίζει τίς σημερινές φαιδρότητες τῶν Σκοπίων. Σέ ἄλλη δραματική ἀναφορά του πρός τόν Πατριάρχη Ἰωακείμ Γ΄ (Ἑλληνόβλαχο ἀπό τή Μακεδονία) ὁ Χρυσόστομος θρηνεῖ γιά τίς σφαγές: «Ἐπέπρωτο ἄρα οἱ ποιμένες τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ οὐδέν ἄλλο νά ἔχωμεν ἐνταῦθα καθῆκον εἰ μή νά θρηνῶμεν καθ’ ἑκάστην τά ....ἀσπαίροντα θύματα καί νά θάπτωμεν τούς κατά πᾶσαν ὥραν δολοφονουμένους»!
Τά ὅρια τῆς Μητροπολιτικῆς του περιφερείας ἦσαν ἐκτεταμένα. Ἀπό τό Νέστο ὥς τόν Στρυμώνα, ἀπό τό Νευροκόπι ὥς τό Αἰγαῖο. Ὅταν προκαλοῦσε τήν ὀργή τῶν Τούρκων καί τῶν Βουλγάρων ἄλλαζε προσωρινῶς ἕδρα καί ἀπό τήν Δράμα μετεφέρετο στήν Ἁλιστράτη, κωμόπολη σήμερα τοῦ Νομοῦ Σερρῶν. Γιά νά τονώσει τό φρόνημα τοῦ ποιμνίου του πραγματοπιοῦσε συχνά περιοδεῖες στά χωριά, γεγονός τό ὁποῖο ἐνοχλοῦσε τήν τουρκική Διοίκηση. Σέ μία ἔκθεσή του πρός τόν Ἕλληνα Πρόξενο τῶν Σερρῶν Σαχτούρη ὁ Ὀθωμανός Γενικός Ἐπιθεωρητής τῆς περιοχῆς ἔγραφε: «Ὁ Μητροπολίτης Δράμας ξέφυγε ἀπό κάθε χαλινό, ὕψωσε τήν Ἑλληνιή σημαία τῆς Ἐπαναστάσεως καί τῆς καταλύσεως τοῦ καθεστῶτος καί περιερχόμενοςε τήν περιφέρεια ἐξεγείρει τούς πληθυσμούς, συνεννοεῖται μέ τούς Ἕλληνες ἀντάρτες καί τούς ὠθεῖ ὄχι μόνον ἐναντίον τῶν Βουλγάρων, ἀλλά καί ἐναντίον τῶν Ὀθωμανῶν».
Ὅλα αὐτά προκάλεσαν τήν μῆνιν τῶν Τούρκων, οἱ ὁποῖοι πίεζαν τό Πατριαρχεῖο νά τόν ἀνακαλέσει ἤ νά τόν μεταθέσει. Τελικά στίς 25-8-1907 ἡ Ὀθωμανική Διοίκηση τόν διέταξε νά φύγει ἀπό τήν Δράμα καί νά μεταβεῖ στήν Θεσσαλονίκη. Ὁ Χρυσόστομος ἀρνήθηκε λέγοντας: «Διαταγάς λαμβάνω μόνον ἀπό τόν Οἰκουμενικόν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως» Οἱ Τοῦρκοι τόν ἐξεδίωξαν βιαίως. Στίς 17-8-1908 μέ τήν ὑπογραφή τοῦ τουρκικοῦ Συντάγματος τῶν μεταρρυθμίσεων ὁ Χρυσόστομος ἐπέστρεψε στήν Δράμα, ἀλλά τοῦ ἀπηγορεύθη νά περιοδεύσει στά χωριά. Στίς 10-6-1909 ὑποχρεώθηκε πάλι βιαίως νά ἐγκαταλείψει τήν Δράμα καί μετέβη στή Τρίγλια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ὅπου τοῦ ἀνεκοινώθη ἡ ἐκλογή του στή Μητρόπολη Σμύρνης. Εἶχε ἤδη πρό πολλοῦ προετοιμασθεῖ γιά τό μαρτύριο.
Γιά τήν ἐκδίωξή του ἀπό τήν Δράμα τό 1907 καί γιά τήν ἀγέρωχη πατριωτική στάση τοῦ Μητροπολίτου ὁ ποιητής Γεώργιος Σουρῆς ἔγραψε στήν ἐφημερίδα «Ὁ Ρωμηός» τῆς 8-9-1907 ἕνα μεγάλο ποίημα πού ἄρχιζε ὡς ἑξῆς:
«Στέφανος καί γιά τόν Δράμας
Τόν παπᾶ τόν ἥρωά μας
Ἄφοβος, ἀνδρειωμένος
Γιά τήν Πίστι, γιά τό Γένος
Δείχνει στῆθος μαχητοῦ
Μπρός στίς λόγχες τοῦ στρατοῦ.....»
Ἡ Μακεδονία εὐγνωμονεῖ τόν Ἅγιο Ἐθνομάρτυρα Χρυσόστομο Καλαφάτη.
ΥΓ: (Συμπλήρωση από τον πρόεδρο του ΔΣ/ Ενώσεως Σμυρναίων κύριο Ευάγγελο Τσίρκα).
Η Ένωση Σμυρναίων τιμά τη μνήμη του Εθνομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης με αρχιερατική λειτουργία στον καθεδρικό ναό του Αγίου Κωνσταντίνου Γλυφάδας την Κυριακή 13η Σεπτεμβρίου 2009 και από ώρα 0830.
Η παρουσία σας θα είναι τιμή και αναγνώριση της θυσίας του Αγίου.
Αντιγραφή απο το:
www.diktyo21.gr
Ο ΠΑΠΑΣ ΜΑΣ
Αν είναι ενεργητικός,
τον θεωρούμε υπερβολικά κουρδισμένο
Αν είναι ήρεμος,
τον θεωρούμε τεμπέλη.
Αν έχει γκρίζα μαλλιά ,
τον θεωρούμε γέρο.
Αν είναι νέος ,
λέμε πως δεν έχει εμπειρία.
Αν θέλει να κάνει αλλαγές,
τον θεωρούμε επαναστάτη.
Αν δεν θέλει,
λέμε πως δεν παίρνει πρωτοβουλίες.
Αν κηρύττει κατά της αμαρτίας,
τον θεωρούμε φανατικό.
Αν δεν το κάνει ,
λέμε πως είναι κοσμικός.
Αν χρησιμοποιεί κινήσεις των χεριών
όταν εκφράζεται ,
τον θεωρούμε ηθοποιό.
Αν παραμένει ακίνητος,
τον λέμε ξύλινο.
Αν υψώνει την φωνή του,
λέμε πως φωνάζει πολύ.
Αν δεν υψώνει την φωνή του ,
τον θεωρούμε μονότονο.
Αν είναι στο σπίτι του,
λέμε πως πρέπει να είναι έξω ,
επισκεπτόμενος Ενορίτες.
Αν θεαθεί στον δρόμο,
λέμε πως θα πρέπει
να είναι κλεισμένος μέσα,
ετοιμάζοντας το κήρυγμά του
Αν επισκέπτεται τους πτωχούς ,
τον θεωρούμε σοσιαλιστή.
Αν επισκέπτεται πλούσιους,
λέμε πως κάνει χατήρια.
Θεέ μου,
δώσε στον παπά μας
υπομονή!
τον θεωρούμε υπερβολικά κουρδισμένο
Αν είναι ήρεμος,
τον θεωρούμε τεμπέλη.
Αν έχει γκρίζα μαλλιά ,
τον θεωρούμε γέρο.
Αν είναι νέος ,
λέμε πως δεν έχει εμπειρία.
Αν θέλει να κάνει αλλαγές,
τον θεωρούμε επαναστάτη.
Αν δεν θέλει,
λέμε πως δεν παίρνει πρωτοβουλίες.
Αν κηρύττει κατά της αμαρτίας,
τον θεωρούμε φανατικό.
Αν δεν το κάνει ,
λέμε πως είναι κοσμικός.
Αν χρησιμοποιεί κινήσεις των χεριών
όταν εκφράζεται ,
τον θεωρούμε ηθοποιό.
Αν παραμένει ακίνητος,
τον λέμε ξύλινο.
Αν υψώνει την φωνή του,
λέμε πως φωνάζει πολύ.
Αν δεν υψώνει την φωνή του ,
τον θεωρούμε μονότονο.
Αν είναι στο σπίτι του,
λέμε πως πρέπει να είναι έξω ,
επισκεπτόμενος Ενορίτες.
Αν θεαθεί στον δρόμο,
λέμε πως θα πρέπει
να είναι κλεισμένος μέσα,
ετοιμάζοντας το κήρυγμά του
Αν επισκέπτεται τους πτωχούς ,
τον θεωρούμε σοσιαλιστή.
Αν επισκέπτεται πλούσιους,
λέμε πως κάνει χατήρια.
Θεέ μου,
δώσε στον παπά μας
υπομονή!
Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου 2009
Η εικόνα της Παναγίας Γοργοϋπηκόου, από το Άγιο Όρος, στο Δήμο Σοχού
Πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου το Μετόχι της Ι. Μ. Δοχειαρίου, Αγίου Όρους, η « Ιερά Μονή Παναγίας Θεοσκεπάστου», Σοχού, που είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου. Τη Δευτέρα, 7 Σεπτεμβρίου, στις 5.30 το απόγευμα, στην κεντρική πλατεία του Σοχού θα γίνει επίσημη υποδοχή της Θαυματουργής Εικόνας της Παναγίας της Γοργοϋπηκόου, της Ι. Μ. Δοχειαρίου, Αγίου Όρους, από το Δήμο Σοχού.
Θα ακολουθήσει λιτάνευση της Θαυματουργής Εικόνας από το Σοχό προς την Ιερά Μονή Παναγίας Θεοσκεπάστου, και επίσημη υποδοχή Της στη Μονή από το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λαγκαδά, κ.κ. Σπυρίδωνα και την Αδελφότητα της Μονής.
Στη συνέχεια, στο Καθολικό της Μονής, θα τελεσθούν οι Ιερές Ακολουθίες του Μικρού Αγιασμού και του Μικρού Εσπερινού.
Στις 8.00 το βράδυ, θα τελεσθεί η Ιερή Αγρυπνία της Εορτής της Γεννήσεως της Θεοτόκου, κατά το Αγιορείτικο Τυπικό και την Τρίτη, 8 Σεπτεμβρίου, κυριώνυμο ημέρα της Εορτής, στις 7.00 το πρωί, Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας θα ακολουθήσει λιτάνευση της Θαυματουργῆς Εικόνας στα πέριξ της Μονής.
Η Θαυματουργή Εικόνα θα παραμείνει για προσκύνηση στο Μετόχι του Σοχού μέχρι και την εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. (14 Σεπτεμβρίου, και ώρα 2.00, το μεσημέρι). Κάθε μέρα, στις 7.00 το πρωί, θα τελείται η Θεία Λειτουργία, και στις 5.00 το απόγευμα ο Εσπερινός. Μετά τη Θεία Λειτουργία, το πρωί, και μετά τον Εσπερινό, το απόγευμα, θα ψάλλεται η Παράκληση της Θαυματουργής Εικόνας της Παναγίας της Γοργοϋπηκόου.
Αντιγραφή απο το : www.amen.gr
Το ψεύτικο δημοσίευμα του “Έθνους” για δήθεν …ξύρισμα του π.Εφραίμ
Παρασκευή, 4 Σεπτέμβριος 2009
Καμία απόφαση δεν υπάρχει για…ξύρισμα του ηγουμένου Εφραίμ από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.Δεν συγκλήθηκε κανένα δικαστήριο και είναι πραγματικά απορίας άξιον πως βγαίνουν και γράφουν τέτοια πράγματα ότι του ζητάνε να… παραιτηθεί και να μείνει απλός μοναχός. Η επιτροπή που γράφει το “Έθνος” είναι εισηγητική και δεν παίρνει καμία απόφαση.
Δεν γίνεται να διώξεις κάποιον ηγούμενο από την Ιερά Μονή αν δεν το αποφασίσει η ιερά σύναξη της Μονής. Από το ίδιο το μοναστήρι εξαρτάται.
Εντάξει ρε παιδιά να γράφουν όλοι ανάλογα με τα συμφέροντα τους αλλά όχι και έτσι να αναφέρουν ότι …ξυρίζεται ένας μοναχός.
Το ψέμα του “Έθνους” ότι πήγε στην Ρωσία ο π.Αρσένιος είναι τόσο μεγάλο που μόνο σκοπιμότητα υπάρχει. Αφού δεν πήγε στην Ρωσία ο π.Αρσένιος. Με το ζόρι να γράφουν αναλήθειες για εντυπωσιασμό;
Θέλετε και άλλο ψέμα; Η έκταση στην Αμμουλιανή που υποτίθεται ότι το μοναστήρι θα έδινε σε Ρώσους δεν ανήκει στην ιερά μονή!!! Άρα πως θα διαπραγματευόντουσαν οι μοναχοί κάτι που δεν τους ανήκει;
Μια μόνο ερώτηση.
Καλά για όσα γράφουν και είναι αληθινά αλλά για τα ψέματα δεν έχουν φόβο Θεού μέσα τους. Τον Θεό δεν τον φοβούνται;
Αντιγραφή απο το: http://vatopaidi.wordpress.com
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
