Αυτές προβλέπονται πριν από:
α.Την Χειροτονία
Τη νηστεία, πρίν γίνει κανείς Διάκονος ή Ιερεύς αποτελεί Αποστολικήν παράδοσιν.
β. Τον Γάμο
Η προ του γάμου αγνεία , εγκράτεια και νηστεία είναι τελείως αυτονόητος, εφ'όσον μάλιστα προβλέπεται το μυστήριον του γάμου να τελήται εντός της Θ.Λειτουργίας, οπότε οι νεόνυμφοι μεταλαμβάνουν . (Η Εκκλησία στεφανώνει τους μελλόνυμφους ως νικητάς. Το αντικείιμενον της νίκης τους είναι η εγκράτεια και η αγνότητα, διά την οποίαν αγωνίστηκαν και πέτυχαν να μην προχωρήσουν στις προγαμιαίες σχέσεις).
γ. Το Ευχέλαιον
Η νηστεία εδώ επιβάλλεται, διότι κανονικά , πρίν από το Ευχέλαιον , πρέπει να προηγήται το Μυστήριον της Μετανοίας και Εξομολογήσεως(ιδίως του ασθενούς) και ν'ακολουθή η Θ.Κοινωνία.Και ναι μεν ο ασθενής απαλλάσσεται της νηστείας των τροφών , οι συγγενείς όμως αυτού μπορούν να απληρώσουν το κενό και να προετοιμασθούν οι ίδιοι , προκαλώντας και προσελκύοντας το έλεος του Θεού υπέρ του ανθρώπου τους, με νηστεία,προσευχή , μετάνοια-εξομολόγησι και στο τέλος με τέλεσι ιδιαιτέρας (όχι ιδιωτικής) Θ. Λειτουργίας, υπέρ του ασθενούς και Θείας Μεταλήψεως ΌΛΩΝ.
δ. Πρίν απο κάθε περίπτωσι ανάγκης , δυσχερείας ή σοβαρής αποφάσεως.
Σ'αυτές τις περιπτώσεις ο Πνευματικός καθορίζει μία μικράν περίοδον εντόνου προσευχής και νηστείας (σύμφωνα με την συνήθεια της Εκκλησίας, η οποία πάντοτε "εν προσευχή και νηστεία" ενεργούσε και ενεργεί), ώστε με την βοήθειαν του Θεού να ξεπεραστούν ή να λυθούν τα προβλήματα, ή ο Θεός να φωτίση και να μας γνωρίση "την οδόν εν η πορευσόμεθα"(Ψαλμ. ρμβ΄,8)
Διευκρινίσεις
1. Όλα τα Σάββατα και τις Κυριακές του έτους που ευρίσκονται μέσα σε περιόδους νηστείας τρώγομεν λαδερά. Απαγορεύει δηλ η Εκκλησία μας στις δύο αυτές ημέρες την αυστηρή νηστεία. Μόνον το Μεγάλο Σάββατον τρώγομεν αλάδωτα. Επομένως, όταν θέλωμεν να κοινωνήσωμεν Κυριακή (ή Δευτέρα) , το Σάββατον (ή την Κυριακήν), πρέπει να φάγωμεν λαδερά, τουλάχιστον μέχρι το μεσημέρι, ενώ το βράδυ τρώμε κάτι ελαφρόν, αλάδωτον (τσάϊ, ξηρούς καρπούς, φρούτα κ.λ.π)
2.Όταν κάποιος θέλει να κοινωνήσει εκτάκτως Τρίτη, τετάρτη ή Παρασκευή, καλόν είναι, αν θέλη , σύμφωνα με προφορική παράδοσι της Εκκλησίας, ιδία του Μοναχισμού, την προηγούμενη ημέραν να φάγη αλάδωτα, χάριν καλλιτέρας ψυχικής του προετοιμασίας.
3.Εξαίρεσις του ανωτέρου κανόνος γίνεται όταν η παραμονή της Θ.Κοινωνίας συμπίπτει με Σάββατο ή Κυριακή ή με μεγάλη εορτήν που έχει κατάλυσιν, οπότε τρώγομεν μέχρι το μεσημέρι της παραμονής ό,τι προβλέπει η κατάλυσις και το βράδυ αλάδωτα. Οποιος κοινωνεί τακτικά συμβουλεύεται τον Πνευματικόν του.
4. Εννοείται ότι τ' ανωτέρω ισχύουν δι' αυτόυς που τηρούν τις νηστείες του έτους . Τεσσαρακοστές, Τετάρτες-Παρασκευές κλπ) Όσοι δεν τις τηρούν και δεν νηστεύουν , όπως τις καθορίζει η Εκκλησία, όταν θέλουν να κοινωνήσουν , πρέπει, κανονικά , ν' απευθύνονται στον Πνευματικό τους και όχι σ' άλλους ανευθύνους...
5. Πολλοί συνηθίζουν να κοινωνούν, επειδή έκαναν νηστεία 7, 10 ή περισσοτέρων ημερών , πρίν απο μιά μεγάλη εορτή , π.χ το Πάσχα. Όλοι αυτοί πρέπει να γνωρίζουν ότι οι προσερχόμενοι στην Θείαν Κοινωνίαν είναι απαραίτητο να έχουν ανάλογη καθαρότητα και προετοιμασίαν.Το πρώτον (η καθαρότητα) , είναι θέμα μετανοίας και εξομολογήσεως, ενώ το δεύτερον (η προετοιμασία) είναι θέμα προσευχής, νηστείας, μελέτης, αναγνώσεως της Ακολουθίας της Θείας Μεταλήψεως κ.λ.π. Όταν κανείς πράττη μερικά από τα ανωτέρω, πρέπει ν'ασποφασίση κάποτε να κάνη και τα υπόλοιπα και οπωσδήποτε το πρώτον , ώστε η βοήθεια που αναμένει από την Θεία Μετάληψι να εξασφαλισθή. Διότι η Θεία Κοινωνία είναι ΦΩΣ: άλλους "θερμαίνει" και φωτίζει και άλλους κατακαίει...Πότε σε βρώμικο ποτήρι βάλαμε νερό να πιούμε; Και πότε δεχήθηκαμε επισκέψεις στο σπίτι δια την ονομαστική μας εορτή χωρίς να το καθαρίσωμεν; Δεν πρέπει αναλόγως , τουλάχιστον , να ενεργήσωμεν και με τον Χριστόν, που τον δεχόμεθα μέσα μας με την Θείαν Κοινωνίαν;
Από το: Το προσευχητάριόν μου
π.Γεώργιος Σ. Κουγιουμτζόγλου
πλατεία Αγίου Γεωργίου 5
54635 Θεσσαλονίκη