Η λέξη προφήτης έχει άμεση σχέση με το ρήμα φημί που σημαίνει λέγω. Η πρόθεση προ, πριν το φημί, το κάνει πρόφημι που σημαίνει προλέγω. Σύμφωνα με αυτά και η λέξη προφήτης δηλώνει αυτόν που προλέγει. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι προφήτες μόνο προφήτευαν ώστε η λέξη προφήτης να σημαίνει μόνο αυτόν που προλέγει.
Όταν ο Κύριος πήγε στην πατρίδα Του « εἶπε πρὸς αὐτούς· πάντως ἐρεῖτέ μοι τὴν παραβολὴν ταύτην· ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτόν· ὅσα ἠκούσαμεν γενόμενα ἐν τῇ Καπερναούμ, ποίησον καὶ ὧδε ἐν τῇ πατρίδι σου. εἶπε δέ· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ » (Λουκ. δ’, 23 - 24). Η φράση « ὅσα ἠκούσαμεν γενόμενα ἐν τῇ Καπερναούμ, ποίησον καὶ ὧδε ἐν τῇ πατρίδι σου », προφανώς, όπως δηλώνει και η λέξη, «ποίησον», αναφέρεται στο να κάνει θαύματα και στην πατρίδα Του και όχι για να πει προφητείες. Αυτό φαίνεται και στη συνέχει που τους είπε, « οὐδεὶς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ ». Και εδώ η λέξη προφήτης σε συνδυασμό με τα προηγούμενα προφανώς δε δηλώνει αποκλειστικά και μόνο αυτόν που προλέγει αλλά και αυτόν που λέει τα λόγια του Θεού και εργάζεται τα έργα Του.
Σύμφωνα με αυτά, τα λόγια του Κυρίου, « ὁ δεχόμενος προφήτην εἰς ὄνομα προφήτου μισθὸν προφήτου λήψεται, »( Ματ. ι’, 41), δε σημαίνουν ότι αυτός ο προφήτης που γίνεται δεκτός από κάποιον είναι προφήτης αποκλειστικά με την αρχική σημασία της λέξης, δηλαδή αυτός που προλέγει. Μπορεί απλώς να λέει λόγια του Θεού και όχι λόγια ανθρώπινα, ανούσια και ανώφελα. Έτσι αυτός που τον δέχεται, ουσιαστικά τον δέχεται, γιατί θέλει να ακούσει τα λόγια του Θεού που λέει. Αντιθέτως αυτός που δεν τον δέχεται, ουσιαστικά δεν τον δέχεται, γιατί δε θέλει να ακούσει τα λόγια του Θεού που λέει και προτιμάει λόγια άλλων διδασκάλων.
Το ότι η λέξη προφήτης δε σημαίνει μόνο αυτόν που προλέγει φαίνεται και από το ότι προφήτες λεγόταν και αυτοί που υπηρετούσαν ψεύτικους θεούς, όπως για παράδειγμα τον Βάαλ. Αυτοί κάθε άλλο παρά προέλεγαν τα μέλλοντα να συμβούν, γιατί όλα τους ήταν ψεύτικα. Ο προφήτης Ηλίας τους αναφέρει ως εξής. «καὶ εἶπεν ᾿Ηλιοὺ πρὸς τὸν λαόν· ἐγὼ ὑπολέλειμμαι προφήτης τοῦ Κυρίου μονώτατος, καὶ οἱ προφῆται τοῦ Βάαλ τετρακόσιοι καὶ πεντήκοντα ἄνδρες, καὶ οἱ προφῆται τοῦ ἄλσους τετρακόσιοι·»(Γ’Βασ. ιη’,22). Αυτά ειδικά για τη λέξη προφήτης σύμφωνα με τον τίτλο.
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.