μβ'.Για τους αποθανόντες, αν αγιάζονται απο τα δώρα της αγίας τραπέζης όπως και οι ζώντες.

1.Κοντά σ'αυτά είναι αναγκαίο να εξετάσουμε και το εξής.

2. Η θεία και θερή αυτή τελετή εμφανίζεται να αγιάζει με δύο τρόπους. Ο πρώτος είναι η μεσιτεία. Τα προσφερόμενα δώρα, και μόνο με το γεγονός της προσφοράς, αγιάζουν εκείνους που τα προσφέρουν, και εξευμενίζουν απέναντι τους τον Θεό. Ο δεύτερος τρόπος είναι η μετάληψη , διότι γίνεται σ'εμάς αληθινή ''βρώσις και πόσις'', σύμφωνα με το λόγο του Κυριου (Ιω. 6,55).

3. Απο τους δύο αυτούς τρόπους ο πρώτος είναι κοινός και στους ζώντες και στους νεκρούς, διότι η θυσία προσφέρεται και για τις δύο κατηγορίες. Ο δεύτερος όμως είνα δυνατος μόνο στους ζώντες, διότι  πλέον οι νεκροί ούτε να φάγουν ούτε να πιούν μπορούν.  Τι λοιπόν; Οι νεκροί δεν αγιάζονται απο αυτόν τον αγιασμό μέσω της μεταλήψεως και είναι λιγότεο  ωφελημένοι απο τους ζώντες; ΚΑθόλου. διότι και σ' αυτούς ο Χριστός μεταδίδει τον εαυτό Του με τρόπο που Αυτός γνωρίζει.

4. Και για να το αποδείξουμε αυτό, ας εξετάσουμε τα αίτια του αγιασμού, για να δούμε αν οι ψυχές των νεκρών τα έχουν όπως και οι ψυχές των ζώντων.

5. Ποιά είναι λοιπόν τα αίτια του αγιασμού; Άραγε το να έχει κανείς σώμα, το να τρέξει στην τράπεζα , το να πάρει στα χέρια του τα άγια, το να τα δεχθεί στο στόμα, το να φάγει , το να πεί; Καθόλου. Διότι πολλοί απο εκείνους που έκαναν όλα αυτά και έτσι προσήλθαν στα μυστήρια, δεν ωφελήθηκαν καθόλου και έφυγαν γεμάτοι αμέτρητες αμαρτίες.

6. Αλλά ποιά είναι τα αίτια του αγιασμού στους αγιαζόμενους; Και ποιά είναι εκείνα που απαιτεί απο μας ο Χριστός; Κάθαρση της ψυχής, αγάπη στον Θεό, πίστη επιθυμία του μυστηρίου, προθυμία για την μετάληψη , ολόθερμη ορμή , το να τρέξουμε διψασμένοι. αυτά είναι που έλκουν αυτόν τον αγιασμό , και με αυτά είναι ανάγκη να μετέχουν του Χριστού όσοι προσέρχονται , και χωρίς αυτά του το είναι αδύνατο.

7. Όλα αυτά δεν είναι σωματικά, αλλα εξαρτώνται μονάχα απο την ψυχή. Επομένως τίποτε δεν εμποδίζει να μπορούν τα παραπάνω και οι ψυχές των νεκρών όπως και των ζώντων.

8. Αν λοιπόν οι μεν ψυχές είναι έτοιμες και προπαρασκευασμένες για το μυστήριο, ο δε Κύριος που αγίασε και ετέλεσε τα μυστήρια θέλει πάντοτε να αγιάζει και να μεταδίδει κάθε φορά τον εαυτό Του, ποιό εμπόδιο υπάρχει για την Κοινωνία; Κανένα απολύτως.

9. Λοιπόν, θα ερωτήσει κανείς: αν κάποιος απο τους ζώντες έχει στην ψυχή του όλα τα καλά που είπαμε, δεν προσέλθει στα μυστήρια, θα λαει εξίσου τον αγιασμό που προέρχεται απο αυτά;

10. Όχι ο καθένας αλλά εκείνος που δεν μπορει να προσέλθει σωματικώς, όπως οι ψυχές των νεκρών. Τέτοιες υπήρξαν όσοι έζησαν περιπλανώμενοι σε ερημιές και όρη και σπηλιές και οπές της γης (Εβρ. 11,38), για τους οποίους ήταν αδύνατο να δούν θυσιαστήριο και ιερέα. Αυτούς ο ίδιος ο Χριστός τους αγίαζε αφανώς με αυτο τον αγιασμό. Πως το ξερουμε αυτό; Απο το ότι είχαν μέσα τους ζωή, την οποία δε θα είχαν , αν δε μετείχαν στο μυστήριο αυτό. Διότι ο ίδιος ο Χριστός είπε: "Αν δέ φάγετε τη σάρκα του Υιού του ανθρώπου και δεν πιείτε το αίμα Του, δεν έχετε ζωή μέσα σας" (Ιω. 6,53). Και για  να φανερώσει αυτό, σε πολλούς απο αυτούς τους αγίους έστειλε Αγγέλους για να τους φέρουν τα τίμια δώρα.

11. Αν όμως κανείς, ενώ έχει τη δυνατότητα,  δεν προσέλεθει στην αγία τράπεζα, αυτός είναι τελείως αδύνατο να λάβει τον αγιασμό των μυστηρίων. Όχι διότι δεν προσήλθε απλώς, αλλά διότι ενώ μπορούσε, δεν προσήλθε. και φανερώνει με αυτό ότι η ψυχή του είναι γυμνή απο τις αγαθές διαθέσεις που απαιτούνται για το μυστήριο.

12. Πράγματι, ποιά ορμή και προθυμία για την ιερή τράπεζα υπάρχει σ' εκείνον που μπορεί εύκολα να τρέξει σ' αυτήν και δέ θέλει; Ποιά πίστη στον Θεό υπάρχει σ' ακείνον που δέ φοβάται την απειλη του Κυρίου εναντίον εκείνων που κατεφρόνησαν την πρόσκληση στο δείπνο αυτό(Ματθ. 22,7); Πως θα πιστευθεί κανείς ότι αγαπά εκείνο το οποίο , ενώ μπορέι να λάβει, δεν το λαμβάνει;

13. Γι' αυτό δεν είναι καθόλου παράδοξο που ο Χριστός, σε ψυχές χωρισμένες απο το σώμα , οι οποίες δεν μπορούν να κατηγορηθούν για τίποτε απο τα παραπάνω, μεταδίδει απο την τράπεζα Του. Το παράδοξο και υπερφυσικό είναι άνθρωπος που ζει μέσα στη φθορά να φάγει άφθαρτο σώμα. Ενώ  το να μεταλάβει το αθάνατο μία ουσία αθάνατη, η ψυχή , με τρόπο κατάλληλο σ' αυτή, τι το παράδοξο έχει; Αν τώρα ο Χριστός , απο ανέκφραστη φιλανρθωπία και άρρητη σοφία, βρήκε τρόπο να πραγματοποιήσει εκείνο το παράδοξο και υπερφυσικό ( να φάγει  ο φθαρτός άνθρωπος άφθαρτη τροφή) , πως δέ θα πιστευθεί ότι κάνει και το άλλα, που είνα εύλογο και επόμενο;

Αγίου Νικολάου Καβάσιλα

Ερμηνεία της Θείας Λειτουργίας

Εκδόσεις: "Το Περιβόλι της Παναγίας"

Ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία

Κώστας Παπαϊωάννου
Κατοικημένη από ελληνικό πληθυσμό, εξοπλισμένη με ένα πανεπιστήμιο θεματοφύλακα της αρχαίας παράδοσης, η Κωνσταντινούπολη υπήρξε η εστία ενός πολιτισμού βαθιά σημαδεμένου από τον ελληνισμό. Οι βιβλιοθήκες της (εκείνη του Ιουλιανού λέγεται ότι περιείχε 120.000 τόμους) διατηρούσαν όλους τους θησαυρούς της σκέψης της αρχαιότητας και οι δρόμοι της, οι μορφές της, οι κήποι της, τα ανάκτορά της, τα περίφημα λουτρά του Ζεύξιππου, το ιπποδρόμιο, συνιστούσαν πραγματικά μουσεία όπου συγκεντρώνονταν τα αριστουργήματα της ελληνικής τέχνης. Για χίλια χρόνια, η αρχαία γλώσσα υπήρξε η γλώσσα των γραμμάτων. Η φανατική προσήλωση στην Αρχαιότητα έκανε τις μορφωμένες τάξεις να απαρνηθούν την ελληνική δημώδη γλώσσα, την πραγματικά εθνική γλώσσα, σε όφελος εκείνης που μιλιόταν στην Αθήνα και την Αλεξάνδρεια κατά την ελληνιστική εποχή. «Ἡμῖν οἳ καί τοῦ γένους ἐσμέν καί τῆς γλώσσης αὐτοῖς (τοῖς Ἓλλησι) κοινωνοί καί διάδοχοι», έλεγε ο Θεόδωρος Μετοχίτης στα τέλη του 13ου αιώνα. Στο όνομα αυτής της αρχής, ο Πατριάρχης Νικόλαος Μουζάλων παρέδωσε στις φλόγες έναν βίο αγίου γραμμένο στην ελληνική καθομιλουμένη... Από εκεί προέρχεται επίσης η λατρεία για τον Όμηρο και τον Πλάτωνα, η αγάπη για τη μυθολογία και η σταθερή αφοσίωση στα πρότυπα της αρχαιότητας. Εξακολουθούσαν πάντα να αποστηθίζουν τον Όμηρο και είναι γνωστά ποιήματα (Κέντρωνες) για την Παναγία και για τον Ευαγγελισμό των οποίων ο κάθε στίχος είναι δανεισμένος είτε από την Ιλιάδα είτε από την Οδύσσεια...
     Σε όλες τις περιόδους της βυζαντινής χιλιετίας, διαπιστώνεται η διάρκεια και η ισχύς των ελληνιστικών παραδόσεων. Επί Κωνσταντίνου, επί Θεοδοσίου και πολλές φορές αργότερα, στη διάρκεια του Μεσαίωνα, παρατηρούνται μιμητικές εξάρσεις των αρχαίων προτύπων. Καταχρηστικώς χαρακτηρισμένες ως «αναγεννήσεις», αυτές οι αντιγραφές δημιούργησαν τα στοιχεία μιας αυθεντικής αρχαΐζουσας σχολής για την οποία μαρτυρούν πολλά αριστουργήματα της ζωγραφικής. Εννοείται, βέβαια, ότι αυτές οι απομιμήσεις εκφράζουν μια ξεπερασμένη αισθητική και τοποθετούνται εντεύθεν του καθεαυτού βυζαντινισμού: την αληθινή και εις βάθος επίδραση του ελληνισμού θα την αναγνωρίσομε μάλλον στην κοσμιότητα, στο μέτρο, στην αίσθηση της κλίμακας και του πνευματικού κάλλους που η βυζαντινή τέχνη επέδειξε με μνημειώδη τρόπο κατά την εποχή της άνθησής της.
     Αυτό που συγκροτούσε την ενότητα των είκοσι διαφορετικών λαών που κατοικούσαν στην αυτοκρατορία ήταν η ελληνική γλώσσα και η ορθόδοξη πίστη, και εάν το Βυζάντιο αποτελεί μια δεύτερη άνθηση του ελληνισμού, το καινούργιο μπόλι υπήρξε ο χριστιανισμός, που είχε ένα ανανεωτικό αποτέλεσμα κεφαλαιώδους σημασίας. Αλλά ο ελληνισμός μπόρεσε να δείξει τις πραγματικές του δυνατότητες, ακριβώς, μέσα από τον τρόπο που επεξεργάστηκε τη βυζαντινή ορθοδοξία. Αυτό που μας εντυπωσιάζει στη βυζαντινή πατερική θεολογία είναι ορισμένως αυτή η παλιά ελληνική πίστη στη φύση, που ακτινοβολεί στο έργο του Αγίου Βασιλείου, του Γρηγορίου Νύσσης ή του Μάξιμου του Ομολογητή. Γι' αυτούς, ο κόσμος δεν είναι εκείνη η ζοφερή φυλακή που ο πρώτος χριστιανισμός καταδίκαζε στην αποκαλυψιακή συντριβή. Ο κόσμος είναι μία «Θεοφάνεια», μία «φανέρωση του Θεού», λέει ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, ο πατέρας του χριστιανικού μυστικισμού. Είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικό ότι αυτή η αίσθηση υψηλοφροσύνης του φυσικού κόσμου υπήρξε το επιχείρημα του Μάξιμου εναντίον του Ωριγένη. «Τίποτα δεν πρέπει να φοβάται κανείς περισσότερο», έλεγε, από την αντίληψη που θεωρεί ότι «αυτό το μοναδικό αριστούργημα, ο ορατός κόσμος, στον οποίο ο Θεός φανερώνεται μέσα από μία σιωπηλή αποκάλυψη, έχει ως μοναδική αιτία την αμαρτία». Μέσα σ' ένα τέτοιο σύμπαν όπου κάθε τι το υπαρκτό συνιστά μια «Θεοφάνεια», το κάθε ον συνιστά ένα αγαθό, ενώ το κακό δεν είναι παρά μια εξωπραγματική σκιά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η βυζαντινή τέχνη αρνήθηκε να υιοθετήσει τις δαιμονικές στρεβλώσεις και τα «τερατόμορφα αγρίμια» με τα οποία οι αποκαλυψιακές ενοράσεις στόλισαν τις πύλες των μητροπόλεων του Βορρά, και σίγουρα δεν είναι τυχαίο το ότι οι ζωγράφοι της παρακμής, που εικονογράφησαν την Αποκάλυψη, στη Μονή Διονυσίου ή στις εκκλησίες του Γιαροσλάβ, δεν βρήκαν τίποτα καλύτερο από το να αντιγράψουν τα χαρακτικά του Ντύρερ, του Κράναχ και την εικονογραφημένη βίβλο του Πισκατόρ...
     Αλλά εκείνο που κατ' εξοχήν επέτρεψε σε αυτόν τον μετουσιωμένο ανθρωπισμό να εκφράσει περίτρανα την αδιάρρηκτη ενότητα ελληνισμού και ορθοδοξίας είναι η μεγάλη διαμάχη πάνω στη φύση του Χριστού. Για να καταδείξει την ένωση ανθρώπινου και θεϊκού στοιχείου στο πρόσωπο του Χριστού, ο πρωτοχριστιανισμός επινόησε τον εκστατικό τύπο της συγχώνευσης Θεού και ανθρώπου. Η ένωση των δύο φύσεων παρουσιαζόταν σαν ένα μείγμα δύο υγρών, σαν μια σταγόνα ξύδι που διαλύεται μέσα στη θάλασσα. Όταν η Ανατολή άρχισε να χρησιμοποιεί αυτή τη γλώσσα για να υποδηλώσει την εξαΰλωση της ανθρώπινης φύσης μέσα στον Θεό, η Σύνοδος της Χαλκηδόνος υποκατέστησε την ιδέα της σύνθεσης με εκείνη της συγχώνευσης και ανήγαγε τη διατύπωση του «ασύγχυτου» («άμικτο», χωρίς μείξη) σε δογματική αρχή. «Ο Χριστός είναι ο τέλειος Θεός και ο τέλειος άνθρωπος» (Κύριλλος Αλεξανδρείας) και η ένωση των δύο φύσεων διενεργείται «ἀσυγχύτως καί ἀδιαιρέτως». Δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχάσουμε αυτή τη διατύπωση αν θέλουμε να κατανοήσουμε την εσωτερική λογική της βυζαντινής τέχνης. Αυτός ο καθαγιασμένος ανθρωπισμός της επέτρεψε να περισώσει την ανθρώπινη μορφή από το ναυάγιο το οποίο υπέστη στη μονοφυσιτική και ισλαμική Ανατολή και στην εκβαρβαρισμένη Δύση. Ενώ, στον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο, η μορφή του ανθρώπου είχε συρρικνωθεί σε διακοσμητικό σύμβολο, όπως στους Κόπτες ή στους Ιρλανδούς, ή αφέθηκε να γίνει βορά του βαρβαρικού ζωομορφισμού, το Βυζάντιο ανακάλυψε εκ νέου το κάλλος. Αυτό το κάλλος αναγγέλλεται ήδη στα πρόσωπα των Δεομένων της Ροτόντας του Αγίου Γεωργίου της Θεσσαλονίκης• αλλά εκεί που το Βυζάντιο μπόρεσε να εκφράσει τη μυστηριακή «ένωση χωρίς μείξη» της καθαρής ανθρωπικότητας και της απόλυτης θεϊκότητας είναι στα μεγάλα έργα της κλασικής εποχής (από τον 10° έως τον 12° αιώνα): τότε, και μόνο τότε, ο «Όρος» της Χαλκηδόνος θα αποκαλύψει όλο τον πλούτο του νοήματος του.
     Το Βυζάντιο δεν θα κουραστεί να εξυμνεί τις διαμεσολαβήσεις που επιτελέστηκαν από τον Χριστό. Ο Χριστός, λέει ο Άγιος Μάξιμος, «ενώνει τον άνδρα με τη γυναίκα, τη γη με τον ουρανό, τα αισθητά με τα πνευματικά όντα και τελικά, κατά τρόπο άρρητο, την κτιστή με την άκτιστη φύση». Έδειξε «ότι τα ουράνια και τα γήινα όντα σχηματίζουν έναν και μοναδικό αδιάσπαστο κύκλο»: αυτή την εικόνα μιας ύπαρξης που νοείται ως πράξη λειτουργική, ως αφοσίωση λατρευτική και ως «αδιάσπαστος κύκλος», θέλησε το Βυζάντιο να πραγματώσει επί της γης μέσα στην εθιμοταξία του παλατιού και στις εκκλησιαστικές τελετές.
Από το βιβλίο: Κώστας Παπαϊωάννου, Βυζαντινή και ρωσική ζωγραφική, Εναλλακτικές Εκδόσεις

Αντιγραφή απο: 
http://lomak.blogspot.com

Γέροντας Πορφύριος

"Μη στενοχωριέσαι. Ήταν να γίνει αυτό. Πρόσεξε. Η μεγάλη λύπη και η στενοχώρια δεν είναι απο το Θεό, είναι παγίδα του διαβόλου."

"Όταν είσαι άρρωστος να παρακαλάς τον Θεό να συγχωρήσει τις αμαρτίες σου. Και ο Θεός, επειδή τον παρακαλάς πονεμένος και ταπεινωμένος, θα σου συγχωρήσει τις αμαρτίες και θα σε κάνει καλά και στο σώμα...Όταν προσεύχεσαι να αποδέχεσαι την σωματική αρρώστια σου σαν κανόνα, σαν επιτίμιο , για την άφεση των αμαρτιών σου. Για τα παραπέρα μην ανησυχείς, άφησε τα στο Θεό και ο Θεός ξέρει τη δουλειά Του"

"Οι ασθένεις μας βγάζουν σε καλό , όταν τις υπομένουμε αγόγγυστα, παρακαλώντας το Θεό να μας συγχωρήσεις τις αμαρτίες και δοξάζοντάς το όνομά Του"

"...Πρέπει να κάνουμε τη γενική Εξομολόγηση , για να θεραπευθούν οι μυστικές πληγές της ψυχη σου.Αυτό θα δώσει πολλή χαρά και σε σενα και σε μένα."

" Οι Άγιοι του Θεού είναι ικανοί για τα πάντα. Ο Άγιος μπορεί να ζητήσει απο το Θεό ό,τι θέλει και να του δώει ο Θεός. Είναι πολύ μεγάλη η δύναμη των Αγίων."

Αρχ. Ιωήλ Γιαννακοπούλου, (+1966)

Πατήρ είναι ο πόνος , μήτηρ η αγάπη , τέκνο η χαρά. Ο πόνος είναι ψυχή της αγάπης και πατήρ της χαράς. Ο πόνος είναι το καλλιτερον μέσον συνδέσεως ανθρώπου και Θεού... Ο πόνος είναι σάλπισμα αιωνιότητος...Ο πόνος ξέρει πιο πολλά απο την γνώσιν , είναι σάπλισμα και αντίλαλλος της αιωνιότητας.

 * Η θλίψις είναι πόνος και ποινή . Με την θλίψιν ο Θεός τιμωθεί ως δίκαιος τους κακούς και τις παρεκτροπές των καλών ανθρώπων, για να γίνουν καλλίτεροι. 

* Η θλίψις είναι εκείνη που ταπεινώνει τον άνθρωπον, τον αποσπά απο τα εγκόσμια, του φανερώνει τον χαρακτήρα του, καθαρίζει τις ιδέες του, δίδει το μεγαλείο σε εκείνον που υπομένει.

* Οι θλίψεις μας βοηθούν να βρούμε τον Θεό και τον εαυτό μας.

* Να υπομένουμε την θλίψι, ώστε εάν είμαστε κακοί να γίνουμε καλοί, εάν δε είμαστε καλοί  και δοκιμαζόμαστε να γίνουμε καλλίτεροι.

* Μόνον ο άθρωπος υπακούει εις τον Θεόν κατά βούλισιν , διότι είναι ελεύθερος....Επιτρέπει ο Θεός το κακόν, διότι σέβεται τον εαυτό Του σέβεται και τον εαυτό μας... Η τιμωρία των κακών ανθρώπων δια της κακίας των είναι μέσα εις το σχέδιον του Θεού.