Του Φώτη Κόντογλου
Η επανάσταση γίνεται τις περισσότερες φορὲς απὸ κάποιες υλικὲς αιτίες, ποὺ είναι η σκλαβιά,η στέρηση, η κακοπέραση, τα βασανιστήρια, η περιφρόνηση.Η λευτεριὰ είναι η θεότητα που λατρεύει ο επαναστάτης, και γι’ αυτὴ χύνει το αίμα του. Μα τη λευτεριά, πολλὲς φορές, σαν την αποχτήσει ὁ ἐπαναστάτης, δεν τη μεταχειρίζεται γιὰ πνευματικοὺς σκοπούς, Αλλὰ για να χαρεί την υλικὴ ζωὴ μονάχα. Κοντὰ στην υλικὴ ζωὴ έρχεται κ’ η πνευματική, μα τις περισσότερες φορὲς γιὰ πνευματικὴ ζωὴ θεωροῦνε οἱ ἄνθρωποι κάποιες ἀπολαύσεις ποὺ είναι κι αυτὲς υλικές, κι ας φαίνονται σαν πνευματικές.Ένας επαναστάτης της γαλλικής επανάστασης, να πούμε, θεωρούσε για πνευματικὰ κάποια πράγματα πού, στ’ αλήθεια, δὲν ήτανε πνευματικά. Αυτὸς ἤθελε ν’ αποχτήσει τη λευτεριά, για να κάνει αυτὰ ποὺ νόμιζε πὼς εἶναι σωστὰ καὶ δίκαια για τη ζωὴ των ανθρώπων σὲ τούτο τὸν κόσμο μοναχά, δηλαδὴ για την υλικὴ ζωή τους, μὴ πιστεύοντας πως ὑπάρχει τίποτ’ άλλο για να το επιδιώξει ο άνθρωπος. Γι’ αυτὸ λέω πως, για τις περισσότερες επαναστάσεις, οι αἰτίες που τὶς κάνανε να ξεσπάσουνε σταθήκανε υλικές, και η ελευθερία που επιδιώξαν ήτανε προορισμένη να....ικανοποιήσει μονάχα υλικὲς ανάγκες.
Η ελληνικὴ όμως επανάσταση είχε μὲν γιὰ αιτία καὶ τις υλικὲς στερήσεις καὶ τὴ κακοπάθηση του κορμιού, όπως η κάθε ἐπανάσταση, αλλά, πάνω ἀπ’ αὐτὲς τὶς αιτίες, είχε καὶ κάποιες ποὺ εἶναι καθαρὰ πνευματικές. Καὶ πνευματικό, κατὰ τὴ γνώμη μου, αληθινὰ πνευματικό, είναι ό,τι έχει σχέση με το πνευματικὸ μέρος του ἀνθρώπου, μὲ τὴ ψυχή του, δηλαδὴ με τὴ θρησκεία.
Η σκλαβιὰ που έσπρωξε τους Έλληνες να ξεσηκωθούνε καταπάνω στον Τούρκο δὲν ήτανε μονάχα η στέρηση και η κακοπάθηση του κορμιού, αλλά,πάνω απ’ ὅλα, τὸ ότι ο τύραννος ήθελε νὰ χαλάσει τὴ πίστη τους, μποδίζοντάς τους απὸ τα θρησκευτικὰ χρέη τους, αλλαξοπιστίζοντάς τους καὶ σφάζοντας ή κρεμάζοντάς τους, επειδὴ δὲν αρνιόντανε την πίστη τους γιὰ νὰ γίνουνε μωαμεθανοί. Για τούτο πίστη καὶ πατρίδα είχαν γίνει ένα καὶ τὸ ἴδιο πράγμα, καὶ ἡ λευτεριὰ ποὺ ποθούσανε δὲν ἤτανε μονάχα ἡ λευτεριὰ ποὺ ποθούνε όλοι οἱ ἐπαναστάτες, ἀλλὰ η λευτεριὰ να φυλάξουνε τὴν ἁγιασμένη πίστη τους, ποὺ μ’ αυτὴν ἐλπίζανε νὰ σώσουνε τὴ ψυχή τους. Γιατί, γι’ αυτούς, κοντὰ στὸ κορμί, που έχει τόσες ἀνάγκες καὶ ποὺ μὲ τόσα βάσανα γίνεται ἡ συντήρησή του, ὑπῆρχε καὶ ἡ ψυχή, ποὺ είπε ο Χριστὸς πὼς ἀξίζει περισσότερο απὸ τὸ σώμα, ὅσο περισσότερο αξίζει τὸ ρούχο απ’ αυτό.
Εκείνες οι απλές ψυχές, ποὺ ζούσανε στα βουνὰ καὶ στὰ ρημοτόπια, ἤτανε διδαγμένες ἀπὸ τοὺς πατεράδες τους στην πίστη του Χριστού, καὶ γνωρίζανε, μ’ ὅλο ποὺ ἤτανε ἀγράμματες, κάποια ἀπὸ τὰ λόγια του, όπως εἶναι τοῦτα: «Τί θὰ Ωφελήσει άραγε τὸν άνθρωπο, αν κερδίσει τὸν κόσμον ὅλο, καὶ ζημιωθεῖ τὴ ψυχή του;» Ή: «Τί θὰ δώσει άνθρωπος γιὰ πληρωμὴ της ψυχής του;» ""Η ψυχὴ είναι πιὸ πολύτιμη απὸ τὴ τροφή, όπως τὸ κορμὶ ἀπὸ τὸ φόρεμα!» κ.α.
Γιὰ τούτο, κατὰ τὰ χρόνια της σκλαβιάς, χιλιάδες παλληκάρια σφαχτήκανε καὶ κρεμαστήκανε καὶ παλουκωθήκανε για την πίστη τους, αψηφώντας τὴ νεότητά τους, καὶ μὴ δίνοντας σημασία στὸ κορμί τους καὶ σὲ τούτη τὴ πρόσκαιρη ζωή. Στράτευμα ὁλάκερο εἶναι οἱ ἅγιοι νεομάρτυρες, ποὺ δὲ θανατωθήκανε γιὰ τὰ υλικὰ αγαθὰ τούτης της ζωής, ἀλλὰ γιὰ τὴ πολύτιμη ψυχή τους, ποὺ γνωρίζανε πὼς δὲ θὰ πεθάνει μαζὶ με τὸ κορμί, ἀλλὰ θὰ ζήσει αἰώνια. Ακούγανε καὶ πιστεύανε ἀτράνταχτά τα λόγια του Χριστού, ποὺ εἶπε: «Μὴ φοβηθεῖτε ἐκεῖνον ποὺ σκοτώνει τὸ σῶμα, καὶ ποὺ δὲν μπορεί νὰ κάνει τίποτα παραπάνω. Ἀλλὰ νὰ φοβηθεῖτε ἐκεῖνον ποὺ μπορεῖ νὰ θανατώσει καὶ τὸ σώμα καὶ την ψυχή».
Η ελευθερία, ποὺ γι’ αυτὴ θυσιάζονταν, δὲν ἤτανε κάποια ακαθόριστη θεότητα, ἀλλὰ ήταν ο ίδιος ο Χριστός, ποὺ γι’ αὐτὸν εἶπε ο απόστολος Παύλος: «Όπου το Πνεύμα του Κυρίου, εκεί είναι καὶ η ελευθερία.» Κι ἀλλοῦ λέει: «Σταθείτε στερεὰ στὴν ελευθερία ποὺ σᾶς χάρισε ὁ Χριστός, σταθεῖτε καὶ μὴν πέσετε πάλι στὸ ζυγὸ τῆς δουλείας. Γιατί γιὰ την ἐλευθερία σᾶς κάλεσε. Αλλὰ τὴν ελευθερία μὴν τὴν παίρνετε μονάχα σὰν ἀφορμὴ γιὰ τὴ σάρκα σας».
Γιὰ τοῦτο είναι αγιασμένη η ελληνικὴ Επανάσταση, κι αγιασμένοι οἱ πολεμιστές της, όπως ἤτανε αγιασμένοι ὅσοι πολεμήσανε μαζὶ μὲ τον Κωνσταντῖνο Παλαιολόγο, πρὶν Απὸ τρακόσια εξηνταοχτώ χρόνια, κατὰ τὸ πάρσιμο τῆς Πόλης, καταπάνω στον ίδιο εχθρὸ της πίστης τους.
Στὴν ἐπανάσταση τοῦ Είκοσι ένα, όπως καὶ στην πολιορκία τῆς Πόλης, μαζὶ μὲ τοὺς λαϊκοὺς πολεμούσανε πλῆθος ραφοφορεμένοι, καλόγεροι, παπάδες καὶ δεσποτάδες, καὶ τραβούσανε μπροστὰ μὲ τὸ σταυρὸ στὸ χέρι, κι απὸ πίσω τους χίμιζε κλαίγοντας ὁ λαός, κ’ ἔψελνε:
Γιὰ της πατρίδος τὴν ελευθερία, γιὰ τοῦ Χριστού την πίστη την αγία, γι’ αυτὰ τὰ δύο πολεμώ, μ’ αυτὰ νὰ ζήσω ἐπιθυμῶ, κι αν δεν τα αποκτήσω, τί μ’ ωφελεί νὰ ζήσω;
Στην Πόλη κρεμάστηκε ο πατριάρχης Γρηγόριος, ανοίγοντας πρώτος το μαρτυρολόγιο τῆς Επανάστασης. Ο Θανάσης Διάκος πολέμησε σα νέος Λεωνίδας, και σουβλίστηκε για την πίστη του.Ο Παλαιών Πατρὼν Γερμανός, ὁ Ἠσαΐας Σαλώνων, ὁ Ρωγῶν Ἰωσήφ, ὁ Παπαφλέσσας,ο Θύμιος Βλαχάβας, κι άλλοι πολλοί, πολεμήσανε γιὰ τὴν αγιασμένη πατρίδα τους.
Στὴ Τριπολιτσὰ κλειστήκανε στὴ φυλακὴ κατὰ τὴν Ἐπανάσταση οἱ δεσποτάδες τοῦ Μοριά, κ’ οι περισσότεροι πεθάνανε μὲ ἀβάσταχτα μαρτύρια. Το ίδιο καὶ στὴ Πόλη, φυλακωθήκανε καὶ κρεμαστήκανε πολλοὶ δεσποτάδες.
Παρακάτω βάζω λίγα λόγια απὸ τὸ ημερολόγιο του αντιναύαρχου Γεωργίου Σαχτούρη:
«Παρασκευή, 25 Δεκεμβρίου. Εορτὴ των Γενεθλίων του Κυρίου καὶ Θεού καὶ Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού. Ἀραγμένοι εἰς Ντάρδιζα μὲ ἥσυχον αέρα τῆς τραμουντάνας, πλὴν μὲ χιόνια. Αὐτὴν τὴν ημέρα, διὰ τὸ χαρμόσυνόν της εορτής, τὸ πρωί, υψώνοντας τὴν σημαίαν μας, ερρίχθη καὶ μία κανονιά, καθὼς καὶ ὅλα τα ἑλληνικὰ εδώ αραγμένα τὸ αὐτὸ 'έπραξαν.
Κυριακή, 15 Αὐγούστου. Εορτὴ της Θεοτόκου. Εξημερώθημεν αραγμένοι.Υψώσαμεν τας σημαίας και ερρίξαμεν και απὸ μίαν κανονιὰν διὰ το χαρμόσυνόν της ημέρας».
Ο ναύαρχος Κουντουριώτης έκανε τὴ προσευχή του, σὰν τοὺς παλιούς, νὰ τὸν βοηθήσει ἡ Παναγία στὴ ναυμαχία της «'Ελλης», κι ὅπου ἀλλοῦ τον καλούσε τὸ χρέος του. Τὸ ἴδιο κάνανε καὶ κάνουνε ὅλοι οἱ Ἕλληνες στὸ πόλεμο.
Κατὰ τὴν καταστροφὴ της Μικράς Ασίας, πρώτοι οι άνθρωποι τῆς θρησκείας πληρώσανε μὲ τὴ ζωὴ τοὺς τὸ καινούργιο χαράτσι στὸν ὀχτρὸ τῆς πίστης μας.Ο μητροπολίτης τῆς Σμύρνης Χρυσόστομος κρεμάστηκε, ὁ δεσπότης των Κυδωνιών Γρηγόριος θάφτηκε ζωντανός,ο Μοσχονησίων Αμβρόσιος θανατώθηκε άσπλαχνα, κι ὅλοι οἱ παπάδες κ’ οι καλόγεροι περάσανε ἀπὸ τὸ σπαθί.
Οι Γερμανοὶ κ’ οι Ιταλοὶ θανατώσανε κι αυτοὶ τοὺς ρασοφορεμένους τῶν χωριών, γιὰ νὰ μὴν ἀπομείνουν παραπίσω απὸ τους άλλους θεομάχους.
Ναί! Πίστη καὶ πατρίδα είναι γιὰ μας ένα πράγμα. Κι όπως πολεμά τὸ ένα, πολεμά καὶ τ’ άλλο, κι ας μην ξεγελιέται.
Η μάννα μας ἡ πνευματικὴ είναι η ορθόδοξη Εκκλησία μας, ποὺ ποτίστηκε μὲ πολὺ κι αγιασμένο αίμα. Κανένας λαὸς δεν έχυσε καὶ δὲν χύνει ὡς τὰ σήμερα τὸ αἷμα του γιὰ τὴ πίστη, ὅσο ο δικός μας.Η ορθόδοξη πίστη εἶναι ο θησαυρὸς ο κρυμμένος κι ο πολύτιμος μαργαρίτης που λέει ο Χριστός.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου