Ηταν πλέον καιρός, σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, να αφήσει η Παναγία τον επίγειο τρόπο ζωής και να συνεχίσει να ζει με έναν άλλο τρόπο πνευματικό, ουράνιο και αιώνιο. Οι στιγμές αυτές για τον κοινό άνθρωπο είναι οδυνηρές και πένθιμες. Για τους μάρτυρες όμως της Εκκλησίας θεωρήθηκαν στιγμές πνευματικής χαράς και αγαλλίασης, αφού το μαρτύριο τους οδηγούσε σε μία καινούργια ζωή που άρχιζε τότε. Γι’ αυτό η ημέρα εκείνη του μαρτυρικού τους θανάτου γιορταζόταν σαν γενέθλια ημέρα του μάρτυρα.
Στην Κοίμηση της Θεοτόκου όλα έχουν ένα ιδιάζοντα χαρακτήρα, γιατί η Παναγία, ενώ δεν παύει να είναι ένας άνθρωπος, όμως ταυτόχρονα είναι η «κεχαριτωμένη», δηλαδή η γεμάτη από τη χάρη του Θεού και την ευλογία Του ως έμψυχος ναός. Ο ποιητής στο Εξαποστειλάριο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, φωτισμένος πράγματι από το Άγιο Πνεύμα, συνδυάζει στην Παναγία δύο στοιχεία, δηλαδή το ανθρώπινο και το θειο, με πολλή αρμονία. Ανακεφαλαιώνει έτσι την ορθή διδασκαλία γύρω από την ύπαρξη της Παναγίας. «Απόστολοι εκ περάτων συναθροισθέντες ενθάδε, Γεσθημανή τω χωρίω, κηδεύσατέ μου το σώμα...».
Εδώ όλα είναι ανθρώπινα. Οι απόστολοι, ως φίλοι του Χρίστου, προσκαλούνται από τη Μητέρα του να κηδεύσουν το σώμα Της συμφωνά με τα καθιερωμένα έθιμα, όπως άλλωστε έγινε ακόμη και με την ταφή του Κυρίου. Καλούνται δε οι απόστολοι, γιατί αυτοί κυρίως ήταν οι άμεσοι οικείοι του Χριστού, και οικείοι της Παναγίας, αφού ο Υιός της πάνω από το Σταυρό την εμπιστεύτηκε ως μητέρα τους λέγοντας στον Ιωάννη, «ιδού η μήτηρ σου» (Ιω.19,27). Στη συνέχεια διαφαίνεται ο θείος χαρακτήρας της γιορτής μέσα από την αίγλη της μητρικής παρρησίας. Όπως ο Υιός του Θεού είπε στον Πατέρα Του, «πάτερ εις χείρας σου παραθήσομαι το πνεύμα μου», έτσι και η Παναγία απευθύνεται στον Υιόν και Θεόν της λέγοντας, «...και συ, Υιέ και Θεέ μου, παράλαβέ μου το πνεύμα». Εδώ φαίνεται καθαρά όχι μόνο η παρρησία της Παναγίας στο Θεό Λόγο, αλλά και η θεληματική εξάρτηση Αυτής απ’ Αυτόν, σύμφωνα με τα λόγια Της τον καιρό του Ευαγγελισμού, «Ιδού η δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου». Τα λόγια αυτά είναι μοναδικά, γιατί μόνο από τη Θεοτόκο ήταν δυνατό να λεχθούν, αφού μόνη Αυτή έγινε η Μητέρα του Υιού του Θεού, ώστε « ο αμήτωρ εκ πατρός» να είναι «και απάτωρ εκ μητρός».
«Απόστολοι εκ περάτων συναθροισθέντες ενθάδε...». Μοναδική, ιερή και ένδοξη είναι πράγματι η Κοίμηση της Θεοτόκου. Ο ουρανός και η γη δίνει το μεγάλο παρών στο μεγάλο αυτό γεγονός, όπως τονίζεται και στο τροπάριο που ακολουθεί. «Ο πάντιμος χορός των σοφών αποστόλων ηθροίσθη θαυμαστώς του κηδεύσαι ενδόξως το σώμά σου το άχραντον, Θεοτόκε πανύμνητε· οις συνύμνησαν και των αγγέλων τα τλήθη, την μετάστασιν την σην σεπτώς ευφημούντες, ην πίστει εορτάζομεν».
Η Παναγία είναι το μοναδικό πρόσωπο του οποίου ο βίος υπήρξε ανεπίληπτος χωρίς σκιές. Γι’ αυτό η Βασίλισσα του κόσμου δεσπόζει παντού και στολίζει όλες τις εκδηλώσεις της ανθρώπινης ζωής. Οι ναοί, τα προσκυνητάρια, τα εξωκκλήσια, τα εικονίσματα, οι ακολουθίες και οι γιορτές προς τιμή της Παντάνασσας, φανερώνουν τους δεσμούς της Παναγίας με τους χριστιανούς που την ευλαβούνται τόσο πολύ. Δικαιολογημένα λοιπόν, ιδιαίτερα η Κοίμηση της Θεοτόκου, συγκινεί κάθε Χριστιανό και κύματα πιστών συρρέουν στους Ναούς για να εκδηλώσουν την ευλάβειά τους και πάρουν δύναμη από τη Μεγαλόχαρη, η σκέπη της οποίας ας σκεπάζει όλους μας. Αμήν
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών
