Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2023

Ποίημα στην Υπομονή

 

Υπομονή, θαυμαστή δύναμη, που καταφέρνεις να μεταμορφώσεις τον πόνο σε δύναμη και θάρρος, μέσα από τα βάσανα της ζωής.

Σε περιμένουμε, υπομονή, σε χρειαζόμαστε στον κόσμο μας, να μας βοηθήσεις να αντέξουμε όσα μας επιφυλάσσει η μοίρα μας.

Σε δύσκολες στιγμές, υπομονή, μας βοηθάς να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας, να συγκεντρωθούμε και να παλέψουμε, να αγωνιστούμε για αυτό που επιθυμούμε.

Με τη βοήθειά σου, υπομονή, μπορούμε να φτάσουμε στον τερματισμό, να επιτύχουμε αυτό που ονειρευόμαστε, να ζήσουμε μια ζωή με πάθος και στόχο.

Υπομονή, αξίζεις την εκτίμησή μας, γιατί μας βοηθάς να γίνουμε καλύτεροι, να αντέχουμε σε όλες τις δυσκολίες, και να ανταπεξέλθουμε στις προκλήσεις της ζωής.

Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου 2023

Τον αφήνω, αλλά δε με αφήνει.

 


Όταν κάποτε  ένας είπε με δυνατή φωνή,  αφεντικό,   έπιασα έναν κλέφτη,  εκείνος του απάντησε, άστον να φύγει.  Τον αφήνω, αλλά δε με αφήνει, συμπλήρωσε ο υπάλληλος. 

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τον αγωνιζόμενο τον καλόν αγώνα χριστιανό, όπως θα φανεί στη συνέχεια. 

Ο Απόστολος Παύλος γράφει: α)  « και ενδύσασθαι τον καινόν άνθρωπον τον κατά Θεόν κτισθέντα εν δικαιοσύνη και οσιότητι της αληθείας »( Εφ.δ’, 24). β) « αποθέσθαι υμάς κατά την προτέραν αναστροφήν τον παλαιόν άνθρωπον τον φθειρόμενον κατά τας επιθυμίας της απάτης »(  Εφ. δ’, 22).  

Λέει, δηλαδή  ο Παύλος   στους πιστούς να ντυθούν τον καινούργιο άνθρωπο και να αποβάλλουν  τον παλαιόν  αφού, « ο παλαιός ημών άνθρωπος συνεσταυρώθη ίνα καταργηθή το σώμα της αμαρτίας, του μηκέτι δουλεύειν ημάς τη αμαρτία »( Ρω.  στ’, 6). 

Προφανώς ο παλαιός άνθρωπος τον οποίο καλείται ο  πιστός να αποβάλει αντιστοιχεί στον  κλέφτη για τον οποίον έγινε λόγος παραπάνω.  Να όμως που ο παλαιός αυτός άνθρωπος δε φεύγει εύκολα, όπως συμβαίνει και με τον παραπάνω κλέφτη.  Και αυτό το επισημαίνει ο Απόστολος Παύλος με τα εξής λόγια, «  βλέπω δε έτερον νόμον εν τοις μέλεσί μου αντιστρατευόμενον τω νόμω του νοός μου και αιχμαλωτίζοντά με εν τω  νόμω της αμαρτίας τω όντι εν τοις μέλεσί μου  »( Ρω. ζ’, 23 ).  

Ποιος λοιπόν θα διώξει τον κλέφτη, δηλαδή ποιος θα ελευθερώσει τον άνθρωπο από τον παλαιό άνθρωπο; 

Αυτό  το ερώτημα κάνει και  ο Παύλος στο οποίο δίνει και την απάντηση ευχαριστώντας το Θεό με τα εξής λόγια,  « Ταλαίπωρος εγώ άνθρωπος! τις με ρύσεται εκ του σώματος του θανάτου τούτου;  ευχαριστώ τω Θεώ διά Ιησού Χριστού του Κυρίου ημών. άρα ουν αυτός εγώ τω μεν νοί δουλεύω νόμω Θεού, τη δε σαρκί νόμω αμαρτίας »( Ρω. ζ’, 24 -25).

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Γιατί συνήθως γίνεται λόγος για τη σωτηρία της ψυχής ενώ ο Χριστός είναι Σωτήρας ολόκληρου του ανθρώπου;


Λέγεται αυτό, γιατί η σωτηρία της ψυχής συνεπάγεται  την ένδοξη ανάσταση και του σώματος ενώ, αν γίνει λόγος για τη σωτηρία του σώματος, θα νομίσει κανείς ότι πρόκειται για την προφύλαξη του ανθρώπου μόνο από  επίγειους σωματικούς κινδύνους.  Πάντως αυτό δεν είναι και κανόνας, γιατί υπάρχουν τόσες και τόσες αναφορές στη σωτηρία ολόκληρου του ανθρώπου και όχι μόνο της ψυχής.  Παράδειγμα: «Σώσον ημάς, Υιε Θεού, ο αναστάς εκ νεκρών, ψάλλοντάς σοι αλληλούϊα».

Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2023

ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΡΩΤΗΣΕ Ο ΘΕΟΣ

 

Ο Θεός δε ρώτησε τους αγγέλους, αν ήθελαν να τους δημιουργήσει, αφού δεν υπήρχαν πριν τη δημιουργία τους. Δε ρώτησε τον Αδάμ και την Εύα, αν ήθελαν να τους δημιουργήσει, αφού και αυτοί δεν υπήρχαν πριν τη δημιουργία τους. Δε ρώτησε τον Αδάμ, αν ήθελε να δημιουργήσει την Εύα, και μάλιστα με τον τρόπο που την δημιούργησε, αφού ο Ίδιος είπε ότι, « οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον· ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθὸν κατ᾿ αὐτόν »( Γεν. β’, 18). Δε ρώτησε τον Αδάμ και την Εύα, αν θέλουν να κάνουν παιδιά, αφού, « εὐλόγησεν αὐτοὺς ὁ Θεός, λέγων· αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε τὴν γῆν καὶ κατακυριεύσατε αὐτῆς καὶ ἄρχετε τῶν ἰχθύων τῆς θαλάσσης καὶ τῶν πετεινῶν τοῦ οὐρανοῦ καὶ πάντων τῶν κτηνῶν καὶ πάσης τῆς γῆς καὶ πάντων τῶν ἑρπετῶν τῶν ἑρπόντων ἐπὶ τῆς γῆς »(Γεν. α’, 28). Γενικότερα λοιπόν, με βάση αυτά, δεν είναι λογικό να πει κανείς, γιατί ο Θεός έκανε ή κάνει κάτι, επειδή αυτός   δεν το καταλαβαίνει ή δεν το θέλει. Είναι σαν να λέει, μάνα, γιατί με γέννησες.

 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Έχει ανέβει κάποιος στον Ουρανό;

 

Εάν η λέξη Ουρανός δηλώνει το θρόνο του Θεού, δεν έχει ανεβεί κανένας. Αυτό το δήλωσε ο Ίδιος ο Κύριος με τα εξής λόγια, «καὶ οὐδεὶς ἀναβέβηκεν εἰς τὸν οὐρανὸν εἰ μὴ ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς, ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὁ ὢν ἐν τῷ οὐρανῷ »(Ιω. γ’, 13). Ο δε Παύλος σημειώνει σχετικά, « ὁ καταβὰς αὐτός ἐστι καὶ ὁ ἀναβὰς ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν, ἵνα πληρώσῃ τὰ πάντα » (Εφ. δ’, 10).

Ο εωσφόρος που διανοήθηκε να ανεβεί, έπεσε από τη θέση που τον είχε τοποθετήσει ο Θεός και έγινε σκοτεινός δαίμονας, σύμφωνα με τα λόγια του Ησαΐα, « πῶς ἐξέπεσεν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ὁ ἑωσφόρος ὁ πρωΐ ἀνατέλλων; συνετρίβη εἰς τὴν γῆν ὁ ἀποστέλλων πρὸς πάντα τὰ ἔθνη. σὺ δὲ εἶπας ἐν τῇ διανοίᾳ σου· εἰς τὸν οὐρανὸν ἀναβήσομαι, ἐπάνω τῶν ἀστέρων τοῦ οὐρανοῦ θήσω τὸν θρόνον μου, καθιῶ ἐν ὄρει ὑψηλῷ, ἐπὶ τὰ ὄρη τὰ ὑψηλὰ τὰ πρὸς Βορρᾶν, ἀναβήσομαι ἐπάνω τῶν νεφῶν, ἔσομαι ὅμοιος τῷ ῾Υψίστῳ. νῦν δὲ εἰς ᾅδην καταβήσῃ καὶ εἰς τὰ θεμέλια τῆς γῆς »(Ησ. ιδ’,12- 15). Ο Ίδιος δε ο Κύριος αναφέρθηκε στην πτώση του σατανά με τα εξής λόγια, « ἐθεώρουν τὸν σατανᾶν ὡς ἀστραπὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ πεσόντα »( Λουκ. ι’,18).

Στον Ουρανό λοιπόν δε χωράει κανένα άλλο πρόσωπο, γιατί ο Θεός είναι Αγία Τριάδα και όχι τετράδα. Εκεί έχουν το λόγο μόνο Τρεις σύμφωνα με το, « ὅτι τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῷ οὐρανῷ, ὁ Πατήρ, ὁ Λόγος καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, καὶ οὗτοι οἱ τρεῖς ἕν εἰσι » (Α’ Ιω. ε’, 7).

Όσο δε για τη γη, αναφέρεται στη συνέχεια,  « καὶ τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῇ γῇ, τὸ Πνεῦμα καὶ τὸ ὕδωρ καὶ τὸ αἷμα, καὶ οἱ τρεῖς εἰς τὸ ἕν εἰσιν».  Στη γη, «Πάντα χορηγεῖ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, βρύει προφητείας, ἱερέας τελειοῖ, ἀγραμμάτους σοφίαν ἐδίδαξεν, ἁλιεῖς θεολόγους ἀνέδειξεν, ὅλον συγκροτεῖ τὸν θεσμὸν τῆς Ἐκκλησίας…..». Έτσι οι  πιστοί ψάλλουν, « Εἴδομεν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ἐλάβομεν Πνεῦμα ἐπουράνιον, εὕρομεν Πίστιν ἀληθῆ, ἀδιαίρετον Τριάδα προσκυνοῦντες· αὕτη γὰρ ἡμᾶς ἔσωσε». Τι άλλο να θελήσει ο άνθρωπος;

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Δέχεται ο Θεός τα αιτήματα των χριστιανών για τους άλλους;



Βεβαίως τα δέχεται, όπως φαίνεται από τα παρακάτω παραδείγματα τα οποία είναι αρκετά για να πεισθεί κάθε καλόπιστος και κάθε δυσκολόπιστος.

α) Ο Ιωάννης γράφει, « Ἐάν τις ἴδῃ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἁμαρτάνοντα ἁμαρτίαν μὴ πρὸς θάνατον, αἰτήσει, καὶ δώσει αὐτῷ ζωήν, τοῖς ἁμαρτάνουσι μὴ πρὸς θάνατον. ἔστιν ἁμαρτία πρὸς θάνατον· οὐ περὶ ἐκείνης λέγω ἵνα ἐρωτήσῃ »(Α’ Ιω. ε’, 16).

β) Ο Ιάκωβος γράφει, « ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καὶ προσευξάσθωσαν ἐπ' αὐτὸν ἀλείψαντες αὐτὸν ἐλαίῳ ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου· καὶ ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει τὸν κάμνοντα, καὶ ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ Κύριος· κἂν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ. ἐξομολογεῖσθε ἀλλήλοις τὰ παραπτώματα, καὶ εὔχεσθε ὑπὲρ ἀλλήλων, ὅπως ἰαθῆτε· πολὺ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη. »(Ιακ. ε’, 14- 16).

γ) Στην Ιόππη, όταν πέθανε η Ταβιθά, οι χριστιανοί δεν ζήτησαν άμεσα από το Θεό να την αναστήσει, αλλά κάλεσαν από την κοντινή Λύδδα τον Πέτρο, « ὃν παραγενόμενον ἀνήγαγον εἰς τὸ ὑπερῷον, καὶ παρέστησαν αὐτῷ πᾶσαι αἱ χῆραι κλαίουσαι καὶ ἐπιδεικνύμεναι χιτῶνας καὶ ἱμάτια ὅσα ἐποίει μετ' αὐτῶν οὖσα ἡ Δορκάς. ἐκβαλὼν δὲ ἔξω πάντας ὁ Πέτρος καὶ θεὶς τὰ γόνατα προσηύξατο, καὶ ἐπιστρέψας πρὸς τὸ σῶμα εἶπε· Ταβιθά, ἀνάστηθι. ἡ δὲ ἤνοιξε τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῆς, καὶ ἰδοῦσα τὸν Πέτρον ἀνεκάθισε» ( Πρ. θ’, 39- 40).

δ) Ο Ίδιος ο Κύριος είπε, « προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς » (Λουκ. στ’, 28 ).

Αφού λοιπόν δέχεται ο Θεός τα αιτήματα των ζώντων επί της γης για τους άλλους, προφανώς και ασφαλώς δέχεται και τα αιτήματα των αγίων για τους ανθρώπους, αφού οι άγιοι έχουν ζωή και ζουν. Καλά κάνουν λοιπόν οι πιστοί και ζητούν από την Παναγία και από τους αγίους να ζητήσουν από το Θεό την πραγμάτωση των αιτημάτων τους. Τώρα, αν πει κανείς, γιατί δεν τα ζητούν άμεσα από το Θεό, πού ξέρει αυτός ότι δεν τα ζητούν;  Και βέβαια τα ζητούν.   Αν όμως δε λέει αυτό, αλλά θέλει να πει ότι δεν πρέπει να ζητούν από τους ζώντας επί της γης πιστούς και από τους αγίους, να προσεύχονται στο Θεό γι’ αυτούς, έρχεται σε αντίθεση με αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω. Έτσι εκτρέπεται από την οδόν της αληθείας και χρήζει άμεσης επιστροφής διά της μετανοίας.

 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

 

Άγιος Ουαλεντίνος καί έρως, για μιά γιορτή που συνεχίζεται καί την επομένη.

 


 Τ' Άη-Βαλεντίνου είναι ταχειά,  όλοι ξυπνούν νωρίς... κι εμένα Βαλεντίνα σου, στην πόρτα σου θα δείς..." 

Το τραγουδάκι αυτό είναι τής *Οφηλίας στον *Άμλετ... και στον προκείμενο προ-Ραφαηλιτικής τεχνοτροπίας πίνακα, ο *Ρωμαίος κ η *Ιουλιέττα, το αιώνιο ζεύγος, στην διάσημη σκηνή τού μπαλκονιού... 

Το κοινό χαρακτηριστικό των 4 αυτών θεατρικών ηρώων τού Σαίξπηρ και η ειδοποιός διαφορά τους από τους λιμοκοντόρους, λιμοκοντόρες, τής κούφιας αγαπολογίας, είναι πως αυτοί, γνωρίζουν την ορθογραφία τής λέξεως θυσία.

Γι'αυτό και τα πρόσωπα αυτά ζούν 
και θα ζήσουν, μέσα στην Ιστορία. 

Πολύ περισσότερο, ας μας επιτραπεί η δημιουργική παρέκβαση, που έλκουν την υπόσταση τους, όχι μόνον από την ιστορικότητα τού μεσαίωνα, αλλά από τις ζωογόνες ρίζες τους που βρίσκονται στην Ελλάδα. 

Διότι τα περισσότερα έργα του Βρεταννού δραματουργού αποτελούν λογοτεχνικά «δάνεια» από τους Έλληνες τραγικούς 
ενώ ο Έλληνας φιλόσοφος που τον επηρρέασε περισσότερο είναι ο Πλούταρχος.

Η επιρροή της Ελληνικής τραγωδίας 
στη λογοτεχνία της αναγεννήσεως υπήρξε καταλυτική, και ανάμεσα στον Πλούταρχο και τον Σαίξπηρ υπάρχει,
«όχι απλώς επιρροή αλλά σχεδόν συνεργασία(!), στην γραφή, παρά τα 1.000 χρόνια που τους χωρίζουν» 
-όπως ειπώθηκε στο Διεθνές Συμπόσιο τού 2016, για την «Σχέση τού Σαίξπηρ με την κλασσική και τη σύγχρονη Ελλάδα».

«Ο Σαίξπηρ έμαθε από τον Πλούταρχο να γράφει τραγωδίες» ... 
«Έγραφε τον “Ιούλιο Καίσαρα”
και τον “Κοριολάνο", έχοντας δίπλα του 
τα “Ηθικά” και τους “Βίους” τού Πλουτάρχου,
βιβλία που αγόρασε με ποσόν 30 φορές μεγαλύτερο από τα κοινά βιβλία»...

...είχε πει χαρακτηριστικά στο ίδιο Συμπόσιο,  
ο ομότιμος καθηγητής του πανεπιστημίου της Βιρτζίνια Gordon Braden.

Συμπερασματικά λοιπόν θα λέγαμε, ότι τόσο στην τέχνη όσο και στον έρωτα, μέσα στην ζωή, επιζεί αυτό που έχει έρεισμα,
ειδάλλως,  μπορεί κανείς καθώς φθάνει τού Αγίου Βαλεντίνου και με τον τρόπο που έχει καθιερωθεί, να μονολογεί...

... η “γιορτή των ερωτευμένων" 
... θα περισσέψει κι απόψε το λάθος

...θα φρουμάξει και σήμερα η αγαπολογία·
αυτή που κλίνει τον εγωισμό σε όλες του τις πτώσεις...
ενώ η αληθινή αγάπη θα ψάχνει να βρει χώρο·
και σπήλαιο να γεννηθεί...

Διότι, ο Άγιος Ουαλεντίνος (Βαλεντίνος) 
ο Ιερομάρτυρας,
είναι υπαρκτός ! Και πράγματι εορτάζεται σήμερα.
Ασχέτως με το πως έχει εμπορευματοποιηθεί η εορτή του, όπως και του Αγίου Βασιλείου, ως "Santa Claus".

Είναι Άγιος, όπως όλοι οι Ορθόδοξοι Άγιοι που γέννησε η Δύση, μέχρι που ο Πάπας αποφάσισε –με λύπη το λέμε-
να γίνει αυτός, στη θέση τού Χριστού, αρχηγός της Εκκλησίας δηλώνοντας πως είναι κι αλάθητος (…μένει κανείς άφωνος).

Ο Άγιος Βαλεντίνος, αγνόησε την εντολή τού Αυτοκράτορα της Ρώμης, να μην νυμφεύονται οι άντρες τις αγαπημένες τους (...!) και τελούσε το Μυστήριο του Γάμου. 

Σήμερα εορτάζει και 2ος Άγιος Ουαλεντίνος, ο Επίσκοπος, που και αυτού ο βίος σχετίζεται με την προστασία των ζευγαριών. 
Και οι δύο μαρτύρησαν στην Ρώμη·συνακόλουθο αυτό, αυτού που έχει ειπωθή : "Ο έρως ο εμός, εσταύρωται"  
( : Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος)
Δηλαδή, ο Αληθινός Έρωτας, είναι μέχρι Αίματος Θυσίας.

Καθώς επίσης έχουμε, και από τον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης (αδελφό τού Μεγάλου Βασιλείου• ένα παιδάκι !), το ότι δεν είναι άλλο ο έρωτας και άλλη η αγάπη, αλλά, ”έρως, η επιτεταμένη αγάπη εστί” (η υπερβολική αγάπη). 

Ποιός δεν θά’θελε να του προσφερθούν αυτά ;
Αν θέλει δε και αυτός να τα προσφέρει, τότε είναι ήδη θεός

Υπ'αυτές τούς όρους… αληθινής θάλασσας... χρόνια πολλά... 
για μιά γιορτή 
που συνεχίζεται 
καί την επομένη... 

Γεώργιος Κακής Κωνσταντινάτος
Ηθοποιός Σκηνοθέτης Εικαστικός

Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου 2023

Τεχνητή νοημοσύνη και Προσευχή

 Κι όμως η τεχνίτη νοημοσύνη μπορεί να δημιουργήσει προσευχές. Ζητήσαμε από τον ChatGPT να μας γράψει δυο προσευχές , μία για τον Ιησού Χριστό και μια για τους σεισμούς και εδώ οι απαντήσεις:




Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου 2023

Αναχαίτιση λογισμών

 Όπως είναι γνωστό, όταν σε μία χώρα εισέλθει ένα αεροπλάνο χωρίς άδεια, αυτό αναχαιτίζεται. Το ίδιο πρέπει να συμβαίνει και, όταν στην καρδιά του χριστιανού ανεβαίνουν οι λεγόμενοι κακοί λογισμοί. Αυτοί οι λογισμοί προφανώς πρέπει να αναχαιτίζονται όσο το δυνατό γρηγορότερα. Ο Απόστολος Παύλος, δε χρησιμοποιεί το ρήμα αναχαιτίζω, αλλά το ρήμα καθαιρώ, δηλαδή ανατρέπω, αφού στην εποχή του δεν υπήρχαν αεροπλάνα. Έτσι, παρουσιάζει τους λογισμούς ως εχθρούς που ανεβαίνουν στην καρδιά του ανθρώπου, για να βρουν έδαφος εκεί. Χαρακτηριστικά λέει, « τὰ γὰρ ὅπλα τῆς στρατείας ἡμῶν οὐ σαρκικὰ, ἀλλὰ δυνατὰ τῷ Θεῷ πρὸς καθαίρεσιν ὀχυρωμάτων· λογισμοὺς καθαιροῦντες καὶ πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ,….»( Β’ Κορ. ι’ 4-5). Και ο Παύλος λοιπόν είχε τον καλό αγώνα του.

 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Χαίρε όχημα Ηλίου του νοητού

 Η Θεοτόκος, ως Μητέρα του Υιού του Θεού, παρομοιάζεται ως όχημα Ηλίου του νοητού, γιατί ο Χριστός είναι όντως ο νοητός Ήλιος της Δικαιοσύνης. Και βέβαια οποιοδήποτε άψυχο όχημα δε μπορεί να χαίρεται. Η Θεοτόκος όμως, ως έμψυχος Ναός που είναι, μπορεί να χαίρεται, και όντως χαίρεται με τους χαιρετισμούς που ψάλλονται στην Εκκλησία προς τιμήν Της. Η Θεοτόκος, όπως είναι γνωστό, χαρακτηρίζεται ιδιαιτέρως για το ταπεινό Της φρόνημα. Έτσι ως όχημα Ηλίου του νοητού, δεν την αγγίζει ούτε ίχνος εγωισμού. Ακολουθεί το φρόνημα του Υιού Της, « ὃς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα Θεῷ »( Φιλ. β’, 6). Αυτό παραγγέλλει και ο Παύλος με τα λόγια, « τοῦτο γὰρ φρονείσθω ἐν ὑμῖν ὃ καὶ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ » ( Φιλ.β’, 5). Αφού λοιπόν ο Χριστός είναι ταπεινός, αφού η Θεοτόκος έχει ταπεινό φρόνημα, αφού αυτό παραγγέλλει και ο Απόστολος Παύλος, και όχι μόνο, γιατί ο άνθρωπος να μη θέλει να ταπεινώνεται ενώπιον του Θεού του; Μόνο ο σατανάς δε θέλει ούτε μπορεί να ταπεινώνεται.

 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΑΞΙΟΠΡΟΣΕΚΤΟ

 

Είναι αξιοπρόσεκτο το ότι ο Θεός, πριν αμαρτήσουν οι πρωτόπλαστοι, δεν αναφέρεται στη Γραφή ότι είχε κάποιο διάλογο και συζήτηση μαζί τους. Μετά όμως από την παράβαση της εντολής που τους είχε δώσει, είχε διάλογο, όχι μόνο με αυτούς, αλλά και με άλλους στους μετέπειτα χρόνους. Επίσης είναι αξιοπρόσεκτο το ότι ο Θεός δεν αναφέρεται στη Γραφή ότι είχε κάποιο διάλογο και συζήτηση με κάποιον από τους αγγέλους Του. Μετά όμως από την πτώση του Εωσφόρου που έγινε σατανάς, είχε διάλογο μαζί του, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ιστορία του Ιώβ.

Τι άραγε μπορεί να πει κανείς γι’ αυτά τα αξιοπρόσεκτα; Μπορεί να πει ότι ο Θεός δεν είχε ανάγκη να του κάνουν υποδείξεις και να του δώσουν συμβουλές οι πρωτόπλαστοι πριν αυτοί αμαρτήσουν ούτε έχει ανάγκη να του κάνουν υποδείξεις και να του δώσουν συμβουλές οι άγγελοι που δεν έχουν αμαρτήσει. Ο Απόστολος Παύλος γράφει, « Ὢ βάθος πλούτου καὶ σοφίας καὶ γνώσεως Θεοῦ! ὡς ἀνεξερεύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ! τίς γὰρ ἔγνω νοῦν Κυρίου; ἢ τίς σύμβουλος αὐτοῦ ἐγένετο; ἢ τίς προέδωκεν αὐτῷ, καὶ ἀνταποδοθήσεται αὐτῷ; ὅτι ἐξ αὐτοῦ καὶ δι' αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν τὰ πάντα. αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας· ἀμήν » ( Ρω. ια’, 33-36). Όταν όμως πρόκειται για τη σωτηρία των ανθρώπων, συγκαταβαίνει και δέχεται το διάλογο λέγοντας, « καὶ δεῦτε διαλεχθῶμεν, λέγει Κύριος· καὶ ἐὰν ὦσιν αἱ ἁμαρτίαι ὑμῶν ὡς φοινικοῦν, ὡς χιόνα λευκανῶ, ἐὰν δὲ ὦσιν ὡς κόκκινον, ὡς ἔριον λευκανῶ. καὶ ἐὰν θέλητε καὶ εἰσακούσητέ μου, τὰ ἀγαθὰ τῆς γῆς φάγεσθε· ἐὰν δὲ μὴ θέλητε, μηδὲ εἰσακούσητέ μου, μάχαιρα ὑμᾶς κατέδεται » (Ησ. α’,18-20 ). Και στην ιστορία του Ιώβ που ο Θεός είχε συζήτηση με το διάβολο, και εκεί για τη σωτηρία των ανθρώπων επρόκειτο. Δόξα τη μακροθυμία Σου, Κύριε.

 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2023

Ιερώνυμος ο Β΄, ο Αρχιεπίσκοπος των δύσκολων περιστάσεων

 

 Δημ. Ιωάννου

 Οικονομολόγος- Αναλογιστής

«Οι δυσκολίες είναι ένα σκαλοπάτι για τον έξυπνο άνθρωπο, μία κολυμβήθρα για το Χριστιανό και ένας θησαυρός για τον ικανό» Μπαλζάκ

Αυτό το σκαλοπάτι ανέβηκε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κκ.Ιερώνυμος ο Β΄, σε αυτήν την κολυμβήθρα ξαναβαφτίστηκε και αυτοί  είναι οι θησαυροί που απέκτησε στα μέχρι στιγμής 15 χρόνια της Αρχιεπισκοπικής  θητείας του.

Επέλεξε ο Θεός έναν άνθρωπο  με σπάνια χαρίσματα να καθοδηγεί το καράβι της Εκκλησίας στα 15 αυτά πολυτάραχα χρόνια.

 Και τι δε ζήσαμε; Και τι δε περάσαμε;

Οικονομική κρίση, μνημόνια, κύμα μεταναστών, capital controls, κίνδυνος εξόδου της χώρας από το ευρώ  και άτακτη χρεωκοπία, πανδημία, περιοριστικά μέτρα κυκλοφορίας, κλείσιμο των ναών, ύβρεις για το μυστήριο της Αγίας Κοινωνίας και τόσα άλλα.

Πόσες δύσκολες αποφάσεις  πέρασαν από τα χέρια του Αρχιεπίσκοπου μας όλα αυτά τα χρόνια;

Πόσα προβλήματα έπρεπε να λύσει;

Πόσες ισορροπίες έπρεπε να κάνει;

Πόσες   φορές έπρεπε να λυγίσουν τα γόνατα του στην προσευχή  για να διασωθεί η Εκκλησία;

Πόσες ώρες έπρεπε να κλειστεί στο ταμείο του για να του δώσει ο Θεός φώτιση;

Πόσες νηστείες και πόσες ώρες μοναχικού συλλογισμού έπρεπε να αφιερώσει για να του φανερώσει ο Θεός πως πρέπει να πορευτεί;

Ατάραχος, ήρεμος, σιωπηλός . Μοναχός και Αρχιεπίσκοπος μαζί. Σωστός καπετάνιος σε ένα καράβι που η μία τρικυμία διαδεχόταν την άλλη. 

Μα ποιος είναι ως άνθρωπος ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ο Β΄;

Το βιογραφικό του πλούσιο αλλά δεν αρκεί για να πλησιάσουμε το χαρακτήρα του.

 Το φιλανθρωπικό , ιεραποστολικό, κοινωνικό  έργο  αμέτρητο , αλλά δεν αρκεί για να καταλάβουμε το είναι του.

Οι συνεντεύξεις και τα βαθυστόχαστα συγγράμματα του αρκετά, αλλά δεν αρκούν για να μετρήσουμε τη σοφία του.  

Οι επαφές του με τους ισχυρούς των ημερών κάθε εθνότητας , καθημερινές, αλλά δεν αρκούν για να αντιληφθούμε τις ηγετικές  του  ικανότητες.

Οι εισηγήσεις του στις συνεδριάσεις της Ιεράς Συνόδου αναρίθμητες , αλλά και πάλι δεν αρκούν για να κατανοήσουμε  τα διοικητικά του χαρίσματα.

Μα  τότε πώς θα μάθουμε  ποιος είναι ως άνθρωπος ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ο Β΄;

Την απάντηση μας τη δίνει η ίδια του η ζωή και  οι απλοί άνθρωποι που τον έχουν γνωρίσει μέσα  από τα έργα του .

Είναι ο άνθρωπος με την πλούσια μόρφωση που εγκατέλειψε τη Πανεπιστημιακή καριέρα ως Αρχαιολόγος Ιστορικός και Θεολόγος  για να γίνει μοναχός και ιερέας.

Είναι ο άνθρωπος  που αφιερώθηκε στο Θεό όχι στο μέσο ή στο τέλος της ζωής του , αλλά στα νιάτα του.

Είναι ο άνθρωπος που τίμησε και τιμά μέχρι σήμερα τον πνευματικό καθοδηγητή  του, τον πνευματικό του πατέρα τον π. Νικόδημο Γραικό που διαδέχτηκε στη Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας.

Είναι ο αθόρυβος προστάτης φτωχών ανθρώπων, γερόντων, πολύτεκνων νέων, ιερατικών οικογενειών.

Όποια πέτρα της Θήβας κι αν σηκώσεις θα έχει να σου διηγηθεί μία ιστορία για τον Ιερώνυμο το Δεσπότη και για τα καλά που κάνει μέχρι σήμερα  ιδιαίτερα  στον τόπο αυτό.

Είναι ο άνθρωπος με τη προσεχτική λαλιά που κάθε   λέξη έχει ένα νόημα.

Είναι ο άνθρωπος με το σοφό μυαλό που βλέπει μακριά, αφουγκράζεται βαθύτερα, αποφασίζει στωικά.

Είναι ο άνθρωπος ο καταδεχτικός , που δέχεται να ακούει και να συμβουλεύεται παρά την εμπειρία του και το  ύψος του αξιώματος του.

Είναι ο άνθρωπος με τη μεγάλη υπομονή που αντέχει να συμβιώνει με εχθρούς και να ανέχεται τις επιθέσεις «φίλων».

Είναι ο άνθρωπος με τη μεγάλη καρδιά που συγχωρεί τα πάντα και ανέχεται όλους ελπίζοντας στη μετάνοια τους.

Είναι ο άνθρωπος με τη διορατική ματιά που παίρνει αποφάσεις που δίνουν καρπούς χρόνια αργότερα.

Είναι ο άνθρωπος που υπεραγαπά ως γνήσιος πατέρας τα μέλη της Συνόδου και τους ιερείς του- τα παιδιά του .

 Αυτόν  τον άνθρωπο επέλεξε ο Θεός και τοποθέτησε,  στα δύσκολα αυτά χρόνια,  να κρατήσει την Εκκλησία  ενωμένη και  δυνατή.

Αυτόν τον άνθρωπο επέλεξε ο Θεός να γίνει ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδας, ο Πρόεδρος της Συνόδου ,  ο πνευματικός πατέρας του ελληνικού λαού μας.

Αυτόν τον άνθρωπο τοποθέτησε ο Θεός στην κορυφή της Εκκλησίας της Ελλάδας και στις καθημερινές προσευχές  όλων  των πιστών χριστιανών.

Είχε γράψει κάποτε  ο πρώην Γεν. Γραμματέας του ΟΗΕ Νταγκ Χάμερσκελντ  « Στην εποχή μας , ο δρόμος για την αγιότητα περνάει μέσα από το πεδίο των δυσκολιών και της δράσης»

Μέσα από αυτό το δρόμο  με τις δυσκολίες , με πολύ δράση, άλλοτε φανερή και άλλοτε αφανή,  πορεύεται ο Αρχιεπίσκοπος μας.

Σε αυτόν το δρόμο , που οδηγεί στην αγιότητα, αγωνίζεται  τόσα έτη ως Επίσκοπος .

Σε  αυτόν το δρόμο θα εξακολουθεί να πορεύεται προς όφελος της Εκκλησίας της Ελλάδος,ως ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος .

Πάντα Άξιος Μακαριώτατε και εις πολλά τα έτη!

Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2023

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΓΙΝΕΙ;

 

Τι θα πει  να γίνει ή να μη γίνει; Μήπως πρόκειται  για μία λέξη, αν αύριο χιονίσει ή αν βρέξει; Η Αποκάλυψη είναι ολόκληρο βιβλίο και δεν ταιριάζει γι’ Αυτή η φράση να μη γίνει. Ποιο από όλα που γράφει έχει γραφεί για να μη γίνει; Ας αναφερθεί πρώτα αυτό, γιατί αλλιώς τα παίρνει όλα το ποτάμι, πράγμα απαράδεκτο. Αν όμως αναφερθεί κάποιο που οπωσδήποτε θα γίνει, ασφαλώς αυτός που θα πει  ότι η Αποκάλυψη γράφτηκε για να μη γίνει, θα πει, δεν εννοώ αυτό που θα γίνει. Όταν ο Χριστός, για παράδειγμα, λέει, « Ναὶ ἔρχομαι ταχύ. Ἀμήν» (Απ. κβ’, 20), ποιος θα τολμήσει να πει ότι αυτό γράφτηκε  για να μη γίνει;

Αλλά και αν εννοεί κάποιο άλλο, γιατί να αναφερθεί  συλλήβδην στην Αποκάλυψη και όχι μόνο σε αυτό το άλλο; Πώς όμως θα βρει κάποιος κάτι   που γράφτηκε για να μη γίνει, όταν στον πρώτο στίχο της Αποκάλυψης αναφέρεται σαφώς ότι όσα έχουν γραφεί πρέπει να γίνουν και μάλιστα σύντομα; « Ἀποκάλυψις Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἣν ἔδωκεν αὐτῷ ὁ Θεός, δεῖξαι τοῖς δούλοις αὐτοῦ ἃ δεῖ γενέσθαι ἐν τάχει» (Απ. α’, 1). Αφού λοιπόν « δεῖ γενέσθαι ἐν τάχει», ποιος θα πει ότι η Αποκάλυψη γράφτηκε για να μη γίνει; Αγνοεί το της Αποκάλυψης, « καὶ ἐάν τις ἀφέλῃ ἀπὸ τῶν λόγων τοῦ βιβλίου τῆς προφητείας ταύτης, ἀφελεῖ ὁ Θεὸς τὸ μέρος αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς καὶ ἐκ τῆς πόλεως τῆς ἁγίας, τῶν γεγραμμένων ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ» ( Απ. κβ’, 19). Χρειάζεται πολλή  προσοχή, γιατί η Αποκάλυψη αποκαλύπτεται και δε γράφτηκε για να λέει ο καθένας πράγματα δικά του που δεν του έχουν αποκαλυφθεί. 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΤΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ

 
Ο λόγος γι’ αυτούς που αγαπούν το Θεό για τους οποίους ο Παύλος γράφει:

α) Για μεν τα επί της γης που σχετίζονται μ’ αυτούς και τους αφορούν, « Οἴδαμεν δὲ ὅτι τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν, τοῖς κατὰ πρόθεσιν κλητοῖς οὖσιν » (Ρω. η’, 28).

β) για δε το τι τους περιμένει μελλοντικά και αιωνίως, « ἀλλὰ καθὼς γέγραπται, ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἃ ἡτοίμασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν » (Α’ Κορ. β’, 9 ).

Τώρα, για όσους τυχόν δεν τον αγαπούν, ο Θεός δεν παύει να τους αγαπάει, γιατί είναι Φιλάνθρωπος και, « πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν »(Α’ Τιμ. β’, 4). Αυτό φαίνεται και από το ότι, « ὁ πατὴρ ἀπέσταλκε τὸν υἱὸν σωτῆρα τοῦ κόσμου »(Α’Ιω. δ’, 14). Το λοιπόν, « Τις Θεός μέγας ως ο Θεός ημών »;

 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

 

Τι είναι το ταπεινό φρόνημα;

 Ταπεινό φρόνημα είναι το να φρονεί ο άνθρωπος στο βάθος της καρδιάς του για τον εαυτό του ταπεινά και όχι υψηλά. Να απορρίπτει κάθε νόημα του πονηρού ότι τάχα αυτός κάτι είναι, γιατί αυτό είναι φρεναπάτη. Αυτό το τονίζει ο Απόστολος Παύλος με τα εξής λόγια, « εἰ γὰρ δοκεῖ τις εἶναί τι, μηδὲν ὤν, ἑαυτὸν φρεναπατᾷ »(Γαλ. στ’, 3).

Ταπεινό φρόνημα είναι το φρόνημα του Χριστού, το οποίο ο Απόστολος Παύλος προτρέπει τους πιστούς να το έχουν και αυτοί, « τοῦτο φρονείσθω ἐν ὑμῖν ὃ καὶ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ὃς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα Θεῷ, ἀλλ' ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος, καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ »(Φιλ. β’, 5-8).

 Όποιος λοιπόν έχει σοφία, επιδιώκει το ταπεινό φρόνημα. Όποιος δεν έχει, αλλά έχει καλή διάθεση, ας ακούσει τα λόγια του Ιακώβου, « Εἰ δέ τις ὑμῶν λείπεται σοφίας, αἰτείτω παρὰ τοῦ διδόντος Θεοῦ πᾶσιν ἁπλῶς καὶ μὴ ὀνειδίζοντος, καὶ δοθήσεται αὐτῷ »(Ιακ.α’,5).

Και βέβαια, αν κάποιος δε θέλει να έχει ταπεινό φρόνημα, μπορεί να πει κανείς ότι τον ξεγελάει ο πονηρός που αποστρέφεται την ταπείνωση. Αν όμως κάποιος δε θέλει να έχει σοφία, μήπως τότε  φταίει και η έλλειψη σοφίας από τον ίδιο;

 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών