Πρόλογος
Η πίστη στο Θεό και η συμμετοχή στη θεία λατρεία, προπαντώς στην ευχαριστιακή σύναξη, αποτελούν για κάθε ζωντανό μέλος της Εκκλησίας δυο πραγματικότητες αξεχώριστες. Ο αληθινός χριστιανός δεν μπορεί να ζήσει χωρίς τη θεία Λειτουργία. Τα υπερώα του Μυστικού Δείπνου και της Πεντηκοστής, που συνέχειά τους είναι οι ιεροί ναοί, αποτελούν κατεξοχήν τους τόπους της παρουσίας του Θεού και της διανομής των θείων χαρισμάτων. Η «ομοθυμαδόν επί το αυτό» προσκαρτέρηση των πιστών εκφράζει την ενότητα του εκκλησιαστικού σώματος που εδώ και τώρα προγεύεται τα αγαθά της βασιλείας του Θεού. Αυτή την αλήθεια απηχούν και οι άγιοι Πατέρες της Πενθέκτης Συνόδου (691) , όταν παραγγέλλουν ν’ αποκόπτεται απο το σώμα της Εκκλησίας εκείνος που, χωρίς σοβαρό λόγο, δεν εκκλησιάζεται για τρεις συνεχόμενες Κυριακές.
Ο τακτικός εκκλησιασμός δεν αποτελεί για τον πιστό μιαν απλή καλή συνήθεια, ένα τυπικό θρησκευτικό καθήκον , μια κοινωνική υποχρέωση ή έστω μια ψυχολογική διέξοδο από τον ασφυκτικό κλοιό της καθημερινότητος. Αντίθετα, με την προσεκτική προσέλευσή του στο ναό εκφράζει μια υπαρξιακή του ανάγκη. Την ανάγκη να ζήσει αληθινά, αυθεντικά. Να συναντήσει την Πηγή της ζωής του, το Δημιουργό του, και να ενωθεί μαζί Του. Να εκφράσει την αγάπη και την ευλάβειά του στην Παναγία μας και στους Αγίους, τους φίλους του Θεού. Να νιώσει δίπλα του τους πνευματικούς του αδελφούς.
Το σώμα και το αίμα του Χριστό, που μεταλαβαίνει στη Λειτουργία, του χαρίζουν αυτή την πληρότητα, τον κάνουν να αισθάνεται «συμπολίτης των αγίων και οικείος του Θεού». Έτσι , αναχωρεί από το ναό με τη δύναμη ν’ αντιμετωπίσει σύμφωνα με το θείο θέλημα και με τη προοπτική της αιωνίας ζωής τη φθαρτότητα του καθημερινού του βίου.
Στις μέρες μας, που το ψεύτικο και απατηλό περισσεύει και που οι ανθρώπινες ελπίδες από παντού διαψεύδονται, το ενδιαφέρον για την ορθόδοξη λατρεία συνεχώς αυξάνεται , καθώς πολλοί ανακαλύπτουν σ’ αυτήν το νόημα της ζωής., ωστόσο , είναι αλήθεια, οι περισσότεροι αδελφοί μας απουσιάζουν από τις εκκλησίες μας…
Το τεύχος τούτο αποτελεί μια σύνθεση εκλεκτών αποσπασμάτων , σε ελεύθερη απόδοση , από διάφορες ομιλίες του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου (354-407), του μεγάλου ιεράρχου , που συνέδεσε το όνομά του και τη ζωή του με τη θεία Λειτουργία. Διαβάζοντας κανείς τους λόγους του , χαίρεται τη ζωντάνια τους, θαυμάζει την επικαιρότητα τους και διαπιστώνει πως ο άνθρωπος στο βάθος του παραμένει απαράλλαχτός όλες τις εποχές.
Ας ευχηθούμε , το σπίτι του Θεού, ο ιερός ναός, να γίνει και δικό μας σπίτι , η θεία Λειτουργία να καταστεί το κέντρο της υπάρξεως μας και η τράπεζα της Ευχαριστίας ν’ αποβεί για τον καθένα μας «ψυχοτρόφος και ζωοποιός».
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
Ο εκκλησιασμός
Λιμάνια πνευματικά οι ναοί
Με λιμάνια μέσα στο πέλαγος μοιάζουν οι ναοί, που ο Θεός εγκατέστησε στις πόλεις∙ πνευματικά λιμάνια, όπου βρίσκουμε απερίγραπτη ψυχική ηρεμία όσοι σ’ αυτά καταφεύγουμε , ζαλισμένοι από την κοσμική τύρβη. Κι όπως ακριβώς ένα απάνεμο κι ακύμαντο λιμάνι προσφέρει ασφάλεια στα αραγμένα πλοία, έτσι και ο ναός σώζει από την τρικυμία των βιοτικών μεριμνών όσους σ’ αυτόν προστρέχουν και αξιώνει τους πιστούς να στέκονται με σιγουριά και ν’ ακούνε το λόγο του Θεού με γαλήνη πολλή.
Ο ναός είναι θεμέλιο της αρετής και σχολείο της πνευματική ζωής, πάτησε στα πρόθυρα του μόνο, οποιαδήποτε ώρα , κι αμέσως θα ξεχάσεις τις καθημερινές φροντίδες. Πέρασε μέσα, και μια αύρα πνευματική θα περικυκλώσει την ψυχή σου. Αυτή η ησυχία προξενεί δέος και διδάσκει τη χριστιανική ζώη∙ ανορθώνει το φρόνημα και δεν σε αφήνει να θυμάσαι τα παρόντα∙ σε μεταφέρει από τη γη στον ουρανό. Κι αν τόσο μεγάλο είναι το κέρδος όταν δεν γίνεται λατρευτική σύναξη , σκέψου , όταν τελείται η Λειτουργία και οι προφήτες διδάσκουν , οι απόστολοι κυρύσσουν το Ευαγγέλιο, ο Χριστός βρίσκεται ανάμεσά στους πιστούς, ο Θεός Πατέρας δέχεται την τελούμενη θυσία, το Άγιον Πνεύμα χορηγεί τη δική Του αγαλλίαση, τότε λοιπόν, με πόση ωφέλεια πλημμυρισμένοι δεν φεύγουν από το ναό οι εκκλησιαζόμενοι;
Στην εκκλησία συντηρείται η χαρά όσων χαίρονται∙ στην εκκλησία βρίσκεται η ευθυμία των πικραμένων , η ευφροσύνη των λυπημένων , η αναψυχή των βασανισμένων , η ανάπαυση των κουρασμένων . Γιατί ο Χριστός λέει: «Ελάτε σ’ εμένα όλοι όσοι είστε κουρασμένοι και φορτωμένοι με προβλήματα, κι εγώ θα σας αναπαύσω» (Ματθ.11:2Cool. Τι πιο ποθητό απ’ αυτή τη φωνή; Τι πιο γλυκό από τούτη την πρόσκληση ; Σε συμπόσιο σε καλεί ο Κύριος , όταν σε προσκαλεί στην εκκλησία∙ σε ανάπαυση από τους κόπους σε παρακινεί∙ σε ανακουφίση από τις οδύνες σε μεταφέρει. Γιατί σε ξελαφρώνει από το βάρος των αμαρτημάτων. Με την πνευματική απόλαυση θεραπεύει τη στενοχώρια και με τη χαρά τη λύπη.
Γιατί δεν εκκλησιάζεσαι; Παρ’ όλα αυτά, λίγοι είναι εκείνοι που έρχονται στην εκκλησία. Τι θλιβερό! Στους χορούς και στις διασκεδάσεις τρέχουν πρόθυμα. Τις ανοησίες των τραγουδιών τις ακούμε με ευχαρίστηση. Τις αισχρολογίες των ηθοποιών τις απολαμβάνουμε για ώρες, δίχως να βαριόμαστε. Και μόνο όταν μιλάει ο Θεός, χασμουριόμαστε, ξυνόμαστε και ζαλιζόμαστε. Μα και σα ιπποδρόμια, μολονότι δεν υπάρχει στέγη για να προστατεύει τους θεατές από τη βροχή , τρέχουν οι περισσότεροι σαν μανιακοί , ακόμα κι όταν βρέχει ραγδαία, ακόμα κι όταν ο άνεμος σηκώνει τα πάντα. Δεν λογαριάζουν ούτε την κακοκαιρία ούτε το κρύο ούτε την απόσταση. Τίποτα δεν τους κρατάει στα σπίτια τους. Όταν , όμως, πρόκειται α πάνε στην εκκλησία, τότε και το ψιλόβροχο τους γίνεται εμπόδιο. Κι αν τους ρωτήσεις, ποιος είναι ο Αμώς ή ο Οβδιού, πόσοι είναι οι προφήτες ή οι απόστολοι , δεν μπορούν ν’ ανοίξουν το στόμα τους. Για τ’ άλογα, όμως, τους τραγουδιστές και τους ηθοποιούς μπορούν να σε πληροφορήσουν με κάθε λεπτομέρεια. Είναι κατάσταση αυτή;
Γιορτάζουμε μνήμες αγίων , και σχεδόν κανένας δεν παρουσιάζεται στο ναό. Φαίνεται πως η απόσταση παρασύρει τους χριστιανούς στη αμέλεια∙ ή μάλλον όχι η απόσταση , αλλά η αμέλεια μόνο τους εμποδίζει. Γιατί , όπως τίποτα δεν μπορεί να εμποδίσει αυτόν που έχει αγαθή προαίρεση και ζήλο να κάνει κάτι, έτσι και τον αμελή , τον ράθυμο και αναβλητικό όλα μπορούν να τον εμποδίσουν.
Οι μάρτυρες έχυσαν το αίμα τους για την Αλήθεια, κι εσύ λογαριάζεις μια τόσο μικρή απόσταση; εκείνοι θυσίασαν τη ζωή τους για το Χριστό, κι εσύ δεν θέλεις ούτε λίγο να κοπιάσει; ο Κύριος πέθανε για χάρη σου , κι εσύ Τον περιφρονείς; γιορτάζουμε μνήμες αγίων , κι εσύ βαριέσαι να έρθεις στο ναό, προτιμώντας να κάθεσαι στο σπίτι σου; και όμως, πρέπει να έρθεις, για να δεις το διάβολο να νικιέται, τον άγιο να νικάει, το Θεό να δοξάζεται και την Εκκλησία να θριαμβεύει.
‘‘Μα είμαι αμαρτωλός’’, λες, ‘‘ και δεν τολμώ ν’ αντικρύσω τον άγιο’’. Ακριβώς επειδή είσαι αμαρτωλός, έλα εδώ, για να γίνεις δίκαιος. ή μήπως δεν γνωρίζεις, ότι και αυτοί που στέκονται μπροστά στο ιερό θυσιαστήριο, έχουν διαπράξει αμαρτίες; γι’ αυτό οικονόμησε ο Θεός να υποφέρουν και οι ιερείς από κάποια πάθη, ώστε να κατανοούν την ανθρώπινη αδυναμία και να συγχωρούν τους άλλους.
‘‘Αφού , όμως, δεν τήρησα όσα άκουσα στην εκκλησία’’, θα μου πει κάποιος, ‘‘πως μπορώ να έρθω πάλι;’’. Έλα να ξανακούσεις τον θείο λόγο. Και προσπάθησε τώρα να τον εφαρμόσεις. αν βάλεις φάρμακο πάνω στο τραύμα σου και δεν το επουλώσει την ίδια μέρα, δεν θα ξαναβάλεις και την επόμενη; αν ο ξυλοκόπος, που θέλει να κόψει μια βελανιδιά, δεν κατορθώσει να τη ρίξει με την πρώτη τσεκουριά, δεν τη χτυπάει και δεύτερη και πέμπτη και δέκατη φορά; κάνε κι εσύ το ίδιο.
Αλλά , θα μου πεις, σ’ εμποδίζουν να εκκλησιαστείς η φτώχεια και η ανάγκη να εργαστείς. Όμως δεν είναι εύλογη και τούτη η πρόφαση. εφτά μέρες έχει η εβδομάδα. αυτές τις εφτά μέρες τις μοιράστηκε ο Θεός μαζί μας. Και σ’ εμάς έδωσε έξι, ενώ για τον εαυτό Του άφησε μία. αυτή τη μοναδική μέρα, λοιπόν, δεν δέχεσαι να σταματήσεις τις εργασίες;
Και γιατί λέω για ολόκληρη μέρας; Εκείνο που έκανε στην περίπτωση της ελεημοσύνης η χήρα του Ευαγγελίου, το ίδιο κι εσύ στη διάρκεια αυτής της μιας μέρας. Έδωσε εκείνη δυο λεπτά και πήρε πολλή χάρη από το Θεό. Δάνεισε κι εσύ δυο ώρες στο Θεό, πηγαίνοντας στην εκκλησία , και θα φέρεις στο σπίτι σου κέρδη αμετρήτων ημέρων. Αν όμως δεν δέχεσαι να κάνεις κάτι τέτοιο, σκέψου μήπως μ’ αυτή σου τη στάση χάσεις τους κόπους πολλών ετών. Γιατί ο Θεός , όταν περιφρονείται , γνωρίζει να σκορπίζει τα χρήματα που συγκεντρώνεις με την εργασία της Κυριακής.
Μα κι αν ακόμα έβρισκες ολόκληρο θησαυροφυλάκιο γεμάτο από χρυσάφι και εξ αιτίας του απουσίαζες από το ναό, θα ήταν πολύ μεγαλύτερη η ζημιά σου∙ και τόσο μεγαλύτερη, όσο ανώτερα είναι τα πνευματικά από τα υλικά. Γιατί τα υλικά πράγματα, κι αν ακόμα είναι πολλά και τρέχουν άφθονα από παντού, δεν τα παίρνουμε στην άλλη ζωή, δεν μεταφέρονται μαζί μας στον ουρανό, δεν παρουσιάζονται στο φοβερό εκείνο βήμα του Κυρίου. Αλλά πολλές φορές, και πριν ακόμα πεθάνουμε, μας εγκαταλείπουν, αντίθετα, ο πνευματικός θησαυρός που αποκτούμε στην εκκλησία, είναι κτήμα αναφαίρετο και μας ακολουθεί παντού.
‘‘Ναι, αλλά μπορώ’’, λέει κάποιος άλλος, ‘‘να προσευχηθώ και στο σπίτι μου’’. απατάς τον εαυτό σου, άνθρωπε. Βεβαίως, είναι δυνατόν να προσευχηθείς και στο σπίτι σου∙ είναι \αδύνατον όμως να προσευχηθείς έτσι , όπως προσεύχεσαι στην εκκλησία, όπου υπάρχει το πλήθος των πατέρων και όπου ομόφωνη κραυγή ικεσίας αναπέμπεται στο Θεό. Δεν σε ακούει τόσο πολύ ο Κύριος όταν Τον παρακαλέσεις μόνος σου, όσο όταν Τον παρακαλέσεις ενωμένος με τους αδελφούς σου. Γιατί στην εκκλησία υπάρχουν περισσότερες πνευματικές προϋποθέσεις απ’ όσες στο σπίτι . υπάρχουν η ομόνοια , η συμφωνία των π ιστών , ο σύνδεσμος της αγάπης, οι ευχές των ιερέων. Γι’ αυτό , άλλωστε , οι ιερείς προΐστανται των ακολουθιών∙ για να ενισχύονται με τις δυνατότερες ευχές τους οι ασθενέστερες ευχές του λαού, κι έτσι όλες μαζί ν’ ανεβαίνουν στον ουρανό.
Όταν προσευχόμαστε ο καθένας χωριστά ,είμαστε ανίσχυροι∙ όταν όμως συγκεντρωνόμαστε όλοι μαζί, τότε γινόμαστε πιο δυνατοί και ελκύουμε σε μεγαλύτερο βαθμό την ευσπλαχνία του Θεού. Κάποτε ο απόστολος Πέτρος βρισκόταν αλυσοδεμένος στη φυλακή. Έγινε όμως θερμή προσευχή από τους συναγμένους πιστούς, κι αμέσως ελευθερώθηκε. Τι θα μπορούσε , επομένως , να είναι πιο δυνατό από την κοινή προσευχή , που ωφέλησε κι αυτούς ακόμα τους στύλους της Εκκλησίας;
Η προσέλευση μας στο ναό.
Σας παρακαλώ, λοιπόν , και σας ικετεύω, ας προτιμάμε από οποιαδήποτε άλλη ασχολία και φροντίδα τον εκκλησιασμό. Ας τρέχουμε πρόθυμα, όπου κι αν βρισκόμαστε , στην εκκλησία.
Προσέξτε, όμως, κανείς να μην μπεί στον ιερό αυτό χώρο , έχοντας βιοτικές φροντίδες ή περισπασμούς ή φόβους. Αλλά αφού τα’ αφήσουμε όλα τούτα έξω, στις πύλες του ναού , τότε ας περάσουμε μέσα. Γιατί ερχόμαστε στα ανάκτορα των ουρανών, πατάμε σε τόπους που αστράφτουν .
Σας διώξουμε από την ψυχή μας πρώτε-πρώτα τη μνησικακία, για να μην κατακριθούμε, όταν παρουσιαστούμε μπροστά στο Θεό και προσευχηθούμε λέγοντας: «Πάτερ ημών…, άφες ημίν τα οφειλήματα ημών , ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών».
Διαφορετικά, πως θέλεις να φανεί ο Δεσπότης Χριστός γλυκός και πράος απέναντί σου, αφού εσύ γίνεσαι στο συνάνθρωπο σου σκληρός και δεν τον συγχωρέις; Πως θα μπορέσεις να υψώσεις τα χέρια σου στον ουρανό; Πως θα κινήσεις τη γλώσσα σου σε λόγια προσευχής; Πως θα ζητήσεις συγγνώμη; Ακόμα κι αν θέλει ο Θεός να συγχωρήσει τις αμαρτίες σου, δεν Τον αφήνεις εσύ, επειδή δεν συγχωρείς τον πλησίον σου.
Η αμφίεσή μας
Μα και η ενδυμασία μας στο ναό να είναι καλή από κάθε πλευρά. Να είναι κόσμια και όχι εξεζητημένη. Γιατί το κόσμιο είναι σεμνό, ενώ το εξεζητημένο είναι άσεμνο.
Αυτό ακριβώς μας παραγγέλλει και ο απόστολος Παύλος, όταν λέει: «Θέλω να προσεύχονται οι άνδρες σε κάθε τόπο, σηκώνοντας προς τον ουρανό χέρια όσια, χωρίς οργή και δισταγμό ολιγοπιστίας. Επίσης και οι γυναίκες να προσεύχονται με αμφίεση σεμνή , στολίζοντας τον εαυτό τους με σεμνότητα και σωφροσύνη, όχι με πρίτεχνες κομμώσεις και χρυσά κοσμήματα ή μαργαριτάρια ή ενδύματα πολυτελή, αλλά με ό,τι ταιριάζει στις γυναίκες που λένε ότι σέβονται το Θεό, δηλαδή με καλά έργα» (Α΄Τιμ.2: 8-10). Αν , λοιπόν , απαγορεύει στις γυναίκες εκείνα που είναι απόδειξη πλούτου , πολύ περισσότερο απαγορεύει όσα κινούν την περιέργεια , όπως τα φτιασίδια, το βάψιμο των ματιών , το κουνιστό βάδισμα, τα παράξενα ρούχα και τα παρόμοια.
Τι λες , γυναίκα; Έρχεσαι στο ναό να προσευχήθεις, και στολίζεσαι με χρυσαφικά και χτενίσματα επιτηδευμένα; Μήπως ήρθες για να χορέψεις; Μήπως για να λάβεις μέρος σε γαμήλια γιορτή; Εκεί έχουν θέση τα χρυσαφικά και οι πολυτέλειες∙ εδώ δεν χρειάζεται τίποτε απ’ αυτά. Ήρθες να παρακαλέσεις το Θεό για τις αμαρτίες σου. τι στολίζεις , λοιπόν , τον εαυτό σου; αυτή η εμφάνιση δεν είναι γυναίκας που ικετεύει. Πως μπορείς να στενάξεις, πως μπορείς να δακρύσεις, πως μπορείς να προσευχηθείς με θέρμη, έχοντας τέτοια αμφίεση; Θέλεις να φαίνεσαι ευπρεπής; Φόρεσε το Χριστό και όχι το χρυσό. Ντύσου την ελεημοσύνη, τη φιλανθρωπία, τη σωφροσύνη , την ταπεινοφροσύνη. Αυτά αξίζουν περισσότερο απ’ όλο το χρυσάφι . αυτά και την ωραία την κάνουν ωραιότερη και την άσχημη την ομορφαίνουν. Να ξέρεις , γυναίκα, πως, όταν στολιστείς πολύ, γίνεσαι πιο αισχρή, κι από τη γυμνή , γιατί έχεις αποβάλει πια την κοσμιότητα.
Προσοχή και προσευχή.
Αλλά και η διαγωγή μας, όσο βρισκόμαστε μέσα στο ναό, ας είναι η πρέπουσα, όπως αρμόζει σε άνθρωπο που βρίσκεται μπροστά στο Θεό. Να μην ασχολούμαστε με άσκοπες συζητήσεις, μα να στεκόμαστε με φόβο και τρόμο, με προσοχή και προθυμία, με το βλέμμα στραμμένο στη γη και την ψυχή υψωμένη στον ουρανό.
Γιατί έρχονται πολλοί στην εκκλησία , επαναλαμβάνουν μηχανικά ψαλμούς και ευχές, και φεύγουν , δίχως να ξέρουν τι είπαν. Τα χείλη κινούνται , αλλά τ’ αυτιά δεν ακόυνε. Εσύ δεν ακούς την προσευχή σου , και θέλεις να την εισακούσει ο Θεός; γονάτισα, λες∙ αλλά ο νους σου πετούσε μακριά. Το σώμα σου ήταν μέσα στην εκκλησία και η ψυχή σου έξω. Το στόμα έλεγε την προσευχή και ο νους μετρούσε τόκους, συμβόλαια, συναλλαγές, χωράφια, κτήματα, συναναστροφές με φίλους. Κι όλα αυτά συμβαίνουν , γιατί ο διάβολος είναι πονηρός∙ ξέρει πως την ώρα της προσευχής κερδίζουμε πολλά, γι’ αυτό τότε επιτίθεται με μεγαλύτερη σφοδρότητα. Άλλες φορές είμαστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι, και τίποτα δεν σκεφτόμαστε∙ ήρθαμε όμως στην εκκλησία να προσευχηθούμε, και ο διάβολος μας έβαλε ένα σωρό λογισμούς, ώστε καθόλου να μην ωφεληθούμε.
Αν , αλήθεια , ο Θεός σου ζητήσει λόγο για την αδιαφορία ή και την ασέβεια που δείχνεις στις λατρευτικές συνάξεις, τι θα κάνεις; Να, την ώρα που Αυτός σου μιλάει , εσύ, αντί να προσεύχεσαι , έχεις πιάσει κουβέντα ε τον διπλανό σου για πράγματα ανώφελα. Και όλα τ’ άλλα αμαρτήματα μας αν παραβλέψει ο Θεός , τούτο φτάνει για να στερηθούμε τη σωτηρία . Μην το θεωρείς μικρό παράπτωμα. Για να καταλάβεις τη βαρύτητα του, σκέψου τι γίνεται στην ανάλογη περίπτωση των ανθρώπων. Ας υποθέσουμε ότι συζητάς μ’ ένα επίσημο πρόσωπο ή μ’ έναν εγκάρδιο φίλο σου. και ενώ εκείνος σου μιλάει , εσύ γυρίζεις αδιάφορα το κεφάλι σου και αρχίζεις να κουβεντιάζεις με κάποιον άλλο. Δεν θα προσβληθεί ο συνομιλητής σου απ’ αυτή την απρέπεια σου; δεν θα θυμώσει; Δεν θα σου ζητήσει το λόγο;
Αλίμονο! Βρίσκεσαι στη θεία Λειτουργία , κι ενώ το βασιλικό τραπέζι είναι ετοιμασμένο, ενώ ο Αμνός του Θεού θυσιάζεται για χάρη σου, ενώ ο ιερέας αγωνίζεται για τη σωτηρία σου, εσύ αδιαφορείς. Την ώρα που τα εξαπτέρυγα Σεραφείμ σκεπάζουν τα πρόσωπά τους από δέος και όλες οι ουράνιες δυνάμεις μαζί με τον ιερέα παρακαλούν το Θεό για σένα, τη στιγμή που κατεβαίνει από τον ουρανό η φωτιά του Αγίου Πνεύματος και το αίμα του Χριστού χύνεται από την άχραντη πλευρά Του μέσα στο άγιο Ποτήριο, τη στιγμή αυτή η συνείδησή σου άραγε, δεν σε ελέγχει για την απροσεξία σου; σκέψου , άνθρωπος μου , μπροστά σε Ποιόν στέκεσαι την ώρα της φρικτής μυσταγωγίας και μαζί με ποιους- με τα Χερουβείμ, με τα Σεραφείμ, με όλες τις ουράνιες δυνάμεις. Αναλογίσου μαζί με ποιους ψάλλεις και προσεύχεσαι. Είναι αρκετό για να συνέλθεις, όταν θυμηθείς ότι, ενώ έχεις υλικό σώμα αξιώνεσαι να υμνείς τον Κύριο της κτίσεως μαζί με τους ασώματους αγγέλους.
Μη συμμετέχεις, λοιπόν , στην ιερή εκείνη υμνωδία με αδιαφορία. Μην έχεις στον νού σου βιοτικές σκέψεις. Διώξε κάθε γήινο λογισμό και ανέβα νοερά στον ουρανό, κοντά στο θρόνο του Θεού. Πέταξε εκεί μαζί με τα Σεραφείμ, φτερούγισε μαζί τους, ψάλε τον τρισάγιο ύμνο στην Παναγία Τριάδα.
Η θεία Κοινωνία.
Και σαν έρθει η στιγμή της θείας Κοινωνίας κα πρόκειται να πλησιάσεις την αγία Τράπεζα , πίστευε ακλόνητα πως εκεί είναι παρών ο Χριστός, ο Βασιλιάς των όλων. Όταν δεις τον ιερέα να σου προσφέρει το σώμα και το αίμα του Κυρίου, μη νομίσεις ότι ο ιερέας το κάνει αυτό, αλλά πίστευε ότι το χέρι που απλώνεται είναι του Χριστού. Αυτός που λάμπρυνε με την παρουσία Του την τράπεζα της θείας Λειτουργίας. Παραβρίσκεται πραγματικά και εξετάζει του καθενός την προαίρεσαι και παρατηρεί ποιος πλησιάζει με ευλάβεια ταιριαστή στο άγιο Μυστήριο, ποιος με πονηρή συνείδηση , με σκέψεις βρωμερές και ακάθαρτες, με πράξεις μολυσμένες. Αναλογίσου , λοιπόν, κι εσύ ποιο ελάττωμα σου διόρθωσες, ποιαν αρετή κατόρθωσες, ποιαν αμαρτία έσβησες με την εξομολόγηση , σε τι έγινες καλύτερος. Αν η συνείδησή σου σε πληροφορεί ότι φρόντισες αρκετά για την επούλωση των ψυχικών σου τραυμάτων , αν έκανες κάτι περισσότερο από τη νηστεία, κοινώνησε με φόβο Θεού. Αλλιώς, μείνε μακριά από τα άχραντα Μυστήρια. Και όταν καθαριστείς απ’ όλες τις αμαρτίες σου, τότε να πλησιάσεις.
Να προσέρχεστε, λοιπόν, στη θεία Κοινωνία με φόβο και τρόμο, με συνείδηση καθαρή , με νηστεία και προσευχή. Χωρίς να θορυβείτε, χωρίς να ποδοπατείε και να σπρώχνετε τους διπλανούς σας. Γιατί αυτό αποτελεί τη μεγαλύτερη τρέλα και τη χειρότερη περιφρόνηση των θείων Μυστηρίων.
Πες μου άνθρωπε, γιατί κάνεις θόρυβο; Γιατί βιάζεσαι; Σε πιέζει τάχα η ανάγκη να κάνεις τις δουλειές σου; και σου περνάει άραγε, την ώρα που πας να κοινωνήσεις, η σκέψη ότι έχεις δουλειές; Έχεις μήπως την αίσθηση ότι είσαι πάνω στη γη; Νομίζεις ότι βρίσκεσαι μαζί με ανθρώπους και όχι με τους χορούς των αγγέλων; Μα κάτι τέτοιο είναι δείγμα πέτρινης καρδιάς…
Κάθε πότε να κοινωνούμε;
Υπάρχει κι ένα άλλο θέμα: Πολλοί κοινωνούν μια φορά το χρόνο, άλλοι δύο φορές , άλλοι περισσότερες. Ποιους απ’ αυτούς θα επιδοκιμάσουμε; Όσος μια φορά, όσους πολλές ή όσους λίγες φορές μεταλαβαίνουν; Ούτε τους μία ούτε τους πολλές ούτε τους λίγες, μα εκείνους που πλησιάζουν στο άγιο Ποτήριο με καρδιά αγνή, με βίο ανεπίληπτο. Αυτοί ας κοινωνούν πάντα. Οι άλλοι , οι αμετανόητοι αμαρτωλοί , ας μένουν μακριά από τα άχραντα Μυστήρια, γιατί αλλιώς κρίμα και καταδίκη ετοιμάζουν για τον εαυτό τους. Ο άγιος απόστολος λέει: «Όποιος τρώει τον άρτο και πίνει το Ποτήριο του Κυρίου με τρόπο ανάξιο, γίνεται ένοχος αμαρτήματος απέναντι στο σώμα και στο αίμα του Κυρίου, προκαλώντας την καταδίκη του» (Α΄Κορ. 11: 27,29). Θα τιμωρηθεί , δηλαδή , τόσο αυστηρά, όσο και οι σταυρωτές του Χριστού, αφού κι εκείνοι έγινα ένοχοι αμαρτήματος απέναντι στο σώμα Του.
Πολλοί από τους πιστούς έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο περιφρονήσεως των αγίων Μυστηρίων , ώστε, ενώ είναι γεμάτοι από αμέτρητες κακίες και δεν διορθώνουν καθόλου τον εαυτό τους, κοινωνούν στις γιορτές απροετοίμαστοι, μη γνωρίζοντας ότι προϋπόθεση της θείας Κοινωνίας δεν είναι η γιορτή , αλλά καθώς είπαμε, η καθαρή συνείδηση. Και όπως αυτός που δεν αισθάνεται κανένα κακό στη συνείδησή του , πρέπει καθημερινά να προσέρχεται στη θεία Κοινωνία, έτσι κι αυτός που είναι φορτωμένος αμαρτήματα και δεν μετανοεί, πρέπει να μην κοινωνεί ούτε στη γιορτή. Γι’ αυτό και πάλι σας παρακαλώ όλους να μην πλησιάζετε στα θεία Μυστήρια έτσι απροετοίμαστοι κι επειδή το απαιτεί η γιορτή , αλλά, αν κάποτε αποφασίσετε να λάβετε μέρος στη θεία Λειτουργία και να κοινωνήσετε, να καθαρίσετε καλά τον εαυτό σας, από πολλές μέρες πριν, με τη μετάνοια, την προσευχή , την ελεημοσύνη, τη φροντίδα για τα πνευματικά πράγματα.
Παραμονή ως την απόλυση
Ήρθες, λοιπόν , στη εκκλησία και αξιώθηκες να συναντήσεις το Χριστό; Μη φύγεις, αν δεν τελειώσει η ακολουθία. Αν φύγεις πριν την απόλυση , είσαι ένοχος όσο κι ένας δραπέτης. Πηγαίνεις στο θέατρο και , αν δεν τελειώσει η παράσταση , δεν φεύγεις. Μπαίνεις στην εκκλησία, στον οίκο του Κυρίου, και γυρίζεις την πλάτη στα άχραντα Μυστήρια; Φοβήσου τουλάχιστον εκείνον που είπε: «Όποιος καταφρονεί το Θεό θα καταφρονηθεί απ’ Αυτόν» (Προβλ. Παοιμ.13:13).
Τι κάνεις, άνθρωπε; Ενώ ο Χριστός είναι παρών , οι άγγελοι Το παραστέκονται , οι αδελφοί εσύ κοινωνούν ακόμα, εσύ τους εγκαταλείπεις και φεύγεις; Ο Χριστός σου προσφέρει την αγία σάρκα Του, κι εσύ δεν περιμένεις λίγο, για να Τον ευχαριστήσεις έστω με τα λόγια; όταν παρακάθεσαι σε δείπνο, δεν τολμάς να φεύγεις, έστω κι αν έχεις χορτάσει , τη στιγμή του οι φίλοι σου κάθονται ακόμα στο τραπέζι . και τώρα που τελούνται τα φρικτά Μυστήρια του Χριστού, τα’ αφήνεις όλα στη μέση και φεύγεις;
Θέλετε να σας πω τίνος το έργο κάνουν όσοι φεύγουν πριν τελειώσει η θεία Λειτουργία και δεν συμμετέχουν έτσι στις τελευταίες ευχαριστήριε ευχές; Ίσως είναι βαρύ αυτό που πρόκειται να πω, μα πρέπει να το πω. Όταν ο Ιούδας πήρε μέρος στον μυστικό Δείπνο του Χριστού, ενώ όλοι ήταν καθισμένοι στο τραπέζι, αυτό σηκώθηκε πριν από τους άλλου κι έφυγε. Εκείνον, λοιπόν τον Ιούδα, μιμούνται…Αν δεν έφευγε τότε εκείνος , δεν θα γινόταν προδότης, δεν θα χανόταν. Αν δεν ξεχώριζε τον ευατό του από το ποίμνιο, δεν θα τον έβρισκε μόνο ο λύκος , για να τον φάει.
Μετά τον εκκλησιασμό
Εμείς ας αναχωρούμε από τη θεία Λειτουργία σαν λιοντάρια που βγάζουν φωτιά, έχοντας γίνει φοβεροί ακόμα και στο διάβολο. Γιατί το άγιο αίμα του Κυρίου που κοινωνούμε, ποτίζει την ψυχή μας και της δίνει μεγάλη δύναμη. Όταν το μεταλαβαίνουμε άξια, διώχνει τους δαίμονες μακριά και φέρνει κοντά μας τους αγγέλους και τον Κύριο των αγγέλων. Αυτό το αίμα είναι η σωτηρία των ψυχών μας, μ’ αυτό λούζεται η ψυχή, μ’ αυτό στολίζεται. Αυτό το αίμα κάνει το νου μας λαμπρότερο από τη φωτιά, αυτό κάνει την ψυχή μας λαμπρότερη από το χρυσάφι.
Προσελκύστε, λοιπόν, τους αδελφούς μας στην εκκλησία, προτρέψτε τους πλανημένους, συμβουλέψτε τους όχι μόνο με λόγια, αλλά και με έργα. Κι αν ακόμα τίποτα δεν πεις, αλλά βγεις από την ιερή σύναξη, δείχνοντας στους απόντες-και με την εμφάνιση και με το βλέμμα και με τη φωνή και με το βάδισμα και μ’ όλη σου τη σεμνότητα- το κέρδος που αποκόμισες από το ναό , αυτό είναι αρκετό για παραίνεση και συμβουλή. Γιατί έτσι πρέπει να βγαίνουμε από το ναό, σαν από ιερά άδυτα, σαν να κατεβαίνουμε από τους ίδιους τους ουρανούς. Δίδαξε όσους δεν εκκλησιάζονται ότι έψαλες μαζί με τα Σεραφείμ, ότι ανήκεις στην ουράνια πολιτεία, ότι συναντήθηκες με το Χριστό και μίλησες μαζί Του. Αν έτσι ζούμε τη θεία Λειτουργία, δεν θα χρειαστεί να πούμε τίποτα στους απόντες. Αλλά βλέποντας εκείνοι τη δική μας ωφέλεια, θα νιώσουν τη δική τους ζημιά και θα τρέξουν γρήγορα στην εκκλησία, για ν’ απολαύσουν τα ίδια αγαθά , με τη χάρη και φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο, μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα , αιώνια ανήκει η δόξα. Αμήν.
Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
Ιερά Μονή Παρακλήτου
Ωρωπός Αττικής 2004
Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου 2009
Μνημόσυνα μαζί με την Θεία Λειτουργία.
Μακ. Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Χριστοδούλου
Τα μνημόσυνα πρέπει να συνδυάζονται με την Θεία Λειτουργία και προς τούτο έχουμε τις γνώμες μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας μας, οι οποίοι μας διδάσκουν ότι μεγίστη ωφέλεια προσφέρεται στις ψυχές , όταν μνημονεύονται τα ονόματα κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας.
Ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει ότι η προσφορά της Θείας Ευχαριστίας υπέρ των κεκοιμημένων , ενομοθετήθη υπο των Αγίων αποστόλων. Ο ιερός πατήρ μας δίνει την πληροφορίας για το πόσο πλαιά είναι η συνήθεια να μνημονεύονται τα ονόματα κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας. Ο δε Ιερός Αυγουστίνος λέγει ότι έχουμε υποχρέωση , εάν πραγματικά αγαπάμε τους αδελφούς μας να που εκοιμήθησαν, να προσφέρουμε υπέρ αυτών την Θεία Ευχαριστία. Αυτό το γνωρίζουν οι ευσεβείας χριστιανοί, γι’ αυτό φέρνουν τα ονόματα των ζώντων και των κεκοιμημένων στον ιερέα, προκειμένου να τα μνημονεύσει την Αγία Πρόθεση. Είναι μεγάλη τιμή- λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος- να μνημονευθεί το όνομα σου κατά την διάρκεια του καθαγιασμού των Δώρων. Εκείνη την στιγμή – αξίζει να σημειώσουμε- προβλέπεται προσευχή και γα τους κεκοιμημένους και για τους ζώντες. Κι αυτό γιατί-συνεχίζει ο Ιερός Πατήρ-«όταν ο βασιλεύς κάθεται στον θρόνο του, τότε είναι ευκαιρία να του ζητήσουν, να παρουσιασθούν μπροστά του». Όποιος λοιπόν έχει αυτήν την πρόνοια, έχει μεγάλη πιθανότητα να παραλάβει το αίτημά του.
Πρέπει παράλληλα να γνωρίζουμε πως πριν την Θεία Λειτουργία ο Ιερέας τελεί την Ιερά πρόθεση. Η πρόθεση , ή προσκομιδή, είναι η προετοιμασία των τιμίων Δώρων που πρόκειται να γίνουν σώμα και αίμα Χριστού. Το μεν σώμα το παραλαμβάνει ο ιερέας από το πρόσφορο το δε αίμα από τον οίνο. Επάνω στο ιερό δισκάριο ο ιερέας τοποθετεί στο κέντρο κομμάτι προσφόρου, τον αμνό, που συμβολίζει τον Ιησού Χριστό. Δεξιά από τον αμνό τοποθετεί ένα άλλο μικρότερο κομμάτι που συμβολίζει την Παναγία και αριστερά εννέα μικρότερα κομμάτια, τα οποία συμβολίζουν τα εννέα τάγματα των Αγγέλων. Μπροστά από αυτά ο ιερέας παίρνει ένα κομμάτι από το πρόσφορο και μνημονεύει τα ονόματα των ζώντων, βγάζοντας για κάθε όνομα και ένα μικρό ψίχουλο. Δίπλα σε αυτά, μνημονεύει τα ονόματα των ψυχών των κεκοιμημένων. Έτσι λοιπόν στο Άγιο δισκάριο σχηματίζονται δύο λοφίσκοι από ψίχουλα, όπου είναι οι ψυχές των ζώντων και των κεκοιμημένων. Και στο τέλος ο ιερέας στον μέσον βγάζει ένα ψίχουλο για την δική του ψυχή και το τοποθετεί ανάμεσα στους δύο αυτούς λοφίσκους για να είναι ο μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Αυτή η εικόνα συμβολίζει ολόκληρή την Εκκλησία.
Ας μεταφέρουμε εδώ ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο Δογματική της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, το οποίο έχει συγγράψει ο αείμνηστος Παναγιώτης Τρεμπέλας. « Η επί γής στρατευομένη Εκκλησίας προσφέρει την Θεία Ευχαριστία και υπέρ των τεθνεόντων πιστεύουσα ότι μεγίστη ωφέλεια παρέχεται ταις ψυχαίς υπέρ ως η δέησις αναφέρεται. Δεν δυνάμεθα όμως να καθορίσουμε μέχρι τίνος βαθμού εξικνείται και ποία ακριβώς ισχύν κέκτηται η ωφέλεια αύτη», δηλαδή δεν ξέρουμε μέχρι ποίου σημείου μπορούμε να ωφελήσουμε με τις προσευχές μας τις ψυχές. «Πάντως μεταπήδισις από της καταστάσεως της πικρίας και της αθλιότητας , εις την κατάστασιν της αγιότητος και μακαριότητος καθώς και η ελπίς επανορθωτικής και εξαλειφούσης τα αμαρτήματα και τας συνεπείας αυτών μετανοίας, δια τους μέχρι της τελευταίας πνοής εν τη αμαρτία εμείναντας, αποκλείεται». Έναν άνθρωπο δηλαδή που έφυγε αμετανόητος και άπιστος δεν μπορούμε να τον βοηθήσουμε.
Η Αρχαιολογική σκαπάνη έχει ανακαλύψει πρωτοχριστιανικούς τάφους όπου είναι γραμμένες ορισμένες επιτύμβιες επιγραφές π.χ «χαίρετε οι διαβάτες και ας κάνετε μία ευχή υπέρ αυτού». Άλλη επιγραφή «ως Θεός Παντοκράτορ, μνήσθητι της κοιμήσεως και αναπαύσεως της δούλης Σου…», σε άλλη «υπέρ σωτηρίας και μνήμης αυτών».
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι τα μνημόσυνα ωφελούν τους νεκρούς μας. Τους προσφέρουν μία πνευματική υπηρεσία. «Μην αμφιβάλλεις-λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος-ότι ο απελθών θα λάβει κάτι καλό από τις προσευχές που κάνεις εσύ». Και πάλι ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης επαναλαμβάνει, για το πόση μεγάλη αξία έχει το να γίνονται αυτές οι προσευχές μέσα στην ώρα της Θείας Λειτουργίας.
Απο το βιβλίο "η μετά μεταθάνατον ζωή"
Τα μνημόσυνα πρέπει να συνδυάζονται με την Θεία Λειτουργία και προς τούτο έχουμε τις γνώμες μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας μας, οι οποίοι μας διδάσκουν ότι μεγίστη ωφέλεια προσφέρεται στις ψυχές , όταν μνημονεύονται τα ονόματα κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας.
Ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει ότι η προσφορά της Θείας Ευχαριστίας υπέρ των κεκοιμημένων , ενομοθετήθη υπο των Αγίων αποστόλων. Ο ιερός πατήρ μας δίνει την πληροφορίας για το πόσο πλαιά είναι η συνήθεια να μνημονεύονται τα ονόματα κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας. Ο δε Ιερός Αυγουστίνος λέγει ότι έχουμε υποχρέωση , εάν πραγματικά αγαπάμε τους αδελφούς μας να που εκοιμήθησαν, να προσφέρουμε υπέρ αυτών την Θεία Ευχαριστία. Αυτό το γνωρίζουν οι ευσεβείας χριστιανοί, γι’ αυτό φέρνουν τα ονόματα των ζώντων και των κεκοιμημένων στον ιερέα, προκειμένου να τα μνημονεύσει την Αγία Πρόθεση. Είναι μεγάλη τιμή- λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος- να μνημονευθεί το όνομα σου κατά την διάρκεια του καθαγιασμού των Δώρων. Εκείνη την στιγμή – αξίζει να σημειώσουμε- προβλέπεται προσευχή και γα τους κεκοιμημένους και για τους ζώντες. Κι αυτό γιατί-συνεχίζει ο Ιερός Πατήρ-«όταν ο βασιλεύς κάθεται στον θρόνο του, τότε είναι ευκαιρία να του ζητήσουν, να παρουσιασθούν μπροστά του». Όποιος λοιπόν έχει αυτήν την πρόνοια, έχει μεγάλη πιθανότητα να παραλάβει το αίτημά του.
Πρέπει παράλληλα να γνωρίζουμε πως πριν την Θεία Λειτουργία ο Ιερέας τελεί την Ιερά πρόθεση. Η πρόθεση , ή προσκομιδή, είναι η προετοιμασία των τιμίων Δώρων που πρόκειται να γίνουν σώμα και αίμα Χριστού. Το μεν σώμα το παραλαμβάνει ο ιερέας από το πρόσφορο το δε αίμα από τον οίνο. Επάνω στο ιερό δισκάριο ο ιερέας τοποθετεί στο κέντρο κομμάτι προσφόρου, τον αμνό, που συμβολίζει τον Ιησού Χριστό. Δεξιά από τον αμνό τοποθετεί ένα άλλο μικρότερο κομμάτι που συμβολίζει την Παναγία και αριστερά εννέα μικρότερα κομμάτια, τα οποία συμβολίζουν τα εννέα τάγματα των Αγγέλων. Μπροστά από αυτά ο ιερέας παίρνει ένα κομμάτι από το πρόσφορο και μνημονεύει τα ονόματα των ζώντων, βγάζοντας για κάθε όνομα και ένα μικρό ψίχουλο. Δίπλα σε αυτά, μνημονεύει τα ονόματα των ψυχών των κεκοιμημένων. Έτσι λοιπόν στο Άγιο δισκάριο σχηματίζονται δύο λοφίσκοι από ψίχουλα, όπου είναι οι ψυχές των ζώντων και των κεκοιμημένων. Και στο τέλος ο ιερέας στον μέσον βγάζει ένα ψίχουλο για την δική του ψυχή και το τοποθετεί ανάμεσα στους δύο αυτούς λοφίσκους για να είναι ο μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Αυτή η εικόνα συμβολίζει ολόκληρή την Εκκλησία.
Ας μεταφέρουμε εδώ ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο Δογματική της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, το οποίο έχει συγγράψει ο αείμνηστος Παναγιώτης Τρεμπέλας. « Η επί γής στρατευομένη Εκκλησίας προσφέρει την Θεία Ευχαριστία και υπέρ των τεθνεόντων πιστεύουσα ότι μεγίστη ωφέλεια παρέχεται ταις ψυχαίς υπέρ ως η δέησις αναφέρεται. Δεν δυνάμεθα όμως να καθορίσουμε μέχρι τίνος βαθμού εξικνείται και ποία ακριβώς ισχύν κέκτηται η ωφέλεια αύτη», δηλαδή δεν ξέρουμε μέχρι ποίου σημείου μπορούμε να ωφελήσουμε με τις προσευχές μας τις ψυχές. «Πάντως μεταπήδισις από της καταστάσεως της πικρίας και της αθλιότητας , εις την κατάστασιν της αγιότητος και μακαριότητος καθώς και η ελπίς επανορθωτικής και εξαλειφούσης τα αμαρτήματα και τας συνεπείας αυτών μετανοίας, δια τους μέχρι της τελευταίας πνοής εν τη αμαρτία εμείναντας, αποκλείεται». Έναν άνθρωπο δηλαδή που έφυγε αμετανόητος και άπιστος δεν μπορούμε να τον βοηθήσουμε.
Η Αρχαιολογική σκαπάνη έχει ανακαλύψει πρωτοχριστιανικούς τάφους όπου είναι γραμμένες ορισμένες επιτύμβιες επιγραφές π.χ «χαίρετε οι διαβάτες και ας κάνετε μία ευχή υπέρ αυτού». Άλλη επιγραφή «ως Θεός Παντοκράτορ, μνήσθητι της κοιμήσεως και αναπαύσεως της δούλης Σου…», σε άλλη «υπέρ σωτηρίας και μνήμης αυτών».
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι τα μνημόσυνα ωφελούν τους νεκρούς μας. Τους προσφέρουν μία πνευματική υπηρεσία. «Μην αμφιβάλλεις-λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος-ότι ο απελθών θα λάβει κάτι καλό από τις προσευχές που κάνεις εσύ». Και πάλι ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης επαναλαμβάνει, για το πόση μεγάλη αξία έχει το να γίνονται αυτές οι προσευχές μέσα στην ώρα της Θείας Λειτουργίας.
Απο το βιβλίο "η μετά μεταθάνατον ζωή"
Ο άπιστός γιατρός
Ο άπιστός γιατρός
Ζούσε πριν πολλά σε μια κωμόπολή της Πελοποννήσου ένα ιερέας ευλαβής και ενάρετος με το όνομα Θεοδόσιος. Ο παπα-Θεοδόσιος είχε μόνο μια λύπη από την ζωή τυ. Ήταν άτεκνος. Όσο περνούσε ο καιρός και δεν αποκτούσε παιδί η θλίψη του μεγάλωνε όμως δεν παρέλειπε στις προσευχές του να ζητά από τον Θεό με πίστη θερμή ν α του δώσει παιδί και μάλιστα αρσενικό, με την υποχρέωση να καταβάλλει κάθε φροντίδα για να το μορφώσει χριστιανικά. Η πρεσβυτέρα του , ύστερα από ατεκνία τόσων ετών, έμεινε έγκυος. Και μια μέρα, ενώ ο παπα-Θεοδόσιος βρισκόταν στην εκκλησία και διάβαζε τον εσπερινό, μια γειτόνισσα έσπευσε να του αναγγείλει τον αίσιο τοκετό.
-Να σου ζήσει , παππούλη , το κοριτσάκι!
-Αδύνατον ! απαντά με ακλόνητη πεποίθηση ο ιερέας. Αδύνατον να είναι κοριτσάκι! Εγώ αρσενικό ζήτησα από τον Θεό!
Η γειτόνισσα η οποία γνώριζε τον πόθο του παπα-Θεοδόση , επέμενε ότι ήταν δήθεν κοριτσάκι. Αλλά μετά από λίγο του φανέρωσε την αλήθεια. Πράγματι η πρεσβυτέρα του είχε γεννήσει γιό.
Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε , το παιδί μεγάλωνε και ο σεβάσμιος ιερέας όσο μπορούσε προσπάθησε να του δώσει ανατροφή χριστιανική έχω ότου μετά από μια ασθένεια πέθανε. ενώ το παιδί ήταν ακόμα μαθητής στο Λύκειο
Ο νεαρός Κωνσταντίνος τελείωσε τις σπουδές του στο Λύκειο και έπειτα αναχώρησε στην Γαλλία για να σπουδάσει εκεί την ιατρική.
Στο νέο εκείνο περιβάλλον ο νεαρός Κωνσταντίνος ελεύθερος από κάθε επίβλεψη , δεν είναι παράδοξο ότι άρχισε να αλλάζει φρόνημα και συνήθειες και τρόπο ζωής. Όχι μ όνο το περιβάλλον του Παρισιού , που σπούδαζε, και η συναναστροφή με συμφοιτητές ελεύθερους στο φρόνημα και στον βίο, αλλά και η διδασκαλία πολλών από τους καθηγητές της Ιατρικής , οποίοι ευχαριστιούνταν να εκφράζουν ιδέες αντιθρησκευτικές και να παριστάνουν ότι αυτές στηρίζονται δήθεν στην αλήθεια, όλα αυτά επηρέασαν πολύ τον νεαρό Έλληνα φοιτητή. Πολύ γρήγορα ο Κωνσταντίνος κατάντησε σε πλήρη απιστία. Η ενθύμηση του πατέρα του , οι συμβουλές του, που είχε ακούσει από αυτόν, δεν στάθηκαν ικανές να τον συγκρατήσουν από τον κατήφορο της αμαρτίας.
Με τέτοιο πλέον φρόνημα ο Κωνσταντίνος εξακολούθησε τις σπουδές του μέχρι τέλος, πήρε το δίπλωμα του γιατρού και άρχισε να εξασκεί στο Παρίσι το έργο του. Κατά το διάστημα αυτό δοκίμασε πολλές ηθικές θλίψεις. Η συνείδηση του συχνά τον έλεγχε για τον βίο της απιστίας. Μολονότι ακολουθούσε ζωή διασκεδάσεων , όχι μόνο δεν εύρισκε πραγματική ανακούφιση σε αυτές, αλά πολλές φορές αισθανόταν αηδία προς τη ζωή . Και ενώ βρίσκονταν σε τέτοια ψυχολογική κατάσταση αποφάσισε επανειλημμένα να θέσει τέρμα στη ζωή του. Διότι δεν εύρισκε για ποιο λόγο έπρεπε να ζει, εφ’όσον το πνεύμα του δεν αναπαύονταν και εφ’ όσον δεν πίστευε σε άλλη ζωή πέρα του τάφου. Αλλά τότε ακριβώς είδε χειροπιαστή την επέμβαση μιας αόρατης δύναμης, η οποία δεν τον άφησε να πραγματοποιήσει την απόφαση του. Κρατώντας το περίστροφο στο χέρι πυροβόλησε κατά το στήθος του επαλειμμένα αλλά παραδόξως , το περίστροφο δεν έπιανε φωτιά! Το άψυχο φονικό όπλο φαινόταν σαν να μην ήθελε να υπακούσει! Έστρεφε προς τα έξω την κάνη του πιστολιού και τότε το πιστόλι εκπυρσοκροτούσε! Το γεγονός αυτό του έκανε μεγάλη εντύπωση , αν και δεν ήταν τότε να καταλάβει ότι αυτό ήταν επέμβαση της θείας Πρόνοιας. Οπωσδήποτε, η αυτοκτονία ματαιώθηκε.
Και σε άλλη εποχή ο γιατρός μας αποφάσισε να θέσει τέρμα στη ζωή του. Ήταν τότε καλοκαίρι και αυτόν κοιμόταν επάνω σε ένα ηλιακωτό. Με την απόφαση λοιπόν να αυτοκτονήσει , κοιμόταν την νύχτα πάνω στο στηθαίο (πεζούλι)του ηλιακωτού, με την σκέψη ότι την νύκτα,, καθώς θα κοιμόταν και θα γύριζε στον ύπνο του θα πέθαινε με μίας , χωρίς να το καταλάβει. Αλλά και σε αυτό οι ελπίδες του διαψεύστηκαν! Πάντοτε την νύχτα έπεφτε από το στενό εκείνο στηθαίο. Αλλά , παραδόξως, ποτέ δεν έπεσε προς τα έξω! Έπεφτε πάντοτε μέσα στο ηλιακωτό. Δοκίμασε επανειλημμένα, αλά το αποτέλεσμα ήταν πάντοτε το ίδιο. Πάντοτε δηλαδή έπεφτε προς τα μέσα και ποτέ προς τα έξω. Και το γεγονός αυτός του έκανε μεγάλη εντύπωση. Αλλά τα μάτια της ψυχής του ήταν κλειστά και δεν μπορούσε να δει και στην περίσταση αυτή το χέρι του Θεού ο οποίος θαυματουργικώς ζητούσε να τον συγκρατήσει από τον όλεθρο. Διότι προέβλεπε ο Θεός, ότι ο άπιστος εκείνος θα μεταβαλλόταν μια μέρα σε πιστό.
Στο Παρίσι ο γιατρός ο Κωνσταντίνος έμεινε αρκετά χρόνια. Εκεί συνδέθηκε με στενή φιλία με ένα συνάδελφό του Γάλλο γιατρό. Σημειωτέον , ότι και ο γιατρός εκείνος βρισκόταν στην ίδια κατάσταση απιστίας, επομένως είχε τα ίδια φρονήματα με τον Κωνσταντίνο. Μόνο η σύζυγος του Γάλλου γιατρού ήταν γυναίκα με θερμή ευσέβεια και πίστη. Πολλές φορές παρακαλούσε τους δύο άπιστους φίλους και τους εξόρκιζε να αφήσουν τα υλιστικά τους φρονήματα. Εκείνοι όμως γελούσαν μαζί της και την ειρωνεύονταν , μερικές φορές , για να την πειράξουν της έλεγαν μπροστά της πολλά ενάντια της χριστιανικής θρησκείας.
Κατόπιν διαμονής πολλών ετών στην Γαλλία ο Κωνσταντίνος νοστάλγησε και αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα του. Πράγματι αναχώρησε και ήρθε στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκε ως γιατρός στον Πύργο, όπου σε λίγο παντρεύτηκε. Η σύζυγός του ήταν γυναίκα με αρκετή ευσέβεια. Αλά ο Κωνσταντίνος δεν ενννοοόυσε να αφήσει τις ιδέες του. Στις παρακλήσεις και προτροπές της γυναίκας του αυτός έμενε ασυγκίνητος και ακλόνητοςς στις υλιστικές και αθεϊστικές του ιδέες/ χαρακτηριστικό είναι ότι κατά την Μεγάλη Παρασκευή , όταν η οικογένεια του νήστευε αυστηρά, αυτός διέταζε επίμονα να του ετοιμάσουν κρέας για να φάει! Όταν μετά από δύο ημέρες η οικογένεια του γιόρταζε το Πάσχα, ο άπιστος γιατρός διέταζε να του ετοιμάσουν νηστίσιμο φαγητό!
Τέτοιο τρόπο είχαν τα πράγματα , όταν ο Κωνσταντίνος σχετίστηκε με μερικούς άλλου λόγιου της πόλης εκείνης, οι οποίοι συγκεντρώνονταν τακτικά σε συνεδριάσεις πνευματιστικές. Τα πνευματιστικά φαινόμενα έκαναν εντύπωση ισχυρή στον υλιστή γιατρό, ο οποίος μέχρι τότε πίστευε, ότι δεν υπάρχουν πνεύματα και κόσμος πνευματικός. Αλλά τα φαινόμενα του πνευματισμού κλόνισαν την πεποίθηση του αυτή και πολύ γρήγορα ο γιατρός μας πείστηκε , ότι υπάρχουν πνεύματα και δυνάμεις αόρατες και μυστηριώδεις. Άρχισε πλέον να παραδέχεται όλες τις χριστιανικές αλήθειες. Και το παρίεργο είναι , ότι με το τραπέζι του πνευματισμού τους μιλούσε πνεύμα πονηρό , το οποίο παρουσιαζόταν ότι είναι ο Χριστό! Δίδασκε και συμβούλευε με πνεύμα χριστιανικό, τους επέπληττε για κάθε παρεκτροπή, επέβαλλε σε εκείνους που παρεκτρέπονταν νηστείες αυστηρές και άλλες σωματικές ασκήσεις.
Βαθμηδόν οι αποκαλύψεις αυτές οι πνευματιστικές γινόταν περισσότερο αξιοπερίεργες. Διότι το πνεύμα, το οποίο τους μιλούσε μέσω του τραπεζιού, τους διέταξε να κατασκευάσουν ναό ξύλινο, κινητό , σαν απομίμηση της σκηνής των Ιουδαίων. Ακόμη του βεβαίωνε, ότι ς τους χειροτόνησε αποστόλους, ότι θα τους στείλει να κηρύξουν , ακόμη ότι θα τους δώσει δύναμη να περπατούν επάνω στα νερά της θάλασσας! Όλα αυτά και κάποια άλλα σημεία ύποπτα, άνοιξαν πλέον τα μάτια σε όσους συμμετείχαν στις συνεδριάσεις εκείνες και οι περισσότεροι κατάλαβαν ότι πρόκειται για έντεχνη πλεκτάνη του διαβόλου. Τότε και ο γιατρός μας, αφού διαφωτίστηκε από κάποιον αξιοσέβαστο κληρικό, άφησε την πλάνη εκείνη, αλά από τότε κράτησε σταθερές τις χριστιανικές του πεποιθήσεις και έγινε παράδειγμα εκλεκτού Χριστιανού. ..
Μετά από κάποιο καιρό ο Κωνσταντίνος θέλησε να επισκεφτεί την πόλη των σπουδών του , το Παρίσι . καθένας καταλαβαίνει ότι μια από τις πρώτες του φροντίδες ήταν να επισκεφτεί τον κάποτε στενό του φίλο, τον γάλλο γιατρό. Μετά α τις πρώτες ομιλίες, ο Κωνσταντίνος του λέγει:
-Ξέρεις , τώρα έχω αλλάξει φρόνημα . έχω γίνει Χριστιανός!
Πόση ήταν η έκπληξή του και η χαρά του , όταν ο φίλος του σε απάντηση έβγαλε από την τσέπη του ένα κομψοδεμένο βιβλίο, την Αγία Γραφή. Του την έδειξε και του είπε:
-Και εγώ, φίλε μου, όχι μόνο πιστεύω όσα λέει το βιβλίο αυτό, αλλά και τα έχω ως μόνη παρηγοριά και χαρά στη ζωή μου.
Η ευσεβής σύζυγος του γιατρού έγινε έξαλλη από χαρά , όταν είδε τον οικογενειακό φίλο να είναι τώρα Χριστιανό. Επαναλάμβανε πολλές φορές με απορία και χαρά:
- Ο Κωνσταντίνος Χριστιανός! Ο Κωνσταντίνος Χριστιανός!...
Ζούσε πριν πολλά σε μια κωμόπολή της Πελοποννήσου ένα ιερέας ευλαβής και ενάρετος με το όνομα Θεοδόσιος. Ο παπα-Θεοδόσιος είχε μόνο μια λύπη από την ζωή τυ. Ήταν άτεκνος. Όσο περνούσε ο καιρός και δεν αποκτούσε παιδί η θλίψη του μεγάλωνε όμως δεν παρέλειπε στις προσευχές του να ζητά από τον Θεό με πίστη θερμή ν α του δώσει παιδί και μάλιστα αρσενικό, με την υποχρέωση να καταβάλλει κάθε φροντίδα για να το μορφώσει χριστιανικά. Η πρεσβυτέρα του , ύστερα από ατεκνία τόσων ετών, έμεινε έγκυος. Και μια μέρα, ενώ ο παπα-Θεοδόσιος βρισκόταν στην εκκλησία και διάβαζε τον εσπερινό, μια γειτόνισσα έσπευσε να του αναγγείλει τον αίσιο τοκετό.
-Να σου ζήσει , παππούλη , το κοριτσάκι!
-Αδύνατον ! απαντά με ακλόνητη πεποίθηση ο ιερέας. Αδύνατον να είναι κοριτσάκι! Εγώ αρσενικό ζήτησα από τον Θεό!
Η γειτόνισσα η οποία γνώριζε τον πόθο του παπα-Θεοδόση , επέμενε ότι ήταν δήθεν κοριτσάκι. Αλλά μετά από λίγο του φανέρωσε την αλήθεια. Πράγματι η πρεσβυτέρα του είχε γεννήσει γιό.
Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε , το παιδί μεγάλωνε και ο σεβάσμιος ιερέας όσο μπορούσε προσπάθησε να του δώσει ανατροφή χριστιανική έχω ότου μετά από μια ασθένεια πέθανε. ενώ το παιδί ήταν ακόμα μαθητής στο Λύκειο
Ο νεαρός Κωνσταντίνος τελείωσε τις σπουδές του στο Λύκειο και έπειτα αναχώρησε στην Γαλλία για να σπουδάσει εκεί την ιατρική.
Στο νέο εκείνο περιβάλλον ο νεαρός Κωνσταντίνος ελεύθερος από κάθε επίβλεψη , δεν είναι παράδοξο ότι άρχισε να αλλάζει φρόνημα και συνήθειες και τρόπο ζωής. Όχι μ όνο το περιβάλλον του Παρισιού , που σπούδαζε, και η συναναστροφή με συμφοιτητές ελεύθερους στο φρόνημα και στον βίο, αλλά και η διδασκαλία πολλών από τους καθηγητές της Ιατρικής , οποίοι ευχαριστιούνταν να εκφράζουν ιδέες αντιθρησκευτικές και να παριστάνουν ότι αυτές στηρίζονται δήθεν στην αλήθεια, όλα αυτά επηρέασαν πολύ τον νεαρό Έλληνα φοιτητή. Πολύ γρήγορα ο Κωνσταντίνος κατάντησε σε πλήρη απιστία. Η ενθύμηση του πατέρα του , οι συμβουλές του, που είχε ακούσει από αυτόν, δεν στάθηκαν ικανές να τον συγκρατήσουν από τον κατήφορο της αμαρτίας.
Με τέτοιο πλέον φρόνημα ο Κωνσταντίνος εξακολούθησε τις σπουδές του μέχρι τέλος, πήρε το δίπλωμα του γιατρού και άρχισε να εξασκεί στο Παρίσι το έργο του. Κατά το διάστημα αυτό δοκίμασε πολλές ηθικές θλίψεις. Η συνείδηση του συχνά τον έλεγχε για τον βίο της απιστίας. Μολονότι ακολουθούσε ζωή διασκεδάσεων , όχι μόνο δεν εύρισκε πραγματική ανακούφιση σε αυτές, αλά πολλές φορές αισθανόταν αηδία προς τη ζωή . Και ενώ βρίσκονταν σε τέτοια ψυχολογική κατάσταση αποφάσισε επανειλημμένα να θέσει τέρμα στη ζωή του. Διότι δεν εύρισκε για ποιο λόγο έπρεπε να ζει, εφ’όσον το πνεύμα του δεν αναπαύονταν και εφ’ όσον δεν πίστευε σε άλλη ζωή πέρα του τάφου. Αλλά τότε ακριβώς είδε χειροπιαστή την επέμβαση μιας αόρατης δύναμης, η οποία δεν τον άφησε να πραγματοποιήσει την απόφαση του. Κρατώντας το περίστροφο στο χέρι πυροβόλησε κατά το στήθος του επαλειμμένα αλλά παραδόξως , το περίστροφο δεν έπιανε φωτιά! Το άψυχο φονικό όπλο φαινόταν σαν να μην ήθελε να υπακούσει! Έστρεφε προς τα έξω την κάνη του πιστολιού και τότε το πιστόλι εκπυρσοκροτούσε! Το γεγονός αυτό του έκανε μεγάλη εντύπωση , αν και δεν ήταν τότε να καταλάβει ότι αυτό ήταν επέμβαση της θείας Πρόνοιας. Οπωσδήποτε, η αυτοκτονία ματαιώθηκε.
Και σε άλλη εποχή ο γιατρός μας αποφάσισε να θέσει τέρμα στη ζωή του. Ήταν τότε καλοκαίρι και αυτόν κοιμόταν επάνω σε ένα ηλιακωτό. Με την απόφαση λοιπόν να αυτοκτονήσει , κοιμόταν την νύχτα πάνω στο στηθαίο (πεζούλι)του ηλιακωτού, με την σκέψη ότι την νύκτα,, καθώς θα κοιμόταν και θα γύριζε στον ύπνο του θα πέθαινε με μίας , χωρίς να το καταλάβει. Αλλά και σε αυτό οι ελπίδες του διαψεύστηκαν! Πάντοτε την νύχτα έπεφτε από το στενό εκείνο στηθαίο. Αλλά , παραδόξως, ποτέ δεν έπεσε προς τα έξω! Έπεφτε πάντοτε μέσα στο ηλιακωτό. Δοκίμασε επανειλημμένα, αλά το αποτέλεσμα ήταν πάντοτε το ίδιο. Πάντοτε δηλαδή έπεφτε προς τα μέσα και ποτέ προς τα έξω. Και το γεγονός αυτός του έκανε μεγάλη εντύπωση. Αλλά τα μάτια της ψυχής του ήταν κλειστά και δεν μπορούσε να δει και στην περίσταση αυτή το χέρι του Θεού ο οποίος θαυματουργικώς ζητούσε να τον συγκρατήσει από τον όλεθρο. Διότι προέβλεπε ο Θεός, ότι ο άπιστος εκείνος θα μεταβαλλόταν μια μέρα σε πιστό.
Στο Παρίσι ο γιατρός ο Κωνσταντίνος έμεινε αρκετά χρόνια. Εκεί συνδέθηκε με στενή φιλία με ένα συνάδελφό του Γάλλο γιατρό. Σημειωτέον , ότι και ο γιατρός εκείνος βρισκόταν στην ίδια κατάσταση απιστίας, επομένως είχε τα ίδια φρονήματα με τον Κωνσταντίνο. Μόνο η σύζυγος του Γάλλου γιατρού ήταν γυναίκα με θερμή ευσέβεια και πίστη. Πολλές φορές παρακαλούσε τους δύο άπιστους φίλους και τους εξόρκιζε να αφήσουν τα υλιστικά τους φρονήματα. Εκείνοι όμως γελούσαν μαζί της και την ειρωνεύονταν , μερικές φορές , για να την πειράξουν της έλεγαν μπροστά της πολλά ενάντια της χριστιανικής θρησκείας.
Κατόπιν διαμονής πολλών ετών στην Γαλλία ο Κωνσταντίνος νοστάλγησε και αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα του. Πράγματι αναχώρησε και ήρθε στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκε ως γιατρός στον Πύργο, όπου σε λίγο παντρεύτηκε. Η σύζυγός του ήταν γυναίκα με αρκετή ευσέβεια. Αλά ο Κωνσταντίνος δεν ενννοοόυσε να αφήσει τις ιδέες του. Στις παρακλήσεις και προτροπές της γυναίκας του αυτός έμενε ασυγκίνητος και ακλόνητοςς στις υλιστικές και αθεϊστικές του ιδέες/ χαρακτηριστικό είναι ότι κατά την Μεγάλη Παρασκευή , όταν η οικογένεια του νήστευε αυστηρά, αυτός διέταζε επίμονα να του ετοιμάσουν κρέας για να φάει! Όταν μετά από δύο ημέρες η οικογένεια του γιόρταζε το Πάσχα, ο άπιστος γιατρός διέταζε να του ετοιμάσουν νηστίσιμο φαγητό!
Τέτοιο τρόπο είχαν τα πράγματα , όταν ο Κωνσταντίνος σχετίστηκε με μερικούς άλλου λόγιου της πόλης εκείνης, οι οποίοι συγκεντρώνονταν τακτικά σε συνεδριάσεις πνευματιστικές. Τα πνευματιστικά φαινόμενα έκαναν εντύπωση ισχυρή στον υλιστή γιατρό, ο οποίος μέχρι τότε πίστευε, ότι δεν υπάρχουν πνεύματα και κόσμος πνευματικός. Αλλά τα φαινόμενα του πνευματισμού κλόνισαν την πεποίθηση του αυτή και πολύ γρήγορα ο γιατρός μας πείστηκε , ότι υπάρχουν πνεύματα και δυνάμεις αόρατες και μυστηριώδεις. Άρχισε πλέον να παραδέχεται όλες τις χριστιανικές αλήθειες. Και το παρίεργο είναι , ότι με το τραπέζι του πνευματισμού τους μιλούσε πνεύμα πονηρό , το οποίο παρουσιαζόταν ότι είναι ο Χριστό! Δίδασκε και συμβούλευε με πνεύμα χριστιανικό, τους επέπληττε για κάθε παρεκτροπή, επέβαλλε σε εκείνους που παρεκτρέπονταν νηστείες αυστηρές και άλλες σωματικές ασκήσεις.
Βαθμηδόν οι αποκαλύψεις αυτές οι πνευματιστικές γινόταν περισσότερο αξιοπερίεργες. Διότι το πνεύμα, το οποίο τους μιλούσε μέσω του τραπεζιού, τους διέταξε να κατασκευάσουν ναό ξύλινο, κινητό , σαν απομίμηση της σκηνής των Ιουδαίων. Ακόμη του βεβαίωνε, ότι ς τους χειροτόνησε αποστόλους, ότι θα τους στείλει να κηρύξουν , ακόμη ότι θα τους δώσει δύναμη να περπατούν επάνω στα νερά της θάλασσας! Όλα αυτά και κάποια άλλα σημεία ύποπτα, άνοιξαν πλέον τα μάτια σε όσους συμμετείχαν στις συνεδριάσεις εκείνες και οι περισσότεροι κατάλαβαν ότι πρόκειται για έντεχνη πλεκτάνη του διαβόλου. Τότε και ο γιατρός μας, αφού διαφωτίστηκε από κάποιον αξιοσέβαστο κληρικό, άφησε την πλάνη εκείνη, αλά από τότε κράτησε σταθερές τις χριστιανικές του πεποιθήσεις και έγινε παράδειγμα εκλεκτού Χριστιανού. ..
Μετά από κάποιο καιρό ο Κωνσταντίνος θέλησε να επισκεφτεί την πόλη των σπουδών του , το Παρίσι . καθένας καταλαβαίνει ότι μια από τις πρώτες του φροντίδες ήταν να επισκεφτεί τον κάποτε στενό του φίλο, τον γάλλο γιατρό. Μετά α τις πρώτες ομιλίες, ο Κωνσταντίνος του λέγει:
-Ξέρεις , τώρα έχω αλλάξει φρόνημα . έχω γίνει Χριστιανός!
Πόση ήταν η έκπληξή του και η χαρά του , όταν ο φίλος του σε απάντηση έβγαλε από την τσέπη του ένα κομψοδεμένο βιβλίο, την Αγία Γραφή. Του την έδειξε και του είπε:
-Και εγώ, φίλε μου, όχι μόνο πιστεύω όσα λέει το βιβλίο αυτό, αλλά και τα έχω ως μόνη παρηγοριά και χαρά στη ζωή μου.
Η ευσεβής σύζυγος του γιατρού έγινε έξαλλη από χαρά , όταν είδε τον οικογενειακό φίλο να είναι τώρα Χριστιανό. Επαναλάμβανε πολλές φορές με απορία και χαρά:
- Ο Κωνσταντίνος Χριστιανός! Ο Κωνσταντίνος Χριστιανός!...
Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου 2009
ΑΝ ΞΑΝΑΚΑΤΕΒΕΙΣ ΧΡΙΣΤΕ ΣΤΗ ΓΗ ΜΑΣ -- ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΑΔΗΣ
1979. Α'Βραβειο Φεστιβαλ τραγουδιου Θεσσαλονικης.Στιχοι Σασας Μανετα και βραβειο δημοφιλεστερου ερμηνευτη.
Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2009
Απίστευτο! Δερβίσηδες χορεύουν πάνω στην εικόνα του Ιησού!!! Διαφήμηση ΣΕ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΚΑΝΑΛΙ
Η παραπανω εικονα προερχεται απο διαφημιστικο τηλεοπτικο σποτ της τουρκιας στο εξωτερικο.
Δειχνει δερβισηδες να ποδοπατουν ψηφιδωτο που απεικονιζει τον Ιησου.
Που ειστε τωρα ολοι εσεις που υποστηριζατε τους λαθραιους που σπασανε ολη την αθηνα για το ΚΟΡΑΝΙ?
Που ειναι οι αντιρατσιστικες οργανωσεις,ο συριζα,ο πρεζα,τα παιδια του ιντιμιντια?
Εδω δηλαδη δεν καταπατουνται τα θρησκευτικα δικαιωματα?
Μονο οι αλλοδαποι κατ'εσας αριστεροι κυριοι ανθελληνες εχουν δικαιωμα να αντιδρουν για τα θρησκευτικα ιδεωδη?
Αν απεικονιζονταν ηπειρωτες η καλαματιανοι να χορευουν τσαμικο πανω στην εικονα του μωαμεθ τι θα γινοταν?
Μπορει να το συλλαβει ο νους σας κυριοι?
Θα διοργανωναν μια πορεια με την συμπαρασταση του συριζα και αλλων αντιρατσιστικων οργανωσεων ,θα μαζευαν ολους τους μουσουλμανους της αθηνας και θα εκαναν συλλαλητηριο εξω απο το κοινοβουλιο..
Αν εγω ομως παω στο τζαμι της αλεξανδρουπολης και μπω μεσα με παπουτσια ,ειναι σιγουρο οτι θα παω στο νοσοκομειο....
Μουγγα ομως τωρα για αυτη την εικονα..
Φυσικα και σεβομαι τις θρησκευτικες ελευθεριες,αυτο ομως τωρα δεν ειναι λιγο χοντρο κυριε preza?
Γιατι τοση μουγγα?
Στην συγκεκριμενη περιπτωση ομως θιγεται η ορθοδοξια...δεν μας πειραζει ετσι??
πηγη
http://spyros1000.blogspot.com/2009/09/blog-post_6563.html
Μικρός με διορατικό χάρισμα
Τόν Σεπτέμβριο κάποιου έτους στο ογκολογικό τμήμα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Ρίου επικρατεί μεγάλη αναστάτωση. Ο μικρός Δημητράκης ζητούσε επειγόντως τον ιερέα του Νοσοκομείου. Ήθελε οπωσδήποτε να κοινωνήση.
Ήταν 13 ετών. Ενάμιση περίπου χρόνο βρισκόταν στην συγκεκριμένη κλινική. Ένας μικρός πονοκέφαλος τον ώδήγησε εκεί. Οι γιατροί διέγνωσαν καρκίνο του εγκεφάλου. Η καταγωγή του ήταν από το Φίερι της Αλβανίας. Οι γονείς του αβάπτιστοι. Έμεναν αρκετά χρόνια στην Πάτρα. Αυτός, λίγο μετά την είσοδό του στο Νοσοκομείο, θέλησε να βαπτιστή. Άκουγε για τον Χριστό και ήθελε να γίνη «παιδί» Του. Βαπτίστηκε «εις το όνομα του Πατρός και του Υϊού και του Αγίου Πνεύματος», κατόπιν κατηχήσεως βέβαια.
Όλοι τον αγαπούσαν πολύ στην κλινική. Ο καρκίνος είχε προχωρήσει αρκετά και ήδη του είχε στερήσει την όράση. Δεν έβλεπε καθόλου, τίποτε και κανέναν. Άκουγε όμως με μεγάλη και θαυμαστή υπομονή. Δεν παραπονιόταν. Έλεγε ότι ο Θεός τον αγαπά πολύ. Προσευχόταν και παρακαλούσε και τους γονείς του να κάνουν το ίδιο.
Όσοι τον επισκέπτονταν καταλάβαιναν να υπάρχη κάτι διαφορετικό σ΄ αυτό το παιδί. Μιλούσε συνέχεια για τον Θεό. Ήταν πάντα ευγενικό και χαρούμενο. Το πρόσωπο του έλαμπε. Ήθελε να κοινωνάη συχνά των Τιμίων Δώρων. Όταν κάποιες φορές η μητέρα του ήταν σε κάποιον άλλο χώρο της κλινικής, φώναζε: «Μητέρα, ελα γρήγορα. Φτάνει ο παππούλης με τον Χριστό. Ανεβαίνει τα σκαλιά. Έλα να με ετοιμάσης». Και έτσι γινόταν. Ο ιερέας ερχόταν και εύρισκε τον Δημητράκη καθισμένο στο κρεββάτι του, με ανοιχτό το στόμα κάνοντας με ευλάβεια τον σταυρό του. Ενώ δεν εγνώριζε την ακριβή ώρα της προσελεύσεως του ιερέως με τα Τίμια Δώρα, με διορατικό χάρισμα τον έβλεπε να έρχεται, μολονότι παρεμβάλλονταν δυο κλειστές πόρτες πού εχώριζαν το δωμάτιο του από τον διάδρομο πού ερχόταν ο ιερέας. Αυτό το βεβαιώνει και η ευλαβής κυρία Μαρία Γαλιατσάτου η οποία εθελοντικώς εφρόντιζε το παιδί αυτό. «Κυρία Μαρία, θέλω κάτι να σας πώ», της είπε μία ημέρα. «Όταν έρχεται ο παππούλης με τον Χριστό, τον βλέπω στις σκάλες πού ανεβαίνει και δίπλα του υπάρχουν δυο ψηλοί, όμορφοι άνθρωποι με ολόασπρη στολή πού γέρνουν προς το Άγιο Ποτήριο και με ανοιχτά τα χέρια τους το προστατεύουν».
Κάποτε τον ρώτησε ο γιατρός: «Τί κάνεις, Δημητράκη, πώς πάμε;». Του απάντησε: «Κύριε γιατρέ, μπορώ να σας πώ από κοντά. Εγώ είμαι καλά. Εσείς μην στενοχωριέστε πού έφυγε η γυναίκα σας. Ο Θεός θα είναι μαζί σας γιατί είστε καλός άνθρωπος». Ο γιατρός έμεινε λίγο ακίνητος. Κανείς δεν ήξερε το θλιβερό γεγονός πού είχε συμβή την προηγούμενη ήμερα στο σπίτι του, ότι δηλαδή η γυναίκα του τον εγκατέλειψε και πήρε άλλον άνδρα.
«Αυτό είναι παιδί του Θεού», έλεγαν όσοι το γνώριζαν.
Την τελευταία φορά πού κοινώνησε δεν μπορούσε πλέον να σταθή καθιστός στο κρεββάτι αλλά υποδέχθηκε με χαρά και λαχτάρα τον Χριστό ξαπλωμένος. «Ευχαριστώ πολύ», ψέλλισε και μετά εκοιμήθη.
Ο ιερέας, όταν την άλλη μέρα πήγε στο νεκροτομείο να διάβαση στον Δημητράκη το τρισάγιο, είπε: «Τέτοιο λείψανο πρώτη φορά στην ζωή μου βλέπω. Το πρόσωπο του είναι χαμογελαστό, λάμπει και έχει το χρώμα του κεχριμπαριού».
Οι γονείς του αγάπησαν τον Χριστό πολύ και θέλουν και αυτοί να βαπτιστούν.
Πηγή: Ασκητές μέσα στον κόσμο, σελ. 378 – 380
ISBN: 978-960-89593-2-3
Εκδόσεως Ιερού Ησυχαστηρίου «Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος», 630 88 Μεταμόρφωσις Χαλκιδικής
Απο το :
http://vatopaidi.wordpress.com
Ήταν 13 ετών. Ενάμιση περίπου χρόνο βρισκόταν στην συγκεκριμένη κλινική. Ένας μικρός πονοκέφαλος τον ώδήγησε εκεί. Οι γιατροί διέγνωσαν καρκίνο του εγκεφάλου. Η καταγωγή του ήταν από το Φίερι της Αλβανίας. Οι γονείς του αβάπτιστοι. Έμεναν αρκετά χρόνια στην Πάτρα. Αυτός, λίγο μετά την είσοδό του στο Νοσοκομείο, θέλησε να βαπτιστή. Άκουγε για τον Χριστό και ήθελε να γίνη «παιδί» Του. Βαπτίστηκε «εις το όνομα του Πατρός και του Υϊού και του Αγίου Πνεύματος», κατόπιν κατηχήσεως βέβαια.
Όλοι τον αγαπούσαν πολύ στην κλινική. Ο καρκίνος είχε προχωρήσει αρκετά και ήδη του είχε στερήσει την όράση. Δεν έβλεπε καθόλου, τίποτε και κανέναν. Άκουγε όμως με μεγάλη και θαυμαστή υπομονή. Δεν παραπονιόταν. Έλεγε ότι ο Θεός τον αγαπά πολύ. Προσευχόταν και παρακαλούσε και τους γονείς του να κάνουν το ίδιο.
Όσοι τον επισκέπτονταν καταλάβαιναν να υπάρχη κάτι διαφορετικό σ΄ αυτό το παιδί. Μιλούσε συνέχεια για τον Θεό. Ήταν πάντα ευγενικό και χαρούμενο. Το πρόσωπο του έλαμπε. Ήθελε να κοινωνάη συχνά των Τιμίων Δώρων. Όταν κάποιες φορές η μητέρα του ήταν σε κάποιον άλλο χώρο της κλινικής, φώναζε: «Μητέρα, ελα γρήγορα. Φτάνει ο παππούλης με τον Χριστό. Ανεβαίνει τα σκαλιά. Έλα να με ετοιμάσης». Και έτσι γινόταν. Ο ιερέας ερχόταν και εύρισκε τον Δημητράκη καθισμένο στο κρεββάτι του, με ανοιχτό το στόμα κάνοντας με ευλάβεια τον σταυρό του. Ενώ δεν εγνώριζε την ακριβή ώρα της προσελεύσεως του ιερέως με τα Τίμια Δώρα, με διορατικό χάρισμα τον έβλεπε να έρχεται, μολονότι παρεμβάλλονταν δυο κλειστές πόρτες πού εχώριζαν το δωμάτιο του από τον διάδρομο πού ερχόταν ο ιερέας. Αυτό το βεβαιώνει και η ευλαβής κυρία Μαρία Γαλιατσάτου η οποία εθελοντικώς εφρόντιζε το παιδί αυτό. «Κυρία Μαρία, θέλω κάτι να σας πώ», της είπε μία ημέρα. «Όταν έρχεται ο παππούλης με τον Χριστό, τον βλέπω στις σκάλες πού ανεβαίνει και δίπλα του υπάρχουν δυο ψηλοί, όμορφοι άνθρωποι με ολόασπρη στολή πού γέρνουν προς το Άγιο Ποτήριο και με ανοιχτά τα χέρια τους το προστατεύουν».
Κάποτε τον ρώτησε ο γιατρός: «Τί κάνεις, Δημητράκη, πώς πάμε;». Του απάντησε: «Κύριε γιατρέ, μπορώ να σας πώ από κοντά. Εγώ είμαι καλά. Εσείς μην στενοχωριέστε πού έφυγε η γυναίκα σας. Ο Θεός θα είναι μαζί σας γιατί είστε καλός άνθρωπος». Ο γιατρός έμεινε λίγο ακίνητος. Κανείς δεν ήξερε το θλιβερό γεγονός πού είχε συμβή την προηγούμενη ήμερα στο σπίτι του, ότι δηλαδή η γυναίκα του τον εγκατέλειψε και πήρε άλλον άνδρα.
«Αυτό είναι παιδί του Θεού», έλεγαν όσοι το γνώριζαν.
Την τελευταία φορά πού κοινώνησε δεν μπορούσε πλέον να σταθή καθιστός στο κρεββάτι αλλά υποδέχθηκε με χαρά και λαχτάρα τον Χριστό ξαπλωμένος. «Ευχαριστώ πολύ», ψέλλισε και μετά εκοιμήθη.
Ο ιερέας, όταν την άλλη μέρα πήγε στο νεκροτομείο να διάβαση στον Δημητράκη το τρισάγιο, είπε: «Τέτοιο λείψανο πρώτη φορά στην ζωή μου βλέπω. Το πρόσωπο του είναι χαμογελαστό, λάμπει και έχει το χρώμα του κεχριμπαριού».
Οι γονείς του αγάπησαν τον Χριστό πολύ και θέλουν και αυτοί να βαπτιστούν.
Πηγή: Ασκητές μέσα στον κόσμο, σελ. 378 – 380
ISBN: 978-960-89593-2-3
Εκδόσεως Ιερού Ησυχαστηρίου «Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος», 630 88 Μεταμόρφωσις Χαλκιδικής
Απο το :
http://vatopaidi.wordpress.com
Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 2009
Η προσφορά του Αγίου Μητροπολίτου Χρυσόστομου( Καλαφάτη) στον Μακεδονικό Αγώνα.
Κωνσταντῖνος Χολέβας, Πολιτικός Ἐπιστήμων
Ὑπάρχουν ὁρισμένοι ἄνθρωποι πού εἶναι ἀποφασισμένοι νά ἀγωνίζονται, νά θυσιάζονται, νά προσφέρουν. Ἄνθρωποι, σάν τόν Ἅγιο Ἐθνομάρτυρα Χρυσόστομο Καλαφάτη, πού μαρτύρησε γιά τή Πίστη καί τήν Πατρίδα στήν Σμύρνη τό ματωμένο καλοκαῖρι τοῦ 1922. Τό πέρασμά του ἀπό τή Μητρόπολη Δράμας ( 22-7-1902 ἕως 10-6-1909 καί τύποις μέχρι 10-3-1910) συνδέθηκε μέ τό ἀποκορύφωμα τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος. Ὁ Χρυσόστομος ὡς Μητροπολίτης Δράμας, Ζιχνῶν καί Νευροκοπίου ἐπετέλεσε στό ἀκέραιο τό ἐκκλησιαστικό καί ἐθνικό του καθῆκον καί μαζί μέ ἄλλους κληρικούς καί Μακεδονομάχους ἔσωσε τήν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας ἀπό διπλό κίνδυνο. Ἡ Μακεδονία τότε βρισκόταν ὑπό τουρκικό ζυγό. ἀλλά ὀ βουλγαρικός ἐθνικισμός καί ὁ πανσλαβισμός σχεδίαζαν νά διαδεχθοῦν τούς Ὀθωμανούς καί νά τήν ἐνσωματώσουν στή «Μεγάλη Βουλγαρία». Ὁ ἀγώνας ξεκίνησε ὡς ἐκκλησιαστικός μέ τό Σχίσμα τοῦ 1870 καί τήν Βουλγαρική Ἐξαρχία καί γρήγορα ἔλαβε ἐθνικές, στρατιωτικές καί πολιτικές προεκτάσεις. Ὁ Ἑλληνισμός εἶχε ὡς πνευματικό προστάτη τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, ὡς πολιτικό βραχίονα τήν ὀργάνωση τοῦ Ἴωνος Δραγούμη καί τοῦ Λάμπρου Κορομηλᾶ καί ὡς ἔνοπλη ἔκφραση τά μακεδονικά ἀνταρτικά σώματα ἀποτελούμενα ἀπό ἐντοπίους Ἕλληνες τῆς Μακεδονίας καί ἀπό στρατιωτικούς καί ἐθελοντές πού ἦλθαν ἀπό τήν Νότιο Ἑλλάδα καί τήν Κρήτη.
Στίς 23-5-1902, ὅταν ἐξελέγη ἀπό τήν Σύνοδο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὡς Μητροπολίτης Δράμας ὁ Χρυσόστομος ἀπεχαιρέτησε τόν Πατριάρχη Ἰωακείμ Γ΄ μέ τά ἑξῆς προφητικά λόγια:
«Ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ καί ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ θά ὑπηρετήσω τήν Ἐκκλησίαν καί τό Γένος, καί ἡ Μίτρα, τήν ὁποίαν αἱ ἅγιαι χεῖρες σου ἐναπέθεσαν ἐπί τῆς κεφαλῆς μου, ἐάν πέπρωται νά ἀπολέσῃ ποτέ τήν λαμπηδόνα τῶν λίθων της, θά μεταβληθῇ εἰς ἀκάνθινον στέφανον μάρτυρος ἱεράρχου.
Ἡ ἐθνική δράση του στή Δράμα εἶχε συντονιστικό καί πνευματικό περιεχόμενο. ἵδρυσε Μητροπολιτικό ναό, Μητροπολιτικό Μέγαρο, Νοσοκομεῖο, Σχολή Ἀρρένων, Σχολή Θηλέων, Γυμναστήριο, Μουσικό Ὅμιλο καί 34 σχολεῖα γιά νά μορφώνονται τά ἑλληνόπουλα. Ἡ Ἐκκλησία, τό Σχολεῖο καί τά Μουσικοφιλολογικά σωματεῖα ἦσαν τήν ἐποχή ἐκεῖνοι οἱ στυλοβάτες τῆς ἀμύνης τοῦ Ἑλληνισμοῦ κατά τῶν τουρκικῶν καί βουλγαρικῶν προπαγανδῶν καί διεφύλαξαν τήν ἐθνική συνείδηση. Παραλλήλως ὁ Χρυσόστομος μέ τά κηρύγματά του καλοῦσε τούς Ἕλληνες νά ἀγωνίζονται μέ κάθε τρόπο κατά τῶν ἐνόπλων Βουλγάρων κομιταζήδων.
Στήν προσπάθειά του αὐτή εἶχε ὡς στενό συνεργάτη τόν Ἱεροδιάκονο τῆς Μητροπόλεως Θεμιστοκλῆ Χατζησταύρου, ὁ ὁποῖος μέ τό ὄνομα Χρυσόστομος ὑπηρέτησε σέ ἐπισκοπικές θέσεις τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί ἀργότερα ἐξελέγη (τό 1962) Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος. Ὁ Μακαριστός Χρυσόστομος Χατζησταύρου ἐκοιμήθη τό 1968 καί διηγεῖτο μέ σ7υγκίνηση τήν ἀγωνιστική δράση του δίπλα στόν Ἐθνοϊερομάρτυρα Χρυσόστομο Καλαφάτη. Ἐπίσης ὁ Μητροπολίτης Χρυσόστομος συνεργάσθηκε μέ τήν Δημογεροντία τῆς Δράμας, ἡ ὁποία ἀπετελεῖτο ἀπό τούς Κωνσταντῖνο Δαβέλλα, Δημοσθένη Χατζηκυριάκο, Πέτρο Κωνσταντινίδη, Ἀθανάσιο Πέτσο, Μερκούριο Κωνσταντινίδη, Βασίλειο Γρηγοριάδη, Δημήτριο Κωνσταντίνου, Ἀθανάσιο Βαγιανᾶ, Δημήτριο Ἀνθόπουλο, Βλάχο Ἀναγνωστόπουλο, Νικόλαο Χαριτάκη, Μιχαήλ Φέσσα καί Ἀθανάσιο Παπαλούδα. Στήν περιφέρεια Δράμας ἔντονη ἐθνική ἀγωνιστική δράση ἀνέπτυξε καί ἡ οἰκογένεια Κομπόκη, ἡ ὁποία σέ ὅλη τήν διάρκεια τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος εἶχε ὀκτώ θύματα.
Ὀγκώδης εἶναι ἡ ἀλληλογραφία τοῦ Χρυσοστόμου μέ τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη, τίς Προξενικές Ἀρχές καί τήν ἐπίσημη Ἑλλάδα σχετικά μέ τά δεινά τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἐξ αἰτίας τῆς δράσεως τῶν κομιταζήδων. Σέ μία ἐπιστολή του πρός τό Πατριαρχεῖο τονίζει ὅτι ἡ Μακεδονία ἦταν καί εἶναι χώρα καθαρῶς ἑλληνική, ἀλλά ἡ βουλγαρική ἐθνικιστική προσπάθεια ἀγωνίζεται νά ἀλλοιώσει τήν ἱστορία καί τήν ἐθνογραφία, πράγμα πού μᾶς θυμίζει τίς σημερινές φαιδρότητες τῶν Σκοπίων. Σέ ἄλλη δραματική ἀναφορά του πρός τόν Πατριάρχη Ἰωακείμ Γ΄ (Ἑλληνόβλαχο ἀπό τή Μακεδονία) ὁ Χρυσόστομος θρηνεῖ γιά τίς σφαγές: «Ἐπέπρωτο ἄρα οἱ ποιμένες τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ οὐδέν ἄλλο νά ἔχωμεν ἐνταῦθα καθῆκον εἰ μή νά θρηνῶμεν καθ’ ἑκάστην τά ....ἀσπαίροντα θύματα καί νά θάπτωμεν τούς κατά πᾶσαν ὥραν δολοφονουμένους»!
Τά ὅρια τῆς Μητροπολιτικῆς του περιφερείας ἦσαν ἐκτεταμένα. Ἀπό τό Νέστο ὥς τόν Στρυμώνα, ἀπό τό Νευροκόπι ὥς τό Αἰγαῖο. Ὅταν προκαλοῦσε τήν ὀργή τῶν Τούρκων καί τῶν Βουλγάρων ἄλλαζε προσωρινῶς ἕδρα καί ἀπό τήν Δράμα μετεφέρετο στήν Ἁλιστράτη, κωμόπολη σήμερα τοῦ Νομοῦ Σερρῶν. Γιά νά τονώσει τό φρόνημα τοῦ ποιμνίου του πραγματοπιοῦσε συχνά περιοδεῖες στά χωριά, γεγονός τό ὁποῖο ἐνοχλοῦσε τήν τουρκική Διοίκηση. Σέ μία ἔκθεσή του πρός τόν Ἕλληνα Πρόξενο τῶν Σερρῶν Σαχτούρη ὁ Ὀθωμανός Γενικός Ἐπιθεωρητής τῆς περιοχῆς ἔγραφε: «Ὁ Μητροπολίτης Δράμας ξέφυγε ἀπό κάθε χαλινό, ὕψωσε τήν Ἑλληνιή σημαία τῆς Ἐπαναστάσεως καί τῆς καταλύσεως τοῦ καθεστῶτος καί περιερχόμενοςε τήν περιφέρεια ἐξεγείρει τούς πληθυσμούς, συνεννοεῖται μέ τούς Ἕλληνες ἀντάρτες καί τούς ὠθεῖ ὄχι μόνον ἐναντίον τῶν Βουλγάρων, ἀλλά καί ἐναντίον τῶν Ὀθωμανῶν».
Ὅλα αὐτά προκάλεσαν τήν μῆνιν τῶν Τούρκων, οἱ ὁποῖοι πίεζαν τό Πατριαρχεῖο νά τόν ἀνακαλέσει ἤ νά τόν μεταθέσει. Τελικά στίς 25-8-1907 ἡ Ὀθωμανική Διοίκηση τόν διέταξε νά φύγει ἀπό τήν Δράμα καί νά μεταβεῖ στήν Θεσσαλονίκη. Ὁ Χρυσόστομος ἀρνήθηκε λέγοντας: «Διαταγάς λαμβάνω μόνον ἀπό τόν Οἰκουμενικόν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως» Οἱ Τοῦρκοι τόν ἐξεδίωξαν βιαίως. Στίς 17-8-1908 μέ τήν ὑπογραφή τοῦ τουρκικοῦ Συντάγματος τῶν μεταρρυθμίσεων ὁ Χρυσόστομος ἐπέστρεψε στήν Δράμα, ἀλλά τοῦ ἀπηγορεύθη νά περιοδεύσει στά χωριά. Στίς 10-6-1909 ὑποχρεώθηκε πάλι βιαίως νά ἐγκαταλείψει τήν Δράμα καί μετέβη στή Τρίγλια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ὅπου τοῦ ἀνεκοινώθη ἡ ἐκλογή του στή Μητρόπολη Σμύρνης. Εἶχε ἤδη πρό πολλοῦ προετοιμασθεῖ γιά τό μαρτύριο.
Γιά τήν ἐκδίωξή του ἀπό τήν Δράμα τό 1907 καί γιά τήν ἀγέρωχη πατριωτική στάση τοῦ Μητροπολίτου ὁ ποιητής Γεώργιος Σουρῆς ἔγραψε στήν ἐφημερίδα «Ὁ Ρωμηός» τῆς 8-9-1907 ἕνα μεγάλο ποίημα πού ἄρχιζε ὡς ἑξῆς:
«Στέφανος καί γιά τόν Δράμας
Τόν παπᾶ τόν ἥρωά μας
Ἄφοβος, ἀνδρειωμένος
Γιά τήν Πίστι, γιά τό Γένος
Δείχνει στῆθος μαχητοῦ
Μπρός στίς λόγχες τοῦ στρατοῦ.....»
Ἡ Μακεδονία εὐγνωμονεῖ τόν Ἅγιο Ἐθνομάρτυρα Χρυσόστομο Καλαφάτη.
ΥΓ: (Συμπλήρωση από τον πρόεδρο του ΔΣ/ Ενώσεως Σμυρναίων κύριο Ευάγγελο Τσίρκα).
Η Ένωση Σμυρναίων τιμά τη μνήμη του Εθνομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης με αρχιερατική λειτουργία στον καθεδρικό ναό του Αγίου Κωνσταντίνου Γλυφάδας την Κυριακή 13η Σεπτεμβρίου 2009 και από ώρα 0830.
Η παρουσία σας θα είναι τιμή και αναγνώριση της θυσίας του Αγίου.
Αντιγραφή απο το:
www.diktyo21.gr
Ὑπάρχουν ὁρισμένοι ἄνθρωποι πού εἶναι ἀποφασισμένοι νά ἀγωνίζονται, νά θυσιάζονται, νά προσφέρουν. Ἄνθρωποι, σάν τόν Ἅγιο Ἐθνομάρτυρα Χρυσόστομο Καλαφάτη, πού μαρτύρησε γιά τή Πίστη καί τήν Πατρίδα στήν Σμύρνη τό ματωμένο καλοκαῖρι τοῦ 1922. Τό πέρασμά του ἀπό τή Μητρόπολη Δράμας ( 22-7-1902 ἕως 10-6-1909 καί τύποις μέχρι 10-3-1910) συνδέθηκε μέ τό ἀποκορύφωμα τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος. Ὁ Χρυσόστομος ὡς Μητροπολίτης Δράμας, Ζιχνῶν καί Νευροκοπίου ἐπετέλεσε στό ἀκέραιο τό ἐκκλησιαστικό καί ἐθνικό του καθῆκον καί μαζί μέ ἄλλους κληρικούς καί Μακεδονομάχους ἔσωσε τήν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας ἀπό διπλό κίνδυνο. Ἡ Μακεδονία τότε βρισκόταν ὑπό τουρκικό ζυγό. ἀλλά ὀ βουλγαρικός ἐθνικισμός καί ὁ πανσλαβισμός σχεδίαζαν νά διαδεχθοῦν τούς Ὀθωμανούς καί νά τήν ἐνσωματώσουν στή «Μεγάλη Βουλγαρία». Ὁ ἀγώνας ξεκίνησε ὡς ἐκκλησιαστικός μέ τό Σχίσμα τοῦ 1870 καί τήν Βουλγαρική Ἐξαρχία καί γρήγορα ἔλαβε ἐθνικές, στρατιωτικές καί πολιτικές προεκτάσεις. Ὁ Ἑλληνισμός εἶχε ὡς πνευματικό προστάτη τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, ὡς πολιτικό βραχίονα τήν ὀργάνωση τοῦ Ἴωνος Δραγούμη καί τοῦ Λάμπρου Κορομηλᾶ καί ὡς ἔνοπλη ἔκφραση τά μακεδονικά ἀνταρτικά σώματα ἀποτελούμενα ἀπό ἐντοπίους Ἕλληνες τῆς Μακεδονίας καί ἀπό στρατιωτικούς καί ἐθελοντές πού ἦλθαν ἀπό τήν Νότιο Ἑλλάδα καί τήν Κρήτη.
Στίς 23-5-1902, ὅταν ἐξελέγη ἀπό τήν Σύνοδο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὡς Μητροπολίτης Δράμας ὁ Χρυσόστομος ἀπεχαιρέτησε τόν Πατριάρχη Ἰωακείμ Γ΄ μέ τά ἑξῆς προφητικά λόγια:
«Ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ καί ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ θά ὑπηρετήσω τήν Ἐκκλησίαν καί τό Γένος, καί ἡ Μίτρα, τήν ὁποίαν αἱ ἅγιαι χεῖρες σου ἐναπέθεσαν ἐπί τῆς κεφαλῆς μου, ἐάν πέπρωται νά ἀπολέσῃ ποτέ τήν λαμπηδόνα τῶν λίθων της, θά μεταβληθῇ εἰς ἀκάνθινον στέφανον μάρτυρος ἱεράρχου.
Ἡ ἐθνική δράση του στή Δράμα εἶχε συντονιστικό καί πνευματικό περιεχόμενο. ἵδρυσε Μητροπολιτικό ναό, Μητροπολιτικό Μέγαρο, Νοσοκομεῖο, Σχολή Ἀρρένων, Σχολή Θηλέων, Γυμναστήριο, Μουσικό Ὅμιλο καί 34 σχολεῖα γιά νά μορφώνονται τά ἑλληνόπουλα. Ἡ Ἐκκλησία, τό Σχολεῖο καί τά Μουσικοφιλολογικά σωματεῖα ἦσαν τήν ἐποχή ἐκεῖνοι οἱ στυλοβάτες τῆς ἀμύνης τοῦ Ἑλληνισμοῦ κατά τῶν τουρκικῶν καί βουλγαρικῶν προπαγανδῶν καί διεφύλαξαν τήν ἐθνική συνείδηση. Παραλλήλως ὁ Χρυσόστομος μέ τά κηρύγματά του καλοῦσε τούς Ἕλληνες νά ἀγωνίζονται μέ κάθε τρόπο κατά τῶν ἐνόπλων Βουλγάρων κομιταζήδων.
Στήν προσπάθειά του αὐτή εἶχε ὡς στενό συνεργάτη τόν Ἱεροδιάκονο τῆς Μητροπόλεως Θεμιστοκλῆ Χατζησταύρου, ὁ ὁποῖος μέ τό ὄνομα Χρυσόστομος ὑπηρέτησε σέ ἐπισκοπικές θέσεις τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί ἀργότερα ἐξελέγη (τό 1962) Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος. Ὁ Μακαριστός Χρυσόστομος Χατζησταύρου ἐκοιμήθη τό 1968 καί διηγεῖτο μέ σ7υγκίνηση τήν ἀγωνιστική δράση του δίπλα στόν Ἐθνοϊερομάρτυρα Χρυσόστομο Καλαφάτη. Ἐπίσης ὁ Μητροπολίτης Χρυσόστομος συνεργάσθηκε μέ τήν Δημογεροντία τῆς Δράμας, ἡ ὁποία ἀπετελεῖτο ἀπό τούς Κωνσταντῖνο Δαβέλλα, Δημοσθένη Χατζηκυριάκο, Πέτρο Κωνσταντινίδη, Ἀθανάσιο Πέτσο, Μερκούριο Κωνσταντινίδη, Βασίλειο Γρηγοριάδη, Δημήτριο Κωνσταντίνου, Ἀθανάσιο Βαγιανᾶ, Δημήτριο Ἀνθόπουλο, Βλάχο Ἀναγνωστόπουλο, Νικόλαο Χαριτάκη, Μιχαήλ Φέσσα καί Ἀθανάσιο Παπαλούδα. Στήν περιφέρεια Δράμας ἔντονη ἐθνική ἀγωνιστική δράση ἀνέπτυξε καί ἡ οἰκογένεια Κομπόκη, ἡ ὁποία σέ ὅλη τήν διάρκεια τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος εἶχε ὀκτώ θύματα.
Ὀγκώδης εἶναι ἡ ἀλληλογραφία τοῦ Χρυσοστόμου μέ τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη, τίς Προξενικές Ἀρχές καί τήν ἐπίσημη Ἑλλάδα σχετικά μέ τά δεινά τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἐξ αἰτίας τῆς δράσεως τῶν κομιταζήδων. Σέ μία ἐπιστολή του πρός τό Πατριαρχεῖο τονίζει ὅτι ἡ Μακεδονία ἦταν καί εἶναι χώρα καθαρῶς ἑλληνική, ἀλλά ἡ βουλγαρική ἐθνικιστική προσπάθεια ἀγωνίζεται νά ἀλλοιώσει τήν ἱστορία καί τήν ἐθνογραφία, πράγμα πού μᾶς θυμίζει τίς σημερινές φαιδρότητες τῶν Σκοπίων. Σέ ἄλλη δραματική ἀναφορά του πρός τόν Πατριάρχη Ἰωακείμ Γ΄ (Ἑλληνόβλαχο ἀπό τή Μακεδονία) ὁ Χρυσόστομος θρηνεῖ γιά τίς σφαγές: «Ἐπέπρωτο ἄρα οἱ ποιμένες τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ οὐδέν ἄλλο νά ἔχωμεν ἐνταῦθα καθῆκον εἰ μή νά θρηνῶμεν καθ’ ἑκάστην τά ....ἀσπαίροντα θύματα καί νά θάπτωμεν τούς κατά πᾶσαν ὥραν δολοφονουμένους»!
Τά ὅρια τῆς Μητροπολιτικῆς του περιφερείας ἦσαν ἐκτεταμένα. Ἀπό τό Νέστο ὥς τόν Στρυμώνα, ἀπό τό Νευροκόπι ὥς τό Αἰγαῖο. Ὅταν προκαλοῦσε τήν ὀργή τῶν Τούρκων καί τῶν Βουλγάρων ἄλλαζε προσωρινῶς ἕδρα καί ἀπό τήν Δράμα μετεφέρετο στήν Ἁλιστράτη, κωμόπολη σήμερα τοῦ Νομοῦ Σερρῶν. Γιά νά τονώσει τό φρόνημα τοῦ ποιμνίου του πραγματοπιοῦσε συχνά περιοδεῖες στά χωριά, γεγονός τό ὁποῖο ἐνοχλοῦσε τήν τουρκική Διοίκηση. Σέ μία ἔκθεσή του πρός τόν Ἕλληνα Πρόξενο τῶν Σερρῶν Σαχτούρη ὁ Ὀθωμανός Γενικός Ἐπιθεωρητής τῆς περιοχῆς ἔγραφε: «Ὁ Μητροπολίτης Δράμας ξέφυγε ἀπό κάθε χαλινό, ὕψωσε τήν Ἑλληνιή σημαία τῆς Ἐπαναστάσεως καί τῆς καταλύσεως τοῦ καθεστῶτος καί περιερχόμενοςε τήν περιφέρεια ἐξεγείρει τούς πληθυσμούς, συνεννοεῖται μέ τούς Ἕλληνες ἀντάρτες καί τούς ὠθεῖ ὄχι μόνον ἐναντίον τῶν Βουλγάρων, ἀλλά καί ἐναντίον τῶν Ὀθωμανῶν».
Ὅλα αὐτά προκάλεσαν τήν μῆνιν τῶν Τούρκων, οἱ ὁποῖοι πίεζαν τό Πατριαρχεῖο νά τόν ἀνακαλέσει ἤ νά τόν μεταθέσει. Τελικά στίς 25-8-1907 ἡ Ὀθωμανική Διοίκηση τόν διέταξε νά φύγει ἀπό τήν Δράμα καί νά μεταβεῖ στήν Θεσσαλονίκη. Ὁ Χρυσόστομος ἀρνήθηκε λέγοντας: «Διαταγάς λαμβάνω μόνον ἀπό τόν Οἰκουμενικόν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως» Οἱ Τοῦρκοι τόν ἐξεδίωξαν βιαίως. Στίς 17-8-1908 μέ τήν ὑπογραφή τοῦ τουρκικοῦ Συντάγματος τῶν μεταρρυθμίσεων ὁ Χρυσόστομος ἐπέστρεψε στήν Δράμα, ἀλλά τοῦ ἀπηγορεύθη νά περιοδεύσει στά χωριά. Στίς 10-6-1909 ὑποχρεώθηκε πάλι βιαίως νά ἐγκαταλείψει τήν Δράμα καί μετέβη στή Τρίγλια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ὅπου τοῦ ἀνεκοινώθη ἡ ἐκλογή του στή Μητρόπολη Σμύρνης. Εἶχε ἤδη πρό πολλοῦ προετοιμασθεῖ γιά τό μαρτύριο.
Γιά τήν ἐκδίωξή του ἀπό τήν Δράμα τό 1907 καί γιά τήν ἀγέρωχη πατριωτική στάση τοῦ Μητροπολίτου ὁ ποιητής Γεώργιος Σουρῆς ἔγραψε στήν ἐφημερίδα «Ὁ Ρωμηός» τῆς 8-9-1907 ἕνα μεγάλο ποίημα πού ἄρχιζε ὡς ἑξῆς:
«Στέφανος καί γιά τόν Δράμας
Τόν παπᾶ τόν ἥρωά μας
Ἄφοβος, ἀνδρειωμένος
Γιά τήν Πίστι, γιά τό Γένος
Δείχνει στῆθος μαχητοῦ
Μπρός στίς λόγχες τοῦ στρατοῦ.....»
Ἡ Μακεδονία εὐγνωμονεῖ τόν Ἅγιο Ἐθνομάρτυρα Χρυσόστομο Καλαφάτη.
ΥΓ: (Συμπλήρωση από τον πρόεδρο του ΔΣ/ Ενώσεως Σμυρναίων κύριο Ευάγγελο Τσίρκα).
Η Ένωση Σμυρναίων τιμά τη μνήμη του Εθνομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης με αρχιερατική λειτουργία στον καθεδρικό ναό του Αγίου Κωνσταντίνου Γλυφάδας την Κυριακή 13η Σεπτεμβρίου 2009 και από ώρα 0830.
Η παρουσία σας θα είναι τιμή και αναγνώριση της θυσίας του Αγίου.
Αντιγραφή απο το:
www.diktyo21.gr
Ο ΠΑΠΑΣ ΜΑΣ
Αν είναι ενεργητικός,
τον θεωρούμε υπερβολικά κουρδισμένο
Αν είναι ήρεμος,
τον θεωρούμε τεμπέλη.
Αν έχει γκρίζα μαλλιά ,
τον θεωρούμε γέρο.
Αν είναι νέος ,
λέμε πως δεν έχει εμπειρία.
Αν θέλει να κάνει αλλαγές,
τον θεωρούμε επαναστάτη.
Αν δεν θέλει,
λέμε πως δεν παίρνει πρωτοβουλίες.
Αν κηρύττει κατά της αμαρτίας,
τον θεωρούμε φανατικό.
Αν δεν το κάνει ,
λέμε πως είναι κοσμικός.
Αν χρησιμοποιεί κινήσεις των χεριών
όταν εκφράζεται ,
τον θεωρούμε ηθοποιό.
Αν παραμένει ακίνητος,
τον λέμε ξύλινο.
Αν υψώνει την φωνή του,
λέμε πως φωνάζει πολύ.
Αν δεν υψώνει την φωνή του ,
τον θεωρούμε μονότονο.
Αν είναι στο σπίτι του,
λέμε πως πρέπει να είναι έξω ,
επισκεπτόμενος Ενορίτες.
Αν θεαθεί στον δρόμο,
λέμε πως θα πρέπει
να είναι κλεισμένος μέσα,
ετοιμάζοντας το κήρυγμά του
Αν επισκέπτεται τους πτωχούς ,
τον θεωρούμε σοσιαλιστή.
Αν επισκέπτεται πλούσιους,
λέμε πως κάνει χατήρια.
Θεέ μου,
δώσε στον παπά μας
υπομονή!
τον θεωρούμε υπερβολικά κουρδισμένο
Αν είναι ήρεμος,
τον θεωρούμε τεμπέλη.
Αν έχει γκρίζα μαλλιά ,
τον θεωρούμε γέρο.
Αν είναι νέος ,
λέμε πως δεν έχει εμπειρία.
Αν θέλει να κάνει αλλαγές,
τον θεωρούμε επαναστάτη.
Αν δεν θέλει,
λέμε πως δεν παίρνει πρωτοβουλίες.
Αν κηρύττει κατά της αμαρτίας,
τον θεωρούμε φανατικό.
Αν δεν το κάνει ,
λέμε πως είναι κοσμικός.
Αν χρησιμοποιεί κινήσεις των χεριών
όταν εκφράζεται ,
τον θεωρούμε ηθοποιό.
Αν παραμένει ακίνητος,
τον λέμε ξύλινο.
Αν υψώνει την φωνή του,
λέμε πως φωνάζει πολύ.
Αν δεν υψώνει την φωνή του ,
τον θεωρούμε μονότονο.
Αν είναι στο σπίτι του,
λέμε πως πρέπει να είναι έξω ,
επισκεπτόμενος Ενορίτες.
Αν θεαθεί στον δρόμο,
λέμε πως θα πρέπει
να είναι κλεισμένος μέσα,
ετοιμάζοντας το κήρυγμά του
Αν επισκέπτεται τους πτωχούς ,
τον θεωρούμε σοσιαλιστή.
Αν επισκέπτεται πλούσιους,
λέμε πως κάνει χατήρια.
Θεέ μου,
δώσε στον παπά μας
υπομονή!
Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου 2009
Η εικόνα της Παναγίας Γοργοϋπηκόου, από το Άγιο Όρος, στο Δήμο Σοχού
Πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου το Μετόχι της Ι. Μ. Δοχειαρίου, Αγίου Όρους, η « Ιερά Μονή Παναγίας Θεοσκεπάστου», Σοχού, που είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου. Τη Δευτέρα, 7 Σεπτεμβρίου, στις 5.30 το απόγευμα, στην κεντρική πλατεία του Σοχού θα γίνει επίσημη υποδοχή της Θαυματουργής Εικόνας της Παναγίας της Γοργοϋπηκόου, της Ι. Μ. Δοχειαρίου, Αγίου Όρους, από το Δήμο Σοχού.
Θα ακολουθήσει λιτάνευση της Θαυματουργής Εικόνας από το Σοχό προς την Ιερά Μονή Παναγίας Θεοσκεπάστου, και επίσημη υποδοχή Της στη Μονή από το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λαγκαδά, κ.κ. Σπυρίδωνα και την Αδελφότητα της Μονής.
Στη συνέχεια, στο Καθολικό της Μονής, θα τελεσθούν οι Ιερές Ακολουθίες του Μικρού Αγιασμού και του Μικρού Εσπερινού.
Στις 8.00 το βράδυ, θα τελεσθεί η Ιερή Αγρυπνία της Εορτής της Γεννήσεως της Θεοτόκου, κατά το Αγιορείτικο Τυπικό και την Τρίτη, 8 Σεπτεμβρίου, κυριώνυμο ημέρα της Εορτής, στις 7.00 το πρωί, Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας θα ακολουθήσει λιτάνευση της Θαυματουργῆς Εικόνας στα πέριξ της Μονής.
Η Θαυματουργή Εικόνα θα παραμείνει για προσκύνηση στο Μετόχι του Σοχού μέχρι και την εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. (14 Σεπτεμβρίου, και ώρα 2.00, το μεσημέρι). Κάθε μέρα, στις 7.00 το πρωί, θα τελείται η Θεία Λειτουργία, και στις 5.00 το απόγευμα ο Εσπερινός. Μετά τη Θεία Λειτουργία, το πρωί, και μετά τον Εσπερινό, το απόγευμα, θα ψάλλεται η Παράκληση της Θαυματουργής Εικόνας της Παναγίας της Γοργοϋπηκόου.
Αντιγραφή απο το : www.amen.gr
Το ψεύτικο δημοσίευμα του “Έθνους” για δήθεν …ξύρισμα του π.Εφραίμ
Παρασκευή, 4 Σεπτέμβριος 2009
Καμία απόφαση δεν υπάρχει για…ξύρισμα του ηγουμένου Εφραίμ από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.Δεν συγκλήθηκε κανένα δικαστήριο και είναι πραγματικά απορίας άξιον πως βγαίνουν και γράφουν τέτοια πράγματα ότι του ζητάνε να… παραιτηθεί και να μείνει απλός μοναχός. Η επιτροπή που γράφει το “Έθνος” είναι εισηγητική και δεν παίρνει καμία απόφαση.
Δεν γίνεται να διώξεις κάποιον ηγούμενο από την Ιερά Μονή αν δεν το αποφασίσει η ιερά σύναξη της Μονής. Από το ίδιο το μοναστήρι εξαρτάται.
Εντάξει ρε παιδιά να γράφουν όλοι ανάλογα με τα συμφέροντα τους αλλά όχι και έτσι να αναφέρουν ότι …ξυρίζεται ένας μοναχός.
Το ψέμα του “Έθνους” ότι πήγε στην Ρωσία ο π.Αρσένιος είναι τόσο μεγάλο που μόνο σκοπιμότητα υπάρχει. Αφού δεν πήγε στην Ρωσία ο π.Αρσένιος. Με το ζόρι να γράφουν αναλήθειες για εντυπωσιασμό;
Θέλετε και άλλο ψέμα; Η έκταση στην Αμμουλιανή που υποτίθεται ότι το μοναστήρι θα έδινε σε Ρώσους δεν ανήκει στην ιερά μονή!!! Άρα πως θα διαπραγματευόντουσαν οι μοναχοί κάτι που δεν τους ανήκει;
Μια μόνο ερώτηση.
Καλά για όσα γράφουν και είναι αληθινά αλλά για τα ψέματα δεν έχουν φόβο Θεού μέσα τους. Τον Θεό δεν τον φοβούνται;
Αντιγραφή απο το: http://vatopaidi.wordpress.com
Άθως: Το ταξίδι της ψυχής έξω απ’ το χρόνο
«Μια χώρα υπάρχει εις τον κόσμον, το όρος Άθως, άξια μεγάλου θαυμασμού. Έχει θαυμάσιο κλίμα και κάθε είδους βάστηση . Λούζεται απο καθαρές του ήλιου ακτίνε και στολίζεται με δέντρα πολυποίκιλα, με άλση και λειμώνες. Είναι πλούσιο απο έργα ανθρώπων . Εδώ έχουν συγκεντρωθεί όλα τα γνωρίσματα της αρετής, είτε στη φύση κοιτάξει κανείς, είτε στο μοναζικό βίο των ανθρώπων.» - Νικηφόρος Γρηγοράς βυζαντινός ιστορικός.
Μια φορά , πίσω στα χρόνια του μύθου, ένας πελώριος γίγαντας που τον έλεγαν Άθω πέταξε καταπάνω σε έναν θεό έναν τεράστιο βράχο, τον οποίο μετά κατοίκησαν οι άνθρωποι...Κάπως έτσι θα ξεκινούσε ένα παραμύθι για τη χερσόνησο του Άθω. Τα υλικά του ονείρου είναι κι εδώ τα γνωστά, όπως σε όλο το Αιγαίο: πέτρα και βελανίδια, ελιές και γλυκός χειμώνας, αέρας τραγικός και το ταξίδι στο χρόνο ξεκινά. Η ανήσυχη ακτογραμμή της αθωνικής χερσονήσου θα φιλοξενήσει στα μάτια του περιηγητή, του προσκυνητή που δε μπορεί να περάσει τις ιερές πύλες σεβόμενος το άβατο. Πελασγοί και Τρώες που έφτασαν πρόσφυγες εδώ ήταν οι πρώτοι του κάτοικοι, καθώς και Χαλκιδείς που εποίκησαν την «Χαλκιδική» χερσόνησο τον 7ο αι. π.χ. Οι κάτοικοι τιυ γρήγορα ανέπτυξαν αξιόλογο πολιτισμό , αλλά ο Πελοπονησιακός πόλεμος έγινε αιτία να καταστραφούν πολλές πόλεις. Όμως, μπροστα στον κίνδυνο, η ομόνοια είναι η μόνη απάνστηση: το «Κοινό των Χαλκιδέων επί Θράκης» άρχισε να γίνεται υπολογίσημη δύναμη, γι’ αυτό μπήκε στο στόχαστρο του Φιλίππου της Μακεδονίας, του βασιλιά που κατόρθωσε να εντάξει την περιοχή στο Βασίλειό του (348 πχ). Στα ερείπια της πόλης Σάνης του Άθω χτίστηκε μια νέα πόλη και όλη η περιοχή ακολούθησε έκτοτε τη μακεδονική μοίρα. Λίγο προτου ο απόστολος Παύλος φτάσει απο την Εγνατία (50μχ) στη Θες/κη, ο Άθως αποτελεί ρωμαϊκή αποικία-ή τουλάχιστον τμήμα της. Σύμφωνα με μια ρωσική παράδοση , η ίδια η Παναγία, μετά την Ανάσταση , κήρυξε τον χριστιανισμό απο τον κόλπο της μονής Ιβήρων , στον ειδωλολατρικό ως τότε Άθω. Με καταστροφές απο Γότθους και Ούννους πορεύτηκε ως τον 9ο αι., οπότε ξεκίνησε και η συστηματική οργάνωση του ορθόδοξου μοναχισμού. Το Άγιον Όρος, όπως καθιερώθηκε με χρυσόβουλο η ονομασία του Άθω απο τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό (11ο αι.), ενισχύθηκε με βυζαντινές αυτοκρατορικές επιχορηγήσεις. Ως τον 10 αι., το μεγαλύτερο μέρος της χερσονήσου ήταν ιδιοκτησία των μονών, οι οποίες απορροφούσαν γοργά και κτήματα βυζαντινών αξιωματούχων. Όλες όμως ανεξαιρέτως οι μονές του Όρους αντιμετώπισαν τη μάστιγα των πειρατών και των πυρκαγιών, όπως 3 αιώνες αργότερα θα αντιμετωπίσουν τη λαίλαπα των Καταλανων , οι οποίοι θα λεηλατήσουν 2 ολόκληρα χρόνια ανενόχλητοι τα παραθαλάσσια μέρη. Οι μοναχοί του Άθω εξοντώθηκαν απο Φραγκούς και Λατίνους, ενώ στην περίοδο της Τουρκοκρατίας απόλαυσαν μια κάποια αυτονομία απο τους σουλτάνους. Είναι χαρακτηριστικό ότι απευθύνονταν στις τουρκικές αρχές στα ελληνικά.
Το 1794 ιδρύθηε η Αθωνιάδα Ακαδημία στα πλαίσια μιάς νέας περιόδου ακμής του Όρους, με φωτισμένους δασκάλους. Όλα χάθηκαν όμως μαζί με την Επανάσταση και μόλις μετά το 1826 άρχισαν οι μοναχοί να επιστ΄ρφουν στα ρημαγμένα μοναστήρια, σχδόν πάνω στην ώρα για να τα προστατεύσουν απο το κίνημα του πνασλαβισμού, των 4000(!) ρώσων μοναχών που κατέβηκαν κατά κύματα σύμφωνα με τις πολιτικές οδηγίες της ρωσικής κυβέρνησης. Το 1821 όμως πήραν ανοχτά το μέρος της Επανσάστασης ακολουθώντας τον ήραν Εμμανουήλ Παππά , με αποτέλσμα να εισβάλουν στο Όρος για πρώτη φορά 3000 Τούρκοι και να επικηρύξουν τον αγωνιστή στην αστρονομική τιμή των 2.500.000 γροσίων. Με φροντίδες των μοναχών εστάλησαν 6.000 γυναικόπαιδα με ψαριανά πλοία στα νησιά, ενώ 10.000 μαρτύρησαν ή πουλήθηκαν απο τους Τούρκους. Το 1878, νέες προσπάθειες για ενανάσταση στη Χαλκιδική ματαιώνονται εν οι μονές πρέπει τώρα να αντιμετωπίσουν και τις βουλγαρικές επιδρομές. Τέλος , την περίοδο των βαλκανικών πολέμων (1912) Έλληνες αντάρτες ξεσήκωσαν τα χωριά και κήρυξαν την ένωση με την Ελλάδα.
Στις 5/11/1912 ελληνικά πολεμικά πλοία με επικεφαλής τον «Αβέρωφ» ύψωσαν στο λιμάνι της Δάφνης την ελληνική σημαία. 14 χρόνια αργότερα αναγνωρίζεται απο το ελληνικό κράτος το καθεστός του Αγίου Όρους, αν και ο πληθυσμός του είχε αποδεκατιστεί.
Το 1922 εκατοντάδες πρόσφυγες κατέφυγαν στον Άθω να δουλέψουν στα μοναστηκά κτήματα, απομονωμένοι , διωγμένοι απο τους συμπατριώτες τους ως μιάσματα...Τα περισσότερα σπίτια στην Ουρανούπολη χτίστηκαν για να στεγάσουν τους πρόσφυγεες της Ιωνίας. Λίγο αργότερρα όμως, τα οικονομικά προβλήματα επέβαλλαν το ιδιόρυθμο καθεστός, σύμφωνα με το οποίο κάθε μοναχός ασκήτευε απο μόνος του εξασφαλίζοντας παράλληλα τα προς το ζήν.
Η μοναδική μοναστική πολιτεία στον κόσμο υπήρξε το λίκνο της τυπογραφίας και τς αγιογραφίας, με πανάξιους εκπροσώπους τον Θεοφάνη και τον Πανσέληνο, των οποίων οι βλοσυροί , αυστηροί άγιοι έλαμψαν στα Καθολικά της.
Πρώτος οικιστής θεωρρείται ο Πέτρος ο Αθωνίτης(7ος αι. μχ) και αγρότες μοναχοί που πλήθυναν απο τον 9ο αι. Η περίοδος ανάμεσα στους 10ο και 12ο αι. είναι η χρυσή περίοδος ακμής του Άθω, με την ακτινοβολία του να σκεπάζει όλα τα Βαλκάνια ως τη μακρινή Ρωσία. Τα προνόμια του κύρωσε ο Πορθητής.
Οι μονές επιμένουν ν’ακολουθούν και σήμερα το βυζαντινό ωρολόγιο και το Ιουλιανό ημερολόγιο, τουτέστιν η δύση του ήλιου είναι το πέρας της μέρας.
Το Όρος είναι αυτοδιοικούμενο τμήμα του ελληνικού κράτους. Υπάγεται στο ΥΠΕΞ και διοικείται με το σύστημα του νομού. Μοναστήρια, σκήτες και κελιά, καλύβες και καθίσματα, ερημητήρια, ησυχαστήρια (τα φοβερά Καρούλια ) –όλα αποτελούν την ιερά Κοινότητα του Όρους , το Περιβόλι της Παναγίας. 20 αντιπρόσωποι απο τις ισάριθμες μονές ασκούν ετήσια θητεία κατέχοντας ως σώμα τη δικαστική , νομοθετική και εκτελεστική εξουσία. Για τις καθημερινές υποθέσεις, υπάρχει ο επιστάτης και ο πρωτοεπιστάτης και ιδιωτική αστυνομία. Στις Καρυές , την πρωτεύουσα του Άθω, εδεύει ο πολιτικός διοικητής που εξαρτάται απο το ΥΠΕΞ και έχει συμβουλευτική γνώμη στις συνεδριάσεις της Ιεράς Κοινότητας.
Σήμερα οι ελπίδες είναι πολλές και καλές γι’ αυτό το υπερχρονικό περιβολάκι, που αναμετράται με τους καιρούς υψώνοντας τα πέτρινα τείχη της ψυχής του.
• Στον Άθω μπορεί κανείς να πάει πεζοπορώντας, με αυτοκίνητο ή καΐκι, ακολουθώντας τα δημοφιλή δρομολόγια απο την Ουρανούπολη στη Δάφνη ή απο την Ιερισσό ως τη Μεγίστη Λαύρα
Της Κατερίνας Κορρέ
Απο το περιοδικό ‘’άωτον’’
Μονή ΚωνσταμονίτουΤο καϊκι ξεκίνησε πολύ πρωΐ, για να παρολάβουμε το εκτυφλωτικό φώς του ήλιου της ανατολής που, ανεβαίνοντας πίσω απο τη ραχοκοκακιά του Άθω, θα μας εμπίδιζε να διακρίνουμε πάνω απο την θαλασσινή αύρα τα μοναστήρια της δυτικής πλευράς. Βυθισμένη μέσα σε δάσος απο βελανιδιές και κυπαρίσσια , η μονή Κωνσταμονίτου δεν διακρίνεται απο τη θάλασσα. Μόλις περάσαμε τον αρσανά μιας άλλης «αθέατης» μονής , της μονής Ζωγράφου, μας πληροφορούν ότι «βρίσκεται εκεί» δείχνοντας αόριστα κάπου στον ορίζοντα του ορεινού κορμού της χερσονήσου , σε ευθεία γραμμή πάνω απο τον αρσανά της. Ο κόσμος μέσα στο καΐκι συζητά για τις θαυματουργές της εικόνες, τον Άγιο Στέφανο και τη Θεοτόκο Αντιφωνήτρια. Σύμφωνα με το θρύλο, η εικόνα του πρώτου ήρθε μόνη της στο Όρος απο τα Ιεροσόλυμα της περίοδο της εικονομαχίας, μοσοκαμμένη και με σχισμή στο αριστερό μάτι. Για την Θεοτόκο Αντιφωνήτρια, υπάρχει ο θρύλος ότι την ημέρα της εορτής της μονής κι ενώ υπήρχε έλλειψη λαδιού , το πιθάρι που βρισκόταν κάτω απο την εικόνα γέμισε με λάδι , ενώ η Παναγία «αντιφώνησε» δηλ. Διαβεβαίωσε τον δύπιστο δοχειάρη (αποθηκάριο) ότι επρόκειτο βέβαια για θαύμα.
Το μοναστήρι πήρε το όμονά το απο την παράδοση , που θέλει την ίδρυσή του απο τον Κώνσταντα, γιο του Μ. Κωνσταντίνου ή απο κάποιον ασκητή απο την Κασταμονή της Μικράς Ασίας. Είχε ταραγμένο βίο. Τον 14ο αι. κατεστράφη απο τους Καταλανόυς και ανοικοδομήθηκε σύμφωνα με χρυσόβουλο του Ιω. Ε΄ Παλαιολόγου το 1351. Η οικονομική κρίση στην οποία την οδήγησαν οι ασήκωτοι τουρκικοί φόροι κόντεψε να την ερημώσει, ενώ τις ζημιές άλλης μιας φωτιάς τον 16ο αι. ανέλαβαν να καλύψουν Σέρβοι ευεργέτες. Η οριστική ανάδειξη της μονής συτελέστηκε το 1819, οπότε και η κυρά-Βασιλική (του Αλή πασά) δώρησε χρήματα στον ηγούμενο Χρύσανθο για την ανοικοδόμηση της ανατολικής της πλευράς. Με πληροφορούν ότι είναι εξίσου εντυπωσιακό με το εξωτερικό , το Καθολικό της, το οποίο ανεγέρθη σωρίς τοιχογραφίες, κατα τον λιτό αγειορείτικο τύπο. Σε 9 ακόμα παρεκκλήσια δεσπόζει η μονή , η οποία διατηρέι και αξιόλογη βιβλιοθήκη, με 110 χειρόγραφα και μεγάλο αριθμό εντύπων βιβλίων.
Μονή Δοχειαρίου
Ο ήλιος αχνοφαίνεται πίσω απο τον Άθω όταν αντικρύζουμε τη μονή Δοχειαρίου , ευτυχώς παραθαλάσσια, με τις βυζαντινές καμάρες , τους πύργους και τους ξύλινους εξώστες. Ο πετρόχτιστος αρσανάς της είναι πολύ κοντά μας, διακρίνω κίνηση στο υπόγειο στέγαστρο του. Η μονή ιδρύθηκε πρίν το 972, απο το μοναχό Ευθύμιο, δοχειάριο της Μεγίστης Λαύρας. Ευεργέτες της υπήρξαν πολλοί βυζαντινοί αυτοκράτορες αλλά δυστυχώς το 1578 χτυπήθηκε ανελέητα απο πειράτες , τη μάστιγα της χερσονήσου , εξαιτίας της επισφαλούς της θέσης δίπλα στη θάλασσα. Το 17-18ο αι. χτίστηκαν νέρες πτέρυγες με χορηγίες μολδοβλάχων ηγεμόνων.
Τους θησαυτούς της όμως άρπαξαν οι Τούρκοι, που δήμευσαν και τα κτήματα της. Η Παναγία Γοργοεπίκοος, το κυριότερο απο τα 9 παρεκκλήσια της, στην περίπτωση αυτή δεν έστερξε να βοηθήσει ώστε να κατατροπωθούν οι καταστροφείς των ιερών κειμηλίων. Οι συνταξιδιώτες μου σχολιάζουν ότι εντούτοις, τύφλωσε τον τραπεζάρη της μονής γιατί περνούσε απο την εικόνα της με αναμένο πυρσό και την κατέστρεφε, αν και τον είχε προειδοποιήσει. «Άγνωσταί αι βουλαί...»
Ένας επιβλητικός βυζαντινός πύργος δεσπόζει στο βόρειο μέρος της μονής και στεγάζει μια βιβλιοθήκη 5.000 βιλίβων , πεςργαμηνών και 441 χειρογράφων , ιδιαίτερα εικονογραφημέων. Το πλινθοπερίκλειστο Καθολικό της, ψηλό και ευρύχωρο, βρίσκεται στο κάτων μέρος της αυλής, πρός τη θάλασσα. Αφιερωμένο στους Ταξιάρχες, περιλαμβάνει εξαιρετικές τοιχογραφίες της κρητικής σχολής, οι περισσότερες απο τις οποίες αποδίδονται στο Τζώρτζη (1586): η ρίζα του Ιεσσαί και η Δευτερα Παρουσία έχουν συζητηθεί αρκετά απο ειδικούς της τέχνης. Το μεγαλύτερο μέρος των τοιχογραφιών όμως επιζωγραφίστηκε το 1855. Εξαιρετικής ομορφιάς και τέχνης είναι επίσης το ξυλόγλυπτο κιβώτιο και το τέμπλο του Καθολικού. Στον οδηγό χαζεύω μια υπέροχη τοιχογραφία: κάποιος αγιος , του οποίου το όνομα δεν διακρίνεται , βγάζει ένα αγκάθι απο το πόδι ένός λιονταριού που τον κοιτάζει με ευγνωμοσύνη. Πρόκειται για μια συμφωνία φωτός ανάμεσα σε δυο φαινομενικά ασυμβίβαστες υπάρξεις, ακριβώς όπως στο Όρος συμβιώνουν το πραγματικό και το υπερβατικό.
Μονή ΞενοφώντοςΛιγότερα απο 20 λεπτά δρόμος χωρίζει τη μονή Ξενοφώντος απο την Δοχειαρίου. Αυτό που εντυπωσιάζει αμέσως με το μάτι , στην θαλασσινή δυτική της πλευρά, είναι η πέτρινη θεμελίωση με τις διακοπτόμενες καμάρες πάνω στην οποία συνωστίζονται τα κελιά των μοναχών αλλά και τα διάφορα δωμάτια για τις άλλες λειτουργίες του συγκροτήματος. Ο τρούλος του καθολικού , αποφασισμένος, ορθώνεται καθαρά στο κέντρο της μονής, αφιερωμένο στον Αγ. Γεώργιο. Ιστορικά η μονή αναφέρεται για πρώτη φορά στα χρόνια του αυτοκράτορα Νικηφόρου Γ΄Βοτανειάτη (1083). Η ιστορία έχει κι εδώ πάρει το γνωστό μονοπάτι :πειρατικές επιδρομές, καταστροφές και ανακαινίσεις με δωρεές βυζάντινών ηγεμόνων των παραδουνάβιων περιοχών , πυρκαγιές που κατέκαψαν τον έντυπο πλούτο της, λεηλασίες και επαχθείς φόροι των τούρκων , ευεργεσίες απο λαϊκούς.
Απο τον σχετικό οδηγό πληροφορούμαι ότι η μονή διαθέτει το μεγαλύτερο ελληνικό καθολικό στο Όρος, με πολύχρωμο μαρμάρινο τέμπλο χωρίς τοιχογραφίες, αλλά με τις περίφημες ψηφιδωτές εικόνες των αγίων Δημητρίου και Γεωργίου. Λίγα μέτρα όμως πιο πάνω, το εύρημα ξαφνιάζει:υπάρχει και δεύτερο , παλαιότερο καθολικό, ο νάρθηκας του οποίου ενσωματώνεται στην δυτική πλευρά των κελιών της τράπεζας, το οποίο φέρει τοιχογραφίες Κρητικής σχολής και ξυλόγλυπτο τέμπλο του17ου αι. οι συνταξιδιώτες μου συμφωνούν ότι τα πολυτιμότερα κειμήλια της μονής είναι το τεμάχιο απο το Τίμιο Ξύλο και τα 300 περίπου χειρόγραφα στην οργανωμένη βιβλιοθήκη.
Η ωραία αγιορείτικη παραλία μπροστά απο τη μονή φιλοξενεί πρός στιγμή δύο βάρκες, ίσως των μοναχών που εφοδιάζουν με ψάρια το μαγειρίο- η περιοχή έχει πολλά χταπόδια, με διαβεβαιώνουν. Ένας χωματόδρομος που ξεκινά απο την παραλία οδηγεί, καθώς έμαθα, στα βοειανατολικά της μονής , στην Σκήτη Ξενοφώντος, όπου έζησε για λίγο ο λογοτέχνης μας Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Αν περνούσα ένα δυο χρόνια πρίν, θα προλάβαινα τις εργασίες συντήρησης και ανοικοδόμησης του εξωτερικού τείχους.
Και η σύγχρονη θλίψη: δύο απ’ τα μεγαλύτερα κειμήλια της μονής , ένα ευαγγλίο του 9ου και ένα του 11ου αι. «αγοράστηκαν» απο τον άγγλο «περιηγητή» R. Curzon. Φυσικά χάθηκαν για πάντα.
Μονή Αγ. Παντελεήμονος.Ο επόμενος ορμίσκος κρύβει μια επιβλητική έκπληξη: το μοναστήρι του Αγ. Παντελεήμονα, δίπλα στο κύμα, μια ρωσική συμφωνία πέτρας, ασβέστη και τρούλου, που θυμίζει μια μκρή , πολυάνθρωπη πόλη. Κι αυτό ακριβώς φιλοδοξουσε να γίνει το μοναστήρι αυτό , μια πόλη καίριας επιρροής στα Βαλκάνια, μοχλός περισσότερο της επεκτατικής ρωσικής πολιτικής παρά ησυχαστήριο της ψυχής απο τα εγκόσμια.
Η παλιά μονή βρισκόταν στα βορειονατολικά της σημερινής στη θέση Παλαιομονάστηρο, ιδρυμένη και ελληνικότατη πρίν το 988 ως Μονή Θεσσαλονικέως. Καταστράφηκε όμως απο μεγάλη πυργκαγιά. Η ελληνιρωσική « Μονή των Ρούσων» δημιουργήθηκε απο ρώσους μοναχούς. Ισοπεδώθηκε όμως απο Καταλανούς πειρατές. Σέρβοι μοναχοί ήταν εκείνοι που βοήθησαν στην επιβίωση της. Ως τον 18ο αι. ήρθαν τόσοι Ρώσοι , ώστε αλλοιώθηκε ο πληθισμός του μοναστηριού. Μετακόμισαν τότε (1765) στν ωραία παραλία και τα χρήματα για να γίνει εκεί μοναστήρι παρείχαν οι ηγεμόνες της Βλαχίας Καλλιμάχηδες. Η Επανάσταση του 1821 το οδήγησε σε άσχημη κατάσταση. Ρώσοι μοναχοί κατάβαιναν έκτοτε κατά κύματα, με ευλογίες και γενναίες χορηγίες της ρωσικής κυβέρνησης. Ως το 1900, πάνω απο 2.000 ρώσοι μοναχοί κατάλυσαν στην μονή. Φυσικά πλειοψήφησαν και ψήφισαν δικό τους ηγούμενο. Το μοναστήρι έγιεν έτσι ρωσικό. Σχέδια υπήρχαν για τη διμιουργία μια μικρής ρωσικής...πόλης στον Άθω., η Οκτωβριανή Επανάσταση όμως ακύρωση τα πάντα.
Πίσω απο την υπέροχη , βοσταλωτή παραλία υψώνεται , πάνω απο πλατάνια και καστανιές, θεόρατα κτίρια πενταόροφα και εξαόροφα. Πρόκειται για ένα επιβλητικό συγκρότημα 3.000 κελιών στη μέση του οποίου διακρίνονται οι χαρακτηριστικοί βολβόμορφοι τρούλοι του καθολικού της μονής, το οποίο έχει 8 τρούλους επενδεδυμένους με καταπράσσινο μολύβι και συνοδεύεται απο το επίσης κωδωνοστάσιο με την τεράστια καμπάνα των 13 τόνων. Ο ναός, που είναι αφιερωμένος στην Αγία Σκέπη, έχει ταχθεί επίσης και στον Αλέξανδρο Νιέφσκι. Σήμερα, ελάχιστοι Έλληνες επισκέπτες διαλέγουν το μοναστήρι για διανυκτέρευση. Άλλωστε, μόνο δύο απο τον 33 μοναχούς είναι Έλληνες. Τι μένει απο την ιστορία και την πραγματικότητα στην απατηλή μνήμη; Ο παφλασμός των κυμάτων και ο ήλιος να λάμπει στους τρούλους. Ναι, και η γιγάντια καμπάνα που χτυπά, πάντα στην ώρα των ανθρώπων...
Μονή ΞηροποτάμουΤα ταξίδι συνεχίζεται καθώς το βλέμμα υψώνεται πάνω απο τον κόλπο της Δάφνης, σ’ ένα πλάτωμα του Άθω. Η Μονή Ξηροποτάμου που ορθώνεται , ίσως είναι η παλαιότερη μονή του Όρους. Αφιερωμένη στους 40 Μάρτυρες, στέκει στο μέσο της χερσονήσου. Παλιότερα ήταν μια απο τις πιο πλούσιες μονές, με περιουσία ως τη μονή Ιβήρων και δάσος απο αγριοκαστανιές.
Η παράδοση αναφέρει πως φτιάχτηκε απο την αυτοκράτειρα Πουλχερία το 424 ή τον Παύλο Ξηροποταμίτη το 960 μ.Χ. Ως πρός τον καθορισμό του περιουσιακού πλούτου της μονής , αυτός καθορίστηκε απο έναν αγώνα...βάδην μεταξύ των ιδρυτών μοναχών Αθανασίου και Παύλου , της Μεγίστης Λαύρας και Ξηροποτάμου αντίστοιχα. Για να προσδιοριστούν τα κτήματα που θα κατείχε η κάθε μονή, οι μοναχοί συμφώνησαν να ξεκινήσουν το περπάτημα απο τον Όρθο, ώσπου να συναντηθούν και, όση απόσταση κάλυπτε ο καθένας αυτή θα ανήκε και στη μονή του. Ο πονηρός μοναχός Παύλος όμως ξεκίνησε πρίν τον Όρθο, τον οποίο έψαλε...καθ’ οδόν! Έχοντας το προβάδισμα, συνάντησε τον Αθανάσιο στη σημερινή μονή Αγ. Παύλου , καλύπτωντας τα μέγιστα σε απόσταση.
Τα κειμήλια της αρκετά και μοναδικά, διασώθηκαν απο τις τουλάχιστον τέσσερις καταστροφικές φωτιές στην ιστορία της ( η τελευταία το 1952 και 1972), της έκαψαν ολοσχερώς. Ιδιαίτερη ακμή σημείωσε τους 12-12ο αι., αλλά στα χρόνια της Φραγκοκρατίας άρχισε να παρακμάζει.
Η Μονή Ξηροποτάμου είναι ασφαλώς απο τις πιο όμορφες με καστρόπετρα στα θεμέλια της και πορφυρές καμάρες στα παράθυρα των κελιών. Απο μακρυά διακρίνονται μόνο οι εξώστες της, ξύλινες κατασκευές που επεκτείνουν τη θέα στο αθωνικό άπειρο. Αυτό το άπειρο θα μετρούσε και ο μοναχός Καισάριος με χάρακα στον Άθω: «για τούτον και σε δίκαιον σε ονομάζουν όλοι της Παναγίας Δέσποινας, κήπον και περιβόλι...»
Μονή Σίμωνος Πέτρας
Φώς και θάλασσα...Ο ταπεινός αρσανάς της μονής Σίμωνος Πέτρας δεν προδιαθέτει για τον υποβλητικό κυρίαρχο του, το ομώνυμο επταόροφο (!) μοναστήρι που ακροβολίζεται πάνω σε μια κάθετη πλαγιά του βουνού. Τα αριστούργημα αυτό της αρχιτεκτονικής, εκμεταλλεύεται το χάος του Άθω κάνοντας το προμαχώνα του.
Το υπερβατικό σημάδευε πάντα την ιστορία του μοναστηριού, ήδη απο την ίδρυσή του. Λέγεται ότι ο Όσιος Σίμων το έχτισε σε αυτή τη θέση τον 14ο αι. ακολουθώντας ένα χριστουγεννιάτικο αστέρι. Κι όταν οι χτίστες που προσελήφθησαν για να το φτιάξουν φοβήθηκαν να μετεωριστούν πάνω απο το γκρεμό, ένα θαύμα τους απέδειξε ότι «το θέλει ο Θεός»: ο υποτακτικός που κερνούσε τους χτίστες, γλίστρισε κι έκανε να πέσει στον γκρεμό, αλλά επί πτερύγων σηκώθηκε, ολοζώντανος και χαμογελαστός. Η «Νέα Βηθλεέμ» τάχθηκε βέβαια στη γέννηση του Χριστού.
Τα κατακόρυφα βράχια προς στιγμή σε ξεγελούν...Το μοναστήρι φαίνεται χαμηλού ύψους απο το μικρό καϊκάκι μας· η πέτρινη θεμελίωση του παραμένει κρυμμένη απο τον βραχώδη όγκο που υψώνεται μπροστά στα μάτια μας. Εντούτοις , η πέτρα του Σίμωνα θα γινόταν ασπίδα του, αφού μόνο ένας απο τους επιδρομείς των υπολοίπων μονών του Άθω τόλμησε να φτασει ως εδώ-κι αυτοί ήταν Τούρκοι. Επενειλημμένες όμως πυρκαγιές(ιδίως εκείνη του 1580 που την κατέστρεψαν τον πλούτο του, αφήνοντάς το σχεδόν απο αγιογραφίες και κειμήλια.
Κοινοβιακή μμονή, στα μέσα του προηγούμενου αιώνα ίσα που είχε πεντέξι μοναχούς· τα χρέη της ήταν πολλά και η κατάσταση του χτίσματος επικίνδυνη. Ευτυχώς, εκτεταμένα αναστηλωτικά έργα γίνονται σήμερα και ο πληθυσμός της ενισχύθηκε απο μορφωμένους νέους μοναχούς των μετεώρων οι οποίοι , σύμφωνα με την πάνδημη εππιβεβαίωση των συνεπιβατών μου στο καϊκάκι, είναι οι πιο χαμογελαστοί του Όρους. Το μάτι βέβαια εξακολουθεί να δυσπιστεί για την ασφάλεια που παρέχουν οι απλωταριές της, τα μπαλκόνια εκείνα που ζώνουν τους ορόφους του συγκροτήματος κοιτάζοντας το θαλασσινό ορίζοντα μέχρι εκεί που παύει πια να ορίζει...Ίσως όμως κι αυτο να είναι θέμα πίστης τελικά.
Μονή Γρηγορίου.
«Ένας μικρός παράδεισος!» σκέφτηκα καθώς πλέαμε στον όρμο της μονής Γρηγορίου και αντικρύζοντας τον τρισχαριωμένο αρσανά της. Η μονή των δύο Γρηγορίων που είναι αφιερωμένη στον Άγ. Νικόλαο, βρίσκεται λίγο πιο πάνω, χτισμένη στα απόμερα βράχια της ακτής, σε μια απο τις ωραιότερες τοποθεσίες της χερσονήσου. Για χρόνια φτωχο , το μικρό μοναστήρι πορεύθηκε απο χρήματα που έστελναν παραδουνάβιοι ηγεμωνες. Αγαρηνοί πειρατές, φτώχεια και φωτιές ( η μεγαλύτερη το 1761 που το κετέστρεψε ολοσχερώς), δεν μπόιρεσαν να κάμψουν την πίστη των μοναχών του Ιωακείμ Μακρυγένη , που κατάφεραν να το ξαναχτίσουν μετά απο 22 χρόνια. Σμαραγδένια, κυπαρίσσια και κληματαριές, καλοστρωμένα καλντερίμια που οδηγόυν εντός του περιβόλου της μονής, μια συμφωνία απο εξώστε, βυζαντινές καμάρες, παράθυρα και πέτρα, προσφέρεται απλώχερα σταμάτια μας, αφού η μονή είναι χρισμένη κυριολακτικά πάνω στο κύμα.
Κοινοβιακή μονή, κατέχει αρκετούς θησαυρούς, και σημαντική βιβλιοθήκη. Το καθολικό της είνα αγιογραφημένο απο λαϊους ζωγράφους της Καστροιάς. Το σημαντικότερο όμως μετά το τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου είναι η φορητή εικόνα της Παναγιάς Γαλακτοτροφούσας, που απεικονίζει τη Θεοτόκο να θηλάζει το μικρό Χριστό- λικνισμένη στα λαγάζι του Αιγαίου, θα πρόσθετα...
Μονή Διονυσίου
Σε απόσταση μόλις 10 λεπτών απο τη μονή Γρηγορίου , είναι η επόμενη μονή. Ο ήλιος έχει σηκωθεί πια για τα καλά (είναι περίπου 10:30) το πρωί. Λουσμένη στο φως πάνω απο έναν απότομο βράχο που κρέμεται κυριολεκτικά πάνω απο τα κεφάλια μας, είναι «φυτρωμένη» η μονή Διονυσίου, απο τις μεγαλύτερες του Όρους. Ο όσιο Διονύσιος κατάφερε να χτίσει τα τείχει και του πύργο της μονής της «Νέας Πέτρας» το 1362 χάρη στις γενναίες χορηγίες των Κομνηνών της Τραπεζούντας, των Παλαιολόγων και των Μολδοβλαχών ηγεμόνων.
Οι ξύλινοι εξώστες κρέμονται 80 μ πάνω απο τη θάλασσα. Ούτε κι αυτό το μοναστήρι γλίτωσε απο τη φωτιά. Απο την ερήμωση όμως το έσωσαν οι χορηγίες ιδιωτών , όπως ο Ιω. Φραγγόπουλος, πρεσβευτής της Αυστρίας στην Κωνσταντινούπολη (1800) που κοινοβίασαν στη μονή και της μεταβίβασαν την περιουσία τους όταν πεθανάν.
Το καθολικό της μονή, πεντάτρουλο και μολυβδοσκέπαστο , είναι αφιερωμένο στον Ιω. Πρόδρομο. Παρουσιάζει ιδιαίτερο αριχτεκτονικό σχήμα, ιδίως στην ανατολική του πλευρά που σχηματίζονται τα «τυπικαριά», εξωτερικά οκταγωνικοί και σωτερικά κυκλικοί χώροι για λατευτικούς σκοπούς. Οι εξαιρετικές τοιχογραφίες του καθολικού ανήκουν στον κρητικό Τζώρτζη και στον Ευφρόσυνο (1542), ενώ σπουδαίο είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού , επιχρυσωμένο με ατόφιο χρυσάφι και στολισμένο με φίλντισι. Κι όμως το σημαντικότερο κειμήλιο για τον ελληνισμό βρίσκεται στο παρεκκλήσι της Θεοτόκου: Η «Παναγιά του Ακάθιστου Ύμνου» η αρχαιότερη εικόνα της Θεοτοκου απο κηρομάστιχο. Σύμφωνα με το θρύλο, αυτή την εικόνα έφερε ο πατριάρχης Σέργιος σε λιτανεία στα τείχη της Κωνστανινούπολης, όταν απειλήθηκε η ύπαρξη της βασιλεύουσας απο τους Αβάρους (626 μ.Χ.) , τα ταραγμένα χρόνια του «Τη Υπαρμάχω» και του υγρου πυρός...
Μονή Αγ. Παύλου
Ο Άθωνας στεφανώνει τον Άγιο Παύλο, που χτίστηκε πλάι σε ένα μεγάλο χείμαρρο ( της Καλάθας), κάστρο περισσότερο παρά μοναστήρι, αφιερωμένο στην Υπαπαντή του Κυρίου. Στην απόληξη της ξηράς, οι μεγάλοι όγκοι στρογγυλεμένων βράχων μαρτυρούν τις συχνές πλημμύρες που απειλούν την περιοχή( κάποτε ονομαζόταν «Δύο Χείμαρροι».
Η παράδοση το θέλει να ιδρύθηκε στα τέλη του 8ου αι. απο το μοναχό Παύλο Ξηροποταμηννό, στα τελευταία χρόνια της ζωής του. Χάρη όμως στις προσπάθειες των σέρων μοναχών Ραδώνια και Πηγάση και τις χορηγίες των Παλαιολόγων , έγινε πραγματικό μονστήρι.
Απρόσμενη εύνοια βρήκε και απο τη Μάρα, μητριά του Μωάμεθ Β΄του Πορθητή, ο οποίος της χάρισε θησαυρούς που είχε κατακλέψει απο την Πόλη στην τραγική Άλωση του 1453, ανάμεσα στους οποίους και τα δώρα των μάγων στο Χριστό. Λέγεται ότι η Μάρα, που ήταν Σέρβα, θέλησε να μεταφέρι η ίδια τα δώρα στη μονή , αλλά μια φωνή τη σταμάτησε λε΄γοντάς της ότι στο Όρος υπάρχει βασίλισσα , η Θεοτόκος. Ο σουλτάνος βέβαια δεν παρέλειψε να απειλησει και τελικά να καταληστέψει το μοναστήρι, το οποίο δεν έσωσαν οι γραφικές επάλξεις του. Στα χρόνια της Επανάστασηςερημώθηκε αφού οι μοναχοί προσέτρεξαν στον Αγώνα. Μετά απο πυρκαγιές (φυσικά), πλημμύρες και καταστροφές, χρειάστηκε να ξαναχτιστεί σχεδόν απο την αρχή την εποχή των βαλκανικών πολέμων. Το παλιό καθολικό της μονης είχε τοιχογραφίες της μακεδονικής σχολής, που δυστιχώς δεν σώζονται.
Αυτο που διατηρείται ευτυχώς είναι ιστορικά έγγραφα , χειρογραφα κώδικες και 15.000 περίπου έντυπα βιβλία , στην καλά ργανωμένη βιβλιοθήκη της.
Μονή Μεγίστης Λαυρας.
Στην στροφή του πλοίου προς τον βορρά, ο καιρός φαίνεται προς στιγμή να χαλάει. Τα βράχια γίνονται πιο απόκρημνα κι εμείς σκεφτόμαστε τον υπερήφανο περσικό στόλο του Μαρδόνιου των 30.000 στρατιωτών, 2500 χρόνια μακριά απο αυτο το δροσερό Αύγουστο του 2004 , που ναυάγησε στα νερά του Νυμφαίου , στην προσπάθεια του να κυριεύσει τη Μακεδονία. Ο επόμενος σατράπης της Περσίας , ο Ξέρξης, ήταν πιο εφευρετικός: έσυρε τα πλοία του απο τα Νέα Ρόδα, το πιο στενό σημείο της χερσονήσου , μέσα στα ασφαλή νερά του Σιγγιτικού κόλπου. Οι θησαυροί της μονής είναι πάμπολλοι αλλά πρακτικά αθώρητοι , αφου τρείς μοναχοί φυλάσσουν τα τρία διαφορετικά κλειδιά του σκευοφυλακίου. Έτσι , οι σημεντικές κλοπές απο «προσκυνητές» περιορίστηκαν στη βιβλιοθήκη: ο περίφημος Ευθάλιος κώδικας του 6ου αι. απόμεινε με 8 φύλλα- τα υπόλοιπα κατέληξαν σε 33 διαφορετιές ευρωπαϊκές βιβλιθήκες!
Πιό ευκρινή στον ήρεμο κατέβασμα του Άθω στην θάλασσα είναι η σκήτη της Αγίας Άννας και τα φοβερά Καρούλια, οι αετοφωλιές των ασκητών της αδιάκοπης ροσευχής: «...κατευθυνθήτων η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν Σου...». βρίσκονται στην Έρημο των αμέτρητων απόκρημνων χαραδρών , στο περιθώριο του βιωμενου χρόνου.
Ιδρυτής της Λαύρας «των Μελανών», που παθανότατα θεμελιώθηκε στην θέση της πελασγικής πόλης Ακρόθωοι, είναι ο σοφός φίλος του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά, ο μοναχός Αθανάσιος. Είναι κρίμα που ο περίπλους εμποδίζει τον επισκέπτη να αντικρίσει τις μελαγχολικές, γλυκές μορφές των αγίων του κρητικού ζωγράφου Θεοφάνη στο Καθολικό της μονής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, που κοιτάζουν εξεταστικά τις εναγώνιες φροντίδες του σημερινού ανθρώπου για τα εγκόσμια. Σίγουρα ο Ιω. Κουκουζέλης, μεγάλος πρωτοψάλτης , προσπάθησε να τις συναγωνιστεί υψώνοντας στον αχώρητο ασύγκρους ύμνους. Η ίδια η Παναγία , μαγεμένη απο τις μελωδίες του , ζήτησε να συνεχίσει να τις ψέλνει πληρώνοντας τον ένα χρυσό νόμισμα για τον κόπο του.
Μονή Καρακάλου
Τα νερά εδώ είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα γι’ αυτό , με την παραμικρή ένδειξη κακοκαιρίας , τα ταξιδάκια απο Ιεροσσό στον όρμο της Μορφωνούς κι ως την Μ. Ιβήρων , δεν πραγματοποιούνται.
Η μονή Καρακάλου , που χτίστηκε στα χρόνια του μοιραίου αυτοκράτορα Ρωμανού Δ΄Διογένη, αγναντεύει τη θάλασσα απο ένα πλάτωμε στη ΒΑ πλαγιά του Άθω. Μετά απο την πλήρη ερήμωση της τον 13ο αι., ανακαινίστηκε απο τους Παλαιολόγους. Άλλη μια μεγάλη καταστροφή τον 16ο αι. κάλυψε ο ηγεμόνας της Βλαχίας Πέτρος, που μόνασε εδώ. Το μοναστήρι υπέφερε επίσης απο Άραβες και Λατίνους πειρατές, ενώ πλήρωσε την ενεργή συμμετοχή του στην αντίσταση κατά των Τούρκων· μάλιστα, ο ηγούμενος της Δαμασκηνός, εκδιώχθηκε επειδή ενίσχυσε τον οπλαρχηγό Καρατάσο. Στα τέλη του 19ου αι. πολλοί ρώσοι μοναχοί επεχείρησαν να καταλάβουν τη μονή, κατά τον τρόπο που το έκαναν στην Παντελεήμονος· αλλά εδώ δεν τα κατάφερων.
Η μονή φρόυρείται στα ΝΔ απο έναν επιβλητικό πύργο , τον μεγαλύτερο στο Όρος, ορατό απο μεγάλη απόσταση και καλοδιατηρημένο. Απο τη μεριά της θάλασσας, την προστατεύει ο πύργος του αρσανα της, έργο του 16ου αι,. ο οποίος φέρει προτείχισμα και επάλξεις. Βρίσκεται χαμηλώτερα, πνιγμένος στις βελανιδιές, εφοδιασμένος στο μπαρμπακά του , με κανόνια στραμμένα προς τη θάλασσα. Η είσοδος σε αυτόν γινόταν με σκάλα που την έσυραν απο το εσωτερικό.
Το βυσσινί Καθολικό είναι αφιερωμένο στους αποστόλους Πέτρο και Παύλο. Τοιχογραφήθηκε απο τον φημισμένο Θεοφάνη Κρή. Στο εικονοστάσιο του ναού βρίσκεται η θαυμάσια εικονα των αποστόλων Πέτρου και Παύλου , έργο του Κων/νου Παλαιοκαπά, ενώ στο ξυλόγλυπτο μεταβυζαντινό τέμπλο του σώζεται αξιόλογη φορητή εικόνα των 12 Αποστόλων , έργο του Διονυσίου εκ Φουρνά (1722)
Η μονή διατηρεί μκρό αρχείο και βιβλιοθήκη χειρογράφων.
Μονή Φιλοθέου
Κτισμένη σε ένα πλάτωμε 300μ. πάνω απο τη θάλασσα μέσα σε πυκνό καστανόδασος, η Μονή Φιλοθέου ατενίζει τη θάλασσα, τη Λήμνο και τη μαρτυρική Ίμβρο. Είναι αφιερωμένη στν Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Στο κατάφυτο οροπέδιο, τοποθετείται στους αρχαίους χρόνους το Ασκληπιείο.
Η μονή ιδρύθηκε απο τον ήσυχο Φιλόθεο , τον 10ο αι. Ο Νικηφόρος Βοτανειάτης και ο ηγεμόνας της Βλαχίας Γρηγόριος Γκίκας υπήρξαν ευεργέτες της. Μετά απο πολλά δεινά, κατάφερε να ακμάσει τον 18ο αι. οπότε και στα κελιά της ασκήτεψε ο ιεραπόστολος Κοσμάς Αιτωλός. Όμως, μια φοβερή φωτιά του 1871, την κατέστρεψε, αφήνοντας ανέπαφο μόνο ένα μικρό μέρος της, στο οποίο πριλαμβάνεται και το μολυβδοσκέπαστο Καθολικό , με το παμπάλαιο κυπαρίσσι που το συντροφεύει πιστά. Στους επόμενους αιώνες, η προσπάθεια εκσλαβισμού του μοναστηριού απο ρώσους καλόγερους δεν τελεσφόρησε.
Μέσα, στο Καθολικό η «Γλυκοφιλούσα», το φυλάκτό μιας πατρικίας, ήρθε απο τη Πόλη ταξιδεύοντας πάνω στα κύματα την εποχή της Εικονομαχίας.
Μονή Ιβήρων
Στο άνοιγμα ενός γραφικού ορμίσκου , πλάι στις εκβολές ενός μεγάλου χειμάρρου, βρίσκεται η Μονή Ιβήρων, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Ιδρύθηκε τον 10ο αι. απο τον Βυζαντινό αξιωματούχο Ιω. Τορνίκιο.
Ένας τρυφερός θρύλος ζωντανεύει την εικόνα ενός ταπεινού παρεκκλησίου, απο τα 16 που ανήκουν στην μονή αυτή στο ταξίδι της κοντά στους ανθρώπους: μια βυζαντινή γυναίκα της μικρασιατική Νίκαιας, την περίοδο της εικονομαχίας, για να σώσει την εικόνα της Παναγιάς, την έριξε στη θάλασσα. Η εικόνα εμφανίστηκε μετά απο 70 χρόνια στα ανοκτά του Άθω, στη βάση μιας πύρινης ουρανομήκους φλόγας. Ένας ενάρετος ασκητής περπάτησε στα κύματα με την προτροπή της Παναγίας και την έφερε στη μονή. Η εικόνα επέμενε να εγκαταλείπει το ιερό του Καθολικού , εμφανιζόμενη στην πόρτα της πύλης, όπου τελικά φτιάχτηκε το εκκλησάκι της Πορταΐτισας. Όταν κάποτε Άραβες πάτησαν τη μονή κι ένας απο αυτούς τρύπησε την εικόνα με το σπαθί του, βγήκε αίμα. Συγκλονισμένος ο εισβολέας, έμεινε στην υπηρεσία της Παναγιάς , ο Άγιος Βάρβαρος.
Κάτι επίσης απρόσμενο που συναντά ο προσκυνητής στη μονή, είναι η σύζευξη της αρχαίας σοφίας με τη βυζαντινή μυσταγωγία: στο νάρθηκα του παρεκκλησίου εικονίζονται οι αρχαίοι Έλληνες σοφοί Σόλων , Σοφοκής, Θουκιδίδης, Πλάτων , Αριστοτέλης και Πλούταρχος και οι βασιλείς Αλέξανδρος και Δαρείος. Μια δικαιοσύνη γνώσης, η επιβράβευση του πνεύματος. Η μονή άλλωστε υπήρξε σπουδαίο πνευματικό κέντρο τον 16ο αι. οπότε και καλλιεργημένοι μοναχοί, όπως οι Παχώμιος Ρουσάνος, Συμεών Καβάσιλας και Θεοφάνης Ελεαβούλκος, διακόνησαν στα δώματά της.
Στο σκευοφυλάκιο φυλάσσονται ανεκτίμητοι θησαυροί , ανάμεσα στους οποιους ο Σάκος του Τσιμισκή , στολισμένος με λιοντάρια και δικέφαλους αετούς, ένα αρχιτεκτονικό ένδυμα του 15ου αι. Αυτά τα θαύματα, τις εντυπωσιακές πτέρυγες, τους θησαυρούς και την αποθησαυρισμένη γνώση , μόνο το εξαιρετικό αθωννίτικο κρασί του Μυλοποτάμου , που παράγεται λίγα χιλιομετρα πιο πάνω απο το μοναστήρι μπορεί να συναγωνιστεί. Το κρασί όμως, όπως και το θαύμα, επιβεβαιώνει κι αυτό τελικά, απο στόμα σε στόμα, την ύπαρξη μια υπερβατικής πραγματικότητας πλάι στην ανθρώπινη , η οποία μερικές φορές δεν διστάζει να συνομιλήσει μαζί της.
Μονή Σταυρονικήτα
Ο μικρότερος ναός του όρους είναι ένα κάστρο , με επάλξεις και πολεμίστρες, ριζωμένο πάνω σ’ένα θαλασσοδαρμένο βράχο , το οποίο ιδρύθηκε επί Ιω. Τσιμισκή απο το μοναχό Νικηφόρο Σταυρονικήτα (ή Στραβονικήτα). Πιθανότερο όμως είναι να χτίστηκε απο τον πατρίκιο Νικήτα, που γιορτάζε την επομενη της Υψώσεως του Σταυρού.
Προσαρτήθηκε αρχικά στις μονές Κουτλουμουσίου και Φιλοθέου , ξέπεσε σε κελί και αργότερα επανήλθε σε τάξη μονής. Η περιορισμένη του περιουσία αφιερώθηκε στον Αγώνα· με την τουρκική εισβολή, τις φωτιές και τα χρέη ερήμωσε και τέθηκε υπο την κηδεμονία της Ιεράς Κοινότητας. Οικονομικές δυσκολίες είχε ώς το 1967, οπότε ομάδα μοναχών της Σκήτης Ιβήρων με επικεφαλής τον γέρονταΠαΐσιο, το ξανάκαναν εύρωστο κοινόβιο. Το 2000 έγιναν αναστηλωτικές εργασίες στον πύργο του και στο παλιό υδραγωγίο, στην είσοδο της μονής. Την άνοιξη το μοναστήρι πνίγεται στους ασπάλαθους, τις κουμαριές και τα λουλούδια, ένα κόσμημα ακροβολισμένο στον αθωνίτικο βράχο. Μοναδικό του κειμήλιο είναι η ψηφιδωτή εικόνα του Αγ. Νικολάου «Στρειδά» η οποία ανέβηκε απο το βυθό μετά απο 500 χρόνια, όπου την είχαν πετάξει πειρατές, έχοντας στο μέτωπο του α΄γιου κολλημένο ένα στρείδι. Η επίσης μικρή βιβλιοθήκη φιλοενεί 5.000 έντυπα και λίγα χειρόγραφα. Στο Καθολικό του διασώζεται μεγαλειώδης τοιχογράφιση του Θεοφάνη, ενώ τα κελιά των 40 περίπου μοναχών του είναι χτισμένα με θέα την αάγρια ομορφιά της θάλασσας.
Μονή Παντοκράτορος
Το μοναστήρι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος είναι χτισμένο πάνω στα χαμηλά βράχια της ακτής, δίπλα στο ρέμα. Το ακανόνιστο πολύπλευρο σχήμα των κτιριακών εγκαταστάσεων, με τείχους γύρω και οχυρωματικό πύργο στην δυτική πλευρά, ξαφνιάζει για το χαρακτήρα του οικοδομήματος. Στην περιοχή αυτή πρός το εσωτερικό του Άθω υπάρχουν συνοικισμοί με πολυάριθμες μοναχικές καλύβες και η πρώην ρωσική κοινοβια σκήτη του προφήτη Ηλία.
Το παραμύθι αυτό του 14ου αι., ιδρύθηκε απο τα αδέλφια Αλέξιο και Ιωάννη, βυζαντινούς αξιωματούχους. Ανοικοδομήθηκε απο τον Μανουήλ Παλαιολόγο μετά απο φωτιά που το έκαψε ολοσχερώς, το 1393. Ρημάχτηκε κατόπιν απο τους πειρατές, αλλά μπόρεσε να ορθοποδήσει με τη βοήθεια του μολδαβού ηγεμόνα Ιω. Μαυροκορδάτου και των ρώσων τσάρων. Έλαβε ενεργά μέρος στην επανάσταση της Χαλκιδικής εξοπλίζοντας τον Εμμανουήλ Παπά με τα κανόνια και τα κειμήλια του. Υπήρξε επίσης σπουδαίο βιβλιογραφικό κεντρο με κώδικες (περγαμηνές) και έντυπα. Ο Καποδίστριας του επέστρεψε όσα δεν είχαν εξαργυρωθεί μετά το 1830. Το 1992 έγινε η μονή κοινοβιακή.
Στο παρεκκλήσι της Κοίμησης της Θεοτόκου υπάρχει η μόνη εικόνα στο Άθω που παρουσιάζει ολόσωμη την Παναγία, η «Γερόντισσα». Κατά την παράδοση , η Παναγία φώναξε μέσα απο την εικόνα τον ιερέα να συντομεύσει τη λειτουργία για να προλάβει να μεταλάβει ο γέροντας ηγούμενος και να πεθάνει ήσυχος. Απο τα λοιπά κειμήλεια, σώζεται τμήμα απο την ασπίδα του αγίου Μερκουρίου και τεμάζιο απο το Τιμιο Ξύλο
Μονή Κουτλουμουσίου
Η μονή αυτή βρίσκεται σε θαυμάσια κατάφυτη πλαγιά. Ιδρύθηκε πρίν το 988 αλλά καταστράφημε ολοσχερώς κι επανιδρύθηκε τον 13ο αι. από τον Κωνσταντίνο της οικογένειας Κουτλουμούς. Μια άλλη πράδοση θέλει το όνομα ν’ανήκει σε Σελτζούκο Τούρκο του 11ου αι. («Κουτλουμούς, στα τουρκικά σημαίνει «ο εξ Αιθιοπίας άγιος»), που αλλαξοπίστησε και μόνασε εδώ.
Οι χορηγίες απο τις παραδουνάβιες ηγεμονίες συνετέλσαν στην ακμή του μα κόντεψαν να αλλοιώσουν τον πληθυσμό του: ο Ιω. Βλαδισλάος αξίωσε αποδοχή των Ρουμάνων μοναχών , σε σημείο που να ανατραπεί η φυσιογνωμία της μονής – ο παμπόνηρος μοναχός Χαρίτων όμως απεσπασε γραπτή διαβεβαίωση του βασιλιά για τα πρωτεία των Ελλήνων μοναχών και την αποκλειστικότητα να εκλέγονται οι ηγούμενοι μόνο απο αυτούς, χωρίς να χάσει την οικονομκήενίσχυση. Κατέληξε μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας. Τον 15ο αι. το συγκρότημα ήταν ένα απο τα ισχυρότερα του Όρους· δύο φοβερές πυρκαγιές όμως φρέναραν την ακμή του.
Απο τα παρεκκλήσια του , το σπουδαιότερο είναι της Φοβεράς Πρστασίας (1733). Στην ομώνυμη θαυματουργική εικόνα ο μικρός Χριστός σφίγγει φοβισμένος έναν άγγελο που του δείχνει τα όργανα της Σταύρωσης, σταυρό , λόγχη, καλάμι και σπόγγο.
Το σφιχταγκάλιαμα της ορθοδοξίας με την αρχαιότητα και εδώ: αρχαία επιτύμβια στήλη ανάγλυφη παράσταση είναι εντοιχισμένη αριστερά της αυλής της μονής.
Μονή Χελανδαρίου
«Τοις σέρβοις δώρον αιώνιον», έγραφε το χυσόβουλο ου Αλεξίου Γ΄ Κομνηνού για την αθέατη απο την ακτή μονή Χελανδαρίου. Το κτιριακό της συγκρότημα είναι απο τα ωραιότερα του Όρους. Είναι επίσης το δεύτερο σε έκταση εδαφών μοναστήρι του Άθωνα, με πολλά κειμήλια, παλαιοσλαβικούς κώδικες, και πολύτιμη συλλογή εικόνων , ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζει η Παναγιά Τριχερούσα.
Η μονή υπήρχε απο τον 10ο αι. μα στα τέλη του 12ου ήρθαν Σέρβοι μοναχοί με επικεφαλής τον πρίγκιπα Ράστκο κι επικράτησαν. Τον 18ο αι. κι όσο οι Σέρβοι ήταν απασχολημένοι με τους μουσουλμάνους, η μονή κόντεψε να γίνει βουλγάγικη. Μετά όμως απο μια επίσκψη του σέβου βασιλιά, αποφασίστηκε η εννίσχυση της και το σεβικό στοιχείο ανέκαμψε.
Εξωτερικά το μοναστήρι δινει την εντύπωση φρουρίου , με τον οχωρωματικό του περίβολο, τη διάταξη των οικοδομών του και δύο πύργους. Ένας ακόμη πύργος υπάρχει έξω απο το μονστήρι πρός το βορρά πηγαίνοντας για τον αρσανά του, ο πύργος του Μιλούτιν.
Αν και υπάρει η παράδοση ότι η μονή έλκει το όνομά της απο το βυζαντικό πλοιάριος χελάνδιο, πιθανότατα έτσι λεγόταν ο ιδρυτής της ( χιλιαντάρ στα σέρβικα). Αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου, απο τον 13ο αι. έγινε το πνευματικό και θρηκευτικό κέντρο του σερβικού λαού.
Παλιαολόγοι , Σέρβοι και Ρώσοι το ευεργέτησαν – και όχι άδικα, όπως αποδείχτηκε. Οι σέρβοι μοναχοί συμπαραστάθηκαν στους αγώνες του Όρους για την ενσωμάτωση του με την Ελλάδα ιδίως στους βαλκανικούς πολέμους.
Δε μπορεί κανείς παρά να θαυμάσει την αρμονικότατη διάταξη, τα σαφή βυζαντινά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά, την πλαστικότητα και το δέσμο των χρωμάτων με το παριβάλλον του Άθω. Όλα αυτά βέβαια αν το δει απο κοντά...
Μονή Ζωγράφου
Ο ταπεινός αρσανάς της βουλγαρικής μονής Ζωγράφου δεν μας προϊδεάζει για ένα επιβλητικό κτίσμα στο εσωτερικό της αθωνικής πλαγιάς κι αυτό γιατί, για να επισκεφτεί κανείς το μοναστήρι , πρέπει να βαδίσει περίπου μια ώρα απο τον αρσανά του στη δασωμένη πλαγιά. Ιδρύθηκε απο τους αδερφούς Μωϋσή, Ααρών και Ιωάννη που κατάγονταν απο την Αχρίδα, τον 9ο αι., επί λέοντος Σοφού. Μια γλαφυρή παράδοση επεξηγεί το όνομα της μονσής: επειδή οι κτήτορες της διφωνούσαν ως πρός την αφιέρωση του μοναστηριού, άφησαν μια πλάκα στο Καθολικό και προσευχήθηκαν για το θαύμα. Η πλάκα βρέθηκε ζωγραφισμένη με τον Αγ. Γεώργιο- «δια χειρός αγνώστου ζωγράφου».
Υπερασπίζοντας σθεναρά την ορθοδοξία , οι μοναχοί της παραδόθηκαν στην πυρά γιατί δεν θέλησαν την ένωση των εκκλησιών επί Μιχαήλ Παλαιολόγου (1276). Μετά την άλωση της Πόλης το μοναστήρι κόντεψε να ερημωθεί εντελώς. Στίς αρχές του 18ου αι. μετά απο χορηγίες μολδαβών , βρέθηκαν να οικούν σε αυτό αρκετοί Έλληνες, βούλγαροι και Σέρβοι μοναχοί, αλλά απο τα 1845 επικράτησε το βουλγαρικό στοιχείο. Οι μοναχοί αυτοί δεν πήραν μέρος στο σχίσμα στο τέλος του 19ου αι. και ονομάστηκαν «βουλγαρορθόδοξοι».
Αργότερα η μονή έμπλεξε στο κίνημα του πανσλαβισμού , όταν εγκαταστάθηκε στα κελιά της ο βούλγαρος μοναχός Παΐσιος , ο οποίος έγραψε την ιστορία του βουλγαρικού έθνους. Στη βιβλιοθήκη της μονής φυλάσσεται το χειρόγραφο αυτό, ίσως το πιο σπουδαίο γραπτό κειμήλιο της ιστορία του βουλγαρικού έθνους.
Η αχειροποίητος εικονα του Αγ. Γεωργίου φυλάσσεται στο δεξί προσκυνητάρι του καθολικού της μονής. Λέγεται μάλιστα ότι ένας ολιγόπιστος επίσκοπος ακοόυμπησε το δάκτυλό του πάνω της κι εκείνο αποκόπηκε- ράγμα που φαίνεται κολλημένο στην εικονα. Επίσης, για την εικόνα της Παναγιάς Ακαθίστου λέγεται ότι όταν επρίκειτο να τους επιτεθούν πειρατές, ένας απο τους μοναχούς διάβαζε συνεχώς τον Ακάθιστο ενώπιον της Παναγίας, τους ειδοποίησε κι έτσι γλίτωσαν.
Μονή Βατοπεδίου
Σ’ έναν απάνεμο ορμίσκο, πρίσω ακριβώς απο τον αρσανά της, απλώνεται σε μια κατάφυτη πλαγιά το επιβλητικό συγκρότημα της μνής Βατοπεδίου. Το πολύγωνικό σχήμα της , καθαρά φρουριακού χαρακτήρα, κρύβει στο κέντρο του μια πελώρια πλακώστρωτη αυλή, όπου βρίσκεται ένα άλικο Καθολικό. Πρόκειται για ένα επιβλητικό συγκρότημα πορφυρών κελιών , με πύργο στα δυτικά., χτισμένο στα ίχνη της αρχαίας πολίχνης Δίον. Κατέχει τη δεύτερη υέση στην αθωνική ιεραρχία. Κατά την παράδοση , την παραθασάσσια μονή ίδρυσε ο Μ. κωνσταντίνος αλλά ως κτήτορες της φέρονται και οι αδριανουπολίτες αδερφοί Αθανάσιος, Νικόλας και Αντώνιος(972-80). Είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό· πως όχι, αφού το πολυτιμότερο κειμήλιο της είναι, η Ζώνη της Θεοτόκου.
Η ονομασία της, πραγματικό και συμβολική: ονομάζεται Βατοπέδιον, επειδή υπάρχουν πολλοί βάτοι στο πεδινό μέρος μπροστά απο το μοναστήρι ή Βατοπαίδιον, γιατί η Θεοτόκος έσωσε το γιο του αυτοκράτορα Θεοδώσιου Α΄απο ναυάγιο ξεβράζοντά τον στη στεριά αυτή, πλάι σε μια βάτο.
Καμάρι της μονής και όλου του Όρους αποτέλεσε η Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Σχολή , η οποία στεγαζόταν σε ανεξάρτητο κτίριο απεναντι απο το μοναστήρι και παρείχε στους νέους μοναχούς γνώσεις αξιώσεων.
Η μναστηριακή κοινότητα προσπάθησε να επιβιώσει απο πολλά δεινά...Την Τουρκοκρατία, οι δυσβάσταχτοι φόροι τη γονάτισαν κι αναγκάστηκε να πουλήσει πολλά απο τα χρήματα της μονής. Μόλις τον 18ο αι. ανορθώθηκε οικονομικά.
Διατηρεί ακόμα μεγάλο αριθμό παρεκκλησίων και σπάνια κειμήλια, όπως τμήμα απο το καλάμι που έδιναν ξύδι στο Χριστό και ο πολύτιμος ίασπις, το πολύχρωμο κύπελλο του Μανουήλ Παλαιολόγου που μετέτρεπε το δηλητήριο σε άκακο υγρό. Η βιβλιοθήκη του είναι επίσης πάμπλουτη σε χειρογραφα.
Μονή Εσφιγμένου
Μετά τον αρσανά του Χελανδαρίου , σε ένα γαληνεμένο ορμίσκο, η θάλασσα ηρεμεί μπροστά στους τοίχους της απομονωμένης μονής Εσφιγμένου· μα είναι σίγουρο πως χτυπά αλύπητα το αυστηρότερο μοναστήρι στο Όρος, όταν σηκαθεί μπουρίνι. Είναι αλήθεια πως ο συντηριτισμός του το έφερε σε σύγκουση με την Κοινότητα: απο το 1974 η μονή δε στέλνει αντιπρόσωπο στην Ιερά Κοινότητα και στις λειτουργίες της δεν μνημμονεύει το πατριάρχη. Λέγεται ότι ο αυστηρός χαρακτήρας θεμελιώθηκε μαχί με την ίδρυση της μονής (10ος αι.) : ο πρώτος μοναχός επέμενε να φορά το ράσο του υπερβολικά σφιγμένο στη μέση· απο τότε , το όνομα της μονής έγινε συνώνυμο της προσκόλλησης στους κανόνες της ορθοδοξίας και στη στρατιωτική πειθαρχία που ακολουθούν οι μοναχοί της.
Η μονή καταγράφεται ως ιδρυμένη απο την Πουλχερία, αδερφή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου. Τα δύσκολα χρόνια ήρθαν μπροστά της απο χωρίς: το 1045 έγινε τρομερή καταστροφή απο καθίζηση στη περιοχή· οι Τούρκοι ακολουθως ερήμωσαν το καστρομνάστηρο, που εγκαταλείφθηκε για χρόνια, - τα ψυλά τείχη και οι δυο πύργοι του δε μπόρεσαν να το υπερσπιστούν. Στηνανασύσταση του βοήθησε ο τσάρος της Ρωσίας Αλέξανδρος.
Η μονή είναι αφιερωένη στην Ανάληψη του Κυρίου. Το όνομα της πιθανότατα προέρχεται απο την «περισφυγμένη» θέση της ανάμεσα σε τρείς λόφους (Ζωοδόχου Πηγής, Σαμάρειας, Γριμποβίτσας). Το πολυτιμότερο φυλαχτό της; Ο σταυρός της Πουλχερίας, απο αστραφτερούς πολύτιμους λίθους.
Επίλογος.
Ο περίπλους του Αγίου Όρους είναι ομολογουμένως πιο «ελαφρύς» απο την επίσκεψη στις μονές και τη συζήτηση με τους ασκητές. Το άβατο όμως είναι αυστηρό για τις γυναίκες- μα σεβαστό-, όσο κι αν στηρίζεται σε μια αντίφαση: τους απαγορεύει να περάσουν στο εσωτερικό της μοναστικής πολιτείας, μιας πολιτείας που είαι αφιερωμένης σε μια γυναίκα, την Παναγία!
Για τον περιηγητή- προσκυνητή όμως που καταφέρνει να διαπεράσει τα ψηλά τείχη, ο περίπλους της Αθωνικής Πολιτείας έχει μόνο να δώσει: όλη η ιστορία, ζωντανή μέσα απο τα κτίσματα και το θρύλο που τα συνοδεύει , μοιάζει να είναι συνοδοιπόρος, συνταξιδιώτης σε ένα εσωτερικό ταξίδι. Φωτιές και πρειατές, εχθροί και καταπατητές, δε μπόρεσαν να κάμψουν το φρόνημα των μοναχών , ούτε όμως και την εκπεφρασμένη εμμονή τους να συνεχίσουν την κοινή μοίρα με τον υπόλοιπο ελληνισμό. Τον ΄Αγιον Όρος είναι ένα υπερεθνικό , αυτόνομο «κρατικό» μόρφωμα, αλλά παραμένει ελληνικότατο και προσανατολισμένο στην ιστορική πορεία της πατρίδας, όσο και αν έπαθε ακολουθώντας τη.
Καρδιά της ύπαρξης του είναι η συνομιλία του με το θεία, μια κουβεντούλα ψιθιριστή χωρίς εξάρσεις, που μαθαίνει την ταπεινότητα και στην πιο υπερφίαλη ματιά. Οι ασκητές του αναζητούν τη θεϊκή φλόγα στην απόλυτη μοναξιά , στο άγριο του τοπίου, στην έρημο των ανθρώπων. Πολλοί χαρακτήρισαν την κίνηση απομάκρυνσης απο τα εγκόσμια ως ανθρώπινο παράδοξο, μιας και η φύση των ανθρώπου βρίσκεται πλάι στον άλλο, στην συντροφικότητα, στην φροντίδα για την επιβίωση. Αυτό όμως το παράδοξο επιλέχθηκε για να συναντήσει το άλλο μεγάλο παράδοξο, που είναι η ύπαρξη του Θεού, η απουσία.
Εντούτοις, σύμφωνα με τα λεγόμενα όσων έχουν επισκεφθεί τις μονές και τους μοναχούς του Όρους, οι τελευταίοι δεν είναι διόλου πικρόχολοι , περιχαρακωμένοι στα πιστεύω τους, οχυρωμένοι σε μια μονολιθικότητα που δήθεν θα διαφυλάξει την κεκτημένη πίστη απο τους πειρασμούς του εξωτερικού κόσμου. Είναι ανοιχτοί στον κόσμο, καλόβολοι και γεναιόδωροι κατά κοινή ομολογία, με μια σοφία κατασταλαγμένη πάνω στην διαρκή πάλη με τον εαυτό τους. Μετά απο μια θαλασσινή ματιά στο Όρος, όποτε σκέφτομαι τους μοναχούς του, αναπολώ την φανταστική φιγούρα του αρχοντάρη που έρχεται να κεράσει λουκουμάκι τους ταξιδιώτες.
Ίσως αυτό που μου έλειψε μόνο είναι να αγγίξω μια απλωταριά σαν εκείνες της Σιμωνόπετρας ή ν’αγναντέψω τα καραβάκια του περίπλου φορτωμένα με ταξιδιώτες απο τις επάλξεις της Μονής Εσφιγμένου. Παρόλα αυτά , με την ολοκλήρωση του ταξιδιού δεν κατασταλάζει μέσα σου καμιά θλίψη· μόνο μια γαλήνη αισθάνεσαι, νοτισμένος απο το βορινό αεράκι της ανατολικής πλευράς και ένα δέος στη θύμηση εκείνου που διάβασες στον ταξιδιωτικό οδηγό: ότι με ουρανό καθαρό , αν ανεβεί κανείς στην κορυφή του Άθω, στα 2.050μ, μπορεί να ξεχωρίσει στο βάθος την Πόλη των πόλεων.
Η αδυναμία είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη φύση που προσπαθεί να απαλλαγεί αν και δνε μπορεί να βρεί τον τρόπο. Όμως, ένα καντηλάκι πάνω απο το αιώνιο καί στον Άθω, έλεγαν οι παλιοί και ο Θεός θα συγχωράει την ανθρώπινη αδυναμία όσο αυτό το καντηλάκι είναι αναμμένο.
Της Κατερίνας Κορρέ
Περιοδικό ''άωτον''
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
