Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΝΑΓΙΑ

 

Όταν πέθανε η Παναγία, το πνεύμα Της εξήλθε από το σώμα όπως συμβαίνει στους ανθρώπους και όπως συνέβη και με το Χριστό.

Η ψυχή του Χριστού βεβαίως επέστρεψε στο σώμα και έτσι ο Χριστός ανέστη τριήμερος εκ τάφου.

Μάλιστα δε συνανεστράφη με τους Μαθητές Του και έφαγε κιόλας. Στο εξής όμως ο Χριστός δεν ξαναπεθαίνει ούτε τίποτα παθαίνει. Είναι Αυτός που πάντα ζει και χαρίζει τη ζωή.

Η Παναγία όμως με το θάνατό Της το σώμα κηδεύτηκε, « Απόστολοι εκ περάτων, συναθροισθέντες ενθάδε, Γεθσημανή τω χωρίω, κηδεύσατέ μου το σωμα».

Το πνεύμα επέστρεψε στο Θεό, « και συ, Υιέ και Θεέ μου, παράλαβέ μου το πνεύμα ».

Ο Ίδιος ο Κύριος είπε για το πνεύμα Του που είχε ως άνθρωπος, « πάτερ, εἰς χεῖράς σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμά μου »( Λουκ. κγ, 46).

Στη συνέχεια το σώμα της Παναγίας μετέστη και το πνεύμα δεν επέστρεψε στο σώμα όπως συνέβη με το Χριστό.

 Έτσι η Παναγία δεν ανέστη όπως ο Χριστός ανέστη. Δεν εμφανίστηκε αναστημένη ούτε συνανεστράφη με άλλους ούτε έφαγε όπως ο Χριστός. Αλλά ούτε αναστήθηκε όπως ο Λάζαρος ο οποίος βεβαίως ξαναπέθανε.

Άρα η Παναγία τώρα έχει το μεν σώμα σε κατάσταση μετάστασης, πράγμα που δεν περιγράφεται, το δε πνεύμα στα χέρια του Θεού που ούτε και αυτό περιγράφεται.

Γενικότερα για την ανάσταση των νεκρών που κάποιοι έλεγαν ότι έχει γίνει, ο Απόστολος Παύλος γράφει στον Τιμόθεο, « οἵτινες περὶ τὴν ἀλήθειαν ἠστόχησαν, λέγοντες τὴν ἀνάστασιν ἤδη γεγονέναι, καὶ ἀνατρέπουσι τήν τινων πίστιν »( Β’ Τιμ. β’, 18 ).

Σύμφωνα με αυτά ούτε το σώμα της Παναγία είναι πανταχού παρόν ούτε βεβαίως και το πνεύμα της, γιατί τα πνεύματα των ανθρώπων δεν είναι πανταχού παρόντα. Ούτε ευσταθεί να πει κανείς ότι η Παναγία είναι πανταχού παρούσα η είναι πανταχού παρών, γιατί αυτού του είδους οι αναφορές αναφέρονται σε ανθρώπους που ζουν επί της γης, πράγμα που δεν συμβαίνει με την Παναγία όπως αναφέρθηκε παραπάνω.

Πανταχού παρών είναι μόνο ο Θεός και κανένας άλλος.

Όμως, αν και η Παναγία δεν έχει αναστηθεί και δεν είναι Θεός, η χάρη του Θεού που έχει και μάλιστα ως κεχαριτωμένη που την απεκάλεσε ο Γαβριήλ, δεν έχει περιορισμούς και όρια.

Έτσι, με την επίκληση του Ονόματος Της και όχι μόνο, αν βέβαια θέλει ο Θεός, η χάρη Της μπορεί να ενεργήσει θαυμαστά πράγματα.

Αυτό μπορεί να συμβεί, αν θέλει ο Θεός, και με άλλους Αγίους.

Αν για παράδειγμα, ένας κινδυνεύει στη θήλασα και πει, Άγιε Νικόλαε, σώσε με και σωθεί, δε σημαίνει ότι ο άγιος Νικόλαος είναι πανταχού παρών ή ότι έχει αναστηθεί.

 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Μετά το θάνατο, πού πάνε οι ψυχές;

 

Επιστρέφουν στο Θεό που τις έχει δώσει σύμφωνα με το, « και επιστρέψη ο χους επί την γην, ως ην, και το πνεύμα επιστρέψη προς τον Θεόν, ος έδωκεν αυτό » (Εκκλ. ιβ’, 7). Όλες ανεξαιρέτως; Βεβαίως όλες, γιατί όλες ο Θεός τις έχει δώσει από μία στον καθένα βεβαίως.  Ο Απόστολος Παύλος γράφει σχετικά, « οἴδαμεν γὰρ τὸν εἰπόντα· ἐμοὶ ἐκδίκησις, ἐγὼ ἀνταποδώσω, λέγει Κύριος· καὶ πάλιν· Κύριος κρινεῖ τὸν λαὸν αὐτοῦ. φοβερὸν τὸ ἐμπεσεῖν εἰς χεῖρας Θεοῦ ζῶντος »(Εβρ. ι’,30-31 ).  Το « Κύριος κρινεῖ τὸν λαὸν αὐτοῦ » και το « φοβερὸν τὸ ἐμπεσεῖν εἰς χεῖρας Θεοῦ ζῶντος » προφανώς περιλαμβάνει ανεξαιρέτως  όλους.  Άλλωστε πού αλλού να πάνε; Ο Κύριος είπε, «Ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς. »(Ματ. κη’, 18). Έτσι λοιπόν οι δαίμονες δεν έχουν καμία εξουσία, τρέμουν μπροστά στο Χριστό, και το μόνο που προσπαθούν να κάνουν είναι να παραπλανήσουν κάποιον αφελή ώστε να μη φοβάται αυτός το Θεό αλλά  να φοβάται το διάβολο.

Ο διάβολος είναι αδύναμος σαν μυρμήγκι και παρουσιάζεται σαν λέων και γι’ αυτό ονομάστηκε μυρμηγκολέων. Δεν είναι ο διάβολος κριτής, αλλά Κριτής είναι ο Κύριος ο Οποίος είπε, « οὐδὲ γὰρ ὁ πατὴρ κρίνει οὐδένα, ἀλλὰ τὴν κρίσιν πᾶσαν δέδωκε τῷ υἱῷ, »( Ιώ. ε’, 22).Το καλό όμως για τον άνθρωπο είναι ότι Αυτός ο Κριτής είναι «ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου »( Ιώ. α’, 29  ). Αυτός ο Κριτής, ο αγαπητός Υιός του Θεού, « κάλαμον συντετριμμένον οὐ κατεάξει καὶ λίνον τυφόμενον οὐ σβέσει, ἕως ἂν ἐκβάλῃ εἰς νῖκος τὴν κρίσιν  καὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ ἔθνη ἐλπιοῦσι »( Ματ. ιβ’, 20-21 ). Ας μη γίνεται λοιπόν κανείς  κριτής και ας μη κρίνει κανένα, γιατί προσβάλει  τον  μοναδικό Κριτή, τον Υιό του Θεού τον Ένα.

 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Κατά την πίστη και τα θαύματα

 

Πάπας Φρασκίσκος: Δωρίζει θραύσματα του Παρθενώνα στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο

 

Ο πάπας Φραγκίσκος αποφάσισε να δωρίσει θραύσματα του Παρθενώνα που βρίσκονταν στα μουσεία του Βατικανού, «ως μαρτυρία και ένδειξη της επιθυμίας για συνέχιση της οικουμενικής πορείας αλήθειας».

Πιο συγκεκριμένα, σε επίσημο ανακοινωθέν του Βατικανού υπογραμμίζεται:

«Ο πάπας Φραγκίσκος, ως ουσιαστική απόδειξη της ειλικρινούς επιθυμίας για συνέχιση της οικουμενικής πορείας για την μαρτυρία της αλήθειας, αποφάσισε να δωρίσει στην Αυτού Μακαριότητα Ιερώνυμο, Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, τρία θραύσματα του Παρθενώνα, τα οποία εδώ και αιώνες φυλάσσονται με μεγάλη φροντίδα στις συλλογές του Ποντίφικα και στα Μουσεία του Βατικανού, και τα οποία εκτίθενταν σε εκατομμύρια επισκέπτες».

 www.thepresident.g

ΤΑ ΚΑΛΑ ΕΡΓΑ

 

Ο κάθε ευσυνείδητος χριστιανός με τη χάρη  του Θεού, πρέπει να εργάζεται και εξωτερικά και εσωτερικά. Εξωτερικά να εργάζεται τα λεγόμενα καλά έργα σύμφωνα με την παραγγελία του Παύλου, « μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι » ( Τιτ. γ’, 14). Εσωτερικά δε να εργάζεται τον λεγόμενο πνευματικό αγώνα σύμφωνα πάλι με το παράδειγμα του Παύλου, « τὰ γὰρ ὅπλα τῆς στρατείας ἡμῶν οὐ σαρκικὰ, ἀλλὰ δυνατὰ τῷ Θεῷ πρὸς καθαίρεσιν ὀχυρωμάτων· λογισμοὺς καθαιροῦντες καὶ πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ, καὶ αἰχμαλωτίζοντες πᾶν νόημα εἰς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Χριστοῦ »( Β’ Κορ. ι’, 4-5).

Βεβαίως όλα τα λεγόμενα καλά έργα τα έχει ετοιμάσει ο Θεός τα οποία όμως καλούνται οι πιστοί να εργασθούν σύμφωνα πάλι με τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, « αὐτοῦ γάρ ἐσμεν ποίημα, κτισθέντες ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἐπὶ ἔργοις ἀγαθοῖς, οἷς προητοίμασεν ὁ Θεὸς ἵνα ἐν αὐτοῖς περιπατήσωμεν »( Εφ. β’, 10). Λέει να περιπατήσουμε και όχι να ξαπλώσουμε σαν να μη χρειάζεται να κάνουμε τίποτα. Ο Παύλος τέλος δίνει τόσο μεγάλη σημασία στην όλη εργασία που πρέπει να κάνουν οι πιστοί ώστε να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου με τα εξής λόγια, «Ὥστε, ἀγαπητοί μου, καθὼς πάντοτε ὑπηκούσατε, μὴ ὡς ἐν τῇ παρουσίᾳ μου μόνον, ἀλλὰ νῦν πολλῷ μᾶλλον ἐν τῇ ἀπουσίᾳ μου, μετὰ φόβου καὶ τρόμου τὴν ἑαυτῶν σωτηρίαν κατεργάζεσθε· ὁ Θεὸς γάρ ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν ὑμῖν καὶ τὸ θέλειν καὶ τὸ ἐνεργεῖν ὑπὲρ τῆς εὐδοκίας »( Φιλ. β’, 12-13). Δεν είναι επιτρεπτό, ενώ ο Θεός εργάζεται μέσα στον άνθρωπο την ανακαίνισή του, αυτός να μη κάνει το καλό, δηλαδή να αμαρτάνει. Και πώς όχι αφού, « εἰδότι οὖν καλὸν ποιεῖν καὶ μὴ ποιοῦντι, ἁμαρτία αὐτῷ ἐστιν » (Ιακ. δ’, 17).

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών 

 

Η ΘΕΙΑ ΧΑΡΗ

Η θεία χάρη δίνεται από το Θεό στους ταπεινούς σύμφωνα με το, « ο Θεός υπερηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν » (Ιακ.δ’,6).   Χαρίσματα  όμως είναι δυνατό να  έχει  και ένας που δεν είναι και τόσο ταπεινός.  Αυτά τα  χαρίσματα, όπως είναι γνωστό, όποιος και όποιο έχει, καλείται να το  καλλιεργήσει και να το αξιοποιήσει, γιατί θα λογοδοτήσει στο Θεό. Δεν αποκλείεται λοιπόν,  κάποιος   να έχει το χάρισμα και άλλος  τη χάρη. Όποιος  όμως  έχει και τα δύο, δηλαδή και το χάρισμα και τη χάρη, τότε, «ποιος τη χάρη του».

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΙΟΥΔΑΣ ΚΑΙ Ο ΑΔΕΛΦΟΘΕΟΣ ΙΟΥΔΑΣ.

 Ο Απόστολος Ιούδας, σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, ήταν ένας από τους Δώδεκα Μαθητές του Χριστού ενώ ο αδελφόθεος Ιούδας, σύμφωνα πάλι με την Καινή Διαθήκη, ήταν ένας από του νομιζόμενους αδελφούς του Κυρίου. Αυτά φαίνονται στη συνέχεια:

α) Όπως είναι γνωστό, στην Καινή Διαθήκη γίνεται λόγος για αδελφούς του Χριστού. Όμως, όταν ο Κύριος διάλεξε από πολλούς μαθητές Του τους δώδεκα, δεν αναφέρεται πουθενά ότι κάλεσε και κάποιον από αυτούς που οι άλλοι τους νόμιζαν αδελφούς Του, δηλαδή τον Ιάκωβο, τον Ιωσή τον Ιούδα και τον Σίμωνα.

Ο Λουκάς γράφει σχετικά, « καὶ ὅτε ἐγένετο ἡμέρα, προσεφώνησε τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, καὶ ἐκλεξάμενος ἀπ᾿ αὐτῶν δώδεκα, οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασε, Σίμωνα, ὃν καὶ ὠνόμασε Πέτρον,…Ἰούδαν Ἰακώβου….»( Λουκ. στ’,14-16 ).

Άρα ο Ιούδας Ιακώβου ή «Λεββαίος ο επικληθείς Θαδδαίος» (Ματ. ι΄,3) ήταν ο Απόστολος Ιούδας.

β) Κάποτε που μιλούσε στους όχλους, « εἶπε δέ τις αὐτῷ· ἰδοὺ ἡ μήτηρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἑστήκασιν ἔξω ζητοῦντές σε ἰδεῖν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ λέγοντι αὐτῷ· τίς ἐστιν ἡ μήτηρ μου καὶ τίνες εἰσὶν οἱ ἀδελφοί μου; καὶ ἐκτείνας τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἔφη· ἰδοὺ ἡ μήτηρ μου καὶ οἱ ἀδελφοί μου·»( Ματ. ιβ’,47-49 ).

Προφανώς μεταξύ των Μαθητών ήταν και ο Απόστολος Ιούδας.

Άρα ο Απόστολος Ιούδας δεν ήταν ο Ιούδας που ζητούσε, μαζί με τους άλλους αδελφούς του, να δουν το Χριστό σύμφωνα με το, « ἑστήκασιν ἔξω ζητοῦντές σε ἰδεῖν ».

γ) Οι ίδιοι οι λεγόμενοι αδελφοί του Χριστού ξεχώριζαν τους εαυτούς τους από τους Μαθητές Του, όπως φαίνεται από τα εξής λόγια που κάποτε του είπαν, «εἶπον οὖν πρὸς αὐτὸν οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ· μετάβηθι ἐντεῦθεν καὶ ὕπαγε εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν, ἵνα καὶ οἱ μαθηταί σου θεωρήσωσι τὰ ἔργα σου ἃ ποιεῖς· οὐδεὶς γὰρ ἐν κρυπτῷ τι ποιεῖ καὶ ζητεῖ αὐτὸς ἐν παρρησίᾳ εἶναι. εἰ ταῦτα ποιεῖς, φανέρωσον σεαυτὸν τῷ κόσμῳ. οὐδὲ γὰρ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ ἐπίστευον εἰς αὐτόν. » (Ιω.ζ’, 3-5).

Το τελευταίο, « οὐδὲ γὰρ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ ἐπίστευον εἰς αὐτόν.» περιλαμβάνει και τον αδελφόθεο Ιούδα πράγμα που φανερώνει ότι δεν ήταν ο Απόστολος Ιούδας. Επίσης το, « ἵνα καὶ οἱ μαθηταί σου θεωρήσωσι τὰ ἔργα σου ἃ ποιεῖς·», φανερώνει ότι είχε προηγηθεί η επιλογή των Απόστολων και συνεπώς και του Αποστόλου Ιούδα.

δ) Αλλά και ο ίδιος ο Ιούδας, δηλαδή ένας από τους αδελφούς του Χριστού, στη γνωστή Επιστολή που φέρει το όνομά του, δε λέει ότι είναι Απόστολος, αλλά «αδελφός δε Ιακώβου » (Ιουδ. 1).

Όσο δε για το ότι ο Απόστολος Θαδδαίος ονομάζεται Ιούδας Ιακώβου ( Λουκ. στ΄, 16), αυτό δεν έχει σχέση με τον Ιάκωβο τον Αδελφόθεο, γιατί δε λέει « αδελφός δε Ιακώβου » όπως γράφει παραπάνω ο αδελφόθεος Ιούδας, αλλά Ιούδας Ιακώβου.

Άλλο το ένα και άλλο το άλλο.

ε) Το Ιούδας Ιακώβου δηλώνει ότι ο πατέρας του Αποστόλου Ιούδα λεγόταν Ιάκωβος.

Το ίδιο λέγεται και για τον Πέτρο που, επειδή ήταν γιος του Ιωνά, ο Κύριος τον αποκάλεσε, « Σίμων Ιωνά » ( Ιω. κα’,15-17 ).

Επίσης το ίδιο λέγεται και για τους υιούς του Ζεβεδαίου, « Ιάκωβος ο του Ζεβεδαίου και Ιωάννης ο αδελφός αυτού »( Ματ. ι’, 2).

Η γενική πτώση «Ζεβεδαίου» δηλώνει ότι ο Ζεβεδαίος ήταν πατέρας του Ιωάννη και του Ιακώβου και όχι ότι ήταν αδελφός τους.

Αν ο Ζεβεδαίος ήταν αδελφός τους, τότε τα παιδιά του Ζεβεδαίου ποιον είχαν πατέρα είναι γνωστό τοις πάσι.

 ωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών 

 

Τι είναι και τι δεν είναι θαύμα στην Εκκλησία

π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος (π. Λίβυος)

Η Αυτοκράτειρα Θεοφανώ

 

 Μια ασυνήθιστη και συναρπαστική φιγούρα βρισκόταν στην καρδιά της αυτοκρατορικής εξουσίας κατά τη διάρκεια της Χρυσής Εποχής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Κατά τη διάρκεια μιας εποχής μεγάλων κατακτητών  και στρατηγών, υπήρχε μια απλή γυναίκα που καθοδηγούσε την αυτοκρατορική αυλή και τη μοίρα της Αυτοκρατορίας. Μια δημοσίευση για την Θεοφανώ την «Πορφυρή Αυτοκράτειρα».

Η Θεοφανώ, με το όνομα Αναστασώ, γεννήθηκε στη Λακωνία της Ελλάδας γύρω στο 941 μ.Χ. Ο πατέρας της, ο Κρατερός, ένας φτωχός ταβερνιάρης, μετακόμισε την οικογένεια στην Κωνσταντινούπολη μετά από μια εξέγερση των Μελίγγων, ορεινών σλαβικών φυλών στην Πελοπόννησο, που κατέστρεψαν την πατρίδα τους.

Η Βασίλισσα των Πόλεων πρόσφερε καταφύγιο, ευκαιρίες και προστασία από τον κίνδυνο σε όλους όσους  έφτιαξαν το σπίτι τους πίσω από τα αδιαπέραστα τείχη της και κάτω από τους χρυσούς τρούλους της. Η Θεοφανώ δεν ήταν διαφορετική. Παρά την ταπεινή της καταγωγή, ήταν γνωστή για τη μαγευτική ομορφιά της και τράβηξε τα βλέμματα του πρίγκιπα Ρωμανού Β'.

Ο Ρωμανός ήταν ένας νεαρός που αγαπούσε την καλοζωία και ο πατέρας του, Κωνσταντίνος Ζ', δεν ενέκρινε να παντρευτεί την κοινή Αναστασία. Ο Ρωμανός ωστόσο, ήταν αποφασισμένος και στο τέλος του επετράπη να παντρευτεί την Αναστασία, η οποία επέλεξε το όνομα Θεοφανώ για πριγκίπισσα.

Ο Θεοφανώ θεωρούνταν ξένη  στα ανάκτορα και αντιδημοφιλής στις ελίτ. Ανάμεσα σε διπλοπρόσωπους  ευνούχους, φιλόδοξους στρατηγούς και πονηρούς αυλικούς, η Θεοφανώ, το κορίτσι της ταβέρνας, έμαθε να επιβιώνει από ανάγκη. Σύντομα, ο Αυτοκράτορας πέθανε και η Θεοφανώ βρέθηκε ανυψωμένη σε αυτοκράτειρα.

 

 

 

 

 

 Κάποιοι λένε ότι η Θεοφανώ δηλητηρίασε τον Κωνσταντίνο για να εξασφαλίσει τη θέση της στο παλάτι , η αυτοκράτειρα Θεοφανώ θα μπορούσε να κάνει πολύ περισσότερα με τον εντυπωσιακό σύζυγό της επικεφαλής από τον δύσπιστο πατέρα του. Οι φήμες κυκλοφόρησαν καθώς ο Ρωμανός έδιωξε τη μητέρα του από τα ανάκτορα και έστειλε τις πέντε αδερφές του σε μοναστήρια.

 

 

Οι εχθροί της Θεοφανώ είχαν εκδιωχθεί και το μέλλον της φαινόταν λαμπρό, ο Ρωμανός στο πλευρό της και ένας μικρός Βασίλειος Β' στο ισχίο της. Ωστόσο, ο Ρωμανός αρρώστησε σε ένα από τα πολλά κυνηγετικά του ταξίδια, πέθανε στις 15 Μαρτίου 963. Η Θεοφανώ έφταιγε, σίγουρα, ήθελε να έχει όλη τη δύναμη η ίδια.

 

 Τα κουτσομπολιά διέδιδαν ότι η Θεοφανώ είχε δηλητηριάσει διαβολικά τον άντρα της όπως και τον πεθερό  της. Τι είχε όμως να κερδίσει ως χήρα; Και η Θεοφανώ ήταν ακόμα κατάκοιτη αφού γέννησε την κόρη της Άννα δύο μέρες πριν τον θάνατο του Ρωμανού.

 

 Δηλητηριαστής ή όχι, η χήρα Θεοφανώ και τα τρία μικρά παιδιά της βρέθηκαν σε επισφαλή θέση. Με λίγους συμμάχους και πολλούς εχθρούς, η Θεοφανώ έκανε ό,τι έπρεπε για να επιβιώσει. Ο Νικηφόρος Φωκάς υπήρξε μεγάλος σύμμαχος του συζύγου της και ήταν αρχηγός του στρατού.

 

  Ο Νικηφόρος, ο κατακτητής της Κρήτης και νικητής των Σαρακηνών, θα μπορούσε να βοηθήσει να κρατήσει την οικογένειά της ασφαλή. Ο Νικηφόρος δεσμεύτηκε να προστατεύσει τα παιδιά της με αντάλλαγμα το χέρι της. Κυριαρχώντας τον πονηρό ευνούχο Ιωσήφ Βρίγκα, ο Νικηφόρος φόρεσε το μωβ.

 

 

 Ο εκ νέου γάμος προκάλεσε προβλήματα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία μόνο με φειδώ επιτρέπει τον νέο γάμο. Ο Νικηφόρος, ένας ευσεβής άνθρωπος, μετανόησε και ορκίστηκε ότι δεν ήταν νονός κανενός από τα παιδιά της Θεοφανώ. Ο Πατριάρχης Πολύευκτος υποχώρησε μετά από αυτό και ευλόγησε τον γάμο.

 

 

 Ο Νικηφόρος Φωκάς  ήταν ένας αυστηρός στρατιωτικός. Συνήθιζε να τον υπακούουν χωρίς αμφιβολία, του έλειπε η δόλος που απαιτούνταν στα ανάκτορα.  Οι πρώτες του εκστρατείες έφεραν στο Βυζάντιο δόξα και δύναμη, αλλά οι αυξημένοι φόροι, οι φτωχές σοδειές και οι προσπάθειες υπερφορολόγησης της  Εκκλησίας τον έκαναν αντιδημοφιλή.

 

 

 Μετά από στρατιωτικές αποτυχίες στη Σικελία και επιτρέποντας στη Ρωσία υπό τον Σβιατοσλάβ να κυριεύσει τη Βουλγαρία και να απειλήσει την Κωνσταντινούπολη, ο Νικηφόρος Φωκάς βρέθηκε σε μπελάδες. Βασιζόμενος στην πίστη του στρατού του μετέτρεψε το παλάτι σε στρατώνα, αποτειχίζοντάς το από την υπόλοιπη Πόλη.

 

 Στο τέλος πια και αναπτύχθηκε μια συνωμοσία εναντίον του. Ο ανιψιός του Νικηφόρου Φωκά, ο  Ιωάννης Τζιμισκής ανακυρήχτηκε ως Αυτοκράτορας από τους Ανατολικό Στράτευμα  και βάδισε στην Κωνσταντινούπολη. Ο Νικηφόρος ένιωθε ασφαλής πίσω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης, αλλά ο Τζιμισκής, ο πάντα τολμηρός διοικητής, είχε ένα σχέδιο.

 

 

 Σε μια θυελλώδη νύχτα, ο Τζιμισκής και μερικοί έμπιστοι πολεμιστές του διέσχισαν τον Βόσπορο μέχρι τα Θαλάσσια Τείχη δίπλα στο παλάτι. Ένα καλάθι κατέβηκε και οι άντρες ανέβηκαν ένας-ένας. Η ομάδα μπήκε στην κάμαρα του Νικηφόρου αλλά μόνο ου κατάφερε είναι να βρει το κρεβάτι του άδειο.

 

 Οι άνδρες πανικοβλήθηκαν, πιστεύοντας ότι είχαν προδοθεί μέχρι που βρήκαν τον ασκητή αυτοκράτορα να κοιμάται στο έδαφος  δίπλα από το κρεβάτι του. Ο Νικηφόρος σφαγιάστηκε και το κομμένο κεφάλι του παρουσιάστηκε στους στρατιώτες του. Ο Τζιμισκής είχε κερδίσει το στέμμα του και ζήτησε αμέσως το χέρι της δύο φορές χήρας Θεοφανώ.

 

 

 Το σκάνδαλο ήταν υπερβολικό. Ποιος εκτός από τη Θεοφανώ θα μπορούσε να είχε βοηθήσει τον Τζιμισκή να μπει στο παλάτι; Ακούστηκε   ότι η Θεοφάνω εξασφάλισε  ότι οι θάλαμοι του Αυτοκράτορα θα ήταν αφύλακτοι και ξεκλείδωτοι. Είχαν ήδη κυκλοφορήσει φήμες ότι ήταν εραστές.

 

 

Ο Τζιμισκής είχε σκοτώσει εν ψυχρώ τον θείο του και για άλλη μια φορά ο Θεοφανώ είχε «ενορχηστρώσει τον θάνατο ενός Αυτοκράτορα». Ο Πατριάρχης Πολύευκτος δεν το άντεξε. Η «Πορφυρή αυτοκράτειρα» πρέπει να τιμωρηθεί για το αποτρόπαιο έγκλημά της. Ο Τζιμισκής εξόρισε τη Θεοφανώ και πήρε τον θρόνο.

 

 Η Θεοφανώ εξοργίστηκε με τα νέα, ουρλιάζοντας στον πρώην εραστή της Τζιμισκή και τον προδοτικό ευνούχο Βασίλειο Λεκαπηνό, τον οποίο αποκαλούσε «Βάρβαρο και Σκύθη», χτυπώντας τον με τις γροθιές της. Η Θεοφανώ έμεινε σε μοναστήρι για 5 χρόνια. Κάποιοι λένε ότι ο Τζιμισκής την επισκέφτηκε μια φορά πριν πεθάνει

 

 

 Όταν πέθανε ο Τζιμισκής, ο Βασίλειος Β΄( ο πολύ αργότερα  ενονομαζόμενος Βουλγαροκτόνος) , ο γιος της Θεοφανώς, ανέλαβε τον θρόνο. Η πρώτη του πράξη ως Αυτοκράτορας ήταν να φέρει τη μητέρα του στο σπίτι. Η Θεοφανώ έζησε και πέθανε στο παλάτι, βοηθώντας στην καταστολή της εξέγερσης του Φωκά πείθοντας τον πρώην στρατηγό και  μοναχό Ιωάννη  Τορνίκιο του Τάο (Γεωργιανής καταγωγής) να βγει από  Άγιο Όρος που μόναζε.(για ευχαριστήρια ο Βασίλειος Β΄τον βοήθηκε να κτίσει τη μονή Ιβήρων )

 

 Ο ελιγμός της Θεοφάνους εισήγαγε τις μεγάλες στρατιωτικές οικογένειες της Ανατολίας στον Αυτοκρατορικό θρόνο για πρώτη φορά, ενώ διατήρησε και τη Μακεδονική Δυναστεία διατηρώντας τους μικρούς της γιους ζωντανούς και ονομαστικά στην εξουσία.

 

 

 Αυτές οι εντάσεις μεταξύ των Μακεδόνων και των στρατηγών τους θα καθόριζαν τη βασιλεία του Βασιλείου και το πολιτικό χάος που θα οδηγούσε στην κατάρρευση του Βυζαντίου στα τέλη του 11ου αιώνα. Μεγάλο μέρος της κυριαρχίας του Βασιλείου Β' μπορεί να εξηγηθεί από αυτό που βίωσε ως παιδί στο παλάτι.

 

 

 Ο Βασίλειος είδε την ταραχώδη σχέση μεταξύ της μητέρας του και των συζύγων και εραστών της, τη λιτότητα και τον πολεμικό χαρακτήρα του Νικηφόρου, τη γοητεία του Τζιμισκή και τον οδυνηρό χωρισμό της Θεοφανώ από τα παιδιά της. Ακόμη και μετά την επιστροφή της Θεοφανώς, οι αριστοκράτες της Ανατολίας οργάνωσαν εξεγέρσεις.

 

 Αυτές οι μεγάλες οικογένειες διψούν για μια γεύση αυτοκρατορικής εξουσίας. Είναι εύλογο ότι ο Βασίλειος έμαθε την προθυμία του για πόλεμο από τους κηδεμόνες του Νικηφόρο Φωκά  και  Ιωάννη Τζιμισκή, τη δυσπιστία του για τις ευγενείς οικογένειες από τις εξεγέρσεις τους  και απογοητεύτηκε από το γάμο από την εμπειρία της μητέρας του.

 

 Η ιδιόμορφη διακυβέρνηση του Βασιλείου ως πολεμιστή-αυτοκράτορα θα φέρει το Βυζάντιο σε ιλιγγιώδη ύψη. Αλλά θα πεθάνει χωρίς κληρονόμο. Οι εντάσεις μεταξύ της Μακεδονικής Δυναστείας και των μεγιστάνων της Ανατολίας θα αποδυναμώσουν το Βυζάντιο καθώς αντιμετώπισε μια νέα απειλή, τους Τούρκους, με καταστροφικές συνέπειες.

 

 Οι αποφάσεις που πήρε η Θεοφανώ διαμόρφωσαν την πορεία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ήταν μια από τις γυναίκες με τη μεγαλύτερη επιρροή στη Βυζαντινή Ιστορία. όχι και άσχημα για την κόρη ενός ταβερνιάρη.

 

 

 Παρά την ηλεκτρισμένη φύση της ιστορίας της Θεοφανώς, οι πηγές μας για τη ζωή της είναι γενικά εχθρικές και την κατηγορούν για θάνατο και ίντριγκα στα ανάκτωρα, πιθανώς λόγω της ομορφιάς και της απλής καταγωγής της. Είναι άγνωστο, αλλά απίθανο, η Θεοφανώ ήταν υπεύθυνη για όλα όσα της αποδίδονται.

 

 

@byzantinetales έχει γράψει ένα εξαιρετικό κόμικ που συνοψίζει τη ζωή της Θεοφανώς, αν σας ενδιαφέρει να μάθετε περισσότερα για αυτήν, αυτό είναι ένα διασκεδαστικό ανάγνωσμα.

 

Αντιγραφή και μετάφραση από : https://twitter.com/Varangian_Tagma

https://twitter.com/Varangian_Tagma/status/1600148093743161345

αντιγραφή από :  https://serviotikos.blogspot.com/2022/12/blog-post_7.html

Τι σημαίνει η λέξη άγιος;

 

Α’ Η λέξη άγιος δηλώνει αυτόν που δεν έχει σχέση με την αμαρτία. Έτσι, επειδή μόνο ο Θεός δεν έχει σχέση με την αμαρτία, Αυτός είναι ο  Άγιος. Επίσης Άγιος είναι και ο Χριστός ο Οποίος είπε, « τίς ἐξ ὑμῶν ἐλέγχει με περὶ ἁμαρτίας; » (Ιω. η’, 46). Οι πιστοί λοιπόν ομολογούν και λένε, Άγιος ο Θεός, Άγιος ισχυρός, Άγιος αθάνατος, ελέησον ημάς. Με το ελέησον ημάς προφανώς δηλώνουν ότι δεν είναι απαλλαγμένοι από την αμαρτία και ζητούν να τους ελεήσει ο Θεός και να τους αγιάσει. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι θα είναι επί της γης αναμάρτητοι και θα λένε ότι δεν έχουν αμαρτία γιατί, « ἐὰν εἴπωμεν ὅτι ἁμαρτίαν οὐκ ἔχομεν, ἑαυτοὺς πλανῶμεν καὶ ἡ ἀλήθεια οὐκ ἔστιν ἐν ἡμῖν » (Α’ Ιω. α’, 8). Επί της γης λοιπόν, ουδείς αναμάρτητος.

Β’ Η λέξη άγιος όμως έχει και άλλη σημασία. Δηλώνει κάποιον που είναι αφιερωμένος στο Θεό ή επιλεγμένος για κάποιο άγιο και ιερό έργο. Έτσι, για παράδειγμα, οι προσφωνήσεις, άγιε δέσποτα, άγιε πάτερ, άγιε επίτροπε κ. ά. δεν αναφέρονται στην προηγούμενη σημασία της λέξης άγιος. Δεν υπάρχει λόγος λοιπόν ένας που από κάποιον προσφωνείται άγιος, να αντιδράσει και να του πει, δεν είμαι άγιος, ανεξάρτητα από το πώς το εννοεί αυτός που τον προσφωνεί άγιο.

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ποιος δίνει στον άνθρωπο;

 Προφανώς ο Θεός δίνει  στον άνθρωπο, « ὅτι τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους »(Ματ. ε’, 45). Το «τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει », ας μη το παρατρέξουμε, γιατί δηλώνει ότι και ο ήλιος είναι του Θεού, ο Θεός τον διαχειρίζεται, και έτσι ο ήλιος δεν τρελαίνεται. Ο Θεός δίνει μεν στον άνθρωπο, αλλά και ο άνθρωπος πρέπει  να  γνωρίζει τι ζητάει. Ο Κύριος είπε, « ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν »( Ματθ. στ’, 33 ).

Ύστερα από αυτά και από πολλά άλλα σχετικά,  δεν έχει ανάγκη   ένας πιστός να ζητάει από άλλους, αφού ό, τι έχουν οι άλλοι από το Θεό το έχουν λάβει. Ο Παύλος λέει, « τί δὲ ἔχεις ὃ οὐκ ἔλαβες; εἰ δὲ καὶ ἔλαβες, τί καυχᾶσαι ὡς μὴ λαβών;»( Α Κορ. δ’,7 ). Δεν έχει ανάγκη  να ζητάει από άλλους αλλά από το Θεό, « πᾶς γὰρ ὁ αἰτῶν λαμβάνει καὶ ὁ ζητῶν εὑρίσκει καὶ τῷ κρούοντι ἀνοιγήσεται.»( Ματθ. ζ’, 8 ). Δεν έχει ανάγκη ένας πιστός να  ζητάει από άλλους σύμφωνα και με τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, « μηδὲν μεριμνᾶτε, ἀλλ᾿ ἐν παντὶ τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει μετὰ εὐχαριστίας τὰ αἰτήματα ὑμῶν γνωριζέσθω πρὸς τὸν Θεόν.»(Φιλιπ. δ’, 6). Τέλος δεν έχει ανάγκη ένα πιστός να γίνεται επαίτης, σύμφωνα με την προτροπή, « Τέκνον, ζωὴν ἐπαιτήσεως μὴ βιώσῃς· κρεῖσσον ἀποθανεῖν ἢ ἐπαιτεῖν »(Σοφ. Σειρ. μ’,28). 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τι σημαίνει, «ο Κύριος εγγύς»;

 

Σημαίνει αυτό που είπε ο ίδιος ο Κύριος στους μαθητές Του, «και ιδού εγώ μεθ’ υμών ειμι πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος» (Ματ.κη´,20). Αυτό το «μεθ’ υμών ειμι» δηλώνει το εγγύς και όχι το μακράν. Αλλά και ο λόγος του Κυρίου, «ου γαρ εισι δύο ή τρεις συνηγμένοι εις το εμόν όνομα, εκεί ειμι εν μέσω αυτών» (Ματ. ιη´,20), προφανώς δηλώνει το εγγύς και όχι το μακράν. Επίσης ο λόγος του Κυρίου, «ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα εν εμοί μένει, καγώ εν αυτώ» (Ιω. στ΄,56), προφανώς δηλώνει το εγγύς και όχι το μακράν.

Ο Θεός δε βρίσκεται μακράν του ανθρώπου ούτε τοπικά ούτε χρονικά, «Εν αυτώ γαρ ζώμεν και κινούμεθα και εσμέν» (Πρ. ιζ’,28), όπως είπε και ο Απόστολος Παύλος στους Αθηναίους. Μπορεί να πει κανείς ότι το ψάρι που βρίσκεται μέσα στη θάλασσα  είναι μακριά από αυτή;

Ο  Ίδιος  ο Κύριος  λέει, «ιδού έστηκα επί την θύραν και κρούω· εάν τις ακούση της φωνής μου και ανοίξη την θύραν, και εισελεύσομαι προς αυτόν και δειπνήσω μετ’ αυτού και αυτός μετ’ εμού» (Απ. γ´, 20).

Δε μένει λοιπόν παρά ο άνθρωπος να ακούσει τη φωνή Του και να ανοίξει τη θύρα της καρδιάς του λέγοντας, « ἔρχου, Κύριε Ἰησοῦ.»( Απ. κβ’,20 ). Αυτό δηλώνουν και τα λόγια του Ιακώβου, «εγγίσατε τω Θεώ, και εγγιεί υμίν» (Ιακ. δ´, 8).   

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.