Αυτός που το είπε ή το έγραψε για πρώτη φορά, προφανώς πριν και μετά από αυτό, θα έχει πει ή γράψει και άλλα σχετικά λόγια που ο ίδιος είχε κατά νουν. Έτσι, αφού αυτά δεν είναι γνωστά, επόμενο είναι ο καθένας που το λέει ή το ακούει, να το ερμηνεύει και να το επεξηγεί με το δικό του τρόπο. Η παραπάνω φράση είναι διδακτική και όποιος την έχει πει αναμφιβόλως ο ίδιος, ως άγιος άνθρωπος που ήταν, βίωνε και γνώριζε αυτά που δίδασκε στους άλλους, όπως φαίνεται και από το ότι απευθύνεται σε δεύτερο ενικό πρόσωπο, αν πεθάνεις…..Ας δούμε λοιπόν τι μπορεί να πει κανείς σχετικά με αυτό το απόφθεγμα:
α) Ο Κύριος είπε, « ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι»(Μάρ.η’, 34).Εδώ μπορεί να πει κανείς ότι όποιος έχει απαρνηθεί τον εαυτό του πριν πεθάνει είναι σαν να έχει πεθάνει πριν πεθάνει.
β) Ο Παύλος είπε, « Χριστῷ συνεσταύρωμαι· ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός· »( Γαλ. β’, 20). Εδώ μπορεί να πει κανείς ότι όποιος λέει ότι δε ζει πλέον αυτός, είναι σαν να λέει ότι έχει πεθάνει πριν πεθάνει.
γ ) Ο Κύριος είπε, « ἐγώ εἰμι ἡ ἀνάστασις καὶ ἡ ζωή. ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, κἂν ἀποθάνῃ, ζήσεται· καὶ πᾶς ὁ ζῶν καὶ πιστεύων εἰς ἐμὲ οὐ μὴ ἀποθάνῃ εἰς τὸν αἰῶνα »( Ιω. ια’,25 ). Εδώ μπορεί να πει κανείς ότι, σύμφωνα με τα λόγια αυτά του Κυρίου, δε θα πεθάνει, όταν πεθάνει.
δ) Ο Παύλος είπε παραπάνω στο β) « ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός· ». Εδώ μπορεί να πει κανείς ότι, δε θα πεθάνει, όταν πεθάνει, αφού μέσα του ζει ο Χριστός.
ε) Ύστερα από αυτά, προκειμένου κανείς να διδάξει τον άλλον, ασφαλέστερο είναι να του λέει τα παραπάνω λόγια του Κυρίου και του Παύλου και άλλα αναστάσιμα πολλά, γιατί υπάρχει κίνδυνος, αν του πει, « αν πεθάνεις πριν πεθάνεις, δε θα πεθάνεις, όταν πεθάνεις », αντί να το εξηγήσει, να το παρεξηγήσει. Άντε να καταλάβει ο άνθρωπος, γιατί πρέπει να πεθάνει πριν πεθάνει, και τι πρέπει να κάνει, αν πάρει βεβαίως την απόφαση να πεθάνει πριν πεθάνει.
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.