Οι
περισσότεροι όταν ακούν για το Αγιον Ορος φέρνουν στο μυαλό τους την
εικόνα των περίκλειστων, τειχισμένων μονών, που κρέμονται αγέρωχα στις
πλαγιές τού βουνού, έναν τόπο που εκπέμπει ιερότητα –ανεξαρτήτως του αν
είσαι πιστός ή όχι– και μόνο λόγω της χιλιόχρονης ιστορίας και του
πνευματικού κάματου που εγκιβωτίζει. Μυρωδιές της φύσης που μπλέκονται
με
αυτές των πολύ παλιών βιβλίων και ήχοι από τα ιερά σκεύη που μετρούν
αιώνες χρήσης. Σίγουρα πάντως όχι δέσμες ακτίνων λέιζερ, οθόνες
υπολογιστών και υπερσύγχρονες κάμερες που σαρώνουν τις επιφάνειες 100
φορές πιο αναλυτικά από το ανθρώπινο μάτι.
Κι
όμως, όλα αυτά μπήκαν τα τελευταία χρόνια στο Όρος, μέσα στις μεγάλες
μονές Μεγίστης Λαύρας, Βατοπεδίου, Παντοκράτορος, Σιμωνόπετρας,
Ξενοφώντος κ.ά., προκειμένου να καταγράψουν, να φωτογραφίσουν και τελικά
να περισώσουν για πάντα τους θησαυρούς τους. Τα τρία ωριαία επεισόδια
της σειράς «Αγιον Ορος - Ψηφιακή Εποχή» έρχονται από αύριο, Παρασκευή,
στο Cosmote History HD, ως αποτέλεσμα μιας δράσης του Ομίλου ΟΤΕ: της
δημιουργίας της «Αθωνικής Ψηφιακής Κιβωτού», ενός ιστοχώρου, που δίνει
για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό τη δυνατότητα να γνωρίσει εξ αποστάσεως
τον ιερό τόπο. Ο σκηνοθέτης Κώστας Αυγέρης κινηματογραφεί βήμα βήμα τη
διαδικασία της ψηφιοποίησης, αιχμαλωτίζοντας παράλληλα εντυπωσιακά πλάνα
–και μέσω drone– από την αρχιτεκτονική των μοναστηριών.
«Είναι
σημαντικό τόσο για τους επιστήμονες-ερευνητές όλων των βαθμίδων όσο και
για το κοινό να υπάρχει πλέον μια τέτοια ηλεκτρονική πρόσβαση.
Σκεφθείτε απλώς τις εικόνες και τα αντικείμενα που θα μπορέσει να δει
για πρώτη φορά κυριολεκτικά ο μισός πληθυσμός, δηλαδή οι γυναίκες, οι
οποίες δεν μπορούν να επισκεφθούν το Όρος. Και γενικότερα, όμως, μιλάμε
για πράγματα που, πέραν των ειδικών, λίγοι γνωρίζουν», μας επισημαίνει ο
αρχαιολόγος Δημήτρης Λιάκος (φωτο), επί χρόνια μελετητής των συγκεκριμένων τεχνουργημάτων, τον οποίο βλέπουμε και στο ντοκιμαντέρ να περιγράφει την αξία τους.
Ποια
είναι, όμως, αυτά τα τεχνουργήματα: «Τα πάντα, από μοναδικά χειρόγραφα,
ειλητάρια και βιβλία, μέχρι λειτουργικά σκεύη, γλυπτά, αγιογραφίες,
νομίσματα, υφαντά κ.ο.κ. Το καλό με το Αγιον Ορος είναι ότι εκεί μπορεί
να παρακολουθήσει κανείς συμπυκνωμένη και αδιάκοπη την ιστορία, τις
τεχνοτροπίες και την εξέλιξη της βυζαντινής τέχνης. Είναι μοναδικό
παράδειγμα, τουλάχιστον στη χώρα μας», εξηγεί ο κ. Λιάκος.
Ήδη,
στο πρώτο επεισόδιο ο θεατής μπορεί να θαυμάσει τον λεγόμενο «Τράγο»,
τον ιδρυτικό καταστατικό χάρτη του Αγίου Ορους (πρόκειται για περγαμηνή
από δέρμα τράγου), ο οποίος συντάχθηκε το 960 και φέρει στο τέλος του
τις ιδιόχειρες υπογραφές τόσο του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη όσο και
του βυζαντινού αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή. Τα αντικείμενα, βέβαια,
ακόμα και τα πιο πολύτιμα, είναι τέτοια λόγω του ιστορικού τους
χαρακτήρα. Αυτόν τον εξερευνούμε επίσης στο πρώτο επεισόδιο, μέσα από
τις περιγραφές επιστημόνων, ακαδημαϊκών αλλά και των ίδιων των σημερινών
μοναχών, οι οποίοι είναι κληρονόμοι μιας παράδοσης αιώνων.
Οι
αφηγήσεις των κατοίκων της αθωνικής πολιτείας έχουν ίσως και το
μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς απηχούν ιστορίες άλλων εποχών, ακουσμένες
από τους γεροντότερους ή μιλούν για την ιδιαίτερη καθημερινότητα του
Ορους. «Από όλη αυτή την πρωτοβουλία φάνηκε πως και οι ίδιες οι μονές,
οι μοναχοί που τις κατοικούν, θέλουν πια να μοιραστούν αυτήν την
ιστορική κληρονομιά με τον υπόλοιπο κόσμο. Είναι ευκαιρία για εμάς να τη
γνωρίσουμε», καταλήγει ο κ. Λιάκος.
Η
σειρά «Αγιον Ορος - Ψηφιακή Εποχή» θα προβάλλεται κάθε Παρασκευή στις 9
μ.μ., από το Cosmote History HD, αλλά ταυτόχρονα και από το ελεύθερο
κανάλι της Cosmote TV στο YouΤube. Αναλυτικές πληροφορίες για το έργο
της «Αθωνικής Ψηφιακής Κιβωτού» μπορεί να βρει κανείς στο https://www.mountathos.org
ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΧΑΡΜΠΗΣ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου