Σοφία Σειράχ- χωρία

Απο την μετάφραση της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας.

Η ταπεινοφροσύνη.

 Παιδί μου με πραότητα να κάνεις τις δουλείες σου, κι απ' τον καλοπροαίρετο τον άνθρωπο θ' αγαπηθείς. Όσο είσαι μεγαλύτερος τόσο να ταπεινώνεσαι και μπρός στον Κύριο θα βρείς χάρη. Πολλοί είν' οι υπερόπτες αλλά ο Κύριος στους ταπεινούς τα μυστικά του αποκαλύπτει. Πράγματι μεγάλη είναι του Κυρίου η δύναμη αλλά αυτός δοξάζεται απ' τους ταπεινόυς. Μη ζητάς πράγματα που είναι για σένα πολύ δύσκολα· κι όσα τη δύναμή σου ξεπερνουν μη τα εξετάζεις· όσα σου δόθηκαν ως εντολή αυτά να εξετάζεις· δεν έχεις χρεία με τα απόκρυφα να ασχολείσαι. Μ'εκείνα που σε ξεπερνούν μη βασανίζεσαι· όσα σου φανερώθηκαν είναι ήδη περισσότερα απο όσα το ανθρώπινο μυαλό μπορεί να καταλάβει. Πολλούς τους εξαπάτησε ο μάταιος στοχασμός τους, και η σκέψη η πονηρή το νού τους έκανε να πλανηθεί. Αν δεν έχεις τις κόρες των ματιών σου στερείσαι το φως· κι  όταν σου λείπει η  γνώση για κάτι, μην κάνεις πως το ξέρεις.

Η υπερηφάνεια.

Ο σκληρόκαρδος κακοπαθαίνει στα στερνα· κι όποιος τον κινδυνο αγαπά μέσα σ' αυτόν θα πέσει. Ο σκληροτράχηλος με λύπες θα φορτώνεται, και θα σωρεύει ο αμαρτωλός κρίμα πάνω στο κρίμα. Για του περήφανου τα βάσανα δεν βρίσκεται γιατριά, γιατί το δέντρο της κακίας έχει φυτρώσει μέσα του. Του συνετού ανθρώπου η καρδιά την παροιμία θα στοχαστεί και του σοφού η επιθυμία είν' ένα αυτί που ξέρει να προσέχει.

Ευσπλαχνία

΄Ετσι όπως σβήνει το νερό φωτιά που λαμπδιάζει, το ίδιο κι η ελεημοσύνη πλήθος αμαρτιών τις συγχωρεί. Όποιος ανταποδίδει το καλό που του 'γινε, σκέφτεται ότι δε θα πάει χαμένο αυτό που κάνει· όταν κάποτε κονιστεί θα βρεί ένα στήριγμα.

Ντροπή και αξιοπρέπεια

Τις περιστάσεις πρόσεχε κι απο το πονηρό φυλάξου· και ποτέ να μην έχεις κάτι να ντραπείς. Γιατί υπάρχει μια ντροπή που οδηγεί στην αμαρτία, κι άλλη ντροπή, που δόξα είναι και χάρη.....Στα λόγια σου μην είσαι βιαστικός ουτε να΄σαι στα έργα σου νωθρός και ράθυμος. Μέσα στο σπίτι σου μην είσαι σαν λιοντάρι ούτε με τους υπηρέτες σου καχύποπτος. Ας μην είναι το χέρι σου απλωμένο για να πάρει· ούτε όταν πρόκειται να δώσει , σφιγγμένο να'ναι και κλειστό.

Πλούτη και υπερηφάνεια

Στα πλουτη σου απάνω μη στηρίζεσαι κι ούτε να λες: "Μ' ετούτα είμ' αυτάρκης". Μην παρασέρνεσαι απ' τους ποθους σου ή απ' τη δύναμή σου· και απο τα πάθη της καρδιάς σου μην πηγαίνεις. Μη λές , "κανείς δε θα μ΄εξουσιάσει εμένα!" γιατί είναι βέβαιο πως θα σε τιμωρήσει ο κύριος. Μη πείς, "αμάρτησα, ε, και λοιπόν τι έπαθα;" Μπορεί ο Κύριος να είν' αλήθεια μεγαλόψυχος, αλλά αν προσθέτεις τη μια αμαρτία πάνω στην άλλη, μην είσαι τόσο βέβαιος για την άφεση. Και μην πείς"μα εκείνος είναι πολυεύσπλαχνος και τις πολλές μου αμαρτίες θα συγχωρήσει"· γιατ ίαυτός έχει και έλεος, έχει κι οργή.  Και πάνω στους αμαρτωλούς ξεσπάει ο θυμός του. Στον Κύριο να γυρίσεις μην αργείς, κι άφησε τις αναβολές απο μέρα σε μέρα, γιατί αναπάντεχα η οργή θε να'ρθει του Κυρίου , και στον καιρό της τιμωρίας θ' αφανιστείς. Σε πράγματα αδικομαζωμένα μη στηρίζεσαι, γιατί σου είναι ανώφελα στις τιμωρίας τη μέρα

Να μένεις σταθερός στην κρίση σου κι ο λόγος σου ας είναι πάντα ένας. Πρόθυμος να΄σαι όταν προκειται ν'ακούσεις και πάρε χρόνο για να δώσεις την απόκριση. Αν κάτι το ξερεις καλά, απάντησε στον άλλο· αλλιώτικα, κράτα το στομα σου κλειστό. Η τιμή κι ο διασυρμός βρίσκονται με στα λόγια· κι η γλώσσα του ανθρώπου γίνεται η δυστυχία του. Ας μη σε πούν ψιθυριστή και με τη γλώσσα σου μην παγιδεύεις· γιατί αν του κλέφτη του πρέπει η ντροπή, στον διπλοπρόσωπο σκληρή αρμόζει καταδίκη. Μη γίνεις φταίχτης στα μεγάλα απο άγνοια ούτε και στα μικρά.

Απο φίλος μη γίνεσαι εχθρός· γιατί το κακό όνομα φέρενει ντροπή κι ατίμωση.

Η φιλία

Τα λόγια τα γλυκά τους φίλους τους πληθαίνουν κι η γλώσσα η καλοσυνάτη πληθαίνει τις φιλοφρονήσεις. Πολλοί να είναι εκείνοι που σε χαιρετούν αλλά οι σύμβουλοί σου ένας να'ναι μες στους χίλιους. Πρίν αποκτήσεις φίλο να τον δοκιμάσεις και μη βιαστείς να τον εμπιστευτείς. Συμβαίνει, αλήθεια, κάποιος να είναι φίλος όταν τον συμφέρει, μα που δεν μένει φίλος όταν σε εύρουν συμφορές. Υπάρχει φίλος που μετατρέπεται σε εχθρό όταν μια διαμάχη  σας τη φανερώνει για να σε ντροπιάσει. Και υπάρχει φίλος που κάθεται στο τραπέζι σου  σου, μα δε θα μείνει όταν σε βρούνε συμφορές. Στην ευτυχία θα είναι ένα μ' εσένα και σαν αφέντης θα μιλάει στους υπηρέτες σου. Αν όμως δυστυχήσεις θα στραφεί  εναντίον σου , και θ'αποφεύγει να τον συναντήσεις.

Απομακρύνσου απ' τους εχθρούς σου, φυλάξεου απο τους φίλους σου. Ο πιστός φίλος είναι καταφύγιο γερό, κι όποιος τον βρήκε, βρήκε θησαυρό. Αντάλλαγμα για τον πιστό φίλο δεν υπάρχει  και η αξία του είν' ανεκτίμητη. Ο πιστός φίλος είναι ελιξίριο ζωής και θα τον βρούν αυτό που σέβονται τον Κύριο. Όποιος τον Κύριο σέβεται κατευθύνει σωστά και τη φιλία του· γιατί όπως είν' αυτός, έτσι θα'ναι κι ο φίλος του.

Τη μόρφωση παιδί μου, να εκλέξεις απ' τα νιάτα σου , κι ως τα βαθιά σου γηρατειά θα βρίσκεις τη Σοφία.

Κακό μη κάνεις και καλό δε θα σε βρεί. Φύγε μακριά απ' το άδικο κι αυτό θα φύγει απο κοντά σου.Γιέ μου, μη σπέρνει μες στ' αυλακι αδικίες , για να μην τις θερίσεις εφτά φορές περισσότερες.... Μην αποκάμεις να προσεύχεσαι και μην παραμελείς την ελεημοσύνη

Μην περιγελάς τον πικραμένο άνθρωπο γιατί υπάρχει εκείνος που ταπεινώνει και ανυψώνει.

Όσο κι αν έχει ο γείτονας σου άδικο μην του κρατάς κακία και τίποτα μην κάνει σπρωγμένος απο εμπάθεια.

Η έπαρση του ανθρώπου αρχίζει  όταν αυτός απομακρύνεται απ' τον Κύριο, όταν κρατάει την καρδιά του απ' τον Πλάστη του μακρυά. Πράγματι, η έπαρση αρχίζει απο την ανταρσία στο Θεό· κι όποιος μ' αυτήν εξοικειώνεται θα κάνει απαίσιες πράξεις ένα σωρό. Για τούτο ο Κύριος ρίχνει πάνω του απρόσμενος ολεθρους και τον εξαφανίζει ολότελα.  Ο Κύριος ανατρέπει των  ισχυρών τους θρόνους και βάζει πράους να καθίσουν στη θέση τους.  Ο Κύριος ξερζιώνει τους περήφανους λαούς και φυτεύει τους ταπεινούς λαούς στη θεση τους. Ο Κύριος καταστρέφει των λαών τις χώρες και τις εξαφνίζει συθέμελ./ Μερικούς λαούς τους σαρώνει και τους εξαφνίζει και την ανάμηνση τους τη σβήνει απο τη γη. Η αλαζονεία δεν έγινε για τους ανθρώπους, ούτε αυτοι γεννήθηκαν για να παραδίδονται στη βίαιη οργή.

Μην επαινέσεις άνθρωπο για την ομορφιά του, κι άνθρωπο μην αποστραφείς για την κακή του εμφάνιση. Ανάμεσα στα φτερωτά μικρή είναι η μέλισσα, μα απ΄τα γλυκά γλυκύτερο είν' αυτό που φτιάχνει.

Πριν εξετάσεις μην κατηγορήσει· πληροφορήσου πρώτα κι ύστρα κάνει επίπληξη. Πρίν πρώτα ακούσεις , μη δίνεις απάντηση, κι ενώ κάποιος μιλαει μην παρεμβαίνεις. Για πράγματα που δεν σε αφορούν μη διαπληκτίζεσαι και μην ανακατεύεσαι σε αμαρτωλών αντιδικίες.

Στο σπίτι σου μη βάζει όποιον να'ναι γιατί ο άνθρωπος ο δολερός στήνει πολλες παγίδες.

Ευτυχισμένος ο άνθρωπος που με τα λόγια του δε σφάλλει, και δεν τον βασανίζουν τύψεις για τις αμαρτίες του. Ευτυχσμένος είν'αυτός , που δεν τον μεμφεται η συνείδησή του και την ελπίδα του δεν έχασε.

Παιδί μου σύμφωνα με τις δυνάμεις σου να ζείς καλά και δώρα άξια στον Κύριος να προσφέρεις.