Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου 2009
ΚΑΝΩΝ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΙΩΑΚΕΙΜ ΚΑΙ ΑΝΝΑΝ
ΚΑΝΩΝ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΘΕΟΠΑΤΟΡΑΣ
ΙΩΑΚΕΙΜ ΚΑΙ ΑΝΝΑΝ
Μετά τον Ευλογητόν, το, Κύριε εισάκουσον…
Είτα τα, Θεός Κύριος∙ και το Τροπάριον. Ηχος Δ΄
Ο Υψωθείς εν τω Σταυρώ.
Ιωακείμ του θαυμαστού και της Άννης, των παραδόξως την Παρθένον τεκόντων, πίστει ημείς δεόμεθα κραυγάζοντες∙ ρύσασθε Προπάτορες , του Σωτήρος εκ νόσων, θερμαίς υμών δεήσεσι, πειρασμών και κινδύνων, και ταίς γαστρί εχούσαις γυναιξί, την ευτοκίαν ταχέως δωρήσασθε.
Δόξα Και νυν Θεοτόκιον. Ου σιωπήσωμεν…
Ωδή Α΄. Ηχός Πλ. Δ΄. Υγράν διοδεύσας.
Τους αξιωθέντας τεκείν εν γη, την υψηλοτέραν , ασυγκρίτως των Σεραφείμ, Ιωακείμ και Άνναν τους ενθέους, εκδυσωπείν υπέρ ημών ικετεύσωμεν.
Ολοτρόπω νεύσει προς τον Θεόν, προσέχοντες όντως, οι Προπάτορες του Χριστού, εκύησαν φύσεως τοίς νόμοις, την Θεότόκον, ην δυσώπειν ου παυόμεθα.
Υπερτέραν ζώντες ήδη ζωήν, εν αφθάρτω βίω, ικετεύσατε τον Θεόν, Ιωακείμ και Άννα, παρασχείν μοι, τω τεθλιμμένω χαράν υπερκόσμιον.
Θεοτοκιον.
Σαρκός μου τα πάθη τα χαλεπά, αίτησαι σον Τόκον, θανατώσαι , ω Μαριάμ, και νεκρόν με όντα αμαρτίαις, αναζωώσαι ως φύσει φιλάνθρωπος.
Ωδή Γ΄. Συ ει το στερέωμα.
Στειρεύουσα, Ένθεε, τεκείν ως Κτίστην, ικεύτευες, ούτω και νύν, δυστοκίας πάσης , τας εγκύους απάλλαξον.
Ο χάριν την ένθεον, τεκείν πλουτήσας Θεόπαιδα, Ιωακείμ, πρέσβευε Κυρίω, λυτρωθήναι κινδύνων με..
Υμνους νυν προσάξωμεν, προς τους Θεόπαιδα τέξαντας, Ιωακείμ, και Άνναν την θείαν, και πιστώς μακαρίσωμεν..
Θεοτόκιον
Σε πλουτούντες στήριγμα, και προστασία, Πανάχραντε, των πειρασμών, και δεινών παντοίων , εκλυτρούμεθα τάχιον.
Ωδή Δ΄Εισακήκοα Κύριε
Γηθοσύνως γεραίρομεν, και πιστώς νυνί ικετεύομεν, του Σωτήρος τους Πρπάτορας, ίνα λυτρωθώμεν πάσης θλίψεως.
Οι Σωτήρος Προπάτορες, Άννα και Ιωακείμ οι Θεόληπτοι, αυτώ δέησιν προσάξατε, πάσης ημάς ρύσασθαι κακώσεως.
Νεκρωθέντα με πταίσμασι, και δεινοίς παντοίοι εξαναστήσατε, Θεοπάτορες Πανένδοξοι, και εις αφθαρσίαν οδηγήσατε.
Θεοτόκιον
Εν δεινοίς αμαρτήμασι, την ψυχήν μολύνας ο άθλιος, προς την σκέπην σου, Θεόνυμφε, καταφεύγω λύσιν εξαιτούμενος.
Ωδή Ε΄. Φώτισον ημάς.
Ιθυνον αεί, ξυνωρίς Θεομακάριστε, προς τα του Κυρίου προστάγματα, πάντα μου βίον, και προς φώς με καθοδήγησον.
Σώφρονι ζωή, ελλαμθέντες, Θεοπάτορες, πάντας σωφρονείν αξιώσατε, και καθαρότητος πληρώσατε.
Πάντας, Αγαθοί, αγαθότητος στειρεύοντας, θείω φέγγει ημάς λάμψατε, ως παρθενίας το αγλάϊσμα γεννήσαντες.
Θεοτόκιον
Ασπιλε Θεόν, η τεκούσα την καρδίαν μου, μολυνθείσαν πάθεσι συ αγίασον , αγιωτέρα των Αγγέλων ούσα, Πανάγνε.
Ωδή ΣΤ΄. Ιλάσθητι μου.
Νενεκρωμένον τον νούν, εκ των κακών μου, Θεόληπτοι, υμών πρεσβείαι θερμαίς, ήδη αναστήσατε, και πάσης με ρύσασθε, θλίψεως και νόσου , και δεινών του πολεμήτορος.
Απώθου, ω ταπεινή, φορτία δυσβάστακτα, αμαρτιών και Χριστού , Προπάτορσι βόησον , αεί ενισχύειν σε, τον φόρτον βαστάζειν , του Χριστού τον ελαφρότατον.
Γενού μοι καταφυγή , ω Ξυνωρίς υπερθαύμαστε, των Προπατόρων Χριστού , και θεία αντίληψις, τη πασχούση δούλη σου , υπό δυστοκίας , ης απάλαξόν με δέομαι.
Θεοτόκιον
Νοσούντες και πειρασμοίς, δεινοίς αεί συνεχόμενοι, Παρθενομήτορ Αγνή, προς σε καταφεύγομεν, και πίστει βοώμεν∙ ρύσαι τους σούς δούλους, περιστάσεων και θλιψεων.
Διάσωσον , Ξυνωρίς θεία των Θεοπατόρων , Ιωακείμ και Άννης ημάς από θλίψεων , και νόσων , ταίς υμών ικεσίαις.
Και Θεοτόκιον. Αχραντε…
Ο Ιερεύς μνημονεύει∙ είτα το Κοντάκιον Ήχος Β
Ως μέγιστοι δύο αστέρες ηνέγκατε, την Αυγήν όντως την πάμφωτον, την τω κόσμω τον μέγαν Ήλιον εξανατείλασαν∙ διό συν Αυτή Αυτόν ικετεύσατε, Ιωακείμ και Άννα Θεόφρονες, σωθήναι τους πίστει υμάς γεραίροντας.
Είτα το Προκείμενον. Ήχος Δ΄.
Ώμοσε Κύριος τω Δαυΐδ αλήθειαν , και ου μη αθετήσει αυτήν∙ εκ καρπού της κοιλίας σου θήσομαι επί του θρόνου σου.
Στίχος . αγαλλιάσθαι , δίκαιοι εν Κυρίω∙ Τοις ευθέσι πρέπει αίνεσις
Ευαγγέλιον. Εκ του κατά Λουκάν (Η΄. 16-21).
Είπεν ο Κύριος∙ Ουδείς, λύχνον άψας, καλύπτει αυτόν σκεύει, ή υποκάτω κλίνης τίθησιν∙ αλλ’ επί λυχνίας επιτίθησιν, ίνα οι εισπορευόμενοι βλέπωσι το φώς. Ου γαρ εστι κρυπτόν , ο ου φανερόν γενήσεται∙ ουδέ απόκρυφον , ο ου γνωσθήσεται, και εις φανερόν έλθη. Βλέπετε ουν πως ακούετε∙ ος γαρ αν έχη, δοθήσεται αυτώ, και ός αν μη έχη ,και ο δοκεί έχειν αρθήσεται απ’ αυτόυ∙ Παρεγένοντο δε προς αυτόν η Μήτηρ και οι αδελφοί αυτού, και ούκ ηδύναντο συντυχείν αυτώ διά τον όχλον. Και απηγγέλθη αυτώ, λεγόντων∙ η μήτηρ σου και οι αδελφοί σου εστήκασιν έξω, ιδείν σε θέλοντες. Ο δε αποκριθείς είπε προς αυτούς. Μήτηρ μου και αδελφοί σου εισίν , οι τον λόγον του Θεού ακούοντες,και ποιούντες αυτόν.
Δόξα
Ταίς των Θεοπατόρων πρεσβείαις…
Και νυν.
Ταίς της Θεοτόκου…
Στίχος. Ελεήμον, ελέησον με ο Θεός… Και το παρόν Προσόμοιον.
Ήχος Πλ. Β΄. Μεταβολή των θλιβομένων
Μεταβολή παντός κινδύνου , απαλλαγή παντοίων νόσων υπάρχουσα, Δυάς ευλογημένη, Ιωακείμ και Άννα, σώσατε πόλιν και λαόν, ταίς Υμών ενθέρμοις ικεσίαις, προς τον εκ Παρθένου γεννηθέντα, εκ πάσης ασθενείας και θλίψεως.
Το, Σώσον ο Θεός τονΛαόν σου κ.λ.π.
Ωδή Ζ΄. Παίδες Εβραίων.
Ελέους οι τέξαντες την βρύσιν, ω προπάτορες Χριστού του Ζωοδότου, ταίς πρεσβείαις Υμών, παύσατε ψυχάς νόσον, τους προς υμάς προσφεύγοντας, και τα πάθη της καρδίας.
Λάμψει Παροπάτορες Σωτήρος, του Υιού της Θεόπαιδος Μαρίας, καταυγάσατε νύν , ψυχάς των ανυμνούντων , και την υμών πανήγυριν μετά πόθου εκτελούντων.
Ιδε, Ιωακείμ θεόφρον, την ασθένειαν ψυχής μου της αθλίας, και εχθρών των δεινών, και πάσης άλλης βλάβης, ρύσαι με ταίς πρεσβείαις Σου , ιν’ αεί σε μακαρίζω.
Θεοτόκιον
Γένος, Παρθένε, ορθοδόξων, συνεχόμενον κινδύνοις τε και νόσοις, σοι προστρέχει θερμώς, και πίστει ανακράζει, σώσον με παναμώμητε, παναγίαις σου πρεσβείαις.
Ωδή Η΄. Τον Βασιλέα
Απεγνωσμένω, ω Ξυνωρίς μακαρία εκ του πλήθους παθών των ψυχοφθόρων, βίου εναρέτου, γενού μοι οδηγία.
Ιλεων, Άννα, τον Σωτήρα, γενέσθαι, ταίς πασχούσαις αει εκδυσώπει, και της δυστοκίας, αυτάς ελευθέρωσαι.
Νοσούντων πάντων, Θεοπάτορες θείοι, ιατρούς Υμάς αναγνωρίζων, πίστει καταφεύγω, υμών τη προστασία.
Θεοτόκιον
Ως ορθοδόξων η αντίληψις, Μήτερ, και βοήθεια, ελπίς τε και σκέπη, τον συ προσφυγόντα, σκέπασον, ω Παρθένε.
Ωδή Θ΄. Κυρίως Θεοτόκον
Παρθένου της Πανάγνου, Γεννήτορες όντες, τους εκτελούντας την μνήμην υμών, Πανένδοξοι δεινών παντοίων , λυτρωθήναι καθικετεύσατε.
Οικτήρατε, Πατέρες, της Αειπαρθένου, ως συμπαθείς εμέ τον ακάθαρτον, και λαμπηδόνων φωτός, του θείου εμπλήσατε.
Θεόν τον σαρκωθέντα, Ιωακείμ και Άννα, υπέρ ημών ικετεύειν μη παύσητε, του λυτρωθήναι κινδύνων , και νόσων και θλίψεων.
Θεοτόκιον
Ω Θεοτόκε Κόρη, σώσον τον σον δούλον, και εκ κινδύνων και νόσων απάλλαξον, ταίς μητρικαίς σου χρωμένη, πρεσβείαις Άσπιλε.
Το Άξιον εστίν ως αληθώς. Και τα παρόντα Μεγαλυνάρια.
Δεύτε ευφημίσωμεν οι Πιστοί, Ιωακείμ και Άνναν, τους Προπάτορας του Χριστού, τους εξ επαγγελίας και της φύσεως νόμοις, τεκόντας την Παρθένον και Θεομήτορα..
Σώσατε, Προπάτορες του Χριστού, τας εγκυμονούσας, και λυτρώσατε ταίς ευχαίς, υμών δυστοκίας και πάσης άλλης βλάβης, ως παρρησίαν έχοντες προς τον Κύριον.
Πρεσβεύσατε, Θεόληπτοι, τω Χριστώ, ρυσθήναι εκ νόσων, και παντοίων αμαρτιών, τους πίστει τιμώντας την σεπτήν υμών μνήμην, και δούναι ευτοκίαν πάσαις επίτευξιν
Και θεοτόκιον. Πάσαι των Αγγέλων.
Τρισάγιον. Και το τροπάριον.Ήχος Β΄.
Των δικαίων Θεοπατόρων, Κύριε, την μνήμην εορτάζοντες, δι’ αυτών σε δυσωπούμεν. Σώσον τας ψυχάς ημών
Ο Ιερεύς ως έθος μνημονεύει.
Εν τη Απολύσει, προσκυνούντες την αγίαν Εικόνα ψάλλομεν το παρόν
Προσόμοιον. Ήχος Β΄.
Ότε εκ του ξύλου σε νεκρόν…
Δεύτε φιλοδίκαιοι πιστώς, δεύτε οι Ορθόδοξοι πάντες, συνεορτάσωμεν, την σεπτήν πανήγυριν, των Προπατόρων Χριστού, και συμφώνως υμνήσωμεν, αυτούς εκβοώντες∙ ρύσασθε, Θεόληπτοι, ημάς εκ θλίψεων, νόσων και πολλών εγκλημάτων , και λιταίς υμών ευτοκίαν, πάσαις ταίς επίτευξι δωρήσασθαι.
Η συνεχής Θεία Κοινωνία
Το Ψαλτήρι
Στο προηγούμενο κεφάλαιο αναφέρθηκε το πρόσωπο του Σαούλ και η κατάθλιψη που τον είχε καταλάβει. Η Αγία Γραφή το περιγράφει σαν ένα αρρώστημα βαριάς λύπης, που τον καταλάμβανε και δεν μπορούσε να ησυχάσει. Το μόνο φάρμακο που τον συνέφερε, δεν ήταν κάποια βότανα των γιατρών της εποχής, αλλά το να φωνάζουν τον Δαβίδ να του παίζει το μουσικό όργανο του, το Ψαλτήρι και να του λέει εμμελώς τους Ψαλμούς του. Πνεύμα Θεού με τις προσευχές αυτές έπεφτε πάνω του και ηρεμούσε την καρδιά του, που έπασχε από την κατάθλιψη. Όταν έφευγε ο Δαβίδ, πάλι τον καταλάμβανε το πνεύμα της λύπης. Και μόνιμα καλούσε στο παλάτι του τον μικρόν αυτόν ποιητή και μουσικό για να του παίρνει τη θλίψη.
Για την κάθαρση του νου και την λύτρωση από τον καταιγισμό των λογισμών σωτήριο φάρμακο είναι η παρουσία των Ψαλτηρίου μονίμως στην τσέπη μας, ώστε ευκαίρως ακαίρως να καταφεύγει σ’ αυτό ο άνθρωπος σαν σε λιμάνι χαράς και ειρήνης. Σπουδαίο αντικαταθλιπτικό φάρμακο το βιβλίο τούτο των προσευχών του Δαβίδ, που ενσταλάζει την παράκληση και την ελπίδα και την εμπιστοσύνη και την χαρά του Θεού μέσα στο ανελέητο κυνηγητό των σκέψεων και της απελπισίας του εαυτού μας.
Αρχ. Σεβαστιανός Τοπάλης
Μετάνοια και ψυχική υγεία κατά τον Ιερό Χρυσόστομο
Γ΄. Η άμεση και πρακτική αντιμετώπιση των ψυχικών νοσημάτων από πνευματικής σκοπιάς
3. Το Ψαλτήρι
Έκδοσις Ιεράς Μητροπόλεως Φλωρίνης Πρεσπών και Εορδαίας.
Εφαίμ Κατουνακιώτης- Διδασκαλία για το Άγιο Πνεύμα
Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2009
Ερμηνεία της θείας Λειτουργίας Αγίου Νικολάου -Του Καβάσιλα
ΠΡΟΟΙΜΙΟ
ΕΡΓΟ της θείας Λειτουργίας είναι η μεταβολή των δώρων που προσφέρουν οι πιστοί – του άρτου και του οίνου – σε σώμα και αίμα Χριστού. Και σκοπός της είναι ο αγιασμός των πιστών ,οι οποίοι με τη θεία μετάληψη αποκομίζουν την άφεση των αμαρτιών τους ,την κληρονομία της βασιλείας των ουρανών και κάθε πνευματικό αγαθό. Σε αυτό το έργο και το σκοπό συμβάλλουν οι προσευχές , οι ψαλμωδίες, τα αγιογραφικά αναγνώσματα και όλα εκείνα που τελούνται και λέγονται στη διάρκεια της Λειτουργίας. Μέσα σε αυτά είναι σαν να βλέπουμε σε ένα πίνακα ζωγραφισμένη ολόκληρη τη ζωή του Χριστού , από την αρχή ως το τέλος της. Γιατί ο καθαγιασμός των δώρων, η ίδια δηλαδή η θυσία, διακηρύσσει το θάνατο , την ανάσταση και την ανάληψή Του, καθώς τα δώρα αυτά μεταβάλλονται στο ίδιο το σώμα του Κυρίου ,δηλαδή την έλευσή Του στον κόσμο, τη δημόσια εμφάνισή Του ,τα θαύματα και τη διδασκαλία Του. Κι εκείνα που έπονται της θυσίας, συμβολίζουν την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους , την επιστροφή των ανθρώπων στο Θεό και την κοινωνία τους μαζί Του.
Οι πιστοί που εκκλησιάζονται και συμμετέχουν σε όλα αυτά με προσηλωμένο το νου, γίνονται πιο σταθεροί στην πίστη, πιο θερμοί στην ευλάβεια και την αγάπη τους προς τον Θεό. Με τέτοιες λοιπόν διαθέσεις αξιώνονται να πλησιάσουν και τη φωτιά των μυστηρίων και να μεταλάβουν με κάθε ασφάλεια και οικειότητα.
Αυτό είναι συνοπτικά το νόημα της Θείας Λειτουργίας . Ας την εξετάσουμε τώρα όσο μπορούμε λεπτομερέστερα , αρχίζοντας με εκείνα που τελούνται στην Αγία Πρόθεση.
Η ΠΡΟΣΚΟΜΙΔΗ
Τα τίμια δώρα. Το ψωμί και το κρασί που προσφέρουν οι πιστοί για τη λειτουργία ,και τα οποία συμβολίζουν το σώμα και το αίμα του Κυρίου ,δεν τοποθετούνται από την αρχή στο Θυσιαστήριο για τη θυσία , αλλά πρώτα τοποθετούνται στην αγία Πρόθεση και αφιερώνονται στο Θεό σαν δώρα τίμια – αυτή είναι πλέον και η ονομασία τους.
Προσφέρουμε στο Θεό ψωμί και κρασί ,γιατί αυτά αποτελούν τροφή αποκλειστικά ανθρώπινη ,με την οποία συντηρείται και εκδηλώνεται η ζωή μας. Για αυτό και πιστεύεται πως , όταν προσφέρει κανείς τροφή, είναι σαν να προσφέρει την ίδια τη ζωή. Επειδή λοιπόν με τα μυστήρια ο Θεός μας χαρίζει την ανθρώπινη ζωή ,ήταν φυσικό και το δικό μας δώρο να είναι κατά κάποιο τρόπο ζωή, για να μην είναι αταίριαστη η προσφορά μας με την ανταπόδοση του Θεού ,αλλά να έχει κάτι συγγενικό . Άλλωστε ο Κύριος παρήγγειλε να Του προσφέρουμε ψωμί και κρασί, κι Αυτός πάλι μας ανταποδίδει « άρτον ουράνιον » και « ποτήριον ζωής ». Θέλησε να Του προσφέρουμε εμείς εφόδια της πρόσκαιρης ζωής ,κι Εκείνος να μας αντιπροσφέρει την αιώνια ζωή. Για να φανούν έτσι η χάρη Του σαν αμοιβή και το αμέτρητο έλεός Του σαν πράξη δικαιοσύνης. ..]
Ανάμνηση της σταυρικής θυσίας
Ο ιερέας αφού πάρει στα χέρια του τον άρτο, από τον οποίο θα κόψει το ιερό τμήμα που θα μεταβληθεί σε σώμα Χριστού, λέει: « Εις ανάμνησιν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού ». Τα λόγια αυτά αναφέρονται σε όλη τη λειτουργία και ανταποκρίνονται στην παραγγελία που άφησε ο Χριστός όταν παρέδωσε το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας: « Τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν » ( Λουκ. 22: 19 ) .
Αλλά ποια είναι αυτή η ανάμνηση ; Πώς θα θυμηθούμε τον Κύριο στη Λειτουργία και τι θα διηγηθούμε για Αυτόν; Μήπως εκείνα που Τον απέδειξαν Θεό παντοδύναμο; ότι δηλαδή ανέστησε νεκρούς ,χάρισε το φως σε τυφλούς , πρόσταξε τους ανέμους να κοπάσουν, χόρτασε χιλιάδες ανθρώπους με λίγα ψωμιά; Όχι , ο Χριστός δεν ζήτησε να τα θυμόμαστε αυτά, αλλά μάλλον εκείνα που φανερώνουν αδυναμία, δηλαδή τη σταύρωση, το πάθος, το θάνατο. Γιατί τα πάθη ήταν πιο αναγκαία από τα θαύματα. Τα πάθη του Χριστού μας προξενούν τη σωτηρία και την ανάσταση , ενώ τα θαύματα Του αποδεικνύουν μόνο ότι Αυτός είναι ο αληθινός Σωτήρας.
Αφού λοιπόν ο ιερέας πει , « Εις ανάμνησιν του Κυρίου… » , προσθέτει εκείνα που δηλώνουν τη σταύρωση και το θάνατο. Τεμαχίζει δηλαδή με το μαχαίρι τον άρτο, λέγοντας την προφητεία: « Σαν πρόβατο οδηγήθηκε στην σφαγή. Και σαν αρνί αμώμητο ,που παραμένει άφωνο μπροστά σε αυτόν που το κουρεύει, έτσι κι Αυτός δεν ανοίγει το στόμα Του. Καταδικάστηκε σε ταπεινωτικό θάνατο και Του αρνήθηκαν δίκαιη κρίση. Και ποιος μπορεί να μας μιλήσει για την καταγωγή του; Γιατί εξαλείφθηκε η ζωή Του από το πρόσωπο της γης » ( Ης. 53 : 7-8 ) . Κι αφού εναποθέσει στο άγιο Δισκάριο το ιερό τμήμα που έκοψε ( Αμνό ) ,προσθέτει τα λόγια: « Θυσιάζεται ο Αμνός του Θεού ,που παίρνει επάνω Του την αμαρτία των ανθρώπων » ( πρβλ. Ιω 1:29 ). Μετά χαράζει πάνω στον Αμνό το σημείο του σταυρού ,δείχνοντας έτσι τον τρόπο που έγινε η θυσία: με το σταυρό. Ύστερα ,με το μαχαίρι που έχει σχήμα λόγχης ,κεντάει τον Αμνό στο δεξί μέρος και λέει: « Ένας από τους στρατιώτες Του τρύπησε την πλευρά με τη λόγχη ». Και χύνοντας μέσα στο άγιο Ποτήριο κρασί και νερό, συμπληρώνει: « κι αμέσως βγήκε αίμα και νερό » ( Ιω. 19:34 ) . ]
Μνημονεύσεις των ονομάτων
Ο Ιερέας συνεχίζει την Προσκομιδή. Αφαιρεί τώρα μικρά κομματάκια ( μερίδες ) από τους υπόλοιπους άρτους, και σαν δώρα ιερά τα τοποθετεί στο άγιο Δισκάριο ,λέγοντας για το καθένα :
« Εις δόξαν της Παναγίας του Θεού Μητρός » ,η « Εις πρεσβείαν του τάδε Αγίου » ή « Εις άφεσιν αμαρτιών των τάδε ζώντων ή των τάδε τεθνεώτων » .
Τι σημαίνουν αυτά; Ευχαριστία στο Θεό και ικεσία. Γιατί με τα δώρα μας είτε ανταποδίδουμε στον ευεργέτη την ευεργεσία που μας έκανε είτε καλοπιάνουμε κάποιον για να μας ευεργετήσει. Έτσι και εδώ. Η Εκκλησία , με τα δώρα που προσφέρει στο Θεό ,Τον ευχαριστεί γιατί στα πρόσωπα των Αγίων της της δόθηκαν η άφεση των αμαρτιών και η βασιλεία των ουρανών. Και Τον ικετεύει να δοθούν αυτά τα αγαθά και στα παιδιά της που ακόμα ζουν και το τέλος τους είναι αβέβαιο ,καθώς επίσης και σε εκείνα που έχουν πεθάνει ,αλλά με ελπίδες όχι τόσο καλές και σίγουρες. Για αυτό λοιπόν μνημονεύει ονομαστικά πρώτα τους Αγίους, έπειτα τους ζώντες και τέλος τους κεκοιμημένους. Και για τους Αγίους ευχαριστεί, ενώ για τους άλλους ικετεύει.
Κάλυψη των τιμίων δώρων.
Τα όσα ειπώθηκαν και έγιναν πάνω στον Αμνό, για να συμβολίσουν το θάνατο του Κυρίου , είναι απλές περιγραφές και σύμβολα. Ο Αμνός παρέμεινε άρτος ,μόνο που τώρα έγινε δώρο αφιερωμένο στο Θεό, και συμβολίζει το σώμα του Χριστού στην πρώτη Του ηλικία. Για αυτό ο ιερέας αναπαριστά τα θαύματα που έγιναν στον νεογέννητο Κύριο στη φάτνη. Βάζει πάνω στον άρτο τον λεγόμενο Αστερίσκο και λέει : « Και να, το αστέρι ήρθε και στάθηκε πάνων από τον τόπο, όπου ήταν το Παιδί. ( Ματθ. 2 :9 ) . Ύστερα σκεπάζει το Δισκάριο και το Ποτήριο με πολυτελή καλύμματα και θυμιάζει. Γιατί αρχικά ήταν συγκαλυμμένη η δύναμη του Χριστού ,μέχρι τον καιρό που Αυτός άρχισε να θαυματουργεί, και ο Θεός Πατέρας έδινε τη μαρτυρία Του από τον ουρανό.
Αφού λοιπόν ολοκληρωθεί η Προσκομιδή , ο λειτουργός έρχεται στο Θυσιαστήριο, στέκεται μπροστά στην αγία Τράπεζα και αρχίζει τη Λειτουργία. ]
Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Δοξολογία
« Ευλογημένη η βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του αγίου Πνεύματος… » . Με αυτή τη δοξολογία αρχίζει ο ιερέας τη Λειτουργία. Γιατί και οι ευγνώμονες δούλοι το ίδιο κάνουν όταν παρουσιάζονται στον κύριό τους. Πρώτα –πρώτα δηλαδή τον εγκωμιάζουν ,κι έπειτα τον παρακαλούν για τις δικές τους υποθέσεις.
Ειρηνικά
Και ποια είναι η πρώτη αίτηση του ιερέα; « Υπέρ της άνωθεν ειρήνης και της σωτηρίας των ψυχών ημών » . Λέγοντας ειρήνη ,δεν εννοεί μόνο τη μεταξύ μας ειρήνη ,όταν δηλαδή δεν μνησικακούμε εναντίον κανενός ,αλλά και την ειρήνη προς τους εαυτούς μας ,όταν δηλαδή η καρδιά μας δεν μας κατηγορεί για τίποτα. Την αρετή της ειρήνης ,βέβαια, την έχουμε πάντοτε ανάγκη , μα ιδιαίτερα την ώρα της προσευχής, γιατί χωρίς αυτήν κανείς δεν μπορεί να προσευχηθεί σωστά και να απολαύσει κάποιο καλό από την προσευχή του.
Στη συνέχεια παρακαλούμε για την Εκκλησία, για το κράτος και τους άρχοντες, για όσους βρίσκονται σε κινδύνους , για όλους γενικά τους ανθρώπους. Και δεν προσευχόμαστε μόνο για ό,τι ενδιαφέρει την ψυχή ,αλλά και για τα αναγκαία υλικά αγαθά – « υπέρ ευκρασίας αέρων, ευφορίας των καρπών της γης… ». Γιατί ο Θεός είναι ο αίτιος και χορηγός όλων, και σε Αυτόν μόνο πρέπει να έχουμε στραμμένα τα βλέμματά μας.
Σε όλες τις αιτήσεις οι πιστοί επαναλαμβάνουν μια μόνο φράση ,το « Κύριε ελέησον ». Το να ζητάμε το έλεος του Θεού ισοδυναμεί με το να ζητάμε τη βασιλεία Του. Για αυτό και οι πιστοί αρκούνται σε αυτή τη δέηση ,γιατί αυτή τα περιλαμβάνει όλα. ]
Αντίφωνα
Έπειτα αρχίζουν οι ψαλμωδίες που περιέχουν θεόπνευστα λόγια από τους Προφήτες. Τα αντίφωνα – έτσι λέγονται – μας αγιάζουν και μας προπαρασκευάζουν για το μυστήριο. Ταυτόχρονα όμως μας θυμίζουν τα πρώτα χρόνια της παρουσίας του Χριστού στη γη, τότε που Εκείνος δεν φαινόταν ακόμα στον πολύ κόσμο, και για αυτό ήταν απαραίτητα τα προφητικά λόγια. Όταν αργότερα εμφανίστηκε ο Ίδιος ,δεν υπήρχε πλέον ανάγκη των Προφητών, αφού Τον έδειχνε παρόντα ο βαπτιστής Ιωάννης.
Μικρή είσοδος
Την ώρα που ψάλλεται το τρίτο αντίφωνο ,γίνεται η είσοδος του Ευαγγελίου με τη συνοδεία λαμπάδων. Το Ευαγγέλιο το κρατάει ο διάκονος, ή αν δεν υπάρχει διάκονος, ο ιερέας. Ενώ λοιπόν αυτός πρόκειται να εισέλθει στο Ιερό, στέκεται σε μικρή απόσταση από την Ωραία Πύλη και παρακαλεί τον Θεό να τον συνοδεύσουν άγιοι άγγελοι ,για να γίνουν συμμέτοχοί του στην ιερουργία και τη δοξολογία. Στη συνέχεια σηκώνει ψηλά το Ευαγγέλιο ,το δείχνει στους πιστούς και ,αφού εισέλθει στο Θυσιαστήριο ,το αποθέτει στην αγία Τράπεζα.
Η ύψωση του Ευαγγελίου συμβολίζει την ανάδειξη του Κυρίου όταν άρχισε να εμφανίζεται στα πλήθη. Γιατί με το Ευαγγέλιο δηλώνεται ο ίδιος ο Χριστός. Τώρα λοιπόν που φανερώνεται ο Χριστός ,κανείς δεν προσέχει τα λόγια των Προφητών, για αυτό, μετά τη μικρή Είσοδο, ψάλλουμε ό,τι έχει σχέση με την καινούρια ζωή που έφερε ο Χριστός. Υμνούμε τον ίδιο τον Χριστό για όσα έκανε για μας. Εγκωμιάζουμε επίσης την Παναγία ή άλλους Αγίους ,ανάλογα με την εορτή ή τον Άγιο που τιμά η Εκκλησία κάθε φορά.
Τρισάγιος ύμνος
Ανυμνούμε τέλος τον ίδιο τον Τριαδικό Θεό, ψάλλοντας: « Άγιος ο Θεός, άγιος ισχυρός ,άγιος αθάνατος, ελέησον ημάς». Το « Άγιος ,άγιος, άγιος… » αποτελεί τον ύμνο των αγγέλων ( Ης. 6:3 ) . Και τα « Θεός », « ισχυρός » και « αθάνατος » είναι λόγια του προφήτη Δαβίδ: « Εδίψησεν η ψυχή μου προς τον Θεόν, τον ισχυρόν, τον ζώντα » ( Ψαλμ. 41 : 3 ) .
Ψάλλουμε τον Τρισάγιο Ύμνο μετά την είσοδο του Ευαγγελίου ,για να διακηρύξουμε πως με την έλευση του Χριστού άγγελοι και άνθρωποι ενώθηκαν και αποτελούν πλέον μια Εκκλησία. ]
Αναγνώσματα
Αμέσως μετά ο ιερέας παραγγέλλει σε όλους να μη στέκονται με οκνηρία, αλλά να έχουν προσηλωμένο το νου τους σε εκείνα που θα ακολουθήσουν. Αυτό σημαίνει το « Πρόσχωμεν ». Και με το « Σοφία » υπενθυμίζει στους πιστούς τη σοφία με την οποία πρέπει να συμμετέχουν στη Λειτουργία. Αυτή είναι οι καλοί λογισμοί που έχουν όσοι είναι πλούσιοι σε πίστη και ξένοι από καθετί ανθρώπινο. Είναι πράγματι ανάγκη να παρακολουθούμε τη Λειτουργία με τους πρέποντες λογισμούς ,αν βέβαια θέλουμε να μην χάνουμε άδικα τον καιρό μας. Επειδή όμως κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο ,χρειάζεται και η δική μας προσοχή και η εξωτερική υπενθύμιση, ώστε να ξανασυγκεντρώνουμε το νου μας ,που συνεχώς ξεχνιέται και παρασύρεται σε μάταιες φροντίδες.
Επίσης και η εκφώνηση « Ορθοί » περιέχει παραίνεση. Θέλει μπροστά στο Θεό να στεκόμαστε πρόθυμοι, με ευλάβεια και ζήλο πολύ. Και πρώτο σημάδι αυτού του ζήλου είναι η όρθια στάση του σώματός μας. Ύστερα από αυτές τις εκφωνήσεις ,διαβάζονται το Αποστολικό και το Ευαγγελικό ανάγνωσμα. Αυτά δηλώνουν τη φανέρωση του Κυρίου, όπως γινόταν σιγά-σιγά μετά την πρώτη Του εμφάνιση στους ανθρώπους. Στη μικρή Είσοδο το Ευαγγέλιο ήταν κλειστό και συμβόλιζε το διάστημα των τριάντα πρώτων ετών του Κυρίου, τότε που ο Ίδιος ακόμα σιωπούσε. Τώρα όμως που διαβάζονται τα αναγνώσματα ,έχουμε την πληρέστερη αποκάλυψή Του ,με όσα ο Ίδιος δίδασκε δημόσια κι με όσα πρόσταζε τους Αποστόλους να κηρύσσουν.
Μεγάλη Είσοδος
Σε λίγο ο λειτουργός θα προχωρήσει πλέον στη θυσία , και πρέπει τα δώρα που πρόκειται να θυσιαστούν, να τοποθετηθούν στην αγία Τράπεζα . Για αυτό έρχεται τώρα στην Πρόθεση, παίρνει τα τίμια δώρα ,τα κρατάει στο ύψος του κεφαλιού του και βγαίνει από το Ιερό. Προχωρώντας με πολλή κοσμιότητα και με βήμα αργό, τα περιφέρει στο ναό, ανάμεσα στο πλήθος ,συνοδευόμενος από λαμπάδες και θυμιάματα. Τελικά εισέρχεται στο θυσιαστήριο και τα αποθέτει στην αγία Τράπεζα.
Στο πέρασμα του ιερέα οι πιστοί ψάλλουν και προσκυνούν με κάθε σεβασμό παρακαλώντας να τους μνημονεύει την ώρα που θα προσφέρει στο Θεό τα τίμια δώρα. Γιατί ξέρουν πως δεν υπάρχει αποτελεσματικότερη ικεσία από τούτη τη φρικτή θυσία, που καθάρισε δωρεάν όλες τις αμαρτίες του κόσμου.
Η μεγάλη Είσοδος συμβολίζει την πορεία του Χριστού προς την Ιερουσαλήμ, όπου έπρεπε να θυσιαστεί. Καθισμένος τότε πάνω σε ζώο, έμπαινε στην Αγία Πόλη ,συνοδευόμενος και υμνούμενος από τα πλήθη.
Σύμβολο της πίστεως
Ο ιερέας καλεί τώρα τους πιστούς να προσευχηθούν « υπέρ των προτεθέντων τιμίων δώρων » : Ας παρακαλέσουμε τον Θεό να αγιαστούν τα τίμια δώρα που είναι μπροστά μας ,ώστε να εκπληρωθεί έτσι ο αρχικός μας σκοπός.
Ύστερα ,αφού προσθέσει και άλλες αιτήσεις, παρακινεί όλους να έχουν μεταξύ τους ειρήνη ( « Ειρήνη πάσι » ) και αγάπη ( «Αγαπήσωμεν αλλήλους… » ) . Κι επειδή τη μεταξύ μας αγάπη ακολουθεί η αγάπη στο Θεό και η τέλεια και ζωντανή μας πίστη σε Αυτόν , για αυτό, αμέσως μετά ομολογούμε τον αληθινό Θεό: « Πατέρα, Υιόν και άγιον Πνεύμα ,Τριάδα ομοούσιον και αχώριστον » .
«Τας θύρας ,τας θύρας εν σοφία πρόσχωμεν », συμπληρώνει ο λειτουργός. Με αυτό θέλει να πει: « Ανοίξτε διάπλατα όλες τις πόρτες, δηλαδή τα στόματα και τα αυτιά σας, στην αληθινή σοφία, δηλαδή σε όσα υψηλά μάθατε και πιστεύετε για το Θεό. Αυτά συνεχώς να λέτε και να ακούτε, και μάλιστα με ζήλο και προσοχή ».
Τότε οι πιστοί απαγγέλλουν δυνατά το Σύμβολο της Πίστεως ( « Πιστεύω εις έναν Θεόν… » ) .
Αγία αναφορά
« Στώμεν καλώς. Στώμεν μετά φόβου. Πρόσχωμεν την αγίαν αναφοράν εν ειρήνη προσφέρειν », προτρέπει πάλι ο ιερέας. Δηλαδή: « Ας σταθούμε γερά σε όσα ομολογήσαμε με το « Πιστεύω… », χωρίς να κλονιζόμαστε από τους αιρετικούς. Ας σταθούμε με φόβο ,γιατί είναι μεγάλος ο κίνδυνος να πλανηθούμε. Όταν έτσι σταθεροί παραμένουμε στην πίστη, τότε ας προσφέρουμε τα δώρα μας στο Θεό με ειρήνη » .
Στο σημείο αυτό οι πιστοί πρέπει να έχουν στο νου τους και τα λόγια του Κυρίου : « Αν προσφέρεις το δώρο σου στο θυσιαστήριο και θυμηθείς ότι κάποιος κάτι έχει εναντίον σου ,συμφιλιώσου πρώτα μαζί του ,και μετά έλα να προσφέρεις το δώρο σου » ( Ματθ. 5 : 23 -24 ) .
Αφού λοιπόν ο ιερέας ανυψώσει τις ψυχές και τα φρονήματα των πιστών από τα επίγεια προς τα ουράνια, αρχίζει την ευχαριστήρια προσευχή. Μιμείται έτσι τον πρώτο Ιερέα, το Χριστό, που ευχαρίστησε το Θεό Πατέρα προτού παραδώσει το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας.
Τον δοξολογεί τώρα κι αυτός και Τον υμνεί μαζί με τους αγγέλους. Τον ευγνωμονεί για όλες τις ευχαριστίες που μας έκανε από την αρχή της δημιουργίας. Τον ευχαριστεί ιδιαίτερα για την έλευση του Μονογενούς Του Υιού στον κόσμο και για την παράδοση του μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας. Διηγείται μάλιστα και τα σχετικά με τον Μυστικό Δείπνο ,επαναλαμβάνοντας τα ίδια τα λόγια του Κυρίου : « Λάβετε, φάγετε … Πίετε εξ αυτού πάντες… » ( Ματθ. 26 : 26 – 27 ) .
Ο ιερέας αφού πει , « Έχοντας λοιπόν στο νου μας αυτή τη σωτήρια εντολή και όλα όσα έχουν γίνει για μας, δηλαδή τη σταύρωση, την ταφή , την τριήμερη ανάσταση ,την ανάληψη στους ουρανούς, την ενθρόνιση στα δεξιά του Πατέρα, τη δεύτερη και ένδοξη πάλι παρουσία » , καταλήγει με την εκφώνηση : « Τα σα εκ των σων σοι προσφέροντες κατά πάντα και δια πάντα, σε υμνούμεν, σε ευλογούμεν, σοι ευχαριστούμεν , Κύριε, και δεόμεθά σου, ο Θεός ημών » .
Με τούτα τα λόγια είναι σαν να λέει στον ουράνιο Πατέρα: « Σου προσφέρουμε την ίδια εκείνη προσφορά που ο ίδιος ο Μονογενής Σου Υιός πρόσφερε σε Εσένα ,το Θεό και Πατέρα. Και προσφέροντάς την , Σε ευχαριστούμε ,γιατί κι Εκείνος προσφέροντάς την Σε ευχαριστούσε. Τίποτα δικό μας δεν προσθέτουμε σε αυτή την προσφορά των δώρων . γιατί δεν είναι δικά μας έργα τούτα τα δώρα, αλλά δικά Σου δημιουργήματα. Ούτε και δική μας επινόηση είναι αυτός ο τρόπος της λατρείας ,αλλά Εσύ μας τον δίδαξες κι Εσύ μας παρακίνησες να Σε λατρεύουμε με αυτόν τον τρόπο. Για αυτό , όσα Σου προσφέρουμε ,είναι εξ' ολοκλήρου δικά Σου … » .
Την ίδια στιγμή ο ιερέας προσπίπτει και ικετεύει θερμά το Θεό. Παρακαλεί για τα δώρα που έχει μπροστά του , ώστε να δεχτούν το πανάγιο και παντοδύναμο Πνεύμα Του και να μεταβληθούν ο μεν άρτος στο ίδιο το άγιο σώμα του Χριστού ,ο δε οίνος στο ίδιο το άχραντο αίμα Του.
Μετά από αυτές τις ευχές, η θεία ιερουργία ολοκληρώθηκε. Τα δώρα αγιάστηκαν! Η θυσία πραγματοποιήθηκε ! Το μεγάλο θύμα και σφάγιο, που θυσιάστηκε για χάρη του κόσμου, βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας, πάνω στην αγία Τράπεζα! Γιατί ο άρτος δεν είναι πλέον τύπος του Δεσποτικού σώματος . Είναι το ίδιο το πανάγιο σώμα του Κυρίου που δέχτηκε όλες εκείνες τις προσβολές, τα ραπίσματα, τα φτυσίματα, τις πληγές, τη χολή, τη σταύρωση. Και ο οίνος είναι το ίδιο το αίμα που ξεπήδησε όταν σφαζόταν το σώμα. Αυτό είναι το σώμα ,αυτό είναι το αίμα που έλαβε σύσταση από το Άγιο Πνεύμα ,που γεννήθηκε από τον Παρθένο Μαρία ,που θάφτηκε ,αναστήθηκε την τρίτη ημέρα, ανέβηκε στους ουρανούς και κάθησε στα δεξιά του Πατέρα.
Και πιστεύουμε πως έτσι είναι , γιατί ο ίδιος ο Κύριος είπε:
« Τούτο εστί το σώμά μου… τούτο εστί το αίμα μου » ( Μαρκ. 14 : 22,24 ) . Και γιατί ο ίδιος παρήγγειλε στους Αποστόλους και σε όλη την Εκκλησία : « Τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν » ( Λουκ. 22 : 19 ) . Δεν θα πρόσταζε να επαναλαμβάνουν αυτό το μυστήριο ,αν δεν είχε σκοπό να τους δώσει δύναμη να το επιτελούν. Και ποια είναι η δύναμη; Το Άγιο Πνεύμα . Αυτό είναι που με το χέρι και τη γλώσσα των ιερέων τελεσιουργεί τα μυστήρια. Ο λειτουργός είναι υπηρέτης της χάριτος του αγίου Πνεύματος ,χωρίς να προσφέρει τίποτε από τον εαυτό του. Για αυτό και δεν έχει σημασία αν τύχει να είναι ο ίδιος γεμάτος αμαρτίες. Κάτι τέτοιο δεν νοθεύει την προσφορά των δώρων ,τα οποία είναι πάντοτε ευάρεστα στο Θεό. Όπως κι ένα φάρμακο που κατασκευάστηκε από άνθρωπο άσχετο με την ιατρική επιστήμη, δεν χάνει τη θεραπευτική του δράση, αρκεί μόνο να κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.
Αφού λοιπόν συμπληρωθεί η θυσία ,ο ιερέας , βλέποντας μπροστά του το ενέχυρο της θείας φιλανθρωπίας , τον Αμνό του Θεού, ευχαριστεί και ικετεύει. Ευχαριστεί το Θεό για όλους τους Αγίους, γιατί στο πρόσωπό τους η Εκκλησία βρήκε εκείνο που ζητεί ,τη βασιλεία των ουρανών. Ιδιαίτερα – « εξαιρέτως » - ευχαριστεί για την υπερευλογημένη Θεοτόκο και αειπάρθενο Μαρία, γιατί αυτή υπερβαίνει κάθε αγιωσύνη. Και ικετεύει ο ιερέας για όλους τους πιστούς – τους κεκοιμημένους και τους ζώντες - γιατί αυτοί δεν έφτασαν στην τελειότητα ακόμα κι έχουν ανάγκη από προσευχή.
Θεία Κοινωνία
Σε λίγο ο λειτουργός θα κοινωνήσει ο ίδιος και θα προσκαλέσει και τους πιστούς στα θεία μυστήρια. Επειδή όμως δεν επιτρέπεται σε όλους ανεξαίρετα η θεία μετάληψη, ο ιερέας, υψώνοντας τον ζωοποιό Άρτο και δείχνοντας Τον, εκφωνεί: « Τα άγια τοις αγίοις ». Είναι σαν να λέει: « Να ο Άρτος της ζωής! Τον βλέπετε. Λοιπόν, τρέξτε να μεταλάβετε. Όχι όμως όλοι, αλλά όποιος είναι άγιος. Γιατί τα άγια επιτρέπονται μόνο στους αγίους » .
Αγίους εδώ εννοεί όχι μόνο εκείνους που έφτασαν στην τελειότητα της αρετής ,αλλά κι εκείνους που αγωνίζονται να φτάσουν σε αυτήν, έστω κι αν ακόμα υστερούν. Για αυτό οι χριστιανοί, αν δεν πέφτουν σε θανάσιμα αμαρτήματα που τους εμποδίζουν από το Χριστό και τους νεκρώνουν πνευματικά, δεν έχουν κανένα εμπόδιο να κοινωνούν ».
Στην εκφώνηση του ιερέως, « Τα άγια τοις αγίοις », οι πιστοί αποκρίνονται δυνατά: « Εις άγιος, εις Κύριος, Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός » . Γιατί κανείς δεν έχει την αγιότητα από μόνος του , ούτε είναι και κατόρθωμα της ανθρώπινης αρετής, αλλά, όλοι από τον Χριστό την αντλούν. Και όπως, αν κάτω από τον ήλιο τοποθετηθούν πολλοί καθρέφτες, όλοι ακτινοβολούν ,και νομίζεις ότι βλέπεις πολλούς ήλιους ,ενώ στην πραγματικότητα ένας είναι ο ήλιος που αστράφτει σε όλους τους καθρέφτες, έτσι και ο μόνος Άγιος , ο Χριστός, καθώς διαχέεται με τη μετάληψη μέσα στους πιστούς ,φαίνεται σε πολλές ψυχές και παρουσιάζει πολλούς ως αγίους. Αυτός όμως είναι ο ένας και μοναδικός Άγιος.
Αφού λοιπόν με αυτόν τον τρόπο συγκαλέσει ο λειτουργός τους πιστούς στο ιερό δείπνο, μεταλαμβάνει πρώτα ο ίδιος και οι άλλοι κληρικοί που βρίσκονται στο άγιο Βήμα. Προηγουμένως όμως χύνει θερμό νερό μέσα στο άγιο Ποτήριο, πράγμα που υποδηλώνει την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος στην Εκκλησία. Γιατί αυτό το ζεστό νερό, επειδή και νερό είναι αλλά και φωτιά έχει μέσα του λόγω του βρασμού, φανερώνει το Άγιο Πνεύμα ,το οποίο με « ύδωρ ζων » ( Ιω. 7 : 38 ) το παρομοίασε ο Κύριος ,και με τη μορφή της φωτιάς κατέβηκε στους Αποστόλους την ημέρα της Πεντηκοστής.
Στη συνέχεια ο ιερέας στρέφεται προς το εκκλησίασμα και , δείχνοντας τα Άγια ,προσκαλεί όσους θέλουν να κοινωνήσουν , να προσέλθουν « μετά φόβου Θεού και πίστεως ». Να μην καταφρονήσουν δηλαδή την ταπεινή εμφάνιση που έχουν το σώμα και το αίμα του Κυρίου , αλλά να πλησιάσουν έχοντας επίγνωση της αξίας των μυστηρίων και πιστεύοντας ότι αυτά προξενούν την αιώνια ζωή σε εκείνους που μεταλαμβάνουν.
Το σώμα και το αίμα του Χριστού είναι αληθινή τροφή και αληθινό ποτό. Και όταν τα μεταλαμβάνει κανείς, δεν μετατρέπονται αυτά σε ανθρώπινο σώμα, όπως γίνεται με τις συνηθισμένες τροφές, αλλά το ανθρώπινο σώμα μεταβάλλεται σε εκείνα. Όπως και το σίδερο ,όταν έρθει σε επαφή με τη φωτιά, γίνεται κι αυτό φωτιά. Δεν κάνει τη φωτιά σίδερο.
Τη θεία Κοινωνία τη δεχόμαστε βέβαια με το στόμα, αλλά αυτή εισέρχεται πρώτα στην ψυχή κι εκεί πραγματοποιείται η ένωσή μας με το Χριστό, όπως λέει και ο Απόστολος Παύλος: « Εκείνος που ενώνεται με τον Κύριο, γίνεται ένα πνεύμα με Αυτόν » ( Α Κορ. 6 : 17 ) . Χωρίς την ένωσή του με το Χριστό, ο άνθρωπος ,από μόνος του ,είναι ο παλαιός άνθρωπος ,ο άνθρωπος που δεν έχει τίποτα κοινό με το Θεό.
Ποια όμως είναι εκείνα που ζητάει από εμάς ο Χριστός για να μας αγιάσει με τα θεία μυστήρια; Είναι η κάθαρση της ψυχής, η πίστη και η αγάπη στο Θεό, ο διακαής πόθος και η λαχτάρα μας για τη θεία Κοινωνία. Αυτά ελκύουν τον αγιασμό, κι έτσι πρέπει να κοινωνούμε. Γιατί πολλοί είναι εκείνοι που προσέρχονται στα μυστήρια, και όχι μόνο δεν ωφελούνται καθόλου, αλλά φεύγουν χρεωμένοι με αμέτρητες αμαρτίες.
Απόλυση
Αφού κοινωνήσουν οι πιστοί, εύχονται να παραμείνει μέσα τους ο αγιασμός που έλαβαν και να μην προδώσουν τη χάρη ούτε να χάσουν τη δωρεά.
Ο ιερέας τους καλεί τώρα να ευχαριστήσουν με ζήλο το Θεό για τη θεία μετάληψη. Γι’ αυτό λέει : «Ορθοί … αξίως ευχαριστήσωμεν τω Κυρίω». Όχι δηλαδή ξαπλωμένοι ούτε καθισμένοι ,αλλά υψώνοντας την ψυχή και το σώμα προς Αυτόν. Και οι πιστοί με λόγια της Γραφής δοξολογούν το Θεό, που είναι αίτιος και χορηγός όλων των αγαθών: «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον από του νυν και έως του αιώνος» ( Ψαλμ. 112:2 ) . Αφού ψάλλον τρεις φορές αυτόν τον ύμνο, ο ιερέας βγαίνει από το θυσιαστήριο, στέκεται μπροστά στο πλήθος και απευθύνει την τελευταία ευχή: «Χριστός ο αληθινός Θεός ημών…». Ζητάει από τον Κύριο να μας σώσει με το έλεός Του ,γιατί από τον εαυτό μας δεν έχουμε να επιδείξουμε τίποτε άξιο σωτηρίας. Γι’ αυτό και ως πρεσβευτές μνημονεύει πολλούς Αγίους και ιδιαίτερα την Παναγία Του Μητέρα.
Τέλος ο λειτουργός μοιράζει το αντίδωρο. Αυτό έχει αγιαστεί, καθώς προέρχεται από τον αρχικό άρτο, που προσφέραμε στο Θεό για την τελετή της θείας Ευχαριστίας. Οι πιστοί παίρνουν με ευλάβεια το αντίδωρο, φιλώντας το δεξί χέρι του ιερέα. Γιατί αυτό το χέρι ,μόλις πριν, άγγιξε το πανάγιο σώμα του Χριστού, δέχτηκε από εκείνο τον αγιασμό, και τον μεταδίδει τώρα σε όσους το ασπάζονται.
Εδώ η θεία Λειτουργία φτάνει στο τέλος της και το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας ολοκληρώνεται. Γιατί και τα δώρα που προσφέραμε στο Θεό αγιάστηκαν και τον ιερέα αγίασαν και στο υπόλοιπο πλήρωμα της Εκκλησίας μετέδωσαν τον αγιασμό τους.
Για όλα αυτά λοιπόν στο Χριστό, στον αληθινό Θεό μας, πρέπει κάθε δόξα, τιμή και προσκύνηση, μαζί τον άναρχο Πατέρα Του και το πανάγιο Πνεύμα Του, τώρα και πάντοτε και στην ατέλειωτη αιωνιότητα. Αμήν.
Από το « Φωνή των Πατέρων »
23
Αγίου Νικολάου
Του Καβάσιλα
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
ΕΚΔΟΣΗ ΙΒ ΄
130η χιλιάδα
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ
Μεγάλου Βασιλείου-Προς τους Νέους, Όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων .
Δεν θα επαινέσωμεν λοιπόν τους ποιητάς ούτε όταν εικονίζουν ανθρώπους υβριστάς ή εμπαίκτας ή ερωτευμένους ή μεθυσμένους, ούτε όταν την ευτυχίαν περιορίζουν εις τράπεζαν πλούσιαν και δεφθαρμένα άσματα· δεν θα προσέξωμεν δε καθόλου , όταν ομιλούν περί θεών και προ πάντων όταν διηγούνται ότι ούτοι είναι πολλοί και μάλιστα ουδέ ειρηνεύουν μεταξύ των· διότι, ως γνωρίζετε, εκείνοι πολεμούν αδελφός προς αδελφόν και πατήρ τέκνα και ταύτα πάλιν κρυφά πολεμούν τους γονείς των. Τας μοιχείας δε των θεών και τους έρωτας και τας φανεράς σαρκικάς αυτών μίξεις, και μάλιστα του κορυφαίου όλων- όπως λέγουν οι ποιηταί- και ανωτάτου, του Διός, όσα και περί ζώων δεν θα έλεγε τις χωρίς να κοκκινήσει, αυτά θα τ’αφήσωμεν εις τους ανθρώπους του θεάτρου.
Τα αυτά ακριβώς έχω να είπω και περί των πεζογράφων, και μάλιστα όταν συγγράφουν προς διασκέδασιν των ακροατών. Δεν θα μιμηθώμεν επίσης και των ρητόρων την τέχνην της ψευδολογίας· διότι ούτε εις τα δικαστήρια ούτε εις τας άλλας πράξεις είναι το ψεύδος ωφέλιμον, αφού επροτιμήσαμεν τον ορθόν και αληθινόν δρόμον της ζωής…Θα προτιμήσωμεν όμως να παραδεχθώμεν εκείνα τα διδάγματα των ,εις τα οποία την αρετήν επήνεσαν ή την κακίαν κατέκριναν. Διότι , όπως η απόλαυσις των ανθέων δια με τους άλλους εις μόνην την ευωδίαν και το χρώμα περιορίζεται, ενώ αι μέλισσαι, ως γνωστόν ,και μέλι από τούτων λαμβάνουν, ομοίως και εδώ, όσοι εις τα συγγράμματα ταύτα δεν επιδιώκουν μόνον της ηδονήν και την χάριν του λόγου, δύνανται και ωφέλειαν τινά απ’ αυτών ν’ αποθησαυρίσουν εις την ψυχήν.
Πρέπει λοιπόν ημείς τα συγγράμματα ταύτα σύμφωνα προς την όλην εικόνα των μελισσών να μελετώμεν· διότι και εκείναι ούτε εις όλα τα άνθη πετούν με τον ίδιο τρόπο, ούτε όπου επικαθήσουν όλα να λάβουν επιχειρούν· αλλ’ αφού παραλάβουν όσον εις την εργασίαν των χρήσιμον είναι, το άλλο αφήνουν και φεύγουν. Και ημείς αν είμεθα φρόνιμοι, θα παραλάβωμεν από τούτων όσα μας είναι κατάλληλα και προς την αλήθειαν συγγενή, το δε υπόλοιπον θα παρατρέξωμεν. Και όπως το τριανάφυλλον κόπτωμεν , αλλ’ αποφεύγωμεν τας ακάνθας του θάμνου του, ομοίως και των συγγραμμάτων τούτων θα παραλάβωμεν ό,τι ωφέλιμον , αλλά θα προφυλαχθώμεν από τα βλάβερά.»
Ο ιερός Γρηγόριος και η θύραθεν σοφία
Τους ετίμησαν τους θεούς τους κάνοντας αγάλματα, με ζωοθυσίες, με ασελγείς πράξεις, ακόμη και με ανθρωποθυσίες. Ακόμη ετίμησαν ως θεούς διάφορα τετράποδα και ερπετά,γελοιοποιώντας έτσι φοβερά τον εαυτό τους, ώστε να δερωτάται κάποιος: ποιοι αξίζουν περισσότερη περιφρόνησι, οι θεοί αυτοί ή αυτοί που προσκυνούν τέτοιους θεούς; Μάλλον δε οι δεύτεροι , διότι ενώ έχουν λογική φύσι, κατήντησαν σε τέτοια παραλογία και έγιναν παιχνίδια στα χέρια του πονηρού διαβόλου».
Αρχίμ. Επιφάνιου Θεοδωρόπουλου- Ο ιερός Γρηγόριος και η θύραθεν σοφία, Άρθρα Μελέται, Επιστολές.
Τρίτη 1 Σεπτεμβρίου 2009
1η Σεπτεμβρίου . Αρχή της Ινδίκτου
Ο σελιδοδείκτης που έχω για τα καθ’ ημέρα απολυτίκια και κοντάκια αγίων χθες το απόγευμα μετά την ακολουθία της θ΄ ώρας με οδήγησε στο μήνα Σεπτέμβριο. Για να το κάνω αυτό αναγκάστηκα να επιστρέψω στην αρχή του δεύτερου μέρους του μικρού ωρολογίου.
Αυτή η κίνηση από μόνη της με βοήθησε να καταλάβω ότι μέσα σε αυτό το λειτουργικό βιβλίο της εκκλησίας μας κάτι τελείωσε και κάτι μόλις αρχίζει. Ο χρόνος του κόσμου, η εκκλησία μέσα στον κόσμο, ο χρόνος για της εκκλησία, ο λειτουργικός χρόνος.
Με κούρασε η αναζήτηση μου για βοηθητικά στοιχεία στο διαδίκτυο χθες, με προβλημάτισε, με μπέρδεψε. Μου άνοιξε όμως και παράθυρα σε μια άλλη οπτική των όλων όσων η εκκλησία μας προτρέπει να ζήσουμε μέσα από την καθ΄ ημέραν ανάγνωση του μικρού ωρολογίου.
Σήμερα ας αρκεστούμε σε όσα εδώ και αιώνες η εκκλησία μας θυμίζει για τη σημερινή εορτή
ΜΗΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
Έχων ημέρας 30. Ή ημέρα έχει ώρας 12 και ή νυξ ώρας 12.
1. Αρχή της Ινδίκτου*, ήτοι του νέου έτους και μνήμη του οσίου πατρός ημών Συμεών του Στυλίτου· και ή σύναξης της ύπεραγίας Θεοτόκου των Μιασηνών και του άγιου μάρτυρος Αειθαλά· και των αγίων τεσσαράκοντα γυναικών και Άμμου διακόνου και διδασκάλου αυτών και των αγίων μαρτύρων Καλλίστης, Εύόδου και Ερμογένους των αυταδέλφων και μνήμη του δικαίου Ιησού του Ναυή* και ανάμνησης του μεγάλου εμπρησμού. Kαι του αγίου νεομάρτυρoς Αγγελή
Σήμερα η Εκκλησία γιορτάζει την αρχή της Ινδίκτου, δηλαδή του νέου έτους, σύμφωνα με την αρχαία ρωμαϊκή συνήθεια και πολιτική τάξη, κατά την οποία στην πρώτη Σεπτεμβρίου άρχιζε το οικονομικό έτος. Οι ύμνοι και οι ευχές που αναπέμπονται σήμερα στους ναούς, μας δίνουν να εννοήσωμε την μεγάλη σημασία και αξία που έχει ο χρόνος για τη ζωή μας. Είναι το κεφάλαιο που δεν μπορεί να πει κανένας πως δεν τόλαβε, είναι η προθεσμία και η πίστωση χρόνου που παρέχεται στον καθένα, για να εργασθή το αγαθό. Ο Ιησούς Χριστός λέει στα ιερά Ευαγγέλια· "εργάζεσθε έως ημέρα εστί...". Η ημέρα αυτή είναι ο παρών βίος, ο χρόνος της ζωής μας σε τούτο τον κόσμο, το κεφάλαιο που μας εμπιστεύεται ο Θεός, για να το εκμεταλλευτούμε. Συγχρόνως όμως μας υπενθυμίζουν οι σημερινοί ύμνοι, οτι χωρίς την ευλογία του Θεού είναι μάταιος κάθε κόπος στη ζωή μας. "Ευλόγησον τον στέφανον του ενιαυτού...".
Ἀπολυτίκιον τῆς Ἰνδίκτου, Ἦχος β´
Ὁ πάσης δημιουργὸς τῆς κτίσεως, ὁ καιροὺς καὶ χρόνους ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσία θέμενος, εὐλόγησον τὸν στέφανον τοῦ ἐνιαυτοῦ τῆς χρηστότητός σου Κύριε, φυλάττων ἐν εἰρήνῃ τοὺς Βασιλεῖς καὶ τὴν πόλιν σου, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, καὶ σῶσον ἡμᾶς.
Ἀπολυτίκιον τοῦ Ὁσίου, Ἦχος α´
Ὑπομονῆς στύλος γέγονας, ζηλώσας τοὺς προπάτορας Ὅσιε, τὸν Ἰὼβ ἐν τοῖς πάθεσι, τὸν Ἰωσὴφ ἐν τοῖς πειρασμοῖς, καὶ τὴν τῶν Ἀσωμάτων πολιτείαν, ὑπάρχων ἐν σώματι, Συμεὼν Πατὴρ ἡμῶν Ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Κοντάκιον τοῦ Ὁσίου, Ἦχος β´. Αὐτόμελον
Τὰ ἄνω ζητῶν, τοῖς κάτω συναπτόμενος, καὶ ἅρμα πυρός, τὸν στύλον ἐργασάμενος, δι᾽ αὐτοῦ συνόμιλος, τῶν Ἀγγέλων γέγονας Ὅσιε, σὺν αὐτοῖς Χριστῷ τῷ Θεῷ, πρεσβεύων ἀπαύστως ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.
* Αρχή της Ινδίκτου : οι πληροφορίες είναι πολλές και προσωπικά εμένα με μπέρδεψε η αναζήτηση μου στο διαδίκτυο παρ’ όλα αυτά σε αυτον τον δικτυακό τόπο βρήκα κάτι το οποίο δεν συνάντησα αλλού.
Αντιγραφή απο :
http://wra9.blogspot.com
Μήνυμα της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου επί τη αρχή της Ινδίκτου 1/9/2009
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ ΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΙΣΕΩΣ ΚΥΡΙΟΥ
ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Καθώς ἐγκαινιάζομεν τό νέον ἐκκλησιαστικόν ἔτος, στοχαζόμεθα ἐκ νέου τήν κατάστασιν τῆς τοῦ Θεοῦ κτίσεως. Ἀναλογιζόμεθα τό παρελθόν καί μετανοοῦμεν δι᾿ ὅλα ὅσα ἔχομεν πράξει ἤ ἀμελήσει νά πράξωμεν διά τήν φροντίδα τῆς γῆς· προσβλέπομεν εἰς τό μέλλον καί προσευχόμεθα νά μᾶς χορηγηθῇ σοφία διά νά μᾶς καθοδηγῇ εἰς ὅλας μας τάς σκέψεις καί τάς πράξεις.
Οἱ τελευταῖοι δώδεκα μῆνες ὑπῆρξαν ἐποχή μεγάλης ἀβεβαιότητος δι᾿ ὁλόκληρον τόν κόσμον. Τά χρηματοοικονομικά συστήματα, τά ὁποῖα ἐνεπιστεύοντο τόσον πολλοί ἄνθρωποι διά νά τούς παράσχουν τά ἀγαθά τῆς ζωῆς, παρέσχον ἀντιθέτως φόβον, ἀβεβαιότητα καί πενίαν. Ἡ παγκοσμιοποιημένη οἰκονομία εἶχεν ὡς ἀποτέλεσμα νά πληγοῦν ὅλοι – ἀκόμη καί οἱ πλέον πτωχοί, οἱ ὁποῖοι εὑρίσκονται πολύ μακράν τῶν συναλλαγῶν τῶν μεγάλων ἐπιχειρήσεων.
Ἡ παροῦσα κρίσις δίδει τήν εὐκαιρίαν ἀντιμετωπίσεως τῶν προβλημάτων μέ διαφορετικόν τρόπον, διότι αἱ μέθοδοι αἱ ὁποῖαι ἐδημιούργησαν τά προβλήματα αὐτά δέν εἶναι δυνατόν νά εἶναι καί ἡ καλλιτέρα λύσις των. Χρειάζεται νά εἰσαγάγωμεν τήν ἀγάπην εἰς ὅλας τά συναλλαγάς μας, τήν ἀγάπην ἡ ὁποία ἐμπνέει θάρρος καί συμπόνοιαν. Ἀνθρωπίνη πρόοδος δέν σημαίνει ἁπλῶς συσσώρευσιν πλούτου καί ἄκριτον ἀνάλωσιν τῶν πόρων τῆς γῆς. Ἡ ἀντιμετώπισις τῆς παρούσης κρίσεως ἔχει ἀποκαλύψει τάς ἀξίας τῶν ὀλίγων οἱ ὁποῖοι διαμορφώνουν τάς τύχας τῆς κοινωνίας μας. Ἐκείνων οἱ ὁποῖοι δύνανται νά ἐξεύρουν χρηματικά ποσά πέραν πάσης φαντασίας διά τήν στήριξιν τοῦ χρηματοοικονομικοῦ συστήματος τό ὁποῖον τούς ἐπρόδωσεν, ἀλλά δέν εἶναι πρόθυμοι νά διαθέσουν οὔτε τό ἐλάχιστον κλάσμα τῶν ποσῶν αὐτῶν διά τήν θεραπείαν τῆς οἰκτρᾶς καταστάσεως εἰς τήν ὁποίαν ἔχει περιέλθει ἡ κτίσις, ἐξ αἰτίας αὐτῶν ἀκριβῶς τῶν ἀξιῶν των, ἤ διά τήν σίτισιν τῶν πεινώντων τοῦ κόσμου ἤ διά τήν ἐξασφάλισιν ποσίμου ὕδατος εἰς τούς διψῶντας τοῦ κόσμου, θύματα καί αὐτούς τῶν ἰδίων ἀξιῶν. Εἰς τό πρόσωπον ἑκάστου πεινασμένου παιδιοῦ ἀναγράφεται ἕν ἐρώτημα δι᾿ ἡμᾶς καί δέν πρέπει νά ἀποστρέψωμεν τό βλέμμα διά νά ἀποφύγωμεν τήν ἀπάντησιν. Διατί συνέβη αὐτό; Εἶναι πρόβλημα ἀνθρωπίνης ἀνικανότητος ἤ ἀνθρωπίνης βουλήσεως;
Ἔχομεν καταστήσει τήν ἀγοράν τό ἐπίκεντρον τοῦ ἐνδιαφέροντός μας, τῆς δράσεώς μας καί, ἐν τέλει, τῆς ζωῆς μας, λησμονοῦντες ὅτι ἡ ἐπιλογή μας αὐτή θά ἐπηρεάσῃ τήν ζωήν τῶν μελλοντικῶν γενεῶν, καί θά περιορίσῃ τόν ἀριθμόν τῶν ἰδικῶν των ἐπιλογῶν, αἱ ὁποῖαι θά εἶναι πιθανῶς περισσότερον προσανατολισμέναι πρός τήν εὐημερίαν τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς κτίσεως. Ἡ ἀνθρωπίνη οἰκονομία μας, ἡ ὁποία μᾶς ἔχει καταστήσει καταναλωτάς, χωλαίνει. Ἡ Θεία Οἰκονομία, ἡ ὁποία μᾶς ἔχει πλάσει κατ᾿ εἰκόνα τοῦ ἀγαπῶντος Δημιουργοῦ, μᾶς καλεῖ νά ἀγαπήσωμεν καί νά φροντίσωμεν ἅπασαν τήν κτίσιν. Ἡ εἰκών τήν ὁποίαν ἔχομεν διά τόν ἑαυτόν μας ἀντανακλᾶται εἰς τόν τρόπον μέ τόν ὁποῖον συμπεριφερόμεθα πρός τήν κτίσιν. Ἐάν πιστεύωμεν ὅτι δέν εἴμεθα τίποτε ἄλλο παρά καταναλωταί, τότε ἐπιδιώκομεν τήν καταξίωσιν καταναλίσκοντες σύμπασαν τήν γῆν· ἄν ὅμως πιστεύωμεν ὅτι εἴμεθα πλασμένοι καθ᾿ ὁμοίωσιν τοῦ Θεοῦ, τότε δρῶμεν μετά φροντίδος καί ἐλέους καί προσπαθοῦμεν νά γίνωμεν ἐκεῖνο τό ὁποῖον ἐπλάσθημεν νά εἴμεθα.
Ἄς προσευχηθῶμεν διά τήν εὐλογίαν τοῦ Θεοῦ κατά τήν Διάσκεψιν τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν διά τήν Κλιματικήν Ἀλλαγήν εἰς τήν Κοπεγχάγην τόν Δεκέμβριον, ὥστε αἱ ἀνεπτυγμέναι βιομηχανικῶς χῶραι νά συνεργασθοῦν μέ τάς ἀναπτυσσομένας διά τήν μείωσιν τῶν βλαβερῶν ρυπογόνων ἐκπομπῶν, ὥστε νά ὑπάρξῃ βούλησις διά τήν συγκέντρωσιν καί συνετήν διαχείρισιν τῶν ἀπαιτουμένων χρημάτων πρός λῆψιν τῶν ἀναγκαίων μέτρων καί ὥστε νά συνεργασθῶμεν ἅπαντες διά νά διασφαλίσωμεν ὅτι τά τέκνα μας θά δύνανται νά ἀπολαμβάνουν τά ἀγαθά τῆς γῆς τήν ὁποίαν καταλείπομεν εἰς αὐτά. Πρέπει νά ὑπάρξῃ δικαιοσύνη καί ἀγάπη εἰς ὅλας τάς πτυχάς τῆς οἰκονομικῆς δραστηριότητος· τό κέρδος, καί δή τό βραχυπρόθεσμον, δέν ἠμπορεῖ καί δέν πρέπει νά ἀποτελῇ τό μοναδικόν κίνητρον τῶν πράξεών μας.
Ἄς ἀνανεώσωμεν ἅπαντες τήν δέσμευσίν μας νά συνεργασθῶμεν προκειμένου νά ἐπιφέρωμεν τάς ἀλλαγάς διά τάς ὁποίας προσευχόμεθα, νά ἀπορρίψωμεν κάθε τι τό ὁποῖον βλάπτει τήν κτίσιν, νά μεταβάλωμεν τόν τρόπον σκέψεώς μας καί, ὡς ἐκ τούτου, νά μεταβάλωμεν ριζικῶς τόν τρόπον ζωῆς.
Ἡ χάρις τοῦ Δημιουργοῦ καί Προνοητοῦ Θεοῦ, σύν τῇ πατρικῇ εὐχῇ καί Πατριαρχικῇ ἡμῶν εὐλογίᾳ, εἴη μετά πάντων ὑμῶν.
,βθ’ Σεπτεμβρίου α’
Κυριακή 30 Αυγούστου 2009
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς-Επιστολές
Παρόλο πού είστε χριστιανός ρωτάτε: «Όταν οι χριστιανοί μιλούν περί Χριστού ως κέντρου και άξονα της ανθρωπινής ιστορίας, τι υπήρχε στον κόσμο πριν από την εμφάνιση του Χριστού;». Όπως μαθαίνω, είστε άνθρωπος διαβασμένος και ευγενικός, οπότε πιστεύω πώς όταν μπείτε λίγο πιο βαθιά στην επιστήμη της πίστης του Χριστού, θα σας είναι όλα σαφή.
Θα σας καταστεί σαφές, ότι πριν από τον Χριστό πάλι υπήρξε ο Χριστός. Και ότι στο τέλος του κόσμου πάλι θα είναι ο Χριστός. Δηλαδή πριν από την εμφάνιση του Λόγου του Θεού, της Σοφίας τού Θεού, του αιώνιου Λόγου, στο ανθρώπινο σώμα, στην προσωπική αποστολή στη γη, ήταν τούτος ο ίδιος ο Λόγος του Θεού, τούτη ή Σοφία του Θεού, τούτος ο αιώνιος Λόγος της θεϊκής Τριάδας, όχι εμφανιζόμενος στη σάρκα αλλά ενεργώντας ακούραστα μέσω εκλεγμένων ανθρώπων, των υπηρετών Του: Μέσω προφητών, δίκαιων και σοφών. Όλοι εκείνοι ονόμαζαν τους εαυτούς τους υπηρέτες του Θεού . Ό Χριστός δεν είναι υπηρέτης αλλά ο Υιός, δεν είναι στρατιώτης του βασιλιά αλλά ο Βασιλιάς, δεν είναι κανενός πρόδρομος αλλά ο Μεσσίας.
Εσείς οπωσδήποτε θα έχετε δει κάποιο δράμα στο θέατρο, όπου ο πρωταγωνιστής δεν εμφανίζεται αμέσως αλλά αργότερα. Όμως όλα τα πρόσωπα τα όποια εμφανίζονται στη σκηνή πριν από τον πρωταγωνιστή αυτόν προσδοκούν, αυτόν αγγέλλουν και ότι συμβαίνει υπαινίσσεται αυτόν. Έτσι και στο πελώριο δράμα ολόκληρου του κόσμου όλοι προσδοκούσαν και όλα υπαινίσσονταν τον μεγαλειώδη Μεσσία, τον πρωταγωνιστή. Και ο προφήτης έτσι Τον ονομάζει λέγοντας: «Κύριος ο Θεός των δυνάμεων εξελεύσεται» (Ήσ. 42,13 ) «... και οφθήσεται ή δόξα Κυρίου, και όψεται πάσα σαρξ» (Ήσ. 40,5 ). Έτσι προφητεύτηκε πολλές εκατοντάδες χρόνια πριν - έτσι και συνέβη. Αφού οι διαστάσεις του δράματος του Χριστού, και χρονικά και χωρικά, είναι περισσότερο από γιγαντιαίες.
Διαβάστε την παραβολή Του περί των κακών σπορέων (Ματθ. 21,33 ). Αυτή θα σας τα εξηγήσει όλα καλύτερα άπ' ότι εγώ ο θνητός. και ακούστε μαρτυρίες του ίδιου του Κυρίου περί του εαυτού Του: «Αμήν αμήν λέγω υμίν, πριν Αβραάμ γενέσθαι εγώ ειμί» (Ίωάν. 8,58 ). Ό Αβραάμ γεννήθηκε μερικές χιλιάδες χρόνια πριν άπ' Αυτόν. Ακόμα μία μαρτυρία ακουστέ από το ίδιο το στόμα Του: Όταν Τον ρώτησαν οι Εβραίοι «Συ τις ει;» τους είπε ο Ιησούς «την αρχήν» (Ίωάν. 8,25 ). Έτσι Τον ονομάζει και ο τέταρτος Ευαγγελιστής λέγοντας: «Εν αρχή ην ο Λόγος» (Ίωάν.1,1 ).
Τελικά στο όράμα της Αποκάλυψης του Ιωάννη Εκείνος λέγει για τον εαυτό Του από τους ουρανούς: «Εγώ ειμί το Α και το Ω, λέγει Κύριος ο Θεός, ο ων και ο ην και ο ερχόμενος, ο παντοκράτωρ» (Απ. 1,8 ) «και ο ζων, και εγενόμην νεκρός, και ιδού ζών ειμί εις τους αιώνας των αιώνων, και έχω τάς κλείς του θανάτου και του άδου» (Απ. 1,18 ).
Βλέπετε, λοιπόν, ότι πριν από τον Χριστό και πάλι ο Χριστός ήταν, και μετά τον Χριστό - πάλι ο Χριστός. και πάλι στο τέλος θα αγγελθεί «μετά δυνάμεως και δόξης πολλής» (Λουκ, 21,27 ). Θα έρθει πάλι, για να δώσει το τέλος αυτού του δράματος του κόσμου, του οποίου ο Ίδιος έκανε και την αρχή.
Θα πείτε: «το μυστήριον τούτο μέγα εστίν» (Εφ. 5,32 )! Άραγε ή πεταλούδα είναι μικρό μυστήριο; Πόσο μάλλον ο Δημιουργός της πεταλούδας!
Ειρήνη σε Σάς και χαρά από τον Κύριο Χριστό
4. Σε ένα θεολόγο για τη σημασία της φράσης «Εξαγοραζόμενοι τον καιρόν» (Εφ.15.16 ).
Ρωτάς τι σημαίνουν τα λόγια: «Εξαγοραζόμενοι τον καιρόν». Ό μακάριος Ιερώνυμος ερμηνεύει ως εξής: «Όταν χρησιμοποιούμε τον χρόνο σε καλές πράξεις, τότε τον εξαγοράζουμε». Ό μακάριος Θεοφάνης ο Εσώκλειστος λέει: «Να στρέφουμε τον χρόνο σε όφελος μας για τους αιώνιους στόχους μας». Τα λόγια του απόστολου του Θεού έχουν παρόμοια σημασία με τα λόγια του Θεού: «Πραγματεύσασθε εν ώ έρχομαι» (Λουκ. 19,13 ). Και όταν Αυτός επιστρέψει, δηλαδή όταν ο Χριστός ξαναέρθει για να κρίνει τον κόσμο , θα μας ρωτήσει πώς πραγματευόμασταν με τα δοσμένα μας τάλαντα. Πώς χρησιμοποιούσαμε τον καιρό της ζωής μας. Εάν δίναμε το φθηνό για να κερδίσουμε το ακριβό, όπως ο Ιακώβ, ή αντίθετα το ακριβό για να αποκτήσουμε το φθηνό, όπως ο Ησαύ. Εάν υποκύψαμε στους σκανδαλισμούς αυτού του εφήμερου αιώνα και πουλήσαμε την ψυχή μας για τις «γλυκές» γήινες πικρίες ή αν δώσαμε τα πάντα για την ψυχή μας;
Γι' αυτό να εκτελείς τις εντολές του Χριστού κάθε μέρα όπως οι περιστάσεις ζητούν. Με τούτο θα εξαγοράζεις τις χαρισμένες μέρες σου από τον Θεό. Αφού στην αλήθεια το να εξαγοράζουμε σημαίνει κυριολεκτικά να πληρώνουμε. Πλήρωνε με τα λίγα, για να λάβεις το μεγάλο. Εργάσου λίγο, για να βασιλεύεις αιώνια. Αφού ο Δημιουργός μας, μας υποσχέθηκε την αιώνια βασιλεία στην αιώνια ζωή. Εάν κάποιος είναι δεμένος σκλάβος στη φυλακή, να μην τεμπελιάζει και να μην λέει: «εγώ δεν είμαι σε θέση τίποτα να κάνω»! Ας μετανοεί Και ας προσεύχεται στον Θεό από το πρωί έως το βράδυ στο σκοτάδι του κελιού του. Και αυτό θα το μετρήσει ο Θεός το ίδιο όπως και σε εκείνον πού χτίζει εκκλησίες με τον πλούτο του. Ό Δημιουργός μας βλέπει τις συνθήκες του καθενός, και ζητά από τον κάθε άνθρωπο να κάνει εκείνο πού μπορεί αναλόγως με τις συνθήκες.
Σκύψε το κεφάλι κάθε μέρα για να διακονήσεις την ψυχή σου. Πλήρωσε την με την πνοή του Πνεύματος του Θεού μέσα σου ,το οποίο σε κινεί προς κάθε καλό. Εάν δεν το κάνεις, θα σε τσαλακώσει σαν πανί και θα σε πάει στην καταστροφή. Παρόμοια με το ορμητικό ποτάμι, στο όποιο οι αδέξιοι δεν ξέρουν να στρέψουν τον δικό τους νερόμυλο αλλά κατεβαίνουν μαζί του στην άβυσσο. Έτσι είναι και ο χρόνος της ζωής μας εδώ στη γη. Τους έλλογους σώζει και σηκώνει επάνω στα φτερά, ενώ τους άφρονες παρασύρει και κατρακυλά ως την κατάρρευση. Τους πρώτους διακονεί, στους δεύτερους κυριαρχεί. Ό καιρός για τους πρώτους είναι σέλα, για τους δεύτερους αναβάτης.
Το φως του Χριστού να σε φωτίσει
3. Στον ταχυδρόμο Ηλία Κ. για την απόδειξη του Όντος του Θεού.
Ένας φίλος σας, σας λέει ασταμάτητα ότι δεν υπάρχει Θεός! Αυτό σας βασανίζει σαν μαστίγωμα. Μάχεστε για την ψυχή σας Και τη ζωή σας. Καλά καταλάβατε: εάν δεν υπάρχει ζωντανός Και παντοδύναμος Θεός, δυνατότερος από τον θάνατο, τότε ο θάνατος είναι ο μόνος παντοδύναμος Θεός. Τότε όλα τα ζωντανά πλάσματα στον κόσμο είναι παιχνιδάκια στα πόδια του παντοδύναμου θανάτου, σαν μικρός ποντικός στα πόδια πεινασμένης γάτας. Μια φορά αναστατωμένος είπατε στον κακομοίρη φίλο σας: «Ό Θεός υπάρχει, εσύ δεν υπάρχεις»! Και δεν κάνατε λάθος. Αφού εκείνοι οι όποιοι χωρίζονται από τον αιώνιο Ζωοδόχο σ' αυτό τον κόσμο, θα είναι χωρισμένοι Και στον άλλον. Και έτσι ούτε εδώ ούτε εκεί δεν θα ξέρουν για τον θαυμαστό Δημιουργό όλων των πλασμάτων. Αλλά ο χωρισμός από Εκείνον είναι χειρότερος από το να μην υπάρχει.
Στη θέση σας εγώ θα του έλεγα ακόμα Και το έξης:
Λανθασμένα λες, φίλε, ότι δεν υπάρχει ο Θεός. Ενώ ορθά θα λες εάν πεις: «Δεν έχω Θεό». Αφού εσύ από μόνος σου βλέπεις, ότι οι υπόλοιποι άνθρωποι γύρω σου Τον αισθάνονται, γι' αυτό Και σου λένε ότι υπάρχει Θεός. Λοιπόν, δεν είναι ότι δεν υπάρχει ο Θεός αλλά εσύ δεν Τον έχεις.
Μιλάς λανθασμένα, όπως ο άρρωστος πού θα έλεγε ότι δεν υπάρχει υγεία στον κόσμο. Αυτός μπορεί μόνο να πει δίχως να ψεύδεται: «Εγώ δεν είμαι υγιής», ενώ θα ψευδόταν αν έλεγε: «Δεν υπάρχει γενικώς υγεία στον κόσμο».
Μιλάς λανθασμένα, όπως Και ο τυφλός πού θα έλεγε ότι δεν υπάρχει φως στον κόσμο. Υπάρχει φως, όλος ο κόσμος είναι γεμάτος από φως, αλλά αυτός, ο κακόμοιρος τυφλός, δεν έχει φως. Εάν θα ήθελε να μιλήσει σωστά, το μόνο πού θα μπορούσε να πει είναι: «Εγώ δεν έχω φως».
Μιλάς λανθασμένα, σαν τον ζητιάνο πού θα έλεγε ότι δεν υπάρχει χρυσός στον κόσμο. Υπάρχει ο χρυσός στη γη Και κάτω από τη γη. Όποιος λέει ότι δεν υπάρχει χρυσός γενικώς λέει ψέματα. Θα έλεγε αλήθεια, εάν έλεγε:«Εγώ δεν έχω χρυσό».
Μιλάς λανθασμένα, Όπως Και ο κακοποιός πού θα μας έλεγε ότι δεν υπάρχει καλοσύνη στον κόσμο. Σε εκείνον τον ίδιο δεν υπάρχει καλοσύνη, όχι στον κόσμο. Γι' αυτό δεν θα έκανε λάθος εάν θα έλεγε: «Εγώ δεν έχω καλοσύνη».
Κατά τον ίδιο τρόπο, γείτονα μου, λανθασμένα μιλάς όταν λες ότι δεν υπάρχει Θεός! Αφού εκείνο πού εσύ δεν έχεις, δεν σημαίνει πώς δεν το έχουν Και οι άλλοι, ούτε ότι δεν υπάρχει γενικώς. Ποιος σε εξουσιοδότησε να μιλάς εν ονόματι ολόκληρου του κόσμου; Ποιος σου έδωσε το δικαίωμα, την αρρώστια σου να την αποδίδεις σ' όλους Και την ανέχεια σου να την επιβάλεις σ' όλους;
Εάν όμως ομολογήσεις Και πεις: «Δεν έχω Θεό»,τότε λες την αλήθεια Και εκφράζεις την ομολογία σου. Αφού υπήρχαν Και θα υπάρχουν εξαίρετοι άνθρωποι, πού όντως δεν έχουν Θεό. Όμως ο Θεός τους έχει, τους έχει έως την τελευταία τους πνοή. Εάν Και στην τελευταία τους πνοή δηλώσουν ότι δεν έχουν τον Θεό, τότε Και ο Θεός δεν θα τους έχει πια. Και τους απογράφει στα έξοδα. Γι' αυτό σε παρακαλώ , φίλε μου, για την ψυχή σου, για την αιώνια ζωή Και για τη βασιλεία του Θεού, ένεκεν των δακρύων Και πληγών του Χριστού, σε παρακαλώ, μεταμόρφωσε την πεισματική σου εξομολόγηση σε μετανοητική εξομολόγηση. Και εκείνα πού έπειτα άπ' αυτό πρέπει να πράξεις, θα σου τα πει ή Εκκλησία, ρώτα!
Ειρήνη Και ευλογία από τον Κύριο
2. ΠΡΟΣ ΤΟΝ Κ.Π.Γ ΠΟΥ ΡΩΤΑ ΓΙΑΤΙ ΑΝΑΒΟΥΜΕ ΤΟ ΚΑΝΤΗΛΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ
Πρώτα επειδή ή πίστη μας είναι φως. Είπε ο Χριστός: «Εγώ ειμί το φως του κόσμου» (Ίωαν. 8,12 ). Το φως του καντηλιού μας προειδοποιεί για το φως με το όποιο ο Χριστός φωτίζει τις ψυχές μας.
Δεύτερον, για να μας θυμίσει το φως του χαρακτήρα εκείνου του αγίου, μπροστά στον όποιον ανάβουμε το καντήλι. Αφού οι άγιοι έχουν ονομασθεί «υιοί φωτός» (Ίωαν. 12,36).
Τρίτον, για να μας χρησιμεύει ως μομφή για τα σκοτεινά μας έργα, και τις κακές σκέψεις και τις θελήσεις, και για να μας καλέσει στην οδό του ευαγγελικού φωτός. Για να κοπιάσουμε έτσι με ζήλο να πραγματώσουμε την εντολή του Σωτήρα: «Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα» (Ματθ. 5,16 ).
Τέταρτον, για να είναι μικρή ή θυσία μας προς τον Θεό, ο Όποιος θυσιάστηκε όλος για μας. Ένα μικρούτσικο σημάδι της μεγάλης ευγνωμοσύνης και της λαμπρής αγάπης μας προς Εκείνον, από τον Όποιον στην προσευχή ζητάμε και τη ζωή και την υγεία και τη σωτηρία και όλα εκείνα πού μόνον ή άνευ ορίου ουράνια αγάπη μπορεί να δώσει.
Πέμπτον, για να είναι σκιάχτρο στις κακές δυνάμεις, οι όποιες καμιά φορά μας επιτίθενται και κατά την προσευχή και μας αποσπούν τις σκέψεις στην άλλη πλευρά από τον Δημιουργό μας. Αφού οι κακές δυνάμεις αγαπούν το σκοτάδι και αποτραβιούνται από κάθε φως, ιδιαίτερα από εκείνο πού είναι αφιερωμένο στον Θεό και σ' εκείνους πού Τον ευχαριστούν.
Έκτον ,για να μας παροτρύνει στην αυτοπροσπάθεια. Όπως το λάδι και το φυτίλι καίγονται στο καντήλι, υποταγμένα στη βούληση μας έτσι ας καίγονται και οι ψυχές μας με τη φλόγα της αγάπης σ' όλα τα πάθη, υποταγμένες πάντα στη βούληση του Θεού.
Έβδομον, για να μας μάθει, πώς όπως το καντήλι δεν μπορεί να ανάψει χωρίς το χέρι μας έτσι ούτε ή καρδιά μας, αυτό το εσωτερικό καντήλι μας, δεν μπορεί να ανάψει χωρίς την αγία φλόγα της χάρης του Θεού ακόμα και αν είναι γεμάτη μ' όλες τις αρετές. Αφού όλες οι αρετές μας είναι σαν καύσιμο, αλλά από τον Θεό είναι ή φλόγα πού τις ανάβει.
Όγδοον για να μας θυμίζει ότι ο Δημιουργός του κόσμου πριν άπ' όλα δημιούργησε το φως, και κατόπιν όλα τα αλλά κατά σειρά, «Και είπε ο Θεός γενηθήτω φως, και εγένετο φως» (Εξ. 1,3). Έτσι πρέπει και στην αρχή της πνευματικής μας ζωής πρώτα να λάμψει μέσα μας το φως της αλήθειας του Χριστού. Απ' αυτό το φως της αλήθειας του Χριστού έπειτα δημιουργείται και ξεφυτρώνει και μεγαλώνει μέσα μας κάθε καλό.
Το φως του Χριστού ας φωτίσει κι εσάς.
1. Στον κατεστραμμένο έμπορο πού όλοι εγκατέλειψαν
Γράφεις ότι καταστράφηκες. Οι φίλοι σε εγκατέλειψαν. Οι μεν αποστρέφουν την κεφαλή τους από σένα, οι δε σε κοροϊδεύουν. Μόνο ή πίστη στον Θεό σε κρατά, για να μην τρελαθείς ή να μην κάνεις κακό στον εαυτό σου. Έτσι γράφεις.
Καταστράφηκε ή περιουσία σου, δεν καταστράφηκες εσύ. Κατεστραμμένος έμπορος δεν σημαίνει και κατεστραμμένος άνθρωπος. Ό πλούτος δεν γεννήθηκε μαζί σου στο δρόμο της ζωής τον απέκτησες και στο τέλος της ζωής πρέπει να αποκολληθείς άπ' αυτόν.
Αλλά επειδή ο πλούτος αποκολλήθηκε από σένα πριν από το τέλος της ζωής σου, αυτό σε πικραίνει. Όμως ακριβώς αυτό τους πολλούς εξυπηρέτησε ως μέγιστη τύχη. Αφού ξεκολλώντας από τον σάπιο πλούτο του χώματος, εκείνοι είχαν
ακόμα αρκετό χρόνο να πλουτίσουν τις ψυχές τους με το Θεό.
Για εκείνους όμως πού πετούν από πάνω τους το σαμάρι του πλούτου
ταυτόχρονα με το σαμάρι του σώματος, μπορεί να είναι αργά για όλα και όλα να έχουν χαθεί.
Τίμια δούλεψα, γράφεις. Όμως στην τιμιότητα έχει υποσχεθεί αιώνιο βραβείο και όχι εφήμερο. Από την τίμια εργασία ο άνθρωπος μπορεί να πλουτίσει, μπορεί και να φτωχύνει. Αλλά όπως ο πλούτος δεν κάνει τον τίμιο περισσότερο άνθρωπο, έτσι και ή φτώχια δεν τον κάνει λιγότερο άνθρωπο. Όποιος σκέφτεται διαφορετικά, τούτος δεν ζει στην χριστιανική εποχή αλλά στην παλιά ειδωλολατρική, στην οποία ή αξία του ανθρώπου ζυγιζόταν με το βάρος του χρυσού. Ό Χριστός γι' αυτό και παραδόθηκε στο να Τον σταυρώσουν στον Γολγοθά, ώστε να καταστρέψει αυτό το βάρβαρο ζύγι ανάμεσα στους ανθρώπους, και να τοποθετήσει άλλο, πνευματικό και ηθικό.
Κατά το ζύγι του Χριστού εκείνο πού κάνει μόνιμη την αξία μέσα στον άνθρωπο ούτε από το πλούτο απορρέει ούτε από την φτώχια χάνεται. Αλλά από την ισχυρότερη ή ασθενέστερη αγάπη απέναντι στον νόμο του Θεού εξαρτάται ή παλίρροια ή, ή άμπωτης αυτής της μόνιμης αξίας πού δεν κατεβαίνει στον τάφο μαζί με το σώμα.
Το ότι σε εγκατέλειψαν οι φίλοι στην ανάγκη και τώρα ή αποστρέφουν την κεφαλή τους από σένα ή σε κοροϊδεύουν ανοιχτά, αυτό σε πονά όντως, όμως είναι μόνο μια νέα μαρτυρία της παμπάλαιης ανθρώπινης εμπειρίας. Όταν σταύρωσαν τον Κύριο Χριστό, που ήταν εκείνοι οι όποιοι πριν από αυτό ήθελαν να Τον κάνουν βασιλιά και Του φώναζαν «Ωσαννά»; Κανένας τους πουθενά. Κάτω από το σταυρό στέκονταν μόνο οι αδιάφοροι και οι χλευαστές. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες χασμουριόντουσαν με ανία, ενώ τα εβραϊκά σκυλιά γάβγιζαν μοχθηρά. Να χαίρεσαι πού ή σταγόνα της πίκρας σου μοιάζει με τη Θάλασσα της πίκρας του σταυρωμένου Κυρίου.
Είναι καλό πού κρατάς την πίστη στον Θεό. Κι εκείνη Θα κρατά εσένα σ' αυτές τις δύσκολες μέρες, οι όποιες θα περάσουν σαν ομίχλη. Κοίτα, κάποιοι άνθρωποι κουβαλούν το μπαστούνι σαν στολίδι, άλλοι πάλι για βοήθεια στους δύσκολους δρόμους. Ή πίστη στον Θεό και στολίζει και βοηθά τον άνθρωπο. Όσο ήσουν ευκατάστατος περισσότερο την κρατούσες σαν στολίδι τώρα σου έχει γίνει απαραίτητο στήριγμα. Εκείνη έχει πιο φωτεινό πρόσωπο όταν διακονεί και βοηθά, παρά όταν μόνο στολίζει.
Φοβάσαι να μην τρελαθείς, γράφεις. Μην φοβάσαι, είναι ελάχιστοι εκείνοι πού τρελάθηκαν από την φτώχια, αλλά πάρα πολλοί εκείνοι πού τρελάθηκαν από τον πλούτο.
Φοβάσαι να μην κάνεις κακό στον εαυτό σου, λες. Αυτοκτονία σκέφτεσαι; Μα αυτό είναι το τέλειο συμπόσιο των διαβόλων. Αυτό σημαίνει να μην πηγαίνεις ούτε κατά τη βούληση του Θεού ούτε κατά τη βούληση την δική σου αλλά κατά τη βούληση του διαβόλου. Σχοινί γύρω από το λαιμό -ή αιώνια ζωή χαμένη. και όντως, στην απότομη και δυσμενή στροφή της ζωής σου τίποτα δεν μπορεί να κρατήσει τον άνθρωπο εκτός από την ζωντανή πίστη στον ζώντα Θεό, ο οποίος δίνει και παίρνει, και παίρνει και δίνει, δοκιμάζοντας παράλληλα την πίστη μας και την αγάπη μας.
οι άπιστοι κατεβαίνουν με τον Ιούδα στο ποτάμι για να κρεμαστούν, ενώ οι ψυχές με ηρωική πίστη ανεβαίνουν στο Γολγοθά για να πιουν το ποτήρι της πίκρας και ν' αναστηθούν.Ό Θεός ας σου δίνει βοήθεια
Στον κατάδικο Π.Γ. που παραπονιέται για την αδικία των ανθρώπων
Λες ότι δεν φταις γι’αυτό για το οποίο καταδικάστηκες. Σ’ένα νυχτερινό καυγά στο δρόμο σκοτώθηκε ένας άνθρωπος. Οι δολοφόνοι βιαστικά διασκορπίστηκαν, κι εσύ τυχαία βρέθηκες κοντά στον νεκρό όταν πέρασε το περιπολικό. Σε συνέλαβαν. Σε καταδίκασαν. Τώρα παραπονιέσαι για την αδικία των ανθρώπων. Ορκίζεσαι ότι καταδικάστηκες άδικα. Μετά από το πρώτο σου γράμμα, σε παρακάλεσα να μου εξομολογηθείς όλη σου τη ζωή. Κι εσύ το έκανες. Διαβάζοντας το δεύτερο γράμμα σου, φώναξα: «Μα το άξιζε»!
Άνθρωπε του Θεού, άξιζες αυτή τη βαριά τιμωρία εάν όχι για εκείνο το έγκλημα, τότε σίγουρα για όλα τ’άλλα εγλήματά σου. Ο τα πάντα ορών Δικαστής είδε τα υπόλοιπα εγκλήματά σου σε όλη σου τη ζωή, αλλά κατά το έλεός Του και κατά τη γνωστή μέθοδό Του τα έκρυψε από τους ανθρώπινους μάρτυρες, περιμένοντας τη μετάνοιά σου. Όμως εσύ δεν μετάνιωνες, δεν εξομολογιόσουν, ούτε προσευχόσουν στον Θεό, ούτε κοινωνούσες. Αντίθετα, συνέχιζες μυστικά να πράττεις το κακό και ήσουν έτοιμος να σκοτώσεις τον καθένα που θα σ’εμπόδιζε στις άτιμες πράξεις σου. Μόνο λόγω της βιαιότητας απέναντι στη γυναίκα σου άξιζες φυλακή. Εκείνη δε σε μήνυσε στον γήινο δικαστή. Αλλά οι κραυγές της ακούστηκαν στον αιώνιο Δικαστή.
Για να σε γυρίσει απ’όλους τους κακούς δρόμους και να σε κατευθύνει στον δρόμο του δικαίου, για να σου θυμίσει την ψυχή και να σε προειδοποιήσει για το θάνατο και τη φοβερή δίκη η Πρόνοια του Θεού σε έφερε εκείνη τη νύχτα στον τόπο του εγκλήματος. Έτσι σ’έπιασαν οι άνθρωποι και καταδικάστηκες σε φυλακή.
Η περίπτωσή σου μου θυμίζει ζωηρά ένα μεγάλο χριστιανό άγιο, τον Εφραίμ της Σύρου. Στα νιάτα του ο Εφραίμ αμάρτανε πολύ, όμως δεν καταδικάστηκε ούτε για μια αμαρτία. Συνέβη όμως κλέφτες να κλέψουν ένα πρόβατο από τον γείτονά του. Ο γείτονας κατηγόρησε τον Εφραίμ. Και ο Εφραίμ εντελώς αθώος γι’αυτή την κλοπή, βρέθηκε φυλακισμένος. Πικραμένος για την ανθρώπινη αδικία ο Εφραίμ άρχισε να κλαίει και να θρηνεί μπροστά στον Θεό. Όμως περιμένοντας φυλακισμένος με πολλούς άλλους εγκληματίες, άρχισε να συζητεί μαζί τους. Ρωτούσε με τη σειρά τον καθένα τους, γιατί βρέθηκαν στη φυλακή. Ο ένας του είπε το ένα, ο άλλος το άλλο. Στις αμαρτίες τους ο Εφραίμ αναγνώρισε τις δικές του αμαρτίες, για τις οποίες ούτε κάποιος τον κατηγόρησε, ούτε κανείς τον καταδίκασε. Και το πνεύμα του συνήλθε και αναγνώρισε ότι βρέθηκε στη φυλακή όχι λόγω του κλεμμένου προβάτου, αλλά λόγω των πολλών άλλων εγκλημάτων του. Και μετάνιωσε ο Εφραίμ ταπεινά μπροστά στον Θεό για όλα τα εγκλήματά του. Και άρχισε με δάκρυα να προσεύχεται στον Θεό να του συγχωρήσει τις μυστικές αμαρτίες του, ευγνωμονώντας Τον ταυτόχρονα που τον πέταξαν στη φυλακή για εκείνο που δεν διέπραξε. Και σύντομα τον ελευθέρωσαν ως αθώο. Όμως τούτο το γεγονός έκανε ολόκληρη αναστροφή στην ψυχή του Εφραίμ. Η φυλακή τον δέχτηκε αμαρτωλό, και τον άφησε άγιο.
Ειρήνη σε σένα και υγεία από τον Κύριο
Σε μια μοναχική γυναίκα: Περί των Χριστουγέννων της Ιωάννας.
Παραπονιέσαι για τη μοναξιά στη μέση μεγάλης πόλης. Τόσος λαός γύρω σου κοχλάζει σαν μυρμηγκοφωλιά, και εσύ και πάλι αισθάνεσαι σαν στην έρημο. Στις μεγάλες γιορτές η κατάσταση είναι ανυπόφορη. Παντού πλημμυρίζει η χαρά, ενώ εσένα σε πιέζει η λύπη. Οι εορταστικές ημέρες των Χριστουγέννων και της Ανάστασης σου φαίνονται σαν κάποια άδεια δοχεία, τα οποία εσύ γεμίζεις με δάκρυα. Όταν αυτές οι άγιες γιορτές βρίσκονται μακριά πίσω ή μπροστά σου, αισθάνεσαι πιο ήρεμη. Αλλά όταν πλησιάσουν και έρθουν, η θλίψη και η ερημιά κυριεύουν την ψυχή σου.
Τι να σου κάνω; Θα σου διηγηθώ την ιστορία για τα Χριστούγεννα της Ιωάννας διότι ίσως σε ωφελήσει. Θα αφήσω όμως να σου διηγείται εκείνη όπως τα είχε διηγηθεί σε μένα. «Σαράντα και κάτι χρόνια βλέπω εγώ αυτό τον κόσμο σαν γυναίκα. Ποτέ καμιά χαρά, εκτός από λίγη σαν παιδί στο σπίτι των γονέων μου. Αλλά μπροστά στον κόσμο δεν έδειχνα λυπημένη. Μπροστά στους ανθρώπους υποδυόμουν τη χαρούμενη, και στη μοναξιά έκλαιγα. Όλοι με θεωρούσαν ένα ευτυχισμένο πλάσμα, αφού ως τέτοια έδειχνα. Ακούω, όλοι γύρω μου παραπονούνται, και οι έγγαμοι και οι άγαμοι, και οι πλούσιοι και οι φτωχοί, όλοι. Και σκέφτομαι, γιατί κι εγώ να παραπονιέμαι στους δυστυχισμένους για τη δική μου δυστυχία, και μόνο να αυξάνω τη λύπη γύρω μου; Θεέ, να δείχνω χαρούμενη έτσι θα είμαι πιο χρήσιμη στον δυστυχισμένο κόσμο, ενώ το μυστικό μου θα το κρύβω μεσα μου και θα κλαίω στη μοναξιά μου. Προσευχόμουν στον Θεό, για να μου εμφανισθεί με κάποιο τρόπο, τουλάχιστον μόνο ένα δάχτυλό Του να αισθανθώ. Προσευχόμουν έτσι, για να μην σβήσω από την κρυμμένη λύπη. Από κάθε έσοδο έκανα ελεημοσύνη οπουδήποτε είχα ευκαιρία. Επισκεπτόμουν αρρώστους και ορφανούς, και έφερνα χαρά με τη δική μου φαινομενική χαρά. Πιστεύω σε Σένα, αγαθέ μου Θεέ, έλεγα συχνά, αλλά Σε παρακαλώ, εμφανίσου μου με κάποιο τρόπο, για να Σε πιστεύω ακόμα περισσότερο. «Πιστεύω, Κύριε˙ βοήθει μου τη απιστία»(Μάρκ.9,24)˙επαναλάμβανα αυτά τα λόγια από το Ευαγγέλιο. Και πράγματι, βίωσα να μου εμφανιστεί ο Κύριος.
Δυσκολότατες για μένα ήταν οι μεγάλες γιορτές. Μετά από τη Λειτουργία κλεινόμουν στο δωμάτιο και έκλαιγα ολόκληρα τα Χριστούγεννα και την Ανάσταση. Όμως τα προηγούμενα Χριστούγεννα εμφανίστηκε ο Θεός. Αυτό έγινε ως εξής. Πλησίαζε αυτή η μεγάλη μέρα. Εγώ αποφάσισα να ετοιμάσω όλα έτσι όπως η μητέρα μου ετοίμαζε: και κρέας, και ζυμαρικά, και γλυκά, και όλα τ’άλλα. Άπλωσα σανό στο σπίτι, πέταξα από τρία καρύδια σε κάθε γωνιά του δωματίου˙ας είναι η Αγία Τριάδα ελεήμων σε όλες και τις τέσσερις πλευρές του κόσμου. Και κάνοντας όλα αυτά ασταμάτητα προσευχόμουν: Κύριε, στείλε μου επισκέπτες αλλά εντελώς πεινασμένους και φτωχούς! Σε παρακαλώ, εμφανίσου μ’αυτόν τον τρόπο! Που και που μου ερχόταν η σκέψη: τρελή Ιωάννα, τι επισκέψεις περιμένεις τα Χριστούγεννα! Αυτή την άγια μέρα ο καθένας βρίσκεται στο σπίτι του ποιος θα μπορούσε να έρθει ως επισκέπτης σε σένα; Κι εγώ έκλαιγα και έκλαιγα... Όμως και πάλι επαναλάμβανα εκείνη την προσευχή και ετοίμαζα.
Όταν τα Χριστούγεννα γύρισα από την Εκκλησία, άναψα το κερί, έστρωσα το τραπέζι, έβαλα όλα τα φαγητά, και τότε άρχισα να περπατώ από δω κι από κει στο δωμάτιο. Θεέ μου, μην με εγκαταλέιψεις! Πάλι προσευχόμουν. Στο δρόμο λίγοι περνούσαν. Είναι Χριστούγεννα, αλλά και ο δρόμος μας είναι απόμερος. Όμως μόλις το χιόνι έτριζε κάτω από τα πόδια κάποιου, εγώ πεταγόμουν στην πόρτα! Άραγε είναι ο επισκέπτης μου; Δεν είναι. Να, προσπέρασε. Το μεσημέρι ήρθε και πέρασε, και εγώ μόνη. Άρχισα να κλαίω και κραύγασα: τώρα βλέπω, Κύριε, ότι με εγκατέλειψες εντελώς! Έκλαιγα έτσι και σιγοέκλαιγα συνεχώς! Ξαφνικά χτύπησε κάποιος την πόρτα, και εγώ άκουσα φωνές: δώσε αδελφέ, δώσε αδελφή! Γρήγορα έτρεξα και άνοιξα την πόρτα. Μπροστά μου ένας τυφλός και ο οδηγός του, και οι δυο σκυμμένοι, κουρελιασμένοι, παγωμένοι. Ο Χριστός γεννήθηκε, κύριοί μου! φώναξα εγώ χαρούμενα. Αληθώς γεννήθηκε! κροτάλιζαν με τα δόντια εκείνοι τρέμοντας. Έλεος, αδελφή, ελέησέ μας! Δεν σου ζητάμε χρήματα. Από το πρωί κανένας δεν μας πρόσφερε ψωμί, λίγα λεφτά ή από ένα ποτήρι με ρακί. Πεινάμε πολύ. Εγώ πέταξα από τη χαρά μου ως τον τρίτο ουρανό. Τους οδήγησα στο σπίτι και τους έβαλα στο γεμάτο τραπέζι. Τους σέρβιρα κλαίγοντας από χαρά. Εκείνοι με ρώτησαν παραξενεμένοι: «Γιατί κλαις, κυρία;». Από χαρά, κύριοί μου, από καθαρή και φωτεινή χαρά! Εκείνο για το οποίο προσευχόμουν στον Θεό ο Θεός μου το έδωσε. Μερικές μέρες εγώ Του προσεύχομαι, να μου στείλει ακριβώς τέτοιους επισκέπτες όπως είσαστε εσείς, και να, Αυτός μου έστειλε. Δεν ήρθατε εσείς έτσι τυχαία, αλλά σας έστειλε ο αγαθός μου Κύριος. Αυτός σήμερα μου φανερώθηκε μέσα από σας. Αυτά είναι τα πλέον χαρούμενα Χριστούγεννα στη ζωή μου. Τώρα ξέρω, ότι είναι ζωντανός ο Θεός μας. Δόξα σ’Εκείνον και ευχαριστία! «Αμήν», απάντησαν οι αγαπητοί μου επισκέπτες. Τους κράτησα έως το βράδυ, τους γέμισα τις τσάντες και τους αποχαιρέτησα».
Τέτοια ήταν τα προηγούμενα Χριστούγεννα της Ιωάννας. Δώσε Θεέ, να είναι φέτος ακόμα πιο χαρούμενα. Προσευχήσου κι εσύ, κόρη, να σου φανερωθεί ο ουράνιος Πατέρας με κάποιο τρόπο –και στον Θεό οι τρόποι είναι πολλοί- και θα ζήσεις θαύμα. Μην ετοιμάζεσαι για λύπη σε τούτη τη μεγάλη μέρα, αλλά να ετοιμάζεσαι για χαρά. Και ο Πανορατικός, ο Παντελεήμων, θα σε κάνει χαρούμενη.
Σε μία γυναίκα, που ταλαιπωρείται από βαριά θλίψη
Γράφεις ότι σε ταλαιπωρεί κάποια ακατανίκητη και ανεξήγητη θλίψη. Σωματικά είσαι υγιής, το σπίτι γεμάτο, αλλά η καρδιά άδεια. Για την ακρίβεια η καρδιά σου είναι γεμάτη από σκοτεινή θλίψη.
Πρόσεχε καλά γιατί αυτό είναι επικίνδυνη ασθένεια της ψυχής. Μπορεί να νεκρώσει πλήρως την ψυχή. Τέτοια θλίψη η εκκλησία μας την βλέπει ως θανάσιμο αμάρτημα. Αφού κατά τον λόγο του αποστόλου υπάρχουν δύο είδη θλίψης: «Η γαρ κατά Θεόν λύπη μετάνοιαν εις σωτηρίαν αμεταμέλητον κατεργάζεται˙η δε του κόσμου λύπη θάνατον κατεργάζεται» (Β’Κορ. 7,10). Εσύ οφθαλμοφανώς υποφέρεις από το δεύτερο είδος θλίψης.
Η κατά Θεόν θλίψη κυριεύει τον άνθρωπο όταν ο άνθρωπος θυμάται τις αμαρτίες του, μετανοεί και τις αποθέτει στον Θεό. Ή όταν κάποιος θλίβεται για τις αμαρτίες των άλλων ανθρώπων. Ή όταν κάποιος δείχνει ζήλο για την πίστη στον Θεό, αλλά βλέπει με θλίψη την αποχώρηση των ανθρώπων από την πίστη. Τέτοια θλίψη ο Θεός την μετατρέπει σε χαρά. Όπως περιγράφει ο Παύλος, οι απόστολοι και όλοι οι αληθινοί δούλοι του Χριστού είναι «ως λυπούμενοι αεί δε χαίροντες» (Β’ Κορ. 6,10). Χαίρονται γιατί αισθάνονται τη δύναμη και την εγγύτητα του Θεού. Και λαμβάνουν παρηγοριά από τον Θεό. Έτσι και ο ψαλμωδός λέει: «Θυμήσου τον Θεό και χαίρε».
Η αγία θλίψη μοιάζει με τα σύννεφα, μέσα από τα οποία λάμπει το φως της παρηγοριάς. Ενώ η δική σου θλίψη μοιάζει σαν έκλειψη ηλίου. Μάλλον θα είχες πολλά μικρά αδικήματα και αμαρτίες, τα οποία θεωρούσες ασήμαντα, και έτσι δεν εξομολογήθηκες και για τα οποία δεν μετανόησες. Σαν αράχνη, που πολλά χρόνια είναι στα μάτια, τώρα απλώθηκε γύρω από την καρδιά σου, και έφτιαξε φωλιά γι’αυτήν τη μεγάλη θλίψη, την οποία οι κακές δαιμονικές δυνάμεις κακοεργώς στηρίζουν μέσα σου. Γι’αυτό ξαναδές ολόκληρη τη ζωή σου, κάνε μια ενδελεχή ενδοσκόπηση του εαυτού σου, και εξομολογήσου τα πάντα. Με την εξομολόγηση θα καθαρίσεις τον οίκο της ψυχής σου και θα τον αερίσεις. Και θα εισέλθει μέσα σου ο φρέσκος και καθαρός αέρας του Πνεύματος του Θεού. Αμέσως μετά ξεκίνα να πράττεις πάντα το καλό. Ξεκίνησε με το να δίνεις ελεημοσύνη εν ονόματι του Χριστού. Θυμήσου: του Χριστού. Ο Χριστός θα το δει αυτό και γρήγορα θα σε ανταμείψει με τη δωρεά της χαράς. Θα σου δωρίσει ανείπωτη χαρά, την οποία μόνον Αυτός χορηγεί, και την οποία καμία θλίψη, ούτε βάσανο, ούτε δαιμονική δύναμη δεν μπορεί να συσκοτίσει.
Διάβαζε το ψαλτήρι. Αυτό αποτελεί βιβλίο για θλιμμένες ψυχές, βιβλίο παρηγοριάς.
Είθε ο Κύριος σύντομα να σε ανανήψει.
Το πνεύμα του φόβου
Είναι κακό το πνεύμα που σου επιτίθεται. Ένα από τα πολυάριθμα κακά πνεύματα που απεργάζονται την πτώση των ανθρώπων. Γράφεις ότι όταν σου επιτίθεται το πνεύμα του φόβου, σου φαίνεται ότι σε καταδιώκει όλος ο κόσμος, ότι όλοι οι άνθρωποι είναι εχθρικοί, ότι σε μισεί ο Θεός. Ρώτησες ειδικούς και σου είπαν ότι αυτό είναι παραλογισμός ιδιαιτέρου είδους. Και καλά σου είπαν. Είναι παραλογισμός. Και η Εκκλησία θα στο πει. Μόνο που η Εκκλησία θα σου πει και περισσότερα, κατά την εμπειρία της και τη γνώση της. Θα σου πει κι από ποιον κι από τι προέρχεται αυτός ο παραλογισμός.
Από το πνεύμα του κακού και λόγω κάποιας αμαρτίας σου. Η Εκκλησία θα σου προτείνει και φάρμακο: εξομολογήσου και μετανόησε για το αμάρτημά σου, και το κακό πνεύμα θα φύγει από σένα. Από μόνο του δεν θα σε άφηνε ποτέ, αλλά ο Θεός θα το διώξει από σένα.
Γνωρίζεις πως ο Χριστός έδιωχνε τα κακά πνεύματα από τους ανθρώπους. Πως είχε πλήρη εξουσία επάνω τους. Πως τα κακά πνεύματα Του υποτάσσονταν χωρίς όρους.
Αλλά η εξουσία του Θεού πάνω στα κακά πνεύματα δεν έχει σχέση μόνο με την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων από τους ανθρώπους. Η εξουσία Του είναι αυτή που επιτρέπει σ’ αυτά τα αόρατα σκυλιά να επιτεθούν στους ανθρώπους. Γι’ αυτό και τα κακά πνεύματα στην Αγία Γραφή αποκαλούνται του Θεού. Διαβάζουμε στην Παλαιά Διαθήκη «Και εγένετο πνεύμα Θεού πονηρόν επί Σαούλ» (Α΄. Βασ. 19,9). Δεν αποκαλείται του Θεού επειδή είναι συγγενές του Θεού ή επειδή εκπορεύεται από τον Θεό (ουδεμία σχέση), αλλά επειδή είναι εξαρτημένο από την εξουσία του Θεού. Διάβασε το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του Ιώβ, και θα βεβαιωθείς ότι τα κακά πνεύματα δεν μπορούν να επιτεθούν στους ανθρώπους, αν δεν τους το επιτρέψει ο Θεός.
Όταν το γνωρίζεις αυτό τότε δεν απελπίζεσαι. Ο Θεός είναι παντοδύναμος και πολυέλεος. Και θέλει και μπορεί να διώξει από σένα τα κακά πνεύματα του φόβου, που κάποιες φορές βάναυσα σε ταλαιπωρούν. Φτάνει να αναγνωρίσεις τη δύναμη και το έλεος του Θεού. Και τότε εξομολογήσου το αμάρτημά σου, μετανόησε, και προσευχή σου με την καρδιά σου στον Ύψιστο Θεό. Πες στην προσευχή: «Θεέ των πνευμάτων και κάθε σώματος, παντοδύναμε και πολυέλεε, συγχώρησέ με τον αμαρτωλό, ελέησέ με και σώσε με διά της χάριτος των παθών του Υιού Σου και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού»!Ο Θεός θα σε ελεήσει και θα διώξει από σένα αυτό το άθλιο φόβητρο.
Ο Θεός βοηθός!
του Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
«Δρόμος χωρίς Θεό δεν αντέχεται…»
Σ’ έναν καθηγητή για το μάθημα των θρησκευτικών
Θυμώνετε με κάποιους φίλους σας, οι όποιοι δυσαρεστούνται με το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία.Έχετε δίκαιο. Ο θυμός σας είναι δίκαιος θυμός. Τέτοιος θυμός έχει αξία μπροστά στον Θεό. Όμως δεν ωφελεί μόνο ο θυμός, ούτε μόνον η πειθώ.
Πρέπει και να προσεύχεστε για εκείνους, οι όποιοι κατά την αφροσύνη τους ξεσηκώνονται εναντίον του νόμου του Θεού στα σχολεία.
Να τους ανοίξει ο Θεός τα μάτια, ώστε να δουν ότι κόβουν το κλαδί πάνω στο όποιο κάθονται. Διότι όλη η διαπαιδαγώγηση της χριστιανικής νεολαίας βασίζεται πάνω στον αταλάντευτο βράχο της επιστήμης του Χριστού.
Σ’ εκείνον βασιστήκαμε καθ’ όλη τη χιλιετία της βαπτισμένης ιστορίας μας, σ’ εκείνον πρέπει να βασιστούμε και σήμερα και αύριο και εις τους αιώνες. Τέτοια διαπαιδαγώγηση δεν μας ντρόπιασε στο παρελθόν, δεν θα το κάνει ούτε στο μέλλον.
Μας έδωσε ανθρώπους πρώτης τάξεως, οι όποιοι είναι το κόσμημα της ιστορίας μας, όπως είναι τα αστέρια κόσμημα του ουράνιου θόλου. Και μας έδωσε πελώριο αριθμό τέτοιων ανδρών και γυναικών, αστεριών στον θόλο της λαϊκής ιστορίας μας.
Και τι άλλο μπορεί να είναι στόχος στη διαπαιδαγώγηση παρά να δώσει ανθρώπους πραγματικούς;Η επιστήμη της παιδαγωγίας και σε μας και σ όλους τους βαπτισμένους λαούς απαραίτητα πρέπει να συμβαδίζει με την επιστήμη του Χριστού.
Εάν η διαπαιδαγώγηση χωριστεί από την επιστήμη του Χριστού, δεν χάνεται ή επιστήμη του Χριστού, αλλά χάνεται η διαπαιδαγώγηση, και χάνονται οι πραγματικοί άνθρωποι. Εάν όμως χαθεί η διαπαιδαγώγηση στο σχολείο, το σχολείο γίνεται επικίνδυνο για τους ανθρώπους και για τους λαούς. Διότι ο άνθρωπος εκπαιδευμένος μεν, αλλά χωρίς χαρακτήρα, είναι πολύ πιο επικίνδυνος για τον εαυτό του και για τους άλλους, απ’ ότι ο άνθρωπος απαίδευτος και χωρίς χαρακτήρα.
Ο δεύτερος είναι χωρίς χαρακτήρα κατ’ αδυναμία, ενώ ο πρώτος κατά την πίστη. Η σχισμή στην πίστη ενός ανθρώπου προκαλεί αναπόφευκτα και τη σχισμή στον χαρακτήρα. Τούτο το μαρτυρεί τόσο η βιβλική ιστορία όσο και η γενική ιστορία, των βαπτισμένων λαών.Όποιος βασιλιάς του Ισραήλ απομακρυνόταν από τον Θεό, απομακρυνόταν και από το ήθος.
Διότι, η πίστη είναι δεμένη με την ηθική, όπως ένα ποτάμι είναι δεμένο με την πηγή του, και το φως με τον ήλιο. «Εγώ ειμί η οδός» (Ίωάν. 14,6),είπε ο Χριστός, και:«Συ αν ήτησας αυτόν, και έδωκεν αν σοι ύδωρ ζων» (Ίωάν. 4,10), και: «Εγώ ειμί το φως του κόσμου» (Ίωάν. 8,12).
Που θα πάμε τα παιδιά έξω από αυτήν την Οδό, παρά μόνο στην κατάρρευση;Με τι θα ποτίσουμε τις διψασμένες τους ψυχές; Με τη γήινη λάσπη, πού πίνουν και τα βόδια, ή με το ζωοφόρο ύδωρ; Με τι θα τα φωτίσουμε; Μόνο με τις απατηλές ακτίνες ή με το Φως Του;
Άλλα, λένε, τα θρησκευτικά δεν είναι για τη δική μας μοντέρνα εποχή. Δεν ξέρω, το μόνο πού βλέπω, είναι ότι και στη δική μας μοντέρνα εποχή κάλλιστοι άνθρωποι είναι εκείνοι πού κρατιούνται από την πίστη του Θεού και τον νόμο Του.Ούτε ξέρω ποια άλλη επιστήμη θα μπορούσε να αντικαταστήσει την επιστήμη του Χριστού στη διαπαιδαγώγηση της νεολαίας.
Ιδού, δεν υπάρχει καμία άλλη επιστήμη για τον άνθρωπο, για το νόημα της ανθρώπινης ζωής και για το πώς πρέπει να είναι ο πραγματικός άνθρωπος, εκτός από τη θρησκευτική επιστήμη.
Κι έτσι, κανένας δεν μπορεί να τοποθετήσει άλλο θεμέλιο διαπαιδαγώγησης, ούτε στην εποχή μας ούτε χιλιάδες χρόνια υστέρα από μας, πέρα από Εκείνον, πού είναι το ζωντανό θεμέλιο, το όποιο τοποθέτησε ο Ίδιος, λέγοντας: «ότι χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Ίωάν. 15,5).Ειρήνη σε σας και ευλογία από τον Θεό
Τι σημαίνει να σηκώσουμε τον σταυρό μας;
Ό Κύριος λέει ότι ό καθένας από μας πρέπει να σηκώσει τον δικό του σταυρό.
Τι σημαίνει αυτό; Ποιος είναι αυτός ό σταυρός; Για τον καθένα ό σταυρός είναι διαφορετικός και αυστηρά προσωπικός, διότι για τον καθένα ό Θεός έχει ετοιμάσει τον δικό του σταυρό.
Έχει μεγάλη σημασία να καταλάβουμε ποιος είναι ό δικός μας σταυρός, να ξέρουμε ότι έχουμε σηκώσει εκείνο ακριβώς τον σταυρό πού μας προτείνει ό Θεός. Είναι πολύ επικίνδυνο να επινοούμε σταυρούς για τον εαυτό μας. Και αυτό δυστυχώς το βλέπουμε συχνά.
Για την πλειοψηφία των ανθρώπων ο Θεός έχει ετοιμάσει τον σταυρό της ζωής μέσα στον κόσμο, τον σταυρό της οικογενειακής και της κοινωνικής ζωής.
Αλλά πολλές φορές άνθρωπος πού αποφάσισε να αρνηθεί τον εαυτό του και να ακολουθήσει στην ζωή του την οδό του Χριστού δεν πετυχαίνει τίποτα επειδή επινοεί για τον εαυτό του σταυρό πού του φαίνεται πιο σωστός. Νομίζει, παραδείγματος χάριν, ότι για να σωθεί πρέπει να γίνει μοναχός ή να πάει στην έρημο.
Αυτόν όμως το δρόμο ό Θεός τον ετοίμασε για πολύ λίγους, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν σταυρό πού οι ίδιοι ούτε καν τον θεωρούν σταυρό και όταν τον σηκώνουν δεν καταλαβαίνουν ποιο βάρος έχουν στους ώμους τους.
Ποιο σταυρό έχουν οι περισσότεροι;
Έναν σταυρό απλό, όχι τέτοιο πού σήκωσαν οι άγιοι μάρτυρες και πού σήκωναν όλη τη ζωή τους οι όσιοι πατέρες στην έρημο. Εμείς έχουμε άλλο σταυρό.
Ή ζωή μας, ή ζωή όλων των ανθρώπων, είναι θλίψη και πόνος. Και όλες αυτές οι θλίψεις στην κοινωνική και την οικογενειακή ζωή μας είναι ο σταυρός μας.
Ό αποτυχημένος γάμος, ή ανεπιτυχής επιλογή του επαγγέλματος, δεν μας προκαλούν αυτά πόνο και θλίψη; Δεν πρέπει ό άνθρωπος πού τον βρήκαν αυτές οι συμφορές να τις υπομένει; Οι σοβαρές ασθένειες, ή περιφρόνηση, ή ατιμία, ή απώλεια της περιουσίας, ή ζήλεια των συζύγων, ή συκοφαντία και όλα γενικά τα κακά πού μας κάνουν οι άνθρωποι, όλα αυτά δεν είναι ό σταυρός μας;
Ακριβώς αυτά είναι ό σταυρός μας, σταυρός για την μεγαλύτερη πλειοψηφία των ανθρώπων. Αυτές είναι οι θλίψεις πού υποφέρουν οι άνθρωποι και όλοι μας πρέπει να τις σηκώνουμε, αν και οι περισσότεροι δεν το θέλουν. Άλλα ακόμα και οι άνθρωποι πού μισούν τον Χριστό και αρνούνται να ακολουθήσουν το δρόμο του και αυτοί ακόμα σηκώνουν το δικό τους σταυρό του πόνου.
Ποια είναι ή διαφορά μεταξύ αυτών και των χριστιανών;
Ή διαφορά είναι ότι οι χριστιανοί με υπομονή σηκώνουν τον σταυρό τους και δεν γογγύζουν κατά του Θεού.
Ταπεινά με χαμηλό το βλέμμα σηκώνουν μέχρι το τέλος της ζωής τους το δικό τους σταυρό ακολουθώντας τον Κύριο Ιησού Χριστό. Το κάνουν για τον Χριστό και το Ευαγγέλιό του, το κάνουν από θερμή αγάπη προς Αυτόν, γιατί όλη την σκέψη τους είχε αιχμαλωτίσει ή διδασκαλία του Ευαγγελίου.
Για να κάνει πράξη τη διδασκαλία του Ευαγγελίου, για να ακολουθήσει την οδό του Χριστού, ό άνθρωπος πρέπει ταπεινά και ακούραστα να σηκώνει τον σταυρό του, να μην τον βρίζει αλλά να τον ευλογεί. Τότε μόνο τηρεί την εντολή του Χριστού, γιατί είχε, αρνηθεί τον εαυτό του. Σήκωσε τον σταυρό του και ακολούθησε τον Χριστό, τον ακολούθησε σ' ένα μακρινό δρόμο, σ' ένα δρόμο για τον οποίο ό Κύριος είπε, ότι στην Βασιλεία των Ουρανών οδηγεί τεθλιμμένη οδός ή αρχή της οποίας είναι ή στενή πύλη. Και εμείς θέλουμε να είναι ή οδός της ζωής μας ευρύχωρη, χωρίς λάκκους, πέτρες, αγκάθια και λάσπη. Θέλουμε να είναι στρωμένη με λουλούδια. Και ό Κύριος μας δείχνει μία άλλη οδό, την οδό του πόνου. Αλλά πρέπει να ξέρουμε ότι σ' αυτό το δρόμο, όσο δύσκολος και να είναι, αν με όλη την καρδιά μας στραφούμε στον Χριστό, τότε ό Ίδιος με έναν θαυμαστό και ανεξήγητο τρόπο μας βοηθάει. Μας στηρίζει όταν πέφτουμε. Μας δυναμώνει και μας παρηγορεί.
Όταν ακολουθήσουμε αυτό το δρόμο, ο οποίος στην αρχή μόνο μας φαίνεται δύσκολος, όταν αισθανθούμε τη χάρη του Θεού πού μας δυναμώνει σ' αυτή την πορεία, τότε με χαρά και ταπείνωση θα σηκώνουμε τον σταυρό μας και θα πορευόμαστε με βεβαιότητα επειδή γνωρίζουμε ότι έτσι μας ανοίγεται ή είσοδος στην Βασιλεία των Ουρανών.
Αυτό λοιπόν σημαίνει να μισήσουμε την ψυχή μας - να μισήσουμε την ακαθαρσία της, να αρνηθούμε τον παλαιό μας άνθρωπο, για να σώσουμε την αθάνατη ψυχή μας πού ό προορισμός της είναι ή κοινωνία με τον Θεό.
Αυτός πού με τέτοιο τρόπο θα χάσει την ψυχή του, θα την σώσει και θα είναι με τον Χριστό;
ΝΑ μας αξιώσει όλους ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός της αιώνιας και ένδοξης ζωής μαζί Του, με τον Πατέρα Του και όλους τους αγγέλους.